WIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA ETS OMSTREKEN
No. 20265
Donderdag 7 Maart 1940
78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWO UDE. BODEGRAVEN; BOSKOOP; GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalvo Zon- en Feestdagen
DE RAMP MET DE O II.
Bemanning voerde een strijd op leven en dood.
- Redding drie vermisten
uitgesloten.
IFT verhaal van den ondergang van de
„O. 11" getuigt, dat de oudhHollandsche
zeemansgeest npg vaardig is over de men-
sahen van onze Koninklijke Marine. Het,-is
te danken aan de vastberadenheid van dt
leiding en aan de kalmte van de beman
ning, dat twintig menschen er bet leven bij
déze ramp hebben afgebracht'.
Hoofdpijn Kiespijn - Gevatte koude
RUSSISCHE SKITROEPEN IN ACTIE BIJ WIBORG.
Geschutsvuur en vliegtuigbommen veroorzaken
scheuten in het ijs.
De lading van acht
Italiaansche kolenbooten
in beslag genomen.
De Tsjecho-Slowaaksche
propaganda.
Het Duitsche optreden
tegen de neutrale
scheepvaart.
MOLOTOV NAAR BOEKAREST.
Om non-agressiepact te onderteekehen.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Good* en omstreken (behooreode tot den betorgkrin*»
16 regel, 1.80, elke regel meer 0.25, V«n buiten Gouda en den bexorgkring:
1—6 reveil f 1M. elke regel meer f OM Advertentiëm in bet Zaterdagnumme- 20
btfelng o» den prfla. Liefdadigheid»-ad vertentiën de helft van den'ortfa.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regel, 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 60 hooger
AdverlentKn kunnen worden ingezonden door tuaacbenkomat van «oliede Boek
handelaren, Advertentiebureau, en onze agenten en moeten daag* v66r de plaatsing
aan "bet Bureau zfln ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone advef tentiSn en ingezonden madedeelinger, bij contract tot zeer gdreduceerden
prfla Groote letten en randen worden berekend naar plaatsruimte.
iiV
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—0 uur. Administratie en Redactie Telef
fnterc 3746. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT SI. GOUDA
bij onze agenten en loopen, den boekhandel en de poetkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwatAal 8.16.
Toen de sleepboot de O IJ ranide, was de
consternatie aan boord begrijpelijkerwijze
vrij groot. De slag was geweldig. Heel: bet
'-hm trilde en dreunde.
Op de commandobrug stond bij den cofh-
mandant, den luitenant ter zee der tweede
klasse H. A. W. Goossens, de chef van de
machinekamer, de officier van den M.S.D.
tweede klas, W. D. J. Gestel. De comman
dant gaf na dp aanvaring oogenbiikkelijk.
order naar beneden alle eompartóÉihnten te
«luiten en de eerste officier, d^yluitenant
ter zee der tweede klasse, F. Steinmetz,
nam deze order in volkomen rust over en
zorgde voor de uitvoering., Alle vijf com
partimenten werden •waterdicht afgesloten.
Del snelle reactie Van alle instanties is oor
zaak geweest dat het schip niet met alle op
varenden is vergaan.
De chef van de machinekamer, die, zooals
wij zeiden, op de brug stond, begaf zich
direct naar beneden»
Toen hem later gevraagd werd„Waarom
sprong je niet over boord, zooals de andere
leden van de bemanning deden, die boven
deks waren?", was zijn antwoord: „Mijn
taak was benedep."
"Toen de ebef beneden was sloot de com
mandant den cammandotoren. Daarna
sprong ook hij te water en zwom naar den
wal. Het, schip zonk in minder dan geen
tijd. f
De i O 11 was. getroffen in het tweede
compartiment, liet z.g. batterijcomparti-
ment, grtat tevens rdient als logies voor de
officiereii.
Aan git compartiment grenst bet bokje
van den telegrafist, zoodat men begreep,
dat deze verdronken zou zijn.
Voor compartiment II .is de boegbuiska-
mer en hier waren de twee andere opvaren
den, die niet te redden waren, omdat dit
compartiment niet te bereiken was door het
voigeloopen- tweede compartiment en omdat
men hier geen noodluilc had, waardoor men
kon ontsnappen.
Voor de ontstelde oogpn van de toeschou
wers op den wal (het bericht van het on—
geluk ging als een loopend -vuurtje door de
marinestad zag men al spoedig daar be
neden maatregelen nemen om aan den vcr-
drinlcings. of verstikkingsdood te ontsnap-
Den.
