Hofmeester K. staat terecht.
Zitting gedeeltelijk
met gesloten
deuren.
WEEROVERZICHT
De contrabande-controle
en de luchtvaart.
Vrouw met mes gestoken.
Vier jaar geëischt.
ROEIBOOT OVERVAREN
op het Galgewater bij Leiden.
Friesland bracht 50.000
bijeen voor Finland.
NEDERLAND EN BELGIE.
Geslaagde massale lucht
beschermingsoefening
te Haarlem.
DERDE BLAD PAGINA 2
GOUDSCHE COURANT
A.
DONDERDAG 28 APRIL 1940
HET LIJK JN DEN KOFFER
De vrouw werd gestoken,
toen zij nog leefde.
f-
DE NOODLOTTIGE TWIST
IN DE KEUKEN
DEUREN GESLOTEN
\NA DEN MOORD
GRUWELIJKE VONDST
DOODELIJKE STEKEN
ZON EN MAAN:
LICHTEN;
GERING MOREEL GEVOEL
VERDEDIGER CONTRA
DESKUNDIGE
BINNENLAND
Belangstelling voor de K.L.M.-lü'n
naar Lissabon.
Kerknieuws.
Belgische domper op enthousiasme
voor economische samenwerking.
Lwidbouw-belangen.
'mt
Kerknieuws.
g»
Vandaag liaatt de geruchtmakende moordzaak
tegen den hoftneeater K. aoor de Amsierdam-
acbe rechtbank gediend. De belangstelling was
buitengewoon groot; temeer daar de oiftcier aan
justitie, nr. I. de Blécourt, ruim veertig getni.
gen had gedagvaard.
Uiterlijk onbewogen neemt hofmeester K„
Verdacht van moord op zijn vrouw en het ver.
bergen van het lijk In een koffer, plaats in het
verdachtenbankje. Nadat het O.M. de dagvaar
ding .heeft voorgelezen, onderwerpt de president
van de rechtbank, mr, W. Dons. verdachte aan
een zeer uitvoerig verhoor, waarin hij vooral
de verhouding tusschen K. en zijn vrouw be.
licht. Voorts bespreekt hij de financieele^ om
standigheden van den hofmeester en zijn rela.
ties met andere vrouwen.
U was getrouwd met Maria Tëeuwisse?
vraagt de president.
Ja, antwoordt K. Meer om den steun dan
omdat ik zooveel van haar hield....
K. vertelt dan, dat hij, wanneer hij thuis was,
steeds met haar uitging. Zij was negen jaar
ouder en van een minderen stand dan verdachte.
Zijn plan was geweest later een hotel op te
richten.
President: Met uw vrouw? Of vond u haar een
blok aan het been?
Verdachte: Neen, met mijn vrouw wilde Ik dat
hotel beginnen.
K. vertelt, dat hij 60 a 65 per week verdien
de, zijn vrouw kreeg ƒ17 per week. Verdachte
had wat gespaard en gespeculeerd en hij bezat
ruifn ƒ1000.
Pres.: En wat was u van plan «iet het geld te
doen?
Verder speculeeren, zegt verdachte rustig.
Pres.: Waarom betaalde u uw schulden niet
af? U had een ameubfement op afbetaling ge.
kocht. U wa3 nogal royaal voor uzelf,
r Verd.: Dat ging nogal. Mijn vifcuw en ik gin.
gen altijd samen uit. j
Maar u hield uw vrouw nogal kort. Zc moest
zelfs uit werken gaan. -■*
In 'Sabing had verdachte bericht gekregen, dat
de 1000 weg waren.
Pres.: Vond u dat vervelend?
Verd.: Och ja. dat wel, maar ik dacht: Nu,
dan begin ik maar opnieuw.
Verdachte weigert den naam te noemen van der:
man, die voor hem heeft gespeculeerd,
De president komt dan terug op de verhouding»
in het huwelijk.
Pres,; Uw huwelijk belette u toch niet, met
andere vrouwen uit te gaan. Er zijn zelfs men-
schen, die u een „vrouwenliefhebber" noemen.
Verd.: Dat is niet ,waar. Pas de laatste paar
jaar ging ik wel eens met andere vrouwen om.
