Dordrecht
kweekt een nieuwe markt
Liefde...
EEN BIJENMARKT
in den harem van een
koning der woestijn
Een oude stad,
die t nieuwe aandurft
ZolrJmg 30 Apr3 194$
T-
Zmterdag j# ApriI 194$
EMIR ABDOELLAH
DOOR BETTY ROSS
N
Dordrecht behoort tot de steden, die op de klein
tje» passen, moeten paseen, omdat .de
oude Merwestad, waar men betrekkelijk
wel veel industrie aantreft, niet' meer geheel
haar vroegere beteekenls in het Hollandsohe
gwneenebest heeft kunnen behouden. Nog kort
geleden heeft Dondt een „veer" moeten laten bij
het tot stand komen van de brug orer de Oude Maas,
maar het gemeentebestuur versaagt niet en zoekt
voortdurend naar gelegenheden om Dordt tot .centrum
van een of ander Tjeteag te mafken. Het scheppen van
(en nieuwe markt is zoo'n gelegenheid.
En ziet, het nijvere Dordt heeft aan de niet minder
nijvere bijen'gedacht en men heeft geredeneerd: waar
om kan dok hier niet evenals in Tilburg of ih Veenen-
daal, een bijenmarkt worden gehouden?
Zoo is verleden jaar de eerste Dordtsche bijen-
markt gehouden en met zoo'n succes, dat men de
markt dit jaar opnieuw heeft gehouden. Bedriegen de
teekenen niet, dan zal deze markt wel een permanen
te instelling worden en treffen, zooals het tn de be
doeling ligt en zooals het ln vele dorpen op aanplak
biljetten reeds stond te lezen, bijenhouder en fruitte
ler eikaar op een Vrijdag omstreeks 10 April voortaan
op de bijenmarkt te Dordrecht.
Markt vertier brengt altijd ander vertier mee, de
handel volgt niet alleen de vlag, maar ook de markt en
wanneer men de Dordtsche bijenmarkt geheel objec
tief bekijkt en niet als een poging om wat leven in de
brou werij te brengen, zal men gaarne toegeven, dat
dat Zuid-Holland, verreweg, onze dichtstbevolkte pro
vincie, wat het aantal bijenvolken betreft-jutot het
alechtst bevolkt ia. Met zijn 2.200 bijenvolken (volgens
de landbouwtelling van 1930) staat het onderaan op de
HJst. Zoo Is tiet verklaarbaar, dat deskundigen over
den bjjenstand in deze provincie niet tevreden zijn en
meenen, dat op de Zukihollandsche eilanden en in de
Hoekse he Waant met hun vele boomgaarden nog dui-
senden bijenvolken, die voor de bestuiving noodzake
lijk iljn, ontbreken. In dat opzicht ligt Dordt voor een
bijenmarkt du» bijlander gunstig en men heeft de zaak
flink aangepakt: Donk kweekt een bijenmarkt.
Een bijenmarkt is eigenaardig. Alle markten zijn
voor niet-mgewljden bijzondere Instellingen, maar de
bijenmarkt ia heel bijzonder. De volken worden bij
tientallen aangevoerd, dit Jaar 200 volken tegen verle
den Jaar 126, de vrachtauto's en ook kleine luxe wa
gen» (men kan heel wat bijenvolken in een klein be
stek opbergen) worden uitgeladen, het gaat er heel
rustig en kalm toe, er Is geen sprake van de opge
wonden komediestukken, die soms op veemarkten met
veel vertoon worden opgevoerd, men merkt eigenlijk
«mc*s van den bande! enals de markt na enkele
uren afgeioopen Is, verneemt de verwonderde verslag
gever van 1900 -f 1 toch, dat bijna alle aangevoerde vol
ken verkoctK en alle part yen tevreden *yn. En wer-
keiyk, de korven worden niet in dezelfde auto's gela
den ate waarin ae kwamen. In de bijenkasten, die veel
fcortbaander *yn don korven, biykt de handel minder
▼lot te sQn geweest x
Ben byenmarkt is dus kahn erv stil. .maar zij is voor
de kenners en tagewyden biykbaar zeer interessant.
