Arrangement met Engeland BrN0cJreWegeïser
v
„DE GEALLIEERDEN
zijn pa? 14 dagen klaar",
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
betreffende een ongestoorden aanyder.
w
Het hoofdbestuur
van de N.V.L.
treedt af.
Zweden.
Gemeente-ontvanger
van Breda ontslagen.
Radiobelasting en
wereldradio - omroep.»
Uitvoer naar de
belligerenten
blijft mogelijk
Blijvende en vitale interesse
voor Scandinavië.
zegt generaal Ironside.
Opkomst buitengewoon
dienstplichtigen.
Tekort van ƒ12.000.
De verlaten Nederlandsche
sleepboot in de Oostzee.
BRITSCH SCHIP IN NOOD
Zaterdag 6 April 1940
79e Jaargang, No. 20290
Doel der besprekingen
Verloop der besprekingen
Beteekenis van het arrangement
De aanvoer van overzee
De uitvoer
Het bilaterale handelsverkeer
Het Luchtbeschermingsconflict
Ook een Franse he nota
AAN HET FRONT. DAT VASt LIGT
WEERVERWACHTING
De Bilt seint:'
Uit L)en 1 lang wordt gtfnield. dat iii
regeei'ijjgSSïingen lift voornomen be
staat sjjdódig een voorziening te treffen
inzage de reeds langen tijd ter sprake
zijnde radiobelnsting.
Ook is dezer dagen de indiening te
wachten van oen wetsontwerp, «lat een
regeling van den Xederlandschen we-
reldratlio-ontroep bevat.
Bemanning naar Malmoe.
Boston ving s.o.s.- seinen op.
«5ÖUDSCHE
COU BANT
Directeur F TI ETER
Bur. Mai kt 31. Tel 2715
Postgiro 4MDO.
4. Th. Lamping.
Zonal, reed» werd gemeld, zijn de onderbande.
Ilngen, die de Nederlandsche delegatie sinds einde
October, zij het met onderbreking,! te Londen
beeft geroerd, beëindigd door de paraleering ran
een arrangement. Dit arrangement zal binnen
lente ie dagen in werking worde gesteld. I een
bijeenkomst op het Departement ran Algemeene
Zaken 'heeft de heer A. Th. Lamping, directeur
ran do Handelsaccoorden, die Je besprekingen
namens de Nederlandsche Regeering te Londen
Toerde, ons I.et rolgende medegedeeld.
Reeds spoedig na het
uitbreken van den oor
log werd de .ooazaak
gevoeld met de ver
schillende landen, waar
mede wij een belang
rijk handelsverkeer in
stand honden, overleg
te plegen om de han
delsbetrekkingen aan
te passen ahn de zoo
zeer gewijzigde omstan
digheden.
Wat onze verhouding,
tot 'Ingeland betreft,
hier bleek het ge-
wenscht u een rege
ling te komen over
de toepassing van het
contrabande-svsteem. Twee problemen toch lagen
in het bijzonder de Nederlandsche Regeering na
aan het hart: de aanvoer van overzee en de
scheepvaart.
Een zooveel 'mogelijk onbelemmerde aanvoer
lt noodig, niet alleen voor onzfcf voedselvoor
ziening, maar ook om het onze industrie mogelijk
te maken te blijven werken: voor binnenlandsche
behoeften maar ook voor den onontbeeriyken
export.
Het ondervinden van moeilijkheden bij den aan
voer hééft natuppiyk zijn onmiddeilijken terug
slag op de scheepvaart. De moeilijkheden, waar
voor wy ons geplaatst vonden, behoeven hier niet
in herinnering te worden gebracht. Reeds kort na
het uitbreken van den oorlog werden onze
achepen bij de contróiestations aangehouden voor
onderzoek op contrabande.
Het aantal aangehouden schepen steeg met den
dag. de overflgtijd leverde, naast groote kosten,
ernstigebezwaren van velerlei aard op en niet
mluder zwaar begon (ie onzekerheid op den liati
del te drukken, die herhaaldelijk zijn goederen
door de oorlogvoerenden in beslag zag genomen.
