INTENSIEVER BLOKKADE
VERWACHT.
De Witboek-af faire<jaat verder.
K.L.M.-lijn naar Lissabon geopend.
NIEUWSBLAD VOOR 'GOUDA EN OMSTREKEN
Britsche nota's aan
Zweden
en Noorwegen?
VERDACHTE TOT
LEVENSLANG
VEROORDEELD.
Uitgave in 10 talen.
Spion Veroordeeld.
IJmuider visschers aarzelen.
Viipuri ligt niet meer in Finland.
Veiligheidseischen voor
visschersvaartuigen.
Italië roept reservisten op.
Langste ononderbroken
traject.
Drie jaar gevangenisstraf.
Het beschieten van treilers
Dinsdag 2 April 1940
7£*e Jaargang, Xo. 2U286
a^NOORSCHE PARLEMENT
BIJEEN.
Geheime zitting in verband
met de ijzererts-kwestie.
Twee kustbooten uitgevaren.
Op elke actie volgt een
tegenactie
DE MOORD TE LEWSCBENDAM
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's.
en het bijvoegsel „Voor de Dames".
Tegen Roosevelt
Onderzoek
Commissie van advies.
WEERVERWACHTINrG
De Bilt seint:
DUIKBOOT TOT ZINKEN
GEBRACHT?
Vage berichten.
Bevel tot stoppen meent men
in IJmuiden.
Directeur F TIK I ER
Bur. Markt 31. Tol. I"IS
Postgiro 48400.
in politieke kringen in Noorwegen ging gieteren
het onbevestigde gerucht, dat verwacht werd, dat
binnenkort een Britsche nota aan de Nooreche re.
geering zon worden overhandigd, waarin Noorwe
gen wordt gevraagd, actieve Interventie toe fa pan-
een, teneinde het transport van üeerert» van Nar-
▼ik naar Duitachlaml atop te zetten.
Hoewel men verwacht dat de Noorsche regee-
ring een dergelUhe nota aandachtig zal beetndee.
ren. meent men In politieke en scheepraartkrln-
gen toch, dat het niet waarschijnlijk I»., dat Noor.
wegen dezen elsch zal kunnen inwilligen, alleen
nl <M> grond van het feit, dat het niet Noorwegen»
zaak 1», na te .gaan. ryiar welke landen het erts
wordt getransporteerd, maar dat het er slecht»
voor heeft te zorgen, dat de transporten worden
behandeld volgens de bepalingen der ueutralllelt
Bovendien redeneert men, dat Engeland net zoo
goed profiteert tan de Noorsche wateren. Men ver-
onrlereWÉFetit, dat het besluit tot deze verscher
ping IpBJBBpÉade op Instigatie van Reynaud
door den^gealheerden oppersten oorlogsraad is ge-
•worden.
Londen zei echter, naar aanleiding van deze ge
ruchten, dat het geen zin heeft, vooruit te loopen
op besluiten van den oorlogsraad, doch
bultenlandsche diplomaten deelden Maandagavond
aan een United Press-correspondent mede, dat xU
een authentieke beveiliging hadden gekregen, dat
Engeland het zenden van een nota naar Noorwe
gen en Zweden aan bet voorbereiden la, len einde
vaal te stellen of, zooals men dat noemt, „Scandt-
naafsche hulp aan Duitschtnnd" wordt verleend.
Alle aanwijzingen geven de geruchten, dat de ge-
iitlteenden besloten hebben met den meesten na
druk' lullrhtingen te vragen over de leveringen
van Zweedseh Ijzererts en den doorvoer daarvan
door Kdórife&en naar Buitschland, meer grond.
Van semi-officieele zijde wordt weer ontkend,
dat Engeland de bedoeling heeft, de Noorsche wa-
OSLO, 2 April. (United Press.) Het Noorsche
parlement is légen tien uur vanmorgen voor een
geheime zitting bijeengeroepen, om de buiten,
landsche politiek te bespreken, naar men gelooft
in verband met de ijzerertskwestie.
A
Hoewel in IJmuiden v|jf booten gereed liggen
tot uitvaren, zijn eV vanmorgejn ,om twaalf uur
slechts twee kustbooten, de Jenny Elsa IJm. 88
en de Maria Elisabeth IJm. 114, vertrokken.
Van de Noordbooten Caroline IJm. 26, Hercules
IJm. 196 en Haarlem IJm. 9, is het vertrek nog
zeèr twijfelachtig. Voor deze drie schepen is een
complete bemanning aanwezig, maar een groot
deel der opvarenden néémt een afwachtende hou
ding aan.
teren te bewaken of een deel van zijn legermacht
in Noorwegen aan land te brengen of eenige po
ging te ondernêmen, eeifffee Scandinaafsche haven
te bezetten. Er wordt aan toegevoegd, dat elke
maatregel, die onöer hat oog zou worden gezien,
geheim moet blijven.
