NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 20263
Dinsdag 5 Maart 1940
78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWU UDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWTJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalvf; Zon- en Feestdagen
M.S. „ELZIENA" DOOR DUITSCH VLIEGTUIG
GEBOMBARDEERD.
Kapitein en machinist gedood. Drie overige
opvarenden, na 36 uur op een vlot te hebben
rondgedreven, door Deensch schip opgepikt.
Reddingboot door bom vernield.
Ook de Jonge Willem beschoten.
Nog eenige Nederlandsche schepen
bestookt.
Duitsche duikboot tot
zinken gebracht
In nabijheid van wilhelmshaven.
Gunstiger berichten
'voor Finnen.
Het vliegincident^in België.
Berlijn tot betaüfc van
schadevergoeding bereid.
Italië protesteert tegen Britsche
blokkade van kolen.
Britsch toestel bü vergissing
neergeschoten.
Britsch tankschip
getorpedeerd.
.Honderd vermisten van tie Domala,
Myron Taylor bü den Paus.
BINNENLAND.
Jaarbeurs geopend.
Alleszins bevredigende belangstelling.
Stoomschip Rijnstroom
- vergaan
Maatregelen in overwegjng
tegen ondermijnende
politieke propaganda.
601 MM COIIMNT.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en ome breken (behoorende tot den bezorgkring)i
1—6 regels 1JIO, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.66. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
i>piaar oa den prijs. Liefdadigheids-ad vertentiën de helft van den nrifs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.60. Op
d« voorpagina 60 hooger.
.Advenentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
kandelaren. Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau ziju ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone ad verten tiën en ingezonden mededeelingei, bij contract tot zeer ge reduceerden
prijs Groote lettere en randen worden berekend naar plaatsruimte.
A -
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 06 uur. Administratie en Redactie Telef
latere 2746. Postrekening 48400. d.
Abonnementen worden dageljjka aangenomen aan ons Bureau: HARKT 31. GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de poetkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.15.
■piET Nederlandsche schip „Elziena", me
tende 197 ton, is in de Noordzee, ta
door een Duitsch vliegtuig te zijn gebom
bardeerd, tot zinken gebracht.
Het schip behoorde te Sapnemeer thuis en
was eigendom van de reederij Patje.
Bij de beschieting van het Nederlandsche
m.s. „Elziena", z(jn de kapitein H. Eldviks
cn de machinist Lou Molenbroek, om het
leven gekomen. Drie leden der bemanning
werden gered: de eerste stuurman Albert
Einkelh, de kok Marinus de Jager en de
matroos Hendrik Hendriks. Zij zijn te Blyth
san land gebracht. Eldriks, die 22 jaar was,
maakte zijn eerste reis als kapitein.
De Deensdhe schoener „Sine" heeft de
.geredden van de „Elziena", nadat zij F6 uur
cp een vlot hadden rondlgezwalkt, opgepikt
en ergens aan Engelands Oostkust aan wol
gezet.
Uit het verhaal dat een, der opvarenden
van .de „Elziena", de stuurman A. Einkela,
deed, blijkt, dat de ..Elziena" Zaterdag 24
Februari vertrokken was met een ladingi
alen naar een van de Engelsche havens. Al
spoedig bevond het sdhip zich langs de En
gelsche kust. Wij waren verplicht, alduS de
stuurman, naar Duins te gaan eri hoorden,
dat we zoo spoedig mogelijk móesten op
varen naar Southend, hetgeen den daarop
volgenden Dinsdag dan ook geschiedde.
Daarna werd' de reis in noordelijke richting
voortgezet. Deze verliep echter zonder bij
zondere gebeurtenissen.
