Meiwei 23 - MA
DE KWARTJES RUBRIEK
KERSTMI
MKIRTJIS
J J
DELFT'! IIEMëéT»
Anton Coops
'UKGAABDEK/
GOUDSCHE COURANT
Zaterdag 23 December 1939
Tweede blad
meest gewaardeerde en dankbaarste cadeaux.Schitterende keuze
STULVOLLE EN BUITENGEWOON FRAAIE
A. S. ZATERDAG
KWARTJES-RUBRIEK
Muziekschool
DE BEUN.
ENGELS,
Warmwaterzakken
Drogist - Wydstraat 31
Protestantsch Goudsche
Begrafenisonderneming
Accountantskantoor
C. A. OLIEMANS
BALANSEN.
Het Tandheelk. Instituut
p.a. Café „DE BEURS",
'P&ona.H.mt-VJnvje.
erstfeest in den oorlog.
Tn*
ONDER DE WAPENEN.
Een zeer rumoerig seizoen voor de konijnen
en patrijzen
t de Hofstad.
Ulttondjtrlljk
moöi moefti lak
•chotn. BUgant
•n voornaam
Prima lak
••voord on vol-
(o bontrand. In
wijnrood, blauw,
bruin, onz,
Mooie peau de pechei
pantoffel, met bont,
wol gevoerd, loeren
zool en hak. In
blauw en rood
Vanaf jf
Heerenpantoffal
prachtige, zeerbpli
de uitvoering |e£
heerlijke pal- li
vorm. In bruin! jy
en zwart. |>- M
Oersterke molifre, m«
onverVgaestb rpbber
ondei'iwerk. royale
pasvprml In zwart J
vanaf
KindertcHc|antjes in aRe
modellen én tinten, zeer
mooie keglza- In lak
NEERLANDS GROOTSTE
SCHOEN- ïn LEDERFABRIEKEN
WAALWIJK
Damei molière in zeer
aparte uitvoering,
prachtig bewerkt.
In zwart en bruin
Bijzonder chic en hoog
fijn model in blauw
en zwart suède met
fraaie garneering
Zee
legant
Heerlijk warm kinderlaar*-
je van peou de pech* en
wol gevoerd. Schattig, in
rood en blauw.
De aristocraat
der harzen, pi ach-
tige sn i en zeer fi|<
calfsleder Chic. In zwart
Dames laars
jes, extra hoog en
zeer elegante snit. Bijzon
der mooie schaotslaars.
plaatsen wjj weer de
kleine advertenties tegen een tarief van 13 smalle tekst
regels 0.25, elke regel meer 10 cent by vooruitbetaling. Voor
advertenties onder nummer aan het Bureau 10 ct. verhooging.
Brieven kunnen ALLEEN worden afgehaald eiken
dag van 96 uur, Zaterdags van 91 uur.
HULST, KERSTBOMEN,
Kerststukjes, Baby-Azalea's
fa. L.
Tegen 2 Jan. Meisje gevr.
van 83, P.G. Aanm. Vrjjd. v.
79 Jou Kortstraat 108.
Gevr. een net flink Dag
meisje, 5.p. w. Mevr. Oos
terling, BurgvJlietkade 04.
Nette Werkster
gevraagd, Burgvlietkade 45.
Aanmelden 79 uur.
Gevr. een Smidsjongen
by A. J. Slangen, Lai.ge Tien-
deweg, alhier.
Gevr. een nette Werkster,
Zaterdagsmorgens 911 uur.
Zeugestraat 48.
Garage-jongen
gevraagd.
T. P. van Loon, N. Markt 27.
B.z.a. net Meisje, P.G. voor
dag en nacht.
Br. No. 7121 bur. v. d. blad.
B. z. a. v. Kraamverzorging
Mej. W. Bongers (Gedipl.) i
Dorpstraat K 16, Moordrecht.
Dagmeisje gevr., pl.m. 15 j.
Aanm. Burg. Martenssingel
80, tusschen 7 en 8 uur.
Weduwe zoekt nette Heer.
voor inwoning.
Br. No. 7184 bur. v. d. blad.
Een nette Afweirluiter
gevraagd.
Aardewerkfabriek. Vest 81.
Orgelles, degel, onderr., bill,
cond. Vr. inl. Mej. J. Revet, C.
Huygensstraat 168, Gouda.
OLIEBOLLEN
mét' krenten en rozijnen 2 bi ct.
per stuk. Bestel vroegijdig voor
Oudejaarsavond.
v. ZOOMEREN's EETHUIS,
Stoofsteeg 16 Tel. 3663.
Nette Loopjongen
gevraagd, 14 jaar.
TransvaÜa, Markt 67.
Aanmelden Woensdag a.s.
Gevr. net MCteje van 8—4,
ongev. 16 jaar. aanmelden tus
schen 7 en 8 v. Swietenstr. 10.