De Londensche verklaring, dat Op alle fronten
een verscherpte blokkade zal worden ingesteld,
heeft ln politieke kringen te Berlijn, volgens Uni
ted Press, geen Indruk gemaakt.
Wy gelooren niet. aldus verklaart men ln
deze' kringen, dat Engeland in staat Is. aar zijn
bedreigingen gevolg te geven. Indien mei het
toch probeert, zal Duitschland het antwoord niet
schuldig blijven.
De aard van de eventuecle Duitsche tegenmaat
regelen wérd niet aangeduid, Joch men gaf te
kennen, dat Engeland blijkbaar nog steeds re
kent met een actie van de Duitsche vloot, II goed-
ingelichte kringen was men 'at. meening, dat
Duitschland de reactie van de neutralen,>in het
bijzonder Zweden en Noorwegen, zal afwachten,
alvorens eenige actie te beginnen of diplomatie-
ken druk op deze staten te gaan uitoefenen.
Hét is echter steeds de Duitsche politiek ge
weest en het zal steeds de Duitsche politiek blij
ven, elke tegen Duitschland ondernomen 'actie
met een onmiddellijke tegenactie te beantwoor
den.
De Haagsche rechtbank beef vandaag
■itapraak gedaan in de strafzaak tegen
den 29-jartgen koopman R. A. uit Rotter-
dam, wien ten laste gelegd, dat hij
op 387 October 1939 den veekoopman C. G.
van der Horst te eJdecbendara heeff ver
moord en hem heeft béroott van het geld,
dat Van der Horst by zich had.
e De officier, van justitie, mr. N. S. Hoek
stra, had op de zitting van 19 Maart tegen
R. A. levenslange gevangenisstraf ge-
eischt..
Conform dezen eiscb heeft de rechtbank
vanmorgen R. A. terzake van moord tot
levenslange gevangenisstraf veroordeeld.
Van dit vonnis zal verdachte in beroep by
het Haagsche gerechtshof komen.
Onze Beriynsche correspondent meldt:
Duitschland staat op het oogenbltk. in het tee-
ken van het derde witboek, dat de documenten,
brieven, telegrammen enz. bevat, die door
Duitschland gevonden Zijn in het paleis, waar
de Poolsche regeering te Warschau gehuisvest
was. Deze tijdschriften, plakkaten, enz. worden
thans ooor het Duitsche rljksminl^terie van nul-
tenlandsche zaken in ongeveer tien talen ver
taald. Het zjjn zestien documenten, met facsimi
le'», die zoo spoedig mogelijk onder de oogen van
de geheele wereld zullen worden gebracht.
Het witboek heeft niets van de taaiheid, die
anders dergelijke documenten kenmerkt, late.
gajldeel, het .if een sensatie te noemen en wie
eenig poHtlek gevoel bezit, leest het achter eP-
kaaruit als éen roman. De telegrammen, brie
ven, enz. zijn v»n een groote openhartigheid en
raakheid.
ln de Vereenigde Staten wordt de authenticL
teit van deze 'documenten geloochend: maar als
z|j Valsch waren, zou toch in ieder-geval het be
wijs geleverd z|Jn, dat het een meesterstuk van
vervalschlng zou moeten zijn. WIJ hebben name
lijk de origineelen bekeken en in handen gehad,
en zij maken den indruk van absoluut echt
te zijn.
Wel ls het gen merkwaardige coïncidentie, dat
de DutUche regeering ermee voor den dag geko
men is op den dag. dat Sumner Welles In Ame
rika terugkwam.
Men kan het' witboek echter opvatten, zooals
men wil, de kern ls en blijft, dat Rooaevelt in
laatste Instantie echter de man Is, tegen wlen de
beschuldigingen zich richten. H|j en twee van
z|jn Vertronwenelteden, Bullitt en Kennedy^, wor.
den In het wlthoek ervan beschuldigd, dat z|j
Jarenlang bewust aangestuurd hebben op Veep
oorlog tegen Duitschland, waarbij de moed Tan
Frankrijk en Engeland werd aangewakkerd door
positieve toezeggingen van Aniertkaansche hulp.
In dit verband ls van belang, dat men ln
Duitschland ln de eerste plaats belangstelling
aan den dag legt voor de wijze/ waarop het wit
boek in de Vereenigde Staten is ontvangen. Na
tuurlijk ontbreekt het ln Amerika ó'ok in deze
aangelegenheid niet aan de gebruikelijke sensa
tie.