Op den bodem van de zee werd niet al
leen beraadslaagd, maar ook gewerkt. Daar
•overlegden de commandant en chef machi
nekamer wat hun te doen stond. Met ver
schillende opvarenden bevonden zli zich Ir.
het z.g. „centraal station", het hart van
het schip, waaruit alles geregeld wordt.
Men zocht allereerst verbinding met de op
avarenden in de andere compartimenten,
j Nadat men zich rekenschap bad gegeven,
dat alleen ihet vijprsehip getroffen was. b»l
de de commandant naar de .opvarenden in
het achterste compartiment en zeide, dat
Wen de deuren kon openen en naar het een-
Vaal station komen. Hieraan werd gevolg
Men probeerde toen met de boegbuifVtca-
mer in vedbinding te komen en hoewel men
wnvankelijk meende teekenen van leven te
oooren, kon men daarna helaas geen con-
.tact meer krijgen.
Toen de e<Wste officier met den chef van
de machinekamer en een kleine twintig an
dere opvarenden in het centraal station biï-
ten waren, nam de heer Steinmetz de lei
ding. Alle zware kleeding werd uitgetrok
ken, schoenen weiden eveneens uitgedaan,
twemvesrten aangetrokken; zoodat men zich
gemakkelijk mogelijk in het water zou
hjnnen bewegen, als men door een nood-
hnk naar buiten zou moeten. De DrSgar-
*PParaten werden aangedaafi, waardoor
"wn rich van toevoer van lucht verzekerde.
jé
Toen begon men met de maatregelen om
het sohip' zoo mageHjk'naar boven te krij.
gen.
Men blies daarvoor de reserve-olietanken
leeg en voelde hoe het achterschip naar
boven kwam. Het schip lag in betrekkelijk
ondiep water. De commandant heeft naar
alle waarschijnlijkheid op het oogenblik van
de aanvaring zijn schip nog den Wal inge
stuurd waardoor het op zoo weinig moge
lijk water kwam te liggen; het roer stond
n.l. naar stuurboord ovêr. Het schip kwam
zoover boven, dat de cemmandotoren onge-i
veer vijf c.m. boven water uitstak. Dit was
een groot geluk, want nu kan men de men
schen via den toren naar buitep brengen.
Een reserve-officier spreng van een sloep
over op de O 11. Hij draaide bet luik open
en praaide de menschen beneden. Daarvan
waren er verschillenden zoo druk bezig, dat
zij er niet aan dachten direct uit de boot te
kpmen. Eerst toen de stem dringende»
klonk, omdat het schip ieder oogenblik eeni-
ge centimeters over stag kon gaan en daar
door volloopen, haastte men zich naar haf
ten. Toen allen buiten boord waren werd
het luik van den toren weer gesloten en dat
bleek goed, want kort daarna was het weer
onder water.
Bij verschillende van de opvarenden deed
zich de reactie gevoelen, toen zü eenmaal
veilig op den wal stonden. Allen werden dan
ook naar het Maripe Hospitaal vervoerd om
een» dag in objui'f lie te blijven.
Hoop, dat de twee menschen in 3e boeg-
huiskamer nog gered zouden knnrtu wor
den, bestond er practisch niet meer, temeer
omdat de luchtleiding kapot gevaren wps en
wanneer de menschen dus niet in hpr bezit
van zuurstofkleppen ziin geweest/* redding
niet denkbaar. Bovendien zalHëKoude in dit
compartiment zoo groot zijn, dat meh het
daar niet langer dan eenige uren uit zbu
tcunnen houden.
De opvarenden waren diep getroffen door
het 'lot van drie hunner makkers.
Br is bjj verschillende marine-autoritei
ten min of meer ergernis! dat men practisch
werkeloos heeft moeten toezien, hoe de on
derzeeboot ondeu" de oppervlakte verdween.
Men betreurt, dat de marine niet over ma
terieel beschikt om bij dergelijke rampen
oogénblilckelijk op te treden en te helpen.
Men heeft gedaan wat men kon, maar dat
was niet veel meer dan een poging om het
gedeeltelijk boven water gekomen schip
naar het z.g. „Kemperbamkie" te slepen en
daar op het dfoge te "zetten. Die poging mis
lukte, orrMat het schip vastgeboeid zat aan
den grond. Het gewicht van" het voorschip
bedraagt niet minder dan honderd ton.
De bewuinigingspoiitiek van vroeger jaren
heeft de Marine een berglngsvaartnig van
voldoende capaciteit onthouden. En dat 'deed
zich gisteren gevoelen. Het is niet te zeg--
gen, of de twee menschen in het voorcom- i
partiment gered hadden kunnen wordert',
maar zeker is, dat men practisch ie»' had 1
kunnen doen om hen te redden. Nu stond
men machteloos op den kant toe te zien.
