nieuws- en advertentieblad VOOR (ÜOUDA
EN OMSTREKEN
i^Tnj
No. 20216
Woensdag 10 Januari 1040
78e Jaargang
HAASTRECHT
STOLWUK WAD
BERGAMBACHT, BERKENWÜÜDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK
NIEUWERKERK, OUDERKERK OUDEWATER, REEUWIJK. SCHOONHOVEN.
RDRECHT. MOERCAPELLE
XVEEN, ZEVENHUIZEN, enr
Oit bla!9 verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
CHAMBERLAIN: HUIDIGE STILTE IS STILTE
VOOR DEN STORM.
Engelsche premier meenit, dat nog niet ieder goed
begrijpt wat op het spel staat.
MOO
„Duitsche agressie moet
eindigen".
Hulp aan Finland.
Nu is het de beurt van Finland, dat ge
dwongen is te vechten tegen de krachten
van ohbeheersclit geweld. Wij zijn vervuld
van bewondering voor haar heldhaftigheid
en haar nood dringt ons haar te nulp t»
kamen.
Groote economische krachts
inspanning -noodig.
Duitsche volk draagt de verant
woordelijkheid.
WEER EEN RUSSISCHE DIVISIE MET
OMSINGELING BEDREIGD.
Het is momenteel rustig in Finland.
Nieuwe oproep van KaDio
President Kallio heeft een nieuwen on-
roep gericht tot de wereld tegen de bom
bardementen der Rassen op de burgerbe-
volkingi Hy zegt: „Rusland stelt er zlcli
niet mede tevreden oorlog te voeren tegen
ons leger op de .gebruikelijke wyze, maar
het zendt vliegtuigen achter het front om
onze huizen «n 'burgers te vernietigen. Dal
ia een ongelooflijk optreden van den kant
van een staat, die op zich genomen heeft
de internationale beginselen van de oorlog
voering te erkennen. Deze me'dongenloos.
held heeft den geest van ons volk niet ge
broken ofschoon de vijand ongeveer 100
HORE BEUSHA's AFTREDEN;
Geen „overwinning" van Britsche generaals.
Zeer veel onjuist commentaar
in Britsche pers.
Britsch tankschip op een
mijn geloopen.
Waarschijnlijk twintig personen
om het leven gekomen.
Italiaansche ambassadeur
uit Moskou terug.
Aanvallen van Duitsche
vliegtuigen op Engelsche
schepen.
Dertig gewonden op lichtschip.
il» «g
Onze bureau* itfn dageltfki geopend vu nar. Administratie en Redactie Trief
'ntarc 3746. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelüka aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
Ml onze aqlhUn en loopern, den boekhandel en de poetkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwertael 2.25, per week 17 cent, overal waar d»
Oezorping per looper geschiedt. Franco per poet per kwatael 3.16.
f i w
A DV KKTKNTIEPRIJS: Uit Gouda en omatreken (behoorende tot den besorgkring)
1—6 regale f 140, elke regel meer 0.28. Van buiten Gouda' en don bemrgkrlng
1—6 revels 166. elke rami meer 1 0.80 Advertentiën lp het Zaterdagnumme» 20
den prils. Liefdadigheids-ad verten tién de helft van den prlfs.
NOEN MEDEDEEI.1NGEN t 1—4 rageU 2.06, elke regel meer 0.60. Op
;du 60 hooger
tlSn kunnen worden lngeionden door tuaechenkomet ven enlieda Boek
Advertentiebureau! en onse agenten en moeten daags vóór da plaatsing
t Bureau et|n ingekomen, teneinde van opname vereekerd te ihn.
one adverteritiln en btgeionden mededeellngei. bij contract tot eper ge reduceerden
prfle
ote letten en randen worden berekend naar plaatarulmte.
