De geschiedenis van de Duikboot
m m
m
m m
n
m m
m hi
Is
n
DAMMEN
te
te
BRIDGE
r
Blokfiguur-
Puzzle
SU
m p
m m
B
m m
m
sé!
<S K
H Hl
Wie wint deze
week den prijs •'l
Zaterdag 20 AprS 1900
(2 SLOT)
Hi dienst van het toerisme
Experimenten overal 1
Een Engélsche duikboot
omstreeks 1600
De duikboot
krijgt concurrentie
Tydens den Amerikaanschen
burgeroorlog
Tegenslagen
Zaferdag 2Ü April Ï940
VIT DE COMPETITIE
mg üi
Wm.
HP ifü
PP Pf
'mm tm
4
4
4
4
4
Redactie van Duizend en Een
1000 1 - puzzle
OPLOSSING VAN DE
PLAATSMAMEN-PUZZLE
4
■AS
4
4
4
4
4
4
Varen onder water
i - -
Be practtehe doeleinden van de
diaBdmot waren in vroeger perloden
neer viteenloepend en vaak merit-
waardig. Zoo waa er een Franschman,
Coubet geheeten, die er prat op kan
gaan, de cerate duikboot te hebben
gebouwd, die voor een commerciëele
Undernemlng diende.
Nadat xijn proefnemingen in xijn
at ge ii vaderland dank zij de betere
KauMaten van z(jn landgenoot G. Zédé
Weinig aucoes hadden opgeleverd, stak
hij het Kanaal over en stichtte in En
geland een maatschappij, die hij wat
bombast lech „British Submarine Com
pany" noemde. De werkzaamheden
van deze firma bestonden in wach
ten. Tenslotte ging het geheele kapi
taal, bestaande in een duikboot, in
particuliere handen over. De kooper
toette Marre en bleek een uitermate
gewiekst zakenman te zijn.
Daar de boot opmerkelijke duikcapa-
riteUen aan den dag legde (onomstoo-
lelijke bewijzen konden wij daarvoor
■iet krijgen, maar het z(j zoo!), vatte
bij het plan op, haar in den dienst van
tot internationale vreemdelingenver
keer te stellen. Hij liet de boot naar
bet meer van Genève brengen en anoe-
dlg prijkte aan den oever een bord met
de aankondiging, dat het geachte pu
bliek onder water kon varen ralson
van twintig francs.
De animo daarvoor was evenwel niet
bepaald groot te noemen. De menschen
vertrouwden de zaak niet heelemaaL
Toen ging Maire zelden wij niet
reeds, dat hü een geslepen zakenman
was? ertoe over aan de twintig
francs een premie voor levensverzeke
ring te verbinden. Maar ook daarna
schijnt de onderneming geen goudmijn
tje te zijn geweest, want men hoorde
er spoedig in het geheel niets meer van.
Ontwikkeling is echter niet te stut
ten, alle natuurlijke en kunstmatjge te
genwerking spoort aan tot groei. Het
denkbeeld van de duikboot was een
maal geboren m steeds intensiever
hield 'a menschen s
bezig.
too was er een burger van de Ver-
eenigde Staten, Philips geheeten en
van professie schoenmaker, «w onge
veer tezelfdertijd, dat Bauer zlpi duik
bootexperiment in de haven van Kiel
demonstreerde, meteen twee booten
bouwde, vervolgens tien jaar lang aan
de verbetering van zijn ontwerpen
werkte om tenslotte tezamen met zijn
dochters en zonen, die de handschroe-
ven moesten bedienen, in het Erie-
meer nagr het gezonken wrak van de
Atlantic te duiken. Hij kwam nimmer
meer boven en men vermoedt, dat zijn
boot door de watermassa werd platge-
drukt, omdat zij tot te groote diepte
was gegaan.
Een Dmtsche uitvinder te Valparai
so, Flach genaamd, werd in 1866 door
totzelfde tragische lot achterhaald,
rijn boot, die den vorm van een sigaar
tod en veertig voet tang was. kwam
reeds bij de eerste proefneming niet
meer boven water. De uitvinder en ze
ven man bezegelden hun waagstuk met
den dood.