De enkele hier geschetste moeilijkheden maken
het duidelijk, dat net gcwenscht bleek met do En-
gelsrhe regeoring een regeling tc treffen. t
Een eerste cohtact kwam einde Septe^t*1' v®n
het vorige Jaar door onze delegatie te I.orpieft tot
stand. De Britsche regeeringsdeiegatie was samen'-
gesteld utt ambtenaren van het Ministerie voor
Economische Oorlogvoering en werd gepresideerd
door sir Frederick Leith-Ross. direoeur-genéraal
van genoemd ministerie, waarnaast uiteraard ook
besprekingen werden gevoerd met lord Finlav.
den voorzitter van de Contrabande Contnóle Com
missie en andere autoriteiten, die belast waren
met de regeling' en dé toepassing van het recht
van contrabande door de Britsche vloot.
De eigenlijke onderhapdellngen begonnen een
maand later: de delegSllc keerde na esn verblijf
van zes weken In Londen naar Xel-uumd terug
om de voorloopige resultaten aan de Nederland
sche Regeertng voor te, leggen.
Begin Januari vertrok de delegatie ten derde
male ter vervolging van de besprekingen over het
arrangement, dat op 21 Maart werd geparafeerd.
Het arrangement moet eigenlijk, worden be
schouwd ais de bevestiging van dien toestand,
zooals deze gedurende de onderhandelingen is ge
regeld en is erop gericht de moeilijkheden en be
zwaren voor belde pat'tijen, voortspruitende uit
den oorlog zooveel mogelijk te verminderen.
Dit geldt voor wat Nederland betreft vooral
de wijze waarop do aanvoer Is geregeld. De thans
getroffen regeling Is erop gericht dezen zoo on-v
gestoord mogeiyk te Üoen verkropen en bet op
onthoud van d» schepen zooveel tnogeltjk te be
korten door een vergemakkelijking van het on
dersoek op contrabande.
Het behoeft geen betoog, dat een zoodanige
regeling niet kan werken zonden, dat van Neder
landsche zijde maatregelen worden getroffen,
die belichaamd zjjn In een tweetal Koninklijke
Besluiten, welke gistergn zyn gepubliceerd.
tHet eene Koninklijke Beelutt noemt verschil
lende goederen, waarvan de invoer verboden is,
tenzij vergunning is verleend door de Algemeene
(Nederlandsche Invoer Central* (A.N.I.C.) voor
tli' aan dit lichaam geadresseerde goederen. Dese
regeling berust op de lnvoergowlwet, welke met
het oog op den oorlogstoestgnd werd tot stand
gebracht ter verzekering van den voor ons land
6riontbeerll,ken aanvoer. Dopr deze maatregelen
ontvangen de importeurs en de scheepvaart
dat goederen op deze wijze behan-
zonder moeilijkheden de Britsche contrftle.
t.
del en Fabrieken
r Ui*, wel
ke een snelle afdoening van zaken door de
A.N.I.C. zullen bevorderen. Voor den invoer van
goederen, die van overzee worden aangevoerd,
wordt op deze aanvraagformulieren machtiging
tot adresseering „aan de order van de A.N.I.C."
en vervolgens een Invoervergunning, verleend.
Het is de taak van de belanghebbenden steeds ïij-
dig zorg te dragen, dat ,zy in het bezit zijn van
4fbt A.N.I.C.-adres; de rest volgt dan vanzelf. Voor
den Invoer over de landgrenzen is afgezien van
aanvraagformulieren en zullen namens de
A.N.I.C. de Kamers van Koophandel en Fabrieken
zonder nadere formaliteiten, de consentgelden be
taald zijnde. overguan„tot uitrejking van de ver
dachte vergunningen. Het consentgeltl is gesteld
op niet meer dun 1 pro mille. Door de aange
legenheid op deze wijze te regelen, mag wordén
verwacht, dat handel en verkeer zoo min (Hoge
lijk belemmering zullen ondervinden van-de ter
zake ingevolge het arrangement getroffen maat
regelen. In dertzeifden getlachtengang zijn vrij
stellingen verleend voor goederen, welke bestemd
zijn voor persoonlijk gebruik, terwijl goederen,
welke vóór 8 April werden afgezonden, eveneens
uitgezonderd zijn.