Engelsche minister-president Cham
berlain heeft gisteren een rede gehouden n
Mansion House. HU zeide o.m.;
Opnieuw zijn de zonen van het rijk :<:t
alle doelen der aarde gekomep om hun truk
te vervullen en de Duitsdie agressie te i>e
strijden en ons den moreelen steun te ycr
leenen in onzen strijd.
De stilte waarmee ook het nieuwe jaar i>.
ingegaan is slechts de stilte voor den storm
lliljioenen mannen beloeren elkaar ac'-tn»
hun stellingen. Het kanon buldert af en to
maar verder is er clechts strijd in de lucht
in op zee. Er worden verkenningsvluchten
gehouden, die oen bewijs leveren van dm
moed der uitvoerders maar het is slechts de
inleiding tot den grooten strijd. Aleen op ze
is reeds hevig gestreden tn als ik het resul
taat van 4 maanden beschouw is dat niet
onvoldoende.
De Duitsche handelsvloot, die een kwart
deel van de onse bedroeg, is vernield of ge
ïnterneerd of eigenhandig tot zinken ge"
bracht. De duikbootoorlog heeft slechts ma
gere resultaten opgeleverd. Wü hebben van
ome marine, de nieuwe 5 gekochte en ver
meesterde schepen in aanmerking genomen,
netto 122.000 ton verloren, minder dan één
procent van ons totaal.
Niet minder dan elf millioen ton beo-aren
de wereldzeeën. Wij hebben de Royal Oak
en de Courageous en een paar kleine sche
pen verloren. Smartelijk is "het verlies van
zooVeel menschenlevens, maar onze beheer -
«hing van -de zoe is onaangetast v én het
gevecht met de Graf von Spce is een van
onze grootste wapenfeiten, die hét prestige
van de Duitsche marine een grooten knak
heeft gegeven.
Duitschland heeft 'bruut geweld jegens
Polen gebruikt en het land door Duitscher3
laten bezetten en bewonen.
Na een herinnering aan do rampen in
Turkije, dat meer menschen verloren heeft
dan er gevallen zijn aan het front, zeide
Chamberlain, dat ook daar hulp noodig is
en de Engelsche en Fransche regeeringen
zullen in overleg met de Turkse he regeering
nog meer hulp verleenne. Dit is slechts één
der vele voorbeelden van de volkomen sa
menwerking,' «militair en economisch mei
Frankrijk.
Ik geloof dat het soo kostbaar is, dat na
den oorlog geen van one beiden haar zal
willen opgeven.
In ons land hebben wü alle mannen tus
schen 18 en 41 jaar voor dén krijgsdienst
opgeroepen. Een half' millioen man zijn
«sd» opgekomen en nu hebben wij 1.900.000
wan tusschen 18 en 22 opgeroepen, zoodat
onze strijdkrachten thans tusschen de
tn 214 millioen soldaten bedragen.
Nu kom ik tod de algemeene houding van
v°lk, jegens den oorlog. Geen volk is
""*id groote re offers te brengen, geen volk
i» vaster overtuigd, dat de Duitsche agres.
errolitiek moet eindigen-, maar ik ben nog
"iet overtuigd dat* iedereen goed b- grypt
w" olies op het spél staat,
moeten niet denken, dat de oorlog,
""dat hij niet den vorm van 1914 heeft aan
«""«non. minder ernstig ia. Als het juiste
gekomen ie, zullen wlf onk aa-
front moeten vechten en wij hebben é»n
deel van ome produceerende mannen
*»woaa taak moeten onttrekken.
hebben nog honderdduizenden -rod'"
de machine- en vliegtuigfabrieken. Do
""er arbeiders voor de wapenfabrica.
r het onmetelijk, dat aan alle ver-
ren de burgerbevolking kan worden
eeldaan. Wjj moeten onsen Import nog ver-
■hinderen,
®U mogen de loonschaal echte» niet aan
passen aan den levensstandaard v»n het
oogenblik, omdat wy dan in een vicieuseo
cirkel zouden geraken, wat iedere econoom
net mij eens zal zijn.