Leerling-Ka pater
gevraagd. J. van Oosten, C.
Huygeynsstraat 79.
Gevraagd net Meisje,
14 h 15 jaar
Zwarte weg 24.
Meisje gevraagd,
niet 'beneden 16 jaar.
Eerste Kade 33.
Voor het bijwerken
2 leerlingen der M. U. L. O.
school onderw. gevr.
Br. No. 7166 bur. v. d. blad.
Aangeboden:
Zit-Slaapkamer
met huiselijk verkeer.
Br. No. 7159 bur. v. d. blad.
Te huur: Mooie Woning, 4e
Kade 69, 5.25 per week.
Te bevr. Makelaarskantoor
P. W. de Beun.
Verloren: Donderdag een Rij
wielplaatje. Tegen belooning
terug te bez. Kleiwegstr. 14.
Goed tehuis gezocht voor
flink zindelijk poesje.
Adres: Karnemelksloot 80.
Huis, Baanstraat met flinke
schuur, gev. en beh. 2.90.
Hoogstraat 22.
Te huur: Burgerwoning met
gr. tuin 5.50 per week.
Bevragen: Turfmarkt 113.
Fl. Bovenhuis m. 2 pl, 4.75
Turfmarkt, Benedenwoonhuis
3.75. Bevr. Hoogstraat 22.
Tijdelijk te huur gedeelte v.
vrjj mod. Heerenhuis m. centr.
verw., al ie comfort, gestoff.,
eventueel gemeubil.
Br. No. 7133 bur. v. d. blad.
Te huur: P. C. Bothstr 101
4.40, Gr. v. Bloisstr. 62 4.90.
Bevr. Fluw. Singel 64.
Te huur: droog Pakhuis 5.50
x 16 M. Ingericht als sigaren
fabriek, Kuiperstraat 19.
Bevr. Kuiperstraat 27.
Alleenstaand Huis te huur,
B. Strw. 94 met gr. tuin.
Te bevr. O. de Boompjes 42
en B. Strw. 96.
Telef. 2986.
Taxi voor de feestdagen.
N. Markt 27-
Het adres voor reparatie en
verbouwingen is bü J. Hoekss!»
Timmer." en Metselbedrijf,
Boelekade 128, Tel. 3683,
soiled werk. scherp enne. prUzen
Een staal Mest te koop.
P. van Vliet, Kanaaldijk C 38,
Moordrecht.
Emaille Haardkacheltjc
te koop. Karakietstraat 112.
Te koop gevr. 1 of 2 2ypers.
Ledik., ook met bedd. Br. ln.
inl. No. 7080 bur. v. d. blad.
Te koop: Motor met pick up
en 300 z. g. a. n. platen, t.e.a-b.
Br. no. 7131 bur. v. d. blad.
Z. g. a. nieuwe luxe Chevrolet
of Ford te koop gevraagd.
Br. No. 7132 bur. v. d. blad.
Schaatsen to koop
vanaf 50 cent.
Tevens een zware bankschroef.
Speksnijder, Gouwe 8.
Voor IJspypen,
de Jon^r en Co.,
Kleiweg 42.
Aangeb. een goed klein Am.
Orgel, 5 reg. Spotprijs 18.
Karnemelksloot 88.
K.A.W. Auto-Accu's.
Accu's laden en reparebren.
Reparatie van dynamo's, star
ters, autoverllchting, magneten
etc.
Garage Weurman, Tel. 3728.
Auto's m. of z. Chauffeur.
Prima materiaal.
Taxi verwarmd.
Garage Weurman, Tel. 3728.
Slecht licht? Laat <kin uw
rywieldynamo opsterken 35 ct.
van Maaren,
Middelantstraat.
duro room
boter voor keuken- en tafel-
gebruik. Alleen by P. G. Tee-
kens, Gouwe 55, Tel. 2102.
De Eigenh. Aardappelen ven
dhr. BRAAT zyn de beste en
het goedkoopste. Verkrijgbaar
Maand., Woensd. en Vrijdags
van 1.30 tot 830 Nieuwe
Markt 18. Prijzen per half H.L.
9 36 KXJ. gewone 1.20, poters
0.85.
Boekbinderij J. A. Broer.
Laat nu Uw jaargangen en
tijdschriften inbinden. Je adres
is J. A. Broer, Nieuwehaven 826
BADEN is EZOND
ADHUIS v3roenendaal
Telephoon no. 3792.
Prima hard« Turf
afgeh. 45 cent, thuiebez. 19 ct.
per 100 stuks. Ook prima Eier
kolen 1.80 per H.L. by
A. de V roe ra,
schip by Tiendewegebrug of
Wilhelminastraat SS.
3, 4, 5 dr. I. Sajet 32 ct., Zw. en
gekl. en pr. Leger wel v. bivak
mutsen enz. Wolbaai.
