i- EN ADVERTENTIEBLAD V<
GOUDA EN OMSTREKEN
'L
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, goudi
I
Woensdag 17 Januari 1940
78e Jaargang
fOEUWERKERK, OUDERKERK OUDEWATER, REEUWTJK, SCHOONHOT
Oit blad verachöftt dagelijks, behalvf i Zon- en Feestdagen
r«.
HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, >n*
AFTREDEN VAN HORE BELISHA IN LAGERHUIS
TER SPRAKE.
Verklaringen van minister en premier, maar de redenen
worden niet publiek gemaakt.
•:fïi
tand.
Enorme brand in Japan.
Vredespoginff/in China
Wang Tsjing Wel/wendt jrich tot
Tsjiang Kfti Sjek.
Bombardementen in
Finland duren voort.
DRIE BRITSCHE DUIKBOOTEN VERLORÉN
(7 GEGAAN. J
Bü de uitvoering van een gevaarlijke opdracht
in de Duitsche bocht.
ktMU dacoUfk» geepend van nar. Administratie en Redactie Teled
rgkrin*):
jkM,ifr—wortel dagelijks aangenomen aan ooi Boreaal MARKT IL GOUDA
l|MMaH*Bt*B n loop*™, tel boekhandel en da poatkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: par kwartaal 2.26, par week 17 cent, overal waar de
--I per looper geachteH. Franco per poet per kwataal S.16.
Chamberlain bewondert kalmte in
België en Nederland.
Je de Lagerhuinittang van gisteren heeft
de Britache oud-minister van Oorlog-,
Hol» Belisha, i(jn met spanning verwachte
•«•fclaring afgelegd.
„Er xytl", aoo dgelde hy mede, „geen
■eCBingsvereehillen geweest van grooteren
oervang dan dia, welke uiteraard vocrko-
■en bij elke samenwerking tusschen man-
aen, die bezig zjjn mat het verrichten van
taken van meer dan vorbjjgaand belang."
Over de democratiaeering van het leger
wide hij vervolgens: „Ik heb mij altijd als
ideaal voor oogen gesteld, dat het leger eer:
drol van het volk moet zijn. Er is voor zoo
ver ik woet geen botsing van opvattingen
tl nopens de te voeren politiek geweest mtt
vien ook van mijn collega's in de regeering,
over welk punt ook. dat betrekking had op
mijn departement of anderszins."
„Dat ik de portefeuille van Handel van de
htadweea", too ging de scheidende bewinds-
man voort, „waa omdat ik niet de zekerheid
bad dat de overweging, welke er den pre
mier toe bracht, de door hem beoogde wij
ziging aan te brengen, het mogelijk zou
«ten, dat de andere functie (die van Oor-
te) ep energieke wijze in het landsbelang
m worden behartigd."
JO*Mag vMt voort uit «er groots
kwaliteiten van Hore Belisha."
Nadat Hore Belisha zijn rede had gebin-
««d. mm minister Chamberlain het wo'ord.
Het üft in den menscheljjken aard, dat
PWaoonljjkheden, energiek en bekend ah
Hon Belisha, in uitzonderlijke mate de
lympathie en de belangstelling toj! zich
bekken. In het geval van den minister van
Oorlog hoeft dit aanleiding gegeven tot een
«■verwachte speculatie. Er hebben geruch
te de ronde gedaan, die volkomen onge-
!»»d zijn. Er ia geen sprake geweest, zoo
wide Chamberlain verder, van een ferschil
ia politiek tusschen Hore Belisha en zijn
«dtea'l. Men had uit de geVöerde corrès-
foodoatie kunnen condudeeren, dat de oor
zaak niet was gelegen in de wijziging in het
legertysteem, omdat al deze veranderingen
goedgekeurd waren door het kabinet, dat
■nede de verantwoordelijkheid droeg.
Laat het Huis er van verzekerd zijn, dat
te gevolg van dit aftreden geen wijziging
Zal intreden in de politiek.
Het ontslag van Hore Belisha ia geen
gevolg vaan een botaing tusschen den mi-
teder van Oorlog en de hoogere officieren.
Geene nkei officier heeft oók maar een
•oord geuit over zijn miniaterieelen chef.
