NIEUWS- EN AD VERTENT 1E1SJLAU VOOR GOUDA Rin OMSiREKEN
So. 20253
Donderdag 22 Februari 1940
78e Jaargang
BERGAMBACHT» BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
fOEUWERKERK, OUDERKERK OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
WEER EEN SLECHTE DAG VOOR ONZE
SCHEEPVAART.
Motortankschip „Den Haag" vergaan.
Britsch eskader voor Noord-Finsche kust
Positie der Finnen iets
verbeterd.
Moskou koopt veel oorloos-
materieel in Ver. Staten.
DurrscH schip Bereed tot
tiOlMME
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda cn omstreken (behoorende tot den beaorgkrln*}
regels 1-80, elke regel -neer f 0.28. Ven buiten Gou4a en den bemrgkring:
Ct regels 1-68. elke regel rater 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
vT.. se den prijs. UeMsdirhe da-adeertentiCn de helft van den prifs.
INGEZONDEN MEDEDEELI VGEN: 1-4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
k wrp*«dna 60 hooger
jldrer.ent.ën kunnen worden ingesonden door tuaschenkomst van soliede Boek
Mdtlaren, Advertentiebureaus en onze agenten en' moeten daags vóór de plaatsina
het Bureau «iJn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
prone «dverteitiën en ingezonden mededeelingez. bü contract tot zeer ge reduceerden
i Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
A
Onze bureaus zijn dagelijks geopend van 9por. Administratie en Redactie Telet
'nterc 2746. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT SE GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de poetkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.16.
Van 39 opvarenden zijn 13 gered;
nog 26 worden vermist.
Schip op 15 Februari door explosie
getroffen en gezonken.
pE Standard Amerikaansclje Petroleum-
eompagnie deelt ons het volgende mede:
Bfj de reederij was groote ongerustheid
ontrent het Nedertandsche motortankschip
J)en Haag" gerezen, eigendom van de N.V.
Petroleum industriemaatschappij te 's-Gra-
aehage, dat met een lading petroleumpro-
Jjcten, bestemd1 voor de Standard Ameri-
lumsehe Petroleamcompagnie N.V., onder
en is i nn New-York naar Rotterdam.
Hrt schip, dat een lading van 11.800 tons
in heeft, had ongeveer 20 Februari te Rot-
Indsni moeten aankomen; op 14 Februari
heeft hrt het laatste contact met de reederij
jehad Het bevond zich toen naar schatting
aapveer vierhonderd mijlen ten Westen
van Lizard.
Daarna ontving de reederi? bericht, dat
eta reddingboot itiet den naam „Den Haag"
in de omgeving van Lizard was aange-
ipoeld.
Gisternamiddag om half vijf deelde de
teederii ons mede. dat een slo<*n met dortle-
«mremien, waaronder de kapitein, gered
k
Be Standard Amerikaansohe Petroleum
Compagnie N.V. heeft gisteravond van
«genten te Londen een telegram ontvangen,
warin werd medegedeeld, dat het motor-
tankschip „Den Haag" op 15 Februari des
namiddags te 13.15 uur door een explosie
midwhePTis aan stuurboord is getroffen. De
plaats, waar het drama zich 'heeft afge
speeld, vermeldt het telegram niet. De be-'
naming ging in drie sloepen. Hiervan is
Hn sloep, waarin 13 opvarenden, na 75 uur
foor een Engelscfi schip waargenomen. Dit
nuutuig heeft de 13 schipbreukelingen aan
boord genomen en te Londen aan wal gezet.
Het motortankschip „Den Haag" had een
Male bemanning van 39 koppen. 26 opva
renden wordne dus nog vermist.
De namen der geredden zijn: C. Wyker,
kapitein S. Verheek, eerste machinist; H.
G. Schimmel, assistent-machinist; J. Ver-
wer, magazijnmeester; W. Damen, boots-
san; G. Assenberg, olieman; H. Johns, he
tende; J. Kuiper, hofmeester; A. Visser,
tveede kok; N. van der Wagt, p. Zevenber-
!S en L Bredius, matrozen; J. van der
Heer, logiesjongen.