Mannenkoor „Gouda's Lieder
tafel" bezorgt de Zang-, Mu
ziek- en Dansliefhebbers een
Kunst- en J olijf avond
op Zaterdag 20 Jan. 1940 in de
zaal „Concordia", Westhaven.
Wat???
Uw adres voor
ALCOHOLVRIJE DRANKEN
is het REFORMUHUIS.
Ruime sorteering en goedkoop.
Allies gaat voor de oude prijs.
ZIE ETALAGE.
Reformhuis Kleiweg 14.
Telef. 3602.
Last van Wintervoeten? Kom
eens naar Zr. v. Wingerden,
Gedipl. Voetk. Fl. singel 49.
Te koop een Radiotoestel in
ejken kast en luidspreker.
Ridder van Catsweg 150.
Voor de Kerstdagen en Oude
jaarsavond Siroopwafelen van
F. Voskuil, Steynkade 31.
Voor prima „Wilhelmina-
Anthratiet"
Vingerling Kolenhandel,
Stationsweg.
Pianoles, goed onderricht,
zeer billijke conditie.
Mej. Vcrzyi, Oosthaven 38.
Hooge prijzen betial ik voor
Hazen- en Konynenvellen.
v. Vliet, Tollensatraat 56.
Radio. Nog eenige prima
Philips toestellen ter overname.
Volledige garantie.
Weth .Ventowog H 95
Stoppage in Kleeding, Gordy-
nen, Tapijten enz. Gouwe 130, i
3e huis vanaf Groenendaal.
Voor beste Belg. Anthradet
Vingerling Kolenhandel,
Stationsweg.
Radio-Reparaties
vlug en billyk
Radiodokter. W. Tombergstr. 39
Voor HOUT, TRIPLEX
en BOARD
is Uw adres by N. VERDOUW,
Fluweelensingel 9 - Tel. 2961.
Groote voorraad, lage pry zen.
Boekbindery D. v. LEEÜWEN
Turfsingel 23. Het betere adreo
voor Inbinden van alle soorteu
boeken, jaargangen en muziek.
WESTHAVEN 39.
Vaate Waschtafels, Baden,
Geysers enz. Jan Spee. De
Loodgieter, Walestraat 12.
Te koop: een z. g. a. n. kl.
Salamanderkacheltje,
tevens enkele kachelpijpen,
van Middellandstraat 7.
A. J. WEMPE. Leraai M. O.
Joubertstraat 142,
Vetleer en Chroomvetleer
Werkschoenen
tan Maaren's Schoenh«nd«l,
Vy veratraat 10.
Prima gemengd
KIPPENVOER
v. Stryenstraat 48.
Dat loopt zuiver!
Een TAFELBILJART
„Victoria"
J. BOER»
Wachteletraat 25.
Voor Reparatie. Timmerwerk
of Verhouwen
is Uw goedkoopste adres
W. v. d. Laak. WaMaatraat 1.
Nette Werkster
gevraagd. Vrydag 8lWi uur.
Gr. Beatrixstraat 9.
Gevraagd een Militair Uw-
ferm, in g. staat. Ilr. lil. prys -
no. 7168 bur. v. d. blad.
Ie Goudsche Kunststoppaf*
IjMsellaan 84, stopt alle scheu
ren, mot- en brandgaten.
Dekens overtrekken, geheel
mach. doorges» «k.t vanaf 2.26.
Dekenfabnek Gouwe 130.
Te kobp D.K.W. R.T.
Garage Weurman, Tel. 3 «28,
Bogen 30, Goud§.
Schaatsen slijpen
25, 35, 60 cent.
Bart v. Maaren, Middellantstr.
Zaden zijn weer vrij.
Hennepzaad per pond 12 ct.
Wit zand J0ct'
Zwart zaad CJ*
Millet zaad J
Gemengd zaad
Gem. Parkietenzaad p.p. 1*
E. J. Wientjea,
Telef. 2769. Keizerstraat 16-»
Afslag Kippenvoer
Gemengd graan per pond 6 ct-
per 10 pond 65 c4.
Gemengd graan met Keb.r-
6 ct. p. pond, p. 10 pond 68 ct.
Speciaal gezuiverd. Kwalite
als van ouds.
Laat U by ons inschryven
voor de volgende maand.
E. J. Wientjes,
Telef. 2759. Keizerstraat lö"19
Uw adres voor Asphalt, Te*
en Carboleum, bruin en
J. Postmus, Raam 142. Tel. 3720
Te huur
Burgerwoonhuis
ben. kamer en suite, boven 4
kamera en zolder, vrfje poort,
voor. en achtertuin. Vry. uit*-
6.50 p. w. m. inbegr. v. water.
Voorwlllerts 61, bevr. no. 65
Voor séér goede Eierkolen
Vingerling Kolenhandel,
Stationsweg.