Zaterdag j.l. om ongeveer éénj uur, hoor
den we geronk van een vliegtuig en even
later naderde een Duitsche bommenwerper
ons schip. Eenmaal cirkelde het toestel over
ons heen en liet toen een hom vallen, welke
vlak achter het roer terecht kwam, maar
gelukkig geen schade aanrichtte. Kort daar
op keerde de bommenwerper terug en begon
ons met marhinegeweevuur te bestoken,
dit ondanks helt feit, dat de weersomstan
digheden voldoende gunstig waren, zoodat
de inzittenden van den bommenwerper
moeten1 hebben gezien dat op beide,
wanden van ons schip een groote Neder
landsche vlag was geschilderd. De bommen
werper kwam keer op keer terug en wierp
aehtorepTivnl<mns nog drie 'bommen, die de
verschrikkelijkste gevolgen hadden.
De kapitein had, na zich vergewist te heb
ben, dat niemand door het machinegeweer-
vuur was getroffen, onmiddelliik opdracht
gegeven een der sloepen te laten strijken,
maar terwijl wij, d.w.z. de kok Marinus ae
Jager uit Capelle achter Goes, de matroos
H. Enderik uit Groningen en ik zelf daai-
lheo bezig waren, liet de Duitsciher vlak
achter elkaar twee bommen vallen. De eer
ste kwam terecht in het stuurhuis, waar
heen de kapitein was gesneld, waarschijn
lijk om te trachten iets van zijn papieren te
redden. Als voorzorgsmaatregel had hij zich
plat op den grond gelegd, maar door een
voltreffer moet hij op slag gedood zijn.
Door de splinters van het stuurhuis, die ten
gevolge van de ontploft ing in het rond vlo
gen, werd de kok De Jager flink aan het
hoofd gewond; rijn toestand was echter
zoodanig, dat hij ons kon blijven helpen de
sloep over boord te zetten.
We waren echter nauwelijks opnieuw be
gonnen de handen aan de talies te steken,
toen een tweedie bom in de machinekamer
terecht kwam, waar <Je machinist nog aan
het werk was. Hierdoor ontstond onmiddel
lijk brand. We snelden allemaal naar de
nieuwe plek des onhefls.
Do machinist leefde nog, maar hij was
ïeecte bewusteloos en spoedig daarop over
leed hy.
Zoo'n oogenblik, vervolgde onze zegsman,
*ls je gezien hebt dat er toch niets meer
te redden valt, is je eenige gedachte: maak
dat je «r zelf levend afkomt. We probeer
den dan ook met zijn drieën in de sloep te
komen, maar opnieuw cirkelde de Duitscher
boven ons en liet weer een bom vallen, die
precies in de sloep terecht kwam. Daar ging
onze laatste reddingspoging! i
Ik zag, aldus vervolgde Einkela zijn ver
haal, dat een paar balken van de sloep nog
aan elkaar waren gebleven en toen zat er
dus niets anders meer op dan overboord te
springen. Het water was afschuwelijk koud
en het was een troost te zien, dat de kok
er de matroos mij oogenblikkelijk volgden.
Met eenige moeite slaagden wij er God rij
dank in, met zijn drieën eenig houvast op
het vlot te krijgen, dat onze toevlucht ge
durende nog 36 uur zou zijn. Nog langer
tijd zagen wij ons schip branden voordat
het eindelijk na tiwee uur zonk; de kou was
zeer bevig en liet zich door onze kletsnatte
kleeren zoo verschrikkelijk voélen, dat het
eiekiige middel was om dicht tegen elkaar
aan, te kruipen.
Het zijn 36 uren van ontzetting gewor
den; 36 uren, waarin wij geen land of schip
zagen, geen voedsel te eten of water te
drinken hadden en wij wanhoopten of er in
deze wereld nog werkelijk vasten Wal onder
de voeten te krijgen zou zijn.
Toch kwam de redding; een kleine Dren-
sohe schoener, de „Sine"„ pikte ons Zondag
middag op en toen was het ergste leod ge
leden. Een warme kooi deed wonderen en
niemand blijder dan wij, toen we eindelijk
den lang hegeerden vasten grond onder de
voeten hadden, aldus besloot de geredde
ziin verhaal.
