oe wordt zoo'n teekenfilm gemaakt
De gevangenen van
het Witte Goud
'ggfe»*
De zoutwinning aan de Adriatische Zee
BIJ DE FOTOS
mmmrntëm
La-
Dag aan dag vertoeven
zij buiten in de salinen,
gekleed. In een paar Hn-
Zaterdag 6 Aprlt 194»
Hechts bovenHetwitte goud wordt in zeilschepen geladen, die het naar elders
vervoeren. Links boven: Het ia een kleine wereld, die louter uit kleine vijvers,
dammetjes en houten pompen bestaat. Links beneden: Het zout begint „rijp"
te worden. Let op het Schoeisel van den man. Rechts beneden. Elke hulpkracht,
waarover de arbeider in de salinen kan beschikken, beteekcnt een verhooging
der zoutpremies.
mnil-wwyrr
Kil:.»
herfst moeten zij van
den vroegen morgen tot
den laten avond twee
maal zoo hard werken
een ander om ook in
winter, als er in de sali
nen niet wordt gewerkt,
te kunnen 1
Dacr aan
nen lompen, doorgaans blootvoets of met ptaaifcje»
onder de voeten, die de schoenen moeten vervagen.
Dag aan dag gaan zij den stand der salinen na zij
kennen slechts een verlangen: zon, zon, ascggwani
•on beteekent zout. -*
Heit zijn wonderlijke mensehen, die in die sailinen
werken. Wonderjyk. zooals de geheele streek, waar
«y wonen.
Het was niet gemukkeiykr toestemming
te krijgen voor een bezoek aan de zoutwinnin
gen aan de Adriatische Zee. Eertijds z^Jn de Salinen
van fefcrië aangelegd door de Ooatebry&ers. die ze ook
betheenden. Thans zijn zij Italiaanafth bpzit. Zij staan
onder strenge militaire bewaking. Dit feit alleen be
wijst hoe belangrijk en waandevpl het Witte Goud
pok voor Italië is. «rtfr-
Na meermalen besprektogën jÉ^fSefaben gevoerd
met de directie van de salinen te' Pirano, kregen wy
toestemming het salinengebied te betreden- De ons
overhandagde legitimatie van deal koninklijken llat
Maanschen salinen-direoteur, opende voor ons* d«
poort, doe toegang verleent tot biet aoutparadijs.
.Om een vergissing te voorkpnTCTtr^ijaen wij er op,
dat het zowtparadijs alles behalve eên paradijs is.
Het is een vreemde, zonderlinge, kleurloo^taT den
mensch somber stemmende wereld, die zich tKstrekt
langs de kust van Istrië van Santa Lucia tot aan San
Bartolo. Zoover het oog reikt, liggen de zoutvelden
naast de zoutvelden, een eindelooze, eentonige reeks.
Het zijn alJemaal vierhoeken. "Er tusschen staan hier
en daar in het boomlooze kale landschap de armoedi
ge, verweerde huizen, alle één verdieping hoog,'van
de salinenarbeiders. Midden in de salinen staan de
door den wind scheef gewaaide, wankele houten
pampanstallaties, welker linnen zeilen als molenwie
ken in de hbogte waaien.
Kilometers ver strekken de salinen zich in het
vlakke land uit. Smalle dijkjes, die de golven der
Adriatisohc Zee tegenhouden, scheiden de salinen van
de zee. Het landschap is grijs van kleur. Somber doet
deze wereld van louter kleine dijkj^g, kleine vijvers
en kleine huisjes aan.
Men is hier los van de overige wereld. Zelfs d«
wmd heeft er niet het speeloche karakter, dat hen?
elders kenmerkt.
(Vervolg op pagina 12)
Alles, wat de aarde kan voortbrengen, hebben de
menschen benut: z|j delven kolen en ertsen.
z|J bonen petroleum en naphta. zij graven naar
goud en edelateenen. Overal waar op aarde menschen
mijn herbaalt zkb steeds hetzelfde spel.
Docb niet alleen berooft men den aardbodem van
4e mlch erin bevindende schatten. Ook de zee moet haar
•chatting opbrengen aar: de menschen In de eerste
plaats het zout, bet wjtte goud. Reeds eeuwen lang
wordt het zout uit de zee gewonnen. De arbeidsmetho
de, welke men daarbij toepast, is eenvoudig, primitief
en reeds vele eeuwen steeds dezelfde gebleven
De menschen, cbe ki de salinen werken, zijn niet
anders dan gevangenen. Gevangenen in den waren zin
dss woords. Gevangenen van het zout. Zes maanden
van bat jaar is er voor ben slechte één hoop. één zorg,
één gedachte: Z(jne majesteit het zout
Zijne majesteit het zout is voor deze menschen al-
-adertamd, arbeid, brood. Daarom z|jo zij
de slaven van hel Witte Goud Dag aan
na week, maand na maand, tot diep In den
Zaterdag 6 April 1940
De scenario-conferentie. Schetsen op een groot bord ge-
prikt vormen het manuscript-in-beeld, dat den makers
in plaats van het gebruikelijke scenario of draaiboek
als werkplan dient. De teekenaara spelen hun ge-
teekende ecènes zelf voor hun collega's-luisteraars, die
-*'hun commentaar geven en nieuwe ideeën aandragen,
en.
Het model van de postkoets dat in de knutsel-afderling
van de Walt Disney'* studio's tot stand kwam, diende
den teekenaars, die aan Disney's tweede groote teeken
film „Pinocchio" werkten ,tot studie. De koets was tot in
ée details afgewerkt, zelfs de lantaarns konden door
middel van batterijen in de koets branden,, teneinde bij
het teekenen van de rijdende koets bepaalde licht
effecten te bestudeertn. Op de tafel ziet men een werk-
teekening van de postkoets uit pinocchio".