Donderdagnamiddag, dus een week gele-
fon, verdween in volle zee binnen een half
tjjds een Nederlandseh tankschip in de
Ü«pte. Het was de „Den Haag" van de
W.C., met 39 koppen aan boord, en 11.800
ton olie op weg van(New-York naar Am-
Wam. 39 man spoedden zich dien Don-
tedagmiddag om kwart over een naar de
'toden, nadat zij plotseling waren opge
trokken door een explosie, toen zij zich
WO zeemijlen ten Westen van Westsand be-
«Wden.
Een half uur later waren de 39 geschei-
drie keer 13 man in drie booten, wei-
te eft door het tij in verschillende richtïn-
t*n werden voortgestuwd. Thans, bijna een
*Wk later, weten zij niet wanneer, waar
of ijj elkaar nog ooit zullen ontmoe
st
Set verhaal van het gebeurde kreeg men
Itoteren laat in den middag te hooren van
'te groepje van 13 man, dat na een sensa-
teneelen zwerftocht over de hooge zee door
*4 Engelsch schip was opgepikt en ten
«jotte in de veilige haven, belandde van het
•'«terlandsche „schipbreukelingenihotel" in
Wen.
Kapitein Wijker, die tot de 13 geredden
•hoort, vertelde aan de Hbld.-corr. te Lon-
•t dat er geen gelegenheid meer bestond
•to ook maar iets te seinen, hetgeen het uit-
■t»n van berichten van het sch(i ver-
Eoart. „De 'geheele reis", aldus vertelde hij,
••«ren we al op het ergste voorbereid ge-
"oost; het gevaar op zee schuilt thans over-
'Iffi op het oogenblik dat wij de ontplof
te* hooiden, was het een kwestie van
haastig de koppe ntellen eii met dgn grootst
mogelijken spoed in de booten te gaan.
Door de ontploffing, welke onder de water
lijn geschiedde, werd gelukkig niemand ge
wond of gedood.
We verdeelden onze mannen in drie groe
pen van 13 de kapitein streek even met
de hand over zijn oogen. Wij begrijpen
de rest. Even later zagen drie sloepen, toen
nog op praai-afstand van elkaar op den
oceaan de „Den Haag" in tweeën breken,
en binnen het half uur was een kostbaar
schip^met zijn waardevolle lading verdwe
nen.
Niet lang nadat de „Den Haag" ten onder
ging, verloren de drie booten elkaar uit het
cog...
De eerste nacht reeds brak de mast van
de sloep.
In een andteren nacht werden in de vefte
lichten zichtbaar van visschersschepcn.
Even was er een vleugje hoop. Maar de
sloep zelf kon geen signaal .geven, aange
zien de signaalinstallatie aan den mast be
vestigd was geweest...
Eindelijk, eindelijk, na 75 uur op open
zee te hebben doorgebracht werd bij da»-
li'ht een schip zichtbaar, een groot schip
van zeker wel 10.000 ton. Aanvankelijk nog
had het er allen schijn van, dat het zou
doorvaren. Tot groote vreugde van de der
tien echter maakte het daarna .aanstalten
om te stoppen. En een uur later waren de
dertien aan boord van de gloednieuwe
„Glenorchy", een nieuw schip van de „Blue
Funnel Line'', dat rijn eersten reis van
Hongkong naar Londen maakte.
Scheepsraad aan bogfd.
Eenmaal aan boord gekomen, ventamen
de dtertien, dat het niet veel had gescheeld
dat hun gedwongen verblijf op zee nog was
verlengd. Het is thans immers voorschrift
voor En-relsche handelsvaartuigen om in
geen enkel geval te stoppen, wanneer open
sloepen op zee worden waargenomen, aan
gezien de nractiik heeft bewezen. d«>t het in
vele gevallen lokmiddelen ziin. waarmede d«
vijand probeert zijn prooi të lokken.
