DE BRIT EN ZIJN GESCHIKTHEID VOOR
OORLOGVOERING.
ZWEDEN GEEN
BENAUWDEN SPRONG
Britsdie aanvallen
op Duitsche bases.
pc
Als Zweden een pijpleiding
Onrustige Zenuwen
TWEE NOREN VLOGEN
NAAR ENGELAND.
In een Duitsche V:,
vliegboot.
Het Duitsche legerberieht.
Kinderen vinden hun moeder
doodgeschoten.
FEUILLETON
HAD PAGINA 2
PERISCOOP
GOUDSCHE COURANT
DONDIRDAG «5 APRIL1 1940
had.Vr-T
Toezicht op vreemdelingen in
Luxemburg.
DE POSITIEVER DENEN
IN ENGELAND.
Antwoord op Zweedsch protest.
TWEE MILLIOEN BRITTEN
ONDER DE WAPENEN.
VEEL SCHIJN
EEN „SHOW"
BINNENLAND
Toean, speak Km*, toen 4* aerate Mf*
Naar g«lsng er ln Noorwegen feller wordt ge-
Tochten, gedraagt de Italiaansche per» zich kal-
tnóver de geallieerden. Dezen zelf consta-
_»t wel maar «eggen er verder Met» over,
hun verwijzing naar het Britsch-Italtaan-
acooord (dat geen antl-Brttsohe perse am-
e» toestaat) en naar de herhaalde aanbieding
om een» met Parijs te komen praten over concre
te verlangens van den gevangene in de Middel-
landsche Zee heeft „geholpen". "Belgrado, dat zich
nogal „Zweedsch" voelt liggen neutraal en op-
fesloten kan echter zijn opluchting niet binnen
ouden en ia van pessimistisch weer optimistisch
geworden. Na de zuidooster crisis, ontstaan door
de frontvertenging naar het noorden, voorbij is,
heeft Belgrado meteen drie factoren gevonden, die
het hunne daartoe hebben bijgedragen. Als factor
nr. 1 wordt genoemd: het besluit van Joego-Slavië
de normale diplomatieke betrekkingen met het
bolsjewistische Moskou te herstellen, in weerwil
van het feit, dat Belgrado pan-eiavisch is op tsa
ristische wijze. Tegenover Rome, dat er zelf van
die halve en onwennig» betrekkingen met Moskou
op na-houdt, „omdat het geen Russischen invloed
op dan Balkan kan duiden", versterkt dit de posi
tie van Belgrado als zelfstandig-handelende staat.
Factor nr. 1 acht Belgrado: dat het element van
itrategische verraasing-met-wie-weet-welke-gevol-
i in Scandinavië voorby is en dat Rome een ge-
n, op en neer golvenden strijd aldaar niet
gebruiken kan voor zyn eigen doeleinden. Factor
nr. 3: Joego Slavië is tevreden, dat het in de af-
geloopen maanden zijn militairen achterstand
heeft kunnen Inhalen. Weliswaar zijn in Albanië
25.000 „arbeiders" gemobiliseerd door Rome, maar
dat deert di Joego Slaviërs niet meer, nu zij zelf
300.000 man, van alles voorzien lang» hun gren
zen hebben opgesteld. Overal in de bergen zifn for
tificaties gebouwd, die ieder binnendringen tar
ten. Bovendien liggen alle troepen daar, waar hun
gevoelens geen invloed uitoefenen op hun plichts
betrachting. Verder helpt de geheele bevolking
tnede om den binnenlandsohen vyand te keeren,
zoodat het leger aan de grenzen niet het gevoel
heeft van ln den rug te kunpen worden aange
vallen, i
Belgrado acht den wésteiyken Balkan veilig en
zou graag zien, dat de oosteiyke Balkan hetzelfde
beeld gaf. Daartoe z(Jn zyn diplomaten te Boeka
rest, Sofia en Ankara onvermoeid bezig. Een der
dingen die kunnen bydragen tot meer eenheid en
mèer rukt ln alle bi) den Donau- en by den Balkan
betrokken landen, ia vervat ln de Joego-Slavlsche
poging om een commercieel» organisatie ln het le
ven te roópen die zich bezighoudt met den ver
koop van de producten van Joego-Slavië, Honga-
ry#, Roemenië en Bulgarije: zoo herstelt men zich
van de autarkische economie van de groote nabu
ren. En zoo leidt men ook het gevaar af naar
anderen, die er benarder voor-zitten en die men
onder 3e gegeven omstandigheden toch haast niet
t helpen kan, tenzy met ambulances, Inzamelingen,
mortelen steun en gebeden.
