4 NIEUWS- EN ADVERTENliEbLAÜ VUOK GOUDA iUN UMölKEKEN #0. 20250 78e Jaargang Maandag 19 F bergambacht, berkenwoude, BODEGRAVEN, BOSKOOP, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapelle fflEUWERKERK, OUDERKERK OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN* en* Dit blad verschijnt dadelijks, behalvu Zon- en Feestdagen DE BRITSCHE TORPEDOJAGER „INTREPID" TRACHT DE „ALTMARK^ OP TE BRENGEN. Schending van Noorsche territoriale wateren. Zeeslag voor de Noorsche kust. DE STRIJD IN FINLAND. Roode troepen 6 K.M. van Viborg. Aanval in voorbereiding tegen „tweede zone" der Mannerheim-linie. i VOORTAAN ONBEPERKTE DUIKBOOTENOORLOG? WEER EEN NEDERLANDSCH SCHIP SLACHTOFFER VAN DEN ZEE-OORLOG. De „Ameland" na een explosie vergaan. Op de uitreis naar Ned. Indië. H£T 4537 bruto reg. ton metende stoom schip „Ameland", eigendom van de N.V. Stoomvaartmaatschappij Rotterdam, onder directie van Willem huys Zonen, welk schip gecharterd was dom den Rotter, damschen Llovd, om met ee lading stuk goederen een reis van Rotterdam naar Ja-m te maken dat Zondagmorgen om 2 uur uit gerust met paravanes uit Rotterdam was vertrokken, is om negen uur op 51 gr. 52 min. N.B. en 3 gr. 18 min. O.L., even ten Noorden van. Schouwenbank door een ex- j plosie getroffen en gezonken. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoo rende tot den bezorglmng) 1—6 rexeli 1 30, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den beznrgkring 1—6 regels 1.66. elke regel meer f 0.30 Advertentiftn in het Zaterdagnumme- 20 •Balav n» Hen r»rfl» !.iefHadieheids-ad«rtentiën de helft van den prils. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.26, elke regel meer 0.50. Op 4, «oorpsnna 60 hooger Adver.entiin kunnen worden ingezonden door tuasc ben komst van soüede Boek tfiuiilaren. Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing uut het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Gewone adverte itiën en ingezonden mededeetingeL bjj contract tot zeef gereduceerder pril* Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie, en Redactie Telaf. nterc 3746. Postrekening 48400. t Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA bU onze agenten en loopers, den boekhandel en de poetkantooren. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal./ 8.16. pe Britsche torpedojager „Intrepid" heeft gepoogd beslag te leggen op het Duit- sche schip „Altmark" binnen de Noorsche territoriale wat ren. De torpedojager plaats te een prjjsbenjanning aan boord en tracht te toen buiten de Noorsche wateren te ko men. Spoedig verschenen echter Noorsche oorlogsschepen, welke eischten, dat de prjjs- bemanning de „Altmark" zou verlaten en zoo een einde maken aan de schending der Noorsche neutraliteit. De „ALtmark" had gevangenen van de „Graf Spee" aan boord. De „Intrepid" lag voor de kust met de kanonnen op de „Altmark" gericht.' Duitsche en Engelsche vlootstrydkrach- ten zouden zich naar de plaats van de aan houding van de „Altmark" hebben begeven. Voorts wordt van Noorsche zjjde verno men dat oorlogsschepen voor de Noorsche kust slaags waren geraakt, hetgeen van de kust af was te zien. v Omtrent het gebeurde heeft de Britsche admiraliteit Zaterdag het volgende commu niqué gepubliceerd. „M>n zal zich herinneren, dat de Admiral Graf Spee in het zuidelijke deel van den Atlantischen Oceaan voor Kerstmis zeven Britsche koopvaardijschepen tot zinken heeft gebracht. De officieren werden als gevangenen op het slagschip gebracht er dragelijk behandeld. De overige opvarenden echter werden op de Altmark overgebracht, een hulpschip van de Duitsche vloot, dat volgens Britsche gevangenen, die van de Graf Spee vrijge- laten zijn, gewapend was met gecamoufleer- de kanonnen. Tusschen de 300 en 400 Brit sche zeelieden werden op dit schip gevangen gehouden en volgens verklaringen van eeni- gen hunner, die waren overgebracht naar de Graf Spee en later bevrijd, hadden deze zee lieden op de Altmark vele ontberingen en een harde behandeling te verduren. De Altmark verdween na het gevecht met de Graf Spee volkomen van de zee, er kon geen spoor meer van het schip