NIEUWS- EN ADVERTEN11EDEAU VUÜK UOUDA EN UMS1 KEREN
No. 20275
Dinsdag 19 Maart 1940
I deel
de
rol-
zoo
uur
tjes
vrv
(jnen
Ihier-
dit
|en te
eurd
In en
Ihier-
tien
na
|koud
dwa-
het
^an-
eter-
iinst-
ge-
zijn.
on of
78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWUUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
NIEUWERKERK, OUDERKERK OUDEWATER, REEUWIJK. SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
ONDERHOUD BIJ DEN BRENNER.
Toenadering Rome-Moskou.
Geen „vredesplannen".
Duitsch-Russisch-ltaliaansch Balkanblok
fE Berlijn noch te Rome is eenige
officieele toelichting gegeven,
waaruit de ware beteekenis van de
ontmoeting tusschen Hitler en Mus
solini bij den Brenner met zekerheid
zou zijn op te Aaken. In beide hoofd
steden heeft men intussohen den in
druk, dat de Duitsche regeering er
naar streeft een betere verstandhou
ding tusschen de Sovjet-Unie en Ita
lië teweeg te brengen, en wel door
een regeling voor den Balkan, ten
koste van de geallieerden.
De Belgische minister van
Economische Zaken, Gustave Sai
plotseling overleden.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalvu Zon- en Feestdagen
Hitler's vredesplan.
Volgens Vaticaansche kringen.
Italiaansch schip gezonken.
BINNENLAND.
Vrijstelling wegens broeder-
dienst bij de lichting 1941.
Paaschverlof voor de
militairen.
Een zusterschip van de Graf Spec
in West-Indië.
Dr. Graaf Paul Teleki naar Triest,
Leider en twee leden der
Finsche ambulance
vertrokken.
ai
200-
ge-
twe"
mmm
9SBRBBSES9999M
ADVKHTKNTIHPRU81 Uit Good» en omstreken (behoorende tot den bexorgkringl
1—6 tec*)' 1-W, elke regel meer f 0.26. Van buiten Gouda en den ,bez«rgkring:
1—6 rageU 166. elke regel meer 1 060 Advertentiën in bet Zgterdagnumme- 20
bijslag op den prgi. Liefdadigheide-advertenüën de helft ran den wrfla.
INGEZONDEN MEDEDEELING^N: 1—4 regels 2.26, elke tegel meer 0.50. Op
de voorpagina 60 hoocer.
Adverjgnttfn kannen worden ingezonden door tusschenkomst van aoüede Boek
banddarea, Advertentiebureaus en onze agenten en moeten daagt vóór de plaatsiftg
aan bet Bureau s|Jn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone adverteatiën en ingezonden mededeelingei. bij contract tot zeer ge reduceerden
pt4s Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Officieele kringen te Rome hebben vol
gen» een Reuterberioht uit Rome niets toe
te voegen aan het laconieke communiqué,
dat is uitgegeven na het onderhoud tus-
sdhen Mussolini en Hitier. Evenmin is er
tot dusverre veel commentaar in hoofdar
tikelen der bladen verschenen.
In Rome doen allerlei geruchten de ronde.
De overtuiging, dat men aan den vooravond
staat van een vredesoffensief -wint er veid.
Mussolini zou, misschien in samenwerking
.met Rooevelit, de voorwaarden, waarop
Duitschland geneigd zou zijn, vrede te slui
ten, aan de geallieerden bekend moeten ma
ken, en daar men weet, dat Mussolini zijn
tusschenkomst ais bemiddelaar heeft afhan
kelijk gesteld van de voorwaarde, dat de
bemiddelingspogingen een redelijke kans
van slagen moeten hebben, verwacht men
te Rome, dat die vredesvoorwaarden niet
zonder meer cmaannemlijk zouden zijn. Wat
de verdere geruchten betreft, n.1. dat Hit-
Ier er voorts op zou habben aangedrongen
dat Italië, in geval het gelukt tot een vrede
te komen, aan de Duitsche zijde zich zou
scharen, deze geruchten meent de corres
pondent van (het Hbld. zonder meer als on
juist te mogen beschouwen.
