NIEUWS-'BN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Na 20238
Dinsdag 30 Januari 1940
78e Jaargang
gfiRGAMBACHT, BERKENWUÜDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
tflEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
EEN VERMAAN VAN DALADIER TOT HET
BINNENLANDSCHE FRONT.
Ook het binnenland moet bereid zijn tot dezelfde offers
als de frontsoldaten, want Duitschland rekent op de
binnenlandsche zwakheden.
NIEUWS.
Gemeente-begrooting" 1940 verschenen,
een sluitend budget.
FINSCHE SUCCESSEN TEN NOORDOOSTEN VAN
HET LADOGAMEER.
Veel ooHogsmaierieel buitgemaakt.
Duitsche luchtaanval op
Britsche schepen.
„Nora" op m«n geloopen.
Schip aan den grond gezet.
jj$.' het
Spoorwegongeluk in Japan
eischt 176 dooden.
60UD8CHË COURANT.
«•V V"
"nut bureaux rijn dagelök» geopend van 6 uur. Administratie en Redactie Telef
flMK 37*6- Postrekening 48400.
Abonnementen warden dagelQks aangenomen aan ona Bureau: MARKT 81. GOUDA
H oase agenten en loopera, den boekhandel en de poetkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
fcaorgUg per looper geachiedt. Franco per poat pef kwataal 8.15.
pE Fransche ministr-president Daladier
heeft gisteravond een radiorede uitgc-
tprdken, waarin hij o.a. het volgende ze'de:
Na vjjf maanden oorlog wordt het steeds
duidelijker, dat Duitschland er op uit is de
nereld een overheersching op te leggen,
om volkomen nieuwen aard.
De nationaal-socialistische o.verheersching
bepaalt er zich niet toe het evenwicht van
krachten te verplaatsen en de suprematie
,»n het Duitschei volk te vestigen. De natio-
naal-socialisten streven naar een systemati
sche en totale vernietiging der overwonne
nen. Hitier als overwinnaar onderhandelt
niet met de volken die hij heeft onderwor
pen. Hij vernietigt deze volken. Hij ont
neemt hun elk politiek en economisch he
tfaan, en tracht hen zelfs van hun geschie
denis en hun cultuur te berooven. Hij be-
ichouwt hun landen als niets dan levens
state, als onbewoond gebied, waarop hy
die rechten heeft. De menschelijke wezens
die der» volken vormden zijn voor hem küd
den vee. H beveelt Dien te slachten of naar
inden ,-eMeden tè drijven.
Hij «dr rt lien plaats te maken voor de
overwinnaars. IIij neemt zelfs de moeite
niet hun oorlogsschattingen op te leggen,
want hij maakt zich meester van al hun
rtflodommen en om te voorkomen dat het
Wti) zal keeron, om elke kans oip een op
hand te vernietigen, decimeert hij hun lei
dende kringen en bevordert hij op jweten-
Khapp'-iiike wijze hun móyeele en phyaieke
•ftakeling.
Onder deze overheerscihing leven millioe-
neu menschen in duizenden steden en dor
pen van Eurona in een ellende, die zii zich
enkele maanden geleden niet hadden kunnen
Wenken. Zij hebben geen anderen uitweg
dan werken voor huil beulen, die hun tet-
«auwernood genoeg laten om in leven tc
WHven. De arbeiders en de hoer in Duitsch
land zijn slaven wan hun nazi-mèestérs.
Maar de boer en de arbeider van Pielen er.
van Bohemen zijn de slaven van deize sla
ven. Hoe zou de wereld niet sidderen ibij den-
aanblik van dit eerste stadium van de ver-
vezenlijking van een waanzinnigen droom
Temidden van de beklemming der vrii p-e
Weven kleine volken vormt zich een wereld
vanheeren en slaven, die de weerspiegeling
is van Duitschland zelf.
Evenmin a|s 2;jn bondgenoot Fngelaivi,
«idus Daladier, kent Frankrijk angst, want
ket denkt aan zijn toekomst. Het is zvker
van zijn overwinning.