worden ont dekt. Op 15 Februari bleek het, dat de Alt- markt langs de Noorsche kust naar het Zui den voer, gebruik makend van den bij zon deren vorm van deze kust met zij n vele in hammen, ten einde te trachten deze 3 a 400 Britsche zeelieden naar Duitsehland over te brengen. Britsche schepen en, vliegtuigen kwamen in actie en by verkenningsvluchten kwam men er van op de hoogte dat een schip, dat Altmark heette, gistermiddag een .toevlucht zocht in de Noorsche Joesingfjord, nadat het door vliegtuigen was waargenomen en door de Intrepid, een Britsch oorlogsschip, opgevangen was. Met volledige goedkeuring van de re- geering gaf de admiraliteit order de neu trale wateren binnen te varen, de Alt mark op te sporen en alle gevangenen, die aan boord zouden worden gevonden, te bevryden. Aan den ingang van de fjord, die dood loopt, verschenen twee Noorsche kanonneer- booten. De commandant van een der Brit- «ehe schepen, de Cossack, kreeg opdracht een voorstel te doeli, volgens hetwelk het Duitsche schip onder gemeenschappelijke Noorsch-Britsche bewaking zou worden ge- S We'd en door Noorsche en Britsche schepen naar Bergem zou worden begeleid, waar een onderzoek zou kunnen worden ingesteld en de geheele aangelegenheid in overeenstem ming met het internationale recht behan deld zou kunnen worden. Dit voorstel werd niet aanvaard. De com- mandant van een der Noorsche kanonneer- hooten verklaarde, dat de Altmark niet ge wapend was, dat hij" niets van gevangenen *an boord wist, dat het schip den vorigecn dag te Bergen was onderzocht en verlof had gekregen op zijn toebt naar Duitseh land van de Noorsche territoriale wateren gebruik te maken. Na deze verzekering trokken de Engel sche jagers zich uit de territoriale waterer terug. Na het vallen van de duisternis echter begaf de Cossack zich in overeenstemming ®et de orders der admiraliteit opnieuw in de fjord. De Noorsche bodems wilden bq een onderzoek geen medewerking verlcenen doch zjj bleven passief. De Altmark manoeuvreerde alsof zjj het voornemen had de Cossack .tot zinken te brengen, indien die haar wilde enteren. Daa'rby liep het Duitsche schip aan den grond. De Cossack kwam langszij en enter de het schip. Er ontstond een gevecht, waar bij volgens een radiomededeeling van de Altmark vier .Duitschers werden gedood en vijf ernstig gewond. De Engelschen zouden één man verloren hebben. De Altmark werd overmeesterd, een deel van de bemanning vluchtte op den wal, ter wijl de rest» zich overgaf. Tusschen de 300 en 400 Britsche gevangenen werden bevrijd en gingen over op de Cossack, die met de andere bodems thans de Britsche kust na dert. De bevrydenl verklaarden, dat tijdens het Noorsche onderzoek te Bergen geen acht werd geslagen op hun pogingen, de aandacht van de controleerende Noren op huu aan wezigheid te vestigen. De Britsche com mandant en de bevrijde gevangenen zlullen over alle omstandigheden van het voorval verslag uitbrengen. Het Duitsche petroleumtankschip Baldur, dat tijdens deze gebeurtenissen buiten de .territoriale wateren passeerde, werd gesom meerd te stoppen door den jager In vanhoe. De bemanning van de Baldur bracht het schip daarop naar Duitsche methode tot zinken. Cossack" in Engeland terug. Onder toejuichingen van de menigte is de .torpedojager „Cossack" met driehonderd Britsche zeelieden aan boord, die op het Duitsche s.s. „Altmark" gevangen zaten, gistermiddag in Port Leith (Schotland) aan gekomen. De mannen werden snel ont scheept en in verschillende inrichtingen in Edinburgh gebracht. Sommige bevrijde gevangenen gaven een be schrijving van de toestanden aan boord van de „Altmark" en betitelden het o.a. als het „Nazi helleschip". Schending van de neutraliteit. In Noorwegen en Duitsehland spreekt men onderscheidenlijk vpn een „ernsti ge" en een „ongehoorde" schending van de Noorsche neutraliteit. De Engelsche autoriteiten daarentegen stellen vast, dat deze neuttaliteit het eerst door de Duitschers was geschonden toen deze eenige honderden Engelsche krijgsgevangenen meevoerden op een, schip, dat door de Noorsche wateren voer. Daarom zegt men er in Londen ook