■X
NIEUWS- EN ADV>ÊRTENTllü*LAO VOÖR GOUDA bJX OMöiKEKEN
„tikd Tlli/nfia/idf maaM U g-oed"
-Xr
No. 20271
Donderdag 14 Maart 1940
78e Jaargang.
BERGAMBACHT, BERKENWOtJDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
FINLAND ROUWT.
f Proclamatie'van de Fihsche regeering.
In Finsche parlement is meerderheid van vijf-zesde
.noodig voor ratificatie van het vredesaccoord.
Iw.
Minister Günther verdedigt houding van Zweden.
De regeering te Stockholm heeft alles
gedaan om deHelangpn- van Finland
te dienen.
Finnen hebben alleeii materiaal gevraagd,
verklaart Chamberlain.
De aa^i Finland verleende hulp.
Schacht naar Stockhol
Moordaanslag te Londen.
Oud-Gouverneur van de
Pendsjab gedood.
Koning- Leopold op de Jaarbeurs
te Brussel.
Zweedsche hulp aan
Finland.
BINNENLAND,
Vijf lichtingen zullen
worden herkeurd.
- -
li
ADVERTENTIEPRIJS: Dit Gouda en om»l reken (behoorende tot den beiorgkrinjö
1—6 regels 1M, elke regel meer 0.28. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
j—6 rebels 1.66. elke regel meer 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
Ü»1*K o» den prijs. Liefdndigheida.ad-rertentiën de helft van den prils.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
tt voorpagina 50 hooger.
Adver.'entiïn kunnen worden ingezonden door tuaschenkomst van soliede Boek
ktotklaren, Advertentiebureaux en onze agenten en 'moeten daags vóór de plaatsing
un bet Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone adyertentiën en ingezonden mededee linger, bij contract tot zeer gerednceerden
Groote lettere en randen worden betekend naar plaatsruimte.
i
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Teïftf.
fnterc 3746. Postrekening 48400. F
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau i MARKT 31. GOUDA»
bjj onze agenten en loopera, den boekhandel en de postkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal f 8.15.
JJE Finsche radio heeft medegedeeld, dat
het door de Finsche .delegatie te jftoskon
geteekende verdrag nog niftt is geratifi
ceerd. Het is nog bekend wanneer dit
zal geschieden.
Om het vredesaccoord met Rusland-te ra_
tlfkeeren, isve<*n meerderheid nooöig van
vyf v ét in het Finsche parlement, y
In een proclamatie zegt dc Finsche re-
geering, na hulde aan de gevallenen te heb
ben gebracht:
- Gedragen door -de gedachte ons volk
nog grooter ongeluk te besparen, heeft
de regeering het besluit genomen de
vijandelijkheden te stakeen, Dank zij de
genveldige inspanning van ons leger en
van het geheele volk. en dank zij de bloe.
dj ge offers van onze jeugd, hebben wij,
afgezien van de afgestane gebieden, het
kostbaarste Van &lle goederen, onze vrij
heid, kunnen bewaren. Wij hebben onze
nationale eer gered en het recht .ver-
wórvm voor ongestoorden opbollenden y
«arbeid. Terwijl de oorlog der groote mo
gendheden voortduurt, zal ons volk zich
nu geheel wijden aan het vredeswerk.
„Toen de regeering besloot de vijandelijk
heden te staken en vrede te sluiten, deed
zij dat jmet de wetenschap, *f$afc het Finsche
volk op die wijze voor een grooter ongeluk
gespaard zou blijven, Mót de hulp van ons
kundig geleid leger en van ons geheele volk
«n dtw>r de offers van onze jeugd, zijn wij
in'staat geweest de kostbaarste dingen,
welke wij bezitten, te behouden: de vrij acid
Voor vele manschappen beteekent het begin
vair den vrede maar één, ding: Een Jeans om
te slapen. Op de landengte hebben* de sol
daten maandenlang geen normalen slaap
meer gekend. Zij vragen op een punt geko
men, waarop zij by na mechanisch vochten
of liepen.