Eeist dreigde de nieuwe oorlog in het hooge
boorden een weerslag te zullen krygen aan de
oevere van 4e Middellandsche en de Zwarte Zee,
ttoana golft die kana verdubbeld terug naar de wa
teren van da Oostzee en de Bothnlsche Golf, waar
Finland zjeh de handen gebonden weet door zyn
herztelarbeld na de drie en een halve maand vech
ten tegen de Russltchó overmacht, en waar Zwe
den met het uur geïsoleerder komt te liggen. En
net ala in de dagen toen Finland alleen-gelaten
werd en Noorwegen en Zweden volhardden by
hun neutrale oftmacht-en-onwil om het, mede uit
toekomstig zelfbehoud, by te springen, boort men
thans ln het bijzonder van geallieerde zijde aan
Zweden den volgenden raad geven: herinner Je de
Fineche les. Sohaf de verouderde papleren neutrali
teit af. Spring mee toe :n den strijd in Noorwegen,
wamt je kunt op oogenblik nog 'n beslissing forcee-
ren, waarby het heële noorden weer aan zichzelf
.wordt teruggegeven. Het doet er niet toe welke
«yde je kiest, maar beslis vóór er over Jou beslist
wórdt." Nu Is het waar, dat wat ln de Noorscha
bergen vrywel ónmogeiyk ïykt, in de Zweedsche
heuvelen gemakkelijk is, n.l, oorlogvoeren op
groote schaal Voor lederen belligerent is Zweden,
Strategisch gezien, een niet te versmaden terrein,
Waar ten overwinning a.h.w. ligt te wachten.
Voor een ander die kans gaat hólen in Zweden
lean Zweden uit zichzelf uitbreken en elderi (i.c.
te Noorwegen) die kansen te niet doen. Want wie
syn kans gaat halen in Zweden, wil daarnaast
Zich verzekeren van het Zweedsche ijzererts, v.yi
dat op den duur tóch niet gegund wordt noch
aan dan eigen tegenstander, noch aan Zweden
aelf (ia dsn klimmenden tak van een oorlog re
deneert men nu eenmaal van dag tot dag egola-
tiecher, verbitterder en wreeder). En ais Zwe
den, hoe on neutraal het ook moge ïyken, zelf
mee ln-grljpt heeft het een vergroote kans baas
te biyven over zyn eigen ertsen en den aanvoer-
weg naar Narvik open te breken voor zyn eigen
behoeften waarmede, o.a, in Amerikaansche ha
vens. etteiyke schepen tot de railing gevuld lig
gen, maar die nu niet uitvaren; omdat de positie
van Narvik nog geenszins vaststaat.
Aan geallieerde zyde voelt men de nood-breekt-
alie-wet-zyde en het militair-verleideiyke van bo
vengenoemde adviezen aan Stockholm, wtnt men
komt steeds nadrukkelijker met waarschuwingen,
dat er gwraar dreigt voor invallen te Zweden:
„niet van Rusrinch*» «yde", voegt men er dan
aan toe, „doch van de «yde die thans van Stettin
tot Memel transportschepen vol-stuwt met lan
dingstroepen en landingsmateriaal". Aan geal-
lieërde zyde suggereert men dus een Duitschen
overval op Zweden. Soma hlykt dat uit een enkel
woord. Bijvoorbeeld sooals Hivas er gistermid
dag aan toevoegde „Ook Uabrekers word» te ge
reedheid gebracht". IJsbrekers dienen om (Ja te
breken. Waar la nog yah tanga Zweden* oost
kust, o-a. lang* de Bothnlaehe Golf. Waarom
moet daar ijs gebroken worden?: om de vaargeul
naar Lulea open te leggen. Waarom naar Lalea:
omdat daar de yzerertsspoorweg Kirune—Boden
uitmondt, enz. De suggestie, door Havaa be
doeld, komt dui steeds weer, mokerachtig neer
op het aambeeld yaerarta. En... Jjaererta la in
tyden van oorlog even onmisbaar ala benalne en
behoorlijk eten. Daarom ondergaat Zweden «wa
re beproevingen: het wordt gedreigd, getrokken,
geduwd—, overreed en verleid... En toch wil het,
tot het laatste op eigen beenen staan!
Eenlgen tijd geleden werd de Zweedsche raad
r openbare werken door de Zweedsche regee-
Ipg belast met het beatudeeren vaa een construe.
tle.ontwerp voor het leggen van een pyplelding
voor het vervoer van benabie dwars door Zweden.
