NIEUWS-'EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Hoofdpijn - Kiespijn - Gevatte koude
No. 20265
Donderdag 7 Maart 1940
78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
.NIEUWERKERK, OUDERKERK ÓUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad Verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
DE RAMP MET DE O 11. 1
Bemanning- voerde een strijd op leven en dood.
Redding: drie vermisten
uitgesloten.
HFT verhaal van den ondergang van de
„O. 41" getuigt, dat de ou<f-Hollandsche
zeemansgeest nog vaardig is over de men-
söhen van ónize Koninklijke Marine. Het is
te. danken aan de vastberadenheid van de
leiding en aan de kalmte van de beman
ning, dat twintig menschen er het leven hij
dóze ramp 'hebben afgebracht'.
RUSSISCHE SKITROEPEN IN ACTIE BIJ WIBORG.
Geschutsvuur en vliegtuigbommen veroorzaken
scheuren in het ijs.
De lading van acht
Italiaansche kolenbooten
in beslag genomen.
De Tsjt cho-Slowaaksche
propaganda.
Het Duitsche optreden
tegen de neutrale
scheepvaart.
MOI.OTOV NAAR BOEKAREST.
-V'
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omsteken (behoorende tot den bezorgkringj
16 regale f 1.80, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
16 reyela 1.66. elke regel meer f 0.30 Advertenties in het Zaterdagnumme* 20
t>Qslag oa den nrj|«. Liefdadigheids-udcertentiën de helft van den Drifs.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGKN1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 60 hooger
Advjer.'entiën kunnen worden ingezonden door tuaacbenkomat van soliede Boek
handekuen, Advertentiebureaus: en onze agenten en moeten daaga vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeeüngei. bij contract tot zeer gereduceerden
prijs Groote lettere en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef
fnterc 3746. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA
bfl onze agenten en loopers, den boekhandel en de poetkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal f 225, per week 17 cent, overal waar de
bezorging peg looper geschiedt. Franco per post per kwataal 3.16.
Toen de sleepboot de O 11 ramde, was de
consternatie aan boord begriipelïj'kerwijf
vrij groot. De slag was geweldig. Heel het
chip trilde en dreunde.
Op de commandobrug stond bij den com
mandant, den luitenant ter zee der tweede
klasse H. A. W. Goossens, de chef van de
machinekamer, de officier van den M.S.D.
tweede klas. W. D. J. Gestel. De comman
dant gaf na de aanvaring oogenblikkelijk
order naar beneden alle compartimenten te
sluiten en de eerste officier, de luitenant
ter zee der tweede klasse, F. Steinmetz,
nam dez.c order in volkomen rust over en
zorgde voor de uitvoering. Alle vijf com
partimenten werden -waterdicht afgesloten.
Del snelle reactie van alle instanties is oor
zaak geweest dat het schip niet met alle op
varenden is vergaan.
De chef van de machinekamer, die, zooals
wij zeiden, ap de brug stond, begaf zich
direct naar beneden,
Toen hem Inter gevraagd werd: „Waarom
sprong je niet over boord, zooals de andere
leden van de bemanning deden, die boven
deks waren?", was zijn 'antwoord: „Mijn
tank was beneden."
"Toen de chef beneden was sloot de com
mandant don cammapdotoren. Daarna
sprong oi>k hij te water en zwom naar den
wal. Het schip zonk in minder, dan geen
tijd.
De O 11 was getroffen in het tweede
compartiment, het z.g. batterijcomparti
ment, dat tevens dient als logies voor de
officieren.
Aan dit compartiment grenst het hokje
van den telegrafist, zoodat men begreep,
dat deze verdronken zou zijn.
Voor compartiment II is de boegbuiska-
iher en hier waren de twee andere opvaren-
deh, die? niet te redden waren, omdat dit
compartiment niet te bereiken was dour het
volgeloopen tweede compartiment en omdat
rien hier geen noodluik had, waardoor men
kon ontsnappen.