Een hooggeplaatst officier verklaarde:
„De militaire leiders hebbei: hun woord ge
zegd en het leger-kan slechts gehoorzamen
aan de bevelen en vertrouwen stellen in de
(mannen, die een (beslissing kunnen nemen."
De Finsche troepen waren zeer verbaasd
toen zij gisteren'het bevel kregen het vuren
te staken. De meeste manschappen hadden
zelfs niet vernamen dat er een vredes
accoord geteekend was. t
Finland vraagt' Deensche artsen.
Het Deensche Roode Kruis heeft uit Fin
land het verzoek ontvangen nog een belang
rijk aantal Deéhsche artsen en verpleeg
sters te zenden,,aangezienkm-dianks hei slui
ten van den vrede, nog steeds veel hulp
noodig is voor de behandeling van fde vele
gewonddn en voor hulp Uan de burjerbevol.
hing.
Kuusinen terechtgesteld?
Het blad „Ekstrabladet" meldde gister
avond, dat Kuusinen, het hoofd der stroo-
mannenregeetring der Finsche volksrepu
bliek, welke door de Sovjet-Unie gevestigd
was te Terijoki in den aanvang van den
Russisch-Finschen oorlog, terechtgesteld is
volgens uit Helsinki ontvangen berichten.
Hij werd er van beschuldigd misleidende
inlichtingen te hebben gegeven aan het
Kremlin over de toestanden in Finland voor
den oorlog.
„Ekstrabladet" voegt hieraan toe, dat de
terechtstelling door Stalin persoonlijk was
bevolen. Stalin was „boos, omdat Kuusinen
hem er toe Rad overgehaald het Finsche
avontuur te ondernemen, tegen zijn eigen
oordeel in, onder voorwendsel het Finsche
volk te redden uit den greep van maarschalk
Mannerheim". r f f
Het laatste Russische legerhericht.
Hot hoofdkwartier van het militaire
district Leningrad deelt mede: Op 13 Maart
om zeven uur 's ochtends hebben de Sovjet
troepen na een (bestorming gedurende twee
uur de stad Viborg bezet. Tot twaalf uur
gistermiddag heeft zich in de andere secto
ren van het front niets belangrijks voorge
daan.
Om twaalf uur gnstermiddag jLeningrad-
tijd) zijn in alle sectoren van het front
overeenkomstig het vredesverdrag, de vijan
delijkheden gestaakt.
"Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Stockholm: „Nya Dagligt Allehanda" meldt
uit Helsinki, dat men na de aankomst van
minister-president R^Ttj uit Moskou een om
vangrijke reorganisatie van het Finsche ka
binet, mogelijk een aftreden van het ge
heele kabinet verwacht,
Vefder meldt het blad, dat de Zweedsche
vrijwilligers zoo spoedig mogelijk naar
Zweden zullen terugkeeren.
Havas medt uit Stockhom: Om «het
vredesaccoord met Rusland te ratificeeran,
is eoi\ meerderheid noodig van vijf-zesde
in'het Finsche .parlement. Volgens docr de
Zweedsche bladen ontvanger» inlichtingen,
zou die meerderheid, moeilijk .verkregen
kunnen worden.
I en ome nationale eer".
Mannerheims laatste dagorder.
Mannerheim heeft in zijn laatste dag
Lorder, welke gisteravond aan de Finsche
troepen is voorgelezen, hulde gebracht^ aan
de 15.000 gesneuvelden. Hi.j «telde de Rus -
verliezen op 200.000 man. Ondank f
den moed en de geacht'-'kwaliteiten vah he'
leger, aldus de dagorder, heeft de re gee -
ring Ket noodig gevonden vred 1 te sluiteft.
