NiEUWb- EN AD VERTEN TiEJBLAÜ VÜOK GüUDA *EN UMbl KEKEN
<c
No. 20283
Vrijdag 29 Maart 1940
78e Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWU(JDE. BODEGRAVEN. BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE
NIEU vVERKERK, OUDERKERK, ÓUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
ENGELAND EN FRkNKRIJK BEZEGELEN HUN»
ALGEHEELS TWEE-EENHEÏD.
Wapenstilstand noch vrede zonder wederzijdsch
goedvinden.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon-en Feestdagen
i-jrrvv
Engelsche diplomatieke
vertegenwoordigers op den
Balkan naar Londen.
U-boot gestrand bij
Noorsche kust.
Voorstel tot leening aan en deelneming in aandeelen
Kapitaal door kijk aan N.V. tttoomv. Mij. „Zeeland".
Welles volhardt bij zijn
zwijgen.
Duitsche vloot
uitgevaren
Kunstverzameling aan het
Rijk geschonken.
GOUDSCHË
ADVERTKNT1KPRIJSUit Goud» en omacreken (behoorende tot den beiorfrkringj
l6 regel* 1-S0, elke regel meer 0.28. Van buiten Gouda en den beanrgkring
l6 rev*U 1.54. elke regel meer 1 0.30 Aóvertentiën in het Zaterdagnumme- 20 "ft
"(jalmg on den pril*. Idefdjidigheidi-advertentiën de helft van den prifa.
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN: 1—4 regels 2.25, elke regel meer 0.50. Op
4« voorpatvn* 66 pooger
Adver.enuhn Icugnen worden ingezonden door. tuaachenkomst van soliede Boek
tuuio.1 ven. Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de pJaateins
aan hei Bureau tijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
uewon* adverte'itien en ingezonden mededeelingei. bij contract tot zeer gereduceerde*
pro* Groots letter» en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Onze bureau* rijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telel.
interc 3746. Postrekening 48400.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: HARKT SI. GOUDA
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de poetkantooren.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2J$, per week 17 cent, overal waar de
bezorging per looper geschiedt. Franco\Wr post per kwartaal 3.15.
Gemeenschappelijke samenwerking
voor nieuwe internationale
v orde in Europa.
QP de gisteren te I-onden gehouden zesde
bijeenkomst van den Geallieerden, Opper
sten Oorlogsraad is de volgende verklaring
goedgekeurd:
De regeering der Fransche republiek en
de regeering van het Vereenigd Koninkrijk
en Noord-lgrland verplichten zich wedcr-
keerig, gedurende den tegenwoordigen oor
log niet over een wapenstilstand of een
vredesverdrag te. onderhandelen en geen
wapenstilstand of vredesverdrag te sluiten,
tenzij bij wederzijdsch goedvinden.
Zij verplichten zich, geen -vredesvoor
waarden te bespreken, voor zij het volledig
zjjn eens geworden over de voorwaarden,
die noodig zijn om beiden lander/een werke-
lijken en blüvenden waarborg vpor hun vei
ligheid te verschaffen. AxSrli1'
Ten slotte verplichten itömfiifj'na het
sluiten van den vrede op elk? terrein ge
meenschappelijk te blijven handelen, zoo
lang dat noodig mag zijn voor de verzeke
ring, van de veiligheid van beide Ianden.en
voor het met atidere landen opbouwen van
een internationale orde, die de vrijheid dtr
|polked', de eerbiediging van het recht en de
handhaving van den vrede lp Eureiia waar-
borgt.* n*
r
Dé Opperste Oorlogsraad vergaderde, zoo
meinet fteuter naderr zóówel des .morgens
als flets middags.
Engeland was vertegenwoordigd door
Chamberlain, Halifax, Churchill, Oliver
Stanley en sir Kingsley Wodd, die waren
vergezeld van sir Alexander Cadogan, sir
Cyrill N'ewall, sir Dudley Pound en sir
Edmund Ironsile. Frankrijk was vertegen
woordigd door Reynaud, Campinchi en
Laurent Eynac, die waren vergezeld van
Conbin, Alexis Leger, generaal Gamelin,
adihiraal Darlan, generaal Vuillemin en ge
neraal Koeltz.