De Engelsche hladen berichten, dat het
Nederlandsche motorschip Jonge Willem,
van die Middellandsche Zeevaart Comp, te
Rotterdam, dat vijftig overlevenden van hét
gebombardeerde Engelsche passagiersschip
Domala heteft gered, zelf heeft blootgestaan
aan hommer, en machinegeweer, uur van
Duitsche vliegtuigen.
De bemanning van de Jonge Willem ver
telde, dat een hom op slechts twintig voet
van het schip in zee is gevallen en dat het
vliegtuig een duikvlucht heeft 'kethaakt en
de dekken met machinegeweerkogels wer
den bezaaid.
Persoonlijke ongelukken zijn niet v<
komen.
De Nederlandsche kustvaarders „Wasa",
„Amazone" en „Boekelo" zijn tijdens de
vaart op de Noordzee door onbekende vlieg,
tuigen met mitrailleurvuur bestookt. De
schenen waren Vrüdagavond om zeven uur
uit New Castle on Tyne vertrokken, allen
geladen met kolen voor België. Zij vierden
aangevallen, nadat zij ongeveer een uur ge
varen hadden.
De „Wasa' en de „Boekelo" hebben in
middels de haven van bestemming bereikt.
Zij liepen geen schade op hij de beschieting.
Men heeft niet gehoord, dat dit bij de
„Amazone" wel het geval zou zijn.
Een Engelsche boèt, die In de nabijheid
van de Nederlandsche kustvaarders voer,
werd gebombardeerd.
Opvarenden van de „Boekelo" n.-pnen
waar, dat van den Engelschen wal afneem
vliegtuig werd neergeschoten, dat in zee
stortte.
Behalve de te Terneuzen binnengeloopen
Nederlandsche schepen „Sint Annaland" en
„Schieland", die, zooals gemeld, onder de
Engelsche kust door vliegtuigen waren «tan-
gevallen en mlet mitrailleurvuur zijn be
stookt, zjjn nog 2 Nederl. schepen op de
Noordzee door vliegtuigen aangevallen; het
vrachtschip „Limburg" van de N.V. Scheep
vaart Maatschappij Limburg te Terneuzen,
met een lading steenkool op weg van New
Castle naar Oostende en het Nederlandsche
motorschip „De Ruyter", chuisbehoorende
te Scheveningen, op weg van Engeland naar
Antwerpen.
In de huurt van de „De Ruyter" 'bevon
den zich ook het'Nederlandsche motorschip
„Nottingham" en het Nederlandsche motor
schip „Frisco", eveneens op weg raar Ne
derland.
Bij al deze beschietingen werd gelukkig
niemand gewond en geen schade aangericht.
•oorge-
- Te Londen is gisteren officieel medege
deeld, dat ene Duitsche duikboot, naar men
meent, tot zinken is gebracht.
Het ministerie van Luchtvaart' heeft een
communiqué gepubliceerd, waarin het vol
gende wordt gezegd!
„Een vijandelijke duikboot -is hedenmid
dag op-de reede van Schillig door een vlieg
tuig van de R.A.F. aangevallen en, naar
men aanneemt, vernietigd. Het vliegtuig
maakte een verkenningsvlucht toen het een
duikboot in ondiep water opmerkte. $'et
vliegtuigwierp vier bommen waarvan er
een de duikboot tusSchen de commandotoren
en den achtersteven raakte. Na den aam al
zag de'vlieger dat de duikboot in een wolk
van donkergrijze rópk was gehuld, terwijl
nog slechts het bovenste gedeelte van de
commandotoren zichtbaar was." -
(Waarschijnlijk is met de reedej van
Schillig bedoeld de wateren voor Schillig-
hörn, in de monding van de Weser, niet ver
van Wilhelmshaven.)
Wiborg nog niet veroverd.
De Russen zijn in weerwil van hun onaf
gebroken aanvallen aan het front op de Ka-
relische landengte niet verder opgerukt.
