NIElma- EN AU VERTEN 1 JLfc-ÖLAÜ VUÜR ÜOIÜA Ei> OMaiRcREN
L
No. 20272
V,rijdag 15 Maart 1940
78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWüUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
NIEl OERKERK, OUDERKERK. OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOOJffHOVEN^STOLWUK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
FINS'
im
-ZWEEDSCH-NO0RSCH DEFENSIEF
VERBOND.
Scandinavië wil nieuwe Finsche grenzen garandeeren.
Hulp bij den opbouw: van de nieuwe
Finsche fortificaties.
HET Zwèedsche ministerie van Buiten-
landsehe Zaken bevestigt, dat Zweden
en Noorwegen overeengekomen zijn, met
Finland een defensief verbond te sluiten,
dat zal moeten dienen tot Tiet garandeertn
van de nieuwe Finsche grenzen.
Mjaskou zou er geen bezwaar
tegen maken.
AFGESTANE GEBIEDEN WORDEN ONTRUIMD.
250.000 menschenyhioeten verhuizen.
ners' - -
V
Italiaansch-Russische
toenadering.
DEMOBILISATIE VAN DE
BOEREN IN ROEMENIë.
~s* WEERBERICHT.
I)e Haagsche spionnage-
zaak.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- ei^Feestdagen
De Roode Kruis-ambulance
voor Finland.
Het Leeningfonds.
Het tot zinken brengen van de „Burgerdijl
Rotspunt bleek, duikboot te zijn.
Beschuldiging in het wilde weg.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken bekoorende tot den bezorgkring)
16 regels 1.80, elke regel meer 0.26. Van bui ten Gouda en den beznrgkring:
1—6 revels 1.66. elke regel meer 1 0.30 Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prjjs. Liefdadigheids-ad verten tien de helft van den orifa.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Adverienttèn kunnen worden ingezonden door tuasehenkomst van bollede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone adverteatiën en Opgezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prfls Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Militaire besprekingen dienaangaande
zullen spoedig plaats vinden. Het te sluiten
verdrag zal wedorzydschen bijstand b^oogen
in g"val van ëen aanval op een der drie
landen in'de toekomst.
Medegedeeld wordt, dat Finland drie da
gen geledien aan Noorwegen en Zweden ge
vraagd heeft hun standpunt met betrekking
tot een defensief verbond bekend te maken,,
indien Finland vrede zou sluiten met Rus-(
land. Beidie landen hebben' zich toen onmid
dellijk in principe m«t een dergelijke allian
tie accoord verklaard.
Nader verneemt United Press over dit
defensief verbond, dat de militaire en di
plomatieke besprekinger dienaangaande be
ginnen zullen, zoodra in Finland de troepen,
zich hebben teruggetrokken, de nrervé
grenzen nauwkeurig zijn vastgesteld eti alle
desbetreffende stukken door' Finland er
Rusland geteekend zijn. Men verwacht, dat
dit binnen een week zal zyn geschied.
Het verbond zal een zuiver defensief
karakter dragen en Finland's belofte jegens
Rusland niet schenden, dat Finland niet
deel zal uitfnaken van een tegen Rusland
gericht blok.
De conferentie over dit defensieve ver
bond' zou dan onmiddellijk gevolgd word n
door een nieuwe bijeenkomst van de Scam
dinavische ministers, waarin een economi
sche, diplomatieke en politieke overeen
komst zou worden gesloten.
Terwijl Denemarken geen deel zou" uit
maken van het militaire bondgenootschap,
zpu dit land waarschijnlijk we! de samen
werking met de Noordsche landen verster
ken, in het kader van het reeds bestaande
nauwe Scandinavische contact.
Het defensief verbond zou den deelr.e-
menden» landen niet toestaan, een militaire
overeenkomst met een niet-Scandinavische
natie te sluiten.
