NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Kuop eerst een andere tandpasta
No. 2028Ö
Dinsdag 26 Maart 1940
78e Jaargang
BERKENWUODE. BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
BERGAMBACHT,
NIEI VERKERK,
OUDERKERK OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
FINLAND NA DEN VREDE.
Boodschap van Hjalif ax tot het Finsche volk.
'Maatregelen voor verplaatste
bevolking.
Duitsch schip getorpedeerd.
IJmuider treiler op een mijn
geloopen.
Drie personep vermist.
De IJmuider treiler „Protinus" IJ.
M. 85, di^ op 18 Maart van IJmuiden
ter visscherij was getrokken, is op een
mijn geloopen en gezonken.
Een Britsch oorlogsschip heeft 8
leden der bemanning, die zich op een
vlot in veiligheid hadden weten te
brepgen, aan boord genomen en in
een haven aan de Oostkust van En
geland binnengebracht.
De bemanning bestond uit'll kop
pen, zoodat nog 3 personen worden
vermist.
Paaschrede van Paus Pius XII.
VLIEGTUIGEN VOOR DE
GEALLIEERDEN.
De Schrijver benoemd.
Bede om vrede, eendracht en eenheid
onder de menschen.
Het verongelukte Britsche vliegtuig.
Groote moeilijkheden bij het
bergingswerk.
SVINIIUlVÜD OVER EEN
VREDESOFFENSIEF VAN DE
NEUTRALEN.
ADVERTENTIEPRIJSUit Goud* en omvtrakeo. (behoo rende tot den beïorgkringj i
1S regels L80, elke regel meer 0.26. Ven holten Good» en den bezorxkring:
1—6 refcels 1.56. elke regel meer 0.30 Advertenttën in het Zsterdaenummer 20
bQelnC of den prfls. Liefdadigheids-sdvertentiftn de helft van den prils.
INGEZONDEN MEDEDEELINGÊN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.60. Op
de vporperin* 50 hooger.
AdrerlentiSn kannen voeden ingesonden door tusscbenkomst van souede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en doze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Gewone adverteritiën en ingezonden mededee linger, bij contract tot zeer ge reduceerden
prijs Groots lettors en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Once bursa»T ujtfn dagelijks geopend van 98 uur. Administratie en Bedactie Telef
inters 3746. Postrekening 48406.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT SI, GOUDA
bij onze agenten es toopers, des boekhandel en ds poetkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar ds
bezorging per loojper geschiedt. Franco per post per" kwartaal 3.16.
J^BUTBR meldt uit Londen:
Lord Halifax, de Enigelsche minister van
buitenlandsche zaken, heeft Zondagavond in
de Finsche nieuwsuitzending van de; B.B.G.
een mededteeling laten voorlezen, waarin hij
verklaart: Indien anderen de vastberaden
heid van Finland het onheil en de bar
baarschheid te weerstaan, zouden jhebben
gedeeld op de eenige manier, weikei thans
aan de beschaving is overgebleven -L door
de jcracht dter wapenen zouden de bur
gers van onze beide landen thans zij fan zij
hebben gestreden voor de gemeenschappe
lijke" zaak. Wanneer onze overwinding be
vochten zal zijn zal Finland ongetwijfeld
deelen in de voordeelen, welke zullen Voort
komen uit de vestiging van dien duuizpmen
en rechtvaardigen vrede, welke, nair de
Britsche premier en de president der Ver.
Staten belden hebben verklaard, de heilige
vrede is, die mogelijk is.
Voor de bewoners der afgestane
gebieden.
De Finsche staat zal zich, naar,' Hayas
uit Helsinki meldt, belasten met het ver
schaffen van woningen en grond aan de
verplaatste bevolking, zoo meldt de Finsche
omroep. Sommige deelen van gemeente
eigendommen zullen worden geconfisceerd
en eT zal een desbetreffend wetsontwerp
worden opgesteld, dat in het voorjaar wet
zal moeten worden.
