«IEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 20?29
Donderdag 25 Januari 1940
78e Jaargang
BERGAMBACHT, berkenwuude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, möercapelle
nieuwerkerk, ouderkerk oudewatek, reeijwijk, schoonhoven, stolwijk WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
Oit blad verschijnt dagelyks, behalvf. Zon- en Feestdagen
de BRITSCHE TACTIEK DER LAATSTE DAGEN
IS NIET GELUKKIG.
De rede van Churchill.
Hpt aanhouden van het Japansche schip „Asama Maroe'
Wk^pipi beging- zou komen.'/'I'
Canada wejgert Rusland
graan te leveren.
Joegoslavische oorloos-
bod em gezonken.
I)e instelling-van een Leeninjarfonds.
TOKIO INFORMEERT NAAR WASHINGTON'S
PLANNEN.
Ontwikkeling zal afhangen van Japansche houding
t.o.v. de rechten der Amerikanen in China.
Griep, Kou, Pijn.
Een spoorwegongeluk
by Weert.
- U JJ 1"
mmm courant.
uu.
"note bureaux zijn dagelijks geopend van O8 uur, Administratie ens
d..-»itinn v
rimctie Telef
Postrekening 484O0.
^Ixumementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT SI. GOUDA
U 0BM «genten en loopers.-den boekhandel en de onstkantooren
ABONNEMENTSPRIJS: pe- kwartaal 2.26, per week ,J7 cent, overal waar d'
wwramit p«r lboper geschiedt Franco per post per kwataal S.16
ADVERTENTIEPRIJSi Uit Gouda en omstreken (tahoorende tot den ben. rgk ring).
15 regels 1.80, elke re fel meer 0.26. Van buiikm Gouda en den be»»rgkring:
16 revels l.M, elke regel meer 1 0.30 AAvertentlëii^n het Zaterdagnumme» 20
Bijslag o* dén prijs. Liefdadlgheids-ad vertentiën de helft van den nrifa.
INGEZONDEN MKDEDEELI NGF.N1—I rogels 2.26, elke regel meer 0.60. Op
de voorpagina 60 hooger
AdverJontiSn kunnen worden Ingetonden door tuaschen komst van «oliede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
san het Bureau zijn Ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone ad verte itiën en ingezonden mededeelingei. bij contract tot zeer gereduceerde»
prOs Groote letter» en randen worden berekend naar plaatsruimte.
fctsche oorlogvoering is de laatste
Igen, wat althans de propagandistische
werking betreft, niet gelukkig. Door een
toevallige samenloop van omstandigheden
,ün de Engélschén erin! geslaagd bp drie
kardinale, kwetsbare punten der Bri'sche
politiek, bij de vrienden der geallieerden een
wrevelige stemming op te wekken en de
r(jandén van het Britsche Rijk wapens m
hrnden te spelen.
De rede van Churchill heeft op de kleine
neutralen, voor wie zij bedoeld was, een
trerechtsche uitwerking gehad; een wel
willende houding (lever kleine neutralen
echter, is voor Engeland van .zeer grote
beteekenis, daar dit een gunstige uitwerkjj
kan hebben op de effectiviteit der blokl
\m Duitschland-.
Van zeer groot belang is ook geweest het
aanhouden van het Japansche schip, de
„Asama, Maroe", waarbij jgl fDuitsehers,
^rpegere'bemanning vAn de „Columbus''
dta „.boord gehaaff';k(jn. Het wa| te ver.