Maar de kapitein van de ^Glenorchy" kon
het niet over zijn hart verkrijgen de een
zame sloep aan haar lot over te laf en; hij
riep derhalve zijn officieren in een/scheeps-
raad biieen en deze gentlemen of the se»
eesloten het risico te nemen, te stoppen en
de uitgteputte mannen aan boord te nemen.
De dankbaarheid van de dertien Hollan
ders, die zoodoende werden opgepikt, mo"t
1 en een vergoeding ziin geweest voor het
risico dat zij gedurfd hadden te nemen.
Laat in den namiddag arriveerden de der
tien in het schipbreukelingenhotel van der
heer Damman, zichtbaar onder den~indruk
van hetgeen zij hadden moeten doorstaan
doch in de eerste plaats verlangend om te
weten, of er reeds 'berichten waren binnen,
gekomen omtrent het lot van hun 26 ka
meraden.
gevestigd wordt, dat een Britsch eskader
van van eep onbekend aantal schepen
onder de Noord-Finsche kust kruist, voor
Petsamo, dicht^ by de Noordsoh-Finsche
grens.
Berichten over een gevecht ontbreken
echter tot nu toe.
Het is niet bekend of de. Britscbe sche
pen, die voor de Noorsche kust zijn gezien,
op zoek zijn naar Duitsche schepen, ten
einde te trachten de verscheping van ijzer
erts uit hfervik te blokkeeren of dat hun
verschijning verband houdt met een moge
lijke actie voor Petsamo.
Havas meldt nader uit Londen, dat het
onmogelijk is in gezaghebbende kringen in
de Britsche hoofdstad een bevestiging of
ontkenning te krijgen van de berichten, dat
zioh Britsche oorlogsbodems in de omgeving
van Petsamo ophouden.
In Britsche vlootkringen wordt gezegd,
dat indien dit inderdaad het geval is, hier
sprake is van eenheden, die contrabande
controle op volle zee uitoefenen. Het wordt
n.I. niet uitgegoten geacht, dat de Britsche
oorlogsbodems eenige Duitsche schepen
„schaduwen", die zich in de buurt van Pet
samo in Noorsche wateren ophouden.
De correspondent van U. P. te Londen
deelt naar aanleiding hiervan nog mede,
dat de aanwezigheid van Britsche vlooteen-
heden ter hoogte van Petsamo ten doel zou
kunnen hebben Duitsche schepen op te van
gen, die uit den Atlantischen Oceaan, via de
Noordelijke IJszee door de NoorscHb terri
toriale wateren Duitschland trachten k».be
reiken. Van deze route zal waarschijnlijk
in de komende maanden meer gebruik wor
den gemaakt, omdat de Poolnacht thans,
langzamerhand korter wordt en .voor lange
re dagen wijkt.
Het is weliswaar problematisch of Rus
land, tengevolge van den oorlog met Fin
land thans goederen via de ijsvrije haven
Moermansk naar Duitschland zou kunnen
verschepen, doch met Duitsche schepen, die
uit Amerika komen en de bovengenoemde
route volgen is het een ander geval.
Er doen eveneens geruchten de ronde
aldus de Londensche correspondent van U.
P. dat Duitsche onderzeeërs Moermansk
als basis gebruiken en dat de Russen mo
menteel bezig zyn een groot aantal duik-
booten uit de Witte Zee naar Duitschland
over te brengen. i
Moermansk vormt het eindpunt van den
Moermansspoorweg, welke door de Russen
gedurende den Wereldoorlog werd aange
legd met de bedoeling een betere verbinding
van St. Petersburg met de Noordelijke IJs
zee te krijgen dan de toen reeds beeta&ndë
spoorlijn MoskouAchangelsk.
De Moermansk-spoorweg is reeds dikwijls
Net doel geweest van aanvallen Van Fin-
sche vliegtuigen en ski-patrouilles. Herhaal
de malen werd gemeld, dat de Finnen er in
geslaagd waren, de lijn te beschadigen.