De ln republikeinsche kringen gestelde elsch
om een instructie te openen tegen Roosevelt. Bul
litt en Kennedy, wordt door de Duitsche pers
zonder commentaar weergegeven.
Viipuri,. het oude Zweedseh—Finsche Wyborg, ligt niet meerin zuidoosl-Ftnland.
Bet is de zuidiuestelijkite stad geworden van de nieuwe Karmischl republiek. Ds
Finnen vtrwijdtren van. hem AajutwV»»ri den naam Viipuri.^,
Te.Berlin staat men op het standpunt, dat de
propaganda der geallieerden in Amerika- ditmaal
rtiet zooveel succes heeft als tijdens den vorigen
oorlog. Men is er zich van bewust, dat Amerika
niets voor een nieuwen oorlóg voelt, inaar dat de
afkeer tegen het Duitsche rijk daardoor niet in het
minst wordt beïnvloed. Natuurlijk zou deze af
keer op den duur gevaarlijk kunnen worden,
doordat zoowel ue democratische als de Joodsche
orga'nisaties dit gevoel trachten te exploiteeren
voor hun doeleinden tegen Dultschiand. Daarom
heeft Duitschland er het grootste belang by. de
Amerikaansche openbare meening w ak kei te
schudden en erop te wijzen, dat er krachten aan
het werk zijn om het ln d'ei oorlog te betrekken.
Men is er in het algemeen van overtuigd, dat
Roosevelt den geallieerden gaarrth hulp zou wil
len verleenen- Dal daarvan op het oogenblik nog
niet bijzonder veel naar bulten blijkt, verklaart
men door t» zeggen, dat deelneming aan den oor
log in Amerika nog zeer Weinig sympathie geniet
en Roosevelts kans op herkiezing tot nul zou
worden gereduceerd, wanneer h|j -zijn neutrali
teitspolitiek liet varen. Jn Duitschland is men er
echter niet' gerust over. dat Roosevelt zijn stand
punt ook nog zal handhaven, wanneer hij na de
verkiezingen voor een nieuwe periode van vier
Jaar vast in den zadel zit.
Senator Reynolds heeft den Amerikaanschen
ambassadeur te Par(Js, Bullitt, die op het oogen
blik in Amerika vertoeft, verzocht zich te onder
werpen aan een verhoor van de senaatscommis
sie van buitenlandsehe zaken, opdat de juistheid
der in het Duitsche witboek gepubliceerde docu
menten kan worden onderzocht.
De Amerikaansche moeders, zoo zelde de se
nator, hebben er recht op te weten, of hun zoons
bloed en leven moeten geven voor de redding van
het Britsche rijk. Wij moeten van Bullitt, nu hij
nog in de Vereenigde Staten is, te weten komen
of de in het witboek uitgesproken beschuldigingen
Juist zijn.
Wij kunnen ons er niet van afmaken zonder ge
tracht te hebben achter de waarheid te komen.
Bullitt keert de volgende week naar Parijs te
rug-
Binnenkort zal de minister van Waterstaat,
evenals dit voor de koopvaardij is geschied, voor
de viS8oherij een commissie instellen, welke
voortbouwende op den verrichten arbeid van de
bovenbedoelde commissie Voor de koopvaardij
(de commissie Van 't Haaff) omtrent speciale
veiligheidseischen voor visschersvaartuigen in
deze tijden advies zal kunnen uitbrengen.
De Paris Soir publiceert het Volgende tele
gram van zyn correspondent te Rome:
Er is een communiqué gepubliceerd, volgens
hetwelk tien lichtingen reservisten der marine ter
stond worden opgeroepen. Hun oproeping ge
schiedt met bet oog op „opleidingsperioden".
Voorts worden alle atoom-visschersvaartuigen uit-
genoodigd zich zonder verwUl naar hun thuisha
ven te begeven. -
Verwachting geldig van hedenavond tol
morgenavond ongeveer 19 uur:
Aanvankelijk betrokken tot zwaarbewolkt,
met plaatselijk eenige regen, later bre-
kemle-bewolking, weinig verandering in
temperatuur, meest matige Zuidelijke tet
Westelijken wind.
OntV.'Y April uor n.m.: -Attenüeaein
neertialan. -
rwpi
sï~ i tmm
Zonder ceremonieel of formaliteiten is van
morgen te acht uur voor de eerste maal eet»
K.L.M..vliegtuig van Schipho, ertrojkfeen ter
opening van den nieuwen regelniatigen post
dienst tusschen Am sterdam en Lissabon.