De president beschrijft dan een scène tusschen
verdachte en een meisje, dat hij aan boord leerde
kennen. In Indlë had K. een bezoek aan de fami
lie van het meisje gebracht. Hij had zelfs over
Zijn trouwplannen met haar gesproken.
Pres.: U schreef haar minnebrieven en daar
was geen woord Fransoh bij. Maar u was al ge
trouwd....
Verd.: Ik was van plan te gaan scheiden.
Pres.: Niet on» haar af te maken?
Geen sprake van, zegt verdachte. Ik wilde
ioheiden; dat is toch mogelijk?
Pres.: Maar uw vrouw Marie was erg op u
gesteld.
'Verdachte vertelt dan verder, dat hij op de te
rugreis uit Indië tot andere gedachten was geko
men. Een meneer aan boord had hem gewaar
schuwd tegen Indische vrouwen en het meisje,
dat hij had leeren kennen, was een halfbloed.
Officier: Wie was die meneer?
Verd.: Dat weet ik niet meer.
Officier: Al weer een naam, dien u niet wilt
noemen. Waarom liet u het meisje schrijven naar
een hotel op het Damrak? U vertelde het meisje,
dat u daar uw intrek wilde nemen,
Verdachte weet hier niet veel op te antwoor
den. Hij wilde niet, dat de correspondentie be-*
Jtend zou werden.
Drie kwartier later waa K. weer gaan kijken.
Toen meende ik zeker, dat zjj dood was. Zij
was lijkwit, haar oogen waren gesloten en zij was
zoo zwaar
Prea. Maar u hebt het niet gecontroleerd. U hebt
geen pols gevoeld.
Verd.: Neen, dat geloof ik niet
Het lichaam had hij naar de keuken gedragen.
Pres.: En in die keuken hebt u haar gestoken
met het mes.
Verdachte blijft heel kalm. Rustig antwoordt hij,
dat hij het niet precies meer weet.
Het zal wel
Bijzonderheden weet hij niet meer en op vele
vragen van den president antwoordt hij met een
enkel woord: Vergeten, of met een schiuderop.
halen.
Pres,: U dacht, dat uw vrouw dood was en toch
stak u haar met een mes. Waarom?
Dat weet ik ook niet, antwoordt verdachte.
Wij zijn nu op een punt gekomen tijdelijk
de deuren van de zaal te sluiten, oordeelt de pre
sident. y
Aldus geschiedt.
Op vragen van den president beschrijft K. zijn
laatste thuiskomst. Eerst was hij na aankomst
„van het schip naar een café gegaan. De thuis.
Jtntnst was heel gewoon.
Pres.: Noemt u dat maar gewoon. U had het
plan van haar af te gaan...
Dienzelfden avond van zijn terugkomst had
hij een lang gesprek met zijn vrouw gehad.
Daarbij had zij zich laten ontvallen, dat zij ken
nis met een anderen man had aangeknoopt. Er
was toen ruzie gekomen.
Ze was al boos. omdat ik de proefvaart met
de Oranje moest meemaken. Dat had ik haar ver
teld, toen ik pas thuis was.
Pres.: Dat begrijp ik niet. Zij vertelde u, dat
Bij met andere mannen ging. Zij kon u dus mis
sen als kiespijn.
Verdachte gaat dan Terder met zijn lngnbrr
«erhaal. De rnale was hoog geloopcn. Toen ver.
«lachte opatond, dacht zijn rrosw blijkbaar, dat
|hU baar te l()f wilde. Zij gaf hem een duw. Ver.
ghte op zijn heart duwde haar van zich af en
vrouw viel tegen den kachel»
IJl Ik dacht, dat ze dood was.
Pres.: Maar dat is toch onmogelijk. Als Je
uw tegen de kachelplaat valt, ga je toch naar
ar »o«' en je onderzoekt, hoe het met haar is.
•l ben je nog zoo boos en al ben je een
gnan van uw harde inborst, toch help Je.
tk heb haar naar bed gedragen. Ik dacht
•erst, dat ze bewusteloos wss.
Pres.: En hebt v bet hoofd en de polsen nat gt-
gnsakt?
Neen, dat had verdachte niet gedaan. Op het
Dnopgemaakte bed hsd hij hasr neergelegd.
Pres.: Wit dei u?