'Vnjfe'.L^^flJSBkiohg. Er zijn onder-
*Feg '!^jÊrWun 7u spoorbruggen.
stond Moermansk in het
b"dd?ï)tW2s$Nr belangstelling, toen het
er sa „City of Fint" er met
,j» prysbemanning aan boord bin
nenliep ec ir, ondanks Amerikaansohe pro
testen, etenige dagen bleef Liggen, zooge
naamd omdat het schip machineschade hac
opgeloopen.
Na eenige dagen vertrok de „City 'of
Flint" weer en na een avontuurlijke reis
werd de Duitsche prysbemannmg te Hauge
sund door de Noorsche autoriteiten van
boord gehaald en geïnterneerd.
De bemanning van de „City of Flint"
vertelde destijds, dat zich tal van Duitsche
schepen in de haven van Moermansk be
vonden, die daar by het uitbreken van den
oorlog een toevlucht hadden gezocht, gén
er van, de Bremen", slaagde er naderhand
in, dicht langs de Noorsche kust varende,
Duitcshland te bereiken .waarbij de mail
boot ternauwernood aan torpedeëring ont
snapte.
Petsamo ligt aan het einde van den auto-
ifsweg, welke van Tornea, aan de Bothni-
sche Golf, naar de Noordelijke IJszee loopt.-
Vooiioopig zou geen tweed* Russisch
offensief te duchten zün.
Het schijnt, dat de toestand op de land
engte van Karelië voor de Finnen niet
zoo critiek is als de vorige week, niettegen
staande de groote overmacht, waarover de
■Russen beschikken. Ten noorden van de
Taipale zijn de Finnen er in geslaagd de
Russen te verjagen uit de stellingen, welke
zjj deze week hebben bezet en alle pogingen
van de Russen om vasten voet te krijgen
aan de overzijde van de lyn, welke wordt
gevormd door de meren tusschen het Vuoksi-
tr Suvantomeer zijn mislukt.
Men verwacht, dat de druk van de Russen
in de richting van Viborg voorfoopig nog
niet zal worden hervat. Tot nu toe zijn de
Russen nog niet in contact gekomen met
dc tweede verdedigingslinie van de Finnen.
Naar schatting hebben de Russen voor het
hervatten van het offensief 15 tot 20 dui
zend ton munitie noodig en het transport
hiervan brengt ernstige moeilykhöïen mede
voor den Russdschen generalen staf.
Ten Noorden van het Ladogameer hebben
dc Finnen een af deeling Russisch*, skitroe
pen vernield in een gevecht, dat 48 uur
duurde. De Russische af deeling bestond uit
drie bataljons en twee verkenningsafdeeiin-
gen, zij was goéd uitgerust en bestond blijk
baar uit uitgezochte manschappen.
H*t Finsche legerbericht.
Te land: Op. de landengte van Karelië
heeft de vijand gisteren aanvallen gedaan
tusschen de Finsche Golf en het Muola-
heeft de vijand gisteren aanvallen gedaan
geslagsn. sommige gevecht, i duurden tot
in den nacht. Een groot aantal tanks werd
vernield.
Bij de Taipale hefofo„n de Finnen een aan
val, waaraan werd deelgenomen door twee
Sovjet-Russische divisies, afgeslagen. De
aanval werd' gesteund door zwaar artillerie
vuur en door vliegtuigen. De strijd duurde
iot laat in den nacht.
Ten Noord-Oosten v„n het Ladogameer
verliep de dag vrij Lalm; in de richting van
KuJimo werden enkele punten*van t egen
stand van den viiand uit den weg geruimd
De Finnen hebben een poging van de Rus
sen om hun troepen .welk: in dit gebied om
singeld zyn* verstc.-king te zenden, ver
ijdeld.
Verder asm het fro'* activiteit van pa
trouilles on artillerie.
In de lucht: De Finsche luchtmacht heeft
gisteren verkenni: g-vluchten uitgevoerd
boven de achterhoede van den viiand. Ver
scheiden.. kantopnemer.Un van «Ie Russen
werden in den nacht, gebjmb''1 d^Cd, over
dag werden bommen geworpen op marcheg-
■lende vijandelijke afdeeibigeu.
