a zs.'ü?Axs-, srs
itMU^^aataagr^ffirAJL-
No. 20266
Vrijdag 8 Maart 1940
78e Jaargang
haÏotrech^ MM«DREOTr!aMoroc^m^
K£RK> OUDERKERK,, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
^^SryTmPBii18' VU-Gond* J'.T'™1* (behoorende tot den besorgfcrinsJ
VREDESOVERLEG TE STOCKHOLM.
Mogelijkheid overwogen van spoedige/beëindiging van
Finsch-Russischen oorlog.
De Russische eischën.
Ultimatum zal heden
te middernacht afloopen.
Pr^L" COlr^POndent van d0 "United
Press meldt uit Londen, dat hij uit dc
meest bevoegde bron bevestiging heeft
verkregen/ van het bericht volgens het
welk de Zweedsche regeering zich twee
weken géleden ln verbinding heeft ge
steld mqt Finland in zake de voorwaar-
Daladier tevreden over
onderhoud met Welles.
Het Noorsche schip „Eika"
getorpedeerd.
DE O 11 GELICHT.
Het stoffelijk overschot van
de drie vermisten gevonden.
Zij moeten dadelijk na aanvaring
zijn verdronken.
„DE JONGE WILLEM" NAM
VIjpiG SCHIPBREUKELINGEN
Ongerustheid over het
S.S. „Vecht".
VAN „DOMALA" OP
De bom, die een vliegtuig ln glijvlucht
naar het Nederlandsche schip
wierp, miste en viel
Drie personen gedood
bij bomexplosie.
M voorpa^uiA M hooger.
<Jo°r tuMdwokomrt T«n «oliede Boek
hanfeiaraa, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags Vóór de olaatsinjr
aan het Bureau ttfn ingekomen, teneinde ran opname verzekerd te sKn
Ome bureaux xün dagelijks geopend van 9--6 aar. Administrate en Redactie Teief
'nterc 3716. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelflka aangenomen aan one Bureau: MARKT 41. GOUDA
bfl ome agenten en loopere, den boekhandel en de poetkaatooien.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal weer de
Oexorging per looper geschiedt. Franco per poet per kwataal 8.16.
De kwestie Hangö-
Eeii/van de delicaatste kwesties is wei
die wan oen afstand van Hango, aange
zien/daardoor in Finland een wig gédre-
veiy zou worden en Moskou later zeker
wei nieuwe eisehen zou stellen. De Fm-
s^iie staatslieden hebben zien steeds be
reid verklaard tot het sluiten van een
fcervo 'en vrede, doch de eiscnen, die
/tnans bekend zijn geworden, houden ai
BERICHTEN uit Stockholm ain Ber-
llngske Tidende" melden dat er on
weerlegbare bewijzen zijn, dat er te
Stockholm vredesonderhandeling gaande
ziin om een einde te maken aan den
FInsch—Russtschcn oorlog
Reeds verscheidene dagen zijn er in- "J" sewuiuen, nouaen ai
leidende besprekingen gehouden waarbli 1 huel wemlS rekening met Finland's vitale
de Finschp gezant Erkko oh de Russische' recntün'
gezante, mevr. Kollontay, alsmede hot
Zweedsche ministerie va» buitenlandsche
zaken waren betrokken. Namens de Fin-
sche regeering treedt Paasikivl op
Paasikivl, die heeft deelgenomen/aan
de onderhandelingen te Moskou, Welke
aan den oorlog voorafgingen, was/vroe
ger een persoonlijke vriend van /Stalin
glstorfen jb de Zweedsche
hoofdstad, tn aansluitinxr nn non imnriov.
hoofdstad, in aansluiting op een gewich
tje bespreking met dé Finsche regee-
rlngs- en legerautoritetten, wélke werd
onderbroken door besprekingen met den
Stockholm ReZant en ^ndere gezanten te
,kuam d0 Dultsche perschef
Otto Dietrich te Stocwholip aan, alsmede
generaal Rosenbroyor, de/ vertegenwoor-
diger van generaal Manherhelm, en dc
Dultsche gezant te Helsinki, Blücher.