Ik ging naar de voorkamer, zegt verdachte.
Ik liep heen en weer. Drie kwartier liet Ik haar
liggen en ik dacc.: Misschien komt ze bij.
Pres.: Maar een dokter haaide u niet. Dronk u
ln dien tijd borrels?
Verd.: Een paar.
Pres Ja. ja, u zorgde wel voor u zélf, maar
Biet ïobt uw yrpuw.
Binnen een half uur worden de deuren weer
geopend. In den tijd, dat de deuren gesloten wa
ren, heeft verdachte verteld hoe hij het lijk van
zijn vroyw in stukken heeft gesneden.
Verdachte vertelt dan wat er na 22 Juni is ge
beurd.
Op 23 Juni bezocht hij 's middags om drie uur
een café; om acht uur had hij een gesprek met
den broer van zijn vrouw voor de woning in de
Ptjnackerstraat, Weer bezocht hij 's avonds een
café; met eenige kennissen ging hij naar zijn wo
ning, waar in een der kamers het lijk van zijn
vrouw lag.
Pres,; U hebt zelfs het huis nog laten zien. Een
kamer was op slot. U zei toen, dat Marie weg
was naar Rotterdam en dat zij den sleutel had
meegenomen. Dat was tocK gevaarlijk.
Och ja, zegt verdachte.
Den volgenden dag, 24 Juni, kocht hij den hut
koffer en ging daarmee naar huis. Denzelfden
dag omstreeks 6 uur vroeg hij zijn buurman
hem te helpen met het naar beneden brengen
van den koffer. K. reed weg met twee koffers
in zyn huurauto, 's Nachts arriveerde hij bij zijn
zuster te Deventer, nadat hij te Garderen een
aanrijding had gehad, naar hij verklaarde. Hij
bleef bij zijn zuster tot 12 uur 's middags en reed
toen terug in de richting Amsterdam. Weer be
zocht hij onderweg eenige café s en bij Ter-
schuur onder Barneveid laadde hij de koffers
met hun luguberen inhoud uit en verstopte ze
onder struikgewas.
Na dezen afgrijselijken tocht was hij op 26 Ju.
'ni weer te Amsterdam. Van 27 tot en met 29 Juni
maakte H. als hofmeester den proeftocht met de
Oranje mee. Na zijn terugkomst ging hij naar
Amsterdam terug, verkocht zijn inboedel, logeer,
de in hotels, bezocht op 3 en 4 Juli de kermis te
Laren en vertrok in den vroegen ochtend van 5
Juli met de Johan do Witt haar Indië.
Aan boord maakte ,hij weer kennis met een
vrouw, een handschoentje. Weer werd hij ver
liefd en hij schreef over deze episode een dag
boek. In Indië ging hij weer een bezoek brengen
J>ij het meisje, met wie hy wilde trouwen....
Korten tijd later werd hij in Indië gearresteerd.
Het inleidende verhoor van verdachte is hier
mee ten eindt.
De eerste getuige is een soldaat. De man was
10 Augustus aan het bramenzoeken in de buurt
van Terschuur. Getuige beschrijft met enkele so
bere woorden, hoe hij onder het struikgewas den
koffer vond en hoe deze geopend werd. Hij ver
telt van den schrik bij het zien van den lugube
ren inhoud; een deel van een in verregaanden
staat van ontbinding verkeerend lijk. De koffer
lag achter het prikkeldraad. Hij was loodzwaar
en moeilijk te hantëeren. Verdachte had de koffer
op die plaats kunnen krijgen, doordat het terrein
ter plaatse helde.
Een volgende getuige bevestigt de verklaring
van den eersten getuige, met wien hij samen
aan het bramenzoeken was.
De heer J. Westrik, burgemeester van Barne
veid, had als hulpofficier van justitie het eerste
onderzoek ingesteld. Getuige had ai het moge
lijke gedaan om den tweeden koffer te vinden,
een bruin leeren, die volgens verdachte de rest
van het lichaam bevatte en ook door K. daar was
verstopt. Er is lang gezocht, maar deze Singa-
pcre-koffer is niet gevonden.
Mr. De Blécourt: Er had zich zelfs een hel
derziende aangemeld.
