NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
tfo. 20285
78e Jaargang
Donderdag
Februari 1040
BERGAMBACHT, BERKENWUUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
tflEÜWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
A
Oit blad verschijnt dagelijks, behalvi; Zon- en Feestdagen
Engeland erkènt de rechten der neutralen.
„Geen der neutrale mogendheden voelt zich door
ons bedreigd."
mm
Russische aanvallen
afgeslagen.
Minder activiteit van de
Russische luchtmacht.
Duitsche duikboot
gezonken.
Maatregelen tot voorlichting over evacuatie
in voorbereiding.
M.s. „Rian" zét Eng-élsche
schipbreukelingen te
Vlissingen aan wal.
ObM bureau «Dn dagelijks geopend Tan 8 aar. Administratie en Redactie Tele!
l(tMt *745. Poetrekeulnf 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ona Bureau: MARKT IL GOUDA
M sase agenten en loopera, den boekhendel en de ooatkahtoorea.
4BONNKMENT8PRUS. per kwartaal f 2.25, per week 17 «ent, erend waar de
Msorglng per looper geschiedt. Franco por poet per kwataa] 8.16.
Na den oorlog: herstel van den
Internationalen handel.
MINISTER Chamberlain heeft gistermid
dag het woord gevoerd aan een noen-
aid van het Committee of Public Interest
(or National Defence.
Chamberlain sprak over de onvermijdelij
ks grieven en rlachten, welke voortvloeien
oft beperkingen in oorlogstijd en welke 1,'J
ifweiigheid van oorlogsnieuws op den voor-
pond komen. Jlet zou ongelukkig zijn Ir-
gaa het publiek in een stemming van som
tahald of cepxssie zou verkeeren, want
de feiten toonen niet alleen asn, dat de
fmchtslnspnrmir jr geweldig is, mn.' ook,
lat er geweldige resultaten zijn bereikt.
Thans hebben wy in Frankrijk, in IrdW en
op andere po.,ten overzee en aan onzen vi
tale verkte.'.'wegen meer dan lh4 millioen
man oneer tie wapenen. Deze troepen in de
pnilzoenen >i er-ree stellen ons in '«et bin
nenland in staat zonder vrees voor cr der-
Wring voort te gaan met de uitbreiding en
de nitrust'ng vpn onze strijdmacht.
Sprekende over de eischen, die aan de
marine worden grrteld, zeide Chamh-rlain,
dat (in slagschip sinds het uitbreken van
den oork>,« reels 84.000 mijlen heeft afge-
W. In do eerste 120 Hneon, van de.i onriog
keeft een kruiser zich 120 da een on zee be
emden en een tornedoiiwer 108 dsveé. De
tfrtand tusschen Noord-Schotland en de
hst van Groenland, waardoor Duitsche
koopvaarders moeten doordringen bedroeg
ÏOOO mijlen. Tn dit gebied wordt voortdu
rend en met toenemend sirves door de Brit.
■dis marine gepatrouilleerd Pen der ™e"st
gewaagde van de vele stoute beweringen
van den Duitschen minister voor de propa
ganda is, dat* de 'Duitschers ons de hec,--
tdiappy ter zée hébben ontnomen.
Net is waar. dat zij van hun luchtmacht
gebruik maketn om onverdedigde trailers,-
dsechersschopen en lichtschepen aan Ie
vellen en hoewel zy zich haasten naar buis
teres te keeren, wanneer het vuur od hm
tordt geopend door ons luchtdoelgeschut en
true govwhtsvl iegtuigenveroorzaken zi^
r,0 daze vHv»e toch den ondervang van een
vekcr aantal schepen en den dood Van yek
menschen.
Wij moeten hulde brengen aan den be-
Wwidereiiswaardigen moed van de onvaren-
<ka van deze schepen en koopvaarders, dia
«(verstoord hun plicht blijven doen,; on
danks deze lafhartige aanvallen.
Chamberlain gsf vervolgens cijfers over
dm omvang der Brftsche inspanning.