(Minister Daladier was, naar Havas uit
Parjjs meldt, verhinderd, de bijeenkomst
bij te wonen, aangezien hiji nog niet geheel
hersteld is van de voetblessure, welke hij
'onlangs heeft opgeloopen).
De Opperste Oorlogsraad, aldus Reuter,,
.besprak de ontwikkeling in de strategische
situatie sedert de vorige vergadering en
nam besluiten over het toekomstige beleid.
In het'licht van de resultaten, tot stand ge
bracht door de in December door sir John
Simon en Paul Reyhaud geteekende over
eenkomst, en in bet verlangen, de strek
king dezer overeenkomst 'uit te breiden tot
alle terreinen, die oip de belangen en de
veiligheid der beixif landen betrekking heb
ben, hebben de twee regeerlngen de verkla
ring geteekend, welke men hierboven vind!
afgedrukt.
Minister-president Reynaud was gister
avond om 7 uur reeds op de ParijSche Quai
d'Orsay terug.
Volgens United Press zouden, in de bij
eenkomst van den Oppersten Oorlogsraad,
de toekomstige betrekkingen met Italië de
NJalkanlanden en Rusland het voornaamste
piint hebben gevormd.
Veronersteld wojdt, dat het de wensch
van Reynaud is, de draden van de onder
handelingen van October j.l. weer op te ne
men. Zij zouden toen zoover zijn gegaan,
dat aan de Italiaansche eischen inzake Dzji-
eti, Suez, den spoorweg van Addis Abeba
en Tunesië zou worden tegemoetgekomen.
Te oord celen naar uitlatingen van ver
antwoordelijke Ital.aansche kringen te Lon
den heeft Mussolini sindsdien zijn voor
waarden verhoogd.
De indruk is overwegend dat Groot-Brit-
tannië geneigd is een voorzichtiger reserve
tegenover Jttflië in acht te nemen en een
nstiger moment af te wachten om te pro- n
"ren Italië van Duitsehland los te makta.
De buitenlandsche diplomaten te Londen
looven voorts aldus U.P., dat de Opper
ste Oorlogsraad belang zal stellen in' de
economische maatregeen op den Balkan, in
het bijzonder ten opzichte van een mogelijke
toeneming der geallieerde aankoopen in
Zuid'-Oost-Europa behalve Turkije waar
deze reeds groote afmetingen hebben aan
genomen.
Besprekingen in liegin April,
in gezaghebbende kringen in Londen ver
neemt men, dat de fitigelsche minister van
buitenlandsche zaken den Engeischen am
bassadeur te Ankara en de Engelsche ge-'
zanten te Athene, Belgrado, Boekarest,
Boedapest en Sofia heeft uitgenoodigd naar
Engeland te komen om met hem een be
spreking op het Foreign Office te hebben.
De diplomatieke vertegenwoordigers zul
len begin April in Engeiand aanaomen. Ook,
de Engelsche ambassadeur te Home, sir
Percy Lorraine, wordt in April voor een
kort verlof te Londen verwaent.
Zoowel vraagstukken van politieke,als
van economischen aard zullen bij dit over
leg met de ambassadeurs engezanten be-
sp/óken worden.
Het besluit der Engelscfys regeering over/
ieg te plegen met den Engelschen anvbassa-
deirf te Ankara en de. Engelsche gezanten
te Sofiai' ,Athene, Boedapest, Boekarest til
Belgrado is. vplgens den diplomatieken me
dewerker ,van Keuter, nieuw noch verras
send. 1
In den laatsten oorlog was het vetla'l ge
bruik der regeering,, gezanten in het bui
teniand, over té laten jcomen ter bespreking
van de vraagstukken*van hun speciale zones.