DU ontwerp is besproken in een artikel van het
blad Teknisk Tldskrift, waarin o,a. het
volgende gezegd wordt:
Van technisch standpunt uit bekeken, ia het
ontwerp te verwezenlijken en daarom dient het
te worden aanbevolen. De uitgaven voor een beru
zinepypleiding dwars door Zweden, van de Noor.
sche westkust tot aan de Zweedsche oostkust,
zouden zeven millioen kronen bedragen. Een be
langrijk punt la, of het benoodigde materiaal
voor.deze pijpleiding voor bet grootste deel in het
land zelf sou kunnen worden verkregen. Het ver
voer door deze pyplelding sou tegen aanzienlek
lager tarieven dan de tegenwoordige kunnen ge
schieden. Uit de opbrengst hiervan louden seer
wel de gewone aflossing en rente van het geïn
vesteerde kapitaal bestreden kunnen worden. De
lengte van deze pijpleiding wordt geraamd op
ongeveer 350 kilometer. In de verschillende
groote steden, waarlangs de pijpleiding loopt,
zouden gyeote voorradtanken moeten worden ge
bouwd, door middel waarvan de benzine in tank
schepen, tankwagons en tankauto's verder kan
worden vervoerd. De berekende capaciteit van de
pyplelding bedraagt 700.000 kubieke meter per
jaar.
J
i J
Het Ssscher T«geblate (Luxemburg) publiceert
den tekst van ten resolutie der arbUdUa^arty.
waarin geëisebt woedt: versterkte oontróta op de
grenzen, strikte verplichting van visa vóór vreem
delingen, die hét land binnenkomen en nauwkeu
rige contróle op de bagage; voortdurende en stren
ge eontróle op vreemdelingen, die ln het land ver-
biyf houden, preventieve maatregel»
Luxemburgsche burgers, van wla bewi
kunnen worden, dat «ij met het buitenland be.
trekkingen onderhouden tegen de grondwet en
de wetten van den staat en tegen «yn vrijheid
en onafhankelijkheid.
De Britache onderstaatssecretaris voor bin.
nenisndsehe zaken hoeft in het Lagerhuis me
degedeeld, dat Denen, die ln het Vereentgd Ko
ninkrijk v4r Mij ("houden, niet behandeld zullen
worden als vyandeiyke vreemdelingen, Hy voeg
de «kan toe, dat velen verlengend ware» Enge.
land bij te staan in den strijd.
Tezeifdertyd worden volledige voorzorgsmaat.
regelen' genomen ten aanzien van alle lnivldüee.
Ie peraonen, van Deenache of andere nationali
teit, van Wie men «looft, dat zH «ympathiseerea
mat, of waarachynyjk steun zuilen veria enen aan
den vyand.
v
In antwoord op het protest der Zweedecha re.
geering over het schenden der neutraliteit door
Dultache vliegtuigen, heeft de Dultache regeering
voor de enkele gevallen, waarin een dergelijke
overtreding' la vastgesteld, haar leedweien be
tuigd. Voor elk dier gevallen Is de Zweedsche re.
geering de verzekering gegeven, dat «y niet op.
zetteiyk «yn geschied.
Mynhardt's Zenuwtabletten maken U spoedig
weer weldadig kalm. Buisje 40 en 75 cent.
ingez.Med. G 1878 4
t
Het D.N.8. meldt: Britsche vliegers probeerden
gisternacht opnieuw een aanval op Sylt te onder
nemen. Van Duitsche zyde werd geconstateerd,
dat daar ongeveer tien bommen zijn uitgeworpen,
die slechts geringe materieele schade aanrichtten.
De Britsche vliegers werden door het luchtdoel
geschut verdreven. Op de westkust van Sleeswyk
Hotetein werden drie hommen geworpen, die geen
schade aanrichtten.
By de poging, een aenvtl te ondernemen op
het vliegveld van Stavanger, werden Woensdag
morgen drie Britsohe vliegtuigen door Duitsche
Jachttoestellen op 150 kilometer ten zuidwesten
van Stavanger getroffen en alle drie na een kort
luchtgevecht boven de Noordzee neergeschoten.
Reuter meldt uit Londen:
Verdere bijzonderheden over de uitgebreide
raids van Dinsdag en Woensdagmorgen vroeg, uit
gevoerd door de Royal Air Force tegen Duitsche
base» wijzen uit, dat het vliegveld van Wetterland
op het eiland Sylt gedurende een uur «n veertig
minuten aan een by na ononderbroken bombarde
ment onderworpen. Te Stavanger, waarop de
Royal Air Force zijn vijftienden aanval richtte
werden twintig vyandeiyke vliegtuigen zwaar ge
bombardeerd en men gelooft, dat een aantal van
deze toestellen of vernield of zwaar beschadigd
werden. De aanvallende *>«tellen hebben zich t«
Kristianaend ook geconcentreerd op de startbanen
*n de gebouwen van hot vlitgvèld. Da aanval der
R.A.F. op Aalborg, de voornaamste luchtbaal» van
Duitschland ln Denemarken, werd by maanlicht
ten uitvoer gelegd.
