li I S CU
AKKERTJES
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 8500 ex
i
*x
No. 20255
Zaterdag 24 Februari 1940
78e Jaargang
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapellë,
SlEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, en*.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
GROOTE GEVAREN VOOR NEUTRALEN.
1VOORJAAR
1940
}iCHJLMOjUté. s
itt tytote. uüX&c&ejidjwJ&Ld.
EERSTE BLAD.
Brieven uit de Hofstad-
VjOjOJl^jCLCOlS
\M0d1Mw
Baftlt
7 Imann
HONDERDDUIZEND MAN VOOR FINLAND
NOODIG.
Eén bres in de Mannerheinr-linie beteekent nog
geen raittp.
34
Mtt
bc-
als
Den
ate in
op-
den
geven
erdaa es
erdam ea
avenbagr
arenhsge.
G01ID8CHË
ABMCNBMEMTSPBUSi per kwartaal 12-26, per week 17 cent, overal waar de
toaofgtng per keper geschiedt rraneo per poet per kwartaal fS.li
Abonnementen werden dagelijks aangenomen aan one Boreaal MARKT tl, GOUDA,
4 ooza agenten en loepen, den boekhandel en de poetkanteren.
Ome bureaus tijk dagelijks geopend van 98 oor. Administratie en Redactie Telef.
latere. 2746 Poetrekening 484M.
S51SPERA. 4
ADTKETENTIEPRIJSKt Gooda en ometreken Ibehooreode tot den
1—6 regale flM, elke regel meer ƒ0.26. Van bolton Gouda en den
1—6 regela 1.66, elke regel meer »M. Advertentlln ia bet Zaterdagnommer 26 H
bfleleg op den prfla 1 licfëadigheidj-advrtentiBn de baUt van dan prga.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN1—4 regela ƒ235, elke regel meer ƒ066. Op
da voorpagina 66 tb hooger.
Gewooa advertantiin en iageaondea mededeeliagen btf contract tot seer ««reduceerden
pita. Groot» letton en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentdfa konnn worden ingezonden door taaechankomat van aoliede Boek
bandelaren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daaga vóór da pi»»*akig
aan het Bureau ztn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te x&n.
WAT ZULLEN ITALIë EN JAPAN DOEN
BIJ UITBREIDING VAN DEN
HULDIGEN OORLOG TOT DE
SOVJET-UNIE?
BEIDE oorlogvoerenden, Duitschland
zoowel als do Geallieerden, hebben
tot parool: vetfhietiging'van den tegen-
itandor. Voor de Dultschers luidt 't oor
logsdoel: vernietiging van het Britsehe
Umpire, voor de Geallieerden is het oor
logsdoel: vernietiging van het. huidige
Duitsehe Rijk. Terwijl aan Dultsche zijde
slechts zelden, en dan nog slechts nlet-
offlclcel, gesproken wordt over de vre
desdoeleinden, over de actie als de voor
genomen vernietiging van den tegen
stander is bereikt, vindt in het Geallieer
de kamp sedert het uitbreken van den
oorlog oen levendige discussie plaats,
eveneens niet-officleel, over den opbouw
van een nieuw Europa na het einde van
dozen oorlog, waarbij de schrijvers en
sprekers er van uitgaan dat evenals In
1018 een totale overwinning op den tegen
stander zal worden bereikt. In het neu
trale kamp neemt men aan deze discus
sie over de vredesdoeleinden vrijwel niet
doel, of staat men er uiterst sceptisch
tegenover. Vooral de kleine neutralen
immers zien, met gegronde vrees voor
hun zelfstandig bestaan, meer uit naar
een snellen vrede dan nahr een verplet
terende overwinning van een der par
tijen, waarbij het evenwicht tusschen
de Europeesche groote mogendheden ge
heel verloren zou gaan
GEORGETTE
ANGORA
JERSEY
MATT-CRÊPE
LAVABLE
Wanneer, deze oorlog zich uitbreidt
tot een werkelljken wereldoorlog in dien
«In, dat niet alleen aan de Fransch—
Duitsehe grens, ntaar op verscheidene
Plaatsen in Europa, en wellicht zelfs in
Afrika en Azië fronten ontstaan, zouden
vele neutrale staten in het conflict wor