Het schijnt slechtS redelijk, aldus ao me
dewerker, dat op een oogenblik als thans,
nu de Balkan en de Levant zoo zeer op den
voorgrond staan, dat de Engelsche verte-
genwootdfgers in deze streken tezamen
wordei/geibiacht voor een gedachtenwisèe-
ling Ander leiding van den minister van
buitenlandsche zaken.
Er wordt in herinnering geBraeht, dat oik
de Fransche regeering over.eg pjeeg. inel
haar vertegenwoordigers in het buitenland.
ENGELAND HEFT INVOER
VERBOD TUINBOUWPRODUCTEN
OP.
Licent'e-systeem ingevoerd, waarbij elk
Nederlandsch product afzonderlijk
vergunning moet hebben.
Transportvraagstuk.
Naaf het Alg. Hbld. verneemt heeft de
Engejsche regecring erin toegestemd liet
invoerverbod op Nederlandsche tuin-
bouwproducten, dat pejj»l September j.l.
was afgekondigd, op "te heffen
Hiertoe zijn langdurige besprekingen
gevoerd tusschen do Engelsche autoritei
ten en de Nederlandsche regeeringscom-
missarisscn, de h'eeren Louwes en Val-
star.
Dit wil overigens niet zeggen dat de
export naar Engeland vblkomen -is vri|
gegeven. Er is een licentie-systeem, inge
voerd, waarbij ieder Nederlandsch pro
duct een afzonderlijke vergunning zal
moeten hebben. Zoo hebben de Engelsche
importeurs reeds dadelijk de beschikking
gekregen over licenties voor den import
van Nederlandsche breekpeen. Over de
andere voorjaarsproducten, zooals sla,
bospecn, bloemkool, zal nog nader afzon
derlijk worden onderhandeld. Het staat
ook vast dat bepaalde producten, waar
over men ons nog geen nadere mededeer
lingen kpn doen, in geen géval een licen
tie zullen ontvangen, zoodat zij voor den
uitvoer naar Engeland verloren zijn.
De geruchten als zou Engeland slechts
in deze regeling hebben toegestemd wan
neer de Nederlandsche export naar
Duitschland binnen bepaalde grenzen
zal worden gebracht, zijn beslist onjuist.
Hoewei dus het absolute invoerverbod
is opgeheven zal de export naar Enge
land geheel en al afhankelijk blijden van
het Britsche licentiesysteem.
Ook het transportvraagstuk is nog lang
niet opgelost. Wanneer straks de snel
bederfelijke kropsla aan de .veilingen
komt, zal het moeilijk vallen voldoende
scheepsrulmte voor den onmiddellijken
export naar Engeland tè krijgen. Het is
ook nog een openvraag wie het niet ge
ringe risico van transport over zee zal
hebben te dragen.
Schip en bemanning geïnterneerd.
Verzoek om vrijlating afgewezen.
Gemeld wordt, dat de Duitsche duikboot
U 21 voor de Noorsche kust aan den grond
is geloopen. De bemanning en de duikboot
zijn door de Noorsche autoriteiten geinter-
neerd.
Het Noorsche Ministerie van Buitenland-
schf Zaken heeft over het gebeurde een
communiqué gepubliceerd, waaraan wij het
volgende ontleenen:
De duikboot is Dinsdagnacht vhstgeloo-
pen op de rotsen ten oosten van de vuur
toren Ryvingen, in het graafschap Vestag-
der. Woensdagmorgen werd zjf daar ont
dekt. De Noorsche marine-autoriteiten zon.
den onmiddellijk een vliegtuig en een tor-
pedobootjager naar de aangeduide plaats,
terwijl eenigen tijd later ook een boot van
fle kustwacht zich naar de plaats begaf
Spoedig slaagde de Duitsche duikboot erin
zich vlot te werken, geholpen door een
Duitsohen treiler, welke eveneens ter plaat
se verscheen. De duikboot werd toen naar
de Mandaisfjord gebracht.
