DE STAAT VAN BELEG
VOOR GEHEEL NEDERLAND
is nog niet te vér wachten
Staat van Beleg.
Het eerste treffen
tusschen Britten en Duitschers
in Noorwegen.
NIEUWSBLAD VOOR GOÜDA EN OMSTREKEN
RADIO-REDE VAN MINISTER
SCHEVENINGSCHE
LOGGER VERMIST
dhoos over het
Westland.
HET WEER OP ZONDAG
Het militair gezag thans
- oppermachtig.
Noorsche gezant verlaat
Berlijn.
Gunstige indruk van de
radiö-rede van jhr. De Geer.
Groote schade.
Vrijdag 19 April 1940
T9« Jaargang, No. 20301
OPWEKklNG TOT KOELBLOEDIGHEID EN VERTROU
WEN. GEEN BEHOEFTE AAN AFSPRAKEN MET
BELLIGERENTEN. ONZE KRACHTIGE DEFENSIE
WAARBORG TEGEN ONVERHOEDSCHE OVERVALLEN
VIA ONS LAND.
Gten afspraken met belligerenten
Waarborg voor het buitenland
Volledige staat Van beleg
Geen onrust
HET NIEUWS VAN HEDEN.
Stockholm, 19 April (Reuter). - Naar Dagens Nyheter meldt, wordt in
berichten uit het gebied van Trondhjem melding gemaakt van het eerste
treffen tusschen 4e Britsche en Duitsche troepen in Noorwegen, n.l. nabij
Namsos. De Duitschers werden, zoo meldt het blad,teruggeslagen. De
Duitsche strijdmacht bestond uit een detachement, dat per vliegtuig van het
nabij Trondhjem gelegen vliegveld van Vames was aangevoerd.
SPIONNAGE BU HET
JULIAN AKANAAL
Verdacht persoon aangehouden.
WEERVERWACHTING
De Bilt seint:
Smalle reep
4
cot BANT
Directeur f TIKT BH
Bur. Merkt 31. Tel. 374»
Postgiro 48400.
Oase jÉlnlater.presldent Jhr. mr. D. J. 4 e
Gee rVneeft vanmiddag roor de radio de vol.
toespraak gehouden, welke ook naar de
oefraeeeche gewesten werd uitgeHiuden.
A'aaide luisteraars In Nederland en in de
ovtrzeeache gebledsdeelenl
'Nu de 'spanningen, waarmee het weieldgebeu.
ren ons sjntis September J.l. vervult, sedert kort
weer zijn toegenomen, wil ik een enkel woord
lot'u riehten. En wel in de voornaamste plaats
om u op te wekken tot koelbloedigheid en ver.
trouwen.
Koelbloedigheid is niet in strijd met de waak.
saamheid, die .mans van ons wordt geeischt,
Maar versterft haar. Een uit zijn even
wicht geslagen volk zal ln de ure des gevaars
niet zijn volle kracht kunnen inzetten.
Bovendien trekt nervositeit het gevaar aan.
Wie voortdurend in den afgrond kijkt, waar.
langs zijn weg voert, wordt gemakkelijk duize
lig en. stort omlaag. Iets dergelijks geldt hier.
Reeds hebben wij gezien, hoe overmatige be.
duchtheid, dat onze neutraliteit zal worden ge
schonden. de neiging deed opkomen, haar vrij
willig prijs te geven door het maken van afspra
ken met belligerenten.
Al zulke onrustigheid moeten wij verre van
ons houden Het zal ons het gemakkelijkst val
len indien wij een juist begrip hebben van onze
poeltle. Ieder volk heeft evenals ieder mensen
zijn eigen roeping in deze wereld.
De roeplpg van ons volk ls er thans een van
dienendè neutraliteit.