Hij zeide, dat er gein redenen bestajan or.t
Dm cijfers te geven over de uitbreiding
van de lucht nacht, r'ech het aantal arbej-
krt, dat thans gebruikt wordt bij den
vhagtuigbouw, is zevenmaal zoo groot als
dat van de jaren 1935 tot 19S6.
Sprekende over den Britsehen handel zel-
4l Chamberlain, dat de waarde van den uit
vier in December grooter waa dan de ge-
Mdielde maandelyksche uitvoeren gedu-
"•4e de drie maanden voorafgaande aan
'«1 uitbreken van den oorlog. Chamberlsl.i
Vwecs ook nog naar da nationale Inapau-
•hg op het gebied van den landbouw en het
*Dven de uitgestrektheid van hef bonw-
*4 in het eerste jaar met twW milliocw
Jjj*. (bijna een millioen lna.) titit te brei-
^jmberialn verklaarde dat de Wdoelin-
"W geallieerden bjj herhaling zijn uit-
„Doch éen ding wordt met den
7* duidelijker, niet uit hetgeen wij zeggen
door het optreden van de Duitse here
dat wij niet alleen voor onszelf
d°ch voor ieder land dat wordt ge-
V®4 <h>or de vrees, dat het zich den een
—deren dag hi de noidtle zou knnhen
"*™den, welke achtereenvolgens la lr.ee-
J"*" door Tsjecho-Slowakije. Polen dr.
door Finland.
J^utuuriijk betwisten wij-geen oogenbllk
tn wht d"" ftevtmlen te beslissen of zjl
7»t conflict zullen deelnemen, of er hnl-
hMfren, en op welke wijze zij hun nesz-
Jj1* in toepaseing zullen brengen. Dorh
*v vnoeru hun vrngen en wlf vragen, of
n,en wrak zün of groot en machtig,
•"•ning mede te willen houden, dat, hoe.
K.
wel wij bij de uitoefening van ons onbe
twist recht van oorlogvoerenden gedwongen
kunnen zijn op te treden op een wijze, wel
ke hun ongemakken of zelfs verliezen be
zorgt, wij in geen geval ooit neutrale sche
pen hebben tot zinken gebrast en nimmei
bewust óón enkel neutraal leven hebben op
geofferd.
„Wij zijn voornemens", zeide 1)9, ,'wpn
neer deze oorlog met aueces zal zijn beslo
ten, tot die gedachte terug te keeren. Wij
erkennen, dat de internationale hnndel voor
een volledige ontwikkeling veelzijdige ko
ralen moet volgen en dat wij een einde
moeten maken aan de verderfelijke politiek
van economisch nationalisme en autarkie,
welke zooveel heeft gedaan om de laatste
groote vredesregeling omver te werpen.
Een van onze voornaamste doeleinden zal
zijn, het herstel van den internationalen
handel. Dit lijkt ons de beste wijze om den
levensstandaard der volken op een hooger
peil te brengen" Dit is de politiek welke wij
ons voorstellen te voeren, wanneer de työ
komt, opnieuw van oorlog tot vrede terug
to keeren.
Ten slotte bracht Chamberlain het jong
ste incident „tusschen ons en de neutrale
vriendschappelijk gezinde regeering van
Japan" ter sprake. Wy, zijn genoopt alle
maatregelen te nemen, welke voor ons open
staan om de machinaties van den machti
gen en volkomen meedoogenloozen vijand te
fnuiken, doch zeer zeker is het laatste, da1,
wij zouden willen doen het respect voor een
vriendschappelijke natie, waarmede wij in
vrede wenschen te leven, tekort te doen."
Chamberlain voegde hieraan toe, er van
overtuigd te zijn, dat de gevoelens der neu
tralen en ook hun uiteindelijke belangen
„aan de zijde moeten zijn van hen, d>e
trachten het recht te verdedigen van naties
en individuen om hun eigen leven te leven,
vrij van vrees voor agressie of vervolging
Het Finsche legerbericht.