Ook wordt waarschijnlijk de kwestie be
ziel) van het aanvaarden van hulp vap een
anflere mogendheid, indSen de drie Noord-
schp landen in een defensieven oorlog ge
wikkeld zouden worden.
iji goed-ingelichte kringen verklaart men,
,te Moskou volgens U.P., dat het Scandina
vische verbond-, dat thans peopperjJ wordt,
verpenigibaar is met het Finsch-Russisrhe
yredesverdragr zoolang het niet tegen de
So^jet-TJnde gericht is.
Het vredesverdrag verbiedt overeenkom-'
stee, die tegen een der ondertéekenaars e-e-
rictyt zijn, maar een, zuive defensief verbond
valt daar niet'onder. De Sovjet-pers maakt
nog* gten gewag van Scandinavische plan-
Saen.
\Uit Oslo meldt het Noorsch Telegraaf
Agentschap: Het voornaamste orgaan der
arbeiderspartij „Arbejderbladet" schrijft,
dat het Scandinavische verbond van zuiver
defensieven aard zal zijn. De kwestie ver.«
dfent werkelijke en redelijke bespreking.
Een dergelijk defensief bondgenootschap zp.l
zekere consequenties met zicK mede bren
gen, die ieder moet begrijpen. De daardoor
geschapen veiligheid zal echter grooter zijn
dan het risico.
De „Times" verneemt uit Kopenhagen,
(jat terwijl Noorwegen en Zweden zich be
reid hebben verklaard de mogelijkheid van
een'defensief verbond mei Finland te be
spreken, in dezen geen beroep is gedaan op
Denemarken.
D$ „Berlingske Tidende" neemt het een
verraderlijke streek 'van Moskou, dat het
Zweden vroeg ,als bemiddelaar in het Rüs-
sisch-Finsehe conflict *>p te treden en pas
later liet blijken, dat de Russische voor
waarden ook Noorwegen en Zweden poïitie\
en strategisch bedreigden. Dit kwam pa«
aan het licht, toen de Zweedsche delegatie
in Moskou wa§, aangekomen, en daar bat
verdragspunt inzake Petèamo en de spoor
weg vernam. Het feit, dat dit tot dien tijd
geheim werd gehouden, wordt beschouwd
als een bewijs, dat de Sovjet-Unie deze
voorwaarde als gevaarlijk voor^Zweden be
schouwt.
Het eerste convooi bewoners van Vlipuri
is reeds uit Helsinki vertrokken om hun in
de verhielde stad achtergebleven bezittin-,
gen te gaan halen. De evacuatie zal in den
sector vanViipuri op 19 Maart gereed moe
ten zijn, op 23 Maart in dfen sector van
Hanko, en op 26 Maart in Sortavala en
Vartsila. Men laat de keuze der nieuwe
haardsteden voor de geëvacueerde bevolking
aan het individueel initiatief over. Zij, die
o aders of vrienden in het binnenland heb
ben, zulien eerst daarheen gaan. De anderen
zullen waarschijnlijk op kosten der regee
ring ondergebracht worden in kantonnemen-
ten, die voorbereid1 worden. Men schat het
aantal personen dat door den gebieds-i.
afstand huis Sn*-hof verloren heeft op
500.000. Wat de oppervlakte betreft krij
gen de Sdvjets ongeveer 30.000 vierkante
K.iM., d.w.z. minder dan een tiende deel van
de totale oppervlakte des, lands.
U.P. meldt uit Helsinki;
De ontruiming van Hangö, dat vóór-22,
Mdart aan Rusland moet worden afgestaan.
Is heden begonnen. Zij vormt Finland's
moeilijkste evacuatie-probleem.
Het Finsche ministerie van-de voorraden
heeft,alle vrachtauto's en andere vervoer
middelen opgevprderd om de ontruiming
van goederen ën eigendommen te verge
makkelijken van dé beyolking jn de aan
Rusland afgestane gebieden. De bevolking
hiervan omvat ongeveer 260.000 zielen. Drie
belangrijke plaatsen komen aan de Sovjets
t.w. Wiborg, de derdé stad van Finl.and me*
80.000 inwoners, Kexholm of KakiSalmi met
6000 inwoners en ISortavala met 500 intyo-
De heden in Zuid-Finland gevallen
sneeuw'bemoeilijkt de evacuatie der afge
stane gebieden zeer, welke vóór bepaalde
datums moet zijn geschied,
In de grensgfcbiedgfi is al hefrollend ma-
teripel ter beschikking van de evacuatie
autoriteiten gesteld.