Ook de eerste Russische (d.wz door
Russen ontworpen) duikboot vond een
soortgelijk einde. Do boot moet vol
gens de oorkonden een monster zijn
geweest en een waterverplaatsing van
•00 Ion hebben gehad. Als wij daarvan
de helft als waarheid aanvaarden, was
de boot nog altjjd groot genoeg. Inste-
4e van één bezat zij twee schroeven,
tavendien werd zij door middel vart ge-
parate hacht-machines voortgestuwd.
Hier waren dus twee nieuwe denkbeeh
noelOeti in een ruimte vereenigd. In
voer mij voor de eerste maal uit,
top op den grond en Weef daar zitten,
Be toot weed nooit gelicht.
V.
Een merkwaardig Idee, dat we
gens Btfn eigenaardigheid roet soortge
lijke andere buiten, de chronologische
volgorde om willen vermelden, koes
terde air William Monson, vlootvoogd
van koningin Elizabeth van Engeland,
en wei omstreeks 1600. Hy ia de uit
vinder van bet eerste onderwaterwa
pen met tele-effect. Zijn plan
wordt als volgt beschreven:
In het kielruim van een kleine boot,
die ^oo oud mogelijk dient te zijn,
wordt een kanon opgesteld. Bicffting
van den vuurmond naar een van de
boordvranden. Dan nadert de boot den
vijand, zoekt het grootste en nieuwste
schip uit, liefst het vlaggeschip, gaat
langszij en vuurt met haar kanon door
den eigen boord wand in den romp van
het vijandelijke schip. Daar de lek
ken diep onder water verborgen zijn,
hij beweerde, dat zij onder water kon
varen. Zyn bewering was echter
slechts ten deele juist, want de boot
was voorzien van een schoorsteen, die
waarschijnlijk steeds boven water
moest uitsteken. Maar de stoomduik-
boot bezat een gevaarlijk wapen, te
weten een geweldige springbom, die
aan den boeg in een vuurmondachtige
opening was geplaatst en vandaar te
gen den vijand kon worden geslingerd.
Maar ook het kanon was gelijk de
geheele boot verre van ideaal; het
kon immers niet van binnen af wor
den geladen. Als de bom was afge
vuurd, moest het schip langs den
kortsten weg. naar de thuishaven
terugkeeren, opdat men het kanon
opnieuw kon laden. Nog lastiger was,
dat de vuurmond onder water zat en
dus de geheele boot op het droge
moest worden gebracht om het kanon
van nieuwe munitie te voorzien. De
ingewikkelde en onhandige torpedo
boot werd dan ook spoedig weer opge
legd. Lauweren heeft zij nimmer ge
oogst!...
geest zich ermee
Den 12-den Februari j.l. heeft dtr. ir.
Hans Techel zijn 70-sten verjaardag ge*
vierd. Zijn geheele leven heeft hij ge
wijd son het construeeren van duikboo-
«uilen beide booten vlug vergaan. De
bemanning van de eigen boot zal zich
evenwel steeds in veiligheid kunnen
brengen, omdat xy er op bedacht is.
Deze methode was uiteraard slechts
doeltreffend als de vijand de grootste
schade opliep, dus moest telkens een
oude, kleine boot zooveel mogelijk te
gen het grootste en nieuwste schip
van den tegenstander worden ingezet.
Dergelijke curiosa zijn er meer dan
men wellicht aanneemt
De kleinste duikboot bijvoorbeeld
werd gebouwd door de uitvinders Vil-
coq en Dechampe. Op de keper be
schouwd, bestond zij eigenlijk slechts
uit een manslange buis, met vooraan
een soort helm en achteraan een stel
pedalen. De geheele bemanning be
stond uit één nun, die. In de buis lig
gend, plaats vond en zijn hoofd in den
helm stak, terwijl rijn voeten de peda
len In beweging brachten, welke op
hun beurt weer een schroef deden wen-
telen. Met ztjn armen, die vrij In het
water hingen, kon de man sturen en
peddelen! Nog in 1896 kreeg deze duik
boot een evenknie in de gedaante van
de zoog aquapede, gewrocht door den
handwerksman AlvaryTemple uit
Brooklyn.