.Indien tie minister-president al zijn re-
telen voor het aanbrengen van wijzigingen
PteBek sou moeten maken, zou het onmo-
golëk zijn een wijziging azri te brengen en
"teem wil ik het Huis geen bijzonderheden
"•ov mijn redenen geven.
Ik constateer de moeilijkheden. Ik zou ze
••lUriit aldus kunnen omschrijven/ dat zij
voortvloeien uit zeer groote kwaliteiten van
Horn Belisha, die het naar mijn meening
^•ochelgv maakftn tet er verandering zou
randei
srdere vragen.
ttemberiain ging er vervolgens toe over,
""••Zrzioht te geven van den oorlogstoe-
JUj deelde m. mede, dak uitvoervergun-
worden verleend voor oorlogsmate-
tell Voor Finland, voor aanzienlijke bed ra-
De oppositie stelde geen ven
f Chamberlain over den toesi
- vervolgens
■I gewaagde van de
over Duitsche plannen
"•derland" an verklaarde
besorgd-
België en
„wa kun-
kalme en moedige houding van de
**rO regeeringen en volken slechts bewon
der*»."
Chamberlain aaide verder, dat, als de oor-
'o« than» ft aan acuter stadium zou komen,
gereed voor zijn".
t Tte'aanate» van de Britsch-Franache be-
aaide Chamberlain dat de ma-
J***"*8 v» da Britsch-Franache coördina-
"•oomrniazie en de verschillende ultvoe-
J^oecojnniimiea voorzien in de gemeen-
zf'Wp opstelling van invóerprogram-
t"*«i,door da matarieele hulpbronnen
oside landen zoo voordeeBr mogelijk
worden gebruikt. In Amerika is een ge
meenschappelijke inkooporganisatie ge
vormd .Wjj hopen, dat heit aldus ontwikkel
de systeem van samenwerking, te zijner tijd
zal leiden tot nauwere betrekkingen op eco
nomisch en financieel gebied tusschen de
naties van Europa en van de geheele we
reld, en aldus het werk van vreedzapien
wederopbouw, dat wy nadat de oorlog met
succes zal zijn beëindigd, tegemoetzien, zal
vergemakkelijken.
in den oorlogter zee aldus vervolgde
spreker, werd het gebrek aan succes, dat
met het optreden der Duitsche duikbooten
werd verkregen, gevolgd door hek in het
wilde wejren zonder voorafgaande kennis
geving leggen van mijnen in volle zee. Het
zou niet in het openbaar-belang zijn, thans
meer te zeggen, dan dat wij deze laatste
bedreiging reeds meester worden en dat wij
vol vertrouwen zijn, dait wij haar het hoofd
zullen kunnen bieden.
De geallieerde hulp aan Turkije.
In zy'n verklaring in het Lagerhuis zeide
Chamberlain o.a. nog ten aanzien van de
op 8 Januari te Parijs onderteekende ac-
coorden met de Turksche regeering, dat de
Britsche en Fransche regeering op grond
dezer accoorden aan Turkije 25 millioen
pond sterling leenen voor den aankoop van
wapens in Engeland en Frankrijk, 15 mil
lioen in goud en 2 millioen voor het liqui
deeren van den achterstand in de Britsch-
Turksehe clearing en 114 millioen voor het
liquideeren van den achterstand in de
Fransch-Turksche clearing.
De 25 millioen voor den aankoop van w:
penis zullen een rente dragen van 4 ei
de rest der leemngen een rente van S
De leeningen zijn aflosbaar in twintig ji
rente en aflossing zullen betaald worden/in
Turksche ponden, te bestemmen voor
aankoop van Turksche goederen, in het /bij
zonder Turksche tabak.
Terechtstellingen in Pi
Op een desbetreffende vraag verklj
Chamberlain, dat de berichten over
stelling van Polen in het door de Dull
bezette gedeelte van Polen tot zijn
zen over het algemeen bevestigd
rde
it-
ihers
we
rden
door het beschikbare bewijsmateriaal. Het
scheen duidelijk, dat het aantal slachtoffers
aanzienlijk was.
