Jan van den Heuvel
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 8500 ex
D/EHOEST
WESTHAVÊN 19
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapel
is morgen over
tffomf t even naar
Bahh
No. 20261
Zaterdag 2 Maart 1940
78e Jaargang
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUW1JK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN,
enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Dit nummer bestaat uit twee Maden
EERSTE BLAD.
De „honderd dagen".
AKKEP'S
Pe&stekkie
Heden heropening stenoilinriohtingannex
schrijf machinehand el
Wy noodigen U beleefd uit tot een bezoek
~De voedselvoorziening van de te evacueeren bevolking
is verzekerd.
Hoe by een evacuatie het transport geschiedt.
Een enorme keuze prima pas
sende modellen
SWAGGERS en
LANGE MANTELS.
Dank zij onzen, vroegtijdigen in
koop tooneft wij U de beste
stoffen als;
Gabardine, Tweed,
Popeline enz.
nog tegen
Zeer lage prijzen.
mann
act
rden
Chap
I laar,
t, te
nan.
3. v.
ge-
i bver-
zljn
droog
bid
rage
orden
claal
SUks-
Deze
er en
rden.
ders-
zal
nbe-
i het
nede
tot
Slonk
ervol
chap
ptor-
de
A
ervol
de
be
ats
(litis
en:
ge
en,
«n-
N-
lemg
da.
tiOIJDSCHE EODRiNT.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, overal waar de
Msergiag per looper geechiedt Fresco per poet per kwartaal 18.16
Abonnemeuten werden dagelfjkj aaagenomen aan ona Boreaal MAKKT II, GOUDA.
t| onze agenten an looper», den boekhandel en de postkanteren.
Onze bureaux xfn dagelBk» geopend van 2—6 oor. Administratie en Bedaetie Telef.
latere. 2745 Postrekening 484*.
ADfEHTENTIEPKUS: Ut Gouda en omstreken (behoorende tot den beaorgkring):
1—6 regels ƒ1.86, elke regel meer ƒ0.26. Van bulten Gouda en den beaorgkring:
1—6 regels 1.66, elke regel meer ƒ0110. AdvertentiCn in het Zaterdagnummer 20
bgalag op den pr|a. Uefdadigheidi-advertejxtiin de helft van den pr|a.
INGEZONDEN HBDEDKELLNGEN1—6 regels 2J5, elke regel meer ƒ0Ag. Op
de voorpagina M tb hooger.
Gewone adveitantKn en ingezonden mededeelingen b| contract tot wen geredaceerden
pr|a. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentifa kunnn worden ingezonden door tusachenkomet van aoliede Boek*
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daaga vó6r de
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opnam, verkokerd te sin.
JJET wa« deze week juist 125 jaar gele
den, dat Napoleon te Elba, waarheen de
overwinnende mogendheden hem velbannen
hadden, scheep ging voor 2Ün laatste groote
onderneming: het herwinnen der mrcht.