In 1863 construeerde de Engelseh-
man Naamyth een stoomboot, waarvan
ten. Hierboven Hon* Techel me* de rCr
ete Ihitliche onderzeeboot, de in 1902
door hem gebouude f'oreUe, die eern
weterverplaalsiny had van 16 Ion.
VL
In 3%61 was de Amerfkaansche bur
geroorlog uitgebroken.
Lincoln, de president van de Noor
delijke staten, streed voor de zaak
der humaniteit. Het ging om de bevrij
ding van de slaven. Daartegen ver
zetten de Zuidelijke staten zich uit
alle macht, maar hun zeestrijdkrach-
ten konden niet tegen de vloot van de
Noordelijke staten optornen. Hun
kusten waren geblokkeerd.
Toen werd den Zuidelijken staten
In 186-> een schip aangeboden, dat tot
de helft onder water Kon varen. Het
mod 1, dat den naam David droeg,
werd door de regeering onmiddellijk
aangekocht...
Het was stikdonkere nacht. Voor
de kust lagen de zware pantser-sche
pen van de Noordelijke staten als drij
vende vestingen. Elk ervan was een
Goliath vergeleken bij den kleinen
David, die geruischloos dichterbij
sloop. De wacht wandelde op en neer,
mi en dan eens bleef zij staan om
naar den wal te spieden, zonder even
wel iets verdachts op te merken.
Was dat niet een klotsend geluid?
Neen toch, anders sou de wacht iets
hebben moeten zien, de duisternis ten
spijt. Maar verdraaid.... daar was iets
niet in den haak, daar klonk toch
een stem! Kwam die wit het water?
De schildwacht op het pantserechip
greep zijn geweer vaster. Hij spande
zijn oogen tot het uiterste in.
Ship ahoi! schreeuwde hij in de
duisternis.
Geen antwoord!
Hy boog zich ver over de réoiinfe.
Daar beneden, vldk onder hem', ont
waarde hy een merkwaardig voor
werp, dat met zijn punt het atfiip
raakte en met den romp amper bo
ven het water uitstak. De wachter leg
de het geweer aan, vuurde drie maal
en toen nog eens, de laatste maal
nauwkeurig mikkend, want hij zag nu
menschen daar beneden, die ki
koortsachtige haast een zwaar voor
werp versjouwden.
Het schip, want het scheen een
schip te zijn, stak plotseling af, maar
het geheimzinnige voorwerp bleet ach
ter en kleefde als een reusachtige
spons tegen de batterij aan. En nu
hoorde de schildwacht zelfs gesmoOgd
roepen:
Klaar?
Klaar!
Niet zoodra was het schip op een
flinken afstand van de batterij geko
men, of de nachtelijke stilte werd ver
scheurd door een oorverdoovenden
knal en een vele meters hooge vuur
zuil schoot tusschen het pantserschip
en de boot omhoog
Op het pantserschip geraakte allee In
beweging, de bemanning liep zenuw
achtig op de dekken heen en weer en
allen schreeuwden door elkaar. Wat
was er gebeurd? Wat zou er gebeuren?
JSonk het schip? Neem het bleef liggen
en deinde slechts op de woelige golven.
Maar op de kleine David had de ont
ploffing een vreemd gevolg. Toert de
bemanning de geweldige vuurzuil zag
opstijgen, werd zij door schrik en angst
aangegrepen en luidkeels om hulp roe
pend sprongen allen hals over kop in
het water! Toen zij gewaar werden,
dat niemand was gewond, zwommen
de helden van de David vol berouw
weer terug en vderer met hun duik
boot naar den wal, zonder dat hun iets
in den weg werd gelegd.