De aan den staat behoorende bebouwbare
stukken land zijn van aanzienlijken omvang
en zullen de verplaatste bevolHpg van de
aan de Sovjet-Unie afgestane gebieden kun
nen onderhouden.
De minister van binnenlandsehe jaken
dringt er derhalve bij de verplaatste bevol
king op aan de toekomst kalm en met ver
trouwen tegemoet te zien, want de" staat
werkt om hun middelen van gestaan te
geven. Er is echter een zekere, tijd voor
noodig, want het probleem iSj^-jtCmVattend1
on ingewikkeld,
Actie vagjgdeJn dag Rotrry.
Het Da<»nsohe|f nlpper*M nap meld' uit
Kopenhagen:
Protest te Londen vtgeps hcuti'ali-
teitsschending.
Weer is een Duitsch vrachtschip nabij de
Deensche kust door een BrittVhen onder
zeeër tot zinken gebracht. Het is de „Ed-
mond Hugo Stinnes", een schip t vai1 2189
ton, dat met cokes geladen wr.' en dch op
weg bevond van Hambhrg na Kopenha
gen. De bemanning is behoided in Tut]arrl
aangekomen, op den kapit" in ta, d"e. door
de Engelschen aan boord i de i.uikboot
word gendmen. ,Het wrak art tie „itinnes"
ligt. op ongeveer drie mijl v»A de kust en
is gevaarlijk voor de scheepvfVift.
De krachtiger actie der Brijsche marine
tegen de Duitsche scheepvaart tusschen
Scandinavië en Duitschland heeft tot efen
Noorsch protest wegens schei ding varf de
neutraliteit geleid. Officieel )>rdt te Oslo
medegedeeld, dat Britveha itriogsschepen
tot driemaal toe de lnatsi* -iiï d:gert ge
tracht hebben Duitsche scl lp r bij de Noor-
sche kust te onderschepp u. hinstens twee
keer zijn zij daarbij Noi.rseh1 territoriale
wateren binnengevaren. De Noo^che ge.
zant te Londen heeft instrjetie gekregen
tegen twee schendingen hij "le B:itsche rp-
geering.te protesteëren. Hetdeidi geval i?
noe in onderzoek. ,1
De Nöorsche admiraliteit nttlt nog be
kend, dat een Duitarii vtw'1 tsëhip Donder
dSjkig door een Noorsehe torpedobent geëscor
teerd werd bij Hustadvike» aan de West
kust van Noorwegen, toen 4|n Britsche tor
pedojager seinen gaf en oi^ den naam van
het Duitsche schip vr >eg. Df Noorsehe tor
pedoboot verkreeg, dat de BHteche torpedo-
iager uit de Noorsch® feiiMrWe wateren
teruglok. Vrijdag probeerde een Britsche
torp-doiager een Duitsch «hipfc de Noor-
.ohe territoriale wateren to Oteestad in
W Noorwegen te stoprerf Dit geval js
De Deensche Rotarians hebben volgens
Ekstrabladet het initiatief genomen voor
een internationale hulpactie voor Finland.
Het plan komt hierop neer, dat ieder der
ongeveer 2001)00 Rotarians ter wereld zich
voor cfrie jaar zou verplichten om ongeveer
1 procent van zijn totaal bruto inkomen ter
beschikking te stellen voor den wederop
bouw van Finland. Ook in Zweden en Noor
wegen is men met deze aangelegenheid
bezig. Zoodra een gemeenschappelijk voor
stel van het Noorden gereed is, zal het
voorgelegd worden aan het Internationale
hoofdkwartier van de Rotary-beweging in
Chicago. In Rotarykringen alhier gelooft
men, dat de genoemde bijdragen in drie
jaar ongeveer 150 millioen kronen zouden
opbrengen.
Zweedsche hulp.