De Fngelsvhe h lip aan Finland.
Uit Lorden: Engeland heeft in totaal 144
vliegtuigen ter beschikking van Finland
gesteld, t.w. 120 ge .echtsvL-gmigen en 24
bommenwerpers. Hiervan zijn er reeds 40
tot 60 in Finland aangek .r..en.
Voorts worden door EngeDnó naar Fin
land gezonden: 150 anti-tankkanennen met
munitie, 10.000 anti-tanikgeweren, 50.000
handgranaten, 25 houwitsers, 100 machine
geweren met munitie, een aanzienlijke hoe
veelheid munitie voor kleine wapens, 24
luchtafweerkanonnen met munitie, 30 veld
kanonnen, 4 zeston-tahks, 12 zesduims-ka-
rormen met munitie en 10 dgleduimsmortie-
ren met munitie.
Voorts zijn aanzienlijke hoeveelheden
niet-doodeljjke militaire uitrusting vrijgege
ven, o.a. gasmaskers, gas-ontsmettipgs-
installaties, tenten,'kldeding, telefoons, enz.
Groote Amerikaansche export naar
de Sovjet-Unie van grondstoffen en
machinerieën voor bewapening.
Minister Cordell Huil heeft op een vraag I
van den democratischen afgevaardigde j
Hook over den uitvoer van petroleumpro-
ducten naar de Sovjet-Unie schriftelijk ge
antwoord.
Huil verklaart, dat gedurende het jaar
19^9 en Januari 1940 geen vliegtuigbenzine
naar de Sovjet-Unie is uitgevoerd, met uit
zondering van twee vaatjes voor proefne
mingen. De uitvoer van gewone benzine'be
droeg in 1939 883.530 vaten. Deze geheele
hoeveelhteid ging in September, October en
November naar Siberië. In December 1939
was er geen uitvoer naar Rusland, doch in
Januari werden 75.000 vaten naar Oost-
Siberië gezonden. De uitvoer van oliën naar
Rusland was in 1939 onbeteekenend, die-van
smeeroliën vertegenwoordigde een waarde
van 94 dollar.
Cordell Huil merkt op, dat de uitvoer van
petroleum naar Rusland of eenig ander land
niet door de wet verboden is. Hy" herinnert
echter aan de verklaring der Amerikaan
sche regeeringen, waarin den exporteurs
verzocht werd niet te leveren aan landen,
welker strijdkrachten de burgerbevolking
bombardeeren.
Het departement van handel heeft vol
gens een telegram uit Washington aan het
agentschap Dow Jones onthuld, dat 90
van de Russische aankoopen in de Ver.
Staten sedert het uitbreken van den Euro-
peeschen oorlog bestaan hebben uit stra
tegische materialen en machinerieën, die
van essentieel belang zyn voor de oorlogs
industrieën. Een ontleding van de statis
tieken, tot dit doel ingesteld, toont, dat van
de exporten naar Rusland, in totaal
36.100.000 dollars gedurende de vyf maan
den, die eindigden op 31 Januari j.l. onge
veer 33 millioen dollar posten betroffen, die
essentieel zyn voor een in oorlog zynd land.
Practisch de geheele export van Januari
naar Rusland, ter waarde van 11.313.000
dollars, bestond uit koper en machinerieën
voor metaalbewerking. Deze export betee-
kende een stijging, vergeleken met Januari
1939, met 9.556.000 dollars.
OVERTOCHT UIT"AMERIKA.
Vestzakslagschip in Atlantischen
Oceaan zint op wraak.
^Volgens een bericht in de „New-York
Times" uit Rio de Janeiro, is het Duitsche
yrachtschip „Antonio Delfino" (13.589 ton)
gereed om naar Bania te vertrekken met
een belangryke lading.
De kapitein van het schip zou hebben
verklaard, dat hy niet zal toestaan, dut het
schip wordt buitgemaakt.