Een politieagent uit Barneveid beschrijft den
inhoud van den koffer. Met den romp vond hij
er ook eenige dekens, een vloerkleedje en wat
kleeren in met het waschnummer 273.
Dr. B. J. Mansens, prosector te Utrecht, had
den romp onderzocht en geschouwd. Hij had drie
steekwonden in de borst gevonden; één steek
had het hart doorboord. Ook toonde het lijk on-
derhuidsehe bloeduitstortingen, die kort vóór
den dood waren ontstaan.
Verdediger mr. Kokosky: Waarom is de steek
wond bij het leven toegebracht.
De dokter had dit vastgesteld uit de zware
verbloedingen in de weefsels. De vrouw moet
dus nog geleefd hebben, toen de steken werden
toegebracht.
Verdediger: En wanneer zijn de blauwe plek
ken door stompen of knijpen toegebracht?
Dr. Mansens: Ook kort voor dert dood intrad.,
De steken, aldus verklaart deskundige nog,
waren met vaste hand toegebracht.
Mr. Kokosky:-Kunnen de steken niet zijn toe
gebracht dadelijk nadat de dood was ingetre
den?
Deskundige blijft erbij, dat de steekwonden
zijn toegebracht tijdens het leven van de vrouw.
Dr. Hulst, politiedeskundige uit Leiden, licht
zyn rapport aldus toe:
Wanneer wy een meening moeten geven
omtrent de doodsoorzaak en genige andere pun
ten, alleen op grond van onze eigen waarnemin
gen, dan moet hierbij de restrictie worden ge
maakt, dat deze meening ten deele zou kunnen
worden gewijzigd door kennisneming van de be
vindingen der Utrechtsche deskundigen.
Als vaststaand mag worden aangenomen, dat
voor den docd een groot bloedverlies is geleden,
daar in de Hjkdeelen, behalve ln den streek van
den linkerschouder, geen bloed is gevonden. Daar
niet het geheele lichaam is gevonden, is het niet
met volkomen zekerheid te zeggen, welke facto
ren tot deze „bloed-armoede" hebben geleid, doch
daar een steek in de borst, gedurende het leven
toegebracht, in het hart is gedrongen, en dit aan
voor- en achterzijde heeft doorboord, bestaat zeer
zeker de mogeljk.ieid, dat deze steek doodeiyk
Is geweest. Mogelijk kan bet rapport der detkunr
middag 12 uur.
Barometer WJ 0 gr. Cela.
Therm, la da schaduw
Maximum temperatuur
Minimum temperatuur
Windrichting en kracht
Bewolking der lucht
24 April.
10O$7' mbar.
752.1 m.M.
tt.O'CL M*F.
24.4*C. 7«-r.
14.0*0. 57T.
Ooet 1.
Zw. bewolkt
25 April.
1009.0
755.»
9.0* C.
20.2* C.
0.O*C.
Weet 3.
Motregen.
m.M.
«•F.
««•F.
4t'F.
m.M. kwik Ia 1 mbar.
Hat dunne pijltje geeft dan stand
van da vorige opgaaf.
A
Vry'dag 26 April.
Zonso. gang 4.41 Zonsondergang 7.1B
Afnemende maan.
Vaartuigen van Zonsondergang tot Zonsopgang,
Rijwielen en Motorrijtuigen,
uit 's morgens 4.11 aan 's avonds 7.46
digen uit Utrecht, wanneer zij byvoorbeeld bloed
in het hartzakje en in de linkerborstkas hebben
aangetroffen, hier een meer positieve conclusie
mogelijk maken.
Dat de twee steken ln de linkerborstkas grdn-
rende het leven zyn toegebracht, mag als zeker
worden aangenomen, verklaart dr. Hulst. Om
trent de wond ln de rechterhelft Tan de borst be
staat eenige twjjfel.
Acht u het verhaal van verdachte, dat de
vrouw gevallen is en toen dood was, aannemeiyk?
vraagt de officier.
Neen, antwoordt dr. Hulst. Dat is m.i. on-
aannemeiyk.
Mr. Kokosky; Maar is het niet mogelijk, dat K.
werkeiyk'den indruk kon krygen, dat zijn vrouw
dood was?