We moeten dus rantsoeneeren en het zon
der veel dingen ttellen dip wü anders ge
wend zyn. Spoedig zal ook vleesch gerant
soeneerd wordenën als het noodig zou zy'n
hok nog anders artikelen
Duitschland wenaghl ae vernietig.ng van
l.et Engelsche RjjlR%atuurlük wenscben zij
ens te behandelen als hun andere slacht
offers. Wy van onzen kant hebben die be
doelingen niet.
Maar -het Duitsche volk moet weten dat
de verantwoordelijkheid van alle rampen
die oip zyn schouders zullen vallen t» dit
jaar op zijn schouders rust. De petlfiek van
littler is een constante bedreiging van alle
kleine landen in Europa.
Nergene worden zjjn methoden heviger
veracht dan in Amerika, zooals uit de
Nieuwjaarsboodschap van president Roose
velt aan den Paus duidelük blijkt.
De geallieerden streven naar een sociale,
humanitaire, rechtvaardige op christelijk-
samenleving. Die kan piet bestaan zoolang
bet Hitlerriom een voortdurende bedreiging
is voor de veiligheid en onafhankelijkheid
van de Europeesche staten, een voortduren
de 'bedreiging voor de gtondslagen var de
Westersche beschaving, evenals voor de
Noord- en Zufd-A-merikaansche continent n
De president der Ver. -.Staten heeft on-
lapgs verklaard, dat sle-hts bij vriend-
chappelyke samenwerking de vrede en ve:-
lipheid verkregen kunnen worden. Ik ver
klaar me hiermee uit het diepst van m|jn
gemoed accoonl.
Maar ik zou er aan willen toévoegon Wü
moeten niet aar-zelej ons bloed an goed voor
dip groote doel te offeren.
Aan,het begin van dit nieuwe jaar kor
tten wij de toekomst met de kracht van
onze wapenen en in het geloof aan de recht
vaardigheid van onze zaak, gerust afwach
ten.
Het gisteren uitgegeven Fransche legt.--
bericht luidt:
„Met uitzondering van bedrijvigheid van
patrouilles en artillerie van weerszyden is
overal de dag van 8 Janpari kalm vet-loi
pen. Geen operaties ter zee en niets ver.
meldenswaards in de lucht.
Capitulatie van 12.000 Russen Ti-
wacht.
Naar te Helsinki wordt vernomen, is di
toestand v pet 11000 man sterice Russi
sche leger :.i den sector Silla wanhopig,
doordat liet door de Finnen omsing-l i
wordt. Men verwacht, dat capitulatie van
liet Russische legerkorps niet lang zal kun
nen uitblijven.
Van de kalmte aan het front h» Kareli?
maken de Finnen gebruik om achter de
Mannerheimlinie twee nieuwe linies aan te
U.ggen; in hetzelfde gebied werken de Rus
ten me; koortsachtige haast aan verster-
kingswe -ken.
Dag zonder felle gevechten
Sedert 24 uur is, naar verder uit Helsinki
wordt gemeld, de bedrijvigheid aan het Fin-
iche front zeer vertraagd. De Russen ver
bruiken echter nog steeds 'n groote hoeveel,
leid munitie en het optreden der patrouilles
gaat voort. De bedrijvigheid in de lucht is
over het algemeen nihil ondanks het zeer
gunBtige weer.
Voor den eersten keer sedert het begin
van den oorlog in Finland is een dag voor
bijgegaan zonder felle gevechten en zonder
luchtaanvallen by gunstig weer. Sommige
kringen schrijven deze inactiviteit toe aan
voorbereiding van den kant der Russen van
nieuwe offensieven op verschillende punten.
De vraag, waar hun druk uitgeoefend zal
worden, is moeilijk te (beantwoorden, want
niet vergeten mag worden, dat de Russische
leiders als Oosterlingen denken, hetgeen
zeggen wil, dat men evengoed uitblyven van
actie kan verwachten en het ivoorloopig la- i
ten varen van een slechte aangelegenlie-d,
als een hevige hervatting van de veldslagen
zooals die, welke in de eerste dagen van den
oorlog voorkwamen, en die de Sovjets zoo
duUr zyn te staan gekomen.