Hoe verklaart tnen anders de figuur van den man, die
op alle bijenmark ten komt en die. alhoewel ztfn belang
t>M de bijen miniem U, daar dan in zijn sappig Bra-
Hy praat en praat,
lacht veel en by wéét
soms beide titels voor hun naam, de grooten uit de
bijenwereld. Het houden van bijen vereischt weinig
kapitaal, maar des te meer vakkennis 'en op de bijen
markt wordt niet alleen het product, doch ook die er
varing uitgewisseld. Daar ontmoeten de man van de
wetenschap en die van de praetijk elkaar. En de foto
graaf knipt zoo'n man van de praetijk, die den rijks-
bijenteeltconsulent inlicht over zijn methode voor het
insmelten van kunstraten langs electrischen weg, waar
bij de andere partij ook weer wenken geeft, hoe dit of
dat weer practischer kan.
Op de bijenmarkt ziet men meer bedrieglijken schijn,
maar dan in guustigen zin. Ergens staat een rij korven,
een beeld van rust, simpel en landelijk, in de luwte van
een biezen beschutting, die op dezen winderigen, gu-
ren Aprildag, den bijen toekomt. De vlieggaten van
de korven zijn dichtgestopt met 'n/josje stroo, aan den
onderkant is er een stuk jute gespannen. Maar nu komt
de man, die een korf wil koopen, een, die het zekere
voor het onzekere neemt, want hij wapent zich met
een kap. Zoo iemand koopt geen kat in den zak, hij
eischt opening van zaken. En de imker maakt den korf
open en daar ziet men één der vele wonderen van
onze wonderbare Natuur, het bijenvolk, de wrieme
lende massap van tien- tot vijfentwintigduizend insec
ten, waarvan er enkele zich nu vrijmaken en den gu-
ren dag invliegen. Men. ziet de raten, men Doch
neen, laat ops niet over bijen beginnerPwant daar is
zooveel over te zeggen.... We hebben het nu over de
Dordtsche bijenmarkt, waar juist weer een volk van
in een behoefte vooreiet. Het is nameiyk eigenaardig, Vheersche-r is verwisseld. Voor enkele rijksdaalders is
men meester van een bijenvolk, met korf en al! Kas
ten zijn duurder, maar dat zijn ook echte gerationali
seerde hohigfabrieken in het klein, waarin de bijen
haar producten zoo gemakkelijk mogelijk kunnen af
leveren in de daartoe bestemde raampjes, waarvan
een handelaar ons iets laat zien.
Dë~bijenmarkt heeft nog enkele bescheiden attrac
ties en ook haar service, aangekondigd op een plak
kaat: Gratis behandeling van bijensteken!
Het loopt anders best los met de bijensteken. Een
.bij houdt niet van agressie. Doch is het kwaad ge
schied, dan doet een pincet wonderen, aldus de des
kundige, die de service' levert. Nooit een angel met
den vinger lostrekken, want dan drukt men het gif
blaasje stuk!
De hoofdattractie is natuurlijk de prijsuitdeeling,
met een toespraak van den wethouder, een handdruk,
een bescheiden geldprijs en de groote eer.
Voor de Zuidhollandsche boomgaardé^ is het nu
maar te hopen,'dat Dordt met zijn nieuwe markt suc
ces mag hebben!
ook andere
menechen op de byemnarkt, be
tter met eeo ir. of dr. of
bespreken een technisch de tori: het
smelten van kunstraten langs Hectrischen weg.
Een hoekje van de Dordtsche Bijenmarkt.
De man met de bijenkasten. Hij toont een hortyigi
raampjeeen onderdeel van de „honingfabriek".
Een kooper bekijkt vakkundig een aangeboden korf
Een rij korven.
De man, die vap bijenmarktèn houdt, de Brabander
(met de pet), die college over bijen (en andere dingen
geeft.
i en vrouw zou eigenlijk alleen
mogen worden aanschouwd
door den eenjgen man, die
van haar houdt.... haar man. De blik
ken van andere mannen, buiten den
kring der onmiddellijke familie, ont?
eeren een vrouw. Wij willen niet heb
ben, dat vreemde mannen de gezichten
van onze vrouwen zien.
Beteekent dat, dat u uw vrouwen
niet tb^staat afscheid te nemen van den
sluier? vhwg ik.
Nooit,! luidde het antwoord kort
af. Zoo lang ik aan het bewind ben zal
nooit een vrouw in mijn land zich on
gesluierd vertoonen!
Voorovergebogen zittend op zijn ko
ninklijken troon, de oogen vlammend
van opwinding, formuleerde een heer-
soher der woestijn aldus zijn meening
ten aanzien van het onderwerp, dat het
Dosten zoowel dls het Westen geduren
de eeuwen reeds heeft beziggehouden...
de vrouwen.