-vachten, dÜ van Japansche zjjde hiertegcif
gtprotn tegrd zou, worden —diet was eehter
niét te vporrien, dat de ehlv^lt der verent
aytAbrftKr 'gólfe haMj»'gfetfilen léopep en de
oi^ühfcre üeening in Japan op oA|£:d§#-.
offfcieele <p»ote«t der Japansche re-
geering mn Maandag, is Dinsdag gevolgd
JoOr een hernieuwd betoog van den minister
Vin buitenlandsche" zaken, Arita, tegen don
Britschen ambassadeur Craigie, waarbij
duidelijk te verstaan werd gegeven, dat een
Wrhaling van ®ulk een incident, ernstige
gevolgen zou kunnen Robben. Nu zou lie,
nieuwe kabinet-Jonai, -welks streven in de
huidige benarde .politieke'positie va' Ja-
Jan, erop gericht is,, het evenwicht en der.
vrede te bewaren, vermoedelijk tot een zoo
scherpe protestactie niet zijn overgegaan,
indien zij daartoe niet door de publiek*-
opinie gedwongen ware. Maar juist dat zij,
om der wille van haar nauw verworven po
pulariteit zich genoodzaakt it aldus op t-
treden, is een duidelijk symptoom. Onge
twijfeld hebben de van nature anti-Britsche
kringen in Japan een dank/baar sr eb ruik re-
maakt van de situatie, om hun actie te ver-
«dubbelen, nïaar ook de onverschilligen tr
Klfs de vrienden van Engeland hebben
uiting gegeven aan hun wrevel. Deze w»e
vel betrof, wonderlijk genoeg, niet de juri
dische vraag, of de overeenkomst van Lon
den toestond alleen actief in net leger die-
Lenden van een neutraal schip te haler, of
dit ook geldt'voor niet-actief dienenden
«i resemsten. Deze vraag is de eerste da-
fen in de pers geheel op den achtermond
R?raakt; hoofdpunt van de agitatie was,
dat de Asama Maroe" is a^ngehoüder.,
slechts twee uur van .Tokbhama. in watcrer.
'•elke de ,.man in de straat", eehe^l en nl
tot Jananvh invloedsgehied rekent. Fe>*st
UrTurramertann't kornt in de rnnor
DoAnr» -In .'„wlJ'cnVin wl'/irt vtn rl'Anlr *5 1 r
^pnen, al hlifft dit ook hier biizaak. Wan-
Reer een .Tfln*T»<r*h Wad de vraatlr <»*o!c.
xrsurrvm Fneelljnd. "fnrTrtlio ven e<m 7nr te
teww-f,r,»>1 r»/v-nr» v»cv/>ry^r»g>1 ole /J-, (fWO
ttdhg van 21 Duitsche zeelieden, zi^h V*
<mg*tioeeen ^Van .Tannn on den hn»1t.
slitrhU mogeiyk bij een overeenkomstige
houding der openbare meening in de Staten;
de opheffing der neutraliteitiwet indertijd,
is slechts mogelyk geweest, omdat de pu
blieke opinie den geallieerden welgezind
was. Maatregelen als de bovengenoemde
eehtc r, prikkelen het nationaal zelfbewust
z^n en maken ook de zeer talrijke vrienden
van Engeland wrevelig en minder geneigd
zich voor de geallieerden offers te getroos
ten. Ook hier, evenals in Japan, is de re
geering min of meer tegen haar zin ge
dwongen, een scherpe houding jegens Lon
den aan te nomen, ook hier om der wille
van de populariteit en dit te meer daar de
IVerkiezingen voor de deur staan en de bui-
'Wnlamlschr politiek van Roosevelt toch al
net punt is, waarop de tegenstanders zullen
trachten aan te vallen. En dit op zichzelf is
votfTr de Engelsch gezinde regeering van
Roosevejt weef een reden tot ergernis
«toevende maatregelen voor export
naai'aan het vijandelijk land
greny,ende 'gebieden^
|4 Canadee«:hc rcg-ecring heeft verboden
i'graan nanr Rusland uit te voerep» Sovjet-
Rutland zal dus geleverd krijgen van
zyn recente aankoopen van ongeveer
'J.26<^000 bushels Cuiadeesch gréan.
Bij een order in Coujacil heeft de regee
Ping wetgevende maatregelen ingevoerd
met betrekking tot den export van goederen
naar lapden die grenzen aan het vijandelijke
land.
Voor dergelijke exporten zullen licenties
r.oodig iijn. De Canadeesche regeering
krijgt daardoor de bevoegdheid verschepin
gen naar Rusland aan te houden.