„Ons leger was klein; wijwaren ver-
plicht verdedigingslinies aan te leggen,^hulp
uit het buitenland te vragen en de n^odigpj*
wapenen en munitie te verkrijgen. zes-4
tien weken van harden strijd houdt het fin
sche leger nog stand tegen een vijand^wcl-^
ke ondanks de hem toegebrachte kolossale
[verliezen, slechts in aantal toenam. De Fin.
sohfy soldaten zijn bloot gesteld geweest aan
enorme fihysiéke psychologische inspan-
["Hing, «omdat het niet mogelijk is geweest
hen af te lossen.
Do veldmaarschalk dankt Zweden, Noor-
I *egen, Groot-Brit tan je en Frankrijk - voor
[tie verleepde hulp in den vorm van*wape-
i ifen, munitie en vliegtuigen, zonder welke
Finsche strijdkfachtefi het onmogelijk
I wo leng 'backiu* kunnen uithouden.
Doch „de hulp in mannen, waarop zoo'
lang was gehoopt/is nimmer gekomen.
Slechts twee bataljons vrijwilligers miet
eenig geschdt, luchtdoelgeschut en vliegtui-
jonden hier tijdig aankomen, om tfr
[strijden aan de zijde der Finnen". 0
Tenslotte zegt Mannerheim, dat de door
Wesfersche mogendheden beloofde huln
[riet is gekomen, omdat de buren van'Fin-
I 'and,"Zweden en Noorwegen liever naar hun
%en huis keken <lan hulp te laten passee-
Veiligheidsmaatregelen te Helsinki
gehandhaafd.
Havas meldt uifr Helsinki: Van peen en-
Itóe zijde "is nog trvestigd. dat het finsche
Ijarlement byeêngekomen' is. Te vijf uur in
I®h middag begon de rarJio-omroep treur-
Itnarschen uit te zenden; een uur later werd
I fot tramverkeer stopgezet, zooals geduren-
I jen oorlog "gebruikelijk was, en nVc
j aterigens ts geen enkele veiI ighc idsmaat.ro-
I opgehesen. De minister vau Binhenland-
Isclie Zaken heeft bepaald, dat geëvacueerde
I Personen nog niet naar Helsinki mogen te-
fhigkeeren, opdat de verkeersmiddelen niej
"Wrbelast worden.
Eerste reactie der soldaten is slapen!
J Dit Stockholm: Toen net huilen der gra.
"aten op de Karelisclie landengte na het
|<6ln -„vuren staken" ophield, melkte de
Site een bijna angstwekkender* indruk.
Zweeasche minister van bujtenlandsChe
zaken, jGünther, heeft voor den Rijksdag
een verklaring "afgelegd, waarin hij o.m.
zeideI
Het bericht over het sluiten van den vre->
de tusschin Finland en Rusland, een bericht
van zoo (uiterst groot belan^ voor het ge-
'heele noorden, heeft oas vandaag bereikt.
Nooit 'mg hebben wij, volkeren van het
noorden I,dje den oorlog verafschuwen en
haten, de.diepe, heilige beteekenis van den
vrede gedoeld, zooals vandaag.
Ditmarf( konit het vredesbe'richt ook tot
ons als een boodschap van rouw omdat de
vrede zóóveel bloéd heeft gekost en vooral,
omdat ons broedervolk hem heeft moeten
koopen met zoo zwafb offers. Maar wanneer
ooit een volk voor denvrede(>heeft gestreden
in een'oorlog, die het Verd opgelegd, met'
zuiver geweten en onbevlekte e°r, dan is het
wel het Finsche volk iff de?en oorlog.
De resulta'ten van de onderhandelingen
zijn nog ni)et volledig bekende Met ons u't
te spreken over vele zaken, die voor ons
van - belang zijn, zullen wij dus m'oeten
wachten. Het is» echter mogelijk een deel
vanniie zaken hier te behandelen en eenig"h
woorden te. spreken ter verklaring van hfet
optreden der Zweedsche regeering b$\ de
voorbereiding van den vrede, d'ie zoo juist
ts gesloten. Die woorden kunnen en moetén
gezegd wo." ien. Er is te meer reden om deze
verklaringen af te leggen, omdat men van
zékere zijden in het buitenland van het door
ons verrichte deel in de gebeurtenissen een
uiteenzetting heeft gegeven, die de feiiten
verdraait en welke dikwijls ^volkomen on
juist is.