De kroonprins van Zweden heeft Zondag
in een radiorede over de hulp aan Finland
medegedeeld, dat in Zweden, met toestem
ming van den koning, het hulpwerk voor
Finland is geconcentreerd in de organisatie
van het rijkscomité voor Finland, waarvan
de kroonprins voorzitter is. Spreker spoor
de het ZweedSche volk 'aan Finland te hel
pen bij het opbouwwek.
Overgave van Hangö.
In een officieel Finsch communiqué over
de overgave van Hangö in den nacht van
Vrijdag op Zaterdag wordt medegedeeld,
dat op verlangen van de Sovjet bezettings-
commissie het personeel van de eléctrici-
teitsccntrale en waterleiding in dienst iSjge-
bieven, geholpen door een Finsch verbin
dingsofficier. Dd electrische centrale van
Imatra heeft sedert de overdracht van
Hangö de stroomlevering gestaakt.
Slechts weinige Russische troepen zijr
per vliegtuig te Hangö aangekomen om de
stad over te nemen. Zij hebben de openbare
gebouwen bezet.
Uit Leningrad wordt volgens het D.N.E.
uit Moskou gemeld, dat de geregelde spoor
verbinding LeningradViipuri oVer Terijoki
en Kuovisto Zaterdag geopend is. Binnen
kort zal de dienst op de trajecten Viipuri
Scrdopol en Leningrad—Jffexholm worden
geopend.
i thans bfj de Noorsehe autoriteiten in onder-
Izoek.
De torpedeerirg van de „Stinnes" is te
j middernacht in oen nacht, van Zaterdag op
Zondag ter hoogte van Thorsminde aan de
Westkust van Jutland gebeurd. Pas om
2 uur den volgenden middag zonk het schip.
De bemanning, uit 21 koppen bestaande,
kreeg 1§ minuten gelegenheid om in de boo
ten te gaan. j
Te Thorsmindie zijn zij aan land gekomen.
Twee hunner, die licht gewond zijn, moes
ten in het ziekenhuis worden opgenomen.
Zondagochtend zijn nog eenige Duitsche
zeelieden in een visschersboot naar het
wrak gegaan, otn te trachten nog eenige
bezittingen te redden, wat hun ook lukte.
In den loop van <te week gaat de Duitsche
bemanning naar huis.
Nog eén slachtoffer
Indirect is nog een Duitsch kolenschip, de
5000 ton metende „Ostpreusen", he.t slacht-»
offer geworden van dg actie der Britsche
marine. Het zit nu op 1000 meter uit de
,N.W.-kust van Jutland, bij Hirtshals, aar.
den grond. Drie of vier dagen kruiste het
al bij Skagen, na de waarschuwing te heb
ben ontvangen niet door te varen in Noor
delijke richting, daar ebn Britsch oorlogs
schip op de loer lag.
Bij het zig-zag vare» in de Jarpmer-haai,
.raakte het schip lek. Qe kapitein kréég toen
Older koers te zetten naar het Zuiden en de
have* van Esbjerg binnen te loopen. Onder-
weg liep het schip aan den grond. De be-
manning van 30 >V nog aan boord en pro
beert het schip door pompen vlot te krijgen
De „Ostpn,usen" heeft een lading van 40001
ton kolen aan boord en was op weg var
Bremen naar eè^j Scandinavische haven.
De autoritetóen te Holstebro, waar de
twee gewonden van de „Stinnes" verpleegd
i worden, hebben nog verteld, dat, vlak voor-
dat het schip getorpedeerd werd, de kapitein
per radio order had gekregen naar Duitsch
land terug te keeren.
Het torpedeeren van de „Stinnes" en de
„Haddernheim" bewijst, volgens bepaalde
kringen te Londen, aldus meldt Havas, dat
Engeland geheel anders tegen vijandelijke
koopvaardijschepen oprteedt dan Duitsch
land. Zonder waarschuwing hebben de Duit-
schers talrijke EBgelsche en neutrale sche
pen getorpedeerd, terwijl bp de jongste
Britsche actie van onderzeeërs alle maat
regelen werden getroffen om de bemanning
gelegenheid te geven behouden den wal te
bereiken.