Dit is de merkwaardige historie van
den eersten duikbootaanval der Zuide
lijke staten, die algemeen een diepen
Indruk achterliet, zocxlnt men besloot,
nieuwe duikbooten te bouwen. Men ge
bruikte daarvoor de ontwerpen van de
kapiteins McClintock en Ilowgate en
omdat men met deze Davkis hed wat
op het oog had, ging men de booten
nummeren.
Van David I had men het kortMe
pleizier. Oor.s pronk lijk zou deae duik
boot tegen de blokkade-eskaders, die
Juist voor Charleston lagen, op dezelf
de wijze worden ingevet als het proto
type tegen de pantserschepen der
Noordelijke staten. Zij moest eehter
tot zinken worden gebracht, voordat
zij goed en wel gereed was, want de
werf van New Orleans, waar de bot*
werd gebouwd, werd door den vijand
veroverd.
De DavULïï ging reeds op een kor
ten proeftocht ten onder, ormiai het
weer zeer ruw was, een factor, .waar
mede men by de constructie, von de
boot In het geheel geen rekening had
gehouden. De boot had geen beman
ning aan boord. wxxiat; tenminste geen
menachenleven» waren te betreuren.
De David III kon zonder noemens
waardige Incidenten worden voltooid.
Deze boot had een léngte van 66 voel,
werd doge een officier bestuurd en
door acht man met behulp van een
lange bandschroef voortbewogen. Ge
wapend was zij met een sleepmijn.
De eerste reis'. Gezagvoerder was
luitenant Payne. Toen de uit acht kojv
pen bestaande bemanning reeéls in de
boot had plaats genomen en slechts
nog luitenant Pavne voor hot open
staande luik wachtte; kwam ongeluk
kigerwijs een grodte schroefstoomboot
langs en eer iemand erop bedacht was
lag de duikboot onder een geweldige
boeggolf bedolven. De boot maakte
water en zonk in een oogwenk.
Slechts de gezagvoerder* kon zich door
een gevaarlijken sprong redden. De
bemanning verloori hèt JéV&L Enkele
dagen na deze ramp kón dó boot weer
worden gelicht; de '§laclit&ffers Wer
den met militaire eer' tón grave gedra
gen en luitenant Payne, ié <ien moed
geenszins had veflorep,besteeg de
boot met acht andere vyjjw Bn
voor de tweede xó^r.de„i>av1W lil
uit. Ditmaal kwam onverhoeds een he
vige windvlaag, de boot kapseisde,
maakte water en zonk als een bok-
Hwizontaa): 1. Sieraad. 3.
Tafelgerei. 5. Huisdier. 7. Huisdier.
6. lv-oor. 9. Onwaarheid. 11. Vrucht.
13. Verkwikken. 15. Vloeistof. 17.
Landhuis. 18. Dagteekening. 21.
Belofte. 22. Stoot. 23. Jaargetijde.
25. Gewoonte. 27. Verschil tusschen
fcvuto en netto. 29. Gemeente in
ZfUMi-HoUand. 31. Priester. 33. Be-
kawiehng. 35. Insecteneter. 36.
Bvg. 37. Wondvocht. 38. Wild. 39.
Verilcsal: 1. Ijskegel. 2.
Mof. 3. Zuivelproduct. 4. Oxyde. 5.
Vlinder. 6. Natuurverschijnsel. 10.
Zwart. 12. Troefkaart. 14. Weldoor
voed. 15. Klein roofdier. 16. Anker
plaats. 17. Familielid. 18. Vrucht.
18. Behoefte. 20. Eiland in Zuid-
Europa. 24. Holte. 26. Opening. 28,
Opstootje. 29. Goed hoorbaar. 30.
Keukengerei. 31. Deel van een bed.
32. Korting. 33. Etielman. 34. Ge-
houw.
In de afgelonpen hoofdklasse-competitie kwam op 3
Jan. «k volgende eland voor aan bord.l ill de ontmoe
ting C.D.R.—Het Westen.
Zwart: J. H- Ansems (Het Westen).
Wm Wt'
w
Wit: J. J. v. d. Reyden (C.D.R.)
Wit moet ta Afm stand rékenuig houden met 24
30 en 33—28.