Niet Parijs maar Waterloo, niet de afdan
king te Fontainebleau maar de gevangen
neming en kerkerimg op Sint Helena werd
het eindpunt. Nog één glorieuze tocht door
frankrijk, nog één adembeklemmende
worsteling mot een overmachtlgen vijand en
dsn het einde. Van de landing te Cannes tat
éen slag bij Waterloo op 18 Juni zijn het
dl befaamde „honderd dagen". Was dit slot
ilechts de afschijning van een vroegere
werkelijkheid of droeg het een eigen be
doeling in zich? Waren die honden' dagen
noodig? Hebben zij hun spoor nagelaten
in de geschiedenis Het antwoord op deze
vragen luidt: ja, dit gebeuren was zinrijk,
1st 'heeft den loop der ontwikkeling mede
btpuaW- «s,
Die honderd dagen waren noodig. Wart
m Napoleon, heer van Elba, uit zijn kleine
beiittinkje intrigeerend en boudeerend, wa
rt een belachelijke figuur geworden. Vpor
hem enkel een ware heerschappij of de on
dergang. Of Caesar of niets. Het is bet
machtig en fataal dilemma, dat elke ware
grootheid in zich draagt. De mogendheden
gaven getuigenis vftn hun wanbegrip, toen
«ij 1814 meenden den keizer op dit kleine
•Hand in de Middellandsche Zee te kunnen
houden. „Die man is jul'ie te groot" had
Goethe tot zijn landgenooten gezegd. Napo
leon was het ook voor Europa. In ons we-
rslddeel was enkel plaats voor een Na
poleon, die aan het hoofd der voortschrij
dende ontwikkeling stond. i
Want Napoleon beteekende niet meer
enkel die man, hoe belangrijk en veelomvat
tend hy ook was. Het is nimmer de mcr.sdh
als zoodanig, die te groot of te klein is. liet
is datgene, hetwelk hy representeert. Sinds
hij uitrees boven de rtienigte van kleine
itrevende potentaatjes en revolutionair»
ftmtasten en in onvervaard realisme de din
gen hanteerde, maar ze hanteerde n/a-
m«ns het volk en deszelfs streven,
ends dien tijd behoorde hij zichzelven niet
toe, maar was de revolutie, de herwording
tvn ons werelddeel aan zijn bestaan Ver
bonden. Di e werkelijkheid ontrouw teAor-
to, als «en vorstje, naast die dozijnen an-
v
mits Ge Uw kind vanavond nog
AKKER'a Abdijsiroop geelt. Gedu»
rende den nacht gaat de heilzame
werking der krulden door en maken
zij de verkoudheid los, terwijl de
hoeatatlllende kracht der codeïne"
zorgt, dat Uw kind rustig aiaapt en
niet wakker blijft door benauwende
hoestprikkeling. De slijm komt los
en de hoest verdwijnt, dat ts de
verrassende dubbele werking van
Abdijsiroop, welke uit kruiden-ex
tracten en ..codeïne" bestaat. Zorgt
dat U altijd Abdijsiroop in huis hebt.
„Een lepel Abdijsiroop aan Uw kind
vóór het naar schooi gaan, werkt
als een .beschuttend schild"
togen hoest, griep, bronchitis, asthma
M «t„ t IJ». 2.49.14.29. Alom vorkmgba&r
deren, van Elba uit te dingen om den giunst
van Metternich of van den tsaar, het ware
méér geweest dan de dood van zijn ziel- dit
verderf zou de glorie der revolutie, de toe
komst van haar grootsbhe idee, hebben mee
gesleurd. Want Napoleon kon slechts z'jn,
cmdat het volk in hem gelóófde. Dit geloof
beschamen, öf het. nog eenmaal, aan zijn
oprukkende banieren binden voor hém
was dit zelfs geen keus. De honderd dagen
waren noodig, zy waren zinrijk en groot,
als het laatste bedrijf eener heroïeke tra
gedie. s
Maar zij waren meer dan dat. Zy redden
niet allen den zin der vijf en twintig vorige
jaren. Zi; baanden ook den weg in de toe.
loomst. Aan de honderd dagen, aar hun
machtig slot: Waterloo, is voor immer ver
bonden de zekerheid, dat het volk en de re
volutie zich één weten in een streven "au
wereldomspannende grootheid. Qp de vel
den van Waterloo ging de keizer ten onder
maar de hooge roeping, hem toebedeeld,
bleef ongerept. Voortaan stond in het hel
dendicht der volken één alles beheerschende
figuur in het middenpunt. Geen beweging
van opstuwend élan in Frankrijk, die niet
haar heimelijke kracht ontving uit de ge
dachtenis aan den grooten doode. Gestorven
was Napoleon sterker dan in zijn leven;
straalde zijn glans zuiverder, was de liefde,
welke hem toestroomde, machtiger. Zonder
die glorieuse en laatste opstuwing der „hou
derd dagen" geen „Napoleon" als duurzaam
symbool van de vereenigimg van heldenmoed
en verlichte volksheerschappijgeen tweede
keizerrijk in Frankrijk; geen herleving van
het bonapartisme. Zonder den „derden Na
poleon" echter ware de idee van het volks
keizerschap nimmer tot een vruchtbare,
herscheppende staatspolitieke kracht uitge
groeid: uit haar echter eerst is, in de tweede
helft der eeuw, mogelijk geworden een te
rugkeer tot de conservatieve grondslagen
der samenleving en tot een hecht, sterk
staatsgezag maar gepaard ,met begrio voor
de 'nooden des volks. Bismaréks schepping
staat in menig opzicht hij het bonapartisme
in d» schuld; de ijzeren kanselier wist het
en heeft het erkend. Gaan wy zoo de ont
wikkeling na, dan blijkt een der lynen In
kaar van den grooten keizer over Napoleon
III en Bismarck uit te loopf n op de v eel-
heid van streven daarna. De machtige var,
Waterloo is nóg mede de smid ook van
ons lot.