Het andere Koninklijke Besluit regelt den uit
voer, zooals deze van Nederlandsche zijde is vast
gesteld op grond van het met de Britsche regee-
ring gepleegde overleg. Het uitgangspunt ls twee
ledig.
In de eér«te plants zal voor een aantal produc
ten, lyiaronder voornameiyk die vallen, welke
overzee plegen te worden aangevoerd, geen dis
pensatie worden verleend voor den uitvoer naar
dén der belligerenten, welke het ook zij. Daar
naast zal voor een groote reeks van goederen wel
,een uitvoerniogeli.ikheid naar de belligerenten mo-
geltyk zijn. zij het dat deze aan een voor alle belli
gerenten gelijkelijk geldende limiet is gebonden.
Deze regeling is relatief gunstig
te achten voor onze landbou w-, vee
teelt- en tuinbon wprodneten, die een
niet onbelangrljkefnitvoerniogelUk*
held naar de belligerenten behou
den.
Voorts valt als beginsel de handel met neutrale
landen buiten het arrangement, met uitzondering
van een aantal landen in Europa, waarheen de uit
voer op dezelfde wijze zal worden gecontroleerd
als ten aanzien van de belligerenten zal geschie
den. Voor alle landen zal evenwel dispensatie moe
ten worden aangevraagd van de uitvoerverboden,
die immers een algemeen karakter dragen. De ni»t
Europeesche landen vallen allen buiten het arran
gement.
Ter uitvoering van het arrangement zal de Uit-
voerverbodenwet 1914 nader worden toegepast.
Het desbetreffende^voninklijke Besluit, dat giste
ren werd gepubliceerd, bevat een herziening van
de bestaande uitvoerverboden, aangevuld met een
aaatal nieuwe. De in de Wet. op de Uitvoerverbo
den voqjziene dispensatie-mogelijkheid blijft Van
kracht. Ter verkrijging van uitvoervergunning
dient men zich te wenden t'ot het Crisis Uitvoei
Bureau, resp.. voorzooyer hiel betiVft monopolie
producten, tot de desbetreffende mbnopoliehoud-
sters (centrales).
Tenslotte zij nog de aandacht erop gevestigd,
dat het arrangement niet regelt het bilaterale han
delsverkeer tussehen Nederland en Engeland in
den zin- van de handelsovereenkomsten in vredes-
tyd," doch slechts het raanf uitmaakt van de aan
voer- en uitvoermogelljkheden, waarbinnen met
de verschillende betrokken landen ingevolge de
bestaande of te affuiten handelsovereenkomst han
del kan worden gedreven.
Binnenkort zal een delegatie naar Parijs ver
trekken ten einde te trachten aldaar met de Fran-
sche regeering een sooi-tgeiyk arrangenfent te tref
fen.
Hét hoofdbestuur van de Nederlandsche Ver-
eenjging voor Luchtbescherming ontvangt uit alle
deelen van het land blijken van sympathie. Men
werkt thans met alle macht aan het verzamelen
van gegevens, waaruit moet blijken, dat de aanval
van minister Van Boeven op het hoofdbestuur
onrechtvaardig is. De vraag, hoe de iminister tot
zjjn meening is gekomen, kan volgens het hoofd
bestuur, wellicht worden opgelost door de moge
lijkheid. dat de mlfti&ter oniet op de hoogte is van
de maandenlange correspondentie, die het hoofd
bestuur met de ambtenaren van Binnenlandsche
Zaken heeft gevoerd.
Hoe de beslissing ook moge nitrnlien, het hoofd-
bestnnris voornemens af te treden, zoodat er b(j
deze kwestie geen fcprake kan z(jn van tegen
stellingen tussehen persos.cn.
Het hoofdbestuur van de N.V.L. heeft sinds
lang de overtuiging, dat het luchtbeschermings-
werk meer by Defensie dan bij Binnenlandsche
Zaken thuishoort en fa deze richting denkt men
zich een oplossing
Van andere zydV wordt verklaard, dat minister
Dijxloom bereid is bet laotitbescheniiingswerk
onder zyn beheer te nemen en dat h(j daarover
reeds met zijn ambtgenoot van Binnenlandsche
Zaken heeft geconfereerd, zonder tot dusver een
overeenstemming te bereiken.