Ik heb reeds hulde gebracht aan on -c
Snijders, pon hulde, die uu toekomt. Fa
voortdurend aan hen.
Ik wend mij vandaag tot dte civiele bc-
vpüdng niet omdat ik geloof, dat de Di'it-
"ke propaganda indruk op hen zal maker.,
""ar omdat men den vijand steeds var
tpliek moet dienen daar waar hy tracht
»>n te vallen. Niemand mag uit onwetend-
*14 nalaten elke vijandelijke poging om
wrwarring fe stichten te ontmaskeren. Aan-
i'nkeliik koesterden de Duitsehors de be-
"dielijke illusie, dat zii verdeeldheid onder
ws konden zaaien en dat zij de voorstan-
van „orde" onder de roode vlag met
hakenkruis en de arbeiders onder de
riag met sikkel en hamer tegen el-
ar zouden kunnen opzetten. Maar in Sep-
^"her, toen de Duitschérs Polen binnen-
7)n<*n viel het masker af. Do twee roodo
"wBten zijn geworden tot een vlag, de vlag
*r harhaarsche horden, die zich storten op
Jp tanden wftar iets te halen valt en waar
te vangen ziin.
Naar de viiand was" vergeten, dat wil een
Fpt land ziin. dat alle wederwasrdiVhc-
heeft gekend. Ons land is niet in ver
lig geraakt en niet ten prooi gevallen
««enigheid.
«tjjn regeering heeft reeds de agenten
het buitenland! bard getroffen en zal
"tzijd blijven voeren tegen de, verraders.
wii willen geen wraakgevoelens of
"rtiidieheiid laten gelden. Als wii de eorr,-
^tatiacbp leiders hebben vervolgd, dan 1»
dat, omdat zij door ordlers van Moskou aan
te nemen, onder de orders van Berlijn ston
den. Maar wij reiken de hand aan allen, die
tot deze party hebben behoord en die thans
de ware arbeiderstraditiei hebben hervonden,
welke in Frankrijk steeds nationaal en va
derlandslievend is geweest. Ik geloqf, dat
h« het in elkaar storten wan zoovele illusies,
de Fransche arbeider? het ware gezicht"van
Frankrijk terug moeten vin-ten, van dit
rechtvaardige vader'an-i, waar de nedorigen
ren oneindig veel zacitur lot vindon dan in
de dictaturen der uitbuiters van revoluties.
Het was zeker ge..--i misdaad communist
te zyn en toenadering tot Rusland te wen-
srhen m het belang van den vrede. Het
was geen misdaad naar toenadering tus-
schen Frankrijk en Duitschland te streven,
maar het zou in de teg nwoordige omstan
digheden een misdaad, zyn zich te blijven
onderwerpen aan bevelen uit Berly'n en
Moskou.
De vyand, zoo vervolgde Daladier, neemt
tbana zijn toevlucht tot andere middelen.
Nu eenss tracht hij ons van Engeland te
scheiden .dan weer tra-ht hy ons vertrou
wen en onze vastberadenheid te vernietigen.
Deze propaganda, die de technici van het
Derde Riik flnistemrop i-randa noemen,
wordt gevoerd naar aanleiding van alle ge
beurtenissen en van al1? oorlogsvoorvallen.
Zy spoort de huisvrouwen, aan zioh over de
beperkingen te beklagen, zy tracht al onze
handelingen, al onze leiders, al onze man
nen, die verantwoordeiykhf.14 dragen, in een
kwaad daglicht te stellen. Zy overdrijft
onze tekortkomingen. Zjj verzw ijgt de
vruchten onzer krachtsinspanning.