De regeering heeffr^xm verklaring aan de
pt rs verstrekt ovir de graanverkoopeti
waarin gezegd worat dat niets er op wees,
dat het graan werkelijk naar Rusland zou
raan. Zoodra echter vernomen werd, dat er
een dergelijke moge(,ijkheid bestaat, zou
'nel en doeltreffend worden opgetreden.
Torpedojager „Loebliana"
st(K)lte op een rif.
Vele opvarenden om het lcv-m
komen.
De Joegoslavische torpedojager „Loe
bliana" js n-istenniddag, na op een zich on
der water bevindend rif te zijn gestootrn,
in de Adriatische' zeehaven Sibenik gezon
ken.
Er zouden talrijke slachtoffers te betreu
ren zjjn.
De ramp geschiedde toen het schip met
twee andere torpedojagers, de „Belgrado"
en de „Zagreb", manoeuvreerde om de ha
ven binnen te komen. De autoriteiten heb
ben terstond een onderzoek ingesteld en de
haven door pólitie laten afzetten.
Het gerucht gaat, dat de commandant
van den gezonken oorlogsbodem zich van
het leven heeft beroofd.
BoedapestRome- ^xpress
ingesneeuwd.
Naar het D.N.B. uit Milaan meldt, heeft
het in Venetië en Istrië weer hevig ge
sneeuwd, zoodat in de steden Triest, Undine,
Pola en Kiume het straatverkeer onmoge
lijk was. fa
Te' Venettië^is het San Marcoplein volle
dig overstBfflprhd door een in dezaji tyd van
het jaar zelden voorkomenden stormvloed.
Het scheepvaartverkeer over het Canule
Grande moest wegens het hooge water wor
den gestaakt.
In geheel Hongarije heeft het in de afge-
Ioopen 24 uur zoo hevig gesneeuwd als in
tientallen jaren niet is voorgekomen. Voor
al te Boedapest ontstonden ernstige ver
keersmoeilijkheden en men heeft militairen
te hulp moeten roepen om de geweldige
sneeuwmassa's op tc ruimen.
Niet alleen vele kleine plaatsjes, doch ook
groote provinciesteden waren gisteren vol
ledig van de buitenwereld afgesloten. De
uit Boedapest naar Rome vertrokken ex
press bleef ongeveer 60 k.m. voor Stuhl-
weissenburg steken en sneeuwde spocthg
daarop geheel in. Hulpploegen zijn nog
steeds bezig om den trein uit te graven.
Handelsverdrag morgen afgeloopen.
Het Britsche persbureau Reuter me'clf
Df plaatsvervangende staatssecretaris Ter-
le heeft den Japan.^hftn ambassadeur Hori-
ncetsji Dinsdag medegedeeld, dat het ver
loop der handelsbetrekkingen tuaschen de
Ver, Staten en Japan, nadat het tegemvoo,-
(fige handelsverdrag opl Vrijdag zal zijn af
geloopen, zal afhangen van de Japarsch„
hoLding ten opzichte van de rechten der
Amerikanen in China.
Het Duitsehe Nieuwsbureau meldt: De
Japansche ambassadeur
te Washington
•meen ,on kwetter nnnt vnn de Bntscne i,eeft Dinsdag een bezoek gebracht aan «et
1 Ja lre»n 1
staatsdepartcment ert gevraagd of het ei ï-
llrvloedvfper, peeft bet daarmede de kern
n" bet vraa"vtnk aan.
Ook de Britsche correspondenten tc
Washington, waarschuwen ervoor, dat de
vonbetwistbare „goodwill", welke Engeland
o# de geallieerden in de Vereenigde Staten
l**it, niét in gevaar moet worden gebracht,
"li den wrevel over het ophouden en na-
ilén var de Amerikaanache post, voegde
*Mi nu ook de ergernis over het feit, dat
controle der Ameriltaansche schenen op
contrabande, driemaal zoo lang duurt, als
der Italiaansche schepen. Van Engel-
•cl" zijde redeneert men duideHjkerwyze al.