De Einsche legerleiding deelt mede:
„Op de la.iaw.gto van Karelië hebben de
Finnen een aanval der Russen aan de rivier
taipale afgeslagen. De Russen hebben zes
tig dooden op het slagveld achtergelaten.
Ten Noorden van het Ladogameer heeft
de vijand opnieuw aanvallen gedaan op ver
scheiden punten der Finsche stellingen,
doch deze aanvallen werden overal afgesla
gen. Negen Russische strijdwagens werden
vernietigd.
In de andere sectoren de gewone beschie
tingen door artillerie en activiteit van ver
kenners.
er zee: niets belangrijks te melden.
In de lucht De actie der Sovjetlucht-
macht was beperkt en voornamelijk ge
concentreerd op het strijdtooneel. Boven het
binnenland eenige op zichzelf staande
vluchten.
In den nacht van 29 op 30 Januari heeft
de Finsche luchtmacht' verscheidene verken
ningsvluchten gemaakt en bombardementen
uitgevoerd.
Volgens gecontroleerde medëdeeüngen
werden vyf Russische vliegtuigen door het
Finsche luchtdoelgeschut en Finsche jacht
vliegtuigen omlaag geschoten.
De Russische troepen worden beter.
Naar Reuter uit Helsinki meldt, zeggen
de Finsche militaire autoriteiten, dat de
Russische troepen, welke ten Noorden van
het Ladogameer vechten, de beste zijn, die
de Sovjetunie sedert het begin van den oor
log naar het front gestuurd heeft. Zij zijn
ondernemend,, goed uitgerust en krachtig
bewapend, maar hun tactiek wordt niet als
de juiste beoordeeld.
De Sovjettroepen maken nu ook gebruik
van ski-regimenten aan het front. Zij zijn
echter, voegt Havaa eraan toe, niet met de
Finsche te vergelijken.
Hulp in Finland dringend noodig.
Aan een noenmaal van de Britsch-Ameri-
kaanache persvereeniging heeft de Finsche
gezant te Per-ijs, Harri Holma, verklaard,
dtt Finland dringend behoefte heeft aan
hulp, anders Is bet ter dood veroordeeld. Er
zijn wonderen gebeurd, doch men mag geen
onafgebroken reeks wonderen verlangen.
Een Finsch geneesheer, Tage Ellinger,
heeft aan hetzelfde noenmaal medegedeeld,
dat binnenkort, dank zy «Ie gelden in Frank
rijk bijeengebracht, een veldhospitaal van
100 bedden naar Finland zal vertrekken.
Een qantal ambulances zal volgen.
De Amerikaansche organisatie tot hulp
aan Finland heeft 60.000 ampullen vaccine
voor Finland besteld. Het Instituut Pasteur
te Parys heeft hier zes weken werk aan.
v.
Gevechten op de landengte
van Karelië.
Officieel wordt medegedeeld, dat de acti
viteit van de Sovjet-Russische luchtmacht
aanzienlijk minder was dan de vorigo da
gen. De actie was voornamelijk beperkt tot
Noord-Finland waar «en aantal plaatsen
zonder militair belang werdeti gebomb„t-
deerd. Slechts materieele schade werd aan
gericht.
De Finache legerleiding deelt mede:
„In de landengte van Karelië hebben de
Finnen een aanval der Russen op de rivier
Taipale afgeslagen. De Russen hebben zes
tig dooden op het slagveld achtergelaten.
Ten Noorden van het Ladogameer heeft de
vijand opnieuw aanvallen gedaan op ver
scheiden ptinten der Finsche stellingen,
doch deze aanvallen wérden overal afgesla
gen. Negen Russische strijdwagens werden
vernietigd. In de andere sectoren de gewone
beschietingen door artillerie en activiteit
van verkenners.
Ter eee: Niets belangrijk#te melden.
In de lucht: De actie der Sovjet lucht
macht was beperkt en vóornamelijk gecon
centreerd op het strydtooneel. Boven hèt
binnenland eenige op zf-hzelfsteende
vluchten. In den nacht van 29 op 30 Januari
heeft - de Finsche luchtmacht /verscheiden
verkenningsvluchten gemaakt eJi bombarde
menten uitgevoerd.