Doch na het mislukken van dezen moree-
len veldtocht, waarmede de nazi's ons dach
ten te kunnen knechten,en die zij bezig zijn
te verliezen, blijft nog de materieele kraclit
van Duitschland. Deze macht is een der ge
weldigste ter wereld. Alle ontberingen, die
het Duitsche volk sedert verscheidene jarerr
heeft moeten doorstaan, dienden slechts om
het te versterken. Daar verpletterden de
dwang en de ontberingen ieder menscli,
doch ieder mensch leeft slechts om de
kracht der agressie, die Hitler over de we
reld heeft ontketend, te doen toenemen. Oni
haar te breken, moeten wij sterk zyn. Daar
om is het noodig, dat zy, die achter 't,front
zijn in een geest van algeheele ontzegging
en opoffering, zich wijden aan den arbeid
zooals degenen san het front zich aan den
striid wy'den.
Dank zij onzen arbeid, onze discipline en
ons vertrouwen, zyn wij als overwinnaars
getreden uit dezen geweldigen strijd, die
niet alleen het bestaan der naties doch ge
heel onze levensopvatting in het geding
brengt
Wy moeten namelijk dem oorlog winnen
en wij zullen hem winnen, doch wij moeten
ook een overwinning behalen, die de over
winning der wapens verre te hoven -gaat.
Tegenover de wereld van heeren en slaven,
die de dwazendie te Berlijn fegeeren, wil
den scheppen, moeten wij de menschelyke
vrijheid en waardigheid redden.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omataekeo (behoorende tot den besorgkring)
15 regels 1.80, elke regel meer 0.2S. Van bulten Gouda en den bewrgkring:
1—6 regels 1.66. elite regel meer 1 0.80 Advertent?to in het Zaterdagnummer 20
bijslag o» den prijs. Uefdadie-hei.In-ad verte ntiün de helft van den Drtfi.
INGEZONDEN MEDEDjJELINGEN: 1—4 regels 2.26, elke regel meer 0.60. Op
de ^voorpagina 60 hooger.
idver.'entiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boek
idriarp», Advertentiebureau! en onze agenten en moeten -daags vóór de p'anirinf
het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te ziin.
iwone adverteatiën en ingezonden modedeelingei. bij contract tot zeer gereducearden
prflp Groote lettere en randen worden berekend ua^^aatsrulmte.
A
Gaf het afgeloopen jaar een zekere opleving en reden tot gematigd
optimisme, het uitbreken van den oorlog heeft het beeld totaal gewijzigd
Voorgenomen nieuwe werken; verbetering situatie Bolwerk met
overbrugging Turf singel, krotopruiming in de binnenstad, aanleg van
wegen in werkycrschaffing in Graaf Florisweg-wijk.
B. en W. in meerderheid voor
herhaling van feestweck.
Eenige Russische steunpunten ven de Plaats, waar zich thans de meeste
vev '\'old buitenlandsche delegaties bevinden op 20
Hl km. afstand van Helsinki Cte Grankulla).
ET heden gepubliceerde Finsch^ leger i De toestellen vlogen zoo laag, dat het
bericht mel(H dat van de landengte' van personeel van de Fransche legatie dui-
Karelië niets bijzonders valt te molden, i delijk de herkenningsteekenen kon zien.
Ten' noordoosten van het Ladogamecv
is op 28 Januari op verscheidene punten
fel gestreden Alle aanvallen van do Rus
sen werden afgeslagen; de Finnen heb
ben zich meester gemaakt van eenige
steunpunten van den vijand. Achthon
derd Russen zijn gesneuveld, 160 gevan
gen genomen. Bovendien hebben de Fin
nen vier tanks vernield, alsmede een
pantserauto. Vier stukken jmschutj vijf
tien mitrailleurs cn vele andere wapens
werden buitgemaakt. Ook is een trans
portcolonne van de Russen met honderd
paarden vernield. Tö Aittojoki zijn deta
chementen van de Russen, die poogden
een omtrekkende beweging te maken,
teruggedreven. De Russen lieten 450 doo-
den op het slagveld achter.
Van de andere sectoren valt niets te
melden. Ter zee valt niets bijzonders te
melden.
