NIEUWS- EN ADVERTENT
BLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Ruwe, pijnlijke lipp
No, 20211
Donderdag 4 Januari 1940
78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVE
NIEUWERKERK, OUDERKERK., OUD^WATER,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalv#; Zon-ai Feeatóaf» e
DSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE.
EEUWIJK, SCHOONHOVEN? STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
enz.
DE POLITIEK VAN PRESIDENT ROOSEVJëLT.
Buiten den ooirlog, maar steun aan de democratie.
Er kan geen sprake zjjn van het zenden van troepen
naar Europa.
Russische aanvallen op Karelië duren voort.
Berljjn vreest uitbreiding van oorlog tot
en Klein-Azië.
ilinland
Duitschland verent rust door
Britsch-Fransche phnnen tot steun
aan Finland.
:r/j eÏ
/U
T
De ramp in Turkije.
Aan het overige front belemmert
de koude de operatie».
WEER DRIE SCHEPEN
VERGAAN.
Onze bureaux ztyn dagelijks geopend vgn 9—4 uur. Administrate en Redactie Tetel
/nterc 3746. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen een on* Bureau: IARKT St. GOUDA
b|f okie agenten en loopere, den boekhandel en de poetkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.26, per week 17 emt, oreral Waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per poit per kwataal 816.
da voorpagina 60 hooger. -
ADVERTENTIEPRIJSUit Gouda an umatreken (behoorende tot den beiorgkrlng)
1—6 regels 1-80, elke regel meer f 0.26. Van buiten
t5 regels 1.66. elke regel meer f 0.80 AdvertentiSn in
bijslag op den prijs. Liefdsdlghedda-adeertentifo de helft
Gouda en den besnrgkrtng:
bet Zaterdagnumme' 80 84
ran dea prifa.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels 2.06, elke regel meer 060. Op
AdverteotfKn kunnen worden ingosonden door
tusscbeub
ra moeten
komst ran «oliede Book
'«SW
heeft dat voorschfift onderschreven en
volgt het op. Handelssamenwerklng met
de rest der Wereld vormt echtèr op gee-
nerlel wi1ze een schending van dat voor-
schrift."
De president zelde voorts met het oog
op de onzekerheid In de rereld, het Con
gres tb vragen om ultbrtldlng van leger
on vloot, niet gebaseerd i >p paniek maar
handelaren, Advertentiebureau! en onse agenten en moeten daags y66r de plaatsing
san het Bureau tijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te rijn.
Gewone advertecitikn en ingezonden mededeeüngei. bij contract tot Zeer ge reduceerden
prfla Groote letters ezTfanden worden berekend naer plaatsruimte.
vt
PRESIDENT ROOSEVELT heeftte
Washington in de derde zitting van
het 76ste congres een rede uitgesproken,
waarin hl] o.m. als volgt sprak:
„De sociale en economische omstan-
dlgheden, die in het buitenland verkeerd
geleid zijn, totdat zij uitliepen op revo
lutie en dictatuur, 'zijn dezelfde als die,
waarmede wij hier worstelen om ze
vreedzaam In het binnenland te regelen.
De dictaturen en de philosophic.,van het
geweld hebben In bijna leder geval haar
oorsprong gevonden ln do noodzakelij k-
- held van drastisch optreden ter verbete
ring van binnenlandsche toestanden,
waar het democratische optreden om de
eep of andere reden in gebreke bleef te
beantwoorden aan modeme behoeften en
elschen".
Roosevelt herinnerde aan de waarschu
wing, die vervat was in vroegere bood
schappen aan het Congres, en volgens
welke de Amerlkaapsehe burgets ln hun
dagelijksch leven dén schok zouden voe
len van gebeurtenissAi op andere conti
nenten, en hij sprak ben waarschuwing
uit tegen degenen, die'er op aandrongen
dat de Vereenlgde Staten, als een eigen
behoeften voorziene eenheid, gelukkig en
welvarend konden leven met een veilige
toekomst, binnen een hoogen muur van
isolatie, terwijl daarbuiten de rest der
beschaving en de handel eh, cultuur der
menschheld vernield warden'.