200.000 Runderen worden ^gevoerd
met een half millioen verhuizende
burgers.
r E woningen Van de streken, welk# als
verdedigingslinies tegen invallende
legers zijn ingericht, zullen, indien de
militaire situatie daartoe reden geeft,
door de burgerbevolking moeten worden
ontruimd. Het oogenblik zal door 't mili
taire gezag worden bepaald. Omdat niet
het half millioen personen, waarvoor de
evacuatie is voorbereid, tegelijk kan wor
den verplaatst, zal de evacuatie in pha-
sen geschieden. De bevolking, die thans
reeds een eerste inlichtingsbiljet be
vattende aanwijzingen over de mede te
nemen goederen heeft ontvangen, zal,
wanneer de ontruiming op het punt
staat aan te vangen, oen tweedy waar-
schuwingsbiljet ontvangen. Natuurlijk is
het streven er op gericht, dit tijdstip zoo
tijdig mogelijk te kiezen. Geschiedt dit
echter te vroeg, dan brengt-dit, groote
bezwaren mee, zooals wij onlangs in Bel
gië, waar de bevolking na 'n pap dagen
naar hun haardsteden terugkeerde, heb
ben kunnen zien.
De ontruiming is het eerste stadium
der evacuatie.
De twee volgende stadia zijn het ver
voer en de huisvesting en verzorging in
de vluchtoorden.
Een belangrijk vraagstuk vormt uiter
aard de bewaking van verlaten wonin
gen. Deze zal moeten geschieden door de
achtergebleven politie, in samenwerking
met de plaatselijke militaire comman
danten.
De afvoer uit de gemeente ls nauw
keurig voorbereldi Voor elke gemeente ia
•en afvoerstation of een afvo«rhaven
aangewezen, al naar gelang het vervoer
per trein of per boot geschiedt. De ge
meente is verdeeld in wijken van 1000
personen (d.i. één transport), met een
onderverdeeiing in groepen van 50 per
sonen, waarbij het gezinsverband zooveel
mogelijk blijft gehandhaafd.
Voor elk van deze wijken en groepen
zijn wijk- en groepleiders aangewezen.
Voorts zal het noodig zijn dat voor elke
wijk en. groep gegevens worden ver
strekt omtrent de verzamelplaatsen, de
route waarlangs het station (haven)
moet worden bereikt, de volgorde waar
in de wijken zullen worden afgevoerd
enz. Bijzondere aandacht moet hierbij
worden besteed aan het vervoer van het
afvoerstation (afvoerhaven) van gebrek
kige personen, ouden van dagen e.d. Do
vo.orbereiding is, zooals men ziet, veel
omvattend en legt groote verantwoor
ding op de burgemeesters.
Een zeer voorname factor Ls voorts, dat
do bevolking ook onder alle omstandig
heden rustig blijft, vertrouwen heeft in
de getroffen voorbereiding en in alle op
zichten medewerkt tot een vlot- en goed
verloop van de ontruiming.