De hóóggeplaatste spreker was Ab-
doellah? de heerseher in Transjordanië,
een klem vorstendom in een uithoek
van dé Arabische woestijn gelegen.
Dank zij zijn afkomst en zijn rang is
Abdoellah thans een der belangrijkste
vorsten, van het Oosten. Hij is de zoon
van Hoessein, den vroege ren Grooten
Sheriff van Mekka en eertijds koning
van den Hedzjas; broeder vam koning
Ali, eertijds ook" koning van den
Hedzjas' en tevens broeder van wijlen
Faisal, koning van Irak.
Maar afstaitd doen van den sluier
is een teeken van vooruitgang, hield ik
aan, er op wyzende, hoe in Turkije de
vrouw is geëmancipeerd sedert Kemal
Ataturk haar de vrijheid had gegeven,
Wat heeft een onbedekt gelaat te
maken met vooruitgang? vroeg de
vorst. Ik ben bereid de vrouwen, zoo
veel in mijn vermogen is, te heipen. Ik
heb scholen voor haar opgericht in
mijn land, voor het eerst krijgen zij
een goede opvoeding. Zij leeren lezen
en schrijven, de geschiedenis van haar
land wordt haar verteld en tevens krij
gen zij ondemeijM-n allerlei huiselijke
bezighedepr'Per jaldo is het laatste-het
beste erf het nuttigste. Ons land is
klem? 'dfe taak van de vrouw is vooral:
goed borgen voor haar man en haar
kindpen.
vijl hij zoo zat te mediteeren over
van zijn onderdanen was de ko
ning van Transjordanië een interessaai-
te figuur. Wij bevonden ons ln de ont
vangzaal van zijn koninklijk paleis, dat
ik had bereikt pa een woesten ge-
vaarvollen rit door de van bandieten
krioelende woestijn. Ik had Jeruzalem
verlaten in een gepantserde auto, hoe
wel de regeeringsautoriteiten aldaar
hadden geweigerd htm toestemming te
vetleenen voor dezen gevaarlijken
tocht.
De emir had goedgevonden, dat ik
hem interVtie\yde, ln hoofdzaak naar
het my voorkwam, omdat hy wel eens
wilde kennis maken meteen exem
plaar van een soort ïnensohen, die hy
niet kende: ....een journaliste zoet een
blank gezicht!
Een jonge dame, die om roet hem te
kunnen spreken, een nachtelijke rit
had durven ondernemen naar de woes
tijn door de vallei van de Jordaan, dan
langs de Dpode Zee, ca. 400 meter be
neden den zeespiegel gelegen langs ver
ouderde bergen van zachte leisteen,
'die doen denken
achtige dieren, langayeindelooae rijen
zandduinen, kneupelbossdhen, zwarte
lage tenten der Bedoeïnen.
In het hoekje van de woestijn ligt
Transjordanië, zijn heuvels bedekt met
nederige hutten, die liggen te blake
ren ln <ie verzengend heete zonnestra
len.
Ja, maar beschaving verandert
onze vrouwen, merkte Zijne Majesteit
op.
Bent u dan niet blij, dat het licht
der beschaving ook in haar wereld
-schijnt vroeg !fc.
De vorst schudde bedenkelijk zijn
hoofd.
Neen, want zij roept nieuwe ver
langens in haar wakker.
Zooals bijvoorbeeld....?
Het verlangen naar mooie kleeren
volgens de ÉEutropeesche mode, gedecol
leteerde avondtoiletten, zuchtte hij. Dn
de vrouwen dringen er bij haar man
nen op aan hun paarden te ver koopen
en ze te vervangen door auto's. Dit al
les bewijst, dat er een zucht naar weel
de komt en dat ons geld het land uitgaat.
En de vrouwendrie houden zoo van
luxe. Weer schudde de koning zijn
hoofd. Ja, ik weet, dat de vrouwen
in de heele wereld-eender zijn, zij ver
langen allen naar mooie dingen,
maar, geloofd zij Allah, die mooie
dingen kennen de vrouwen in
Transjordanië nog niet. Tot op heden
leven zij nog net als eeuwen geleden.
In vroeger dagen vroegen de vrouwen
van het hof en die van de voornaam-
sten in den lande als geschenken Ju-
weelen, zilver, Chineesch porselein,
mooie kleeden. Dat waren werkeiyk
schatten. Zegt u mij zelf nu eens a 3
jonge vrouw Abdoellah boog zi< ft
voorover en keek mij ernstig aan - -
denkt u niet dat het voor een vrouw
h«él wat prettiger is een bijouterie
kistje vol kostbare juweelen of zilveren
sieraden, die blijvend zijn, te hebben
dan kleeren, die aan .de mode onder
hevig zijn.