De inwoners van Helsinki, die indertijd
de stad hebben moeten verlaten, zullen voor-
loopig niet daarheen terugkèeren in vprband
met de noodzakelijke verkeers,beperkingen
Het vèrvoer van het Finsche en van het
Op de Russen veroverde oorlogsmateriaal
van het front naar het binnenland zal even
eens vee! transportmiddelen in beslag ne
men en met grobte moeilykhede gepaard
gaan. I-
Gisteren is volgens Havas een groot aan
tal vrachtwagens uit Zweden vertrokken
met levensmiddelen'voor Finland. Zaterdag
vertrekt een derde ambulance 'uit Noorwe
gen. Het «dienst nemen van vrijwillige ar
beiders voor Finland gaat in beide landen
voort.
Volgens Havas is besloten de evacuatie
van, invaliden en gewonden uit Finland naar
Zweden voort te zethn.
Uit Kopenhagen méldt bet Depnsch Tel -
Ag., dat /le veiling van kunstvoorwerpen,
die „werden afgestaan voor Finland, in drie
dagen 100.000 kronen heeft opgebracht. De
Nobel-medailles van' den natuurkundige
Niels Bohr en dén physioloog August Krogh
brachten Hl.000 kronen op en werden door'
de koopers afgestaan'aan het museum in
het slot Frederiksborg.
In Noorwegén heeft de inzameling vod*
Finland tot dusver 30 millioen kronen op
gebracht.
Rede van CaJRo.
In een^tot het VinAe volk gerichte radio
boodschap zeide Cal! in, na de hoop te heb
ben uitgesproken dat de eenheid tusschen
Finland en zijn buren zich zou versterken;
met ontzetting hebben! wij geconstateerd,
dat de plannen van Peter den Groote in de
Sovjpt-Unie zijn herleeld, doch ons verstand
zegt ons, dat wij al onze krachten moeten
rerzamelep voor een gemeenschappelyken
arbeid van wederopbouw in onzen marsch
'#aar de toekomst. Ons volk kan er zeker
van zijn. dat dé regeering door den vrede
'heeft willen verhinderen, dat de levens-
kracht van de Finsche natie werd vernie
tigd. Wij hebben nog de mogelijkheid, onze
toekomst weder op te bouwen, want het
Finsche volk is «niet ondergegaan. Deze
korte, dpch verwoede oorlog is vóór het Fin
sche volk zeer rijk geweest aan ervaringen,
die ons in de toekomst Van nut zullen zijn.
Wij zullen moeten bedenken dat deze toe
komst ir. onze eigen handen ligt. Laten vrij.
zoo besloot CaHio, door onze daden bewij
zen, dat Finland en zijn volk nog steeds in
staat zijn, hun historische missie als voor
posten van de Westersche beschaving te
vervulleh.
Resultaat van Duitsche bemiddeling.
Sluiten van handelsverdrag
Volgend welingelichte kringen te Berlijn
is het sluiten van een IfeHaar-schfRussisch
handelsverdrag aanstaande.
Als resultaat van de Duitsche pogingen,
Rome en Moskou nader tot elkaar te bren
gen, weet men in ^genoemde leningen even
eens mede te deolen, dat Rome en Moskou
spoedig weer ambassadeurs zouden uitwis
selen.
Het terugroepen var. den .Italiaanscben
ambassadeur te Moskou en den Russiscben
ambassade» te Rome geschiedde bij het
begin van den Russiscben inval» in Finland.
Ribbentrop zou deze kwestie te Rome
hebben bespi-oken.
Teneinde te kunnen voldoen aan ovC-«
eenkomst met Duitscjiland.
Het ministerie van landbouw in Roemenië
heeft medegedeeld dat binnenkort zal wor
den overgegaan tot het demöbiliseeren van
de boeren in het le'ger.