Intusschen -yoeg de Duitsche legatie de
Noorsche regeering de duikbopt los te laten,
erop wjjzend, dat de duikboot gedwongen
was geweest de Noorsche territoriale wate
ren binnen té gaan .tengevolge van het
slechte Weer en de tengevolge hiervan op
geloopen schade (de eenige redenen, die 'bui-
tenfendsche oorlogsschepen toestaan de
Noorsche territoriale wateren te schenden).
Een onderzoek wees echter uit, dac de
schade uitsluitend was te -wijten aan het
feit,' dat de boot was vastgeloopen. Het
weer was niet zoo slecht, dat de bd'ot ge
dwongen zou zijn, de Noorsche territoriale
wateren binnen te^Varen. En zelfs als een
foutieve navigatie en slecht weer de duik
boot zouden hebben genoodzaakt dit te doen,
dan nog had de boot geen recht in de Noor
sche wateren te blijven.
Nadat dat alles was vastgesteld, gaf de
Noorsche regeering gisteren opdracht de
bemanning te ontwapenen en te internee
ren. Dit werd vanmorgen gedaan, nadat de
Noorsche -torpedojager „Odin" was gearri
veerd.
Oslo bevestigde hedenmiddag, dat de
geïnterneerde Duitsche duikboot op een
rots nabij Mandal aan den grönd geloo
pen was.
Het schip werd geïnterneerd in weerwil
van het verzoek der Duitsche legatie om
vrijlating, daar de Noorsche autoriteiten
vaststelden, dat de duikboot niet de
Noorsche territoriale wateren was bin
nengekomen in verband met de weers
omstandigheden of met door slecht weer
veroorzaakte schade, doch omdat bij de
navigatie oen fout was gemaakt.
Toen de duikboot Woensdagochtend
van de kust af werd waargenomen, zon
den de marine-autoriteiten een vliegtuig
en eenige inspectievaartuigen erheen.
Woensdagmiddag was de duikboot
weer vlot, na hulp* te hebben gekregen
van een Duitschen treiler, die toevallig
passeerde. De. duikboot werd toei#naar
de Mandalsfjord gebracht.
Het Duitsche gezantschap verzocht om
vrijlatirfg van de duikboot en verklaarde,
dat het schip-"3cdwongen was geweest de
Noorsche wateren binnen te varen, in
verband "met de ruwe zee en averij, wat
volgens de neutralitietsbepalingen de
eenige redenen zijn, waarom vreemde
duikbooten de Noorsche wateren kunnen
binnenvaren. Uit hetgeen door den duik
bootcommandant als bewijs ^epd aange
voerd, bleek echter, dat de schade aan
een 'der machines veroorzaakt was door
de stranding en bijgevolg de duikboot
niet gedwongen kon zijn geweest de
Noorsche wateren binnen te varen en
evenmin was het weer zoo slecht, dat
het voor de duikboot noodig was de kust
te naderen.
Toen deze feiten waren vastgesteld,
werd order gegeven, de bemanning te
ontwapenen en de duikboot te internee
ren en vanochtend heeft een Noorsche
torpedobootjager deze order uitgevoerd.
De bemanning.
De bemanning, die uit 27 koppen be
staat, is zeer jong, de gemiddelde leef
tijd bedraagt ongeveer twintig jaar. De
kapitein is niet ouder dan dertig Jaar.
Leening tot bedrag van 66.813 en
bedrag van, deelneming van 550.000
om bedrijf in stand te houden en bij
terugkeer van normale tijden dienst
onmiddellijk te hervatten.
Ingediend is een tweetal wetsontwer
pen, waarbij voor de ministers van Wa
terstaat en Financiën machtiging wordt
gevraagd namens het Ruk ovei te gaan
tot het verstrekken van een rentedra
gende hypothcaire geidleening tot een
oedrag van 66.815 aan de N.V. Stoom-
vaartmaatscnappij „Zeeland" te VüssiV
gen alsmede tot het verder deelnemen
m het aandeelenkapitaal dier vennoot
schap tot een bedrag van 550.000. De be
grooting van het Verkeersfonds voor 1940
zal daardopr met 616.813 worden ver-
hoofd.