Ik zou er mooie kleeren bij willen
hebben! zei ik lachend.
Ik vrees nog een anderen invloed
van de beschaving, ging Abdoellah
voort.
En die is?
Onze vrouwen zullen haar Wes-
tersche zusters willen nadoen en werk
zoeken buitenshuis., verklaarde de
vorst openhartig. In vele gevallen vat
ten de vrouwen haar werk te ernstig
op. De werekl zou een groot verlie3 iy-
den als de vrouwen het bijltje er by
neerlegden. Zy zouden beter doen ln
het gezin op te gaan. Wanneer men
met een geniale vtouw te doen heeft,
als bijvoorbeeld een mevrouw Curie,
is de zaak natuurlijk heel anders. Niets
en niemand mag een geniale vrouw
beletten haar werk te doen. Doch de
plaats van de gewone vrouw ia in haar
gezin, verkiaarde de vorst met nadruk.
Als zij mannenwerk gaan doen, beder
ven zij haar schoonheid en veel dat
juist haar geluk vormt. Vrouwen moe
ten voor alles huisvrouw en moeder
zijn. Zij hebben een grootsc!\e roeping-
kinderen op te voeden. Mannenwerk
19 voor vrouwen in strijd met de na
tuur!
Terwijl de Oostersche heersoher op
deze wijze zijn meening gaf over de
ideale vrouw, nam ik de ongewone om
geving op, waarin ik mij bevond. De
kamer had bleek gele wanden, de zol
dering was een waar kunstwerk, bij
zonder mooi blauw* mozaïekwerk vulde
de vakken. Rijke Oostersche tapijten
bedekten den vloer. De stoelen en de
lage koffietafels waren ingelegd met
paarlmoe-r.
Abdoellah zat in een aan een troon
herinnerenden stoel van gebeeldhouwd
hout. Hij stelde de volgende vraag:
Vertel my eens. zei hU, zijn alle
Engelschen en andere Europeanen te
genstanders van polygamie?
Ik glimlachte en dat deed hem
vragen:
Wat voor bezwaren hebt u zelf
tegen polygamie?
Ik zou nooit kunnen verdragen
dat ook andere vrouwen mijn man be
minden. Ware liefde sluit- een zeker
recht van bezit ln zich. Het is niet pret
tig te denken dat men een van velen !s.
Gelooft de Europeesohe vrouw In
derdaad dat zij de eenlge vrouw ls. die
haar man bemint? vroeg Abdoellah na
drukkelijk.
Ja, althans zjj hoopt het. ant
woordde ik.
Ik heb anders na het lezen van
vele boeken, waarin het gezinsleven ia
Engeland en in Amerika wordt beschr»
ven. den indruk gekregen dat het wel
eenigszins anders is.
De gebieder over Transjordanië
leunde achterover in zijn stoel, een te
vreden glimlach lag om zijn volle, ron
de lippen, zijn koninklijk gewaad glana-
de in de Oostersche zon. Hy was in zya
nopjes. Had hij niet zooveel over het
Westen gezegd, dat hij had aangetoond
geen domme jongen te zijn? Had hl/
niet aangetoond dat de verhouding tus-
schen man en vrouw ln de Arabische
woestijn niet verschilde van die ln oase
Europeesche steden? Had hl) ml) niet
overtuigd dat de vrouwen ln zijn land,
zelfs in haar verlangen naar luxe en
naar automobielen, in geen enkel op.
zicht verschilden van haar Weaterscbe
zusters?
Wij spraken nog eenigen tijd over de
verschillen tusschen het Oosten en het
Westen. Toen kwamen er eenigo
eunuchen binnen, zij knieiden voor
den vorst en kusten den zoom van zijn
gewaad. Dit was het teeken, dat raijn
audiëntie was afgeloopen.
De emir stond op.
Heeft de dame met het witte ge.
zicht mij nog meer te vragen? vroeg
hij.
Ik knikte Ja.
Hoe denkt Uwe Majesteit self
over de vrouwen? Niet als Ooeterscfc
vorst, maar als echtgenoot.
Even wachtend totdat de eunuchew
het vertrek hadden veriaten, antwoord
de emir Abdoellah, de heerseher over
Transjordanië, afstammeling van dew
profeet Mohammed, my glimlachend:
Voor mU is de vrouw mijn liefste
myn