Gespeeld werd (7—11) 26—21 (11—18) 44—40.
Qp 3117 volgt (812) 17:8 (13:2). met groot voor-
'i, Jutat «ndat 2822 faalt op 2439 en 3329, 19:
•L
(B—12) 48—36 (13—18) 35—30.
Op 3833 geeft 12—17 gewonnen spel. Verder kan
p 2822 volgen (2328!33:22 (12—17) 21:23 (19:37)
set ■route winstkans. Het offer l(jfct dus de beste
(24:35) 28—22 (35—40).
Oogenediijnijjk is (19—24 22:13 (35—40) beter,
doeh dan krijgt wit te opvallende remisekansen: 21
17 (12:21) 13—8 4044. want na 23—38 etc. levert 8
—3 seker remise op) 8—2 (24—29) 32—26!! (21:43
gedw.. want 23:43 verliest door 27!!!) 28:10 remise!
22:24 23—29!!) 24:33 (40—44) 33—29 (44—50) 20
—24 (50—45) 24—20 45—18) 30:9 IS:4) 25—20!
(4:36) 20—14!! (16:27) 32:21 (36—47) 38—32 (47—41)
2117!! remise.
(Red.) De opmerkingen xijn van den twartspeier,
die deara stand inzond. -
Hoogstens zou daaraan kunnen woeien toegevoegd,
dat de typische remise door een d» angcombinatie aan
tot slot der variant, 'welke ffa den textaet 35W aan-
gegrven wordt, niet „te opvallend doch werkelijk ver-
Over het geheel genomen bevat deae klassieke stelling
«ew aeer fraaien spelgang, waarbij wit op keurige
w(jw tot aanvallende spel van zwart met remise heeft
«Duttend en Bén" van 30 Maart J.L wend een
J. H. MeureJ. H. Ansems behandeld
tweede ron3e?*van het Faaschtournooi
Damcluth op tweeden Faaschdag to
too«1» de awmtspeler terecht opmerkt, M In de ver-
melde leMemeeks de ret 4843 van wit en 1116 von
zwart uitgevallen. Daardoor ontstond de volgende steh
img:
Zwart 9, 11 13, 14, 18. 27; wit 24, 25, 36, 38. 48.
waarin gespoeld werd (1419) 2420 (1924 20:26
(27—31) 36:27 (18—23) 29:18 (13:31) 38—33 en hier-
bij werd opgemerkt, dat 4812 remise geeft, zoodat de
textzet een blunder is.
In werkelijkheid had deze stand echter al moeten
zijn:
Zwart 9, 13, 14, 16, 18. 27; wit 24, 25, 36. 38, 48,
waarna blijkt, dat zwart inderdaad met den slag naar
31 den juisten weg naar de winst heeft gekozen, terwijl
ook 914 en 13:4 gewonnen was.
In memoriam J. Krovwel
M een op 10 Sept. 1931 in „Constant" gespeelde partij
voor de bordenbezetting kwam het volgend eindspel
voor:
Zwart, 3. Voorbupgh: 5 ech. op: 20, 2426, 32: wit,
Pb. J. Ham 4 ach. op 34, 35, 40, 42 en 1 dam op 3.
Het spel nam het volgende beloop: 39 (32—37) 42:
31 (26:37 9—36 (37—421 36—47 (42—18a) 47—41 (48:
30) 41—19 (24:13) 35:15 en vrit won.
Wijlen de heer J. Krouwel, één der oudste leden van
de damvereeniging „Constant", die haar de 'vorige
week door den dood ontviel, merkte bij deae partij als
toeschouwer het volgende op:
a) Zwart had hier op zeer typische manier
kunnen maken door (2530) 34:14 (4248) 47:15, de
beste; (48—37!!) 15—10 of 14—9 (S7—23!!!) en ver
overt schijf 40, waardoor remise een feit wordt.
Hoewel de thans overleden dammer j' Krouwel niet
tot de aüertaerkske spelers van zijn vereeniging be
hoorde, blijkt uit deze opmerking tooh zyn goeden
kijk op een merkwaardig eindspelfinesse.