„Ik kan de gevoelens begrijpen van
degenen, die de natie waarschuwen, dat
zij nooit weer toestemming zullen geven
tot het zenden van Amerikaasche jonge
lieden- naar Europeeschen bodem. Maar
niemand heeft hun gevraagd die toe
stemming to verleenen, want niemand
verwacht een dergelijke onderneming".
De vrede die Roosevelt wenscht.
„De overweldigende meerderheid van
mijn medeburgers laten niet li» het minst i ■oe "ee't kunnen boeken, das moet men1
deering van lederen (itablelen duurzamen
vrede. i
„De oude voorwanden van den we
reldhandel hebben, geen duurzamen
vrede gegeven. WJfcrueer de tijd komt,
moeten de Vereelügie Staten hun In
vloed gebruiken m dc handelskanalen
In de wereld te ybpemn, opdat geen en
kele natie zich m latrre dagen gedwon
gen zal voelen met vapengeweld na te
streven, wat zij door vreedzaam overleg
zeer wel verkrijgen ten.
Ik leg den nadruk op de leiding die
deze natie zal kunnin nemen wanneer
dc tijd komt voor hernieuwing van den
wereldvrede.
Die invloed zal te» zeerste verzwakt
worden, wanneer dae regeering zich
schuldig iou maken ain handelsegoïsme.
De eerste president der Vereenlgde sta
ten heeft gewaarschtwd tegen de ver
wikkelingen van bondjenootschappen, de
huidige president der Vereenlgde Staten
op gezond verstand. Verdl
ilng van voldoende a&n
tingen.
Sprekende over de
verwierp Roosevelt de
lossing, die er in besi
r vroeg hij hef-
rullende belas-
rkloosheld
Ejuropecsche op-
t werkloozen te
gebruiken voor den dpboiiw van bulten
gewone bewapeningen, wdke ten slotte
ultloopcn op dictaturen". De president Is
voofstander van de Amei ikaansche ma
nier door verhooging yan het natio
nale inkomen.
Als een eensgezind volk
'dit vasteland de vlanjnten brandende
houden van do mensch|elijke vrijheid,
rede, en democratie eh
levende zaken, die bol
worden voor de betere wereld, welke zal
komen. Mogen onze kinderen op het Jaar
1940 wlizen als op een lander tijdperk,
toen de democratie haar bestaan recht
vaardigde als het beste regeeringsinstru-
ment, dat nog door de jnenschheld uit
gedacht is/'
moeten wij op
eerlijkheid als
ouden moeten
Op politiek gebied kerscht te Berlijn,
volgens de corr. van het Hbld., nog altijd
de groote stilte, die het kenmerk is geweest
van de periode der feestdagen van de laat
ste weken van December.
Men hoort weinig uitlatingen van Duit-
sche regeeringszijde en tiet men af van ue
voldoening, welke hier blijft heerschen
over militaire successen ter zee en fn dt
lucht, welke de Duitsche weermacht tot nu
de hoop en de verwachting varen, dat
de Vereenlgde Staten niet zulten worden
verwikkeld ln militaire deelneming aan
defl oorlog. Er ls een groot verschil tus-
schejf buiten dezen dorlog blijven en be
weren, dat deze oorlog ons niet aangaat,
v Wij behoeven' nle l met andere naties
ten oorlog te trekken, n aar op zijn minst
kunnen wij met andere naties er n6ar
streven aanmoediging te geven aan de
soort van wrede, die de moeilijkheden der
wereld zal verlichten en daardoor ooB
>nzc eigen natie zal helpen.
Wij moeten voor ons „uitkijken, en de
mogelijkheden voor onze kinderen zien,
wanneer de rest der wereld mocht wor
den overheerscht door geconcentreerd
geweld alleen. Wij moeten voor ons' uit
kijken om de gevolgen te zien voor onze
eigen toekomst? wanneer alle kleine lan
den ln de geheele weijeld zich hun on
afhankelijkheid zien ontnomen of louter
aanhangsels worden van betrekkelijk
uitgestrekte machtige piilltalre systemen.