Het Britache ryk heeft twee millioen man on
der de wapenen, ongerekend de vlootmenachep-
pen, de mariniers aan boord van de koopvaardij,
vloot en de luchtmacht. Evenmin la ln dit getal
opgenomen de politie, noch de mannen, die by
de civiele defensie werken. De legers ln Frank-
rljk en het Nabye Oosten worden voortdurend
vergroot.
De gemiddelde leeftijd der Britache soldaten
is 26 jaar. Een groot aantal vrywilllgers van
oudere leeftijdsgroepen worden nog aangenomen
voor het leger. Voor iedere drie man, die tot-
dusver onder de wapenen geroepen zyn, hebben
twee dergelijke vrywilllgers dienst genomen.
Onze Londensche correspondent schrijft:
Vermetelheid 1» slechta ëën enkele van de oor
logseigenschappen, die de Britten totnutoe in
dezen oorlog hebben geopenbaard. Misschien is
de belangrijkste kennis, die wy hier ln de eerste
zeven maanden van den oorlog hebben kunnen
opdoet): de onverzwakte geschiktheid van den
Brit Óioor oorlogvoering. Wy hebben tientallen
krijgers van de vloot, de luchtmacht en het leger
ontmoet binnen enkele uren nadat zij niet zel
den doör tegenwoordigheid van geest epf vairdig
persoóniyk initiatief aan de kakèn van den
dood waren ontkomen. Elk van die mannen le
verde in «yn bedaarde koelbloedigheid, «yn hu
mor en zyn bescheidenheid de stelligste tegen
spraak van de stelling dat de Britten de fut uit
humMoed en het staal uit hun zenuwen nood
zakelijke Ingrediënten voor den krijger hebben
verloren.
Het ion onaeutraal zij» van een nentraal waar
nemer, aan deze bijzondere oorlogskwa^feiten
geen aandacht ie schenken. Ze vormen een factor
van het hoogste belaag ia de beeordeeling van den
oorlog-toestand. In vredestijd laten wij het eer
lijk bekennen hebben w ij ons vaak afgevraagd
hoe het mógelijk was, dat desa Britten aria ge
slaagd aijn snik «en groot wereldrijk te stichten.
Zy leken geaukrochtig. Z|j wak
«onder veel «verleg. zy speelden druk en
ln het algemeen hun tijd niet op te Toordeehgste
wijss te gebruiken, zy Heten Teel ongedaan, dat
aoedzakriyk gedaan moést wórden. En Tael
ten Tan persoonlijk en maatschappelijk
schenen te duiden op een terete m
laamheid. Stoffelijke genoegens 'warden drek na
gejaagd, met niet minder tjrar door do volksklasse
den door de hooge standen. Kón ontmoette mis
schlea meer la Lenden dan elders - jonge man
nen ln groeten getale die, naar het scheen, een in
spuiting met een flinke dosis merg Hard aoodig
Da oorlog heeft geleerd, dat er vete schijn was
in deze oppervlakkige waarneming on dat de fut
en de geestkracht in ruime mate aanwezig zyn ge
bleven ln dit volk. De daden van de bemannin
gen der oorlogsschepen en die van da vliegtuigen
hebben gesproken. En tea men met hen praat an
hen beschouwt, dan begrypt men weer dat de Brit
ten zyn gesneden uit het hout waaruit „Empire
builder»" worden vervaardigd.
wy hebben aan het eind van de vorige week de
overlevenden van den torpedobootjager Hardy
in Londen zien aankomen.
Hier waren nu eau vijftigtal officieren en ma
trozen, wier schip onder hun voeten wa» wegge
schoten. De meeaten van hen hadden hun vuur
doop ondergaan. Zij hadden hem gezocht onder
de ongunstigste omstandigheden en in het pro
ces hun kameraden zien sneven op gloeiende
dekken onder de helzche uitwerking van de pro
jectielen der vyandeiyke vuurmonden. Zy had
den zich in yskoud water laten giyden en wa
ren, hun niet zwemmende of gewonde kamera
den meevoerend, naar de kust geworsteld met
de gedachte zoo mogelijk op eigen houtje op ex
peditie te gaan. Urenlang had de dood ln hun
gezichten gestaard. Dagenlang hadden zy zich
vry en in het leven kunnen houden ln een kust
gebied waar de tegenstander alsnog heer an
meester ws«. Hun wapenen en munitie waren
onbruikbaar geworden of verloren gegaan, zy
inlaten du» het meterieal voor de voorgenomen
militaire expeditie. Met branie en list hielden zy
hun vijanden verre.