Voor de ontstelde ooeren van de toeschou
wers op den wal het bericht van het on
geluk ging als een loopend vuurtje door de
marinestad zag men al spoedig daar he
neden maatregelen nemen om aan den vcr-
drinkings. of verstikkingsdood te ontsnap
ten.
Dp den bodem van de zee werd niet ai-
leen beraadslaagd, maar ook gewerkt. Daar
overlegden de commandant'eh chef machi
nekamer wat hun te doen stond. Met-ver-
ndhillende opvafenden bevonden zii zich ir.
het z.g. „centiyal station", het hart van
het schip, waaruit alles geregeld wordt.
Men zocht allereerst verbinding met de op
varenden in de andere compartimenten.
Nadat men zich rekenschap had gegeven,
dat alleen het voorschin getroffen was. b=l
de do commandant naar de opvarenden in
het achterste compartiment en zeide, dat
Wen de deuren kon openen en naar het cen
traal station komen. Hieraan werd gevolg
Wgeven.
Men probeerde toen met de boegbuiska-
Wpr in verbinding te komen en hoewei men
aanvankelijk meende teekenen van leven te
hooien, kon men daama helaas geen con
tact meer krijgen.
Toen de eWste officie/ met den chef van
de machinekamer, en een kleine twfflfcg an
der» onvarenden in het centraal**station Mi-
eer. waren, nam de heer Steinmetz de lei
ding. Alle zware kleeding werd uitgetrok
ken, s-hoenen werden eveneens uitgedaan,
ewemvesten aangetrokken, zoodat men zich
too gcmakkeli'k mogelijk in het water zou
hunnen bewegen, als men door een noocK
">»k nan/ buiten zou moeten. De Drager-
paraten werden aangedaan, waardoor
>n zich van toevoer van Jucht verzekerde.
Tóen begon men met de maatregelen om
het schip zoo mogelijk naar boven te krü
gen.
Men blies daarvoor de reëerve-olietahken
leeg en voelde hoe het achterschip naar
hoven kwam. Het schip lag in' betrekkelijk
ondiep water. De commandant heeft naar
alle waarschijnlijkheid op het oogenblik van
de aanvaring zijn schip rog den wal inge
stuurd waardoor het op zoo weinig moge
lijk water kwam te liggen; het roer stond
n.l. naar stuurboord over. Het schip kwam
zoover boven, dat de commandotoren onge
veer vijf c.m. hoven water uitstak. Dit was
een groot geluk, want nu kan men de men
schen via den toren naar buiten brengen.
Een reserve-officier sprong van een sloep
over op de O 11. Hij draaide het luik open
en praaidp de menschen beneden. Daarvan
waren er verschillenden zoo- druk bezig, dat
zij er niet aan dachten direct uit de boot te
komen. Eerst toen de stem dringends»
klonk, omdat het schip ieder oogenblik eeni-
ge centimeters over stag kon gaan en daar
door volloopen, haastte men zich naar bui
ten. Toen allen buiten boord waren werd
het luik van den toren weer gesloten en dat
bleek" goed, want kort daarna was het wéér
onder water.
Bij verschillende van de opvarenden deed
zich de reactie gevoelen, toen zij eenmaal
veilig op den wal stonden. Allen werjen dan
ook naar het Marine Hospitaal vervoer! om
eer» dag in observatie te Wijven.
Hoop, dat de twee menschen in de boeg-
huiskamer nog gered zouden kunnen wor
den, bestond er practisch niet meer, temeer
omdat de luchtleiding kapot gevaren was en
wanneer dé menschen dus niet in het bezit
van zutirstofkleppen ziin geweest is redding
niet denkbaar. Bovendien zat de koude in dit
compartiment zoo groot, zjjn, dat men het
daar niet langer dan eenige uren uit zou
kunnen houden.