De bezorgdheid te Helsinki in verband
met den toestand te Wiborg en de situatie
in het algemeen is gisteren verminderd door
de ontvangst van drie berichten.
Ie. Terugtocht der Russen by Nautsi
aan 'het front van Petsamo;
2e. Finsche successen te Kollanjoki en
elders;
3e. Eerste teekenen van het begin van
den sneeuwval te Helsinki, waar de tempe
ratuur even onder het vriespunt is.
De stad Wiborg is nog niet gevallen.
In een officieel Belgisch communiqué
wordt medegedeeld: „De ambassad-ur van.
Duitschland heeft vanochtend een bezoek
gebracht aan mniister Spaak. De Duitsche
règeering geeft van het incident van Zater
dag de volgende lezing: Een Duitsch vlieg
tuig was uit Frankrijk teruggekerd, waar
het met een zeker aantal Engelsche jacht
vliegtuigen slag had geleverd. De bestuur
der gaf er zich geen rekenschap van, dat
hij boven België vloog (St. Hubert ligt op
ongeveer zes minuten vliegens van de
grens). Toen hij eeen patrouille van drie
vliegtuigen van Engelsch type opmerkte,
meende hij te doen te hebben met vijanden
en bond hy den strijd' aan.
De Itijksregeering betuigt, der Belgische
regeering wegens dit incident haar oprecht
leedwezen en geeft de verzekering dat aan
de beslaande instructies, waarbij het vlie
gen boven neutraal gebied verboden is, met
kracht zal worden herinnerd. De Rijksregee-
ring is bereid ieder verzoek om schadever
goeding dat haar vanwege de Belgische re
geering zal worden gedaan, onverwijld te
onderzoeken en te regelen."
Aan de Britsche ambassade te Rome is
gisteren een Italiaansche no,ta overhandigd,
waarin wordt geprotesteerd tegen het blok-
keeren vhn den Duitschen kolenuitvoer naar
Italië.
De algemeëne indruk in diplomatieke
kringen te Rome is, dat het te sterk zou
zijn om te zeggen dat de steenliolenaffaire
tot een verwijdering tusschen Italië en En
geland zou kunnen leiden. Men verwacht,
dat het mogelijk zal blijken een schikking
te treffen, waarbij Italië op den duur in zijn
steenkoolbehoefte elders zou kunnen voor-
zien, hetzij in Engeland of Frankrijk of in
de Vereenigde Staten en dat in afwachting
van deze regeling het transport van Duit
sche steenkool nog gedurende eenigen tijd
zal Worden toegestaan.
Het ministerie van luchtvaart te Londen
deelt volgens Reuter mede, dat een Britsche
bommenwerper, doordat men zich in de
identiteit er van vergiste gistermiddag in
de nabijheid van Gravesend door drie Brit
sche gevechtsvliegtuigen is neergeschoten.
Het toestel ging in vlammen op.
tn het Kanaal is gisteravond om half
jugen het 10.516 ton metende Britsche
lankschio „Charles F. Meyer getorpedeerd.
Kort tj' Cil'en had de b»rrar 'j.g oms'reeks
50 kilometer ten Z.Z O. van Hastings een
Duitschen onderzeeër waargenomen. Het
schip liep volle kraclt voor de duikboot uit,
doch de vlucht'-moct.i niet haten. Het werd
vlak boven de waterlijn -door oen torpedo
getroffen,1 en de geweldige explosie, die
volgde, tilde het groote schip op en draaide
liet een kwart slag om.
Te Hastings werd slechts één noodsignaal
gehoord, dot luidde; „Zijn getorpedeerd in
de positie 50.36 graden N.B. en 00.55 gra
den O.L," De Britsii'.e amiraliteit heeft een
aantal torpedohootjagers naar de opgegeven
positie gedirigeerd en hulpschepen uitge
zonden. Ook vertrokken enkele der snelste
bommenwerpers om den strijd tegen de U-
boot aan te binden.