Geheim wapen, gepantserde slede
1 veroverd.
Volgens den correspondent aan het fnmt
in Finland van hst Zweedache dagblad „Nya
Allehanda" hébben de Finnen aan het einde
vkn de vorige maand eer» gepantserde sle.ie
buit gemaakt, die beschouwd wordt als bet
geheime wapen van Stalin tegen Finland.
Dei Russen hoopten, dat dit wapen dez"lfJe
uitwerking teweeg zou brengen als het on
treden der tanks tüdens den vorigen we-
re ld oorlog. De gepantserde slede, die den-
vorm heeft van een torpedo, is voorzien van
een Schroef en gewapend met een kanon; *-J
bij het Lodogameer opgetfeden etr
«nelheid halen van 160 k.m. pot
slede heeft het -voordeel boven de
t een ophooping van sneeuw niet
behoeft te worden.
Daar staat echter tegenover, dat de be
stuurder onder het vuur der mitrailleurs ge
woonlijk zoo nerveus wordt, d»t hy zyn
koelbloedigheid verliest en onhandig ma
noeuvreert. Reeds thans verklaren de Fin
nen, dat zy in staat zyn dit nieuwe wapen
bet hoofd tv bieden.
Bijzonderheden over slag bij Raate.
De 44ste Russische divisie, welke door de
Finnen by Raate is verslagen, was een di
visie, welke ter versterking was gezonden
naar de divisie, die de vorige week by,
Suomussalmi werd vefslagen. De Finnen
opereerden op de flanken van den divisie-
opmarach, welke de eerste beginselen van
de marachveiligheid niet scheen te kennen'
en vielen aan in het moerassig gebied, S0
k.m. ten Zuidoosten van Suomussalmi. i)e
Finnen maakten zich meester van een brug
achter de Russen, die hierdoor werden om
singeld. De Ruseen streden dapper gedu
rende twee dagen; van de 18,000 man, welke
de divisie telde, hebben de Finnen 2000 ge
vangen genomen. Deze zagen, dat alle te
genstand nutteloos was en stuurden onder-
i handelaars, om zich vervolgens in groepen
over te geven. De rest van de divisie werd
ofwel gedood, «f is verspreid in de moeras
sige bosschen.
De opeenvolgende vernietiging van twee
I Russische divisies in dit gebied maakt met
alleen voor langen tijd een Russischen aan
val op den spoorweg Kajaani-Oulu-Tornea-
Kap&randa onmogelijk, doch maakt ook een
bres in de Russische linie.
De buit van de Finnen neemt nog ste-ds
toe. De Russische divisie voerde behalve het
normale materieel nog een groote hoeveel
heid reservematerieel mee. Zoo hebben ie
h innen 76 mitrailleurs gevonden, nog dik in
het wapenvet gezet en in kisten verpakt rn
ook een gedemonteerd vliegtuig. De artille
rie, welke de Finnon hebben buitgemaakt
bestaat uit 70 stukken veldgeschut, 16 stuk
ken zwaar geschut en 14 antitank kanon
nen. De luchtdoelmitrailleurs met vier loo-
pen, waarvan 16 werden bult gemaakt, kos
ten zeker vijf millioen Fransche francs per
stuk. Van groot 'belang wordt ook geacht,
dat 47 keukenwagens werden buit gemaakt.
Deze keukenwagens zyn het ecnige middel
c*m de troepen in d« Jjevroren bosschen vnn
warm eten te voorzien.
JLJORE BRLISHA schynt voornemens te
zyn de volgende week, als 't parlement
weer bijeen komt, een persoonlijke verkil
ling af te leggen in verband met zyn af
treden als minister van oorlog. Of ook de
eerste minister hier het woord zal voeren
zal 'afhangen zoowel van del verklaring vnn
Btlisha als <van de óryne, waarop het Huis
hierop reageert, meldt de Maasbode-eorre.*
pondent te Londen.