Zy hadden geen eigen kleeron overgehouden
en ay heides rich in de gordUaea, de jamper»
en self» de corsettem Tan de halpvaardlge Koor-
sche vroawea ea meisjes ia eea gehecht aae de
kost. ZIJ blevea zonder voldoende voedsel en
drank... totdat de Wareplto enkele dagea later
deer rond Narvik de omstandigheden schiep, die
hen «adding konden bevorderen.
Maar ln plaats van een ontredderden en ont
zenuwden troep, dien men had kunnen verwach
ten by de gedachte aan do verschrikkelijke erva
ringen en hét geweld en het aanhoudend doods
gevaar waaraan hy had blootgestaan, kwam daar
uit het zwarte station van noord-Londen een
stel ferme, opgewekte kerels aanzetten, met kla
re, vaóta oogen en zekórèn «tap, als een troepje
voetballers terugkeèrtnd van een overwinning op
hun tegenstanders op eigen terrein.
In gesprekken, die w|j later met enkele offi
cieren en manschappen van de Hardy hebben ge
had. kregen wy ampele bevestiging van het hoo
ge gehalte van de geestkracht waarover zulke
bemanningen van de Britache torpedobootjagerz
beschikken. Zy hadden hun eerste proef gekre
gen wan het brute en moordende karakter van
den oorlog. ZIJ erkenden lakoniek en met weinig
woorden hoe bruut en hoe moordend hij wea.
Maar rij vertelden ons zonder een schijn van
bravour' en met eèn minimum aan woorden, dat
iy verlangden naar een schip waarmee »y weer
aan den oorlog konden gaan deelnemen.
Dit was eea herhaling van oase ervaring met
de vliegers, die vaak diep-telenrgesteld rijn als
ay «iet worden uitgekozen voor een „show", zoo-
nle ay wa aanval op vijandelijke punten aoemen
en die alleen tevredengesteld kunnen worilea
met eea papiertje ia den vorm van een schold-
bekentenis ven hun commandant waarin staat
neergeschreven, dat kU den betetter sen „show"
schuldig is.
Twee Noorsohe vliegers zyn In Enge
land aangekomen ln een Duitsch water
vliegtuig, dat zti geatteen hadden. Da ge
schiedenis van hun vlucht heeft sich als
volgt afgespeeld: In een Noorsch café
kwamen een paar Dultache vliegers, dia
een gesprek voerden. De belde Noo»che
vliegers, die toevallig Sn hetzelfde caf*
ook een biertje dronken, luisterden aan
dachtig en kwamen er aldus achter, waar
het Duitsch* watervliegtuig gemeerd lag.
Rustig wsndelden ty neer bulten ttt be
gaven zich naar de fjord,- waar rij een
boot bemachtigden en daarmee neer bet
watervliegtuig, dat dicht by den oever
lag, roeiden, zy krabden de hakenkrui
sen van de romp af en schilderden daar
voor In de plaats de Noorscha kteren.
Vervolgena biechten zy de motoren op
gang en vlogen neer een Britache haven.
Eenigt andere Noorscha vliegers, die
twaalf dagen geleden met hun eigen toe-
hun lai
uit Noorwegen ontsnapt waren, heb-
sindsdien vluchten naar Noorwegen
stel uit Ni
id*
met ten Engelsche vliegboot By
laatsten tocht kwpmen »y voor de
eerste maal onder Duttseh vuur.
BERLIJN, 25 April. (D.N.B.) Het opperbevel
van de Duitsche weermacht maakt bekend:
Dertig kilometgr ten noordoosten van Narvik
zyn onze afdeelingen ln gevecht gewikkeld met
vry sterke vyandeiyke «trydkrachten. Narvik
zelf werd door de Engelsche zeestrijdkrachten
opnieuw- hevig beschoten. Ten noorden van
Dronthelm hebben Duitsche troepen na de Inne
ming van Steinkjer nieuwe belangrijke punten
bezet De zóne van Dronthelm en de vandaar
naar de Zweedsche grens loopende spoorlijn is
daarmede tegen het noorden beveiligd. De antele
opmarsch in de zóne van Oslo naar het noorden
en noordwesten duurt voort
By de jacht op duikbooten in het Skagerrak
werden twee vyandeiyke duikbooten vernield.