niet over te denken om het Noorsche verzoek in te willigen tot het weer uit leveren vtn deze, van het Duitsche schip gehaalde Engelsche zeelieden. Over het aantal dooden aanboord van de „Altmark" loopen de mededeelingen nog uiteen. In totaal zouden ze3 Duitschers ge dood zy'n, eveneens zes zwaar gewond en een man worden vermist. Anderen spreken van vijftien dooden. Duitsch protest. De Duitsche gezant in de Noorsche hoofd stad heeft gistermorgen, in afwezigheid van den Noorschen minister van Buiteniandsche Zaken, aan den staatssecretaris Buil het volgende schriftelijke profest overhandigd: „Ik protesteer ten scherpste tegen de overmeestering van het Duitsche stoomschip „Altmark" door den Engelschen torpedo jager „Cossack" binnen in de Joessingfjord, dus binnen de Noorsche territoriale wate ren, waarbij Duitsche dooden en gewonden te betreuren zijn. Ik protesteer ten scherp ste .tegen de ongehoorde schending van het volkenrecht in Noorsche kustwateren en tegen het feit, dat de Noorsche regeering aan ons schip, de „Altmark", geen voldoen de bescherming heetf verleend. Deze schen ding van het volkenrecht kan slechts verge leken worden met de beschieting van Ko penhagen in het jaar 1807. Het is een ongekend feit in de wereld geschiedenis en ik moet, onder voorbehoud van verdere eischen mijner regeering, er op staan, dat de vroegere toestand op het stoomschip „Altmark" voor zoover dit na de geleden verliezen mogelijk is, terstond weer hersteld wordt, dat de ontstane schade wordt hersteld en dat tegen de daders met alle beschikbare middelen wordt opgetre den. Ik moet er op attent maken, dat het hier om de allerernstigste situatie gaat, wee'ke de scherpste gevolgen kan .meebren gen." Haagsche Conventie en de „Altmark". De correspondent van de „United Press" te Londen beschouwt het gebeurde met de Altmark" in verband met de Haagsche Conventie. Artikel 13 hiervan houdt in, dat belligerenten verplicht zjjn de souvereine rechten van rioutrale mogendheden te eer biedigen en ziélrmoeten onthouden van een optréden op neutraal gebied. Indien dit door eenige neutrale mogendheid bewust zou worden veroorloofd, zou dit een schending vaartuig met de z.g. Reichsdienstflaggei Het is een schip van 17.000 ton. Het is Vrydag door de Egersund gekomen met twee Noor sche loodsen aan boord. De Altmark was de Joessingfjord binnengevaren en weigerde te worden onderzocht door de Noorsche douan.-beamhten. De Britsche oorlogssche pen beweerden, dat de Altmark in dienst was van de Duitsche marine en Britsche be manningen aan boord had. Toen de Altmark de nauwe Joessingfjord binnenvoer, gingen Britsche oorlogsbodems het schip achterna en openden zy het vuur, waarna van weers zijden schoten werden gelost. De Duitschers van haar neutraliteit beteekenen. De neu- l voeren op tot het einde van de fjord en Iie- trale mogendheid is verplicht, „alle ter be schikking staande middelen" te gebruiken teneinde de vrijlating van elk vaartug, dat ten onrechte binnen haar wateren in beslag is genomen, te bemerken en de prysbeman- ning te interneeren. j De Conventie bepaalt verder, dat de neu traliteit van de mogendheid in het geheel niet wordt geschonden, indien zjj slechts oorlogsschepen of buitgemaakte voorwer pen van belligerenten door haar territonSa'e wateren laat passeeren. De Altmark zou onderzoek door de Noorsche douane hebben geweigerd. Het Noorsche Tel.-agentschap meldt uit Egersund: De Altmark is een Duitsch regeerings- t.n het schip aan den grond loopen. De loodsen verlieten het vaartuig en de Duit schers volgden hen. In een interview met Dagbladet (Oslo), verklaarde een hooge autoriteit van het mi nisterie van buiteniandsche zaken betref fende de Altmark: Volgens het internationale recht mogen vreemde koopvaardijschepen en zelfs oor logsbodems overgaan tot een „passage in- offensif" van neutrale territoriale wateren, wanneer zjj zich gedragen overeenkomstig bepaalde voorschriften en geen enkele haven aandoen, behalve in bepaalde nader aange- dyidee omstandigheden. Het is ons niet be kend, aldus de autoriteit, dat dg Altmark deze voorschriften heeft