Redding onmogelijk.
Om vier uur 's middags kan eerst ge-
dokeh worden. Er zijn door een duiker klop
signalen gegeven, 'doch men heeft geen ant
woord ontvangen Toen ook werd geconsta
teerd, dat twee compartimenten voigeloopen
waren. De lichters zouden on- twaalf uur m
den nacht in Den Helder ongeveer verwacht
worden. De st-oppen zjjn reeds klaar ge
maakt) zoodat terstond met het lichten een
aanvang kan worden gemaakt. "De bedoeling
is dat de onderzeeboot naar het achtereind
van de haven wordt gesleept, alwaar het
schip met bekisting dry: end za. worden ge
houden met het luik in lea toren boven wa
ter. De kans ou 'berging van het schip Is
inderdaad aanwezig.
De drijvende bokken aangekomen.
Vannacht om kwart over een is de eerste
bok met een hefvermogen van 50 ton. in de
Buitenhaven van Den Helder aangekomen.
Woensdagmiddag twaalf uur was het ge
vaarte uit Amsterdam vertrokken. Getrok
ken door sleepbooten werd in snel tempo
de reis door het Noord-Hol landsch Kanaal
gemaakt. Overal waren de bruggen reeds
open, alleen voor een spoorbrug heeft men
éven moeten wachten. In den loop van den
nacht kwamen de beide andere bokken van
60 en 70 ton hefvermogen aan en vanmor
gen om vjjf uur zjjn de drie bokken met het
lichten begonnen.
Op klopsignalen geen react'e.
Vannacht om vijf uur is een duiker in de
diépte afgedaald <5m een onderzoek in te
stellen naar 'het gedeelte van de duikboot,
dat in de modder is blijveh steken. De dui
ker heeft ter hoogte van de boegbuiskamer,
waarin zich de drie vermiste opvarenden
moeten bevinden, klopsignalen gegeven. Zij
werden echter niet beantwoord." De duiker
heeft daarna éen tros gelegd om de neus
van het schip.
Het achtergedeelte van de duikboot was
reeds gisteren aan een bok van de marine
werf bevestigd en door deze omhoog gehou
den. Vétoochtend omstreeks acht nur is dezt
vervangen door een der groot» bokken,
Ike uit Amsterdam was aangekomen. Te
half twaalf waren drie bokken bezig" het
Schip omhoog te treken. Omstreeks 12 uur
is de boot gelicht en naar de haven gesleept.
De drie slachtoffer".
De drie opvarenden van de O 11, die hij
dd aanvaring het leven hebben gelaten, zijn
De 34-jarige - sergeant torpedomaker G
,,L. Logemans, gehuwd en vader van één
kind, gewoond hebbend in Den Helder;
De 35-jarige sergeant telegrafist F. W. J.
Steenvonrt uit Den Helder, gehuwd on even
eens vader van één kln^j
De 22-jarige ongehuwde kok A Postma
uit Huizum in Friesland.
Mijnhaidtjes helpen snel, want... Wat Mjjnhardt maakt is goed.
Doos 50 ct. Proefdoos 10 ct.
Het Franse he persbureau Havas meldt:
De krijgsverrichtingen van gisteren
werden vooral gekenmerkt door de pep
gingen der Russen, zich aan de Westkust
van de Golf van Wiborg te nestelen. De"
Russen hebben verder, gesteund door een
krachtig geschutvuur» en hier en daar
door vliegtuigen, vele aanvallen op de
door de Finnen beaet gehouden eilanden
en op de versterkte punten aan de st
gedaan. Deze aanvalsmethodc brengt,
veel gevaren met ziclj, doordat geschut
vuur en vliegtuigbommen scheuren In
het ijs veroorzaken. Een groot aantal
aanvallers ls dan ook verdronken of door
het Finsche vuur gedood. Niettemin blijft
de toestand ernstig
Aan de rest van het front op de Ka-
relische landengte werd nog steeds hevig
dood, in een tweede vielen vier slacht
offers. In alle drie gévallen waren de
daken der ziekenhuizen duidelijk met
het Roode Kruisteeken gekenmerkt.
Russische vliegtuigen hebben verder de
plaatsjes Mikkeli, Kiopio en Lahti, die
geenerlei militaire belangen hebben, ge
bombardeerd. In Lahti vielen verschei
dene dooden.
Reizigers, die 's avonds in Helsinki zijn
aangekomen, vertellen, dat hun treür tn
het gebied van Lahti met machluege-
wcervuur door Russische laagvliegende
toestellen is bestookt.