Er is, zoo schrijft hij, geen enkel .^eeken,
dat er op wijst, dat Italië geneigd zou zijn,
de politiek van non-belligerente op te ge
ven. In het Zondagsblad van de „Telegrafo"
stond een uitvoerig artikel van Ansaldo,
waariq deze zeer stellig te kennen geeft,
dat de politiek van nonbelligerentie de eeni
ge juiste politiek is voor Italië op dit
oogenblik. De „Telegrafo", het eigendom
van de familie Giano en de schrijver Ansal
do, staat in het nauwste contact met het
ministerie van buibanlandsche zaken.
Reuter voegt hieraan ,toe: Een korte me-
dedeeling in de „Popoio di Roma" zegt, dat
het onderhoud was vastgesteld toen Von
Ribbentrop zq"n bezoek" aan Rome bracht en
herinnert aan de laatste ontmoeting tus-
sahen Mussolini en Hitier te München. Hot
blad vervolgt: „dit is voldoende om de ge
beurtenissen van vandaag te karakterisee-
ren en aan te toonen, dat de ontmoeting on
afhankelijk is van eemgerlei bijzondere
omstandigheid .van min of meer recenten
datum. Het ligt, voor de ihand, dat het een
ontmoeting was tusschen regeeringishoof-
den van twee landen, die verbonden zijn
door nauwe politieke betrekkingen, met het
doel den algemeenen toestand te bestudee-
ren."
•De „Messagero" zegt, dat te Berlijn de
ontmoeting beschouwd wordt als de kapi
tale gebeurtenis van het jaar.
In Italiaansche politieke kringen te Ro
me vormt het onderhoud op den Brenner
thans het eenige onderwerp van ge
sprek en het volledig ontbreken van gezag
hebbende aanwijzingen over de doelstellin
gen en resultaten der bespreking laat den
weg open voor alle mogelijke gissingen. De
meeste politieke waarnemers zien verband
tusschen bet onderhoud en de wijziging van
het vertrekplan van Sumner Welles. Zij
denken, dat het duidelijke Amerikaansche
verlangen naar een vredesoffensief. Musso
lini er toe geleid kan hebben, dit oogenblik
te kiezen voor een intieme gedachtenwis-
seiing met zfln spilgenoot en dat het onder
houd, dat Mussolini morgenochtend waar
schijnlijk zal hébben met Sumner Welles,
I een bslissenden invloed zal hebben op Wel-
les rapport aan Roosevelt.
Men hoort het denkbeeld opperen, dat de
twee staatslieden bijeen kwamen om een
,<5oncreet plan voor te bereiden voor de vor
ming van een Duitsch-Russisch-ltaliaansch
Balkanblok, dat volgens dezen waarnemer
niet gericht zou zijn tegen eenige andere
mogendheid, maar slechts den vorm van
een blok zou hebben voor de handhaving
van den vrede in Oost-Europa en het Do-
naubekken, met een economische voorkeur
van de .twee spilmogendheden.
1 Een van de niet bevestigde gissingen, die
gisteravond te Rome de ronde deden was.
dat Daladier Dinsdag of Woensdag een ont
moeting zou kunnen, hebben met Mussolini.
Uit Parijs kwam echter spoedig een ge
zaghebbende tegenspraak. Daladier bevond
zich te Parijs en zal Dinsdag het woord
voeren tijdens de debatten in de Kamer.
Te Berlijn is, volgens United Press, aan
de buitenlandsche pers een verklaring ver
strekt, waa'rin staat, dat de ontmoeting aan
den Brenner de „onwrikbare grondslagen
heeft bevestigd, waarop de samenwerking
van Duitschland en Italië berust." Overi
gens is er geen enkele aanwijzing nopens
het onderhoud tusschen Hitler en Mussolini
te verkrijgen.
Volgens den correspondent van United
Press verwacht men te Berlijn, dat de ont
moeting aan den Brenner in den loop van
de week zal worden gevolgd door een
tweede zeer verrassende gebeurtenis. Men
vermoedt volgens dezen correspondent in
welingelichte kringen, dat de verrassing zal
bestaan in de aankondiging van de toena
dering tusschen Rome en Moskou.