Dr. Hulst: Laat ik eens heel ver gaan en aan
nemen, dat de vrouw bewusteloos was. Dan is
het natuurlijk, dat hij den indruk kreeg, dat zij
dood was, hoewel het verschil gemakkelijk te con-
stateeren is.
Mr. Kokosky: Maar er zijn meer voorbeelden
van menschen met zeer dunne schedels, eierschaal
schedels. We weten van den schedel van de vrouw
niets af. Misschien is ze inderdaad gevallen, tegen
den slaap bijvoorbeeld, en diep bewusteloos ge
worden. K. is vry sterk en misschien heeft hy
haar met kracht tegen de kachel gesmeten.
Deskundige: Met absolute zekerheid kan over
den schedel niets worden gezegd, Het hoofd is
nog steeds niet gevonden.
Het psychiatrisch onderzoek, door de zenuw
artsen dr. S. P. Tammenoms Bakker en dr. F.
Grewèl verricht, leidde tot ,de conclusie, dat ver
dachte toerekeningsvatbaar is. Onafhankelijk van
de daad beschouwd, verklaren deze deskundigen,
dat verdachte weinig moreel voelend is. Hij heeft
een grooten hang naar prikkelende middelen, zon
der dat hij een narcotomaan is. K. heeft een groo-
te fantasie en hij moet worden beschouwd als
iemand met zekere psychopathische trekken. Ir.
vele opzichten is hij een onuitgegroeide persoon
lijkheid, die lijdt onder conflicten tusschen zijn
h ntasieieven en de eischen van de werkeiykheid.
Deze ziekeiyke bijzonderheden zijn echter naar
het oordeel van de deskundigen niet zoo sterk
uitgesproken of gekleurd, dat verdachte zou lij-
uen aan een ziekelijke stoornis of gebrekkige ont
wikkeling van de geestvermogens. Deskundigen
hebben ook niet de overtuiging gekregen, dat de
bovengenoemde psychische bijzonderheden nood
zakelijk tot de daad hebben moeten voeren.
Over het gedrag tijdens de daad en daarna
uiten de psychiaters zich met groote reserve, daar
zij vele mededeelingen van verdachte onbetrouw
baar achten. Het geheele gedrag na den moord
wijst niet op een sterk nerveus wan-evenwicht.
Niet blijkt, dat de steken aarzelend zyn toege
bracht.
Hoewel er van een roes tijdens bet plegen vnn
het feit niet gesproken achUnt te kannen worden,
zal de groote hoeveelheid alcohol, dia verdachte
heeft gebruikt, zyn inTloed hebben gehad op de
handelingen van verdachte.
De deskundigen namen aan, dat bij dezen zeer
actieven man, na^at dé moord was gebeurd, het
geheele gedachtenleven werd beheerscht door:
Hoe krijg ik den boel weg
Deze uiterst weinig gevoelige,, zeer' beweegiyke,
Impulsieve, maar toch niet verstandiger man heeft
in de manier, die hy heeft toegepast, het middel
gezien om de sporen van zijn daad uit te wis-
schen. Ook, in het weinig doelbewuste autorijden
met de koffers zien de psychiaters geen normale
handeling, doch een besluiteloosheid en uitstel
len van de beslissing over de plaats, welke het
meest geschikt zou zijn om de gevolgen van zj)n
daad te doen verdwijnen.
De verdediger, mr. Kokosky, zegt dat hy zich in
geen enkel opzicht met het rapport kan vereeni
gen.
U bent m.I. te veel afgegaan op de stukken,
zegt-Rij. U somt vele psychopathische trekken op
en toch komt u tot de conclusie, dat verdachte vol
komen toerekeningsvatbaar is. Voor u had het dos
sier een gesloten boek moeten blijven.
Deskundige dr. Bakker zet zUn meening om
trent de psyche van K. nader uiteen en de officier
merkt op. dat de deskundige voor zyn onderzoek
toch moet weten met wat voor soort man Wj te
doen heeft. Hoe meer hy van den man weet, hoe-
beter.
Een lang debat tnascben den verdediger en dr.
Bakker ontspint zlcb, «onder dat er overeenstem
ming wordt bereikt De £e*kandlge blUtt erbjj, «lat
verdachts volkomen toerekenbaar Is enjd» verde
diger stelt ziek op het staadput, dat toch toatotan
•te van vsrmladsrd toerekeningsvatbaar Boet
worden gesproken.