De opvarenden waren diep getroffen door
het lot van drie hunner makkers.
Br is bjj verschillende marine-autoritei
ten min of meer ergernis, dat men practisch
werkeloos heeft moeten toezien, hoe de on
derzeeboot onder de oppervlakte verdween.
Men betreurt, dat de marine niet over ma
terieel beschikt om bij dergelijke rampen
oogenblikkelijk op te treden en te helpen.
Men heeft gedaan wat men kon, maar dat
was niet veel meer dan een, poging Om het
gedeeltelijk boven water gekomen schip
naar het z.g. „Kemperbamkie" te slepen en
daar op het dfoge te zetten. Die poging mis
lukte, omdat het schip vastgeboeid zat aan
den grond. Het gewicht van het voorschip
bedraagt niet minder dan honderd ton.
De bezuinigingspolitiek van vroeger jaren
heeft de Marine een bergingsvaartuig van
voldoende capaciteit onthouden. En dat deed
zich gisteren gevoelen. Het is niet te zeg
gen, of de twee menschen in het vooreom-
partiment gered hadden kunnen worden,
maar zeker is, dat men practisch ie»- had
Ifunnen doen om hen te redden. Nu stond
men machteloos op den kant toe te zien.
Redding onmogelijk.
Om vier uur 's middags kan. eerst ge
doken worden., Er zijn door een duiker klop.
signalen gegeven, doch men heeft geen ant
woord ontvangen Toen ook werd geconsta
teerd, dat twee compartimenten volgeloopen
waren. De lichters zouden on' twaalf uur in
den nacht in Den Helder ongeveer verwacht
worden. De st-oppen zijn reedsjlklaar ge
maakt, znodat terstond met het lichten e>=n
aanvang kan worden gemankt. De bedoeling
is dat de onderzeeboot naar het achtereind
van de -haven wordt gesleept, alwaar het
schip met bekisting dr|) end za worden ge
houden met het luik in len toren boven wa
ter. De kan« op berging van het schip is
inderdaad aanwezig.
De drijvende bokken aangekomen.
Vannacht om kwart óver een is de eerste
bok met een hefvermogen valn 50 ton in de
Buitenhaven van Den Helder aangekomen.
Woensdagmiddag twaalf uur was het ge
vaarte uit Amsterdam vertrekken. Getrok
ken door sleepbooteh werd in snel tempo
de reis door het Noord-Hollandsch Kanaal
gemaakt. Overal waren de bruggen reeds
open, alleen voor een spoorbrag"héeft rpen
even moeten wachten. In den loop van -den
nacht kwamen de beide andere bokken van
60 en 70 ton hefvermogen aan en vanmor
gen om vijf uur zijn de drie bokken met het
lichten begonnen.
Op klopsignalen geen react'e.
Vannacht om vijf uur is een duiker in de
diepte afgedaald om een onderzoek in te
"stellen naar het gedeelte van de duikboot,
dat in de modder is blijven steken. De dui
ker heeft ter hoogte van de boegbuiskamer,
.waarin zich de drie vermiste opvarenden
moeten bevinden, klopsignalen gegeven. Zij
werden echter niet beantwoord. De duiker
heeft daarna een tros gelegd om de neus
van het sdhip.
Het achtergedeelte van de duikboot was
reeds gisteren aan een bok van de marine
werf bevestigd en door deze omhoog gehou
den. Vanochtend omstreeks acht uur is dezt
bok vervangen door een der groot: bokken,
welke uit Amsterdam was aangekomen. Te
half twaalf Varen drie bokken bezig bet
sebip omhoog te treken. Omstreeks 12 uur
„is de boot gelicht en naar de haven gesleept
De drie slachtoffer».