Zondag hebben Russische vliegtuigen
aanvallen gedaan op Kotka, Lovlsa,
Hangö, Rauma en op plaatsen in Noord-
Finland. Te Hyrynsalml zijn branden
ontstaan'.
De Finschc luchtmacht heeft verken
ningsvluchten uitgevoerd en heeft troe
penconcentraties van de Russen gebom
bardeerd. Op 28 Januari hebben de Rus
sen twee vliegtuigen en oen kabelballon
verloren.
'Acht en twintig dooden bij lucht
aanval op Abo.
Telefonisch wordt uit Abo gemeld, dat
tien Russische vliegtuigen een luchtaan
val op Abo hebben gedaan, volgens oog
getuigen de hevigste tot dusver Het
alarm duurde van 10/ uur 's morgens tot
1 uur 's middags. Ér werden 28 menschen
gedood en 46 gewond.
Drie Russische vliegtuigen werden
neergeschoten.
Te halftien fs avonds stonden nog ver
scheidene huizen in brand. Het groote
aantal der slachtoffers wordt toegeschre
ven aan het feit dat er pas laat alarm
werd gemaakt; dc vliegtuigen warén al
ln zicht toen de sirenes klonken.
Viermaal luchtalarm ln Helsinki.
Vanochtend is er twee keer luchtalarm
geweest te Helsinki, en vanmiddag even
eens twee\ keer. Incidenten deden zich
evenwel niet voor. Vier Sovjet-Russische
toestellen hebben vandaag gevlogen bo-
Bij het derde alarm, tusschen 3 en 4
uur, wercj in de onmiddellijke nabijheid
van Helsinki een Russiaeh vliegtuig neer
geschoten door Finschc mitrailleurs van
de luchtafweer. De bemanning, bestaan
de uit drie Russische officieren, werd
gedood.
I De coirespondent van „United Press'
bij het Finsche leger op de Karylische
landengte meldt, dat de Russen gister
middag laat een luchtaanval hebben go-
daan op een militair hospitaal,dat dui
delijk zichtbaar met een rood kruis was
gekenmerkt;. Daarbij werden drie-en-
twintig menschen_^£dood, voor het mee-
rcndcel gewonde soldaten cn verder vier
j vrouwen, twee verpleegsters en twee Lot-
ta's. Slechts zeven -icnsc'hen, twee ver-
I plcegsters en vijf gewonde soldaten, kon-
I den worden gered. Het hospitaal stond
onmiddellijk in lichte laaie-.pet was een
voormalig landhuis aan den buitenkant
van een dorpje niet ver achter de front
linie op de landengte Er was geeneriei
militair objectief in deomgeving. De
aanvallende vliegtuigen vlogen la.ig,
In het geheel zijn thans ree is vijf
Lotta's als slachtoffer van lv-.u plicht
gevallen
Talrijke schepen aangevallen; volgens
Berlijn negen gezonken.
Uit Londen meldt het A.N.P.
Duitsche vliegtuigen hebben gisteren,
Krachtiger aanvallen op de Britsche
scheepvaart gedaan dan ooit tevoren. Do
aanvallen waren verdeeld over een 650
km. lange kuststrook, van de monding
yan dcpTay in het Noordett tot de kust
van Kent in het Zuiden; zij begonnen
even na 9 uur en eindigden tegen het
middaguur. Niettegenstaande het slechte
weer en het geringe zicht konden Brit
sche vliegtuigen den vijand op vele,pun
ten verdrijven^
Eén der aanvallende vliegtuigen heeft,
naar gemold IS, zeven bommen laten
vallen nabij het s.s „Llan Wem" in het'
gebied van dcvTyne. zonder het schip
echter te treflfcn. Een ander vliegtuig
viel het s.s ..Imperial Monarch" aan ter
B. en W. hebben den Raad de ontwerp
begroting voor het dienstjaar 1940 aan- I
geboden.
ln deze ontwerp-begrooting zijn de
prijsverhoogingen van verschillende ma
terialen, enz., als gevolg van den inge- j
treden oorlogstoestand, in het algemeen
niet verdisconteerd.