MJJn bedoeling is, beslnit ar. Kokoskr, Ses
ander onderzoek naar verdacktes gesetvermo.
gras Ie verzoeken.
Het verhoor van de deskundigen is hiermee Urn
einde en de rechtbank pauzeert.
Het ln Frankrijk geopperde plan de contra-
bande-contröle der geallieerden uit te breiden
tot de luchtvaart, heeft in Engeland ook ln de
pers terstond groote instemming "gekregen.
Voor toepassing van deze contróle zouden bur
gerlijke vliegtuigen, waarvan kan worden ver.
ondersteld, dat rij contrabande vervoeren, ge.
dwongen moeten'worden in een luchthaven, wel
ke daartoe zou wordèn aangewezen, te landen.
De Fransche en piitsche ministers voor de eco-
mische oorlogvoering heeten reeds samen te
hebben overlegd, hoe deze maatregel het best
kan worden uitgevoerd.
In dit verband wordt in Engèland druk ge.
sproken over den dienst van de K.L;M. naar
Lissabon, die een Nederlandsche, maar uiter
aard ook Duitsche verbinding vormt voor den
dienst van de Amerlkaansche clippers, welke
tusschen Amerika en Portugal vliegen. Men wget
hier niet, of de toestellen contrabande van" Lis
sabon naar Nederland en verderpp ^ervoeren,
maar men denkt, aan de mogelykhéld daarvan
met het oog op de ervaringen, welke men heeft
opgedaan met den gewonen, postdienst via neu
trale landen met Duitschland. Duitsche artike
len van hoogen prijs, zooals wetenschappelijke
en geneeskundige instrumenten, kunnen, zoo
oordeelt men te Londen, met de bestaande lucht,
verbinding naar Amerika worden vervoerd en
op dezelfde wijze kan het Amerikaansche geld,
dat de geallieerden als contrabande moeten be
schouwen, naar Duitschland komen.
In gezaghebbende kringen wezen wij er op.
dat de K.L.M. zeker niet de luchtlijn is, welke
Duitschland in de eerste plaats voor dat doel
zou gebruiken, omdat het zelf een voortreffelij
ke verbinding heeft naar Lissabon over Rome
en Barcelona, die verre bjijft van geallieerd ge.
bied, terwijl de, K.L.M. over geallieerde jcusten
en vaarwaters gaat. Het belang van Duitschland
bij den K.L.M.-dienst kon dus niet groot zijn, leg
den wij uit.
Men wees er ons op, dat de noodzakelijkheid
om de blokkade met de uiterste nauwgezetheid
en zekerheid toe te passen, geen anderen weg
open laat dan alle mogelijke kanalen, waarlangs
contrabande Duiischland kan bereiken, te ver
sperren. De autoriteiten zijn blijkbaar voorne
mens zoogenaamde avicerts Jn te stellen, zooals
er reeds navicerts zijn voor de koopvaardij als
bewijs, dat de vrachten niet voor den vijand be
stemd zijn. Door van zulke avicerts gebruik te
maken, verklaart men te Londen in gezagheb
bende kringen, zou de vertraging in den lucht-
dienst worden voorkomen.
Voor de Bossche rechtbank heeft vandaag te
rechtgestaan de 31-jarige A. H. uit Waalwijk, die
er van wordt verdacht, dat hij op 22 November
te Sprang Capelle de vrouw' van N. T. door mes
steken heeft getracht van het leven te berooven.
H. had den geheglen ochtend bil de vrouw
doorgebracht, terwijl naar man op het land
werkte, tegen den middag kregen H. en de
vrouw ruzie. De man heeft de vrouw aangeval
len en met een mes bloedend verwond.
Verdachte beweerde „echter, dat hij de vrouw
niets had gedaan en dat hU was vertrokken,
zonder dat er iets was gebeurd.
Na een uitvoerig verhoor- eischte de officier
van justitie 4 jaar gevangenisstraf. Uitspraak
over 14 dagen.
Wegens het veroorzaken van dood door schuld
heeft de 23-jarige schipper van een motorschip
voor de Haagsche rechtbank terecht gestaan.