Wij moeten voor ons uitkijken om te
zien, wat voor loven onze kinderen zou
den moeten lelden, wanneer een groot
deel van dc rest van de wereld gedwon
gen werd den Ood te aanbidden, die op
gelegd werd door een militairen heer-
scher of wel verboden werd een God te.
aanbidden".
„Wij moeten voor ons uitkijken en de
gevolgon'zlen voor onze toekomstige ge
slachten, wanneer de wereldhandel zou
worden gecontroleerd door een of andere
natie of gjroep van naties, welke die con
trole doormilitair geweld Instelt.' De
volkeren van andere landen hebben het
recht een eigen regeeringsvorm te kie
zen, maar wl) lri dit land gelooven nog
steeds, dat een dergelijke keuze geba
seerd behoort te zijn op zekere voor
waarden, welke wij overal essentieel ach
ten. Wij weten, dat wijzelf nooit feheel
veilig ln ons land zullen zijn, tenzij an
dere regeerthgen die vrijheden erken-
nea"
Voortgaande sprak Roosevelt de hoop
uit, dat. hetgeen ln de belde Amerlka's
gedaan wordt, welker 21 republieken
eensgezindheid v&n Idealen ten toon
hebben gespreid ln haar practische be*
trekkingen, ooitop andere vastelanden
gedaan zgl kunnen warden
De president drong er op aan, dat de
huidige methode der Amerlkaanschc
handelsovereenkomsten zou worden uit
gebreid, als onontbeerlijk deel der fun-
constateeren, dat anderzijds in bevoegde
kringen in de Duitsche hoofdstad een toe
nemend pessimisme heeiwht, wit de moge
lijkheid van een niet al te lang en geen al
te groote offers eischende verloop van dezen,
ook hier te lande weinig popuitiren oorlog,
betreft.
Men stelt er hier prijs op bjj elke gele
genheid te herhalen, dat men ran Jïukscne
zijde elke verdere poging om tot een snoe
zige vreedzame oplossing te komen als vol
komen nutteloos heeft opgageven.
Ook de jongste gerechten over nieuwe
initiatieven in die richting, wellie, naar men
in het buten land" veronderstelde, ook van
Duitschland zouden zijn uitgegzan. worden
door Berlijn met' nadruk tegensesnrpker i t.
als oiwette1"'Ve rerrinselj vfin Duirechlnnds
vijanden gekenschetst.
Integendeel verwacht men Wer een aet'e
van Londen en Parijs, met het doel daar
de Weslwal en de Magmotlinij door hur,
sterkte elk offensief omnoeeliiy maken en
tl» nanvallon dnr Britwb» lnchfm»„bt in de
Duitsche Bocht zoo weinig resultaat hei
ben opgeleverd de oorlogsfronten zoowel
in het noonfen on Finreji gebied als in het
Zuidoosten in KVip-Arie uit te breiden.
Men verklaart in bevoegde kringen te Bev-
Hjn, dat men met groove waakzaamheid de
plannen volgt, welke „lenden blijliaar voor.
hereidt, om Finland, Rusland en daarmee
ook de Scandinavische staten in het alge-
meene conflict te betrekken. Men wiist. hier
speciaal op „het Britsche voornemen naar
deze staten oorlogsmateriaal ten bdhoeve
van Finland over te brengen".
Maar nog meer is man hier verontrust
over de naar Duitsche meening zeer gevaar
lijke politieke plannen van Londen en Parijs
in Zuid-oost-Europa en Klein-Azfe. Men
Farjjsché blad zelfs K*t Russische Knuka-
suggebied in deze annexatieplannen betrekt.
Men meent te Berlijn, dat het, gezien de
actie van generaal Weygand en generaal
Ironside in het naburige Oosten, niet meer
om theoretische beschouwingen, maar om
actueele gevaren gaat en wijst verder op
beschouwing in het orgaan van de Rus
sische weermacht „Krasnaja Zjwezjda"
waarin wordt betoogld, „dat Londen en Pa
rijs met alle middelen pogen de Scandina
vische err d« Balkan staten in den oorlog te
drijven" en dat deze pogingen „zoowel te-|
gen Duitschland als tegen de Sovjet-Unk
zijn gericht."