Wanneer er voor zooveel overigens de
prijsstijging verder tot wijziging van de
begrooting zal nopen, zullen in den loop
van het dienstjaar de noodige credieten
moeten worden aangewezen. Dit geldt
ock voor het geval, dat eventueel door
duurte-toeslagen of andere maatregelen
de voor personeelsbezoldiging uitgetrok-
ken bedragen zouden stijgen.
Het instellen van een buitengewonen
dienst zal zoo noodig onder het oog moe
ten worden gezien, indien de bijzondere
uitgaven een zoodanig peil zouden be
reiken, dat zij niet door de normale in
komsten gedekt zouden kunnen worden.
Of .In verband met de stijging der uit
gaven aan wijziging in de financieele
verhouding tusschen Rijk en gemeenten
kan worden ontkomen, moet de vraag
heeten..Een en ander heelt de aandacht
van B. en W. en, naar gebleken is, ook
die van de Vereeniging van Nederland- 1
sche Gemeenten.
Toekomst in het duister. j
Het jaar 1939 heeft, zoo vangen B. en W. j
hun toelichting aan, een zekere opleving j
in onze geüieente te zien gegeven. De j
werkloosheid is geleidelijk gedaald tot
op een peil, dat hoe onbevredigend op
zichzelf ook nog in Jaren niet meer
was bereikt. De opbrengst der belastin-
gen steeg anderzijds ecnigszins. Tot Sep- 1
tember 1.1. was er ongetwijfeld los van
de dreiging in de internationale politieke
verhoudingen aanleiding de naaste
toekomst onzer stedelijke samenleving
weer met een gematigd optimisme tege-
hoogte van de Schotsche kust, doch bij
het verschijnen van Britsche gevechts-
toostellen verdween het in do wolken,
j Boven het gebied van de Tyne vloog een
uit de wolken komende Heinkel-bom-
menwerper recht op een groep Britsche
gevechtsvliegtuigen; toen hij het gevaar
zag, klom hij steil naar de wolkerkjsn
vluchtte, doch niet nadat de Engela&ie
machines het vuur hidden geopend. 1-)
Voorts zijn vijandelijke vliegtuigen ver
dreven, terwijl zij aanvallen deden op
schepen voor de kust van Yorkshire.
Twee der aangevallen schepen waren on -
verdedigde lichtschepen. -
Later in den ochtencr ondernamen
Duitsche vliegtuigen aanvallen op sche
pen voor dc kust van Kent.
De schepen „Miriam", „British Offi
cer", „Atholl Monarch", „Danny .gryn'.',
„Stanburn", „Qtterpool", „Knltsley" cn
"'„Wel Park" hebben gemeld, dat zij zijh
aangevallen.
Bemanning- vermoedelijk
in veiligheid.
H< t 299 "nr. ton met eridc s.s. „Nora" .s
gisterochtend vroeg aan de Zuid-Oostsvst
van Engeland op een myn geleopen. Hoewel
schip groote avery kreeg, slaagde men
op het strand te zetten. Men gv
al, dr bemanning in veiligheid ls.
De .,Nora" werd in 1931 gebouwd en be
hoorde .thuis te Voorburg..
Over de ohtploffing;vernemen wij nog de
Volgende byzonderheden: -
Toen de te hulp geroepen sleepboot by de
„Nora" was gekomen, was het schip retds
zoover gezonken, dat slechts de boeg boven
water uitstak. De bemanning van de „Nóra"
slaagde er in een tros ,aan den boeg vast
te maken en aldus gelukte het de sleepboot
een halfgezonken schip naar de kust te
brengen en daar aan den grond te zetteh.
De „Nora" ligt nu ietwat ten Noorden van
de pier, waarop het ty haar dreef cn welke
moet te zien.
Het uitbreken van den oorlog heeft dit
beeld totaal gewijzigd, het althans ge
heel omsluierd.