Laat in den nacht zijn meer bijzon
derheden over den aanval der Russische
troepen bekend geworden. De ski-solda
ten, dié door lichte tanks gesteund wer
den rukten in buitengewoon lange colon-
gevochten. Tenslotte hebben de Finnen nes op. Het kwam echter niet tot een
alle aanvallen van de golf van Wiborg eigenlijk gevecht. De Finnen beperkten
tot Vuoksi afgeslagen.
Het sensationeele nieuws van den dag
was de aankomst van een Russisch ski
bataljon op het ijs van de Finsche golf.
Op het eiland Hogland hadden de Rus
sen een sterke troepenmacht samenge
trokken en vandaar rukten de ski-afdee-
lingen op. Zij werden door de Finsche
luchtmacht gebombardeerd.
In den sector Kuhmo hebben de Rus
sen, toon zij trachtten tot den aanval
over te gaan, 50Q man verloren. De Fin
nen zetten een tegenaanval in en brach
ten den Russen bloedige verliezen toe.
In den loop van don dag heeft de
Sovjet-Russische luchtmacht drie Fin
sche ziekenhuizen, die vrij ver van het
.front gelegen waren, gebombardeerd. In
een ziekenhuis werden tien zieken ge-
Reuter meldt uit Londen:
Naar officieel wordt medegedeeld heeft
de commissie voor den vijandelijken uit
voer Woensdagavond de Inbeslagneming
gelast van de lading steenkool van acht
c!er negen té Diiins liggende Italiaansche
schepen.
Het negende schip, de Loasso, is vrij
gegeven. daar vastgesteld Is, dat het op
1 Maart was vertrokken en daarna ten
gevolge van machineschade vertraging
heeft gehad.
De beslissing beteekent, dat de ladin
gen tot het einde van den oorlog zullen
worden vastgehouden. Wanneer bewezen
is, dat zij Italiaansche of andere neu
trale eigendom zijn, zullen zij dan aan
de elgchaars worden overgedragen, maar
wanneer zij Duitsche eigendom zijn, zal
hun bestemming afhangen van de vre
desvoorwaarden.
In den loop van den dag van gisteren
is hot aantal Italiaansche kolenschepen,
dat op do reede van Duins voor anker
heeft moeten gaan, tot zestien gestegen.
De diplomatieke correspondent van
Reuter meldt, ,dat, naar men verwacht,
binnen enkele dagen aan Rome een
Britsche nota zal worden gezonden lri
antwoord op het Italiaansche protest in
zake het embargo op den uitvoer van
Duitsche steenkool.
zich er toe den vijand te bombardeeren
megltózondere nauwkeurigheid. De bom-
mdSrfioegen enorme gaten In de Rus
sische colonnes.
De Finsche kustbatterijen onderhiel
den een spervuur, dat de Russische ge
motoriseerde troepen verhinderde tot dê
kust te naderen.
Het groote Russische offensief op het
ijs«in de golf van Wiborg werd volgens
de laatste berichten over een front van
2n kilometer breed ten uitvoer gelegd
De Russen slaagden er in zich op twee
kleine schiereilanden te nestelen, doch
men hecht daaraan in het geheel geen
beteekenls, daar de Russen zich in een
zeer blootgestelde positie bevinden en
waarschijnlijk niet veel verder landin
waarts kunnen trekken.
„Het is een Euroneesch belang dat
het bouwsel Tsiecho-Slowaaksche
staat nooit meer herrijst".
Het Hongaarsche telegraaf-agentschap
meldt uit Boedapest:
Csaky, de minister ven 'bupenlandséhe
zaken, heeft in het huis «ui afgevaardigden
in antwoord op een Interpellatie verklaard,
dat de Hongaarsche regering de Tsjerho-
Slowaaksche propaganda niet ondersrhat,
j doch evenmin overeet-at. Renesj heeft eerst
pogingen gedaan in de Veracnigda Staten.
Het hleef bij pogineen. Te Pittsburg heeft
hij zelfs een ernstig echec geleden.