Voor elke gemeente, die verlaten wordt,
zijn thans reeds de vluchtoorden aange
wezen. Om redenen van militaire ge
heimhouding weet de burgerij niet, waar
de vluchtoorden liggen, doch de burge
meesters der vluchtoorden zijn volledig
op de hoogte, zoodat zij voortdurend
contact kunnen hebben en thans reeds
alle voorbereidende maatregelen kunnen
treffen.
Hoewel in een mededeeling aan de be
woners van de te ontruimen gebieden ls
vastgesteld, dat de af te voeren bevol
king o.a. ledige beddensakken moet mede
nemen, ligt het voor/ de hand, dat de
uitvoering daarvan nfet zoo gemakkelijk
zal zijn. Daar ln de vluchtoorden geen
onbeperkt aantal bedden voor de onder
te brengen personen aanwezig zal zijn,
moet er op worden gerekend, dat voor
een groot deel van de bevolking bedden-
zakken en hoofdkussens zullen moeten
worden aangeschaft. Daar dit geen
tikel ls, dat ln den* handel in voorraai
wordt gehouden, zal een aanmaak te
voren onvermijdelijk zijn.
Het terzake ingesteld onderzoek heeft
uitgewezen, dat 200.000 beddenzakken en
hoofdkussens zullen moeten worden aan
gemaakt. Hiermede is, indien men mini
mum eischen stelt, een bedrag van on
geveer 600.000 gemoeid.
Hiermede hangt onmiddellijk samen
het vraagstuk van voldoende hoeveelheid
ligstroo om de beddenzakken en hoofd
kussens te vullen
Groote toewijding.
De groote toewijding van de burge
meesters in de vluchtoorden bij de voor
bereiding moet worden geroemd 'r
Zij ontveinzen zich niet, dat, Indien
onverhoopt tot evacuatie zou moeten
worden overgegaan, hun nog groote
moeilijkheden te wachten staan, doch ze
zijn allen vol goeden moed en er van
overtuigd, dat ze daaraan het hoofd zul
len kunnen bieden.
Het Vraagstuk van de vluchtoorden
ten aanzien van wat er gedaan zal moe
ten worden, ls nog niet geheel te over
zien. Er zullen allerlei vraagstukken pas
aan de orde komen indien de evacuatie
een feit ls geworden. Om de gedachte te
bepalen onderwijsaangelegenheden, wet
telijke regelingen ten aanzien van huwe
lijken en geboorten, verkiezingsmaatre
gelen, distributie en nog zoo vele andere.
Op initiatief van oud-minister Sloto-
maker de Bruine heeft zich bereids een
college gevormd, dat op zich genomen
heeft maatregelen te treffen opdat een
ieder in de vluchtoorden zooveel moge
lijk die geestelijke verzorging zal kunnen
vinden, die door hem gewenscht wordt.
De volksgezondheid.
Voor de behartiging van de volksge
zondheid in de vluchtoorden is een spe
ciale commissie werkzaam. Haar werk
begint reeds ln de te ontruimen gebie
den, omdat zij in het bijzonder moet
letten op de personen, wier vervoer naar
de vluchtoorden bijzondere zorg noodig
heeft, zooals zieken en verpleegden uit
ziekenhuizen, sanatoria, tehuizen voor
ouden van dagen en zwakzinnigen Voor
al deze verpleegden heeft zij daarvoor
geschikte gebouwen ln de vluchtoorden
gevonden, waarbij ook hotels; zij zullen
er heengevoerd worden in autobussen,
ambulancetreinen of ziekenauto's. Dat
dit onderdeed veel zorg vereischt moge
blijken uit het feit, dat het hier gaat
om niet minder dan 67 gestichten met
totaal 4600 verpleegden.
Besmettelijke ziekten.
De geschiedenis heeft gdïecrd, dat ln
tijd van oorlog de kans op verbreiding
van besmettelijke ziekten veel grooter ls
dan ponder normale omstandigheden.
