De spoorlijn van Dombaas bedreigd.
Prinses Juliana
morgen 31 Jaar
Britsehe pers
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Film van het
Noorderfront.
Voss in Duitsche
handen.
hevig ongerust.
Het slagkruiserplan.
De voornaamste
voetbal-uitslagen
Directeur van De Misthoorn
gearresteerd.
Opperste oorlogsraad
weer bijeen.
De Volksraad adviseert
tot aanneming.
Maandag 29 Ajjril 1940
79e Jaargang, No. 20309
AALESUND
Radio-rede van Prinses Juliana
naar Indië.
WEERVERWACHTING
De Bilt seint;
wÊrW'
In 10 Downing Street.
-
Zij pleit voor grooter actie
en regeeringsverandering.
Directeur F. Tl ETER -
Bur. Mackt 31. rel. 274
Postgiro «400.
Een door de. Noren opgeblazen brug.
-fö. X.
landingstroepen voor Noorwegen,
Fytfrischen gaan aan boord van een expeditieschip
'Akèrshut aan dé Oslofjord, het Duitsche hoofd-
kwartier.
Dé Daitechers hebben een aanml ondernomen
op Voss en wel ran de Hardhnger-fjord en san
Bergen nlt. Voos is n.l. het hoofdkwartier ran do
Noorsche strijdkrachten, die Bergen san de land-
zijde omsingelen. Het ligt zestig kilometer ton
noord-oosten Tan Bergen. De Duitsche zeestrijd
krachten drongen jan de znld-knst de Hardangcr-
fjord ten zuidoosten ran Bergen binnen en zetten
eenheden aan land in de kleine haTens Eide en
Dltlk. Dit geschiedde Zaterdag; deze landings
troepen z(jn Zondag noordwaarts getrokken naar
Vost, terwijl Dnltsche troepen nlt Bergen den aan-
Tal naar het Oosten zijn begonnen langs den
spoorweg naar Voss. Volgens het Noorsche leger-
bericht is Voss door de Duitsehers hezet. Een om-
TangrUke Dnltsche gemotoriseerde colonne, die
Toorwaarts trok nlt Oslo naar de HalUngdal-TaUei,
is tijdelijk door Noorsche troepen opgebonden bU
GulsTik, op M kilometer ten noordwesten Tan
Oslo.
Volgens de laatste berichten heelt een Duitsche
gemotoriseerde colonne uit Tynset den bergpas
bU Kvikne bereikt en daarmee tweederden van
den afstand naar Uitberg afgelegd, waar het doel
is, den vitalen spoorweg van Dombaas naar Sto-
ren af te snijden. Ulsberg ligt '75 kilometer ten.
noordwesten van Röros en 45 kilometer duidelijk
van Stören. De berichten wijzen er volgens United
Press op, dat de Duitsche colonnes den eersten
ernstigen tegenstand Ontmoet hebben, nadat sij
den tocht bergafwaarts begonnen waren uit den
bergpas van Kvikne naar den spoorweg.
De Duitsehers controleeren nu alle telefonische
verbindingen van Röros. Dit wordt ook bewezen
door hat feit, dat Zondag United Press voor het
eerst geen telefonische verbinding met Röros kon
krijgen.
De Noren hebben de spoorwegbrug te Orvos,
zevep kilometer ten noorden van Röros,, opge
blazen; waardoor de Duitsche opmarsch tijdelijk
werd vertraagd.
Uit „argena In Noorwegen" werd Zondag door
Beater gemeld:
Duitsche bombnrdémtnteTliegtuign» hebben
tijdens het jreekelnde een.nienWs reeks hiebtnnn-
Tullen boren; Noorwegen ondernomen. De onver
dedigde eind Aalesund, ongereer km. ten
noorden Tan Bèrgen, onderging verschrikkelijke
aantallen, die rhim twee aur duurden. Us rile*
tnlgen Tlogen hèen en weer over de stadiën wier
pen bommen van 500 pond neer. Veel particuliere
huizen Werden Tolïtomem verhield en een groot
aantal andere werd onbewoonbaar. Een groote
kerk, op welker dak duidelijk een enorm kruis
was geschilderd, kreeg een treffer ran een laag-
Tllegend toestel. Op straat loopende menschen
en talrijke hnizen werden met machinegeweer-
runr hrelookt. Roode Krnls-prrsoneel, dat tracht,
te gewonden te redden, moest dekking zoeken
voor het felle machlnrgeweerrunr. ïotzooTer het
Noorsche bericht.
Het D.N.B. meldt:
Naar aanleiding van het Reuterberlcht over be-
weerde Dnltsche InchlaanTallen op de onbescherm
de Noorsche stad Aalesund wordt Tan beTorgde
zijde verklaard, dat herhaaldelijk dnidelljk rast-
gesteld is, dat Dnitsche vliegers slechts militaire
doelwitten bdmbardeeren en steden en andere
plaatsen slechts aanvallen, wanneer deze door
mUltalre besetting tot militair doelwit zijn ge
worden.
Het vertrouwen in Duitsche kringen, dat
Duitschland er in de volgende tien dagen in zal
plagen, den geallieerden weerstand in centraal-
oor wegen te doorbreken, is zeer toegenomen,
toen het communiqué van.de opperste legerleiding
voor Se eerste maal hét Duitsche publiek bekend
maakte 'met hét feit, dat de Duitsehers de afgé-
ioopen v^f dagen in den strijd ^gewikkeld zijn
met Britsehe troepen in de omgevifff^Sfir-Trond-
heim. i
De opperste legerleiding, die in haar com
muniqué van groöte successen gewaagt bij Lille-
hammer en Steinkjer, maakte gebruik van de
gelegenheid-van Ribbentrops aankondiging van
een witboek,dat immers gedeeltelijk gebaseerd
is op documenten, die bij de Britten in Lilleham-
mer gevonden zijn om de Duitsehers voor het
eerst op de hoogte te stellen van het nieuws, dat
de Engelschen opereeren n centraal-Noorwegen.