In korten tijd weer P II Rif
zacht en soepel door
èetroffen plaatsen onbewoonbaar.
Het D.N.B. meldt uit Ankara:
Een voorloopige optelling van de aan
tallen slafchtollers der aardbevingscata-
strophe na een bergingswerk van één
week, geeft tot resultaat ln de steden en
districten van Slwas, Amasia, Refgliye,
Ordoe, Tokat, Niksar, Goejehir een totaal
van 13.000 dooden en 3 tot 4000 gewonden.
De verliescljlem der stad Erzlndjan zijn
nog niet volledig. Men raamt ze op 14.000.
De berging ls nog niet geëindigd, het
vervoer der dakioozc bevolking ls aan
den gang. Zij worden over het geheele
land verdeeld, aangezien de getroffen
steden en dorpen ln den'winter onbe
woonbaar zijn geworden. President Inoe-
noe ls vandaag uit het aardbevlngsgebied
ln Ankara teruggekeerd.
IN HET PROTECTORAAT WORDT*
DE VERDUITSCHING KRACHTIG
VOORTGEZET.
Groot aantal nieuwe arrestaties.
De „Times" meldt uit Belgrado: Uit
Praag wordt vernomen, dat een nieuwe golf
van arrestaties slachtoffers heeft gemaakt,
aver het geheele protectoraat, waarbij met
name oud-officieren van het Tsjecho-Slo-
waaksche leger, leden van de pas gevormde
regeerirgstroepen, leden van het kantoor
personeel der Skodafabrieken en journal is-
ten als slachtoffers gevallen zijn. On. zijn
herinnert er aan, dat de Engelsche minister j de generaals Linhart, Zpevacek, Keclik pn
1 Fiawa gearresteerd, benevens een groep
oud-officieren, die in Moravië woonden.
van overzeeschen handel zoo pas opnieuw
heeft verklaard, dat aan ZuidooslEuropa
de mogelijkheid moet worden ontnomen nog
langer met Duitschland handel te drijven.
Ook heeft in Duitschland een artikel ven
de Parijeche „Tempe" diepen indluk ge
maakt, waarin dit iblad openlijk de «telling
verkondigt, dat men Duitschland door tiet
veroveren van gebieden.in bet Zuidoosten,
welke petroleum opleveren, moet vwfcjkie-
ren, die voor zijn oorlogvoering zoi hFeg-
noodige grondstof te betrekken, waoibJchut
De arrestatie van laden der rageerings-
troepen ,welk lichaam verleden zomer on
der Duitach toezicht werd opgericht, is on
getwijfeld veroorzaakt door mededeelineen
van personen, die daarvoor speciaal in dit
kleine corps waren ondergebracht.
Het personeel van de buitenlandache eor-
respondentie-afdeeding der Skodafabrieken
te Pilaen is in verzekerde bewaring^
men.
l-TET Fineche legerbericht luidt: „Te land!
de gewone bedrijvigheid der Russische
artillerie op de Karelische landengte. Bij
rivier de Palpale ls het Russische ge
schutvuur In den loop van den ochtend he
viger geworden, als voorbereiding van een
aanrval duurde het tot 18 uur. De aanval
der infanterie was zeer heftig en werd met
ïrware verliezen voor de aanvallers afgesla
gen, onder het vuur van Finsche artillerie
en infanterie. In den avond is ook een aan
val ondernomen ten Noorden van Hatjalah-
tcnjërvi; deze werd eveneens afgeslagen.
Ten Noorden van het Ladoga-meer werd
den geheelen dag gevochten opa een militair
steunpunt; bovendien werd groote activiteit
van geschut «n patrouilles gemeld. Bij
Aittojoki, hebbëh de Finsche troepen ee-i
met machinegeweren versterkte Russische
oompagnie vernietigd, de Russische tegen
aanvallen werden afgeslagen.