De drie opvarenden van de O 11, die bij
de aanvaring het leven hebben gelaten, zijn
De 34-jarige sergeant torpedomaker G
L. Logemans, gehuwd en vader van öön
kind, gewoond hebbend in*Den. Helder;
De 36-jarige sergeant telegrafist F. W. J,
Steenvoort uit Den Helder, gehuwd en even.
eens vader van één ldnd;
De 22-jarige ongehuwde kok A Postma
uit Huizum in Friesland.
Mijnhardtjes helpen snel, want... Wat Mijnhardt maakt is goed.
Doos 50 ct. Proefdoos 10 ct.
Het Fransche persbureau Havas meldt:
De krijgsverrichtingen van gisteren
werden vooral gekenmerkt door de po
gingen. der Russen, zich aan de Westkust
van de Golf van Wiborg te nestelen. De
Russen hebben verder, gesjteund door een
krachtig geschutvuur en hier'en daar
door vliegtuigen, vele aanvallen op de
door de Finnen beeet gehouden eilanden
en op de versterkte punten aan de st
gedaan. Deze aanvalsmethode brengt
veel gevaren met zich, doordat geschut
vuur en vliegtuigbommen scheuren in
het ijs veroorzaken. Een groot aantal
aanvallers is dan ook verdronken of door
het Finsche vuur gedood. Niettemin blijft
de toestand ernstig
Aan de rest van het frqnt op de Ka-
relische landengte werd nob steeds hevig
gevochten. Tenslotte hebben de Finnen
alle aanvallen van de golf van Wiborg
tot Vuoksi afgeslagen.
Het sensationeele nieuwsi van den dag
was de aankomst van een Russisch ski
bataljon op het ijs van dlFinsche golf.
Op het eiland Hogland hadden de Rus
sen een sterke troepenmacht samenge
trokken en vandaar rukten de ski-afdce-
lingen op. Zij .werden door de Finsche
luchtmacht gebombardeerd.
In den sector Kuhmo» hebben de Rus
sen, toen zij trachtten tot den aanval
over te gaan, 50Q man verloren. De Fin
nen zetten een tegenaanval in en brach
ten den Ruisen bloedige verliezen toe.
In den loop van den dag heeft de
Sovjet-Russlêche luchtmacht drie Fin
sche ziekenhuizen, die vrij ver van het
front gelegen waren, gebombardeerd. In
een ziekenhuis werden tien zieken ge
dood, in een tweede vielen vier slacht
offers. In alle drie gevallen waren de
daken der ziekenhuizen duidelijk met
het' Roode Kruisteeken gekenmerkt.
Russische vliegtuigen hebben verder de
plaatsjes Mikkeli, Kiopio en Lahti, die
geenerlei,militaire belangen hebben, ge-
bombardeerd. In Lahtl vielen verschei
f'dene dooden.
Reizigers, die 's avonds in Helsinki zijn
aangekomen, vertellen, dat hun trein to
het gebied van Lahti met machinege-
weervuur door Russische laagvliegende
toestellen Is bestookt.
Laat in den nacht zijn meer bijzon
derheden over den aanval der Russische
troepen bekend geworden. Dg ski-solda
ten, die door lichte tanks gesteund wer
den rukten in buitengewoon lange colon-
nes op. Het kwam echter» piet tot een
eigenlijk gevecht. De Finnen beperk'ten
zich er toe den vijand te bombardeeren
met bijzondere nauwkeurigheid. De bom
men sloegen enorme gate» in de Rus
sische colonnes.
De Finsche kustbatterijen onderhiel
den een spervuur, dat de Russische ge
motoriseerde troepen verhinderde tot de
kust te naderen.
Het groote Russische offensief op het
ijs in de golf van Wiborg werd volgens
do laatste berichten over een front van
20 kilbmeter breed ten uitvoer 'gelegd.
De Russen slaagden er in zich op twee
kleine schiereilanden te nestelen, doch
men hecht daaraan in het geheel geen
beteekenis, 'daar de Russen, zich in een
zeer blootgestelde positie bevinden en
wSarschtoilijk njet veel vereer landin
waarts kunner^ trekken.