Ook de allermodernste Amerikaansche
toestellen zouden beschikbaar zijn.
Reuter meldt uit Washington:
In welingelichte kringen te Washington
wordt vernomen, dat de officieele meening
van de Vereenigde Staten ten aanzien van
den verkoop van militaire vliegtuigen aap
de Geallieerden, onlangs aanmerkelijk 1? ge.
wijzigvl en dat ook de z.g. „geheime!' vlieg
tuigen, welke thans worden gebouwd voor
het leger van de Vereenigde Staten, door tr.
Geallieerden en andere landen voor wie net
„inoreele embargo" niet geldt, gekocht zul
len kunnen worden! Dit zp'n de vliegtuigen
van het type P-46.
Volgens nog niet bevestigde geruchten
zouden eenige honderden van de meest mo
derne toestellen, welke thans voor het Aire-
rikaansche leger worden gebouwd, ter be
schikking van de Gealieerden worden ge
steld, terwijl later aan de Amerikaansche
behoeften zou woeden voldaan.
Men verwacht, dat de minister vap oor
log, Woodring) vandiÈhp in zijn rede do
Amerikaansche politiek betreffende het »>er-
koopen van vliegtuigen uiteen zal zetten.
Tot opvolger van minister Sap.
Koning Leopold heeft een besluit onder
teekend, waarbij het Kamerlid A. E. S. de
Schrijver tot minister van Economische Za-
ken van België wordt benoemd. Hiermede is
de benqfming van den opvolger van den
kortelings overleden minister Sap dus defi
nitief. "TS
Het koninklijk besluit zal eerst na de ge-
dachtenismis voor De Schrijvers overleden
Voorganger Sap, die „Woensdag a.s. zal
plaats hebben, worden gepubliceerd. Opi-\
treilt den levensloop van den nieuw be.
noemde, die in Mei a.s. 42 jaar wordt, kan.
nog wordep medegedeeld, dat hij oorlogs
vrijwilliger'was in 19141918; mr. August
de Schrijver is sedert 12 jaar lid vyn de
Kamer, waar hij vooral op den, voorgrond
trad bij de behandeling van economische
aangelegenheden. Laatstelijk was hij rap
porteur van de commissie, die 'de Wet tegen
de communisten heeft behandeld. De a.s.
minister heeft ook praetisehe zaken-erva
ring, daar hij sedert jaren directeur is van
een groothandel in bouwmaterialen.
Hoe geruststellend het inzicht der regee-
ringsleden in den internationalen toestand,
tmminste.wat België betreft, is, moge hip-
en uit' Tiet feit, dat de premier en de
meeste ministers, die met Kerstmis en
Nieuwjaar Brussel niet durfden verlaten,
thans, na de regeling der opvolging van mi.
pister Sap, voor enkele dageh Paaschvacan-
tie V.aar de kust zijn vertrokken.
Tijdiens de H. Mis in dó Sint Pieter heeft
de Pauk Zofidag een preek uitgesproken,
waarin hij de be teekenis der Verlossing in
het licht stelde met betrekking tot de hui
dige gebeurtenissen. .Hij sprak de bede uit,
dat de dag moge komen, waarop vrede, een
dracht en eenhei I opnieuw onder de mer-
schen mogen heerschen,
In Zijn Paaschrede heeft de Paus in het
1 ij zonder de schending van het recht ge
brandmerkt en-de verbreking der verdra
gen, evenals de onmatige begeerte naar ver
overingen. De voornaamste passages luiden
„De eendracht tusschen de volkeren is op
droeve wijze verbroken, plechtig aangegane
verdragen zijn vaak eenzijdig gewijzigd of
geschonden zonder voorafgaande overeen
komst. Alles wat het menschelijk vernuft,
destudie of de ervaring hebben voorge
bracht, elle krachten van het welzijn en de
rijkdom dienen 'slechts tot het voeren van
oorlog of de vergrooting der bewapeningen.