overtreden. De Finnen, die zich in de tweede linie van het front op de Karelische landengte hebben teruggetrokken, hebben volgens het 'of: i- cieele legerbericht Zaterdag „een kal men dag" gehad. De Sovjet-Russische troepen hebben hun actie beperkt tot een geslaag den aanval tegen Muurila, een kustplaats aan de Finsche Golf recht tegenover het eiland Koivisto (Björkö). De Finnen heb ben hun stellingen op Koivisto echter be houden en blijven met hun geschut de kust bestrijken. Door den terugtocht der Finnen naar de tweede linie heeft zich een soort van zak gevormd tusschen Koivisto en de "Vuoksi. Ten Oosten van Vuoksi hebben de Finnen zich nog steeds in hun oorspronkelijke stel- lineen van de eerste linie gehandhaafd Volgens het Sovjet-Russische le^ehericht ligt het Noordelijkste punt van den zak thans bij Sainio, een station, dat gist'rer veroverd werd en slechts op zes K.M. van Viborg ligt. De Rossen bereiden behoedzaam hun of fensief tegen de tweede zone van de Man nerheim-linie voor. Naar Reuier verneemt, voeren de Russen groote hoeveelheden oor- logsmaterieel en troeoen aan. die bij het nieuwe offensief, dat een volledige door braak van de Mannerheim-linie en de be zetting van Vibong tot doel heeft, in" den sfcriid geworpen worden. Reuter seint voorts uit Helsinki, dat „de Russische vliegtuigen in dezen sector een groot aantal slacht offers onder de Finsche troepen gemaakt hebben.'' 24 Sovjet-toestellen neergeschoten. Het Finsche legerbericht van Zondag avond luidt als volgt: Te land: Op de landengte van Kareh'ë is de druk van den vijand tusschen de Finsche Golf en Vuoksi in den loop van den Zater- dag verminderd. Afgezien van plaatselijke schermutselingen en de activiteit in de luehr was het een kalme dag. Verscheidene tanks v/erden venield. In het gelbied van Suvanto en Taipale de gebruikelijke activiteit der artillerie. Aan den N.O.-oever van het Ladogameer hebben onze troepen vijandelijke aanvallen afgesla gen en steunpunten weggenomen. De do ir de Finnen gemaakte buit omvat acht kanon non. automatische whnens en anHer onrtogs materiaal. Drie tanks en ongeveer 70 voer tuigen werden vernield. De vijand liet 5"f' dooden on het slagvel "dachter. In den le-tor van Knh™« wevorbte'» h»« schen patrouilles, waarby de vijand 13C dooden verloor. Elders aan het front is niets belangijks te melden. In de lucht: OnzH luchtmacht W*s nn 1" dezer zeer actief. De jachtvliegtuigen na men met succes deel aan talrijke gevechten waarbij vijandeliike escadrilles uiteen war den gejaagd. Met goed gevolg werden ver kenningsvluchten gemaakt en vjjandelyke konvooien met mitrailleurs beschoten. In de oorlogszone was het optreden van de Russische luchtmacht het krachtigst op de landengte van Karelië. In het binnenland werden aanvallen ondernomen op Zuid- en Z.W.-Finland. Porl, Isalmi en Tampere wer den gebombardeerd, alsmede Riihimaki en Kouvola. Gedurende den nacht ging de vjjand door met het bembardeeren van en. kele plaatsen in Zuidwest-Finland. Volgons tot dusver ontvangen berichten werden om streeks veertig burgers gedood en eenige anderen gewond. Volgens gecontroleerde gegevens heeft de Finsche luchtmacht in den loop van den dag 24 vijandelijke toe. stellen neergehaald, voor het meerendeel bombardementstoestellenbovendien zijn volgens een niet gecontroleerd beticht nog drie vliegtuigen neergesohoteru Voorts verneemt Havas, dat de Sovjet- luchtmacht ook Zondag Zuid- en Zuidwest. Finland gebombardeerd heeft, o.a. de plaat sen Tampere, Isalmi, Rauma, Bjornebog, Jtiimaki, Lohja en Ylistalo. Sovjet-legerbericht. Het Sovjet-Russische legerbericht van Zaterdag luidt: 9 Op de landengte van Karelië heeft de vjjand zich g&teren overhaast teruggetr-ik- i ken onder den druk der Sovjet-troepen. Hi) begaf zich in de richting van Viborg en het gebied ten Oosten daarvan. De Finnen heb- ben zware verliezen geleder en hun dorpen i in brand gestoken. De Sovjet-troepen hebben de stad Oinola, aan den Noordelijken ocve r van het Munla- meer, het station Sainio op 6 K.M. ten Zuidoosten van Viborg, de versterkte zone van Karhula, in het Westen van het district