Van den aanvang van den oorlog af heeft
de Finsche regeering zich beleid verklaard
tot hafvatting van de afgebroken Qnder-
handelingen over eertf "vreedzamé regeling.
Het spreekt van'zélf, dat wij er naar heb
ben gestreefd voor/ ons deel haar te steu
nen by haar verlangen om een basis .te vin
don voor die onderhandelingen. Eerst leek
iedere hoop om daartoe te geraken ijdel,
maar tegen het einde van Januari toonde
men zich van Rilssischen kan't ook bereid
tot een regeling te komen.,
Eigenlijk zou het niet noodig moeten zijn
te verklaren, dat de. Zweedsche regeering''
zich bij haar bemiddelend optreden zorg
vuldig heeft pnthouden van alles, wat nadeel
zou hebben kunnen toebrengen aan Finland,
maar'dat'zij integendeel heeft getracht alle
•.mogelijkheden uit te buiten om de belangen
van dat land te dienen.
Van zekere zijde heeft men als eer» on
vriendelijke daad, reeds jegens Finjand, het
feit vooresteld, .dat de Finsche regeering
Russische voorstellen werden overgebracht,
welke zij vb\jpa niet kon'aanvaarden. Het is
mij onmogelijk de gegrondheid van deze
opvatting in te zien. De Finsche regeëring
«noest in ieder geval belang stellen in hpt
doel, dat de vijand zich had gesteld.
Het verstrekken van inlichtingen» heeft
natuurlijk niets gemeen met het uitoefenen
van druk en de Finsche regeering heeft het
evenmin als» drpk uitgelegd. In het alge-
J meen kan duidelijk werden verklaard, dat
geen enkele druk, van welken aard ook,
door ons ds- uitgeoefend.
Het was'noodig den Finnen de grenzen
te doen -weten van den Zweedschen bijstand,
wélke grenzen getrokken werden door d£
slechte constellatie der internationale po
litiek.
Deze beperking kan het Finsche volk een
teleurstelling hebben bereidden invloed heb
ben geoefend op de politiek van zijn regee
ring, maar zij werd niet gebruikt als middel
om druk té oefenen, tenei/ide het te bren
gen tot het sluiten van^ een voor Finland
onguiïsligen vrede en 'evenmin werd één en
kele pegging gedaan om op andere wijze de
beslissing van dit land over oorlogN^f trede
te beïnvloeden.
De door de zorggn der Zweedsche regee
ring aan Finland verleende hulp werd ge
geven in zoo groote mate, als de omstan
digheden Veroorloofden en nooit werd die
Jiulp afhankelijk gesteld van eenigerlei
voorwaarde, noch van eenigerlei aanspraak
om invloed te oefenen op het besluit van j
Finland om deri oorlog voor^ .te zetten of
deze of gene vredesvoorwaarde te aanvaar-
den. Van het oog^nblik, waarop' de twee j
Êfcartijen^ tezamen plaats namen aan de on- j
derhandeïingstaf^l, nam uiteraard de be- J
middelende rol, die'Zweden op zich had
genomen, een einde. -
In het Lagerhuis heeft Chamiberlain ver
klaard, dat de Britsche gezant in Helsinki
door den Finschen ministej- van buitenland-
sehe zaken ervan in kennis is gesteld dat
in Moskou Sovjet-Russische-Finsche vredes
voorwaarden zijn onderteekend en dat re
gelingen getrofefn zijn voor een wapenstil
stand.
Voortgaande zeide Chamberlain: „De
Britsche regeering heeft haart bereidheid
duidelijk gemaakt om alle roogetlijke hulp
te verleenen aan de Finnen in hun moedigen
strijd tegen de agressie en heeft voqrberei-
dingen getroffen om het volle" gewicht van
haar beschikbare hulpbronnen in 4c weeg
schaal te werpen wanneer zij zou vernemen,
dat dit in overeenstemming met het verlan
gen der Finsche regeering zou zijn."