Er wordt .beweerd, dat de voVmig van
een „blok Berlqn-Rome-MosKou" het voor
naamste onderwerp heeft gevormd t»if de be
sprekingen tusschen Hitler en Mussolini.
Zulk een blok zou er voornamelijk op ge
richt zijn, invloed in den Balkan en in jiet
Naburige Oosten .te oefenen, met uitslui
ting van de geallieerden.
Er wordt in de Wilhelmstrasse de aan
dacht gevestigd op een uitlating, die in den
laatst en tijd herhaaldelijk in de Duitsche
pers is voorgekomen en waarin werd ver
klaard, dat de Sovjet-Unie als groote mo
gendheid het recht heeft, deel te nemen aan
het vestigen van de „toekomstige nieuwe
Europeesche orde". Dit beteekent blijkbaar,
dat de Sovjet-Unie gerechtigd wordt ge
acht haar invloed uit te breiden tot buiten
he reeds door haar gewonnen terrein in
Polen, de Oostzeestaten en Finland.
Dat mogelijke „vredesvoorstellen" een
belangrijke plaats zouden hebben ingeno
men bij de bespreking van Maandagochtend,
wordt te Berlijn niet waarschijnlijk geacht.
Men gelooft veeleer, dat nadere afspraken
zijn geamaakt voor Duitsch-Itaüaan3che sa
menwerking in den oorlog, wat echter niet
wil zeggen, dat deze samenwerking van
militairen aard zou moeten zijn.
Overigens blijven Berlynsche officieele
kringen groot vertrouwen toonen in den
afloop van den oorlog. De aanval op Scaper
Plow wordt een voorproefje genoemd van
wat den vijand te wachten staat als het
volle oorlogsgeweld wordt ontketend.
Volgens berichten uit Berlijn aan de
,3asler Nachrichten" wordt in Berlijn een
gezamenlijke verklaring van Duitschland,
Italië en Rusland betreffende de handha
ving van den vrede op den Balkan be
schouwd als een der waarschijnlijke con
sequenties van de ontmoeting tusschen Mus
solini en Hitier.
De Belgische Minister van Economische
Zaken, Gustave Sap, is hedennacht plotse
ling overleden.
Gisteravond nog heeft hij een kabinets
raad bijgewoond, om een beeld van heit ko
len vraagstuk in België te geven. Hij werd
geboren te Kortemark in West-Vlaanderen
in 1886. Hij is dus 54 jaar geworden. In
1913 werd hij professor aan de universiteit
van Leuven in de economische wetenschap
pen; in 1934 trad hij op als minister van
economische zaken in het kabinet Renkin
en in 1935 werd hq" minister van financiën,
om in 1939 wederom economische zaken
onder zijn beheer te nemen om de bevoor
rading van het land te verzorgen.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 nor. Administratie «n Redactie Tetaf,
(nterc 3746. Postrekening 48408.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT <L GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkan too ren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 266, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwataal 8.16.
Gustaaf Sap gold voor een .overtuigd en
beginselvast Vlaming, een figuur met ka
rakter en een werkzaam en bekwaam mi
nister.
Het overlijden van Sap heeft groote be
roering gewekt. Hq hield veel van Neder
land en kwam er nogal eens.
De ministerraad vergadert heden om over
de bezetting van Sap's moeilijken post te
beraadslagen.
De Romeinsche correspondent van de
News Chronicle meldt, dat Hitier volgens
Vaticaansche kringen een vredesplan heeft
ingediend, dat aan den Paus en aan Sumner
Welles is voorgelegd. Hij voegt hieraan toe,
dat, naar men gelooft, de reis naar deh
Brenner ten doel had, dit plan te bespreken.
Het plan omvat de volgende punten:
1. Ontwapening te land, tor zee en in
de lucht.
2. Terugkeer aar het viermogendheden-
pact tusschen Frankrijk, Engeland, Italië
en Duitschland, die een Europeesch direc
torium zouden vormen, dat in de plaats zou
moeten komen van den Volkenbond.