Volgens gecontroleerde -mjededeelinmi.
werden vijf Russische vliegtuigen door het
Finsche luchtdoelgeschut en Finsche jacht
vliegtuigen omlaag geschoten
Na aanval op convooi door flritsobe
dieptebommen beschadigd.
De Britsche Admiraliteit en het ministe
rie van luchtvaart hebben het volgende
communiquó gepubliceerd:
Dinsdagmorgen, 90 Januari, heeft een
Duitsche duikboot een convooi aangevallen
en het Britsche tankschip „Vaclitc" ($025
ton) tot zinken gebracht; de bemanning
werd door een Italiaansch schip gered.
De esoorteèrende oorlogsbodems hebben
de duikboot onmiddellijk nagezet en diepte
bommen uitgeworpen. Na eenigen tyd raak
ten zij echter het spoor byster.
Later op den dag nam een vliegboot van
de kustwacht deel aan het onderzoe*- d"r
escortevaartuigen. Door een open plaats in
het wolkendek ontdekte de vliegboot de on
derzeeër, die aan de oppervlakte voer. Het
vaartuig was blijkbaar niet in staat te dui
ken, tengevolge van de bii den bersten aar.,
val toegebrachte schade. De vliegboot wierp
een zware bom aan stuurboord van de duw
boot. Men zag de bemanning aan dek ko
men en het vuur opener uit het luchtdoelge
schut. Een wolk onttrok daaron den onder
zeeër aan het gezicht. De vliegboot begaf
zich naar de oorlogsbodems en bracht hen
op de hoogte van dé positie van den onder
zeeër.
Toen deze echter op de aangegeven plaats
aaujowamen was de duikboot reeds gezon
ken.
Eenige 'overlevenden dreven rond in een
rubberboot. Zij werden opgepikt; later wer
den nog eenige leden van de duikbootbc-
manning gered.
Rusland is het met Hitler's
rede zeer eens.
Naar het Duvtache Nieuwsbureau uit Mos
kou meldt, heèft men in politieke kringen
aldaar met zeer groote belangstelling van
de rede van Hitier kennis genomen. De sar-
castisohe woorden, welke Hitier aan de doel
einden van de Engelsche oorlogspolitiek ge-„
w|jd heeft, vinden onbeperkten bijval.
In het bijzonder wordt in dit verband ge
wezen op den nadruk welke Hitier gelegd
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (befioorende tot den betnrjricring).
I6 zegels 1.80, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den bemtgkring:
1—6 regels 1.66. elke zegel meer t 0.80 Advertentiën in bet Zatordagnumme- 20 t
bij sla a o» den prils. Ldefdedigheida-adrertentitn de helft van den Drifs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 68 hooger.
Advertantiën kunnen worden ingezonden door tuaachenkomst van soliede Boek
handelaren. Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags v6ór de plaatsing
tan het Bureau zijn ingekomen, teneinde' van opname verzekerd te zün.
Gewone adverteritiën enEBgezonden mededeellnget. bij contract tot zeer ge reduceerden
prtfs Groote letters en randen «orden berekend naar plaatsruimte.
k,
voor advies aan
Jluchtbe schormini.'.
Centrale lei'4
gemeenten rv|
In onderzoek in hoeverre wijziging
van regeling zomertijd gewenscht 13.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
aah de Eerste Kamer over de Bcgrooting
van Binnenlandsche Z^ken voor -1940. Wy
lezen, er in:
Het wetsontwerp tot wijziging van de
Begrafeniswet zal, indien zich geen onvoor
ziene moeilijkheden voordoen, binnen eenige
weken worden ingediend. 1
Ter beantwoording van. de vraag of thans)
wellicht nadere inlichtingen zouden kunnen!
worden verschaft ter zake van een ontJ
werp van wet tot het verhoogen van de
gezinspensioenen van burgerlijke ambtena
ren en met name of het bedoelde wetsont
werp spoedig kan worden tegemoet geziën,
kan de minister mededeelen, dat hem lis
toegezegd, dat het advies van de centrale
commissie voor georganiseerd overleg bin
nen eenige weken zal .worden uitgebracht.