„Het is steeds'de opvatting geweest, dat
het aan de Finsche regeering was om een
besluit te nemen ten aanzien van den kbers
der actie, die zij het meest gepast -achttV in
haar belangen. Bij het door haar genom
besluit kan zij er verzekerd van zijn, dat
het volk van dit land eensgezind is in sym
pathie met den toestand, waarin zij zich
bevindt."
Sprekende over de aan Finland verleende
hulp,zeide Chamberlain „gedurende heel
den Sovjet-Russisch-Finschen strijd heeft
de Engelsche regeering in overleg met de
Fransche regeermg den Finnen groote hoe
veelheden oorlogsnuaeraal geleverd en
voorraden van allerlei aard.
In het verdere verloop van de lagerhuis-
zitting heeft Chamberlain nog verklaard:
„Het is niet juist, dat herhaalde verzoe
ken gedaan zijn door de Finsche regeering.
De Finsche regeering heeft herhaalde ma
len om materiaal gevraagd en telkenmale is
aan die vragenvoldaan. Reeds op 25 Fe-"
bruari is de Finsche regeering er van in
kennis gesteld, dat, wanneer zij een desbe
treffend beroep op ons zou doen, wjj bereid
waren en reeds voorbereidingen troffen om
ook manschappen te zenden. In de omstan
digheden waarin zij zich bevond, besloot zij
een dergelijk beroep niet op ons te doen."
Het Fransche persbureau Havas
dat volgens Stockholm Tidningen de Duit
sche oud-minister 'van economische' 'zaken,
dr: Schacht, mej een missie naar Sto5kholm
zou worden gezonden, °C*
Lord Zetland gewond.
Sir Michael O'Dwyer, de vroegere gou
verneur van. de Pertdsjabf is gisteravond te
Londen doodgeschoten door een Indiër op
eenvvergadering van d „East India As
ciation". De dader verwondde verder dén
staatssecertaris vpor Indië, lord Zetland,
terwyl voorts Louis Dane, die vroeger in
Kashmir gewoond heeft en lord Lamingfon,
de vfoegere gouverneur van Bombay, ge
troffen werden. Lord Zetland kreeg een
schampschot, Sir ^ouis Dane een gebruiken
arm en lord Lamington verwondingen in een
arm. Brigadier-generaal Sykes, die naast
lord Zetland stopd, bleef ongedeerd.
O'Dwyer was 75 jaar oud.
De aanslag werd gepleegd tegen het ein
de van een druk bezochte vergadering in
Carlton Hall, Men "zag 0*Dwy$r, ernstig
bloedende uit een wonde in de borst, op den
grond vallen. Lord Zetland viel naast zij'n
voorzitterszetel en men zag, dat ook La
mington en Dane gewond *waren.
De man, die geschoteji had, schreeuwde,
de revolver in de vuist: „Opzij!", waarop hij
naar de deur rende. Een oogenblik ontstond
er verwarring, maar twee mannen sprongen
op hem af. Niemand van de 150 aanwezigen
mocht zich verwijderen of van de telefoon
gebruik maken, gedurende twee en een half
uur. Ook zette de polith* het gebouw.af; zij
teekende de verklaring van alle aanwezigen
op.
Belangstelling voor den Nederland»
Schen stand.
Koning Leopold hetft Woensdagmiddag
onder enorme belangstelling van een geest,
driftig gestemd publiek zijn gebruikelijk
gezoek gclbracht aan de Brüsselsche Jaar-
beyrs.