Summa en de plaatsen Narja en Muurila aan de kust bezet. Uit bevoegde Duitsche bron wordt ver nomen, dat de Duitsche duikbooten van nu af aan den „onbeperkten duikbootenoorlog tegen Britsche en Franschq schepen" zou den voeren, als gevolg van de verklaringen van Churchill, dat alle schepen der gealli eerden voortaan zullen zjjn bewapend. Men verklaart, dat, nadat de geallieerden hier toe zjjn overgegaan, al hun schepen als oor logsschepen kunnen worden beschouwd en dus zonder waarschuwing tot zinken mogen worden gebracht. Met nadruk wordt betoogd, dat de onbe perkte duikbootenooriog geen betrekking heeft op neutralij schepen, tenzjj deze in Engelsoh of Frahsch convooi varen of een geallieerde haven aandoen. korte tijdsbestek verloor zy niet alleen haar schip, maar ook al haar persoonlijke bezit- tingen, want er was geen tjjd om nog iets te redden. Zoowel het casco als de lading van de „e meiand" was op net regeering» molesttarief verzekerd. Behalve de drie gewonden uie te Vlissln- gen aan land zijn gebracht hebben dc ove rige gewonden slechts lichte kwetsuren op- geloopen, veroorzaakt door de neervallende wrakstukKen, vooinafhelijk werden zjj aan het hoofd getioffen Na aankomst van de „Zwirte Zee" heeft een verslaggever van de Crt. den kapiten van de „Ameland'!, den heer A. Kokk", gc- ygjj Qg Het schip, dat aan stuurboordzijde ter d naar omstand]<rrpden> waaronder ■oogte van ruim III achter de maehmeka- ^mooie schip, dat nog sJ.chts tien jaar hoogte mer werd getroffen, maakte dadelijk wa ter; de opvarenden, in totaal 48 man, onder wie een en twintig Ohineeizen, begaven zich, met achterlating van bun bezittingen, in een der beide réddingbooten. De tweede boot was als gevolg van de ontploffing versplin terd. De bemanning werd opgepikt door het Nederiandsche stoomschip „Montferiand" I van den Kon. Hollandsehen L'ovd te Am rterdam, dat op korten afstand vóór de „Ameland" voer. Later zijn de schipbreuke lingen, onder wie zich enkele lichtgewonden bevonden, door de Belgische loodsboot No. 15 overgenomen, vanwaar zij opnieuw over. stapten op de zeesleepboot „Zwarte Zee" van L. Smit cn Co.'s Internationalen Sleep dienst, met uitzondering van drie 'gewonden, die naai- Vlissinger werden gebracht, waar zjj in een ziekenhuis zijr. opgenomen. Binnen één etmaal. De „Zwarte Zee", die oes morgens op ver rook vans He directie van den Rotterdam- schen Lloyd van Vlissingen was uitgevaren cm te trachten de „Ameland" nog te ber gen, trof dit schip Zondagmiddag omstreeks 1 uur reeds ip vriiwel gezonken toest,and aan; de sleepboot zette daaron weer koers naar de kust en kwam Zondagavond om half zeven met de geredde bemanning in *MaassJuis aan Nog geen etmaal n-dat de bemanning uif Rotterdam wa.-, vertrekker, was zij dus reeds weer thuis, doch in dat oud was en waarover hij t;nds twee jaar het bevel voerde, te.» oii-le. ging. Ook hjj heeft niets van zjjn persoonlijke bezittingen kunnen redden, maar wel is hjj er in geslaagd, de belangrijkste scheepspa pieren in veiligheid Te stellen, toen hjj, na dat de schipbreukeligen op de „Montfer iand" waren overgegaan, met de sloep te rugging naa zjjn zinkend schip om als eenige weer aan boord te gaan en een I haastig onderzoek in te stellen. In dezelfde uniform, waarin hjj Zondag morgen om 9 uur op de brug van de .Ame land" stond, toen achter hem de ontploffing klonk, met den prismakijker nog om den hals, zit hjj nu in het kleine kantoortje en zegt: ,Jk weet niet wat het geweest is. Ik heb niets van mjjnen of duikbooten gezien en mjjn officieren en de bemanning evenmin. Een hevige slag, een waterzuil, neervallen de brokstukken, dat is alles." „Toen ik omkeek, viogen de stukken mij om de ooren. De booten hingen, zooals al tijd in de gevaaiüjjke zone, in de davits ge reed, maar één was 'er totaal versplinter» 1. Toen ik; merkte, dat het schip snel begon te zinken, gaf ik direct bevel, dat allen ln de booten moesten gaan. Er ontstond geen bijzondere opwinding en ook de Chineeeen en de zes Javaansche, bedienden hielden zich heel kalm.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1940 | | pagina 1