3. De mogelijkheid van een kruistocht
tegen het bolsjewisme.
4. Erkenning van de vrjjhqid van gods
dienst.
5. Emigratie der Joden van Duitsohland
naar Palestina, Oost-Afrika en Madagas
car.
6. Teruggave van de Duitsche koloniën in
twintig jaar.
7. Vorming van een nieuw onafhanke
lijk Polen met grenzen, weike door een in
ternationale commissie worden vastgesteld.
8. Oplossing van alle mirfderheden
vraagstukken door landverhuizing op groote
schaal.
9. Vorming door de Tsjechen, Slowaken
en Magayren van een drievoudigen staat,
verbonden met Duitschland."
10. Oostenrijk blijft deel uitmaken van
het Duitsche rijk.
11. Vorming van een Donau-statenbond,
omvattende Duitschland, Italië, Bohemen,
Slowakije, Hongarije, Roemenië.
12. Geen wijziging in den status-quo op
den Balkan.
13. Vrij douaneverkeer voor Italië in
Djiboeti en herziening van den status der
Italianen in Tunis.
14. Vrij verkeer door het Suez-kanaal
voor alle mogendheden.
In officieele kringen te Londen werd
vanochtend vroeg verklaard, „dat de Brit-
sche regeering niets weet van de vredes
voorstellen van Hitier, waarover in enkele
berichten uit het buitenland wordt gespro
ken."
Fransche schip door Duitsche
onderzeeër vernield.
Het Italiaansche steenkoolschip „Tyna
Primo", groot 4853 ton, ls tengevolge van,
een ontplolling buiten de Zuid-Oostkust
van Engeland in tweeën gebroken. Een
matroos is verdronken. De' overige leden
der bemanning, die uit 36 koppen be
stond, zijn in een havenstad aan de
Zuid-Oostkust aan land gekomen. Zeven
hunner zijn licht gewond.
Het blad „De Scheepvaart" meldt, dat
Zaterdagmiddag een onbekend gebleven
schip is aangevallen, waarvan een deel
der bemanning door een Grieksch schip
kon worden gered.
Zondagavond heeft een Duitsche on
derzeeër een aanval ondernomen in de
onmiddellijke nabijheid van de Theems-
monding. De Britsche Admiraliteit ont
ving bericht, dat een Fransch schip nabij
het lichtschip Tongue achtervolgd werd
door een*duikboot. Naar later bleek, was
het het 3117 ton metende Fransche schip
„Capitaine Augustin", dat ten Noorden
van Dulns tevergeefs heeft getracht aan
een aanval te ontkomen.
Dicht bij het achtervolgde schip be
vond zich een tweede Fransche boot, het
vrachtschip „Astrée". Terwijl de „Capi
taine Augustin" door een torpedo werd
getroffen, vluchtte de „Astrée" in de
richting van de Theems en wist door op
volle kracht te varen, aan den Duitschen
onderzeeër te ontkomen.
Inmiddels maakte de. „Capitaine
Augustin" snel water. De marconist
kreeg geen tijd meer om 'te seinen en de
bemanning had slechts de beschikking
over een enkele sloep, daar de andere
door de ontploffing waren vernield. De
„Astree" verwittigde de autoriteiten in
W>e in aanmerking komen.
Naar wij van olficieële zijde vernomen,
zullenbij de lichting 1941 voor vrijstel
ling wegens broederdienst vóór anderen
tn aanmerking komen degenen, van wie
de meeste broeders of halfbroeders heb
ben gediend of tot den dienst verplicht
zijn en van dezen zij, die behooren tot
de gezinnen met de meeste kinderen
(hieronder te verstaan: broeders, hall
en stiel broeders), zusters, half- en stief
zusters).
Vrijstelling wordt slechts verleend, in
dien de broeder of halfbroeder verkeert
in een der volgende gevallen: Op 1 Octo
ber 1939 tot gewoon dienstplichtige be
stemd was, voor zoover de voor zijn in
lijving bepaalde datum nog niet was
aangebroken: Op 1 October 1939 als ge
woon dienstplichtige ot als vrijwiligcr tot
de land- of de zeemacht behoorde; vóór
1 April 1940 30 dagen ln werkelijken
dierist is geweest. Voor 1 April militair
pensioen genoot of heeft genoten. Vóór
1 April 1940 gedurende zijn werkelijken
dienst is overleden.