In het door de commissie voor de vereen
voudiging van de gemeentelijke administra
tie aangeboden wetsontwerp is een aantal
voorzieningen opgenomen, welke in nauw
verband staan met bepaalde ondenieeen
van het in voorbereiding zijnde wetsontwerp
houdende nadere voorzienigen met betrek
king tot de gemeentefinanciën. Aangezien
omtrent laatstgenoemd ontwerp nog overleg
gaande is, heeft de minister de indiening
van het vereenvoudiginisontwerp voorloopig
aangehouden.
De vraag, in hoeverre het mede in
verband met de tijdsomstandigheden
wënschelyk is een wijziging te bevorderen
van de. bier te lande geldende tydregeling
(Zomertijd), is in onderzoek.
-gerljjken dienst. Indien hier met versmel
ting wordt bedoeld een zdodanige reorgani
satie dezer instellingen, dat zij daardoor
het haar eigen karakter, zouden verliezen,
kan worden medegedeeld, dat een aergeiyk
voornemen niet by de Regeering bestaat.
Met de organisatie van den vrijwilngen
burgerlijken dienst wordt beoogd, tussciien
tot nu toe op zichzelf staande en werkende
organisaties waaronder de burgerwacht
en de Bijzondere Vrijwillige Landstorm een
voorname plaats innemen een contact te
leggen, dat aan de doelmatigheid harer
werkzaamheden ten goede zal komen.
Luchtbescherming.
De Minister is van meening, dat de be
staande outillage van de inspectie voor (de
luchtbescherming in menig opzicht nog te
beperkt is voor de omvangrijke taak, die
in de tegenwoordige omstandigheden moet
worden verricht.
Enn dezer dagen is de benoeming te Ver
wachten van eenige deskundige krachten,
die onder centrale leiding ieder voor een
eigen rayon de daarin gelegen gemeenten
van voorlichting kunnen dienen.
Wat de invoering van een Rykskeur voor
ill den handel gebrachte luchtbaschermings-
nfaterialen betreft, kan worden medegedeeld
dat de minister het Centraal instituut voor
Materiaalonderzoek bereid heeft gevönden,
de keuring van evenbedoeld materialen op
zich te nemen. Daartoe zal een kerncom
missie worden ingesteld.
Met het Departement van Defensie is
reeds eenigen tyd overleg gaande over een
breedere voorlichting van het publiek met
betrekking tot de maatregelen, welke met
het oog op een eventueele evacuatie Wel te
onderscheiden van tijdelijke ontruiming, zyn
en worden voorbereid. v>
Ter voorkoming van onrust en misver-
Den leden, die de vraag stelden, of de ,f.tand ac.ht de minister een goede vooriich-
nister bereid ziinrfe n„ IQ Maart 'tng op dit gebied van met te onderschatten
beteekenis. Intusschen moet hieraan aan
stonds worden toegevoegd, dat het in ver
band met de militaire belangen niet wel
mogelyk zal zijn, aan de ontworpen plannen
volledige openbaarheid te geven.
De Re'geering overweegt, naast de ver
ruiming die kort geleden is aangebracht
met, betrekking tot de hulp, welke van
Ryks^yege voor woningverbetering wordt
verleend, de tweede-hypotheekrege ing van
919 November 1934, aautrekkel\jkpr te
maken»
minister bereid zou z\jn, de op .19 Maart
1934 aa/n de colleges van Gïedeputeerdè Sta
ten gezonden circulaire o.m. betrekking heb
bende op beperking van het aantal vrouwen
in den overheidsdienst in tt trekken, z\j me
degedeeld dat hy (Jaartoe vooralsnog niet
bereid is.