By Raate in de buurt van Suomossalmi
hébben de Finsche troepen vijf tanks en
twee gevechtswagens vernield. In den sec-
tor.Tuntasreta 'hébben zü den linkeroever
van het Kokojarvi bereikt Overigens geen
nieuws van het front.
Aan de kust van het Ladoga-meer hebben
zich kleine geveéhten voorgedaan. Wegens
den storm en den sneenwvnl waren de mfll-
ta're oneraties van vrh'wel ween betn»kenis
Ten aanzien van de algemeene activiteit
niets van belang te meldép. On 2 Januari
zfln volgens vaststaande berichten drie
Russischs vliegtuigen neergeschoten.
De verdediging van het Noorden.
Het Finsche leger in deri Noordelijken
sector is er in geslaagd opnieuw een front
te vormen van Jeniskoski aan de Noorsche
grens tot de toendras en moeraswouden aar;
de Oostgrens. Andere, zeer belangrijke
Finsche eenheden, hebben geheel den groe
ten weg van Rovaniemi naar Petsamo be
zet. 'i 1
Russische troepentrein verongelukt T
Uit Helsinki meldt Reuter: De Finsche
kranten publiceeren een bericht uit R1 fat
volgens hetwelk op den spoorweg naar
Moermansk een Russische troenentrefn ver
on gelukt is. Fen groot aantal soldaten zou
daarbij om het leven gekomen zijn.- In Le
ningrad gelooft men, aldus het bericht, dat
het ongeluk ia veroorzaakt door sabotage
of door het opbreken van de rails door Fin
sche skipatrouilles.
Luchtaanvallen op Finsche steden.
De Russische luchtmacht heeft gisteren
aanvallen op Abo en Kemi aan de Botnische
Golf gedaan. Bijzonderheden zijn niet be
kend. Personen, die van deze steden kwa-
men, hebben verteld, dat de bewolking sis
gewoonlijk blijk gaf van de grootste kalmte
en dat de Russiséhe luchtmacht, ouder hst
voorwendsel de havena te bombardeeren,
voortdurend de burgerbevolking onder vuur
neemt.
Volgens inlichtingen uit bevoegde krin
gen is het door de Finnen op de Russen
buitgemaakte oorlogsmateriaal vrijwel on
bruikbaar. De tanks verkeeren in slechten
staat en zijn voor het grootste deel niet te
herstellen. De vliegtuigen zijn onbruikbaar,
doch soms heeft mer iets aan de onderdee-
Ien.
Havas geeft het volgende «verzicht over
den toestand in Finland, na een maand oor
log:
Na pen maand ,van verwoede gevechten
kan men zeggen (aldus Havas) dat de Fin
sche traepen op de landengte van Karelië
zich overal gehandhaafd hebben op de li
nies, die van de rimer Vuoksi uitgaan en
door verscheidene meren in het midden en
Westen van de landengte van Karelië loo-
pen. Men schat, dat alleen in'dezen sector
van de Karelische landengte, de Russen on
geveer duizend tanks in het veld hebben ge
bracht.
Het Sorvjetopperhevel heeft verscheidene
malen versche troepen in den strijd gewor
pen, doch d* aanvallers werden steeds met
groote verliezen teruggeworpen. In het Mi-
zonder in den strijd tegen de gemotoriseer
de en gepantserde strijdkrachten is de Fin
sche taktiek uitstekend gebleken. Tot dus
ver zijn op de verschillende fronten meer dan
.400 tanks door de Finnen vernield of buit
gemaakt, het meerendeel hiervan op du
landengte van Karelië. De Finnen achten
het dan ook hoogst waarschijnlijk, dat zij
in de toekomst met succes tegenstand zul
len kunnen blijven bieden, zelfs als de
vijand zonder ophouden aanvalt en zelfs als
de Russen' door een hevigi artiUferiei'uur
worden gesteund.
Op de landengte van Karelië zoekt
vijand vooral zijn heil in een-stellingooriog.