Wij stssn buiten het conflict en wij zijn te a len
tilde bereid, aan de oorlogvoerende mogendnc.
den. Indien zij dit wederzijds wenschen. onze
diensten ter beschikking te stellen, tot afwending
Tin d« onmetelijke ramp. die hen allen hedreiz
IndtcB kil tot het bittere eind dezeri strijd voeren.
Ons Vredespaleis slaat voor hen epen.
En onze Tredesgedachte vergezelt hen.
E„,*«,dllen gelijkelijk.
Ut la geen sprake van, dat wij met belde, laai
iilaali met Mn ran belde partijen vertrouwelijk
woeden gaan epreken over het onderstelde geval,
dat de andere party ons aanvalt. Wij steunen,
toorzoover het menochen betreft, uitsluitend op
«■Me».
bovendien hebben wij van beide zijden de Ver
zekering Ontvangen, dat onze neutraliteit zal
wordln Ontzienzoolang wjj haar zelf handhaven.
Omtrtnt dit laatste is iedere twijfel uitgesloten.
Reeds' daarom hebben wij aan afspraken geen
behoefte en schuwen wij die. daar gij aan onze
néutrSlltMt zouden tekort doen.
De plichten, aart onze neutraliteitspositie ver-
bondèn„iijn yoor de regeering even heilig als de
rechten eruit voortvloeiende.
DÉarom wijst de regcering af iedere hulp of be
schaming V*n derden, onverschillig of zij
vïrt de e e n e.of van de andere zjjde komt, en
onverschillig Of zij «daadwerkelijk zou worden op-
gedfongen flan «rg1 in een belofte zou worden
neergelegd. Dit gejdt ook voor onze overzeesdhe
gebied sdee len.
De plichten, waarom het hier gaat. zijn velerlei.
De régeefihg begrijpt er ódk en wel in de aller
eerste plaats, onder: het tot den hoogsten graad
opvógféh, met alle beschikbare middelen, van de
weerjtracht der natie. Sinds September heeft zij
hieraan dagaiySs haar krachten gewyd en daa-rblj
verzuimd gebruik te maken van de natuur
lijke hulpmiddelen, welke de bodemgesteldheid
van ons land in zoo rijke mate biedt.
Het resultaat is hierdoor bereikt, dat geen
enkele oorlogvoerende mogendheid vrees behoeft
te koesteren, over ons grondgebied te worden
aangevallen. Wie ons land binnenkomt om van
hier den achterliggenden vijand te bestoken, 7.al
Bieb den weg op de meest drastische wijze zirti
versperd*
Dit beveiligt elk der afrijdende partijen. En
dit geeft ons een recht te meer bm te vertrouwen
op het wederzijds gegeven woord, dat onze neu
traliteit zal worden geëerbiedigd.
Ik ben overtuigd, dat ik voor de meesten uwer
met het voorafgaande geen nieuws gezegd heb.
Maar4 diegenen, die, onder invloed misschien
van in het buitenland verspreide geruchten moch
ten vreezen, dat wij ons niet onder alle oms'an-
digheden zoude*} ver eren, of dat onze neutrali-
teitswil doorkruist wordt door politieke combi
naties, zij het vandaag nog eens stevig gezegd:
de gedragslijn der regeering is voor eens en voor
altijd bepaald:
Wij uilen eerlijk en loyaal, volledig en conse
quent, onze neutraliteit naar alle zijden hand
haven, verlokking noch bedreiging zullen ons
hiervan doen afwijken, en preventief toegedachte
hulp hierbij zal met wapengeweld worden ge
keerd.
Bovendien kan ik in dit verband meedeelen,
dat de regeering, ten einde deze, haar gedragslijn,
nog steviger te verankeren, besloten heeft de af
kondiging tan ien staat van beleg, die tevoi^n
reeds voor tal van streken heeft plaats gehad, tot
het gejieelct land nit te b&iden. De bevolking in
het Algemeen zal daarvan even weinig bemerken
als zl) tot dustrer bemerkt heeft van het feit, dat
de StaAt vin oorlog overal en de staat van beleg
in .ëen groot deel vdn het land gold.