De ontslapene was van 1917, dus 23 Jaar achtereen,
lid van „Const, rat'" en vervulde ran October 1928 t/m.
December 1934 de functie van penningmeester, lija
vereeniging verliest in hem één van haar oudste en
meest getrouwe Jeden.
H65-3
Y-169-4
Nog eenige aardige spellen
H-SA
H-8-7-3
V-B-10
AM
V-42
V-KM
A-K6-2
H-Bd
4
Aan een der inzenden van goede oplossingen
zal een prijs van 2.50 war «As toegekend. Op
lossingen moeten In aai bezit «(jn vMr Do»
«lerdag 25 ApriL
Men verzeilde de oplossingen in gesloten es
veloppe aan de
P/A bureau van de Goudsche Cour» nt en
vermelde ln den linker-bovenhoek der enveloppe
De naam van den pr(Jewianaar wordt gepubli
ceerd m de Goudsche Courant van 7il«r
dag 27 ApriL
voorkomend kt Dultealeagéa van 13 April jjg
5. Papendrecht. 7. Oudilorp. 9. Stadrecht IX Tm
neusen. 13. AmtnerstoL 2. Mèttelburg. 3. Breda, llr
TDolen. 8. Etten. 1. Vieuwrllet. 10. Aantanbiug. 4. Axet
8. RuosendaaL j
OOOObOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOfll
les. West komt uit met Satoppen Boer, die door ZuM
met de Vrouw wordt genomen Zuid speelt Klaveren
na, waardoor Oost met het Aas aaa alag komt, die weer
met Schoppen Heer terugkomt De Blinde moet i
slag met bet Aas nemen. Nu wordt Klaveren
speek!waardoor Zuid aan Mag komt en deae gelegen,
beid heeft op de Harten te snijden, hetgeen mislukt.
Oost beeft nog een Schoppen over om zijn partner aaa
slag te brengen, waardoor bet spel verloren gaal.
Het was echter niet ooodig ge wrest bet spel re»
Hezen, indien Zuid den eersten Schoppeoalag maar la
den Bi inde -met het Aas bad toten nemen en rttsrss
Klaveren Aas eruit had gehaald. Indien Ooat Bsbopi
pen Heer naspeelt, moet Zuid kleine Schoppen Spek «b
waardoor de derde Schoppeastag weer voor Zuid to,
NZ maken dan: 2 Schoppen-, 2 Harten-, 2 Rotje®- aak
3 Ktaverenelageo, dus totaal 9 Magen.
BAS
H-VAA4
4
HA
V
4
7-W
V-B-10
KIM
V-10-7-3
A-VAA2
b-T-4
A7A
Ad
Op tmwwtaaede rerdeettng asoet Talg 9 B A. spe-
Het eindbod is 4 SCboppsata
b(j West met Harten Vrouw
Har tens lagen hebben verteree
Klaveren Heer aan stag, die et
Oost apeelt zoDder ztab tak maar san «ogenblik to bat
denken den Heer b(j, waarop Zuid out tot Ais em
slag komt. Zuid weet net boe hg het bjjspetai ma
Oost moet opvatten, beeft deae merkelijk den Hear to
leen en West derhalve 4 maai de ld. of tratot
Zuid op eer. dwaalspoor te brengta. Hij besluit b>
op te wagen, dat de 10 van troef 4 maal bjj Was
en snijdt op de 9, hitgeen mi dubt, se adat tot spel ééa
down grót. B(j eenig i
grijpen, dat Oost altijd
bovendien de kans, dat-Oost dan Haar alieep tred. mie»
mee» groot waa. gala» 4e verdeel lug der ir rinss ta
Nsasd en Zuid. Noord en Zuid tobbed beidt een dsatol»
ba en de leer der symmetrie tagt. dat indien is eigen
toad of In «He van «ten Blinde een «ingieten alk dH
idtog kan geven, dot over by
kaart verdeel mg kan verwachten,
uit tot bieden zou zyn te i