Eenige leden meenden in de subsidiever-
mi ndering voor de burgerwachten met
24.000 en voor den By zonderen Vrywilli-
gen Landstorm met 41.000 het begin te
zien van een poging tot versmelting van
deze instellingen in den VryWilligen Bur-
heeft op de Duitsche aanapraken op kolo-ff
niën en de positie van Duitachlana kis we
reldmacht, welke de gedachte aan een com
promis tusschen Duitschlahd en de Wester-
sche mogendheden uitsluiteV
Hetgeen Hitier gezegd l\eft over ds
Duitsch-Russische betrekkingen wordt be
schouwd als een nieuwe bevestiging, dat de
samenwerking tusschen Duitschland en de
Sovjetunie van duurzamen aard is.
Opvarenden van sjb. „High wave", dat
door Duitsch vliegtuig werd gebou-
bardeerd.
Het Nederfandsche m.s. „Rian" van do
reedéry D. Buining heeft 'te Vlissingen aan
land gebracht de geheele bemanning van
het Engelsche s.s. „HighwgVe" van de ree-
dery Highhook Shipping Cy'.' Ltd., London.
Een der schipbreukelingen is gewond.
De .Highwave", welke, 1178 ton mat, is
vbor de Britsche kust gebombardeerd
een viermotorig vliegtuig. 1
Blijkens hetgeen de geredden mededeel
den, lag de „Highwave" gistermiddag 13
injji uit de Oostkust van Engeland, in de
buurt van een Engelsch lichtschip, voor an
ker. Het schip was niet bewapend.
Plotseling verscheen boven het schip een
viermotorig Duitsch vliegtuig. Dit liet een
serie van vjjf bommen vallen, die geen doel
troffen. Daarna keerde' het terug, wierp
nogmaals vjjf bommen uit, die wederom him
doel misten. Het vliegtuig cirkelde steed:,
lager boven het schip en trachtte het nog
maals door middel van v(jf bommen te ver.
tenslotte een bom het dek; een geweldige
ontploffing volgde en in enkele minuten
tijiis was de .Highwave" gezonken. Alle op
vatenden zagen kans een sloep te bereiken.
Op den Nederlandsehen kustvaarder
„Rian", die slechts op enkele honderden
meters afstand van het aangevallen schip
voer, heeft men het geheele luchtgevecht
kunnen volgen. De Duitsche bommenwerper
vloog ook meermalen boven de „Riag", maar
liet het schip ongemoeid. Zoodra men on de.
„Rian" bemerkt had, dat de opvarenden
van het Engelsche stoomschip zich in een
Bloep hadden begeven, is men te hulp ge
sneld.
Van den kapitein van de „Rian", den heer
Griinefeld, vëmamen wy nóg, dat tocri ten
slotte een bom doel trof, zoo'n ontploffing
ontstond, dat de „Rian", die toch enkeie
honderden meters van het gevecht verwij
derd lag, ongeveer vier voet uit het water
werd getild, en de opvarenden, dachten, dat
ook hun schip getroffen was.
Met de schipbreukelingen aan boord is de
„Rian" behouden te Vlissingen aangekomen.
De 'Engelsche vice-consul uit Middelburg
heeft aan de Engelsche schipbreukelingen
de noodige zorgen besteed.
Belgi'ë's chef van den generalen
staf afgetreden.
Gisteravond hebben de leden van de Bel
gische regeering vergaderd onder voorzit
terschap van minister-president Pierlot. Na
do vergadering werd het volgende commu
niqué gepubliceerd;
„De minister van landsverdediging heeft
den ministerraad medegedeeld, dat luit.-ge-
neraal Van den Berden, chef van den ge-
nerdfen staf van het Jeger, den koning
heeft verzocht hem van zün functie ,te wil-
nietigen. Toen pok dit mislukte, werd het len ontheffen om hem een commando te
schip bestookt door mitrailleurvuur. Twee geven. De minister, generaal Denis, deelde
opvarenden werden hierdoor gewond. Nog- verder mede, dat hy voornemens is den
nr.sals keerde het vliegtuig terug. Toen trof koning voor te stellen generaal-majoor Ml-