den betrokken. Deze voorspelling is niet
te gewaagd. Uitbreiding van het huidige
conflict tot 'n Britsch-Fransch-Dultsch-
Russischcn oorlog houdt onvermijdelijk
•oer groote gevaren in voor de neutrali
teit der Noordelijke en Zuid-Oost-Euro
Peesche landen, alsmede voor staten als
Turkije, Iran, Afghanistan e.tq: Overi
gens dient opgemerkt, dat T u r k t) e bi]
toonde van zijn minister van bultenland-
•che zaken Saxadjogloe heelt verklaard,
tich niet meer ais neutraal maar ais
niet-oorlogvoerend te beschouwen. Tur-
WJe heeft daarmede opmerkelijke
tegenhanger zich aangesloten bij de
Italia arische „non-belligerenza". Wat met
■tame Italië en Japan zullen doen,
Wanneer een front zou ontstaan van de
Noord)t aap door het Nabije Oosten tot in
do Siberische wateren is hoogst proble
matisch. Men kan het ook zoo zeggen:
waarschijnlijk hangt van de Britsch
Tansche informaties over de toekom
stige houding van Italië en Japan in
'toog* mat* al, of <te Geallieerden m*4
hun acties nabij de Noordkaap en in het
Nabije Oosten slechts druk op de
S o v J e t-U n i e beoogen uit te oefenen,"
dan wel of zij werkelijk een militai
re actie tegen Rusland zullen
ondernemen.
De kleinen tegenover de grooten.
Tusschen de titanen, die den strijd
aanvaard hebben om het behoud dan
wel het verwerven van macht, invloed en
„levensruimte", een strijd ook om het
recht, zoo als de oorlogvoerende partijen
dit zien (of wenschen te zien), verkeeren
de kleinere neutrale staten in een be
narde positie. Hun zelfstandig bestaan
verkeert in gevaar, hoe deze strijd ook
verloopt en eindigt. Reeds heeft de oor
log ter-zee groote offers gevergd van de
neutralen, maar andere, grooter gevaren
dreigen nog in de toekomt.
Zelfs die kleinere neutriüe staten, die
ook bij een langdurigen strijd niet in het
conflict betrokken zouden geraken, zou
den de toekomst niet gerust tegemoet
kunnen zien. Want van een langdurigen,
uitgebreiden, uitputtenden wereldoorlog
kan met zekerheid voorspeld worden, dat
hij óf een overwinning van een der par
tijen en daarmede een nieuw imperium,
hoe ook genaamd, zal brengen, ö^anar-
chie door de algemeene uitputting, met
ais resultaat naar alle .waarschijnlijkheid
toch óók een nieuw imperium. Voor de
kleinere neutrale staten is een vrede,
waarbij het evenwicht tus
schen de groote mogendheden
zou worden bewaard, van primair
belang. Maar de belangen der oorlogvoe
renden gaan daar lijnrecht tegenin. Zij
wenschen begrijpelijkerwijze een
volstrekte overwinning te be
halen. Waarmede niet gezegd wil zijn,
dat de omstandigheden niet toch gouden
kunnen lelden tot een spoedigen vrede,
ook al ware deze een wapenstil
stand, welke zoomin het rechtsgevoel
der volkeren als hun verlangen naar vei
ligheid zou bevredigen.
Prof. dr. L. J. van Holk heeft in het
Kouter (Sept.-Oct. nr.) de gevaren, wel
ke de kleinere neutrale staten bedreigen,
bondig en duidelijk geschetst. Eenerzijds
hij theoretisch de mogeiijk-
van een Duitsehe overwinning,
welke zou opleveren een kring van vazal
staten, een koloniale herverdeeling en
een voltooid Derde Rijk, als opvolger der
Spa'ansche f/p Britsehe imperia. Ander
zijds stelt hij de theoretische mo
gelijkheid van een overwinning der
democratische mogendheden, welke het
zij door een „Europeesche federatie''
hetzij door het ontstaan van een nieuw
imperium als gevolg van uitputting en,
anarchie, eveneens gevaren voor de zelf
standigheid der neutrale staten zou op
leveren. Samenvattend concludeert prof
Van Holk: De beschaving beweegt zien
naar een supra-nationaai Imperium toe.