Wat de toekomst zal brengen, ligt in
het duister. Dat de druk en verarming»
welke het oorlogsgebeuren op ons land
heelt gelegd, ook "te Gouda gevoeld zul
len worden, B. en W. moeten het helaas
wel zeker achten.
Niettemin, deze onzekere toekomst
thans 'in cijfers uit te drukken, ware
niet doenlijk. B. en W hebben dan ook
gemeend, aan de begrooting ten grond
slag te moeten leggen den socialen en
flnancieclen toestand onzer gemeente,
zooals deze zich in den nazomer van 1939
afteekende.
Tengevolge van de thans reeds eenige
jaren toegepaste versoberingen, hetzij
deze eigener beweging door het gemeen
tebestuur werden aangebracht, dan wel
Lijt gevolg waren van opmerkingen en
aanwijzingen van de zijde van het hoo
ger bestuur, zijn verderfe bezuinigingen
nauwelijks mogelijk, ai zou de budgetalre
positie der gemeente deze op zichzelf nog
steeds wenschelijk maken. De onder
scheidene uitgaafposten hebben zich bij
de bezulnigingscpoUtlek aangepast en in
de ramingen is een zekere stabiliteit in
getreden.
Hoew.el B en W. er naar streven, door
de uitvoering van belangrijke werken
den lediggang der vele werkloozen, die
deze gemeente nog telt, te beperken, bij
herhaling dient er aan herinnerd te wor
den, dat deze werken ook belangrijke
kapitaalsuitlaven vragen, zich weerspie
gelende in een stijging in de uitgaven
voor rente,, en aflossing.
Uit te voeren werken.
Al dient er dus bij het aanhangig ma
ken van groote werken maat te worden
betracht, het jaar 1940 behoeft niet. het -
kenmerk van stilstand of inkrimping te
dragen. Bij het opmaken van deze be-
grootiflg is cr rekening mede gehouden,
.dat in den loop van het ingetreden Jaar
V4UI ALIIJJVI
J*t schip
HBft, dal,
zy daarbij beschadigde.
Op het oogenblik, dat de „Nora" wiel
zonk, nam een reddingboot de bemanning
over.
Een van de opvarenden, B. Abhas, om
kwam op merkwaardige wyze aan den ver
drinkingsdood.
De ontploffing slingerde hem in
het'water. Hy klampte zioh vast aan ee.i
plank van het gangboord en dreef een half
uur rond, voordat hij werd opgepikt. Ue
kok, Van Es, werd ernstig gewond, toen de
sloep. Waarin hy zyn toevlucht had gezocht,
stuk sloeg. Hij werd in een ziekenhuis op-
P"nomen, waarheen ook kanitein Brinkman
cn stuurman De Vries werden vervoerd oin
verbonden te worden. Beiden konden hierna
huns weegs gaan.
Benzinetank vIcor in brand en deed
de treinwagons vlam vatten.
Gistermorgen vroeg is te Osaka ee-i ern
stig spoorweg-ongeluk geschied. Volgens de
perste borrhtcn zyn by deze treinramp.
Mina 200 menschen om het leven gekomen.
Bén lyken waren "Verkoold. Een honderdtal
reizigers is min of meer ernstig gewond.
De meeste gewonden zijn arbeiders van ven
koperfabriek.
Doordat een der achterste wagons van
den treir. ontspoorde, sfheurde een bemiro-
tank, waarna de benzine in brand vloog. De
vlammen tastten ook de andere wagons aan
Nader wordt nog vernomen:
Het ontzettende spoorwegongeluk bij
Osaka is gebeurd met een door een ben
zinemotor gedreven trein <vtin een buurt
spoorweg.
Officieel wordt medegedeeld, dat de tyst
van slachtoffers 176 dooden vermeldt en
69 gewonden, waarvan 58 ernstig--Het „n-
geval wordt-toegeschreven aan een fout "an
een wissclwachtsr.
J