Ondertussëhen heeft het gróótste deel der
Britsche pers ee"h gebeurtenis^, die op zich
zelf ongetwijfeld sensationeel \ia, nog der
mate opgeblazen, dat ten eanzirn van haar
werkelijke beteekenla meer misverstand is
gewekt dan opheldering gebracht. ,Pit Is
voor een niet gering deel toe te schrijven
aan het streven van vele bladen, om den
scnsatielust hunner lezers te bevyediRssn en
anderdeels hieraan, dat mr. Bëlisha een
reer groote persoonlijke populariteit genoot
er. voortreffelijk de kunst verstaan heeft,
(leze aan t» kweeken.
In zooverre lieeft de pers by na
san hem te danken als het leger,
heeft een afgetreden minister de
zeer op zijn hand gehad als thans
liöha en zelfs die weinige bladen,
critiek uitoefenen op het besluit
eerstenminister, wijzen met ophef
zeer groote verdiensten, welke de afi
den minister zich verworven heeft
organisatie van het leger.
Meer en meer krijgt men evenwel deh in
druk, dat de bewering, volgens welke\het|
aftreden beschouwd moet worden ris H
zegepraal van de „generaals" on\<fe
'burgerlijke overheden volkomen onjuist as.
Wat sommige bladen in verband hiernu
te berde gebracht hebben, is weinig bet
dan laster. Zii hebben zelfs geïnsimicei
dat ook anti-semitische tendensen in
militaire kringen oortaak zyn geweest vnn
een agitatie tegen den mnister.
Ook het feit, dat zün opvolger, Stanley,
schoonzoon is van den om rij» warme Duit
sche sympathieën hekend staalden lord
Londonderry, waarmede mr. Chamberlain
j persoonlyk bevriend is, wordt uitgespeeld.
I Dit alles is in de hoogste mate misleidend,
i Lord Londonderry staat volkomen loyaal
achter de oorlogspolitiek der regeeri.ag.
J Bovendien is mr. Stanley een zoon van lord
Deihy, die steeds een der voornaamste lei
ders is geweest van de pro-Franeche bewe
ging in Engeland.
Hoe zeer het ook betreurd wordt, dat een
zoo bekwaam en jachtig man als Ho-e
Betisha het Britsdie kabinet en de regee
ring veriaten heeft, het begint steeds dui-
delyker te worden, dht de eerste minister
geen andere keus had din hem van het de
partement van oorlog te ontheffen.
Ook vroeger zün ministers na nuttige
hervormingen te -hebben Ingevoeld, afgetre
den, omdat dit in het algemeen belang
wenschelük was.
Van het oogenblik af, waarop, door welke
oorzaak dan ook, de samenwerking tu
den bekwamen minister en bekwame
raala te wenschen overliet, had mr.
berlain geen andere keus dan Hore RëRslu^
een ander departement aan te bieden,
bomer» de minister, die verantwoordelijk isl
voor de samemraiAlng.
Het is onzinnig te spraken van een „over
winning" van de generaals. Er is geen spra
ke van dat zü gepoogd hébben, de rr-gee
ring het strategisch beleid voor te schrij
ven. Op dit punt bestaan trouwens in hel
geheef geen geschillen. De harmonie tus
schen Belisha en de legerleiders was even
wel verstoord en hieromtrent schünt sir
Samuel Hoare na zijn bezoek aan Frankrijk
rapport te hebben uitgebracht aan den eer
sten minister.
Deze kon beawnariyk anders handelen
aan hy gedaan heeft, ondanks zün groo.-'
v-cardeering voor Belipba's werk en b'
kwaamheden.
plaatsen, onder welke de meeste onzer
ztedéh, gebombardeerd beeft".