Bij den Nederlandschen stand w$rd hij
•ontvangen en rondgeleid dóór den commis
saris-generaal van onze afdeefing, den heer
H. van Romburgh, die hem o.lu. der heer
J. B. Vink,' voorzitter van de Nederjandsche
K. v. K. te BrussëL éTt dr. Bannier van liet
ministerie van yoprstelde. l5e Ko
ning "toonde*1 bij zonder belangstelling
voor de» Ned.-Indische afdeëling, -o.a. voor
de gegevens over den derris-wortel. het
nieuwe insectenbestryingsmiöde 1Koning
Leopold, die in, klein genera al sun if «rnj was
en vergezeld werd door de heeren van het
jaarbeürsbestirür, den minister yan Open
bare Werken, Matagne, en van het. dage-®
lijksch bestuur van BruèsM* verbleef aan
merkelijk langer op onafen stand dan in het
programma was voorzfèn. Er waren heden
uit Nederland versche tulpen en hyacinten
gestuurd voor dit hooge bezoek, zoodat de
stand, resultaat van dc beproefde samen
werking van de heeren Pieck.'U termark en
Keyzer/er uitstekend uitzag. 4
Bij den wederopbouw var het land.
Ik het Zweedsche parlement is de wijze
besprokeh, waarop Finland <an worden ge
holpen zich snel te herstellen en zich op elke
eventualiteit in de toekomst vo r te berei
den. Onder meer werd 'gesproken over het
verstrekken van levensmiddelen, kleeding
en andere benoodigdheden om het normale
leven te. herstellen. Vervolgens werd over
gegaan tot de behandeling van tin voorstel
tot een publieke leening v&or dezelfde doel -
einden. Ten /ierde sp:'aky «men over leverin
gen op groote schaal door de Zweedsche in
dustrie van rails, voertuigen, bouwmate
rialen en arbeiders, ten einde- de schade te
herstellen.
Als vierde punt werd behandeld een pact
van wederzijdschen bijstand onmiddel
lijke militaire hulp, teneinde de grens te hel
pen 'versterken.
Deze punten werden niet in hét openbaar
»ehandeld, maar het is waarschijnlijk, dat
*ij alle, behalve de laatstgenoemde, mmid-
dellijk zullen worden goedgekeurd. De kwes
tie van een nauwere militaire samenwer
king van de Noorsche Staten, behplve De
nemarken, zal waarschijnlijk ïh den loop
van de volgende week ernstig onder oogen
worden gezien,
Eischen rijn in verschillende opzichten
tlian» verlicht.
In. d6 Eerste Kamer heeft minister
Dijxhoorn enkèle dagen geleden meege
deeld, dat in overweging is, voorzienin
gen te treffen om afgekeurden van de
laatste lichtingen aan een nieuwe keu
ring te onderwerpen. Wij vernemen, dat
het hier, betreft de dienstplichtigen van
de lichtingen 1836 en 1940.
De minister voegde hier aan toe, dat
niet alleen diergenen, die op
hun 18de /rede jaar. ongeschikt wérden
bevonden mans nu zij meer volgroeid
zijn om deze reden "geschikt geacht
kunnen Vorden, maar ook zal een nieuw
onderzoek in vele gevallen anders uit-,
vallen dan het eerste, omdat eèn paar
jaar geleden de keuringseischen in ver
schillende opzichten zijn verlicht.
Intusschen zal een herkeuring van af
gekeurden eerst kunnen beginnen, na
dat de keuring van de buitengewoon
dienstplichtigefl van de lichtingen 1937
en 1936 zal zijn geëindigd.
Dc minister zei voorts *nog na&r
aanleiding van een opmerking van den
heer Van. Rappard dat men jiiet on-,,;'
gerust behoeft te zijn ten aanzien van
een te strenge keuring; nadat het afkeu
ringspercentage gedurende een'ige jaren
meer dan 40 had bedragen, liep het voor
de lichting 1940 voor een groot deel
tengevol&e van "de verlaagde eischen
terug tot iets minüer dan 30. En voor
zoover ie resultaten vtfri de keuring voor
de lichting 1941 bekend zijn, z^l het af
keuringspercentage voor deze lichting
nog ongeveer 5 lager zijn. Men bedenke
echter zoo besloot de minister dat
bij een te ver gaande verlichting der
eischen het gevaar bestaat, dat de a'f-
'keuring na de opkomst weer zal.gadn
toenemen'
ir