Alles wat gebruikt zou kunnen worden voor
de weh aart en den vooruitgang der volke
ren wordt thans uit zijn baan geleid om
slachtingen en vernietiging onder de naties
aan te lichten.
De stroom van vreedzame uitwisse'ingen
Is verlamd door gevaren van allerlei aard en
droogt op, hetgeen armoede voor vrschil-
iende lagen der bevolkingen met zich mee
sleept. Ook is het niet zelden, dat men het 1
recht zelve ziet schenden, dat de betrekkin
gen tusschen de beschaafde volken regelt:
open steden, landbouwersdorpen worden ge
terroriseerd. verbrand, verwoest door bom
bardementen, weerlooze mannen, machte-
Iooze gijsaards, onschuldig^ kinderen wor
den van hun woning beroofd, wanneer zij
niet gedood worden.
Welk ander middel blijft over om hoop
te behouden bjj zoo ernstige beproevingen,
dan het middel, dat uit Christus komt?
Christu. alleen kan een rechtvaardig even
wicht herswBcn tusschen rechten en plich
ten een breidel aanleggen aan de onmatige
begeerte nadr verovering, hartstochten on
derdrukken, het koude en starre recht door
den ade mder naastenliefde matigen en ver
volmaken.
Hij, die de winden en stormen beveelt, die
de golven kalmeerde, hij alleen kan ook den
wil der menschen buigen tot eendracht ou
broederliefde en bewerken, dat, wanneer de
betrekkingen tusschen de volken eenmaal
geregeld zijn, niet door geweld, maar vol.
gens de regels van rechtvaardigheid en
naastenliefde, de wapens gesterkt worden
en de handen ten slotte worden ineengesla
gen ten teeken van overeenstemming en
vriendschap. Wij, die de smart en ellende
onzer kinderen deelen, smeekem den Godde-
lijken Verlosser op dfezen piechtigon dag
den Christelijke^ koningen, vorsten en vol-
ken den vrede te geven, de eendracht en de
eenheid."
en liefst de duurste die er is en probeer daarna Ivorol (volgens Nieuw recept). Dan
neemt U waar hoe Ivorol in reiiügend-, en schuimend vermogen alle andere verre
overtreft.
Zaterdag den geheelen dag hébben mili
tairen en personeel van de scheepsverf Va-
halis te Gendt "pogingen gedaan het Brit-
schg vliegtuig, dat Vrijdagmiddag na een
luchtgevecht op de uiterwaarden onder Her
wen en lAerdt is terechtgekomen, te bergen.
Men is er in geslaagd een aantal losse on-
dqrdeeldn en afgebroken brokstukken te
verzamelen, maar het wrak zelf is diep in
den drassigen bodem gedrongen en zit ilaat'-
in onwrikbaar vast. Het ligt nu in de bedoe
ling nalde Paaschdagen een bok te laten
komen om den romp te lichten. Voorzoover
dat mógelijk was, heeft men een onderzoek
ingesteld naar de lyken van de inzittenden,
maar njen heeft niets gevonden, zoodat
indien er zich tijdens den vai nog menschen
in het vliegtuig bevonden hun stoffelijk
overschot zich in de cabine zal bevinden,
waarin men nog niet heeft kunnen doordrn-
gen.