In de Memorie van Toelichting zegt
de regeering o.m_, dat de dienst der „Zee
land' onder de huidige omstandigheden
geen economische beteekenis meer heeft.
Intusschen is de regeering van oordeel,
dat deze nationale scheepvaartverbin
ding met Engeland, welke van ouds een
belangrijke schakel vormt in het inter
nationaal spoorweg- en postverkeer van,
naar en door Nederland en welke de
maatschappij „Zeeland" gedurende meer
dan 60 jaren heeft onderhouden, bij
terugkeer van meer normale tijden moet
kunnen worden hervat. Instandhouding
van de „Zeeland" is naar dc meening
van de regeering, met het oog op dc
ontwikkeling van het vreemdelingenver
keer en van het vervoer In het algemeen,
een nieuw offer van 's Rijks schatkist
waard.
Bovendien mag het niet uitgesloten
worden geacht, dat zich ook tijdens den
oorlog omstandigheden voordoen, die een
hervatting van den dienst wenschelijk
doen zijn. Hierbij wordt herinnerd aan
vervoer van vluchtelingen en krijgsge
vangenen, zooals ook in den oorlog van
1914 tot 1918 is ^porgekomen, waarvoor
het in bcdrijfsklaren toestand voorhan
den zijn van voor passagiersvervoer in
gerichte schepen gewenscht zou kunnen
zijn.
Anderzijds ontveinst de regeering zich
niet, dat bij een langeren duur van den
oorlog het tijtdstip zal kunnen aanbre-
ken, waarop men zich zal moeten afvra-
I gen of het Intact houden van de „Zee
land" het daartoe tc brengen offer nog
wei rechtvaardigt. Voorshands lijkt het
gewensent, uit te gaan van een nervat-
ung in ac naaste toekomst van den
oienst, waarvoor net van belang is, het
personeel aan het bedrijt te binden.
Hiertoe is een voorloopig tot 31 Maait
ib4o geldende wacntgcidregcilng in het
leven geroepen voor het met in dienst
gehouden personeel. Do minister van
Sociaie Zaken heelt een subsidie van W
pet. veneend in de uitkeeringen, aie op
grond van deze wacntgeiarcgeling wor-
uen gedaan.
Indien de voorgestelde regeling tot
stand komt, ligt het in de bedoeling het
'"uaarneen te icioen, dat dc wachtgeld
regeling voorshands tot 31 December iïMO
wordt verlengd.
Kosten.
Deze kosten kunnen voor het jaar 1940
worden begroot op 631.813. Daarin zijn
opgenomen de belooning voor het 111
aienst gehouden personeel cfi de ten
laste der maatschappij blijvende kosten
der wachtgeldregeling. Ook is bij" de
vaststelling van voormeld bedrag reke
ning gehouden met de rente en de aiios-
sing*op de obligatieleening ad 200.000,
waarvoor de twee nieuwe schepen hypo
thecair zijn verbonden.
Reeds in de .eerste vier maanden vjin
den oorlog heett de maatschappij aan
merkelijk op haar bedrijllkapitaai inge
teerd, zoodat iiet twijleiachtig mag hee-
tcn, of dit straks voldoende zal zijn, in
dien het.bedrijf weer op gang wordt ge
bracht.
Niettemin zou de regeering den te ver-
leenen linanoieelen steun voorloopig wil
len beperken tot een tegemoetkoming
in dc voor rekening der maatschappij
komende kosten voor het jaar 1940. Zij
zou voor dat jaar een bedrag van 616.813
voor gemeld doel willen uittrekken,
Bij het overleg mot de directie der N.V.