Ingeschrevenen, die nog niet den
wensch te kennen gaven om voor vrij
stelling wegens broederdienst in aanmer
king te komen en zij, die bij de inschrij
ving of later verklaard hebben geen vrij
stelling te wenschen, doch deze vrijstel
ling thans verlangen, moeten tusschen
16 en 30 April, doch bij voorkeur op 17
en 18 April a.s. daartoe aanvraag doen
bij de afd Militaire Zaken.
Ingeschrevenen, die vrijstelling wegens
broederdienst hebben gevraagd, doch
deze thans niet meer wenschen, moeten
hiervan zoo spoedig mogelijk in ieder
geval vóór 30 April a.s. mededeeling
doen aan genoemde afdeeling Militaire
Zaken. Zij, van wie na 1 October 1939 een
ol meer broeders zijn komen te verkee-
ren in een der gevallen hiervóór ge
noemd, moeten hiervan tusschen 16 en
30 April as. eveneens mededeeling doen
aan genoemde afdeeling.
Nadat alle vrijstellingsaanvragen door
den Commissaris der Koningin zullen
zijn beoordeeld, kan warden bepaald, in
welke gevallen vrijstelling zal kunnen
worden verleend. Dit zal bij openbare
kennisgeving worden bekend gemaakt.
Op alle aanvragen om vrijstelling we
gens broederdienst voor ingeschrevenen
voor de lichting 1941 zal eerst in Juli of
Augustus 1940 een beslissing kunnen wor
den genomen.
Drie volle dagen in het tijdperk
van 21 Maart tot 2 April.
Bij ministericele beschikking is een
bijzondere regeling vastgesteld betref
fende de periodieke verloven voor het
Paaschfeest. 1
De gewone periodieke verloven der ge-
Engeland en kwam, toen de duikboot
was verdwenen, de „Capitaine Augustin"
te hulp. Vermoedelijk is zij. er in ge
slaagd een deel van de bemanning van
het getroffen schip aan boord te nemen.
De „Capitaine Augustin" is binnen kor
ten tijd gezonken. De Britsche Admira
liteit zond onmiddellijk een aantal tor-
pedobootjagers uit en tal van bommen
werpers hebben nabij de Duins diepte
bommen uitgeworpen.
Eugene Boussevain, echtgenoot van de
dichteres Edna St. Vincent Millay heeft aan
de Herald Tribune bericht, dat hq en zjjn
vrouw den negenden Maart voor de kqpt
van Tortola, een der Engelsche Virgin
Maagdeneilanden in West-Indië "bij Porto
Rico óf de Deotschland óf de Admiral von
Scheer hebben gezien. Zq verklaren, dat
het schip onder geen enkele vlag voer, al
leen een gelen wimpel droeg. Op ongeveer
drie mql afstand van St. Johns, dat bezit
is van de Vereenigde Staten, stopte het
schip. Een zwarte vrachtboot kwam langszij
en bleef daar ongeveer vier uur liggen. De
Engelsche autoriteiten werden gewaar
schuwd, maar men was niet in staat bq-
tqds het tooneel te bereiken, tqpeinde een
onderzoek in te stellen.
De Hongaarsche politicus Dr. Graaf Paul
Teleki is heden van Boekarest naar Triëst
vertrokken.
mobiliseerden (dus niet van de dienst
plichtigen, die voor het volbrengen der
eerste oeieningen en'de militairen, die
voor het volbrengen der eerste oeienlng
doch langer dan vijf maanden in wer
kelijken dienst zijn), moeten zoodanig
worden verleend, dat op 18 Maart na af
loop van den dienst de laatste groep met
periodiek verlof vertrekt, welke diss op
20 Maart per laatste reisgelegenheid naar
de onderdeelen moet terugkeeren.