Een voorhoede-flottielje nam by mistig weer Wh
den westteyken uitgang van het Skagerrak e»n
groep groote Fransche torpedobootjkgera op kor.
ten afstand waar. Na aen kort gevecht trok de
vyand met groote snelheid af en verdween in tree
telyke richting.
Twee moderne Noorscha torpedoboofjagtrs
werden met Duitsche bemanningen in dienst, ge
steld. Gevechtsvliegers belemmerden de verbin
dingen van den vijand in een zóne ten noorden
van LlllehammerDrouthèimBergen en bestre.
den vijandelyke colonnes, troepenconcentraties
en steunpunten. Voor de Noorsche kust werden
door de luchtmacht vijandelyke zeestrijdkrachten
aangevallen. Een Britsche kruiser kreeg daarby
een zwaren treffer en staakte zyn deelneming
aan den strijd, toen aan boord brand uitbrak.
Boven de Noordzee werden drie Britache vllag.
tulgen van het typ* Lockheed-Hudson en een
Britsch toestel van het type Hampton-Herford
neergeschoten. Verder werd nog by Aalborg een
toestel neergehaald. Twee eigen toestellen wor.
den vermist. By den reeds vermelden vlucht vin
Britache vliegtuigen boven het eiland Sylt ward
de badplahts Wtimingstedt met bommen be.
stookt De. vyand hóóft daarmede den lucht:.
tegen onverdedigde punten zonder militaire
teekenis geopend.
Vamarorgea omstreeks 18 aar hebbes do kU-
deres van de funtlle B. Veer aas «es Oado Eer-
neveldacheweg te Scherpaaaeel, ton ay «*n
school tfcteekwamea, ham moeder doodgeschoten
is ksio aangetroffen. Vaa dn dadsr ontbreekt
tot dasver elk spoor.
Onmiddellijk nadat da kinderen hun moeder
in een vertrek op de bovenverdieping op .den
grond liggend hadden gevonden, waarschuwden
zy de buren, dis op hun beurt de politie alsr.
meerden. Geconstateerd werd, dat de vróuw
door een doodeiyk «chot in de linkerboret was
getroffen. Op den vloer werd een leege huls ge-
vonden.
Een van de buren verklaarde, dat »U ln den
loop van den morgen een schot had gehoord.
Het onderzoek van de politie naar den dader
heeft tot dusver nog geen resultaat opgeleverd.
Boor CHARLES BRUCE. - Nadruk Terboden.
52) (Vervolg.)
Zoo ook met Desmond. De groote haast was
geweken, en met boar de spanning, die alle ver
moeienis had verschoven tot na den strijd.
Thing's hula was veriaten en er moest nog heel
w« worden voorbereid, voordat ze een aanval
op het fort mochten wagen. Desmond neuriede
een liedje en overdeobt Inmiddels hoe hij bet
best dat gerei met Putangga sou kunnen oplos-
een. Hy moest Simuk op een voorzichtig* ma
nier met het nieuws op de hoc«te brengen. Hy
kon wear niet besluiten waar en warmer dit
'ridtlt
wijl se matig dooretapten? Of son hij wachten
sou «r.<
en gebeuren. Zou hij bet nu doen, ter-
we t% doorstapten? Of m hij wachten
let se ptoueung voor bat lijk kwamen te staan?
Fölangga was blijkbaar gestorven in een ge-
vecht van man tegen man. Wla weet, boa hij er
Het aou natuurlijk heel wat moeite koeten om
■tronk kalm te houden, haar te vertollen, dat
ae beter deed te waobtaa tot men den doode ge-
heel had bedekt met palmtakken, om hem de
Ink toto eer te bewtjeen. Nog, wreeder was het
om haar niets te zeggen en plotseling tegenover
Trams lijk verminkte lijk van baar vader te
ngen. Hfj wist geen raad en verwerkte bin-
monde aen ter ie aoldatenvïoeken. Wacht
HU sou er Ampau op af sturen, Een adtit,
ki*. IÖ versnelde rijn paewn de
vooruitgeschoven patrouille ln te halen en legde
Ampau kt enkele woorden rijn moeilijkheden
voor.
Ga jij terug; Ampau, en soek het meisje te
overreden om achter te blijven, totdat het lijk
geborgen is. Zoolang jij weg bent, zal ik wel
cp deze mannen letten. Schitaeen beetje op, want
we zyn er al tameiyic dicht b^vermoed ik en dan
moet allee al voor elkaar zijn.