In officleele kringen te Londen, wordt verno
men, dat de minister van huitenlandsche zaken,
lord Halifax, de gezanten van Zweden en Noor
wegen. Björn Fritz en Erik Colban, heeft ont
vangen om hnn nota's voor hun regeeringen te
overhandigen.
Omtrent 'den aard van de nota's is niets be
kend, alleen wordt in officieels kringen ver
klaard, dat z(j algemeene vraagstukken tussehen
de geallieerden en Noorwegen en Zweden behan
delen.
zullen zor
tiAzou ei
del (1
Het schijnt, dat Engeland door dezen diploma-:
tieken stap aan Zweden en Noorwegen heeft
duidelijk gemaakt,' dat Engelands politieke en
strategische interesse in gcandoiavië van vitaal
belang Ijl Ij ft, ongeacht de Finsche capitulatie
voor Rusland. Men gelooft, aldus United Press,
dat Enteland heeft doen weten, dat het niet on-
verschfflig kan staan tegenover een uitbreiding
van Duitsche of Russische macht in Noorwegen
en Zweden.
Het is niet uitgesloten, dat da belde Scandina
vische staten, al* tegenwicht tegen de Russische
vlootbasfs op Hangü en het aanleggen van een
spoorlijn van kaudalnksja naar Kemljarvl, stenn
zullen zoeken by Dultschland. Een dergelijke ar-
evenwel door Engeland als een onvrlen-
daad beschouwd worden, aldus de l'.P.-
inlichtingen. Bovendien zonden de beide gezan
ten te honren hebben gekregen, dat Iedere Russi
sche aetle om nienwe harens aan den Atlanti-
ehe Oceaan te verkrijgen, door Engeland nis een
bedreiging voor Uroot-Brittannlë zon worden op.
gevat.
In tegenspraak met vroegere beriehten vernam
United jfress eveneons te Londen, dat de Brit
sche uiteenzettingen aan het adres van Zweden
en NóotVegen geen betrekking hebben gehad op
de yzeréjrtslevering^bpan Duitsetiland. Hiervoor
zijn rente voorzieidfcfcn getneffeujai de En-
gelsch-Zwecrtsche en Er.gelsch-Nuorsche handels-
overeenkomsten. Natuurlyk blijft nog de moge
lijkheid bostaan van een vloStsetie der geallieer
den vóór de Scandinav ische kust.
Tezelfdertijd, toen Halifax gisteren te Londen
een diplomatieke nota overhandigde aan de ver
tegenwoordigers van Zweden en Noorwegen, werd
door liet Fransche ministerie van bnltenlandscho
zaken een soortgelijke nota aan de diplomatieke
vertegenwoordigers der beide Scandinavische
landen overhandigd.
Ergens in. Frankrijk' staat er bij deze joto van een groepje loopgruajnianleggere en
onderkomen bouwerstjlie even uitrusten bij tien ingang van een van hun laatste werk-
- ifitukken. Ergens in Frankrijkdat wil dus zeggen aan of vlak bij het front.
fc
De buitengewoon dienstplichtigen van de lich
ting 1940. die in wei'keiijken dienst moeten komen,
worden ingedeeld bij de Hierna vermelde korpsen.
De data van opkomst zijn hierbij aangegeven.
Regimenten motorai tillerie. korps rijdende ar
tillerie, artilleriemeetafdeeling, eerste ploeg en re
gimenten luchtdoelartillerie, eerste ploeg: 17 Juni
1010.
Regimenten infanterie (inbegrepen de regimen
ten grenadiers en jagers) ën korps motordienst: 8
Juli 1940.
Dèrde regiment genietroepen, eerste ploêg: 6
Augustus 1940.
Bataljon geneeskundige troepen, eerste ploeg: 2
September 1940, tweede ploeg 1 October 1940.