En nu moge ik .hieraan tenslotte toevoegen den
ernitigèn raad, alle onnutte en verslappende on
rustigheid té latep varen. Wie aan zijn plicht ge
trouw is, 'behoeft noojt onrustig te, zijn. Indien
ons land zjjn roeping, vervult, mag het de uit
komst veilig overlaten aan Hem, die on» lot Be
stuurt.
Het was.In een tijd. toen de golven niet min.
der hoog giWgen dan cu, dat de grondlegger van
ons volksbestaan het „saevis tranquillus in un.
dis'1 kafm te midden van de woeste baren
tot'zijn lèvensdevies koos.
Laat on» zijn voorbeeld volgen.
Als natie.
En ook in ons persooniyk leven.
Wat de toekomst brengen zal. is ons onbekend.
In God» kracht en naar het Licht, dat Hij ons
geeft, wijlen wy doen wat voor menschen mo-
gelyk Is om haar veilig te maken voor ons en
T
Blijvend zacht lenteweer
De vooruitzichten voor het weer zijn
Mog Steeds weinig hoopvol. Wel hebben
wy het dieptepunt van een langdurige
inzinking van de temperatuur, die kort
na het begin der maand inzette, thans
achter dea rug. maar de groote oorzaak
yin het tekort aan warmte, dat wij
eigenlijk al vanaf Tiet begin van den
Winter hebben gehad, schijnt voorloopig
nog niet te zijn uitgewerkt. Na enkele
Verheffingen van de temperatuur boven
de normale, die van kortstondigen aard
wareh, ia de temperatuur sedert de eer-
kte dagen van April gaandeweg beneden
de normale gedaald, zoodat het thans
Bog ongereér even koud is als een paar
Weken geleden. Veel vooruitgang i» er in
Bet lenteweer niet te bespeuren en de
eatubr draagt daarvan de duideiyke
•porén i
Weliswaar hebben wij in het midden
v*P. de week eentge verbeteringen in de
weersgesteldheid gekregen, maar er
kwatoen reeds gisteren verschijnselen
Upor, die een aanwijzing^
nadering van een storing uit het Zuiden.
Deze soort storingen zyn In dezen tyd
van het jaar altijd vrij onberekenbaar.
Minder door het ontbreken van de
bultenlandsche weerberichten dan wel
door den aard Tan de naderende storing
»yn de vooruitzichten onzeker. Deze
storing zal ons na een geringe stijging
Tan de temperatnur meer kans op regen
en daarna weer een afkoeling met ster
keren wind nlt Westelijke richting
ureagea.
OTerigena moeten wy nog wachten op
eigeaiyk zacht lenteweer Tan meer
MUrenden aèrd, waarvoor de algemeene
weerttOMtand r g piet gunst*- is.
(Nadruk verboden).
stns
onze kinderen. Wij willen dat doen In rostelooze
activiteit, de armen' gestrekt en de lendenen om
gord. Maar om liet dan verder alles vertrouwend
iri handen te stellen van Hem, die weet wat wy
noodig hebben en die ook door de diepste duis
ternis voert naar Zijn wonderbaar licht.
Minister De Geee* heeft vanmiddag in zijn
radiorede medegedeeld» dat de regeering heeft
besloten den staat van beleg uit te breiden tot
het geheele land. Tijdens de mobilisatie van
19141918 is dit niet het geval geweest. Toen
is alleen ln enkele kust- en grensgemeenten de
staat van beleg afgekondigd geweest.
Het militair gezag is nu oppermachtig in het
geheele land. Totnutoe (met den staat van
oorlog) waren de militaire autoriteiten nog ver-
plcht eerst overleg te plegen met de bur
gerlijke autoriteiten, doch thans w dit niet
meer noodig.