Voordat re ar org in hadden waren Desmond
en zijn kleine escorte op het kleine rotsachtige
plateau gekomen. Een gesmoorde uitroep deed
hem opzien. Daar voor hem, ln de schaduw van
den grooten belunuboom, zag hij Putangga lig.
gen. Het gericht was naar den grond gewend,
het grijze hoofd rustte op de armen, alsof de
oude man een middagdutje deed. Allee adem
de vrede en stilte. Geen blad bewoog. Het witta
licht op het platgetrapte gras, de duistere zwar
te schaduwen onder de boom en, schenen hem
onwerkelijk toe, eerder een sprookje, dan een
tastbaar stuk werkelijkheid. De slapende fi
guur was eigenlijk maar even richtbear en deed
niet in het minst vermoeden, dat hier enkele
uren geleden een gevecht van men tegen man
wea uitgevochten Dat hier natuur was opge
staan tegen trouw aan nieuwe wetten. Dat deze
kalme vlekte bet tooneri was geweest van «ea
verschrikkelijk» strijd.
Toen hij scherper toezag karna er onmerk
baar «tuk voor «tuk, verandering- (n het tooneel.
Hy sag de bloedvlekken op den grond: hU zag bet
platgetrapte en afgerukte gnu, waar da man
nen hadden gevochten en bun doodsstrijd bad,
den gestreden. Hy aag den krijgshelm van een
strijder, afgerukt, vertrapt, lneengedrukt, met
gebroken en besmeurde voeren. Toen bij lai^-
zaam pp de vredig» gestalte toestopte, ontdekte
hij tot aijn grwten schrik de ontelbare wonden
op het bruine lichaam- In oèbegrenaden haat
hadden de aanvallers op den stervende en tater
op den dood*; ingehakt, zoodat hij doorkerfd en
doorzeefd wa» door zwaardslagen en ipeerstoo-
ten. Nu wjog'Mj, gat Putaagg* Met laagte aUap.
Desmond pant zijn ruiten grijmn boog in «re-
biedigen
niet beëh
groet af, Nog had hij dit huldebetoon
niet beëindigd, toen een schaduw op den grond
hem verraste. Zwijgend was iemand naast ben
getreden. I
Toean, ik heb uw boodschap ontvangen'. Ik
kom zelf het antwoord brengen. Ik ben zijn kind,
gij rijt zijn broeder. Het la rechtvaardig en goed
dat WIJ hier samen naast zijn lijk staan. Kyk,
toean, ik ween niet. wy bruine menschen hebben
evengóed dingen, waar we trotsch op rijn »1» de
anderen. Ik ben trotsch, dat hij zoo n dood heeft
mogen vinden. Dat bij naar den Arutop heeft no-
C trekken overladen met wonden, de mooist*
teekenen voor een opperhoofd der Belongs. Hy
heeft rich eerst verzekerd van een groote schare
slachtoffers, toean, die hem voorgaan als slaven
en ala herauten van zijn roem, nu hl] da «teil*
hoogten naar den berg der moedigen beklimt.
Goed geteld minsten* elf, toean, zyn vader zei
hem Vreugdevol begroeten en hem toespreken!
Goed gedaan, goed gedaan, mijn zoon. Toean,
ik zóu u een gunst willen vragen.
Z* sprak hem kalm toe, maar ar lag lata van
overwinning, van vreugd* in haar «tem. Do trots
van verwantschep met dergelijk* moedig* man
nen, de trote der Inboorlingen ia de groote de-
den van bun rasgenoottn, scheen haar ia rijn
macht te bobben an alle vaidrlot te doen wijken.
Welk» gunst, Sirauk? vroeg hij. De klein»
tragedie had hem diep getroffen. Zijn «tem beef
de, bij het uitspreken deïer weinige woorden.
Dat hy hier begraven msg warden, hier, waar
hij ligt. Als de menschen hier later voorbij ko
men, zullen xtj «tja graf si en. het grof van kot
laatste waardige stamhoofd der Salongs. Het
verhaal van rijn dood ml nimmer «torvin en de
mannen en vrouwen en kinderen sultan weten,
dat Polangga tot aan den dood Is trouw gebleven
oen rijn plechtig gegeven woord.
Bot zal gebeuren, aooela j* wenecht, ent-
Hij wendde rich tot Ampau.
Hoor je het! Laat allee geschieden, snoeit Si
muk bat juüta
Je klaar bent. Kom, Simufc, wij zullen hlé- wet
opzij gaan ritten en wachten tot a* «oo ver rijn.
Ieder att zijn eigen gedachten uit te pluizen. On-
dtrtusecBen luisterttan ze naar dón dóffen zwaren
stap der koeUes, die met de bagage kwamen aan
gezeuld. Daartusschendoor klonk het hardere ge
klop van staal tegen de rotsen. Stuk voor stuk
braken de mannen den harden bodem aan stuk
ken, tot ze tenslotte het graf hadden gedolven.