Compagnie int^endancetroepen, tweede regiment
genietroepen en artilleriemeetafdeeling, tweede
ploeg: 1 October 1940. 4
Derde regiment genietroepen, tweéde ploeg:
4 October 1940.
Regimenten luchtdoelartillerie, tweede ploeg:
1G December 1940.
Eerste regiment genietroepen: 3 ?ebruari 1941.
Regimenten veldartillerie bere» lenen en on.
be redenen): 16 Juni 1941.
Buitengewoon dienstplichtigen v in deze lich
ting kunnen alleen voor de opleiding tot reserve,
officier of tot onderofficier-administrateur wor.
den bestemd, indien zij een verbintenis sluiten
om te dienen op den voet van een gewoon
dienstplichtige. De aanvraag daartoe moet wor.
den gericht aan den minister van Defensie. Er
mag echter niet op worden gerekend, dat derge
lijke aanvragen steeds worden ingewilligd. Zulks
houdt verband met de beschikbare plbatsen voor
de officiersopleiding en de opleiding tot onder,
officier-administrateur.
Buitengewoon dienstplichtigen van oeze »'cn.
ting kunnen, eventueel met wijziging van daar.
omtrent needs by de keuring geuitte wenschen.
aan den commandant van het indeellngsdfstrict
nader kenbaar maken bij welk van genoemde
korpaep zij gaarne zouden worden ingedeeld. Het
Verzoek moet de dienstplichtige vóór 15 April
richten aan den indeelings-dlstrictscommandant
de woont in de hoofdplaats van de provincie,
waarin hij voor den dienstplicht is ingeschreven.
Hiervan zijn uitgezonderd de dienstplichtigen uit
Drente. Amsterdam en Rotterdam. Dezen zenden
hun aanvraag onderscheidenlijk aan den Indee
lings-districtscommandant te Groningen, Am ster.
dam en Rotterdam.
De data van opkomst van de gewoon dienst,
plichtigen van de lichting 1940. die reeds by de
zeemacht of bij een korps van de landmacht zyn
ingedeeld, doch wegens vrijstelling van den
dienstplicht in de positie verkeeren van buiten,
gewoon dienstplichtige en werkeiyien dienst
moeten vervullen, worden nog nader vastgesteld.
De chef van den Britschcn generalen «taf. gen<Y
raai Ironside, beeft Vrijdag op het ministerie van
oorlog vertegenwoordigers der bnitenlandscbe
pers ontvangen en een verklaring afgelegd over
het Britsche leger.
HU zetde onder weer: De geallieerden
mogen er zeer dankbaar voor zUn. dat zU zeven
maanden tijd hebben gekregen otu ban legem te
vervolmaken. Ik beef by de gedachte, agn wat get
heard zou kannen zUn. indiende Duitarhers on* in
het begin, toen wy vrijwel In bet geheel geen leger
bezaten, hadden' aangevallen. I*as sedert veertien I
dagen kan men zefegen, dat wy dé moeiiykheden
werkeiyk te boven 4jn gekomen, maar thans zyn
wy dan ook volledig voorbereid op alles, wat kan
komen".
Generaal Ironside zeide verder:
- Ik'heb de geallieerde legers in het veld ge
zien en ik weet, hoe voortreffelijk hun geest en
hun opleiding is. Men moet niet vergeten, dat de
meeste van onze jongemannen geer. militaire oefe
ning hadden gehad, zoodat zij moesten worden op
geleid in veel korter tijd dan den normalen ter
mijn van zes maanden.
Het groote Duitsche leger, dat tegenover ons
staat, is een prachtige machine, doch het heeft
geen mannen, (jie aan den voriger» oorlog hebben
deelgenomen in een rang boven dien van kapitein,
terwijl wy en de Franschen groote reserves aan
ervaren leiders uit den wereldoorlog hebben, ik
ken de meeste Duitsche commandanten persoon
lijk en ik ben ervan overtuigd, dat zij zich onge
rust moeten gevoelen> indien zij het bevel tot op
rukken zouden krijgen Zes maanden geleden
zouden zij misschien geslaagd zijn. doch thans
niet.