•"•v. dat men van de vriendschap der "cr-
'c^igde Staten zeker is en de Amcrikaaii-
*!te schepen gerust wat kunnen wachten,
ferwtjl
het van groot politiek belang
'UHl
digen van het handelsverdrag op Vrydag
a s. een wijziging met zich mede zou bren
gen van de douanetarieven of do schen-
vaartrechten. Hem werd geantwoord, dat
het afloopen van het verdrag op zichzelf
geen wijzigingen met zich medebrengt
maar dat de Amerikaansche regeering er
herhaaldelijk den nadru|( op gelegd heeft,
dat de verdere handelsbetrekkingen tus-
schea, beide landen zouden afhangen van de
ontwikkelingen der algemeene relaties.
Op de verdere vraag van jden Japanschen
ambassadeur, of er een mbgelykheid bè-
staat om door een notawisseling den stand
j der handelsbetrekkingen te definieeren,
werd van den kant van het| staatsdeparte-
ment verklaard, dat een dergelijke kwestie
in Tokio tusschen het Japansche departe
ment ean Buitenlandsche Zaken en den
A nterikaafis-hen ambassadeur.
Voorts heeft de ambassadeur gevraagd,,,
v at de Status zou zyn van de Japansche
zakenlieden, die tot dusveffekolgens de be-
T:dingen van het haodelsvertirag de Ver.
Staten konden binnenreizen en dahr or.be
perkt konden blijven voor het doen van za
ken. Hem werd geantwoord, dat vreemde
lingen, voor wie de verblijfsvergunning niet
gtregeld is bij een handelsverdrag, de mo-1
gelijkheid hebben voor korten tijd als be
zoekers te worden toegelaten yoor zake lij Kt
of amusementsdoeleinden. Verzoeken van
Japansche onderdanen om het land binned)
.te mogen reizen of er te mogen verblijven,
zullen in het vervolg van dit standpunt be
handeld worden.
Het Japansche ministerie van finanr,,:
heeft Dinsdag medegedeeld, dat met liet
oog op het afloopen van het Japsnseh-Ame.
rikaansche handels- en scheepvaartverdrag
op 2K Januari a.s„ 'waarvan do regcerine
del- Ver. StatPii aan Japan op 26 Juli 19,30
kennis heeft gegeven, de regeering der Ver
Staten stormen hooft nndernomon teneinde
den Japanschen producten ingevoerd in
'Amerika, dezelfde behandeling te verzeke-'
ren als voor het afloonen van het verdrag.
Do .Tmnroebo „oeecrimz Un-'Cf bpsloten in
overeenstemming met artikel 3 van de
douane- en invoerrechten wot het volgende
Financiering van de
i j mobilisatie-uitgaven.
Wetsontwerp bjj de Tweede Kamer
ingediend.
De minister van Financiën heeft bij de
Tweede Kamer Ingediend het reeds eer
der aangekondigde wetsontwerp ln zake
de Instelling van een Lcenlngfonds
In zijn toelichting op het ingediende
wetsontwerp tot het instelling van een
Leenlngstonds zegt de minister, dat hij
in. do Mlllloenennota voor 1940 van het
voprnemen der regecring deed blijken
om, evenals in 1914, ook thans met be
hulp van een lcenlngfonds deh invloed
van de hyldlge buitengewone omstandig
heden op de rijksfinanciën tc regelen.
Het behoeft geen betoog, dat dekking
van deze uitgaven uit de gewone midde-,
len van het jaar, waarin zij gedaan wor
den, uitgesloten is.
In de aangehaalde Mlllloenennota
j heeft de minister voorts in het licht ge
steld, dat een dekking, welke zich over
een zoo groot aantal jaren zou uitstrek
ken als met de kapitaalsuitgaven in het
algemeen plaats heeft, kwalijk te ver
antwoorden zou zijn
Ten aanzien van de voorgestelde con
structie van het fonds merkt hij o m. het
volgende op:
Pe uitgaven, voor welker dekking
de instelling van dit fonds noodzakelijk
ls, zijn ln het wetsontwerp aangeduid
met dèn algemeenen term van uitgaven,
welke voortvloeien uit de huidige bui
tengewone omstandigheden, kortheids
halve mobilisatie-uitgaven genoemd. Dit
ls geschied met het oog op het feit, dat
haar oorzaak en haar omvang op gelijke
wijze moeten worden gefinancierd.