Volgens het te Montevideo verschijnende
blad „El Pueblo" wordt van gezaghebbende
zijde vernomen, dat een der twee vestzak-
slagschepen vanwde Duitsche vloot, de
„Liitzow" (vroeger „Deutschland") of de
„Admiral Scheer" zich thans in het Zuide
lijk deel van den Atlantischen Oceaan be
vindt om koopvaardijschepen aan te vallen
en aldus de „Admiral (Graf Spee" te wreken.
Het blad verneemt verder, dat het Duit
sche vrachtschip „Lahn" (8493 ton), op zal
treden als hulpschip. Het vaartuig is, zon-
als eerder gemeld, in November te Monte
video aangekomen en heeft onlangs steen
kool geladten. Het is vervolgens naar Bue
nos Aires vertrokken.
Tn scheepvaartkringen te Londen was van
dit bericht uit den aard der zaak «reen
bevestiging te verkrijgen. In welingelichte
kringen wijst men er op, dat den laata'en
tijd uit dat gebied van den Atlantischen
Oceaan geen berichten over scheepsrampen
zijn ontvangen,
In Britsche scheepvaartkringen te Alexan-/
drie wordt, volgens een bericht van LTnited
P-ess medegedeeld, dat beslag Is gelegd op
een onbekend Duitsch vrachtschip, dat on
der neutrale vlag van GrielcenlamNcwam
Duitschland organiseert
^Donau-vervoert
Beter betrekkingen tusschen Italië
en Roemenië.
In een onlangs gehouden conferentie tus-
oohen vertegenwoordigers van de Duitsch-
Hongaarsch-Siowaaksche scheepvaartpooi
en Roemeensohe en Joego-Slavische parti
culiere en staatsreederyen, zyn belangrijke
besluiten genomen inzake de uitbreiding
van het vervoer naar Duitschland.
Men verwacht in het bijzonder uitbreiding
van het vervoer over den beneden-Donau,
waarover alleen reeds Roemenië 2 millioen
ton Roemeensch en Russisch graan naar
Duitschland verscheept. Verder verwacht
men dat uit Z.-O. Europa voor een millioen
ton aan grondstoffen zal worden verscheept.
Bijzondere aandacht wordt geschonken
aan de verscheping van olie naar Duitsch
land door de Roemeensohe staatsmijnen en
de Duitsoh-Hongaarsch-Slowaaksche pool.
Alle gedelegeerden waren het erover eens,
dat het noodzakelijk was, de vrachten te
verhoogen in verband met de toeneming dei-
kosten.
De Time^merkt naar aanleiding hiervan
nog op: Duitschland heeft een „pool" ge
vormd, gesaamd de „Donau-Lloyd", met ft s
doel om absolute controle over de scheep
vaart op den Donau te krijgen. Ook andere
Duitsche scheepvaartmaatschappijen zyn
uitgenoodigd om met den „Donau-Lloyd" te
gaan samenwerken.
Hotel „Bar" te Grindelwald.
geheel vernield.
Gisternacht heeft een lawine het berg-
fcotel „Bar", dat te Grindelwald onder den
Grindelwaldgletscher ligt, vernield. De ge
heele inventaris is verloren gegaan. Het
hotel is 's winters gesloten, zoodat geen
menschenlcvens te betreuren zyn. Ve.ieden
jaar verbleven de Prinses en de Prins eeni
ge' dagen in hotel „Bar", waar de oekende
foto's van Prinses Beatrix werden gemaakt.
Veertig dooden bü aardschokken
in Turkije.
Vier dorpen bijna geheel verwoest.
Tengevolge van een aardschok in bot na
bije Kayseri gelegen dorp Soysalli in Tur
kije zyn veertig personen gedood en 20 ge
wond. Het D.N.B. meldt nog, dat de aard
beving bijna twee uur duurde en dat vier
dorpen bijna geheel werden verwoest. Ook
te Ankara en te Adana zijn lichte aard
schokken gevoeld.