Ironside zeide voorts, dat de Finsche oorlog
Rusland ten zeerste heeft mges|>anneft en dt
Ruisische voedingsbronnen heeft -verzwakt. Het
zou mogeljjk zijn. «fat Rusland elders onrust zóu
gaan verwekken, doch in dat geval zou het te
doen hebben met „lange verbindingslijnen, die
moeilijk gehandhaafd kunnen worden; het zóu
zichzelf nog meer verzwakken. i
Dé gemeenteraad Tin Brfda hééft, gi.trrariiinl
in één «poédriiwHende géhrlmé rérgadrrlng «Irn
ontvanger dér géinrénté, mr. F, T. H. O., ongr-
rraagd nntvlag rerlcend wrgens hét ontdekken
ran een kastekort van- ten minste 12.000.
De accountantsdienst had in de kas van mr.
C„ die onlangs zijn zilveren jubileum als gemeen
te-ontvanger heeft gevierd, een tekort ontdekt,
dat ten minste ƒ12.000 bedraagt. Burgemeester
en wethouder* van Breda weiden van liet tekort
op de hoogte gesteld, waarna een onderzoek dooi
de justitie vólgde. Het bleek, dat de fraude sinds
1832 is gepleegd.
In een spoedeischende vergadering, die 21/2
uur heeft geduurd, heeft de gemeenteraad gis
teravond den 63-jarigen gemeente-ontvanger met
algemeene stemmen ongevraagd ontslag, zonder
het predicaat eervol, verleend.
Verwachting geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 uur:
PtaatséiUk nachtvorst, overdag snelle
stijging van temperatuur, helder lot
half bewolkt droog weer, zwakke tot ma
tigen, Oostelijke, tot Zuidelijken wind.
Xachtvorstverwachting:
Het K.N.M.I. te De Bilt deelt mede. dat
voor den komenden nacht plaatseiyke
nachtvorst wordt verwacht.
De bemanning van de sleepboot Hoek van Hoi*
land, die met drie kopperzutffrrs op weg was naar
.Malinen door de Duitsche veerboot naar Trelle-
borg werd gebracht, is gistermiddag van daar
naar Maljtitf vertrokken.
Omtrent het avontuur vertelde de kapitein van
de sleepboot, de heer Groenendijk:.
Op 28 Maart verlieten wij-iJmuiden, uaarna w(j
door het Kielerkanaal trokken. Bij Sassnitz
kwamen wij in een hevigen Oostersiornt, die ons
in de richting dreet van een gel»ie«J van hevigen
ijsgang, welke ons naar het Duitsche mijnenveld
voerde. Toen «Ie Dujtsclje veerboot ons redde,
waren wij nog slechts tweehonderd meter van het
mijnenveld verwijderd, ül» redding was buiten
gewoon moeilijk en wij moésten al onze bezjt-
tingen achterlaten. Wij hadden slechts drie mi
nuten om in de reddinglxwlen ov'er te gaan. daar
de Preuaaen on$ niet tot vlakbij kon naderen!
De vaartuigen zijn n«»g ste«?«is dryvende op on
geveer b mijl vmi Malmö. waarheen de runners
uit Sliedrecht reeds per vliegtuig waren*gereisd.
De sehe|)en zijn van de kust af nog steeds zicht
baar. De directie van de N V. Adr. Volkers Mij
tot het uitvoeren van Openbare St erken te Slie-
drecht, heeft o|>diacht gegeven van Malmö uit te
trachten de vaartuigen op tc pikken.
Te Boston 'ereetiigile Staten) 'ts een 8 OS.
sein opgevangen van het Britsche King Ed
it ard V. groot 524} ton. "Het- sein ie ontvangen
door den Amerikaanschep kuslwaehtkoiter Spen
cer. Men gelooft, dat de positie van het in nood
verkerende schip ongeveer 550 mijl ten noord
westen var de A/oren ts- Het -ft.O.S. sein meldde,
dat het schip aan de genade van een zuldersupm
is overgeleverd Vijf dagen geleden seinde liet
schip, dat het zijn roer verlorgn had. doch Kor
wachten op een sleepboot uit Nleuw-Schotland.
Alley schepen in de nabijheid is opdracht ge
ven de King Edward assistentie te verleenen