Eindelijk trachtte Desmond met bevend* stem
rijn geweldige spijt to betuigen over Putangga'i
dood en rijn diepe deelneming in Slmuk'a ver
driet.
Ik kan je niet zeggen hoe aeer het me neer
drukt, Simuk, dat lk eigenlijk de oorzaak ben van
Je vaders dood. Ik had er geen vermoeden van,
dat mijn eenvoudig beroep op onze bloedbroeder
schap, nu twee dagen geleden, zulke verschrikke
lijke gevolgen zou hebben. Dat bij„. en jij niet
minder, Simuk, daar zio'n hoogen prijs voor zou
den betalen. Ik geef toe, dat ook tic geen andere
bedoeling had, dan de missy te verlossen uit de
handsn van onze vijanden. Zy ia nu bulten ge
vaar. Maar lk vermoedde toen niet anders, óf jij
en Je vader zouden er door een of andere Hit,
of een speciaal beroep op Ansokol's redelijkheid in
«lagen fcelr weer bij ons terug te bróngtn. Maar
dat hij-., mijn broeder... dit met rijn dood aou
moeten bekoopen... neen Simuk.
Uw breeder, vial a* ham ia da red», uw broo
der is veilig en wel, veilig en gelukkig, daar be-
hoeven we atat aan te twijfelen. Hfj «tiert, ter
wijl bot bloed ln Wijn lichaam «neltor stroomde
om do genoegens Ven desen strijd op teven en
dood. ay wea oud. tonen en rijn uur nas nM ver
meer. Ik kan u vareekeran, dót mijn vader ge
bukt ging onder den laat van dien nadenadso
dood. In deze dagen Tan vrede en orde duurt bet
zoolang, eer men eindelijk wordt opgeroepen. De
oude man «at Jaren an Jaren op hem te wach
ten, terwijl hij bedroefd en mistroostig dacht aae
de woelig» jaren van het verleden. Wat «ouden
rijn makkere bom «eggen. Indian hi J ris «en ver-
blj hen aou aankloppen? Waar
la 81 Gajah? souden se hem vragen. Dan had bij
moetan antwoorden, dat men er het gras mee
heeft gesneden. Waar is 81 Munal? «ouden ze
hem vragen. En hij sou beschaamd antwoord»,
dat een blanks da speer heeft meegenomen, om
er in oen stad-der blanken een muur gps te »«r-
rierón.
Wie ia gelukkiger, denkt g*. toean? De kamp
haan. dl* vergetend, onverzorgd, omdat hij toch
niet meer vechten kan, lederen dag zyn voedsel
oppikt, dat hem rykeiyk wordt tosgsstrooid,
waarvoor hy nooit een stap behoeft te verzotten,
of de andere, die vol schrammen an wonden om
rich heen slaat, die aan flarden wordt gerukt door
de scherp* vechtsporen, maar dis, onder het uit
krasten van «yn laatste uitdaging, de lijken van
al rijn overwonnen tegenstanders om rich heen
riet liggmt Neen, toean, om Pulangga maat ge
u niet langer bekommeren. Het ls «en onver
wachte uitkomst voor mijn vader geworden. Nooit
werd rijn eer gelukkiger gered.
Maar jij dan, Simuk? Most ik mat Jon gssn
medelijden hebben?
Neen. toean, neen, het is all* goed zoo.
Maar zie. ze zyn al gereed. Laat ons naar het graf
gaan.
Het graf waa een groot* swarte garing in den
grond. Daarnaast lag de donkere schaduw van Pu-
tartara's lichaam, dat men ln een denkerbtenwen
aaroog bad gpwikkaJd. Bi Gajah dwars over
rijn berst. Langzaam an zwijgend lichtten vier
politiemannen hem van den grond sn lieten hem
In dan ondieper kuB zakken. Maar voordat bet
lichaam in den grond wa» afgedaald, bad Sirauk
da kris gegrepen. Het lemmet was dot en rood
geroest, maar rij etak het zwaard ten groet voor
rich uit. Desmond stond er blootshoofds naast, uit
zijn vingers liet hij wat aard* op bat lijk vallen,
terwijl bij mompelde; Aard» aan de aarde. W(J
vertrouwen rijn tichaam aan da «arde toe. Dat
wan allee, ent hij zich van da officieel# begrafe
nissen ia bet moederland herinnerd», meer het
scheen al de gevoelens vaa rijn hart te vertolken.