Het militair gezag kan na een geheime
politie instellen om' verdachte personeifna
te gaan en samenspanningen tegen den staat op
te sporen en tegen te gaan. Voorts is het mili
tair gezag bevoegd bekendmakingen van inlll-
taire maatregelendopr middel van de drnkpers
of op andere n^zeTte verbidden.
Het militair gezag kan nu beschikken over de
politie en de brandweer, het kan regelen vast
stellen voor de hulpveiieening van de burgerbe
volking b\j militaire werkzaamheden, het kan nu
wegen, terreinen en gebouwen in gebruik ne-
bien wanneer zulks voor den militairen dienst
noodzakelijk is alles zonder voorafgaand over
leg met de burgerlijke autoriteiten en ook
vrijwilligerskorpsen komen onder het onmiddel
lijk bevel vhn het militair gezag. Voor alle over
tredingen, enz. gelden strafbepalingen.
In dr •ractijk zal de gewone burger geen ver
schil merken rn,et den staat van oorlog, om,dat
de militaire autoriteiten in de meeste gevallen
wel overleg zullen plegen met de burgêrlijke
autoriteiten, die thans echter zullen moeten ge
hoorzamen aan de bevelen van het militair ge
zag, dat dus volledige macht'heeft verkregen, hei
geen in de huidige omstandigheden wel voorna
melljk noodig geacht za'. zijn om strenger te kun
nen optreden tegen verdachte personen en sa
menspanningen tegen den staat.
Scheveningsche logger vermist.
Een gedetailleerd rapport over de verschil,
lende posities in No^rwegem
Nieuwe proclamatie van koning Haakon.
Engeland en de Zweedsche ertsen.
Ie Blad, pag. 2
Zwitserland harnast zich tegen binnen-^IPn
builenlandsch gevaar.
In Britsch-lndië dreigt burgerlijke ongehoor.
zaamheid.
2e Blad pag. 1.
De toestand in Noorwegen (van onzen mili
tairen medewerker).
Huiszoeking bij het Tweede Kamerlid graaf
De Marchant et d'Ansembourg.
3e Blad, pag. 1.
Amerika heeft respect voor de defensie van
Ned. Indië.
4e Blad» pag. 3
Overal waakzaamheid ten aanzien van -
vreemdelingen*.
U Blad, paf. 4.
Dt Scheveningsche logger Sch. 15 Bep, schipper
Klaas Pronk, die Maandag j.l. verwacht werd, is
nog niet in de haven teruggekeerd. 'Er bestaat
daarom eenige ongerustheid over dea logger en
zjjn bemanning, die uit 8 koppen bestaat.
Het schip behoort aan de reederlj J. J. van der
Toorn en heeft 11 April nog ln radiografische ver
binding gestaan met een vao de andere schepen
van dezelfde reederij, die ook ter trawlvlascherij
waren uitgevaren. Sindsdien heeft men geen sei
nen meer opgevangen.
De reederij heeft zich tot het departement van
Buitenlandsche Zaken gewend, dat nu een onder
zoek instel! naar de mogelijke verblijfplaats van
de Sch. 15.
Deze logger is onlangs, evenabude Dolfijn, door
een Duitsch patrouillevaartuig naar Borkum op
gebracht. doch na een dag weer vrijgelaten. De
mogelijkheid bestaat, dat de Sch. 15, die weer in
cie nabijheid van de Duitsche mijnenvelden was
gaan vi»schen. nogmaals is opgebracht en dst het
schip wegens recidive niet wordt vrijgelaten.
BERLIJN, 1» April. (L).N.B.) De gezant van
NoorwegeiScheel, die gisteren in opdrédbf (hak
den Noofs :hen koning en Sin de vroegere Nqoi*
sche regec 'ing-Nygaardsvold verzocht had )n Ber
lijn te mogen blijven en de zaken van bet gezant*
schap te b ijven behartigen, heeft heden de Aan
zegging gekregen, dat hij niet het oog op de door
den Noors* hen koning en de vroegere Noorsche
regecring getoonde vijandige bonding, het gebied
van het I)i itsche rijk nog heden met het perao*
neel van het gezantschap moet verlaten.