Men beschouwt de^en maatregel alk een
gevolg eenerzijds van de Finsch-Russiscb®
vredesovereenkomst en anderzijds de ver-
zoe*ken die Dultscbland onlangs tot Roeme
nië zou habben gericht, waarin o.a. zou zijn
a~-go<Jrorgen op demobilisatie van de boe
ren, opdat Roemenië aan de verplichtingen
van tde doo'r Wo^iltat tot stand gebrachte
overeenkomst zou kunnen voldoen.
De hbefen vormen naar schatting bijna dc-
helft van het Roemeensghfe legen.
In welingelichte kringen meent men dat
Duitschland bereid is Roemenië tegen elke
agressie-te beschermen, in ruil voor ernsti
ge' pogingen van Roemenië's kant om ain
•de verplichtingen van |^e „overeenkomst
•van Wohltat" te voldoen. Op liet bogen bli!:
ligt, ten gevolge van de mobilisatie)»'onge
veer 10 milljpen k.m.2 bouwland braak.
Men heeft den maatregel van pfele'deliike
demobilisatie der boeren reeds verwacht
sedert de Duftscher dr. Clodius tijdens zyn
..laatste bezoek aan Boekarest den Duittehef
Neubaeker installeerde als landbouwkundig
expert tezamen, met, een aantal Specialisten
teneinde' samen te. werken piet het Roe-
méensche ministerie v&n Landbouw hij de
uitvoering van het vijfjarenplan dat in de
door Wohltat tot stand gebrachte overeen
komst was opgenomen.
De* minister vafT Landb. lonescu Sisesti
hp aft gireren een verklaring afgelegd waav-
inl hij "Uiteenzette dat opvoering van de land-
bquwproductie noodzakelijk'Ws om het be
staan vnn hët land te verzekeren.
Hjj deelde voorts nog mede dat ook Roe
menië in Het vervolg twee vleeschlooze de
gen zal hebben n.l. Maandag en «Vrijdag.
De Bilt srint:
Verwachting geldig van hedenavond tot
morgenavond bngev^er 19 uur; t
Zachter des nachts: overdag wéinig ver
andering in temperatuur ^..zwaarbewolkt tit
betrokkert, later tijdelijk opklarend, 'enkele
buien, krachtige tot matigen aap de kust
tijdelijk stormachtige Zuidwestelijke tot J
Noordwestelijken wind.
i
Onze bureaux zijn dagelijks geopend ran 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
fnterc 2746. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Boreaal MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopera, den boekhandel en de poetkan too ren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overdl waar de
bezorging per looper geschiedt, Franco per post per kwataal S.15.
tieven heelt toegeëigend met het doel ze
aan een vreemde mogendheid uit te
leveren, maar dat heelt Van H., zoo
deelde hij tot j zijn verdediging mede,
niet geweten. Ipj wist ook niet, dat do
stukken geheim waren. Ze waren gesten
cild en iedereeiji op het departement kon
ze krijgen.
In den koiidr van S., welke bij diens
verlooide te 's-|(ïravenhage is aangetrof-
ien, wcrdeii dé negatieven gevonden.
De uitspraak in- de drie zaken is vast
gesteld op 28 jvlaart.
Zal-eerstdaags vertrekken.
Het NederRmdsche Roode Kruis heeft-
gisiteravond yan het Finsche Bood e Kruis
te Helsinki .een telegram fcntvangen,
waarin wordt medegedeeld, dat het Fin
sche Roode Kruis cr zeer dankbaar voor
zal zijn, wanneer de Nederlandsche am
bulance ook thans nog komt. Inlichtin
gen werdesji gevraagd omtrent datum
van vertrek en de te volgen route.
In verband, hiermede deelt het Neder
landsche Roode Kruis me^de, dat de Ne
derlandsche* ambulance eerstdaags naar
Finland zal vertrekken." De juiste datmn
van vertrek alsrtie'de de te volgen route
worden nog nader vasfgesteld.