Vandaar de krampachtige
vrees der kleine staten, in dit
conflict betrokken te raken.
Zij zijn strategisch onhoudbaar, tenzij
als tijdig versterkte voorposten der groo
te mogendheden. Slechts geprolongeerde
onzijdigheid kan hun bestaan rekken.
Een continentale hegemonie zou de
kleine staten rechtlijnig „wegwerken";
een maritieme hegemonie indirect. Maar
bovendien, wanneer er één bepaalde
mogendheid of groep van mogendheden
als overwinnaar uit den. strijd komt, en
algemeene sociale en ecoAomlsche uit
putting ons werelddeel zal teisteren, dan
„zal wat er overblijft als klelngemaakt
schuldenaartje van den overgebleven
rijkaard wegkwijnen: tot de schuld-
eischer, al was 't maar uit eigen belang,
de failliete boedel in eigen beheer neemt:
dus toch wéér een imperium". Aldus prof.
Van Holk.
Het leek ons goed deze opmerkelijke
beschouwing van den Leldschen hoog
leeraar thans, waar dé huidige omstan
digheden er aanleiding toe geven, in her
innering te brengen. Te weinig wordt,
in de kleinere neuti.'ale landen, beaeit
Dit nummer bestaat nit twee bladen
welke gevaren de onafhankelijkheid van
deze staten bedreigen, of het einde al
moge zijn oen bestaan 'als vazalstaat van
een sterken buur, dan wel het lidmaat
schap van een supra-natlonale „fede
ratie" waarbinnen bepaalde groote mo
gendheden een hegemone positie zouden
innemen, welke langs „volkenrechtelij
ken" weg het einde zou beteekenen van
de souverelniteit der kleinere staten.
In beide gevallen zóu het zelfbeschik
kingsrecht van het kleine volk in
zijn eigen souvereinen staat
verloren zijn gegaan. Het is zaak voor
deze tendenz in de huidige politieke
situatie de oogen niet te sluiten.
bederf) hel beste humeuri-
Maar de zwaarste hopfdpijn
verdwijnt binnen een kwar
tier met 'n "AKKERTJE1', dat
de nieuwste menging bevat
tegen hoofd- en zenuwpijn.
Vlugge, zekere werking bij
alle pijnen, dat is 't geheim
der "AKKERTJES", die door
Seen enkele imitatie «or
en geëvenaard, nóch in
hun bijzondere samenstel
ling, nóch in hun gema'kke-
lijk in te nemen ronden vorm.
Op elk
"AKKER'
-merk: Uw garantie!
tegen pijnen, nare dagen, koorts, kou.
Doos 13 stuks -12 stuivers 2 s'uks - 2 stuiver*
MDCXIX.
De gneeuwplaag.
Nog hield Ket schrikkelijk pleit van
sneeuw en ijsgang aan...
Misschien ia het pleit beslist als deze brief
in de krant staat. Het weer wisselt met het
uur, maar helaas niet zóó als wy het wel
wenschen zouden. Sneeuw vooral is een
plaag voor de groote stad el) het ware te
wenschen, dat deze winter aanleiding gaf
om een betere organisatie tegen de gevol
gen daarvan tot stand te brengen. De reini
gingsdienst heeft zijn best gedaan, maar het
mocht niet gelukken het-werk tot een goed
einde .te brengen. Het is in de woonstraten
nu al weken en weken een vuile boel en men
staat er inderdaad thans machteloos tegen
over. De oude koek van den eersten sneeuw
val is keihard bevroren en belemmert den
afvoer van de smeltende sneeuw, zoodat
thans .bij herleefde vorst ijsbanen langs de
trottoirs liggen.
Moge het pleit van deze plaag thans
spoedig beslist zijn.
Indirect gevolg van deze plaag is de ge
ringe belangstelling voor wat gr in het
openbare leven gebeurt. Het Algemeen Ne-
derlandsoh Verbond bijvoorbeeld hield een
grooten avond op den 2en Februari. Er was
zeer veel werk van gemaakt om iets bizon-
ders .te geven. De opkomst van het publiek
was helaas zeer gering, wat waarschijnlijk
nog in de hand gewerkt werd dool de overi
gens goedbedoelde verspreiding op grooje
schaal van deze uitvoering per radio. On
tegenzeggelijk doet dit bjf velen den door
slag geven om maar^jever thuis te blijven.