Chamberlain voegde hieraan toe, dat lil
de bij Duitschland ingelijfde deelen van Po
len, tit Duitsche autoriteiten volgens be
richten van betrouwbare zijde een politiek
van weloverwogen ontvolking voerden en
dat, naar het scheen, onder de intellectueele
leiders opruiming werd gehouden. De Pool-
sche regeering heeft zich voorgesteld, hier
omtrent een witboek uit te geven.
8500 huizen verwoest.
Dit Tokio wordt gemeld dat drlehon-
dertf menschen gedood of gewond zijn en
meer dan duizend huizen vernield als
gevolg van een emstigen brand, die ge
woed heeft ln de stad Sjisoeoka. Het
vuur ontstond ln een particuliere woning
van de binnenstad en de vlammen wer
den door een hevlgen storm Uit het
Noordwesten gevoed en sloegen spoedig
over op een schoolgebouw, het spoorweg
station en het postkantoor, het regee-
ringsgebouw van de prefectuur! en het
hoofdbureau van pol'tle, welke gebouwen
alle vernield zijn. De brandweer stond
machteloos tegenover de vuurzee at er
moesten troepen geconsigneerd worden
om met dynamiet huizen te doen sprin
gen en aldus het vuur ln
Een nader bericht meldt, dat 8500 hul
zen zijn verwoest, waardoor 50.000 perso
nen dakloos zijn geworden.
De brandweer van Bjimltfoei die ter
assistentie ls uitgerukt, kan als gevolg
van de droogte niets ultrichtcni Uit Na-
goya en andere plaatsen wordt hulp ge
zonden.
Geen Engelsche garant!
Noorwegen,en Zwedei
De Engelsche minister van bi
sche zaken spreekt het
volgens hetwelk Engeland mei
gen besprekingen zou voeren
van de integriteit van |het Noor
schel grondgebied.
De minister van buitenlanddche zaken
van Zweden spreekt het bericht over een
waarborgaanbod aan Zweden.
aan
tltenland-
ht tegen.
Noorwe
ver waar-
ADVKRTENTIEPRIJ8Oit Goods an 'omatrakao (bohoorende tot den bezorg
1—6 recolz 120, elk* regel meer 0.28. Van buiten Gouda en den bewrgkrin*
16 resell 1.56. elke regel meer f 0.80 Advertentlüm Ir het Zaterdagnumnw 20
btjelag o* den prj|l. Iiefdidlgheide-edvertentiën de helft van den nrifi.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels f 2.06, elke regel meer 050. Op
de vooorpsrina 60 hooger
Advertontitn kunnen worden ingezonden door tuzechenkomet van mliede Boek
handelaren, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daage vóór de plaateint
aan bet Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zBn.
Gewone rfvertacitita en Ingezonden mededeetingM. bij contract tot zeer gereduceerd*!
Prijs Groot* lettere ea randen worden berekend naar plaatsruimte.
Wang Tsjing Wei,/de voormalige voor
zitter van den politieken raad vin de Kwo-
mintang, thans lei de/ van de in samenwer
king mot Japan te/ vormen „nieuwe cen
trale regeering in dhina" heeft aan Tsjiang
Kai Sjek een boodschap gezonden, waarin
hy het denkbeeld oppert van een herziening
der Japansch-CMneesehe betrekkingen op
j den grondslag van de verklaring van Ko-
noje van December 1938.
I Wang Tsjing/Wei herinnert aan zijn moei-
i lyke besprekingen met de Japanners en
j Chineezen en/verzekert, dat op het oogen-
bük beide lan/len bereid zyn de nooiüge con
cessies te doen om tot een goede verstand
houding te /komen en de onafhankeqjkheid
en nationale vryheid van China te
Aan de boodschap wordt toegevoegd, dat
Japan, z(jn troepen niet langer buiten zijn
grondgebied wil houden dan beslist nood
zakelijk /is, 'en, wel te verstaan, .op voor
waarde,/dat de Chineezeii hun, verzet sta
ken. I
Wan/g Tsjing Wei eim/igde met te ver
klaren/ dat het lot van China in handen van
Tsjiang Kai Sjek ligt en dat aan hem de
beslissing is over vredej of oorlog.
Twee Sovjetcompagnieën vernietigd.