Dit najaar zal een voorstel tot* extra
versterking van de jaarlijksche
middelen worden igjgediend.
In de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer nopens hetJwetsontwerp
tot instelling van eenleeningionds deelt
de minister mede, dat het voornemen be
staat, in het aanstaande najaar een ver
sterking van de jaarlijksche middelen,
van het lecningionds, boven die welke
in het ingediende ontwerp vervat zijji,
aan het oordeel' van de Staten-Gcneraal
te 'önderwprpen. Van den omvang enden
duur der mobilisatie-uitgaven zal men
dan iets. meer weten dan op dit tijdstip,
terwijl men dan tevenst 1. het b^eld, dat
de heïziene inkomstenbelasting zal vër-
toonen en dan bij de Verdere hellingen
voor het leeningtonds niet buiten aan
merking zal kunnen, blijven, bekend zal
zijn, 2. de vraag.beantwoording zal heb
ben gevonden, in hoever het normale
budget voor 1941 versterking behoeit,
ware het onder die omstandigheden
praematuur, reeds tl—ps de nieuw op te
leggen lasten in een wetsontwerp te be
lichamen.
De gerezen bedenking tegen hét feit,
dat ook de extra-uitgaven, in 1938•vooi-
de'defensie gedaan, in hetf leeningfoS9k
worden ondergebracht, berust op een
misvatting. Het betreit'hier het buitejjj
gewone crediet van "100 ®millioen, ge-
Votee'rd wegens de gedeeltelijke- mobili
satie in de donkere lüagen van Maart
1938, gevolgd door die van September
1938. Indien het lecningionds ,niet ware
ingesteld, zouden deze uitgaven op den
kapitaaldienst tfan de normale begroo-
tmg zijn gefinancierd, met het gevolg,,
dat zij in 40 jaar-zouden zijn gedelgd.
Do overbrenging ook van deze mobilisa
tie-uitgaven naar het Leeningionds, met
zijn 15-jar'igen aflossingstermijn, vindt
zijn motief in de wpnschelijkheid om, nu
het in te stellen JÉf&> hiertoe gelegen
heid biedt, ook lmi aanzienvan deze
uitgagen een meer solieaé beleid te vol
gen.
Tegen Van H. is twee en een half
jaar geëischt.
In dp middagzitting van de Haagsche
rèchtbank heejt mr. E. G. S. 'Bourlier
zijfi pleidooi voor mevr. A. Hl van H., ge
boren Van A., die zooals men weet in
een zitting met gesloten deuren te
recht stond wegens medeplichtigheid
aan poging tot het misdrijf, genoemd in
artikel 98 Wetboek van Strafrecht en
tegen wie de officier van justitie des
wege een jaar gevangenisstraf heeft ge-
eischt, voortgezet.
Aan het eind van dit pleidooi, dat om
kwart vóór drie "was afgeloopefi, heeft
mr. Bourlier de onmiddellijke in vrij-
h^idsstelling van mevr. Van H. gevraagd.
De rechtbank heeit dit verzoek alge-
wezen. I
Hierna moest haar man, Van H. te
recht staan, wien telt laste is gelegd, dat
hij geheime stukken lijsten van het
bureau Zeescheepvaart, waann vermeld
stonden de namen van Nederlandsche
schepen, welke in het buitenland waren
aangehouden in handen heeit ge-.
speeld van een vreemde mogendheid
door ze aan'den genaturaliseerden Duit-
scher S. te laten zien.^die getracht heeit
ze aan een vreemde mogendheid te zen-
den.
In deze zaak, die ook met gesloten I
deuren w#rd behandeld, werden «als ge-
tuigen gehoord de genaturaliseerde Duit-
scher S., de ambtenaar mr. B., die gis
terochtend terecht heeit ge8taair en
tegen wien.twee jaar gevangenisstraf is
geëischt, en den directeur van den óeco- 1
nomisehen voorlichtingsdienst, dr. T! P.
van der 'Kooy. Op verzoek van de ver
dediging is ook nóg gehoord" de echtgc- 1
fioote van v. H.