De „animator" aan zijn teekentafel werkt aan den koet
zier, een der figuren uit Walt Disney's groote teeken
film „Pinocchio". Voor den teekenaar bevindt zich
een plastiek van de figuur, die doer een speciale af-
deeling vervaardigd wordt en den teekenaars tot lei
draad en inspiratie moet dienen bij hun ontwerpen.
Het is waarlijk niet voor de eerste maal, dat
in 1000 1 gewag wordt gemaakt van
den gang van zaken bij een groote teeken
film. Wanneer hier edbter toch opnieuw de aan
dacht wordt gevraagd voor het tot stand komen
van Walt Disney's tweede groote film, Pinocchio,
is dit vooral hierom, dat de redactie de beschik
king heeft gekregen over een buitengewoon in
teressante en instructieve reeks foto's, die den
opmerkzamen beschouwer meer omtrent de om
standigheden, waaronder aoo"n film wordt ver
vaardigd en den geest, waarin de medewerkers ar
beiden, mededeelt, dan wel woorden het zouden
vermogen.
Dus nu gaan wij. voornamelijk aan de hand van
plaatjes, zien, hoe Walt Disney Pinocchio maakte.
Een groot deel van 't geheim van Wall Disney's
succes Hgt in ztfn kunst om in ieder van ons de
kinderlijke natuur wakker te roepen. Zoo doet hij
in zijn korte filmpjes, zoo deed hij in de eerste ge-
teekende hoofdfilm „Sneeuwwitje en de Zeven
Dwergen" en zoo zal hij ook in „Pinocchio" de
elementaire sentimenten van den toeschouwer
doen herleven. Voor de teêkenfilm ligt in dit op
zicht nog een onafzienbaar terrein braak.
Men komt tot de conclusie, dat de onderwerpen,
die hij verfilmde, Walt Disney wel zeer dierbaar
moeten zijn geweest, dat bij met die boeken moet
z|jn opgegroeid, dat ze hem ontroerd en verbl|Jd
moeten hebben, omdat hij de fundamenteele emo
ties, die zij oproepen, zoo duidelijk bltfkt te ver
staan. Een verkeerde conclusie! Hij had ze nog
nooit gelezen! Hij had zelfs nog nooit van „Pinoc
chio" gehoord tot kort voor h|j besloot er een
groote teekenfilm van te maken. En toen hij het
boek las, zag h|j meteen, dat het de uroiverseele
beginselen bezat, die hjj in ieder van zjjn films
tracht waar te maken.
Disney schrijft z|jn ideeën nooit op. Er is noch
een scenario ook geen conceptie ervan noch
een draaiboek om mee te beginnen. Hij zegt bij
voorbeeld eenvoudig:
Laten we Pinocchio maken!
En dit zet z|jn beste teekenaars aan het lezen
van het boek, het maken van duizenden schetsefi.
Ideeën voor het uitwerken van bepaalde onderdee-
len en vooral het trachten om uit elk karakter een
figuur te creëeren. die straks op het witte doek
zal leven.
De 15 menschen in de afdeeling, waar men zich
belast met het nasnuffelen van gegevens, verdie
pen zich In een 12000 boeken groote bibliotheek
om duistere punten aan het heht te brengen, om
afbeeldingen van wahrissohe® en marionetten en
krekels te vinden.
Let wel, men werkt zonder scenario.
Dan komt een algemeene conferentie. Disney be
kijkt de Bchetsen (hij maakt er zelf geen), kiest
de conceptie van Pinocchio van dezen artist en
de visie van dien teekenaar op den koetsier of
Geppetto den houtsnijder, maakt ondertusschen
kleine veranderingen en oppert voorsteilen.
De figuren beginnen te leven.
Vervolgens gaat de modeleer-afdeeling aan den
slag. boetseerde» en houtsnijders beginnen mo
dellen van hout en van klei te vervaardigen naar
de geteekende ontwerpen. Deze modellen worden
gekleurd en nu beginnen de figuren gestatte ta
kr|jgen.
Vervolg op pag. IS).
De boekerij in de Walt Disney studio's te Hollywood,
Meer dan 12.000 boeken, over verschillende onderwerpen
en rubrieken zijn toevertrouwd aan de goede zprgen
van drie ervaren bibliothecarissen. Dit materiaal staat
geheel ter beschikking van de artisten en het studiam
personeel, hetzij voor werkzaamheden, lietzij voor ont*
Voor boekenwurmen móet
een waar dorado zijnl
spanning.
deze plooit
Een kijkje in het archief waar duizenden onder
werpen en ook „moppen", komische situaties enz. even
nauwkeurig gecatalogiseerd zijn opgeborgen al* da
onderwerpen der wetenschappelijke handboeken en
encyclopedieën, die er boven staan. Het is misschien
niet zoo bekéfUk-dgt in de Amerikaanse/ie filmindustrie
de „gags", .deemeppen en dingen, die altijd doen
lachen, voor het vulselvan komische films altijd
ruimschoots op kaartsystemen enz. bij de hand heef».
Welt Dtency illustreert een moment uU de groote
teekenfilm „Pinocchio" met zijn welsprekende en altijd
rake gebaren (hij ie wat dat betreft een geboren aetevrg
tijdeni een scenario-conferentie met zijn sta).
-swiit: i-ithr ma„/.mm