Ook Svinhufvud, de voormalige presi
dent der Finsche repó bliek, is gisteren
per Miegtuig te Stockholm aangekomen.
„Berlingske Tidende" legt cr den na
druk, op dat de tegenwoordigheid van al
deze personen te zamen geen toevallig-
■ÜL i?' doch wij»t °P goed-voorbereide
onderhandelingen. Geen der betrokken
partijen wilde Evenwel een verklaring
afleggen tegonoVer de pers, waarover de
officieel niet-bevestigdc onderhandelin
gen loopen.
Rostand handhaaft oude eisehen-
I ar ,T.aifop Ruedalld bereid Is de vijan-
I _JglijkheUen te stakgn.
Deze /belangrijke ontwikkeling van den
toestand zou de campagne kunnen vex-
TS^"Welke,.nu door d0 Londensche
„Times wordt gevoerd en waarin het
blad aandringt om snel materiaal van
Engeland naar Finland te zenden in veel
grootore mate dan tot nu toe ls geschied
Deze campagne werd heden wederom ge
steund ln een' brief van Lord Davies in
Het is een feit, dat er buiten Finland
veel meer over vrede en bemiddeling ge
sproken is, dan in Helsinki zelf. leder-
een erkent den ernst van de situatie.
Niemand ontkent, dat een uitvoerbare
vredesregeling van harte begroet zou
worden. Doen diplomatieke en andere
buitenlandsche waarnemers gelooven
niet, dgt eenige gezaghebbende Finsche
persoonlijkheid staking van den oorlog
tot eiken prijs wenscht.
Het verlies van Viborg, en zelfs het
oprollen' va[n het Oostelijk einde van de
Mannerheimlinie, zou niet het einde van
oen oorlog kunnen beteekenen. hetgeen
te meer waar is, nu steeds meer buiten
landsche hulp ontvangen wordt. Wat er
ook in de komende dagen zal gebeuren,
liet Finsche leger is sterk genoeg om den
strijd voort te zetten, De meeste, Finnpn
wuien zich liever verdedigen aan zich
bukken.
Uit Kopenhagen wordt gemeld, dat
volgens „Ekstrabladet" Duitschland de
hoofdrol als bemiddelaar gespeeld heeft,
daar Zweden alleen zich daartoe met ln
staat achtte. Sven Hedin zou, tijdens
zijn verblijf te Berlijn, er bij Hitler en
Von Ribbentrop op aangedrongen heb- l
ben, dat Duitschland aanstuurt op een I
spoedige regeling, vóórdat de Scandina-
vische landen in den oorlog verwikkeld 1
worden, als gevolg van een geallieerde 1
interventie ln Finland. Daarop zou i
Duitschland een begin met dc onder
handelingen gemaakt hebben.
Sumner Wellies beeft gistermiddag zjjn
opwachting gemaakt bjj president Lebrun
en vervolgens met Daladier geconfereerd-.
Te vier uur begaf de Amerikaanaehe on
derminister van buitenlandsche zaken zich
naar het Elysée, waar een compagnie van
de Republikeinsche Garde hem de militaire
eerbewijzen bracht.
De President ontving Welles in zijn werk
kamer. Het onderhoud duurde meer dan
een uur.
Na dit bezoek vertrok Welles onverwijid
naar het departement van den minister
president. Daladier ontving hem terstond.
De twee staatslieden hebben bijna twee uur
lang met elkaar geconfereerd.
Daladier zeide, enkele minuten nadat
Welles was vertrokken, tot een correspon
dent van Reuter: „Ik ben zeer tevreden
over mijn gesprek met Sumner Welles."
Des avonds bood Daladier den Ameri-
kaanschen gast op het ministerie van bui-
telandsche zaken een diner .aan, waarbij
aanwezig waren de Amerikaansche zaakge
lastigde Murphy, de directeur van de af-
deeling Europeesche zaken van het depar
tement van Staat te Washington Moffat,
alsmede, Ohautemps, Bonnet, Chaugretier
de Ribes, Léger en Coulondte.