Reeds nu wordt op de te evacueeren be
volking drang uitgeoefend zich te laten
vaccineeren, vooral tegen pokken en
vlektyphus, de ln oorlogstijd meest ge
vreesde ziekten. Alles wordt ln het werk
gesteld om een herhaling van 19141918
te voorkomen. Bij evacuatie, als de be
volkingsdichtheid aanmerkelijk toeneemt
zal, ln het bijzonder wanneer de voeding
minder wordt, een besmettelijke ziekte
zich gemakkelijker uitzaaien en daar
moet tegen worden gewaakt.
Bijzondere aandacht is ook besteed aan
de geneeskundige voorziening, de genees
middelenvoorziening, de voedselvoorzie
ning, de drinkwatervoorziening en de
vuilafvoer.
De voedselvoorziening.
Alle maatregelen zijn genomen om de
voedselvoorziening ln da vluchtoorden
niet te laten stagneeren. Er ls overal vol
doende bloem en meel ln voorraad om
de eerste weken ln de behoefte aan brood
te kunntn voorzien »n op h»t „rate win
K
kan van de depots uit onmiddellijk voor
aanvulling worden zorg gedragen. Do
regeering heeft groote voorraden aard
appelen opgeslagen, consumptlevetten
kunnen onmiddellijk worden aangevuld;
de vleeschpositic is van dien aard, dat
ongetwijfeld de vleeschvoorziening van
de geëvacueerde bevolking verzekerd ls,
evenals dit het geval ls met melk. peul
vruchten, groenten en rijst.
De evacuatie vin het vee.
Het ligt voor de hand, dat het vee niet
in de gevaarlijke gebieden zal worden
achtergelaten, maar toch moest de be
trokken instantie zich een beperking op
leggen. Alleen het rundvee zal worden
afgevoerd; de varkens met uitzonde
ring van de fokvarkens zullen moeten
worden achtergelaten, evenals de stieren
en de kippen.
In iedere bij de evacuatie betrokken
gemeente is door den minister van Eco
nomische Zaken aangesteld een plaat-
s c 1 ij k leider, die ter plaatse onder
leiding van een inspecteur de noodige
voorbereidingen treft. Onder dezen
plaatselijken leider staan weer buurt
en groepsleiders, terwijl tenslotte
voor elke 10 koeien een verzorger ls
aangewezen.
Het vee, dat op de boerderij door den
Staat van de betrokken landbouwers
wordt overgenomen, zal in kjelne groe
pen van ongeveer 60 stuks onder leiding
van oen groepsleider zooveel moge
lijk (opdat zij militaire transporten en
den afvoer van burgerbevolking zoo wei
nig mogelijk hinderen), langs binnen
wegen worden afgevoor.d tiaar afvocr-
havens of doorvoerplaatsen, waar met de
leiding ter plaatse belast zijn lading
en v"oedingmeesters.
In deze afvoerhavens en door
voerplaatsen en eveneens lp de
uitlaadhavens ligt krachtvoer ge
reed om het vee, dat ln sommige plaat
sen eenige dagen zal moeten vertoeven,
te voeden. Eveneens is ter plaatse reeds
voedsel aanwezig voor de verzorgers,
terwijl ook voor onderdak wordt zorgge
dragen. Bij de uitvoering van deze maat
regelen ls hulp verkregen van de burge
meesters, die o.a. Bonden van Jonge boe
ren en boerinnen en plaatselijke huis
houdscholen tot medewerking bereid
vonden.
Het aantal stuks eventueel af te voe
ren rundvee bedraagt ongeveer 200.000 en
er zijn bij dc uitvoering ongeveer 20.000
verzorgers betrokken, benevens een paar
honderd plaatselijke leiders, buurt- en
groepsleiders.
Het betreft hier ongeveer 20.000 bedrij
ven en bedrijfjes, welke dus geregistreerd
moeten worden en waar getaxeerd is.
Thans reeds ls iedere bij do evacuatie
betrokken boer bekend met do plaats,
waarheen zijn vee gaat.
v Leed.
Bvacuatlc b*t»»k«nt voor h»n, die