Officieel wordt medegedeeld, dat 100 van
de 296 opvarenden van de Domala worden
vermist; hieronder bevinden zich 16 Euro-
peesche officieren. Onder de vermisten be
vinden zich ook de beiuc stewardessen, de
eenige vrouwen, die aan boord waren.
Duikboot bij West-Irulie
Gisteravond om half tien is op Trinidad
het noodsignaal opgehangen van een
Britsch sahip, dat, naai l«'t mededeelde,
door een Duitschen onderzeeër achtervolgd
werd. Dit geschiedde op 600 mijlen ten
oosten van de Antillen. De afstand tusschen
het achtervolgde schip en de duikboot was
klein genoeg voor een behoorlijke trefkans.
Vlak naast het schip was al een eerste ex
plosie geboord.
Paus Pius Xll heeft gisteren den bijzon
deren vertegenwoordiger van president Roo
sevelt, Myron Taylor ontyangen.
Een week vroeger dan in andere jaren is
vanmorgen onder, de omstandigheden in
aanmerking nemende, alleszins bevredigen
de belangstelling de 42ste Koninklijke Ne
derlandsche Jaarbeurs te Utrecht geopend.
Dit is de tweede jaarbeurs in dezen oor
logstijd.
Toen in 1917, eveneens in oorlogstijd, de
eerste jaarbeurs werd gehouden, bedroeg
het aantal* deelnemers slechts 690. Vier ja
ren heeft de jaarbeurs haar nationaal ka
rakter gehandhaafd en op de laatste natio
nale jaarbeurs in 1920 gehouden, was, het
aantal deelnemers tot 1046 gestegen. Dn
was echter, vergeleken bij "de ,)are» 1918 en
1919 met respectievelijk 1062 èn 1276 deel-
nemerê, een achteruitgang.
In het vijfde jaar van haar bestaan werd
in het voorjaar geen beurs gehouden, doch
werd zij verschoven naar het najaar. De
toen (1921) eerste internationale jaarbeurs
mocht zich verheugen in de deelneming van
1508 exposanten.
Van het jaar 1922 af werden daarop zoo
wel in het voorjaar als in het najaar beur
zen gehouden. In het voorjaar van 1922 wa.
ren er 909 deelnemers, in het voorjaar van
1939 was het aantal exposanten gestegen
,tot 2032. De najaarsjjeurs van 1922 had
slechts een bezetting van 539 deelnemers,
welk aantal geleidelijk steeg tot 1938 met
1211 exposanten en toen als gevolg van den
intusschen uitgebroken oorlog in September
1939 iets terug liep, n.l. tot 1203 deelne
mers.
De deelneming aan deze „jaarbeurs in
oorlogstijd" is alleszins bevredigend. De
groote jaarbeursgebouwen zijn nagenoeg
geheel bezet en ook het terrein Vredenburg
is geheel door exposanten ingenomen. In
weerwil van de ,te verwachten moeilijkheden
als gqyolg van den oorlog in de bouwnijver
heid is de groep bouwmaterialen en wegen
bouw op deze jaarbeurs zeer uitgebreid. Zij
beslaat zoowel een gedeelte van de par
terre-ruimten in <ie>vaste jaarbeursgebou
wen als een groot deel van het terrein Vre
denburg.
De groote Beatrix-hal wordt voor het
grootste gedeelte bezet door de machine
industrie en door de metai li ijverheid.
Reddingboot opgepikt en
wrakhout gezién. 4
Volgens de directie van de Holla-ndsche
Stoomboot Mij. bestaat bij haar het ster
ke vermoeden, dat haar motorschip
„Rijnstroom" Zondagochtend ca. 9 uur
ongeveer ter hoogte van do Noordbpei
van den West Hinder is*ten onderge
gaan.
Te Londep is een schip aangekomen,
dat een reddinghoot van dfe „Rijnstroom"
heeft opgepikt Bovendien heelt fen an
der schip der Holl. Stoomboot Mij. wrak
hout gezien, dat a'ls van de „Rijnstroom'1
werd herkend. De ^.Rijnstroom" had
Zondagavond te IJmuiden .moeten aan
komen.