H.| a. W« i'
katerham van it
f. Uimpm. Keipew**»* a
bU
TELEF. 2482.
de oudste onderneming tear plaatse,
heeft nacht en dag geschoold personeel ter
beschikking voor het ontkleeden van over
ledenen. Alle werkzaamheden verbonden
aan de uitvoering, zooals drukwerk, kisten-
maken, enz. geschieden door ingezetenen
van Gouda.
De rytuigen zyn eerste klasse t&teriaal
uit de
STAL ERBERVELD
hier ter stede. Een volledige rouwkamer is
ter beschikking. By vaste, doch billijke
tarieven, verzekeren wy U een nette be-
bediening.
Telefonisch te ontbieden, zoowel 's nachts
als op den dag onder No. 2231, ,jby geen
gehoor No. 2472.
Aanbevelend,
Uw dienstw.
H. VAN DER GRAAFF,
Blauwstraat 19.
(Accountant en Leraar M. O.
Boekhouden),
Gravin Jacobastraat 34 - GOUDA.
Inrichten, bijhouden en controleeren
van Boekhoudingen. Kostprijs- en
Rentabiliteitsberekeningen. Bedrijfs
economische adviezen na Boeken
onderzoek.
GR. MARKT GOUDA.
Plaats zoowel voor Ziekenfonds-
Iden als voor Particulieren.
GEHEEL GEBIT vanaf 35.—,
pijnloos trekken inbegrepen.
Spreekuur iedere Donderdag van
9*4—12.
Door toepassing van
\MshU\pub. iMetAod&s
verandert zelfs WIT haar
niet van kleur, geen over
matige warmte of stroom
A meer aan het hoofd.
Geheel compleet 4.00.
J» den morgennevel J
geschal „Ich bete
andere wereld. Het.sela
dèn, bij 6ns en by denW
„Groote God wy |to'
scheen mee te Tuilti
overall aan kerstliede:
dé ï'ranschen bleef hi
Het boek, waaraan
over Kerstfeest in dd
j thans weèr brpgdénq
'staande 't feit, dat he'
jjjaiir geleden veraqhnt
.•'del „Kri^gsbriefe
die door prof. dr. Phj
jimeld met medewerkj
feministe riei van opp*
j|e|e brijen is van
ifijftond pjtemp pren
lAÏiien ge vond n. i)e
Ie oorlog n 191
tan Uit meer ddn
Bteller^had i aarbij gi
da#(len wj nsch orrtj
|P1 sterkste'
t>ud«|.'fftl
ep»®.
ik van ver hoorn-
als uit een
n heeft opgchou-
ind. En nog eenB
[in een stilte, die
jtn dan vingèn wy
zingen, en by
eheel stil."
I U. D. dit«i citaat
orlog ontleent is
n Lei i
wereldverlossing en het wonjler van den
Gjfdszoae* Als in geen enkde prediking." En
de «icliryver wordt zeer gesterk' door de we-
.W4n.k!
«fzed-lrifeven
f r de 1 .ringi
mattegen
er dan ujgn
Studenteïi'*.
kop, werd v
^njiiet Dui
uitgave
die we
ven. De
tl uitgan
t menscfH
ui' ;i'U
ter gdJh
trevein tnet
g. inaacp
aun puWi
ol van el
mand.
e ilistne, van
>etere toe
i rij vers bc
ïgen ievon
enschap, dat zy, die achterbleven voor hen;
- 9 I
•Dit geloofsvertr<j|jiwdn, waar
ai~ i£e ona
bidj
gaat hy de toetfomst in,
metj oen werkeiijt vertrouwen
kor
laarin wy allei.
deemoedjg leven, ipoge ons ftbr. tfeest sterW-
terj en schoonhei(} wvefi."
De Engelsche iAngeti kh"ken in een
heerljjk kwartet, dir Duitïtchprs zinjgipn hun
mooie, dulde kerstliederen. ,»f en ti» een
scliot dauxusschen -i- in de vers ie Me loop
graven si|hrei)i zilch de soldaten als kinde
ren om «H, kerstpakketten.
eoM verschrikking £ing aan
Mpn behoeft Rechts
P»
Hét
•flfami
tdlgienisstn, ddoraren:^
vej|slracytingen voor pen verre
komst, waarvoor!de jeu^di^e st
rejfj zyn met het offer van hun
te betalen. Maqr juist daarom hebben deze
brieven - die vecflal geschreven zyn in f
oogenblijcken vlak voor den slag, waarvan j
de schrijvers niet weer keerden nu wij J
er in dezen, opnieuw zoo hangen tyd, in j
lazep ons afoo sterk ontroerd. Men leest deze J
boodschappen, welks afzenders door het
graf van ons gescheiden zy§, niet dan met
huivering. En het is de brandende actua
liteit, die het blad deed besluiten uit dit boek
nog e ns een en ander naar voren te hren-
gen. A
Vier maal in dien verschrikkelyken oor
log is het Kerstfeest gevierd. Welk een te-
irensteBiing!