Stoomvaart Maatschappij „Zeeland" is
geheel opengebleven dc vraag, hoe bij
voortduring van den huidigen oasiogs-
tóestand na 1940 ware te handelen. Noch
het feit, dat, noch de vorm en de mate,
waarin over 1940 steun is verleend, mag
geacht worden iets te bepalen omtrent
de vraag of, en, zoo ja, op welke wijze
In volgende jaren steun zou kunnen
worden toegezegd. Zulks geldti-derhalve
ook voor het opnemen van de, Vollens de
leeningsvoorwaarden, jaarlijks verschul
digde aflossing op de hypothecaire obli
gatieleening in do verstrekking van
iinan'cieelen steun van rijkswege.
Op alle vragen was bet antwoord:
geen commentaar.
Na zijn aankomst te New-York is
Sumner Welles terstond met den trein
naar Washington doorgereisd. Hij wei
gerde standvastig om iets te zeggen over
de persoonlijkheden met wie hij in Euro
pa van gedachten gewisseld heeft, doch
verklaarde wel: dat hij geen plannen
heeft over een tweede bezoek aan Euro
pa. In verband met een bericht, dat uit
's-Gravenhage afkomstig Ifpette, en vol
gens hetwelk hij teleurgesteld was over
zijn reis, verklaarde hij: ^Ik ben niet
dichter bij Den Haag gewbest dan op
een afstand van 200 mijl. Hoe kon dat
dan vandaag gemeld worden?" Óp bijna
alle andere hem gestelde vragen luidde
het antwoord„Geen commentaar".
Het schijnt, dat Sumner Welles niet
temin voldaan is over de resultaten van
zijn reis, daar hij vandaag heeft ver
klaard: „Ik heb alle gelegenheid gehad
om de Informaties te verkrijgen, waar
voor ik Was uitgezonden."
Hij heeft ten stelligste geweigerd eenig
verder commentaar te geven. Welles
heeft een korte bespreking gehad met
Huil voor beiden zich naar het Witte
Huis begaven om het verslag van den
specialen gezant uit te brengen
Reuter meldt nog uit Washington:
President Roosevelt heeft van Sumner
Welles een verslag ontvangen van zijn
Europeesche reis, kort na aankomst van
Welles te Washingtotn.
Hooge functlonnarlssen hebben als
hun meening uitgesproken, dat er weinig
optimisme bestaat ten aanzien van de
mogelijkheid van een vrede, na den
terugkeer van Welles uit Europa.
De conferentie tusschen Roosevelt,
geduurd. Bijzonderheden zijn niet ont
huld.
Het Britsche Bureau Reuter meldt:
Een „onbevestigd bericht" dat Duitsche
oorlogsschepen uit Wilhelmshaven „zijn
opgostoomd of opstoomen" om den strijd
aan te binden tegen Britsche zeestrijd
krachten, welke belast zijn met de con
trole op de contrabande, is 'vanavond
door den omroeper van Radio Roma ver
spreid.
Hij zeide, dat Duitsche koopvaardij
schepen in de Noordelijke wateren op
dracht hebben gekregen een toevlucht te
zoeken in de dichtsbijzijnde haven.
BINNENLAND.
Belangrijke aanwist voor het
Amsterdamsche Rijksmuseum.
Een Nederlandsche verzamelaar, die
voorloopig onbekend tvenscht te blijven,
heeft aan den Staat der Nederlanden
een zeer belangijrke kunstverzameling
geschonken ter plaatsing In hét Rijks
museum te Amsterdam.
De collectie bes aat uit ruim 80 schil
derijen en aquarel: 3n, waaronder Neder
landsche primitieven, Italiaansche pa-
neclen der 15e eeuw, werken van Neder
landsche 17e eeuwsche meesters en een
ruime vertegenwoordiging van de Haag-
sche school.
De minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen heeft deze schenking
j gaarne aanvaard en. den schenker des
wege den bijzonderen dank der regee-
I ring betuigd.
Dé tentoonstelling van deze zeer be-
Hull en Sumner Welles, welke vanmld- I langrijke aanwinst wordt tot geschikter
dag ls gehouden, heeft .anderhalf uur tijd uitgesteld.