.Wanneer men overweegt, dat büna 400
bommen neergeworpen zün en machinege
weren zün gebruikt, is het aantal slacht
offers betrekkelijk gering. Dat is te danken
aan vele redenen, o.a. aan het feit, dat wij
er in geslaagd zü'n zeer snel onze lucht-
afweermaatregelen te organiseeren. In één
maand zijn 234 burgers gedood, 269 gewond
en 210 licht gekwetst. Ongeveer 170 vijan
delijke vliegtuigen met de bemanningen ziin
jds neergehaald en onze weerstands
kracht neemt snel toe, dank rij de vele
luchtafwecrwapens, die wü op den rijan-i
huitgemaakt hebben".
Het tankschip .British Liberty" (8685
ton) is t0dens het weekeinde in de Noord
zee gezonken, naar men gelooft tengevolge
van h'it stoeten op een müm Men vreest,
dat twintig man, onder wie de kapitein, om
het leven gekomen zün. Achttien overleven
den zün gisteren uit Frankrijk in een Ka
naalhaven aangekomfen. Een der redding
booten is omgeslagen.
Omtrent den ondergang van het Britsche
-tankschip „Liberty" wordt nader vernonten,
dat de bemanning, nadat een ontploffing
een gat in het vaartuig had geslagen, rich
in de reddingbooten had begeven, uit vrees,
dat brand aan boord zou uitbreken. Daar
wan een dergelüken brand niets bleek, keer
den de kapitein en verscheidene anderen
weder* aan boord terug. Enkele minuten
later deden zich twee hevige ontploffingen
voor en vrüwel onmiddellük verdween het
schip in de diepte.
De Italiaansche ambassadeur te Moskou.
Augusto Rosso, is be Rome aangekomen.
Zooals men weet, heeft hü in opdracht van
zün regeering verlof genomen, omdat de
Sovjet-Russische ambassadeur uit Rome
waa vertrokken zonder zün geloofsbrieven
te hebben aangeboden, uii protest tegen de
anti-Sovjet bctoogingen teRome na den
Russischen inval in Finland.
J_
Gistermiddag zyn aan de Engelsche oost
kust twee groote Duitsche bommenwerper»
verschenen, die zeer laag vlogen. Zü scho
ten met machinegeweren op een lichtschip
waarby 32 pehsonen werden gewond, waar
van minstens één doodeljjk. i
De Duitsche vliegtuigen beschoten -het
lichtschip met tusschenpoozep gedurende
een halfuur. (Zestien gewonden werden aan
wal gebracht en naar het ziekenhuis ver
voerd. Acht hunner konden het, na behan
deld te zü»j weer verlaten. Er bevonden
zich zooveel personen aan boord, aangezien
het lichtschip de bemanning van een ander
lichtschip gin8 aflossen.
Nadat twee Duitsche vliegtuigen, zooals
gemeld, boven de Firth of Tay gevlogen
hadden, hebben zü een klein lichtschip voor
de kust aangevallen, echter zonder resul
taat. Dit is dus de tweede aanval op een
BritschHjchtschip.
DuitsChe vliegtuigen hebben voorts vüf
visschcsbooten voor de Schatsche Oost
kust met machinegeweren beschoten. Nie
mand der opvarenden werd echter gewone
en de bootjes konden veilig thuiskomdn.
Het schünt, dat een stoomschip de aan
dacht der vliegtuigen van de visschersvaar-
tujgen heeft afgeleid en dat zü daarop koers
zetten in de richting van dit stoomschip.
Later Werd' dien kant uit het geluid van
ontploffende bommen gehoord.
Het Duitsch communiqué over de lucht
aanvallen luidt:
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben gis
terochtend en gistermiddag een verken
ningsvlucht naar de oostkust van Engeland
en Schotland ondernomen. Daarbjj zü" ver
scheidene gewapende patrouillevaartuigen
en koopvaardüachepen, die door deze vaar
tuigen geconvoieerd werden, aangevallen
en vernield. Alle vliegtuigen zifn onbescha
digd teruggekeerd.