Op den kapitaaldienst.
a Alle aldus gefinancierde uitgaven wor-
jden op de hoofdstukken der rijksbegroo-
ting, waarop zij behooren, uitgetrokken
en ook ten laste van die hoofdstukken
door de Algemeene Rekenkamer ver
effend Daarna worden zij bij Koninklijk
besluit, op voordracht van den minister
van Financiën en van de ministers, welke
hot beheer over de betreffende hoofd
stukken der rt.iksbegrooting voeren,
overgebracht naar den kapi taal
dienst van de bcgfootlng van het
fonds
Tegenover deze uitgaven staan de in
kom s t e n, welke rechtstreeks met haar
verband houden, bv de opbrengst van
niet meer benoodigdo en daarom ver
kochte uitrustingsstukken Ook deze
worden overgebracht van de rijksmidde
len na'ar den kapitaaldienst van het
londs.
Een andtere dekking van de ul'gaven
zal gevonden worden ln de tegoedsclrrij-
ving aan den kapitaaldienst van de bate,
voortvloeiende uit de herwaardeering
van het goud
In een der artikelen wordt gesproken
van nog „overige Inkomsten" waarmee
de kapitaaldienst van het fonds kan
versterkt worden Hierbij ls in liet bij
zonder gedacht aan de opbrengst van de
in voorbereiding zijnde oorlogswinstbe-
lastlng
Het resteerend bedrag der mobilisatie-
uitgaven zal gefinancierd moeten wor
den uit dc opbrengst van te sluiten geld-
leeningen
De rente en aflossing van deze
leeningen zullen uiteraard dekking be
hooren te vinden in dc inkomsten van
den gewonen dienst van het fonds Voor
he hand zou dus liggen dgn gewonen
dienst eenvoudig te bezwaren met do
jaarlljksche kosten van de gesloten lee
ningen.
Toch bestaat hiertegen bezwaar Het
bedrag, dat aan mob'illsatie-ultgaven be
steed is, zal Immers op menig moment
heel wat grooter kunnen zijn dan do
reeds gesloten geldleenlngen, „aangewe
zen als te zijn aangegaan ter voorzie
ning" ln de mobilisatie-uitgaven
Op dit oogenbllk, nu nog geen enkele
leening van dien aard getloten ls, ls
zulks b v het geval
geen reden tot ongenoegen te geven. 0p het oogenbllk niet beslist kon worden. keizerlijke decreet met Ingang van 24 Jnn
Maar dc welwillende houding der regt '-
lihg-ltoosevelt jegens de geallieerden, ls
Waarschijnlijk zal de vraagj een deel vor- uit te vaardigen, n.l. dat voorloopig de
men van de besprekingen
g®andé i(jn overeengekomen douanetarieven vanaf 28
Januari zullen worden toegepast op in Ja
pan ingevoerde goederen, welke op het ge
bied der Ver. Staten worden vervaardigd
In overeenstemming met de douanetarier-
v.'ét zullen de invoerrechten op goederen
vervaardigd in Amerika voorloopig goh ave
worden in overeenstemming met de vnstgo
stelde douanetarieven, behalve in gevall.n,
Waarin de rechten volgens de douanetarief-
Wet lager zullen zijn dan volgens de vast
gestelde douanetarieven.
Gewone d'enat-
In het wetsontwerp is daarom een
vorm van belasting van don gewonen
d i o n s t gekozen, voor vfclkcn dit be
zwaar niet aanwezig ls Dc gewone dienst
wordt namelijk belast met bedragen,
welke gelijk zijn aan de annuïteiten, die
vei'schuldlgd zouden zijn, indien telken-
jare voor de niet door Inkomsten go-
dekte mobilisatie-uitgaven een annul
teltslécnlng voor 15 jaren ware aange
gaan. Het effect van deze regeling is, dat
voor dc mobilisatie-uitgaven, welke tn
een bepaald jaar zijn gedaan, itt het vol
gend jaar een annuïteit, welke op een
aflosslngsduur van 15 jaren ls berekend,
moet worden opgebracht uit de gewone
middelen van liet fonds Een gevolg zal
o.a. zijn, dat voor do rtuibilisatie-uit-
gabon, ln 1938 en 1939 gedaan, in 1940 de
bedoelde annuïteit zal moeten worden
opgebracht.