Na de ontketening van den oorlog is
Osuskv er in geslaagd een overeenkomst te
sluiten met Daladier. waarbij zij ziin over
eengekomen een Tsierhisrh en Plovanksch
legér on de been te brengen Het ls e-r
Eurooeeseh belang, aldus Csaky. dat het
hoeve! TeWho-Slowaaksche staat nooit
meer herrijst.
fV> tn.s-ben Osuofcv en Dalsdier gesloten
overrrvVevst. evene's ,ie brietV i.reMnr» t»»s
scben Halifax en Benesj betroffen slechts
kwesties van technisch-mil'taircn aard en
ontweken iedere politieke belofte. Ik be
grijp, zoo ging Csakv voort, dat Frankrijk
en Engeland er naar stroven behalve hun
zonen ook vreemdelingenlegioenen in den
strijd te zenden
Het is van belaVig, dax wij er in ges'aagd
Officieele Duitsche verklaring.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Berlijn;
Van officieele Duitsdie zijde wordt mede
gedeeld;
In de buitenlandsdhe pers worden voort
durend verwijten geuit:
1. dat Duitsche vliegtuigen neutrale
schepen tot zinken brengen, zonder zich
erom te bekommeren, of het betreffende
schip vrijwillig onder bescherming van een
buitenlandsch oorlogsschip vaart, dan wel
gedwongen paar de een of andere controle
haven wordt opgebracht, en
2. dat Duitsche vliegtuigen de beman
ningen met machinegeweren beschieten,
hetgeen meestal als een terreurmaatregel
wordt voorgesteld.
Ten aanzien hiervan kan het volgende ge
zegd worden;
Wat betreft punt 1; Een Duitsch vlieg
tuig boven zee kan niet vaststellen of een
neutraal koopvaardijschip onder geleide van
een vijandelijk oorlogsschip varend naar de
vijandelijke kust vrijwillig onder bescher
ming van dit oorlogsschip vaart, of gedwon
gen naar een controlehaven wordt opge
bracht. Het vliegtuig kan slechts het feit
van de vijandelijke begeleiding vaststellen.
De verantwoordelijkheid voor het feit, dat
een neutraal vaartuig, dat naar een contro
lehaven wordt opgebracht, als een in vijan
delijk gebied varend schip moet worden be
schouwd en in overeenstemming met de be
ginselen van het volkenrecht aangevallen
wordt, berust uitsluitend bij de vijandelijke
partij, die het vaartuig'tegen zijn wi! tot
het aanloopen van een vijandelijke haven
dwingt. In ieder geval beteekent de gedwon
gen opbrenging niets anders dan het zich
met geweld meester maken van het schip,
met het doel zich de lading voorzoover mo
gelijk toe te eigenen. Alle eenheden van de
luchtmacht, die boven de Noordzee operee-
ren, hebben strenge orders, zich onder alle
omstandigheden te onthouden van aanval
len op neutrale koopvaardijschepen, die. niet
in vijandelijk convooi varen en zich niet aan
vijandelijke handelingen schuldig maken.
Wat betreft punt 2: Beschieting zonder
reden van de 'bemanning van een neutraal
koopvaardijschip met machinegeweren door
Duitsche vliegtuigen komt ln geen geval in
aanmerking. De schepen worden in dc ge
vallen, dat zulks noodig is, slechts door éen
mitrailieursalvo voor den boeg uitgenodigd,
te stoppen of hun vlag te toonen, of oo.c wel
een bepaalden koers te sturen. Slecht3 wan.
neer aan deze uitnoodiging geen gevolg
gegeven wordt, of het schjp zich op andere
wijze verweert, wordt van de wapens ge
bruik gemaakt. Dat bemanningen van neu
trale», of ook wel vijandelijke schepen, in
reddingbooten door DJksche vliegtuigen
Met machinegeweerruur zijn aangevallen,
zooals nu en dan beweerd is, is kwaadwil
lige laster. Wel hebben de Engejschen zich
in verscheidene gevallen aan dit brutale op
treden schuldig gemaakt. Met de Duitsche
soldaten-eer is zulk een laakbaar gedrag
echter volkomen onvereenigbaar.
De Sovjet-Russische legatie heeft be
vestigd dat de Russische volkscommissa--
ris van bultenlandsche zaken, Molotov,
binnenkort een bezoek aan Boekarest zal
brengen, ten einde een non-agressiepact
met Roemenië te onderteekenen.
Ih Roemeensche krirfgen te' Londen
twijfelt man, volgens de U. P., aan de
waarheid van dit bericht. Men wijst er
op dat Sovjet-Rusland en Roemenië ln
1933 te Londen reeds een non-agressie
pact hebben geteekend.
zijn en dat op ons initiatief nn»e umrhtigo.
vrienden er in geslaagd n een 'V —rente
Westerache mogendheden t. deen Tvgrïlpen,
dat zij zich door ontydi- be'often te doen,
op een zeer gevaarlijk rad .enden he
geven, daar dit zou leiden tot de oprichting
van een ontijdig geboren staat, hetgeen oek
een ontijdig geboren oorlog tot gevolg zóu
kunnen hebben.
De Hongaarsche regooring acht het niet
nuttig in te grijpen in geval Hongaarsche
belangen niet worden geraakt.