Over de behandeling ter zitting meldt
jhet A.N.P.:, -1
In zijn requisitoir, dat omstreeks halt
vier was geëindigd, heeit de ofiipier van 1
justitie, mr. N. S. Hoekstra tegen Van H«J
wegens poging tot het misdrijf van art. i
98,%. v. S. een gevangenisstraf voor den
tijd van twee en een half jaar geëischt. j
Hierna was liet woord aan de verdedi-
ging, welke gedeeltelijk door mr. Bourlier
en gedeeltelijk dooi»verdaehte" zeli werd
gevoerd.
.Van H. zei, dat hij ^ich in deze zaak j
geheel onschuldig gevoelde. In verband
met de rijkslevensmiddelendistributie
voor armlastigen tn werkloozen, welke
hij organiseerde, wilde hij op de hoogte
zijn van den aanvoer van levensmiddè;
len naar Nederland en daartoe had hij
aan mr. B. de lijsten van in het buiten- j
land aangehouden Nederlandsche schc- 1
pen geéraagd' om te zien hoeveel stag
natie» er in den aanvoer zou, zijn.
Op den avond van Vrijdag 14 Novem
ber kwam Van H. met deze lijsten thuis
tn het was een heel.werk deze allemaal
door te nemen en over te schrijven. Vam
VH. had een geleend fototoestel in huis»,'
en 3„ zou nu tegen hem gezegd hebbeA: j
Waarom totografecr je die. lijsten niejt, .j
dat is. toch veel eenvoudiger. Aangezien
Van H. niet het tijiie werk van stukken
fötograieeren meestef. was, heeft S. aan
geboden dit te doen.' Intusschen was
ook mr. B. binnengekomen en gezameit- 1
lijk keken zë toe, hoe S. het ioto-appa-
ruaf instelde ol'n de lijsten te iotogra-
feeren. j
Later is gebieken, dat zich de nega-
schl
Rau
De Raad voor de Scheepvaart beliah-
delde gfsternamiddag de geruchtmaken
de zaak] van" Jjet s.s. „BurgerdijkV, dat
naar men zich nog levendig zal herinne
ren op 10 Februari ten Zuiden vair
Bishop Rock tot zinken werd gebracht.
De daad van den Duitsehen duikbpotT
commandant trok belangstelling in alle
neutrale staten, aangezien hiermede In
feite alle neutrale schepen op zee"vogel
vrij werden verklaard; het 6»3 b. r. V
metende vrachtschip toch was! toen het
ten offer viel, op weg van eeii neutrale
haven haar een. neutrale haven zonder
eenige contrabande aan boord. De Ne
derlandsche regeering heeft» naai mén
weet, tc Berlijn ter zake krachtig gepro
testeerd; bovendien heelt zij medege
deeld schadeloosstelling te zullen eischen
Eerste stuurman J. H -C. Dijk werd
het eerst gehoord, daar de gezagvoerder
wegens, treinvertragingen nietvep tijd
aanwezig kon zijn. I
De voorzitter, prof. mr. B. M. Taverne,
vróeg het eerst naar de lading.
t StuurmanStukgoederen, sojaboonen,
lijnkoeken, meel en 4(XX) leoge^vaten.
Voorzitter: Wat was uw Ibestemmlng?
Stuurman: Rotterdam.
Voorzitter: Zou üjeen Engelsch con-
trolestation aanloopen?
Stuurman. Dexkapitein had van den
Engelschen ponsul-generaal te New-Vork
het advies gekregen, Falmouth .aan te
loopen, maar hij was niet voornemens,
dat tC dóen, tenzij hij werd gedwongen
Voorzitter: En wat gebeurde er nu,
toen u in de |buurt van BishOp Rofck
kwagi? Ij
Stuurman: Wij zagen dien] d^g.'OP 10
Febr., om vier uur 's namiddags, een
zwarte stip, die wij voor eqp rotspdnt
"hielden. Onrhiddellijk gingei^ wij toen
om Üb Zuid.
Voorzitter Hebt u dat puntje goed
bekeken?