De belangstelling vyas Zaterdag den ge
heelen dag zeer groot; talloos velen icwa-
De vroegere president van Finland Syin"
hufvud Beeft tijdens zijn verblijf te Kopen-
agej,j4i zjjn reis van Italië naar Finland
een interview verleen4 aan het Deensche
blad „B'.T.". Ten aanzieiDvan het defensief
verbond van de Scandinavische landen zeide
hij, dat zy'ns inziens*geen haast bij deze
^'aak is. Het is belangrijker dat Zweden
fch?ins bewapent.^ Over de ifiogdykheid van
een sÜgemèenen vrede, verklaarde hij, dat
dê ihüidige toestand moeilijkheden voor de
Vereenigde Staten meebrengt en indien alle
neutrale staten met de Vereenigde Staten
zouden meewerken# aan zou veel gewonnen
zyn. Een gemeenschappelijk vredesoffensief
zou niet onmogelijk zyn en men zou de oor
logvoerenden een rechtvaardig vredesvoor
stel kunhei) doen. Ditvzou even-wel een vre-
des-ult^matum 'moeten zyn en de neutralen
zouden moeten weigeren handel tae drijven
met dengene, die'het voorstel van de hand
zou wyzen. Green oorlogvoerende kan bestaan
zonder dep aanvoer uit neutrale landen,
wanneer de Vereenigde Staten zich aan de
zyde van de neutralen scharen,
men o-p den dijk een kijkje nemen. Zy moes-
ten echter op grooten afstand blijven, daar
de militairen het .terrein over een groöto
uitgestrekheid afgezet Kielden.
De bekende duiker Sperling heeft Zater
dagmiddag eeft onderzoek ingesteld. Zijn
eerste indruk was, dat het niet mogelijk zal,
zijn het wrak met behulp van een bak te
üichten, omdat dit werktuig niet bij de plaats,
waar het vliegtuig is gevallen, \zal kunnen
komen. In dat geval zal men moeten wach
ten ni2t de berging, tot het water in den
Ryn zóóver is gedaald, dat de uiterwaarden
weer droog zijn gekomen. Aangezien op den
Boven-Rijn de was tot staan is gekomen, en
zelfs reeds val is ingetreden, zou dat aan
het einde van de vodge'hde week het geval
kunnen zijn.
Naar ^ahleiding van de medeöeeling van
het D.N.B., dat een der inzittenden van zijn
valscherm gebruik heeft gemaakt en door
den wind in de richtipg van Nederland zou
zijn afgedreven, heeft men een nauwkeurig
onderzoek ingesteld, dat eveniwel geen re
sultaat heeft gehad, j
Rapport van een Duitschen vlieger.
Het Duitsche Nieuwsbureau geeft in ver
band met het luchtgevecht het relaas weer
van den Duitschen vlieger die het Engel-
schê vliegtuig, dat op Nederlandsoh grond-
gebied is terecht gekomen, heeft neerge
schoten; Het verhaal luidt als volgt: „Op
htet bericht van vliegtuiggeronk aan de
grens steeg ik op en -zag toen, dat het ge-
nraide vj^gndeljjke vliegtuig de Maas af-
vloog tiyfaan haar monding in den Rijn.
c(Gelyk lekend mondt de Maas niet in den
Rijn uit. Red.) Zonder twijfel bevond het
vliegtuig zich daarbij boven Nederlandsclien
bodem. Van de Ncderlandsche Ryngrens
vloog het Rijnopwaarts en* wilde bij mijn
komst met een grooten hoek weer naar Ne
derland terug. Toen ik het vuur opende,
was de EJjigelschman klaarblijkelijk volko
men verrast, dat het my gelukt was hem.
ondanks de groote hoogte, die hij opgezocht
had, op de hielen te blijven.' Ikrf bóhoefde
slechts eert paar salvo's van myn machine
geweren af te geven, toen reeds een der En
gelschen uit het vlfbgtuig stapte-, dat inmid-
dels aan hoogte verloren had. Ij* zag, hoe hyv
7i"h met 'rt vermoeid 'angzaarp gebaar voor
den sprong gereed maakte. Vermoedelijk
was hy reeds getroffen. Het luchtgevecht
had nauwelijks een minuut geduurd. De En-
gelsche kwam er nauweflyks toe op m^j te
vuren, toen de hiaohine reeds naar beneden
kwam.
rif