Oorlog, wat dat béteekent weten wy in
dit jaar weer beter dan te voren; ons volk,
dat zelf daarin, Gode zy dank, niet betrok
ken is, heeft niettemin reeds zware offers
moeten betalen. Oorlog, laten wy het met
enkele zinnen uit „Vier von der Infanterie"
van Johannsen, waar hy wil vertellen hoe
het ging toen by Douaumont een handgra
naten-opslagplaats ontplofte en vlammen
werpers hun kokende olie lieten uitstroomen,
ieel gebrekkig schetsen: „Velen stikten,
velen verbrandden, velen stierven tusschen
Ijzer, vuur, steenbrokken en walm. De gre
nadiers van het 12e verloren hun heele
regimentsstaf, de explosie zal zoowat K00
dooden hebben gekost. Wy* willen ze eruit
aleepi-n .Onmogelyk, we hebben een muur
opgetrokken. En dan later neen, het is
doelloos, ik kan alleen maar zeggen Douau-
mont. Men kan slechts zeggen Douaumont
en zwygen."
En een 21-jarig student zegt het in een j
brief naar huis weer anders en tegelyker-
tyd toch ook weer op een precies eendere
wyze: „Gy kunt u niet voorstellen hoe zoo'n
slagveld eruit ziet, men kan het niet be-
schryven, en heden, nu het een dag achter
ons ligt, kan ik nauwelijks gelooven, dut
er zooveel barbary -en onuitsprekelyke el
lende moge'lyk is."
In zulk een omgeving werd Kerstfee;..
gevierd. Ook weer op verschillende wyz'.
Er zijn er, die zich verzadigden aan een
geloof, dat slechts een God kent van een
bepaald land voor wie het christendom
heeft moeten wyken voor een religieus chau
vinisme, een nieuw heidendom. Er zyn an-
<ieren, die als een kind in één der brie
ven heet het, dat men ïn den oorlog weer
tot kind wordt en voor een sigaret door het
vuur gaat denken aan het witte laken,
dat thuis van de tafel met geschenken
wordt weggenomen.
En tenslotte Is er nog een derde catego
rie, het zyn zy, die in deze hel hun geloof
bewaard of teruggevonden hebben. Zy voe
len hoe zeer de oorlog in tegenstelling is
met het Evangelie der liefde, en toch dit
Kerstfeest zal dieper ervaren worden en
meer liefde zaaien dan vorige.
Met diepe vreugde, met innige en aan
dachtige verrukking worden de kerstliede-
•lk
laak, JPIRP
leafcn van een juridisch sjiden;
jsommlj-front.. Hy-'vertelt daarin
lieh yfTheugd hadtfon <)p '(t Kersti
Iers is het geworden. Deze
m diep geschouwd in de
IVK meelSengt. Plotseling
pklonken,al ka w|at mee
!t, maar -ioel modst ftch-
gaan z(j. Er W>rdt i|pn
aan ^eep| trfein komen,
fn ppoorbajari staat. Zy stij-
r hct(|iiji)ltaat weet ^e-
S rtig nibn zyn in een vee-
Mcht dn jn hun midden
klinken plotseling kerstliederen op. Tql zy
moeten uitsta(»peu en weer marebeeren. ZU
krygen ecm beeid van den, in al zyn ver
schrikking imposanten nachteiyken ötrfjd:
lichtkogeïs, lichti^aketten, schijnwerpers, op
lichten van geschut «n geweergeknetter.
„Waar zullen wy heengaan? Angstaanja
gend zyn de vele ziekenauto's, die wy te
genkomen." Dan komt het transport in een
volkomen stukgeschoten dorp. „De troepen-
deel en, die hier liggen zoo zegt de brief-
schryver dan laten ons eerst recht zien
wat oorlog is. Een waanzin, een ontzetten
de jammer." Dan daalt de Hjeilige Nacht op
aarde, zy behoeven niet in den stryd, en
om een groot vuur worden de kerstliede
ren gezongen, woydt een speech op den Kei
zer gehouden en by" het licht van een kerst
boompje schallen de hoera's. Men zal mis
schien tegenwerpen, dat er ook andere
oogenblikken waren, momenten van teederc
fijngevoeligheid, trouwe kameraadschap en
zelfopofferende liefde. M.nderaa heeft deze
opmerking voorzien en hy zegt in zyn boek
je: „Het koor der verschrikking": ..Erken
t.at deze hel er is, dat zy massa's in haar
schande zóó heeft vernietigd en dat -'ike
vonk zielegrootheid daar ia een bijna onbe
grijpelijke genade."