Het gisteren uitgegeven Finse he legerbe-
gewone afmattings-
de Karei i.sche land-
i. Een aanval by Tai-
zware. verliezen sl
icht meldt, dat zich
/vuur der artillerie o|
engte heeft voorj
pale werd met
geslagen. In den sector Salla zijn twee
vijandelijke compagjhieën vernietigd.
In de lucht: De Russische luchtmacht is
gisteren veel minder actief geweest dan den
vorigen dag. Ongeveer 80 Sovjet/vliegtuigen
legden bombardementen in het binnenland
ten uitvoer. De Finsche luchtmacht voerde
verkenningsvluchten uit en defenpietochten.
Zij bombardeerden verscheidene malen de
vijandelijke troepen.
Vier Sovjet-Russische vliegtuigen zyn
neergehaald. Etcfvetwlien is gebleken, dat
twee Russische Vliegtuigen, waarvan in het
communiqué vhh gisteren gezegd werd dat
zij waarschijnlijk verlóren waren gegaan,
gevonden zijn.
Russische verstekingen by Salla.
Uit den sector Salla-Kuolajaervi word*
de aankomst van aanzienlijke Russische
versterkingen I gemeld. De Russen zouden
hun front vooruit hebben geschoven in de
richting van komijaervi.
Duitsch handelsattaché vrijwilliger
in het Finsche leger.
De Duitsche handelsattaché in Finland is
als zoodanig afgetreden en heeft als vrij
williger diejist genomen bij het Finsche
leger. I
Fransche communisten uit de
Kamer gezet.
De Fransche Kamer heeft het wets
ontwerp tot het vervallen verklaren van
het Kamerlidmaatschap der communis
ten aangenomen met 521 tegen 2 stem
men.
Brand in een Belgische kazerne.
Vier dooden, 15 gewonden.
Gisterennacht is brand uitgebroken in een
kazerne, welke bezet was mét Ardensche
jagers en genie in de streek van Vielsalm
(provincie Luxemburg). Twee barakken zijn
een prooi der vlammen geworden. Er zijn
vier dooden te betreuren. Vijftien militai
ren werden gewond. De oorzaak van den
brand is dat een vonk uit een kachel in het
stroo, waarop de soldaten sliepen, is ge
vallen.
De bescherming van het ras
in Italië.
1291 huwelijken met vreemdelingen.
In het afgeloopen Jaar zijn ln Italië,
na de toepassing van de wet op de ver
dediging van het ras, waarin vastgesteld
wordt, dat toestemming van den minis
ter van blnnenlandsche zaken noodlg ls
voor het aangaan van een huwelijk van
Italiaansche onderdanen met vreemde
lingen, 2.086 aanvragen Ingediend. Hier
van werden Ingewilligd 1291, verworpen
149, terwijl de overige nog li» behande
ling zijn. Ten aanzien van de nationali
teit was het grootste aantal verzoeken
ontvangen voor huwelijken met Duitsche
onderdanen, n.l. 648, gevolgd door Spanje
met 505, Joego-Slavlë met 2Ï6, Zwitser
land met 184, Frankrijk met 107, Noord
en Zuld-Amerlka 62, Engeland 69.
De Britsche admiraliteit heeft bekend
gemaakt, dat de duikbooten „ündine",
„Seahorse" en „Starfishf niet op haar
bases zijn teruggekeerd, terwijl er even
min berichten van zijn ontvangen. De
drie schepen, aldus wordt aan de mede-
deellng toegevoegd, voerden een buiten
gewóón gevaarlijke opdracht uit eh de
Admiraliteit vreest dan ook dat ?ij gis
verloren moeten worden beschouwd.
De verklaring der Admiraliteit sluit
met de woorden: „De Duitsche radio
heeft medegedeeld, dat een deel der be
manning van de „Undine" en van de
„Starfish" gered is."
De „Seahorse" en de „Starfish" belmo
ren tot de „Swordfish"-klasse, tezamen
met de .Sturgeon" en de „Swardflsh",
Zij maten 640 ton en waren bewapend
met 1 kanon kaliber 8.6 en 6 torpedolan-
ceerbulam. De bemannlhg was veertig
officieren en manschappen sterk. Beide
booten werden ln 1954 te water gelaten.