Dé oorlogsom. .andigheden, die hebben geleld
tot een zoo groóte inkrimping van "het bestaan
de luchtnet, kunnen .niet verhinderen, dat Je
K.L.M. nieifwe wegen blij zoeken en de groo
te beteekenis vèn de thars geopende l\jrf be
st" "t niet uitsluitend^ in de snelle verbinding,
welke men thans met dit gedeelte van -Zuid..
Europa heeft verkregen, maat vooral in de aan
sluiting, welke tot stand is gebracht met de'
Amerikaansche Clipperdiensten over den Atlan
tische Oceaan. Voorloopig is oeze aansluiting
hog slechts van beteekenis voor het postver
voer, want op het oogenblik is de nieuwe
K.L.M.-lijn nog niet voor passagiers
opengesteld, maar alleen als postljjn is
het belang reeds buitengewoon groot, als men
in oogenschouw neemt, dat sedert het uitbre
ken van den oorlog de luchtpost uit Nederland,
die per Clipper werd vervoerd, acht dagen
na verzending New.York bereikte, tonvel" dezê
tijdsduur thans is teruggebracht tot twee e
een balven dag.
Hoe wél de opening van den nieuwen dienst
zonder eenige plechtigheid geschiedde, was
met den héér A. Plesman. directeur van ds
K.L.M. en den heer D. de Vries, chef van de
afdeeling handel, op Schiphol aariwezjg de di,
recteur-generaal der P.f.T., dr. ir. M. H. Dam
me. /terwijl tevens bltjk 'wan belangstelling ga
ven de P^ortugeesche consul te Amsterdam, dr.
Joaquim de Sou sa Cord :iro en de honorair-con-
sul de heer J. Voetelink G.A.Jzn.
GEHEEL OVER ZEE
De eerste vlucht wordt gemaakt met liet
Douglas D.C. 3 toestel Xema, bestuurd door de ge-
zagvoerders l'arnienticr en Van ILtlkom. Gezien
de verboden zones in en rondom de oorlogvoeren
de landen wordt g e h.e el over zee gevlogen
tot Oporto, de eerste landingsplaats. Het is een
traject, dat 1850 kilometer langer is dan het lang
ste ononderbroken traject op de Imlië-routc,
waarbij men dan nog het voordeel heeft, dat men
zoo noodig tusschenlaiidingsteMeinen kan aan
doen.
De actie-radius van de D.C. 3 is echter groot ge
noeg om een dergelijk traject zonder tussclieu-
landing te kunnen vliegen, al zal men waarschijn
lijk op dezen afstand al te zware belasting willen
vermijden om eenige brandstof-réserve te kun
nen meenemen.
De Xema had vanmorgen 47 k g. lading en 133
kg. post aan boord, waarvan 6 kg. voor Oporo
en het overgroate deel van de rest voor Amerika.
Utrechtébhe r
J. R. L.
Boven: <w bemanning voor >/iei vliegtuig: van
links naar rechts J. Memchoort (grond-mecano
Smit (uerkttügkundige), J. J. van Ba/kom,
(piloot), K. D. Farmentier (gezagvoerder) eh
Bellm (marconist).
Onder: De stari van de A'cmcf.
De machine zal te 13.40 uur te Oporto aanxo
men wagr men ongeveer een uur blijft, «lvortds
de reis wordt voortgezet naar Lissabon, uw
men te 17.40 uur zal aankomen.
Zooals men weet, bevindt zich reeft* geruinién
tyd te Lisgabon de Douglas D.C'. 2 Edelvalk met
gezagvoerder Briijkhuis. die het toestel indertijd
heeft overgevlogen erf nu jtfwacht, welke bis*em
itting men het zal geven, zoodat zich vanavond
voor de eerste maal twee K.L.M.-vliegtuigen op
het vliegveld van Lissabon zullen bevinden. Ook
is reeds eenigen tijd een aantal leden van den
staf der K.L.M. in Lissabon gevestigd onder ie'
ding van den heer H. Steensma. eveneens ln af
wachting van de verdere ontwikkelingsmogelijk
heden, welke hier voor de K.L.M. liggen.
De nieuwe dienst, .wordt geheel in aan/hr.tiug
op de Clipperdiengten tweemaal per week in belde
richtingen gevlogen, n.l. van Amsterdam me u p
Dinsdag en Zaterdag, van Lissabon uit op Vrij
dag en Maandag. t
.Met de tweede machine vertrekt Zaterdag^ipr»
gen van Schiphol Van Balkom, die Vrijdag jpet de
Xema terugkomt en die op zyn tweede ris'yer$c«
ypld zal zijn van Steinbeck.