Wie zich tot taak gesteld ziet om te
schryven over Kerstfeest in den oorlog kan
er niet aan ontkomen dien oorlog met 4e
Kerstboodschap, met het Evangelie te con
fronteert. Nu 2al niemand hier een oplos
sing verwachten over het vraagstuk van
christendom en oorlog. Dit ingewikkelde
probleem ligt niet ^alleen buiten het kader
van dit artikel, het behoort nok niet tot„de
comptetentie van een oiAeling om deze
vraag te> beantwoorden en tenslotte za! In
laatste instantie ieder zelf met zyn geweten
te raden' moeten gaan en het beslissende
antwoord voor zichzelf moeten j geven. Ih
zyn vol'sljrektheid echter zyn Evangelie en
oorlog onvereenigbaar. Daarom zal de Kerk
zich nimmer met een der strijdende parten
mogen vereenzelvigen. Het Ryk, dat zyj
dient, is aan geen landsgrenzen gebonden.
ZU heeft alles te doen en te steunen, «ïat
kan lelden tot een samenleven cjer volke
ren, waarin recht en gerechtigheid heer-
srhen. Zij heeft te bidden voor hen, die in
de loopgraven liggen, aan welke kant van
het front daji ook, voor de rouw'dragenden
en gewonden, tot welk volk zy ook behoo-
ren, en oo kvoor hen, die van meening zyn,
dat de troqw aanihun Heer elscHt, dat zy de
Wapenen niet dr|fren.
De Kerk' heeftV^nafgejjrokon ,te getuigen
[t is haar gekruisigden en
iland, yoorgWiens komst
Adventswekel boetvaardig
gen leeftyd lid van den Hoogen ltaad werd.
En dat niettegenstaande hy een gevalletje
achter den rug hud dat nu niet precies
strookte met de waardigheid van zoodanig
college.
Hij had n.l. op 26-jarigen leeftyr zich be
zondigd aan de journalistiek en wel op voor
die dagen niet-lofwaardige wyze. Zyn week
blad De nieuwe Haagsche Mercurius"
maakte het zoo ^ont in zyn kritiek, dat du
overheid hot blad in beslag nam, verbood
en died vernietigen wat er alsnog van de
vinden was.
Eenigen tyd later zyn al de nummers die
verschenen waren nog eens herdrukt in den
oorspronkeiyken vorm'en gezameniyk als
een boekje uitgegeven. Ook dit zal wel door
de overheid zyn achterhaald, maar daarvan
zyn nog eenige exemplan n gered. Naar het
verhaal gaat heeft de schrijver op ryperen
leeftyd berouw ovör deze jeugdzonde ge
kregen en is hy er op uit geweest om alle
alsnog te vinden exemplaren van dit boekje
te fu-hterhalen. Men vertelt, dat hy wel eeu
goqden dukaat voor een exemplaar gaf. Wy
zyn zoo gelukkig geweest, dat w(j indertyd
tusschen oude boeken een exemplaar heb
ben gevonden, een kostbaar bezit, ai geeft
misschien niemand er nu een dukaat voor.
Wie weet hoevele van dergeiyke histo
rische artikelen er nog overall rondzwerven.
Het Is daarom zaak die eventueel een vei
lig onderdak te bezorgen, want in familie-
nulatenschappen pleegt men vreemd met
„ouden rommel" om te springen. Meestal
vcrdwynt dit in de vuilnisbak. Misschien
dat dit geval iemand wat voorzichtiger
maakt ,al vreezen wij dat hy niet spoedig
een goüden dukaat zal weten te veroveren.
Zu'lke gevallen zyn nu eenmual zeklzaaju,
maar ze zy» er in ieder geval nog.
Inmiddels blijkt maar weer hoe iemand'-
jeugdzonde twee en een halve eeuw later
nog worden bekend gemaakt, doch itevjjns
blykt het dat men het ondanks die zonde
kan brengen tot een standbeeld vóór het
hoogste rechtscollege van den Staat. De
vele andere geschriften van deze persoon-
lykheid hebben de menacben er toe gebracht
hem die kleine zonde met de pen te ver
geven. Het journalisten-pad is nu eenmaal
glibberig.
HAGENAAR.
van h
om Wiens komst z|j istraks
mdxT
van Den
van den Haag is voor
De/
De geschieden
vele schryvers al tyd eeq gelief kooBd ortder-
ren gezongen. „Ik ervaar
zoo schrijft
een student het groote geheim van
de
"Probwr inch op iulk. cla-
gen eene met n AKKtiH"
"AKKERTJES" houden U niet
alleen vri| von pijn, "™a«ir xi|
verdrijven door hun bijxon-
dere samenstelling eveneens
dat lusteloos*, machtelooxe
gevoel en xe kwikken U op.
•AKKERTJES'' zijn b.ro.md
v vanwege hun uitstekende
Awarding. Vaak nagtmaakt,
1/maar nog nooit gaSvonaard.
Op alk "AKKERTJE .taa»
AKKER-mork Uw garantie I
togen pi|nen, hoofdpijn, koorts, kou.