De „Undine" behoorde, met de „Ursala",
die ln December jl. in de monding vön de
Elbe een Duitschen kruiser torpedeerde,
en de „Unity" tot de' „Unity'-klasse. De
„Undine". was een [betrekkelijk kleine on-
derzeeëer van 570 ton met een beman
ning van 27 officieren en minderen. Hij
werd in 1938 in gebruik gesteld,
Naar aanleiding van het verloren gaan
van de .Seahorse", de „Undine" en de
..Starfish" hebben de Britsche marlnc-
autorltelten verklaard, dat deze onder
zeeërs opdracht hadden d/>or de Bocht
van Helgoland de zwaar met mijnen be
schermde toegangen naar de Duitsche
blootbases binnen te dringen.
Volgens Britsche marine-deskundigen
zou het optreden der Britsche onder
zeeërs de Duitsche marine aanleiding
hebben, gegeven tot zeer omvangrijke
voorzorgsmaatregelen
De activiteit der onderzeeërs in de
Bocht van Helgoland door de Dult-
schers de „watervestingdriehoek" ge
noemd vormt steeds een gevaarlijke
onderneming, maar aangezien er voor
deze onderneming altijd een groot aan
tal vrijwilligers waren, kon men er mee
voortgaan.
Britsche onderzeeërs plegen alleen
daar op te treden, waar een redelijke
kans bestaat op een ontmoeting met
Duitsche oorlogsbodems, hoewel deze
schepen, van welke klasse zij ook mogen
zijn, nooit worècn aangetroffen zonder
een geleide van torpedojagers, kleine pa
trouillevaartuigen en vliegtuigen, die
een duikbootaanval zeer moeilijk maken.
De ..Starfish" eb de „Undine" waren
Felle koude in Europa.
In Estland 46 graden vorst.
Tengevolge van den voortdurenden
sneeuwval is de sneltrein Valencia
Saragossa ln de nabijheid van Castellon
bij Barraca volkomen ingesneeuwd en
tenslotte blijven steken in do reusachtige
sneeuwmassa's.
In Estland heerscht thans een koude
zooals men sedert 1866 niet gekend heelt.
In het Zuidoosten is de temperatuur den
vorigen nacht tot 46 graden Celslus on
der nul gedaald. De sneeuwstormen heb
ben het verkeer zeer bemoeilijkt.
In geheej Zweden is het wederom zeer
koud. In Waermland en Dalarma lp de
thermometer tot 24 graden onder-nul ge
daald. Te Stockholm was de temperatuur
den vorigen nacht even laag.
Een zwqre storm heeft Maandag aan
de Zwcedsche Westkust groote schade
aangericht. In West-Zweden ls ook het
spoorwegverkeer door den sneeuwstorm
tijdelijk geheel stopgezet.
Moskou en de omliggende streken heb
ben te lijden onder een felle koude met
temperaturen tot 42 graden onder nul en
bitter koude winden. Er doen zich vele
gevallen voor van bevroren voeten.
Hevige koude in Amerika.
Hoofdwegen door sneeuwstormen
geblokkeerd.
De noordelijke en centrale staten van
de Vereenigde Staten zijn thans ln den
greep van den winter. Zware sneeuw
stormen en hevige regens, gepaard met
orkaanachtige winden, worden uit die
streken gemeld. Do storm woedde voor
namelijk over het Mlcha-meer en Pemv
sylvanla, waar verscheiden electriscno
kabels werden verwoest, ruiten vernield
en daken van de hulzen gerukt.
De hoofdwegen In Iowa en Illinois zijn
door de «rreeuwstormen geblokkeerd.
speciaal gebouwd voor operation in de
minder groote zeeën.
Te Berlijn heeft men verklaard, dat
sinds het begin van den oorlog, thans ln
het geheel zes Britsche onderzeeërs zijn
verloren gegaan.
Ook Duitsche onderzeeër vernietigd?