De „Rijnstroom" is in 1937 gebouwd te
Krimpen aan de Lek bij de flrrn'a C. van
der Giossen en Zoon! het setiip meet 695
bruto reg. tons.
Aan boord zijn twaalf opvarenden,
allen leden van de bemanning; passa
giers voeren niet mee .Kapitein is dc
heer L. Verhoef.
Zondag zijn in de buurt van de boei
bij Westhinder voorts verschillende
eigendommen van de „Rijnstroom" drij
vende aangetroffen ni. behalve de ge
kapseisde rerldlngsloep, eenige rédding -
boeien, verscheidene goederen, welke tot
de lading behoorden en dekplanken.
Deze» vondst werd: gerapporteerd door
de' kapiteins van het Nederlandsche
motorschip „Brandaris", dat Zondagoch
tend om negen uur genoemde plek pas
seerde en van het s.s. „Amstelstroom",
eveneens van de Hollandsche Stoomboot
maatschappij, dat op weg van Huil naar
Amsterdam Zondagmiddag om één uur
langs genoemde boei kwam.
Aangezien er zich aan boord van de
..Rijnstroom" twee reddingsloepen bevon
den, is er nog hoop, dat de bemanning
zich in deze boot heeft kuniien redden.
Het is een verheugend teeken, dat in
weerwil van de oorlogsomstandigheden hetv
'buitenland in grootenj, omvahg aan deze
„jaarbeurs in oorlogstijd" deelneemt. Niet
tegenstaande de ontwrichting van den in-
tevnationalèn toestand blijft het internatio
naal karakter der Koninklijke Nederland
sche Jaarbeurs gehandhaafd. Dit bljjkt wel
uit het feit, dat er op deze jaarbeurs, naast
enkele individueele buitenlandsche deelne
mers, collectieve inzendingen zijn van Bel
gië, Frankrijk, Luxemburg, Zuid-Afrika en
Zwitserland.
Mededeelingen in Memorie v. Antwoord
op Justitiebegroothig.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord op het Voorloopig Verslag van de
Eerste Kamer betreffende de begrooting
van Justitie voor 1940.
Dc plannen van den minister voor een
meer stelselmatige en afdoende hand
having van de bestaande bepalingen ter
bescherming van de openbare orde heb
ben sinds do indiening van dc Memorie
van Antwoord bij de Tweede Kamer in
tweeërlei richting vaster vorm aange
komen.
i In de eerste plaats is een bijzonder
bureau in voorbereiding, hetwelk onder
dc_ leiding zal komen te staan van den,
Procureur-Generaal bij het Gerechtshof
te Amsterdam, welk bureau op dit ge
bied in menigvuldige richting een docu-
menteerende, advisecrende en coörclinèe-
rende taak heeft te vervullen.
Daarnevens streeft de minister o.m
naar een meer stelselmatige naleving
M. door administratieve instanties van art
162 van het Wetboek van Strafrecht:
tegengegaan moet worden, dat door over
heidsorganen, zij het geheel tc goeder
trouw, op ecnigerlei wijze medewerking
wordt verleend bij het plegen van mis
drijven tegen de openbare orde.
i Het strafrechtelijk onderzoek ln de z.g.
uniformensmokkelzaak ls nog niet ge
ëindigd. Door op bespoediging hiervan
aan te dringen, zou men de deugdelijk
heid in gevaar kunnen brengen
Tegen personen, die hier tc lande ten
behoeve van buitenlandsche spionnage-
diensten trachten werkzaam te zijn,
wordt door de politie en justitie met
groote activiteit opgetreden Door middel
van de aangevangen coördinatie en vér-
Alle afdeelingen, zooals wij deze van Y0^,,betering van verschillende documonta-
rige jaarbeurzen kennen, zijn ook thans aan- ties 4s de mogelijkheid van doelmatig
wezig. toezicht \e dezen verhoogd.