Op 26 Juli is tusschen het motorschip Tijd
stroom en een roeiboot, waarin een kapelaan en
verscheidene jongens zaten, op het Galgevkater
bij de uitspanning De Vink een aanvaring ont.
staan. De roeiboot werd overvaren, ten gevolge
waarvan de inzittenden te water raakten en
twee iongens verdronken.
De schipper Is thans door de Haagsche recht
bank vrijgesproken.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen naar Fpederiksoord
ds. J. G. Steenbeek ts Denekamp. Naar Wes-
terbork ds. M. Hoekstra te Scherpenzeel (Fr.).
Geref. Kerken. Aangenomen naar Warna de
heer J. S. v. d. Bos, candidaat te Leiden.
Nu de Friesland-voor-FInland-actie zoo goed
als beëindigd is, kan worden gemeld, dat een
bruto.bedrag van ruim ƒ40.000 is ingezameld,
waarbij dan rog komt wat in enkele grootere
gemeenten zelfstandig werd afgedragen, plus
de soms belangrijke giften aan de provinciale
afdeeling van het Roode Kruia, zoodat Friesland
alleen in totaal 50.000 voor Finland heeft ge.
offerd, vermoedelijk een record voor een liefda
dig doel zoo ver bulten onze grenzen. In een
dorp van nog geen duizend zielen werd f 500 bij.
eengebracht. Alle standen en richtingen hebben
hun sympathie voor Finland tot uiting gebracht
en op ontroerende wUze kwamen soms de giften
binnen, zooais -het zakje met 308 halvë centen,
dat esn óüde vrouw met bevende hahd op de of-
ferschaal deponeerde. Ook l« er lftt verhaal van
den boer, die aan da collectanten, zyn b. 'toe
op (tal aanbood.
De Standaard, het toonaangevende Viaunsche
dagblad, publiceert een uitvoerige beschouwing
van de hand van baron R. de Kerchove d'Exaerde,
vlce-voorzltter van de Kamer van volksvertegen
woordigers, over de economische aamenwerking
tusschen Nederland en België.
Dit artikel is niet in een juichtoon gesteld, en
schijnt eerdei geschreven te »yn om een domper
te zetten op het enthousiasme van te ijverige
voorstanders van een gemeenschappeiyke Bel
gisch—Nederlandsche economie. De schrijver is
natuurlijk zeer verheugd over de kentering ten
goede, die zich de laatste jaren in de verhouding
tusschen beide landen heeft voltrokken, maar bfj
een economische samenwerking kin noch mkg
men de belangen van den landbouw over het
hoofd zien. Het is verkeerd te meenen, dat België
vóór alles een industrieel land is. De land-.en tuin
bouw is minstens evpn belangryk als de nyver-
held, en Juist deze omstandigheid schijnt men bij
elke onderhandeling uit het oog te verliezen. Een
economische samenwerking is alleen mogeiyk
„indien in beide landen eeriyk en ioyaal wordt ge
streefd naar werkelijk begrijpen van elkanders
levensnoodwendigheden". Bij het afsluiten van
handelsverdragen met Nederlanders zijn de Bel
gische onderhandelaars steeds teruggekomen met
vele voordeelen voor de industrie maar met vele
nadeelen voor den land- en tuinbouw. Tot dezen
wantoestand hebben de opeenvolgende Belgische
regeeringen sihds 1920 krachtig bijgedragen.
Tegen een dergelijke verkeerde mentaliteit hebben
de landbouwvertegenwoordigers in het parlement
niet opgehouden te protesteeren, echter geheel
zonder resultaat.
De heer De Kerchove vestigt er de aandacht op,
dat 'einde Mei het contingenteerlngsaccoord, dat
België met Nederland gesloten heeft, vervalt, en
het is derhalve hoog tyd aan dè hellingen van
den land- en tuinbouw te denken. Hy gaat van
de stelling uit, dat de binnenlandsche markt in
de eerste plaats moet voorbehouden blijven aan
den binnenlandschen producent, en aat de kost
prijs van het eigen product de maatstaf moe* zyn
voor de te volgen handelspolitiek.