Uit Parijs meldt Havas. dat Maandag
de Fransche marine een Duitsche duik
boot heelt aangevallen en vermoedelijk
vernietigd, terwijl een Duitsch koopvaar
dijschip, de „Janus", dat door een
Fransch patrouillevaartuig werd aange
houden, door (Je bemanning tot zinken
is gebracht, om te voorkomen, dat het
schip in vijandelijke handen zou vallen.
Omtrent den aanval op de vijande
lijke duikboot deelt de woordvoerder
van de marine mede, dat een Fransch
patrouillevaartuig dieptebommen heeft
geworpen naar een ondergedoken duikt
boot. Deaanval verliep oöder gunstige
omstandigheden en vermoedelijk ls de
duikboot vernietigd, of minstens ernstig
beschadigd. De Fransche admiraliteit be
richt evenwel alleen dat een vijandelijke
duikboot ls vernietigd, wanneer zij ab
solute zekerheid heeft doordat óf wel
wrakstukken zijn gevonden, óf wel over
levenden zijn opgepikt.
Voor de Zuidwestkust van Engeland is
gisteren aan boord van een petroleum -
tankschip brand ontstaan; het schip Js
in tweeën gebroken. De bemanning vfc
een der reddingbooten heeft medege
deeld. dat de bemanning van het petro-
leumtankfichip door het patrouillevaar
tuig aan boord genomen ls. Dit vaartuig
begaf zich naar een haven aan 'de West
kust j
De verliezen ter zee.
In de week, welke ls geëindigd op 13
Januari heelt, aldus wordt uit Londen
gemeld, de Britsbhe koopvaardijvloot 12
schepen verloren en de neutrale handels
vloot 4, n.l. het Nederlandsche schip
„Trulda", het Noorsche schip „Manx",
het Italiaansche schip „Traviata" en het
Noorse he schip „Fredville". De twaalf
Britsche schepen meten tezamen 54077
ton, de neutrale 7792 ton.
De Duitsche vloot heeft twee schepct»
verlóren, n.l. de „Rahla Blanca", 8558
ton, die op een ijsberg is geloopen en de
172 ton metende „Dietrich Hasscldick",
die na een ontploffing is gezonken.
TOt en met 10 Januari hebben 6563
Britsche, geallieerde en neutrale schepen
ln Britsch convooi gevaren1; hiervan zijn
twaalf door de actie van den vijand ver
loren gegaan.
Dpze alles-vernlelende winden zijn zelfs
tot het zuiden doorgedrongenzoo werd
te Pensacola In Florida een farm en he
lende gebouwen door deh storm ver
nield. In Zuid-Alabama werden 6 negers
tengevolge van den storm gedood. Men
verwacht, dat de koude nog zal toe
nemen.
6
Bouw van een zeer grooten bommen
werper voor Amerikaansche leger.
De Douglas-fabrieken bouwen een zeer
grooten bommenwerper Voor het Ameri
kaansche leger. Dit vliegtuig wordt dó
grootste bommenwerper ter wereld. De
proefvluchten zullen ln den zomer be
ginnen. Öe vlcugelspanfilng ls 61 metef,
het gewicht bedraagt 70 ton en de actie
radius bedraagt 9600 tot 11.200 kilometer
Naar verluidt, zijn de plannen voor het
toestel ccragejn tijd gelecten fcestolen,
doch de „G-men" zijn erin geslaagd ze
terug te vinden.
Duitschland handhaaft eisch inzake
koloniën.
Frick: „De wapenen moeten beslissen".
De minister Van bimjienlandsche Zaken
dr. Frick heeft volgons U. P. voor de oude
partijleden een red# uitgesproken In
Lemgo (Llppe), waarin hij zeide: „Het Ls
de bedoeling van den Ftlhrer, dat in den
oorlog zoo weinig mogelijk verliezen wor -
den geleden. Wij zullen al onze krachten
inspannen om dezen! strijd zoo spoedig
mogelijk te beëindigen, maar wl) willlen
ook, dat men begrijpt, dat niemand ons
ln taaie volharding jin dezen strijd zal
overtreffen."
Frick zeide, datJ een zegevierend
Duitschland de oude koloniën zou terug
nemen „Wij handhaven dezen eisch en
zullen dien thans doorzetten. Thans zijn
woorden nutteloos, de wapenen moeten
besluaen." .1 -