Dolie.tuk. u stuivers2s*k. 'stu.v.r--
werp göweest. In proza en 'poërie is ze bs-
handeid, van zuiger historisch standpunt be
keken en daarnaast met een meer practisch
oog beschouwd. Het is vooral de vereeniging
„Die- Haghe", geweest, die zich met beider- j
lei bespiegelingen heeft bezig gehouden. In
1889 begon d* toenmalige archivaris en mu-
seum-direoteur Servaes van ltoyen met do
LUitgave van een jaarboekje, zooals er in de
meeste groote steden wed een bestaat of be
staan heeft.' Naast een kalender met de on
misbare gegevens werd een adreslyst ver
strekt van de voornaamste colleges in de
stad. Een afdeeling „mengelwerk" bood de
gelegenheid om allerlei aardige herinnerin
gen aan de gemeente, Haar geschiedenis en
haar karakter een plaatëje te geven.
Die cerate archlv.ir.s -vera indertyd door
het gemeentebestuur 'voor een lastige taak
gesteld, toen hem de opdracht werd ge
geven het archief der gemeente en haar
bibliotheek te ordenen. Op zolders en ir.
kelders lag ales verspreid; iedere afdeeling
\an gemeentebestuur hield er haar eigen
archief op na en als ze geen plaats meer
had voor dg opberging deed zy het oudste
deel naar een dier schuilhoeken verhuizen
of... ze vernietigde het grootendeels.
De gerheente bezat oorspronkelyk een
eigen bibliotheek, die ten dienste stond van
I het overheidspersoneel. Voor een goed deel
1 was die o.a. ontstaan uit de bibliotheken die
verdwenen gilden en colleges bezeten had
den. Een tyd lang had den Haag een ana
tomisch kabinet, waar openbare demonstra-
ties van lyk-secties werden gegeven. Het
college dat dit kabinet leidde is verdwenen,
hetgeen maar gelukkig is, want derg<?lyke
5 «oor het publiek toe&ankelyke vertooningen
hadden geen zin. De bibliotheek van dit in
stituut verviel by de opheffing^an de ge
meente die ze zorgvuldig .bewaarde, al keek
niemand er naar om. Ook op ander gebied
werden boekenryen aangelegd, maar toen
de Koninklyke bibliotheek zich meer en
meer ontwikkelde, had dit systeem geen zin
nuer en het werd dus opgeruimd of althans
niet verder voortgezet. Wat historisch nog
van belang was te achten, is bewaard, maar
heel veel is verdwenen. Er zyn thans zoo
véél andere en betere gelegenheden om zyn
kennis te vermeerderen, dat dat geen zin
i meer heeft voor de gemeente om er een
eigen bibliotheek op na te houden,
j Iedere afdeeling van gemeentebeheer
zorgt wel voor een behoorlyke boekenry.
die haar onmiddellyk ten dienste staat en
overigens vindt men elders het noodige.
I In het gemeente-archief iq alles byeen
I gebracht wat van belang is te achten voor
de historie. Op gezette .tyden wordt daaruit
eens een tentoonstelling georganiseerd, die
afltyd veel belangstelling wekt en de bur-
I gers er toe brengt oude dingen, curiositei-
j ten, platen en" prenten aan het archief af
te staan. Indertyd is er eens een tentoon-
'stelling van oud-Scheveningen gegeven en
j daarby deed zich het verrassende feit voor,
dat aan het einde der tentoonstelling deze
veel omvangryker was dan in den aanvang
j als gevolg van de vele schenkingen, welke
waren binnen gekomen van hen, die een
kykje waren komen nemen.
Dikwyis bezit deze of gene iets waarvan
h(i de waarde niet kent en dat voor hem
ook niet veel waarde heeft, maar dat past
in een cdileetie op dat gebied. Wie thans
eens op het Plein in den Haag het nieuwe
gebouw van den Hoogen Raad bewondert,
ziet daar eenige standbeelden voor het bor
des staan. De meest linksche is van Mr.
Cornelia van Bynkershoek, een zeer be
roemd rechtsgeleerde ,die reeds op 31-jari-
«VUn een gemoblliseerden verslaggever).
ZOO rukken we dus, al dan niet voor
zien mty wandelkaarten; de zecdui-
nen in, en jte tamboers hangen de trom
mels op den rug, want in dg pas mar-
cheeren Is hier tofch uitgesloten. Nu eens
ligt ons pad vol met afbrokkelende stce-
nen, die blljkba&r voor verharding die
nen moeten, dan weer ploeteren we
moeizaam verder door rul zand. Steeds
mooier wordt Intusschcn het landschap:
we doorkruisen donkere sparrenbosschen
waar de voetsporen van de laatste bad
gasten ai sinds maanden zijn wegge-
wischt, we bestijgen kleine, begroeide
dienen, pa^seeren schilderachtige ber-
kenboschjca. smalle intieme laantjes,
overhuifd aoor het eiken hakhout... en
dan zien wc bij een kromming van den
weg plots, heel In te verte, de zon blin
ken op den witten top der voorste zee-
duinen. Ze lijken zoo heel dichtbij, een
•kwartiertje wandelen misschien, maar
schijn bedriegt ook In dit geval, want het
zou minstens nog een uur vorderen, éér
we de branding zouden hooren ruischen.