Alleen wanneer de marktprijs van de binnen
landsche producten boven den kostprijs zou
stijgen, zou hierin een aanwijzing te vinden zyn
van een werkelijk tekort, en zou de import tegen
normale prijzen van dergelijke artikelen te recht
vaardigen zijn. Bovendien moet het beheer van de
contingenten In eigen land behouden blijven. Tot
nu toe was alleen Nederland, en wel de Neder
landsche groenteacentrale, meester over de con
tingenten.
Tol-unie
Aangaande een eventdeele tol-u^everwijst de
heer De Kerchove met instemmingSiaar een uit
lating van het orgaan De Boer, dat zich sterk
keert tegen de meer en meer ingang vindende
meening. volgens welke Nederland en België el
kander economisch zouden aanvullen. Op land- en
tuinbouwgebied is dit allerminst het geval, „en
een tol-unie zal derhalve tot het rijk der onmoge
lijkheden blijven behooren zoolang de land- en
tuinbouw van België niet Jn de gelegenheid wordt
gesteld met geiyke wapens, dus met denzelfden
steun als de Nederlandsche, zijn levensbestaan te
verdedigen". j
Het besluit van den heer De Kerchove d'Exaer
de luidt ais volgt: „De tijden zijn rijp om op dit
stuk, in een geest van cultuur-solidarileit, te
onderhandelen, maar waar één der contracteeren-
de partyen de dupe zou worden, kan geen sprake
zijn van hartelijke solidariteit".
In Haarlem is vanmorgen een lncbtbeschrr-
mingsoefening gehouden, die om twee redenen
een bijzonder karakter droeg, ln de eerste plaats
moest de geheele bevolking meewerken en ten
tweede was het aiet bekend op welk tydstip de
oeiening zon worden gebonden.
Om 11 uur loeiden plotseling-de sirenes en op
hetzelfde oogenbiik werd het openbare leven stil
gelegd. Met uitzondering van begrafenissen wérd
het geheeie verkeer gestaakt; alle passagiers van
trams, autobussen en auto's stapten uit en zoch
ten een schuilplaats in kelders, portieken en win
kels. De politie, die voor het eerst stalen helmen
droeg, zag nauwlettend toe, of iedereen mede
werking verleende en het resultaat was zoo gun
stig, dat geen enkel proces-verbaal behoefde te
worden opgemaakt.
Op hetzelfde oogenbiik hieldrn vele groote be
drijven eveneens een oefening in luchtbescher
ming, zoodat mag worden gezegd, dat geheel
Haarlem aan de massale oefening heeft deelge
nomen. Om 11.22 uur loeiden de sirenes opnieuw,
ten teeken dat het alarm was geëindigd. Het ver
keer zette zich in beweging en de treinreizigers,
die zich op weg naar het station van hun vervoer
middel zagen beroofd, haastten zich naar den
volgenden trein, daar de diensten der Spoorwegen
niet waven gestaakt gedurende de Haarlemsche
oefeningen.
De proef, die uitstekend Is geslaagd en de eerste
van deze soort in ons land was, werd door tal
van autoriteiten uit het geheele land bijgewoond
MINISTER ALBARDA IE ARNHEM,
De minister van Waterstaat, ir. J. W. Albarda,
heeft vanmiddag een bezoek gebracht aan de in
richtingen- der K.E.M.AL te Arnhem. De minister
was vergezeld van defi directeur generaal der
electriciteitsvoorziening, den heer G. J. T. Bakker.
SPERTIJD TERRAZZO.BEDRIJF.
In de Nederlandsche Staatscourant van heden
is een beschikking van den minister van Econo
mische Zaken gepubliceerd, waarby wordt over
gegaan lot het instellen van een spertyd op
grond van de Vestigingswet Kleinbedrijf 1937
voo'r het terrazzo-bertrijf.
Met ingang van 26 April 1940 is hêt derhalve
verboden een inrichting, bestemd of mede be.
stemd voor de uitoefening van dezen bedryfstak
te vestigen of uit te breiden zonder -vergunning
van den minister van Economische Zaken.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen naar Zallbonwnel
ds. A. Noorman te Borculo.
Geref. Kerken. Aangenomen naar St. Pancraa
Heer Hugowaard de heer A. Verschoor, candidaat
en hulpprediker te Amsterdam.
Chr. Geref. Kerk. Beroepen naar Alphen a.d.
Ryn dl. J. v. Doorn, te Ouderkerk a.d. Am stel.