De middelen tot dekking van de uit
gaven van den gewonen diepst zijn ln
het ontwerp nog slechts in het algemeen
aangeduid Buiten de inkorfisten, welke
mecj-rechtstreeks het gevolg zijn van de
conMructie van het fonds, zijn opge
nomen als eigenlijke dekkingsmiddelen'
de opbrengst van#hefflngen, welke daar
toe bij de wet worden aangewezen en
en ultkeering ten laste van het Rijk
tot zoodanig bedrag als bij de rijksbo-
grooting van elk dienstjaar «zal worden
bepaald. Een wetsontwerp tot regeling
van de bedoelde heffingen zal eerlang
worden ingediend.
■MM Mil p'.•der of cachot van Mijnhard*.
Mijnhard: s Poeder,'per «tuk 8 ct Doo, 15 et
Cachett genaamd,,Mijn hardt je," 2«t. lOct Doo«50c4
Personentrein op kolentrein
gereden
Hoofdgeleider van kolentrein ge
dood: conducteur Aan" den perso
nentrein gewond
Dc personentrein, welke gt,: »ravon l
om 18.05 uit Maastricht naar Den Haag
vertrok cn te 19.25 uur in Weert moest
aankomen, ls 500 meter voor dit station
achter op een* kolentrein gereden Vol
gens dc eerste berichten ls de hoofdge
leider van den kolentrein bij de botsing
ernstig gewond, tcrwi.il een conducteur,
dl zich in den personentrein bevond,
eveneens ln gekwetst Naar het schijnt
is de botsing een gevolg van het feit,
cfiit de kolentrein, welke eveneens op weg
was naar Weert, ecnlge vertraging had
ondervonden en de bestuurder van den
personentrein door onveilig signaal zou
zijn gereden
Dc matericele schade is zeer groot.
Nadere bijzonderheden.
Nader meldt men ons:
Het mistte ln dezen hoek van Limburg
sterk, toen omstreeks half acht nabu het
station Weert een hevige slag, gevolgd
door een dof gedreun, dat seconden lang
aanhield, werd gehoord. Meri snelde naai
de spó'oitbaan bij de viaduct over den
weg naar Maeseyk, vanwaar het geluld
kwam ,on vond drie kolenwagens schots
en scheef over hictj dubbele spoor liggen.
Het bleek, dat van een kolentrein, be-
staandq-ult veertig kolenwagens, dm laat
ste wagens waren losgeschoten en waren
teruggerold ln de richting Roeripond,
waarheen de spoorbhan omlaag loopt. Op
hetzelfde oogenbllk naderde de personen
trein nr 99 uit Maastricht. De machinist
van dezen trein zag opeens eenige wa
gons, uit den mist opdoemen Hij remde
krachtig, maar een ongeluk was niet
meer te voorkomen. Met een geweldigen
slag botste de locomotief op het roUerde
stel, waarvan de achterste wagen vol
komen verbrijzeld werd Beide andere
wagons schoten uit de tails en sloegen
om, tengevolge waarvan het dubbele
spoor werdversperd
De hoofdgeleider van den kolentrein,
die op zijn plaats in den laatsten wagen,
den bagagewagen, was gezeten, liep
hoogst ernstige verwondingen aan het
hoofd op en werd nadat een pastoor uit
Weert hem geestelijken bijstand had
verleend, naar het 8int Jansgasthuis te
Weert overgebracht. Aanvankelijk vond
men slechts de uniformjas van den man,
doch later ontdekte men het slachtoffer
onder de resten van het versplinterde
rijtuig