Ultimatum zal te middernacht
afloojpen.
De bijzondere correspondent van „Paris
Soir" in Finland, Georges Kessel, zendt
uit Stockholm uitvoerige meaedeelingen
omtrent dc Zweedsche bemiddelings
poging tusschen Rusland en Finland en
de wijze, waarop die te Helsinki is opge
nomen.
Zijn verhaal, dat don indruk maakt
uit zeer goede bron te komen, komt in
hoofdzaak op het volgende neer
Acht dagen geleden heeft de Finsche
klaarde:
„Onze strategie ls duidelijk. Als Zwe- i
LV— door,^ Brltsche garantie 1
TOor hulp in geval van een Inval van
Dultsche zyde nog niet tusschenbeide wil
fUPSte van Finland, kunnen
wij do voorzieningen betreffende mllitai- 1
16 van Volkenbonds-
verdrab tc berde brengen, welke in
•kmenwearklng met onze troepen, die zich
eiders bevinden, den druk op de Finsche
verdedigingslinies zullen verlichten."
rt„Y j eiT0Uwbare bron wordt vernomen
„a Russische eisehen het bezit van
de basis Hangö weer opwerpen: boven.
Ffl,!^ht,R"S>anri het bezit van deV
de „Times",twaarta hT onder 'Zl™ van Buitenlandsche Zaken,
klaarde: I Tanner- «a reis naar Stockholm ge-
maakt, waartoe hij door de Zweedsche
regeering was uitgenoodigd. Bij zijn
terugkomst werd hij vergezeld door een
bijzonderen afgezant van Koning Gus-
t-aaf.
Onmiddellijk ha hun aankomst wer
den beiden ontvangen ten htjize van den
eersten minister Ryti? waar een buiten
gewone ministerraad vereenigd was.
In deze bijeenkomst deelde dc heer
Tanner mede, dat Zweden zich op ver
zoek van Rusland bereid had, verklaard
als bemiddelaar tusschen de twee lan
den op te treden.
De speciale gezant van den Zweed-
nu«dun net oezit van dc\» van aen Ziweea-
KarelLsche landengte, het Lariogameer Y sc cn K°hmg deed daarop mededeeling
«e streek rondom WiHnrrr van de voorwn»rri#»n Hnnr w*»
streek rondom Wlto^en e7n gX
te van district Petsamo.
De positie van Zweden in verband met
het bemlddellngsaanbod wordt in Zweed
sche kringen hoogst delicaat genoemd,
«en meent zeker te weten, dat Berlijn
Zweden tot het uiterste heeft aange
boord om den FInschRusslschen oor
log tot een eind te doen komen en Zwe-
aen heeft zich verlangend getoond dit te
Ooen onder de voorwaarde dat hierdoor
een werkelijk onafhankelijk Finland tot
stand zou komen, dat waarvan de krach
tige opbouw ls verzekerd.
Het wordt echter zeer lh twijfel ge-
Bokken of onder - den - tegenwoordigen
stand van zaken de Finnen alle Russi
sche eisehen zullen Inwilligen, ln het bij-
toöder wat betreft het afstaan van den
""Jtbasls Hangö; dit was ook het kar
de punt waarop ln den afgeloopen
'»t de onderhandelingen strandden.
van de voorwaarden, die door de Sovjet»
voor Uet beëindigen der vijandelijkheden
werden gesteld en die ln hoofdzaak de
vier punten omvatten, welke hierboven
zijn vermeld.
De Zweedsche afgezant voegde daar
aan toe, dat geen onmiddellijk antwoord
werd geëischt, maar dat de Zweedsche
Koning gedaan had gekregen, dat aan
Finland tien dagen tijd werd gelaten om
op dezen grondslag de onderhandelingen
te openen.
Deze termijn zou afloopen in den nacht
Van Vrijdag 8 op Zaterdag 9 Maart om
12 uur.
Maanerheim te Stockholm?