Reuter meldt uit Londen:
Naar officieel wordt medegedeeld heeft
de commissie voor den vijandelijken uit
voer Woensdagavond de inbeslagneming
gelast van de lading steenkool van acht
der negen te Duins liggende Italiaansche
schepen.
Het negende schip, de Loasso, is vrij
gegeven, daar vastgesteld is, dat het op
l Maart was vertrokken en daarna, ten
gevolge van machineschade vertraging
heeft gehad.
De beslissing beteekent, dat de ladin-,
gen tot het einde van den oorlog zullen
worden vastgehouden. Wannéér bewezen
is, dat jij- Italiaansche of andere neu
trale eigendom zijn, zullen zij' dan aan
de eigenaars worden overgedragen, maar
wanneer zij, DUitsche eigendom zijn, zal
hun bestctnmtóg affiangen van de vre
desvoorwaarde».
In den loon Van den dag van gisteren
is het aantal italiaansche kolenschepen,
dat op do reede van Duins voor anker
heeft moeten gaan, tot zestien gestegen.
De diplomatieke correspond*» van .4
Reuter meldt, dat, naar men' verwacht,
binnen enkele dagen aan Rqme een
Britsche nota zal worden gezonden ln
antwoord op het ltaliaansch#protest in
zake het embargo op den uitvoer van
Duitsche steenkool A
tEpropoesch belang dat
jT^erbo-Slo^aaksche
„Het
het
is
tK>UW!
doch evenmin overl
pofrincen pedann ij]
Het bleef bij posrm
hii zelfs een emrti^j
Na de ontk^te
staat nooit i^eerl herrijst'
Het Hópgaarsc'e tfle^aa^agpntschap
meldt uit Boedane
Csaky, de minis1 er van byi^enlandsche
zaken, heeft in het huis /an afgevaardigden
in antwoord op een 'ntejmollatie ^erk]aard,
dat de H')n^ar^Hp regje^ ring-de Tsjecho-'
Slowaaksche proua|*anda niet \onderschat,
•V-at. Rencsi nfegft eersj
d*ï Ver3cnyrde Btaten.
ren. Te Pittsburg heeft
*»chfe geleden,
ling yan den oorlog is
Osuskv er in geslaabd een "overeenkomst te
sluiten met Haladiek waarbij zij ziin- over
eengekomen e^ni Tsle' hiSrh en Slowaakdeh
leger on dn Hadn fel hro'-^nn Hof. i«? eyr
Furnope<?cb belang! a'dus Csakv, dnt het
bov<v*e' T^Who-Slowaahscbe staat nooit
meer herrijst.
rv> tn-<whon O-mcsTc*' ep. D^Hdi^r geslopen
ov'nvopWKrb1*" ie-cpljrio» fi'
sehen Halifax .en Benesj betroffen slecht
kwesties van tftohnisrh-mil'tairen aard en
ontwegen iedere nolitfeke bcto'te. Ik be-
grffp, zéo ging Csak^ voert, da* Frankrijk
en Engeland er naar streven behalve hun
zonen ook vreemdelingenlegioenen in den
strijd tp ^zenden
Het-is van belang, dat wij er in ges'aagd
Officieeje Duitsche verklaring.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
B^Hijn:
Van officieele Duitsche zijde wordt mede
gedeeld v
In de buitenlandsche pers worden voort*
durend verwijten geuit:
1. dat Duitsche vliegtuigen neutrale
schepen tot zinken brengen, zonder zich
erom te bekommeren, of het betreffende
schip vrijwillig onder bescherming van een
buitenlandsch oorlogsschip vaart, dnh wel
gedwongen naar de een of andere controle
haven wordt opgebracht, en
2. dat Duitsche vliegtuigen de beman
ningen met machinegeweren beschieten,
hetgeen meestal als een terreurmaatregel
wordt voorgesteld.