Natuurlijk is er een zelf-overwinning voor
noodig om '9 avonds de warme huiskamer te
ontvlieden als het niet dringend noodig is.
Men kan de menschen haast geen ongelijk
geven, vooral niet hun, die overdag op straat
moeten zjjn en een zw&ren tocht door de
vuile wegen hebben te maken. Hier heeft de
radio stellig eenerzjjd* het kwaad van de
uithuizigheid bestredenmaar anderijjds de/
directe beliöigstelling door persoonlijke aan
wezigheid doen dalen.
Nu eens zal het één, dan weer het ander
sterker zijn, maar voor velen zal het nu en
dan ontmoedigend werken, want alleen het
zichtbare succes is voor de executanten te
taxeeren. We zullen ons niet verder in dit
vraagstuk verdiepen, maar het.is duidelijk,
dat er allerlei kanten aan zijn, die de moeite
van het beschouwen waard zjjn. De uitbrei
ding van den hoorderskring is stellig van
veel belang, maar wanneer dat ertoe leidt
dat het bezoek aan de uitvoeringen zelf
aanzienlijk achteruit gaat, staat daar toch
wel een bezwaar tegenover. Hoe daarvoor
een goede oplossing is te vinden, is niet ge
makkelijk te zeggen, maar op dit oogenblik
is het niet allerwege bevredigend. Er is
niets bekend omtrent den omvang van het
aantal luisteraars en dus is het effect niét
te beoordeelen, waardoor.^n belangrijke
factor in de beschouwing ontbreekt. Het nut
aan de zijde van de radio is dus niet te
schatten.
We hebben hier behalve de particuliere
radio-distributie óók nog de doorzending per
telefoon. Deze laatste voldoet zeer goed. Er
is echter een gevaar aan, n.l. dat de ge
meente op den duur die particuliere zal
gaan overnemen en er dus een monopolie
van zal maken. Dan zijn wij in den aap ge
logeerd, want dan zullen natuurlijk de ta
rieven gaan stijgen, die nu juist onder den
druk dier particulieren gedaald zijn, Vai7,
ammbtelijke distributie mogen wij voorloö-
pig verschoond IbijVen!
Nu tvij toch van de telefoon spreken, een
typisch staaltje van bureaucratie. Tot voor
kort moest men deze per kwartaal vooruit
betalen in de eerste maand van het kwar
taal. Zonder de abonné's er in te kennen
werd dit veranderd en moet de betaling per
maand geschieden. Omstreeks den 25sten
krijgt men zijn nota, te voldoen vóór den
eersten van de volgende maand. Geschiedt
dat niet, dan volgt een waarschuwing dal
men binnen twee dagen moet betalen ea
geschiedt dat niet dan wordt de .telefoon
eenvoudig "afgesloten. Nu kan men auto
matisch la'en gireeren, maar daartegen
heeft menigeen bezwaar. Het twaalf maai
Hpr jaar betalen is ook lastig vooral omdat
de gestelde termijn tusschen nota en be
taling kort is.
Het gebeurde nu, dat een dokter een paar
weken uit de stad ging. Ir-tusschen komen
de nota en de waarschuwing. Maar toen hü
zijn praktijk hervatte bleek de telefoon af
gesloten. Het duurde twee dagen eer deze
hersteld was en het kostte hem een gulden.
Hoewel deze man een zeer lange reeks van
jaren zijn abonnementsgeld netjes op tijd
had betaald werd hij op deze wijze behan
deld. Dit is toch waarlijk ontoelaatbaar. Als
Prachtvolle keuze:
MANTELS, SWAGGERS,
MANTELCOSTUUMS,
BLOUSES, ROKKEN,
JAPONNEN, HOEDEN.
REGENMANTELS, enz.
Schitterende collectie:
Canadeesche en Noorsche
ZILVERVOSSEN vanaf 37.50.