Vanmorgen ls te Kopenhagen bericht
ontvangen, dat de Finsche veldmaar
schalk baron Mannërhelm per vliegtuig
te Stockholm ls aangekomen.
Noorwegen protesteert krachtig
te Berljjn.
Het Noorsohe ministerie van Buitenland-
sdhe Zaken deelt mede, dat de Dultsche le-
J gatie te Oslo een rapport heeft overgebracht
van den commandant van de Duitsche duik-
hoot, die op 29 Januari j.l. het Noorsche
j s.s. „Eika", dat met een lading zout van
Spanje op weg was naar Noorwegen, heeft
L getorpedeerd.
Volgens dit Duitsche rapport heeft de
I „Eika" gezigzagd en waren geen neuitraii-
teitskenmerken aanwezig. Ook beweert de
duikbootcommandent, dat het schip getracht
heeft de duikboot te rammen; h|j verikaan
t dAt de duikboot, om den aanval af te slaan,
een torpedo heeft afgevuurd,
j Op het laatste oogenblik bemerkte de
duikbooitcommandant, volgens zijn rapport,
dat de ,,Eika'' een Noorsch schip was, waar
op getracht werd de bemanning te redden,
doch men slaagde er slechts in, twéé opva
renden op te pikken.
De Duitsche legatie heeft hieraan de ver
klaring vastgeknoopt, dait dit een typisch
voorbeeld is van de gevolgen voor" neutrale
schepen, die geen acht slaan op de her
haalde waarschuwing dei; Duitsche regee
ring tegen onneutraal of verdacht optreden.
Het Noorsche ministerie teekent hierbij
het volgende aan:
De overlevenden hebben later by hun ver
hoor voor het Noorsche hof plechtig ver
klaard, dat de „Eika" niet gezigzagd heeft
én evenmin getracht heeft de duikboot tot
zinken te brengen. Ook verklaarden zij, dat
de Noorsche kleuren duidelijk op twee plaat
sen aan beide zijden van het schip waren
aangebracht.
Het Noorsche ministerie van Buitenland
sche Zaken heeft daarop ,te Berlijn jn de
meest krachtige bewoordingen geprotes
teerd tegen deze torpedeering, die geken
schetst wordt als een grove schending van
bet internationale recht en de internatio
nale regelen, die voor den oorlog ter zee
gelden.
Het ministerie behoudt zich het recht
voor, schadevergoeding en voldoening te
eisehen en verzoekt de Duitsche regeering
de noodige stappen itegerf den duikbootcom
mandant, die de „Eika" torpedeerde, te on
dernemen.
seeren, doch er ie geen enkel bericht van
de „Vecht" ontvangen.
Gezagvoerder van het schip is kapitein
Smit. De bemanning bestaat in'het geheel
uit 22 personen.
Nadat Donderdagmiddag te omstreek/
twee uur de „O. 11" gesleept was op dc
plaats bij het Kuiltje, waar men van mee-
ning was, dak de werkzaamheden het" best
konden worden aangevangen, ongeveer een
halve kilometer uit den kant, werd terstond
voortgegaan met het leegpompen van het
voorbatterij compartiment. Steeds hooger
kwaon het schip thans boven het water te
liggen en lang duurde het niet, of men kon
van de sleepbooten af het gat zien, hetwelk
door de „Amsterdam" in de duikboot ge-
stooten is. Dit gat bevindt zich geheel acli
ter bij de boegboiskamer. Het is een gat
van vr\j ffroote afmeting, zoodat men zich
thans niet meer verwom^rt, dat het vaar
tuig zoo snel in de diepte verdween.