Aan de andere fronten .daarentegen was het
een bewegingsoorlog.
De Finnen trokken terug en verschansten
zich in tevoren gereed gemaakte stellingen.
Van deze stellingen uit hebben zij met suc
ces tegenaanvallen ondernomen en zijn zij
erin geslaagd, een groot gedeelte van het
verloren terrein te herwinnen. Alle Russi
sche offensieven in de eersfe 'maand van
den oorlog zijn volkomen mislukt.
Ter zee heeft de kustartillerie, die naar
men weet voor Finland van groote betee-
kenis is, de Sovjetmarine op eerbiedigen af
stand vsti de kusSsn gehouden. In de Fin
sche Golf begint het ijs zich thans vast te
zettgp én de Sovjet-marine zie„ zich der
halve in haar vrijheid van optreden beperkt.
Dé gearresteerde journalisten zijn van dc
„Lidove Noveny" en van de „Warodna Po
litik»".
Voorts bezocht de Gestapo het hoofdkwar
tier van het illegale blad „V Boj", welke
naam „te wapen" beteekent.
De kerkers van Karlovo Namisti, die
vroeger aan toeristen werden getoond als
voorbeelden van middeleeuwsch barbarisme,
worden thans weer gebruikt.
Hst proces der verduitsching gaat snel
in zijn werk. De Tsjechische inwoners van
twintig dorpen en stadjes in het district van
Milowice in Noord-Bohemen waar 'oefen
terreinen zijn aangelegd voor artillerie, be
nevens ondergreydeche munitie-opslag
plaatsen, hébben aanzegging gekregen zich
gereed te maken voor evacuatie. Ieder gezin
heeft het recht een wagen te gebruiken voor
het noodzakelijkste huisraad. Men heeft ter
plaatse den Indruk, dat Duitsche kolonisten
deze streek zullen gaan bevolken.
De g)>i»40onteraad van Praag heeft de wet
gevende bevoegdheid verloren en ia nog
slechts een adviseerend lichaam.
Groote voedselvoorraden worden nog
steeds naar Duitschland vervoegd. Slechts
de helft van de totale 'behoefte aan viach
blijft binnen het protectoraat
Gedurende drie weken in December was
er in Praag een tekort van 80.000 liter melk
per dag, zoodat zelfs aaj/fïet rants jen van
een kwart liter per pérfoon niet kon worden
voldaan.
Het rantsoen voor zout is bepaald op drie
ons per week per persoon. De laatste week
van December kon slechts de helft daarvcn
worden verkregen.
Volgens het Fransche persbureau Ha
vas heeft men een S.O.S.-bericht opge
vangen van het Zweedsche schip Kiruna
(6.400 ton), dat mededeelde, langzaam te
zinken, tengevolge van een aanval door
een Duitsche duikboot op 600 mijl ten
noorden van de Azoren
Het Britsche agentschap Reuter meldt
verder dat het Zweedsche stoomschip
Svarton, metende 2475 ton, door een
Alle geschriften, geteekend door den Duitsche duikboot getorpedeerd is buiten
y-.r-amMater worden de noordkust Van Schotland. Het schip
Tejechischen eersten burgemeester, worden anderhaJve mlnuut. Twintig
leden der bemanning worden vermist, elf
overlevenden begaven zich op een vlo',
en werden gered door een reddlngbost.
Van het Estlandsche schip „Agu" zijn
sedert 3 December geen berichten meer
ontvangen. Men yreest dat het schip, dat
2200 ton mat en een bemanning van 18
koppen aan boord had, op de Noordzee
op een mUn geloopen I*. -1
pas rechtsgeldig, wanneer de èocumenten
mede onderteekend zijn door den Duitsclien
gedelegeerde, en ieder Tsjechisch districts
hoofd heeft een „Duitschen collega" gekre
gen. 1
Technische hoogescholen, laboratoria, kli
nieken en bibliotheken zjjn gesloten, zelfs
de unlysrsiteitabibliotheeV, zoodat zelfs do
studie thuis onmogelijk wordt gemaakt.