Ten aanzien hiervaft kan het volgende ge
zegd worden:
Wat betreft punt 1: Een Duitsch vlieg
tuig' boven zee kan niet vaststellen of een
neutraal koopvaardijschip onder geleide van
een vijandelijk oorlogsschip varend naar de
vijandelijke kust vrij-wilUg onder bescher
ming van dit .oorlogsschip vaart, of gedwon
gen naar een controlehaven wórdt opge-
bracht. Het vliegtuig kan slechts het feit
van de vijandelijke begeleiding vaststellen.
De verantwoordelijkheid voor het feit, dat
een neutraal vaartuig, dat naar een contro
lehaven wordt opgebracht, als een in vijan
delijk gebied varend schip moet worden be
schouwd en in overeenstemming met de be
ginselen van het volkenrecht aangevallen
wordt, berust uitsluitend bij de vijandelijke
partij, die het vaartuig tegen zijn wi' tot
het aanloopen van een vijandelijke haven
dwingt,. In ieder geval beteekent de gedwon
gen' opbrenging niets anders dan het zich
met geweld-meester maken van het schip,
met het doel zich de lading voorzooiver mó
gelijk toe te eigenen. Alle eenheden van de
luchtmacht, die boven de Noordzee operee-
ren, hebben ftrenge orders, zich onder alle
omstandigheden te onthouden van aanval
len 00 neutrale koopvaardijschepen, die niet
in vijandelijk convooi v^ren en zich niet aan
vijandelijke handelingen schuldig maken.
Wat betreft punt 2: Beschieting^zonder
reden van de bemanning van een neutraal
koopvaardijschip met machinegeweren door
Duitsche vliegtuigen komt In geen g .1 in
aanmerking. De schepen worden in dc ge
vallen, dat zulks noodig is, slechts door een
mitrailleursalvo voor den boeg uitgenodigd,
te stoppen of hun vlag te tbonen, of 001 wel
een bepaalden koers te sturen. Slechts wan.
neer aan deze uitnoodiging geen gevolg
gegeven wordt, of het schip zich op andere
wijze verweert, wordt van de wapens, ge-
bruik gemaakt. Dat bemanningen van neu-I
trale, of ook wel vijandelijke schepen, in
reddingbooten door Duitsche vliegtuigen
met machinegeweervuur zijn aangevallen,
zooals nu en dan beweerd, is, is kwaadwil
lige laster. Wel hebben de Engelschen zich
'n verscheidene gevallen aan dit brutale op-
treden pchufÖig gemaakt. Met de Duitsche
soldaten-eer is zulk een Jjakbaar gedrag
echter volkomen" onvereenigbaar.
Om non-agressiepact te onderteekfnen-
De Sovjet-Russische legatie heeft be
vestigd dat de Russische volkscommissa
ris van buitcnlandsehe zaken, Molotov,
binnenkort een bezoek aan Boekarest z;
brengen, ten einde een non-agressiepac"
met Rrmmchjë te onderteekenen
In Roqihepnsche kringen te Londen
twijfelt men, volgens de U P., aan e
waarheid vin dit bericht. Men wi r
op (Jat Sovjet,Rusland en Roemenië in
1933 te'Londen reeds een non-agressie
pact hebben geteekend
zijn eu^iteti op ons iuitialMf nn-o machtig^
rietiden er m geslaagd M - - V »rr>oto
Westersche mocepdhed»» *- a U-crli-nen,
dat zij z:ch door ontijdi» b»Vft te doen,
op een zeer gevaarlijk rad -o-den be
geren, daar di». zou leiden tot de oprichting
van een ontijdig«geborgn staa*. hetreeu nek
een ontijdig geboren oorlog tor gevolg zou
kunnen hebben.
De Hongaarsche regeering acht het niet
nuttig in te grijpen in geval Hongaarsche
belangen niet worden geraakt.