De eerste zorgen der marine betroffen
het bergen van de slachtoffers ode zich nog
aan boord bevonden. Inderdaad slaagde men
erin twee van hen te vinden. Zij bevonden
tien in het geheel volgeloopen voorbatterij
compartiment. Levenloos werden zij beiden
naak boven gebracht en via het luik op het
voorschip naar boven gedragen. Het is zor
der tvjjfei, dat heiden direct verdronken
zyn, toen de aanvaring geschiedde. Dc
lyken zyn die van den sergeant-telegrafist
W. J. Steenvoort en den kok A. Postina.
Nadat men de lichamen met dekens om
wikkeld had, werdén zij in brancards ge
legd en door vier matrozen haar een ge
reedliggende barkas gedragen. Zoodra Ce
stoffelijke overschotten op dit vaartuig wa-
ran geplaatst, werd weggevaren. Met de
vlag haffstoik vertrok de barkas naar dc
haven. Overal op de marineschepen werd bij
het passeeren de driekleur op halfstok gfe
j vierd. Den stille giroet en een stille hulde
j voor deze twee mannen, die hun leven lie-
urn m dienst van hun land.
i werd hard doorgewerkt, want men
wilde zoovéél mogelijk piofiteeren van h*t
opicoménd ty. Hierdoor was het mogslij K
ae „O. 11" zoo hoog mogelyk op de zand
plaat te zétten. Alen vermoedt, dat het scnip
Dy laag water thans vrywei geheel drot
zal komen te liggen. Bij een vluchtigen blik
over het dek van de ondejyeeiboot ziet men,
op net ^at in den ztfwand na, slechts weinig
van beschadiging. Qp den commandotoren
zijn enkele «Qnderdeelen gedeukt. Het kanon
is nog volkomen intact.
Hedenochtend heeft men ook het stoffe
lijk overschot van de derde vermiste ser
geant torpedomaker Logmans kunnen bor
gen/
Wrakhout van schip- zou op Noordzee
zijn aangetroffen.
w
Bemanning bestaat uit 22 personen.
Een visscher uit Breskens heeft aan een
Nederlandsch patrouillervaantuig medege
deeld, dat hij op zee wrakhout heeft aan
getroffen, dat, volgens zjjh meening, af
komstig moet zijn van het s.s. „Vecht", van
de Mij. „Houtvaart". De „Vecht", een s.s.
van ruim 2000 ton gebouwd in 1917, is in
den nacht,van Woensdag op Donderdag om
twaalf uur uit Rotterdam vertrokken. Het
schip had Schouwenbank reeds moeten pas-
in zee.
Het Ncderlaridsche schip, dat hulp ge
boden heeft aan de „Domala", het Engcl-
sche schip, dat Zaterdag in het Kanaal
ln brand geschoten werd door 'n Dultsch
vliegtuig, en dat meer dan 60 schipbreu
kelingen aan boord genomen en verzorgd
heeft, ls „L>e Jonge Willem" van de Mid-
dellandsche Zeevaart Compagnie geweest
in scheep vaartkringen Emzetco genoemd.
Gisteravond kwam „De Jonge Willem"
te Rotterdam aan met een lading^ sinaas
appelen en stukgoederen uit Palestina.
„De Jonge Wll'em" lag gemeerd langs de
kade. Kapiten Kamps vertelde -de we-
derwaar<Ji(:b /den van de reis aan een
corr. van het, Hbld. Heel nuchter en zon-
t der opsmuk, ln de chronologische volg-
I orde van een scheepsjournaal: 2 Maart
4.20 uur des ochtends dat was dcr-
j halve Zaterdag J.l., toen verschillende
Nederlandsche schepen door Dultsche
vliegtuigen werden beschoten een
vliegmachine komt over het schip, dat
midden in het Kanaal Vaart. In glij
vlucht ls zij gedaald, zoodat niemand
haar gehoord heeft.
Haar aanwezigheid wordt eerst ken
baar als er eeh hevige knal optreedt, af
komstig van een bom, die de vliegma-
chle heeft laten vallen en In het water
gevallen ls bulten het schip.
Eerst nadat de knal gehoord was, hoor
de men de motor van het vliegtuig toen
zij werd aangezet. Het was nog donker
en men kon niet zien van welke natio
naliteit het vliegtuig was. Nadat het
vliegtuig weggevlogen was, kwam het
nog een keer terug. Het heeft toen geen
bom geworpen. Misschien, zoo zei de ka
pitein, had het inmiddels ontdekt, dat
wij een Nederlandsch schip waren. Uit
het vliegtuig ls niet met de machine
geweren geschoten, zooals ln de Engel-
sche bladen ls gemeld. Een schade aan
dek van „De Jonge Willem" is er ook
niet aangericht.