De Utrechfébhe rechtbank veroordeelde van
daag J. R. tCjd! Ij. wegens spionnage tot drie
jaar gevangenisstraf n»et aftrek van voor-arrest.
Van der L. had ten gunste van een der belli-
gerente mogendheden vqpr onze defensie van be
teekenis zijnde telefoon- en telegraafverbindin
gen in de omgeving van Vianen verraden. Voorts
had hij spionnage gepleegd in het inundatie-ge-
bied.
De bemanning vap het Britsche tankschip
El Ciervo gelooft, dat zll op 4 Maart ter
hoogte van TrtTiidad een Duitsche duik
boot tot zinkan heeft getp-gpht. Zij ver
klaart, dat de duikboot, na (lat met het ka
non van de tapkboot 16 schoten op den
oorlogsbodem waren afgevuprd, niet meer
gezien werd, én evenmin zijn nog bench,
ten ontvangen omtrent activiteit van
Duitsche duütbooten in het gebied, waar
hat gevecht «toh heeft afgespeeld.
Hoewel het aanvankelijk leek alsof «He treilers
te Mmuiden gisteren I innen zonden blijven, Is In
den namiddag de treiler Reiger IJM. 114 vat de
reederij Maresaten uitgevaren en waarschiintyk
zullen vandaag de overige schepen we' weer vol
gen. Uit de rapporten, welke de laatst binnenge
komen treilers I. S. Groen IJM. 130 en YfklUg
Bank MM. 183 hebben uitgebracht, heeft men ill
Mninidenschf reederskringelt den indruk gekre
gen. dat het de Dnitschc vliegtuigen in de eérttê
laats erom te doen is, de vü»scherssrhetien te
ïaftui stoppen om dan nauwkeuriger te kunnen
nagaap, of .ien inderdaad met Nederlanders êJl
niet mX gewapende treilers te doen heeft.
Deze veronderstelling baseert men op het rap
port van denNschipper van de LS. roen, die mede
deelde. dat ee\Duitsch vliegtuig een salvo mltrail-
leurschóten voov den boeg in het water afsehoót.
I3e schipper hao\onmiddellijk gestopt. Het vlieg
tuig, dat aanvankelijk voor het schip langs had
gevlogen, cirkelde Ven eenige malen erom heen,
waarna een der inzittenden met de hand naar
de opvarenden wuifdè^en het toestel zich varWij
derde.
Dicht in de buurt vceiVde Vikingbank. )ok nier
meende men het neerkomen van mitrailleurkogéte
in het water voor den bdeg te hebben waarge
nomen. De chipper was toen volle kracht gaan
varen, waarna, volgens ziftK rapj»ort, hét vlieg
tuig eenige bommen diqht by het schip in het
water heeft laten vallen.
Het is internationaal voorschA dat een koop
vaardijschip moet stoppen voor èen oorlogsschip,
wannéér het als waarschuwing ee» kanonschot
voor don boeg krijgt. Aangezien een vliegtuig
slechts -over mitrailleurs beschikt, acht men het
in IJmnidensche reederskringen nict\uilgeslOien,
dat de Duitsche vliegtuigen eveneens^ een bevel
tot stoppen bedoelen wanneer zij voor den boeg
der visschersvaartuigep een mitrailleur^ivo af*
•kchieten. Het is hun opgevallen, dat ook de op
varenden van de Protinus vertellen, dat zij meen
den een doordringend fluitend geluid te hooren
van een machinegeweersalvo, voordat de vlieg
tuigen terug.kwamen om het srhr te bombardee
ren.
Indien deze veronderstelling juist Is. zou Wpt
gewenscht zijn, dat men van Duitsche zijde duklè-
lijk mededeelde, dat men voortacn deze wijze van
waarschuwing toepast om beter de nationaliteit
der visschersvaartuigen te kunnen va -uttellen.
De IJmuider Federatie van Transportarbeiders
verklaart op gezag van een aumal opvarenden
van de Viking Bank. onde» wie de schipper, dat
er op de Viking Bank Aiet is geschoten, dat men
thuiskomende reeds op volle kracht voer. zoodat
men dus met op volle kracht is gaan vaien toen
er door het Duitiche vliegtuig met bommen
werd gegooid en dat de Viking Bank direct en
ronder voorafgaande waarschuwing met bom.
;pien Ls bestookt.
De Federatie verklaart dit. omdat uit de me
dedeel ing van de reeder» zou kunnen worden
opgemaakt, dat hét gevaar niet zoo groot zou
zyn en dat het bombardeeren van de Viking
Bank ln feite aan een verkeerd» handeling v»n
den schipper tg wijten sou zyn*