In de periode van 21 Maart 1940 t.m. 2
April wordt dezen militairen verlof ver
leend: M
A. 1/6 van de sterkte Van elk troepen-
onderdeel op 21, 22 cm 23 Maart, vèrtrek
20 Maart, terugkeer 2| Maart per eerste
reisgelegenheid;
B. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 23, 24 en 25 Maart, vertrek
22 Maart, terugkeer 26 Maart per eerste
reisgelegenheid;
C. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 25, 26 en 27 Maart, vertrek
24 Maart, terugkeer 28 Maart per eerst»
reisgelegenheid;
D. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 27, 28 en 29 Maart, vertrek
26 Maart, terugkeer 30 Maart per eerste
reisgelegenheid;
E. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 29, 30 en 31 Maart, vertrek
28 Maart, terugkeer 1 April per eerste
reisgelegenheid;
F. 1/6 van de sterkte van elk troepen
onderdeel op 31 Maart, 1 en 2 April, ver
trek 30 Maart, terugkeer 3 April per eer
ste reisgelegenheid.
Aan militairen,die voor het vol
brengen der eerste oefening korter
dan vijf maanden in werkelijken dienst
zijn, zal zooveel mogelijk aan allen pe
riodiek verlof op 22, 23, 24 en 26 Maart
gegeven worden. De overigen (d.z. de
militairen, wien voor het vervullen van
de onvermijdelijke diensten geen derge
lijk verlof verleend kon worden) genoten
periodiek verlof op 16, 17, 18 en 19 Maart.
Per vliêgtuig naar hun arbeidsveld.
Een vierde deel der bagage reeds door
de lucht overgebracht.
Naar wij van de zijde der ambulance
commissie van het Nederlandse he Roode
Kruis vernemen, zijn gistermiddag eeni
ge leden der Roode Kruis ambulartpe voor
Finland per vliegtuig naar Zwedeh ver
trokken. Het zijn de hoer F. H. Meihul
zen, arts-leider der ambulance, de heer
A. W. C. M. de Ruyter, adminlstratieur
en zuster P. A. A. Mesdag.
Deze voorhoede van de ambulance zal
in Stockholm verschillende zaken, o.a. de"
passage der ambulance naar Finland,
regelen, terwijl de administrateur in
Maimö de omvangrijke bagage en uit
rusting der ambulance zal opv
ten einde diq langs den snelst mogelij
ken weg naar Finland te reëxpedieeren.
Een vierde deel van de bagage, die
totaal uit 150 colli, ongeveer 25.000 kg.
bestaat, is in enkele dagen door de lucht
naar Zweden overgebracht. Ook de auto
der ambulance is dezer dagen per schip
verzonden. Vóór het v££ir«k hebben de
drie „kwartiermakejfFder ambulance
ten gebouwe van .het hoofdbestuur af
scheid genomen van den eersten Onder-
voorzitter van het Nederlandsche Roode
Kruis, mr. W. J. baron van Lynden en
van de leden aer ambulance-commissie.
Drie ton voor Finland.
Resultaat van de inzameling.
In de afgeloopen weken kon als resultaat
der door de Finsch-Nederlandsche vereeni-
ging met medewerking van het Nederland
sche Roode Kruis gehouden inzameling in
totaal een bedrag van drie ton ter beschik
king van het Finsche Roode Kruis worden i
gesteld, bovendien kan de uitzending van
de Nederlandsche Roode Kruis-ambulance
naar Finland worden -bekostigd.
Onder de ingekomen gelden is onder
meer begrepen de opbrengst van het in den/
boekhandel verkrijgbaar gestelde geschrift
„Finland's lot" van de hand van mr J. J.
R. Schmai, alsook van de pro-Finlandfa.
zegels, welke beide uitgaven, waarvan ie
verkoop wordt voortgezet, reeds eenige dui
zenden guldens opbrachten.
Voor zoover hun adressen beschikbaar
zjjn, ontvangen alle gevers bericht van ont
vangst. Inmiddels zet de Flnsoh-Nederiand-
sche vereesiigig haar actie in het belang van
den wederopbouw van Finland met kracht
voort.- De accountantscontrole blifft opge-
dragen 'aan het accountantskantoor T. J.