De/redp van den minister president heeft ln
1 ar/mentair# en andere toonaangevende Haag-
EChé kringen een buitengewoon goeden indruk ge
maakt. Men is het er algemeen over eens. dat
jhr. De Geer zeer velen in den lande een gelukkig,
uiterst moedgevend oogenblik heeft bereid en dat
opgenen, die de toekomst van ons land somber
meenden te moeten inzien, nieuwe kracht om da
komende moeiiykheden met kalmte en waardige
vastberadenheid tegemoet te gaan, hebben oho
vangen.
Aan het Julianakanaa! tusschen Elsloo en Geul-
Ie bij Maastricht hebtaen de militairen een persoon
aangehouden, die zich op verdachte wijze langs
het kanaal ophield. Hij wgs in het bezit van een
alias, waarin notities waren gemaakt. Dt man tl
aan de politie overgegeven voor nader onderzoek
of er al dan *iet apionnage in het spel is
Verwachting, geldig van hedenavond tol
rporgpiiAvpftd ongeveer 19 uur:
Kouder des nachts, q^erdag iets zachter,
aanvankelijk droog weer, later toene
mende bewolking, naar Ziiid krimpertde
en afnemende wind.
Ontv. 19 April 4 uur 40 v.mAttentié-
sein 0, tLI.: Weest op uw hoede.
fën plotsell
heul, geme
Be tuinder*
en eenrulte
belangrijk
riet Westland ls gisteravond getristerd doof
De uind heeft een ïrarenhute uit elkaar gerukt.
Het glas ligt aan eplintere tuseehen het gewas. Of
den achtergrond b'echadigie eerree.
gesneden, zijn verfioren gegaan. Zoo is het ook'
in de kassen, waar plarten stonden! Bij den
tuinder L. VI» Pzn. zijn eenige groote serre» to1
taal vernield en er is ook schade aangericht bij
de heeren Zwinkels en Vellekoop.
De schade
Vanmorgen stonden de tuinders met verslagen
gezichten naar de ravage te kijken. Met expert*
van de verzekering werd de schade opgenomen,
maar niet alle schade zal «orden vergoed, want
het is de gewoorte,; dat de kweekers slechts het
ng opkomende windhoos. Te Kwtnts-
jpnte Wateringen, hebben venchetde-
aanzienlijke schade ssn hnn ksssdn
ra opgrloope», terwyi ook het gewaa glas verzekeren en dal zij voor de schade aan
Is beschadigd. De schade wordt ge
raamd op ruim 20.000.
Men had de tutnen juist verlaten ei! op den
tu.n van den heer 3. N. v. d. Knaap kreeg men
van een schipper, die ld de Lange Watering lag,
de niededeeling, dat er een windhoos Op komat
was. Het was op dat oogenblik bladstil eh niét
lang daarna bleek, dat de windhoos dwars over
den tuin was gevallen, tengevolge waarvan grOo-
te warenhuizen zyn vernield. Het glas vloog 18
het rond en sloeg- aan scherv en ln het gewal.
Duizenden kroppen «la. die voor «M
fnwHtrnYlfn
voor
het product geen verzekering afsluiten.
Niet alleen het jroduct heeft zwaar geleden,
maar ook de grond is door de duizenden glas
scherven zoo verontreinigd, dst het heel wat werk
zal kosten, voor de grond-weer bouwryp 1* ge
maakt. In totaal schat men dt schade op ruwt
20.000.
Da wervelwind heeft een smell* resp tusachs»
de groote kassen vernield. Een kei. die totail <8*
flarden: ligt, ataet naaat een kas, welke nog gé»»»l
Intact is en er uitziet alsof het volslagen tuitig
\tmr i* geweest,