Da-nk zij onzen vroegtijdiger
inkoop... zeer lage prijzen.
cooca
een particuliere leverancier zóó handelde,
was zijn zaak gauw naar de maan. Waar
schijnlijk heeft men op het .telefoonkantoor
ook wel een telefoon. Was het nu zooveel
moeite om even op te bellen aan den ach
terstallige, dan had men bespeurd dat hij
niet thuis was. Het automatische systeem
van de telefoon moge fraai zijn, maar die
automatiek door te voeren op de administra
tie is weinig gewenscht.
Men heeft Zaterdagmiddag in onze stad
een algemeene luchtbeschermingsoefening
gehouden. Van een centraal punt uit werd
naar diverse posten gemeld, dat er ergens
in de buurt van die post een bom was ge
vallen. Al het benoodigde personeel kwam
dan in actie. Dit was van te voren al „be
steld" en dus reeds bij de hand. Het is wel
gebleken, dat er nog heel wat hiaten in zijn
en vooral, dat er weinig hulp beschikbaar
is. De belangstelling is minimaal; het is
ondanks alle medewerking van de kranten
nog steeds niet gelukt de bevolking in be
weging te brengen. Rijks- en gemeenteper-
•soneil is met zacbten drang geprest er aan
deel te nernfen, maar dé vrijwillige mede
werking is sporadisch. Wanneer daarin geen
verandering is te brengen, zal er piet veel
te bereiken zijn. We hebben op de oorzaken
al eens eerdere gewezln, maar die weg te
nemen is nu niet mogelijk meer.
Als de nood aan den man zou komen, zal
het wel heel anders yerloopen dan thans
het geval is geweest. Het is nu alles nog
veel te primitief en te simplistisch in elkaar
gezet. Hoofdzaak is echter het tekort aan
goed krachten.
HAGENAAR.
Behoefte aan officieren voor de
vrijwilligers.
r
"TERWIJL de Finnen tot dusver aan
alle Russische aanvallen het hoofd
wisten te bieden, meldden de wederzijd-
sche berichten van de laatste dagen voor
het eerst Russische successen Op de
Karelische landengte, de 60 tot 80 kilo
meter breede landstrook die, tusschen de
Finsche golf en het Ladogamcer, naar
het hart van Finland voert, zijn de Rus
sen in de Mannerheim-linie binnenge
drongen. Op zichzelf is dit nog aller
minst van beslissende beteekenis. Zooals
wij reeds meermalen hebben uiteengezet,
moet men het woord „linie" niet al te
letterlijk opvatten en bestaat een modern
verdedigingsstelsel uit een diepe ver
sterkte strook, waarin een aanvaller
steeds nieuwe hinderpalen op zijn weg
vindt. De ondervinding uit den wereld
oorlog 1914-1918- heeft uitgewezen, dat
het artillerievuur van deji aanvaller wel
in staat is, een bres te schieten, waarin
de aanvallende infanterie ten slotte kan
binnendringen, doch dat bij het verder
oprukken van de aanvalsinfanterie het
verband tusschen infanterie en artillerie
gewoonlijk verbroken wordt en de lnfan-
teric geleidelijk vastloopt. Alvorens de
beweging kan worden hervat, moet de
artillerie dan van stelling veranderen,
moeten nieuwe verbindingen worden ge
legd, nieuwe bevelen worden uitgegeven,
kortom, moet een nieuwe aanval worden
opgezet. Van deze gevechtspauze kan de
verdediger echter gebruik maken om
versterkingen aan te voeren, zoodat ae
aanvaller bij het hervatten van de be
weging voor een hernieuwden weerstand
staat.
Toestand niet hopeloos, maar toch
zorgwekkend.
De wereldoorlog 1914-1918 heeft op het
Westelijk front verscheidene „inbraken"
te zien gegeven, maar nimmer een vol
komen „doorbraak". Wel is waar zijn
sindsdien de vcchtwagens de gelederen
vai\ den aanvaller komen versterken,
maar deze kunnen hun volle vermogens
gelegen in de combinatie der factoren
„vuur" en „beweging" eerst ontwikke
len, nadat 's vijands stelllngsysteem is
doorbroken en het vrije veld is bereikt.
Waar het voor den verdediger tijdens
het binnendringen van den aanvallf ut
de verdedigingszone vooral op aan', .mt
is het vasthouden van de hoekpunten
naast de bres Gelukt het den .aanvaller