Na dit eerste wedervaren in den vroe
gen ochtend volgde om half zqs een twee
de. Öp dat uur zag de kapitein vuur aan
de kim. Hij stevende er op af, omdat hij
dacht dat er een schip ln brand kon
staan en dat er wellicht menschen te
redden vielen.
Toen lk nabij kwam, aldus kapitein
Kamps, lag er reeds een, Engelsch schip
bij de „Domala", die in brand stond. Het
andere Engelsche schip verzocht mij dc
menschep ln de reddingbooten aan
boord te willen nemen.
Welk Engelsch schip het tweede vaar
tuig was, wilde de kapitein niet vertel
len. Wij leidden daaruit af, dat het in
ieder geval geen koopvaarder was. Het
was stormachtig weer en er stond een
holle zee.
De menschen, die in de eerste boot
zaten en die bij de ramp om het leven
gekomen zijn, zijn naar met zekerheid
mag worden aangenomen, verdronken
Er waren er onder hen, die gewond wa
ren, doordat zij gevallen waren. Nie
mand had echter schotwonden. In de
tweede reddingboot zaten 48 levenden.
Men liet hec schip zoo dicht mogelijk
naar de boot drijven. De menschen wer
den met lijnen aan boord gehaaid. Dc
eerste drie moesten wordón opgeheschan
aan de lijnen, Leden van de bemanning
van „De Jonge Willem" sprongen naar
beneden ln de booten en hielpen de men
schen zoo langs de lijnen naar boven.
De derde boot, die aankwam was een
klein vlotje. Daarin zaten drie Engcl-
schen. Een van hen was stervende. Hij
was gekleed in pyama en had het ruwe
weer niet kunnen doorstaan,
i Toen het wejrk afgeloopen was, is „De
Jonge Willem" naar een haven op de
Zuidkust gevaren, die in verband met
den Oosterstorm veilig lag voor het lan
den van de menschen. Daar zijn zij met
een reddingboot des namiddags tusschen
4 en 6 uur van boord gehaald. De offi
cieren van dp vloot hebben den kapitein
van „De Jonge Willem" 'bedankt voor
zijn werk.
De „Domala" stond midscheeps geheel
in brand. Sleepbooten hebben het schip
naar een haven gesleept.
Drie mannen vonden vliegtuigbom en
wilden die demonteeren.
Ernstig ongeluk op Schiermonnikoog.
Omstreeks half zes gisteravond z^jn op
Schiermonnikoog bij het explodeeren
van een bom één persoon gedood en twee
zwaar gewond. De gewonden zijn in den
loop van den avond overleden.
Woensdag vonden drie bewoners van
het eiland, de ongeveor veertigjarige F.
Bandstra, R Visser en A. van Dijk, bei
den omstreeks 30 jaar/ aan 't strand een
vliegtuigbom. Zij plaatsten de bom ach
ter op de flets van een der mannen en
transporteerden haar op dpze wijze naar
het huis van Van Dijk.
Gistermiddag besloten de ma ruien het
gevaarlijke projectiel in den tuin te de
monteeren. Nauwelijks was men hier
mede begonnen of de bom kwam tot
explosie. De gevolgen waren ontzettend.
Bandstra bleek onmiddellijk te cljn
gedood. De toestand van Visser was
hopeloos en hij overleed korten tijd later.
Van Dijk, voor Wiens behoud nog eenige
hoop bestond, werd met de reddingboot
„Insulinde" van het eiland naar Oost-
mahorn overgebracht, om van hier naar
het ziekenhuis te Leeuwarden te worden
overgebracht. Bil aankomst te Oostma-
horn bleek de toestand van den getrof
fene zoo ernstig te zijn, dat verder ver
voer niet raadzaam werd geacht. Korten
tijd later is Van Dijk overleden.
Ten gevolge van het explodeeren van