En zóó ver gian we in geen geval,
want reeds ligt ian onze voeten de met
tientallen roode (vlaggen omgeven duin
vallei. waar vijftien schietbanen, elk van
25 meter lengte Uitgezet zijn. De kapitein,
de adjudant en de „sergeant toegevoegd",
die op de flets vooruit zijn gegaan, ko
men ons al tegemoet; de afdeeling P.A.G.
schiet hier, de mortieren daar, de ver-
blndingsafdeeling op do derde baan, en
er wordt liggend „opgelegd" geschoten,
dat wil zeggen, dat de schutter tijdens
het vuren zijn geweerloop mag laten rus
ten op enkele voor hem opgestapelde
zandzakken, terwijl hij zelf „gedekt" ach
ter deze zakken ligt.
„Een rumoerig Jaar voor de konijnen
cn patrijzen", zegt een van de soldaten,
die nét zijn vijf scherpe piepers in ont
vangst heeft genomen, en ze zorgvuldig
opbergt in het rechter voorste taschje.
Inderdaad, als even later tien éi twaglf
geweren, twee lichte en een zware
Schwarzlose mitrailleur tegelijk hun ge
luld laten hooren, dan moet, dunkt ons,
de levende have van de duinvalleien den
schrik wol cm het hart slaan. Onophou
delijk vallen nu met korte, scherpe knal
len de schoten, de denneboompjes, die
achter de schijven staan, verhezen tak
na tak. wanneer de kogels er door heen
scheuren, en verder op. tegen de duin
helling, die als natuurlijke kogelvanger
fungeert, stuift telkens het zand even
omhoog Wie daar nu zou willen zonne
baden kwam van een kouwe kermis...
of zeer waarschijnlijk heelemaal niet
meer thuis!
Het zand spat omhoog
Want elk hoopje opspattend zand be-
teekent dat daar een kogel, ln doodelijko
draaiing, neergewerveld is, een klein
klompje lood slechts, maar geweldig in
zijn uitwerking. Fluitend vliegen som
mige kogels zelfs boven den bescher
menden duinwand uit, „afzwaaiers" van
de eerste soort, zóó hoog gericht, dat ze
zelfs de schijf niet eens raakten. Zingend
cn zoemend doorboren ze met sneltrein
vaart het luchtruim, over de duinen
iiecn. dwars over het strand, en tjoem-
pen honderd meters ver in zee.
Geen wonder dus, dat in brecden kring
dit duin terrein, wanneer er geschoten
wordt, voor gesloten Is verklaard: tot
15jü meter ten Zuiden en ten Noorden
van de duinvallei, cn bovendien tot 1500
meter ln zee. Wlc toch binnen de roode
vlaggen komt, begeeft zich in levensge
vaar! Maar vecl.belangstelling Is er voor
onze vroolijke keuken niet, geen burger,
die zich in deze regenachtige, winderige
of steenkoude Decemberdagen in 't har
tje van de duinen waagt, hoe schilder
achtig het er zelfs nu nog is. Kilometers
verwijderd van elke bebouwing, met
geen andere toeschouwers dan de krij-
schende meeuwen en nu en dan de be
manning van een snelle, slanke G 1, paf
fen onze jongens nun vijf scherpe pie
pers er uit. In het begin zijn ze nog wat
bang en schuchter, en infarmeeren ze
kwasi teloops of Je een erge klap van de
kolf krijgt bij den terugslag, en of je
ooren niet gaan suizen van de knal,
maar na twee, drie maal schieten zijn ze
al door de wol geverfd, en probeeren ze
op. alle mogelijke manieren nog een keer
aan de beurt te komen.
Chocomel of water?
In de schijvenloods brandt een fel
kacheltje; 't knappende hout loeit door
de pijp, en verspreidt een weldadige hit
te, zoodat de door merg cn been ver
kleumde baancommandanten, zoodat ze
door eert collega afgelost worden, hier
hun toevlucht komen zoeken Buiten
knallen onafgebroken de geweren en mi
trailleurs, maar rond het rood-gloeiende
kacheltje is het zeldzaam behaaglijk.
Een van de sergeants zet" zijn vcld-
flesch, gevuld met chocomel, op het vuur,
maar nauwelijks heeft hij even zijn hie
len gelicht, of de -adjudant, die altijd
klaar staat om iemand een kool te sto
ven, heeft de flesch omgeruild voor een.
die met heerlijk frlsch, maar niet zoo
smakelijk duinwater is gevuld.
„Kom. jong. drink eens uit, Je chocola
begint al te zingen", zegt hij even later;
ALS DE STARRE FONKELT