Prinses Juliana hééft vanmiddag te één uur
voor de Nirom het woord gericht tot de luisteraars
in Nederlandsch-ïndië, zulks in haar kwaliteit van
voorzitster van het Nederlandsche Roode Kruis,
in verband met de aanstaande Roode-kruisvveek in
Indië.
Duittcht infanterie in opmarsch, ergens in
Noorwegen.
Verwachting geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer 19 uur;
Betrokken tot zwaar bewolkt met plaat
selijk mist, later tydel|jk brekende be.
woiking, geen neerslag van beteekenis,
zwakke tot matigen in het Noordoosten
tijdelijk krachtige, Zuidelijke tot OostelU-
ken jfrfnd.
Vi
In weerwil van den zorgelijken tijd waarin wij leven tal morgen in ons
land de vlag worden uitgestoken. Want dan viert Nederland den 31-sten ver»
jaardag van Prinses Julidna en hechter en inniger dan in normale tijden
schaart zich thans het Nederlandsche volk rond de Koninklijke Familie, die
immer de stuwkracht is geweest voor de handhaving van de beste Nederland-
sche tradities, ivaaryan thans (ie onafhankelijkheid het zwaarste weegt.
Direct na de mobilisatie is het Prinselijk Gezin van zijn tehuis in Soestdfjk
naar Den Haag verhuisd, opdat ook Prinses Juliana zich aldus doeltreffender
zou kunnen wijden aan den arbeid van het Nederlandsche Roode Kruis en het
Nationaal Fonds voor Bijzondere Nooden, van wélke instellingen Prinses Juliana
het presidium bekleedt en welke arbeid thdns meer dan ooit steun behoeft,
Elke week bezoekt Prinses Juliana trouw de bestuursvergaderingen van
deze organisaties en ook overigens is zij er met toegewijde belangstelling
voor in de weer al dringt daarvan nief zooveel door naar buitenTevens
heeft Prinses Juliana als uitvloeisel van. de bijzondere omstandigheden direct
het initiatief genomen tot oprichting van het Algemeen Steuncomité 1939,
waarvoor zij eveneens de meest geschikte personen v om zich heen heeft
kunnen groepeereri.
In onze constitutioneelt.. monarchie heeft d<B Kroonprinses geen taak en
al heeft Prinses Juliana die blijkens haar belangstelling voor alles, wat er
in 'Nederland gebeurt, gevonden in de voorbereiding op haar toekojastigi
taak als Koningin, zij kan aldus moeilijk indruk maken door for^ahiedaden,
waarvóór sommigen dikwijls zoo gevoelig zijn. Het Nederlan^sFhe volk als
geheel kan daarom des te meer waardeeren haar „voorbeeld" als mensch; en
als democratisch volk bekommert het zich eer om hét karakter dan om de
wijsheid, die men van de ministers verlangt, die. tenslotte verantwoording ver
schuldigd zijn aan de Kroon, waarvan de waardigheid, door karakter wordt
bepaald.
Het bovenal hartelijk en eenvoudig echt Nederlandsch karakter van onze
Kroonprinses hebben wij weer béter leeren kennen door de radio-uitzending
hvan het huiselijk kerstfeest van de Prinselijke Familie, welke uitzending was
•bedoeld en zoo ook ten volle is gewaardeerd i- als blijk t;an medeleven met
onze soldaten te velde.
f»
Foto Ziegler.
onze Prinses nog lang vööt ons vólk bespaar ét blijven tot handhaving
en versteviging van de schoonste Nederlandsche tradities, waarvan zij ore
volk door haar voorbeeld zoo goed, kan doordringen.
IMdeeUu
DWSÖOS i—0r VSV—Héte riem 4—0;
RFC—Blauw Wit 0—1; ADO—'t Gooi
40; Ajax—Stormvogels 30.
Afdaling II.
DFC—HBS 4—2; RFC—Xerxes 7—1;
CVV—Feijenoord 23; Sparta—VUC
9—3; DHC—H=rmes-DVS 2—2. f
t Aldeeling III.
NECHeracles 51; Go AheadTu«
bantia 32; Ensch. Boys—Enschedé
24; Hengelo AGOW 2—2; Wageningen
Quick 4—3.
Afdeelifig IV.
NOAD—MVV 4—1; Eindhoven—Lim-
burgia 32; NAC-r Roer mond 5—3; BW
Helmond 1—2. Juliana—Willem II 30.
Afdeeling V.
Be QuickVelocitas 33; Heerenveen
GVAV 2—4: HSC—Veendam 0—2;
Leeuwarden—WW 21; SneekAchilles
2—1.
De politie te Jutfaas heeft Zaterdag in opdracht
van de Haagsche recherche een inval gedaan in
de woning van den heer N., directeur van het anti-
semietische blad De Misthoorn. Verschillende
brochures en geschriften Werden in beslag ge
nomen en de heer X. werd gearresteerd. De heer
N., die in het Algemeen Politieblad gesignaleerd
stond, vertoefde veel in bet buitenland, zoodat de
politie niet eerder in de gelegenheid was de hand
op hem te leggen.
Zaterdag is In Londen de negende vergadering
gehouden van den oppersten oorlogsraad. Frank
rijk was v vertegenwoordigd door Reynaud,
Daladier, Campmchi en Evnac, /die vergezeld
waren van Corbin, generaal Gamelin, admiraal
Darlap en generaal VuUlemin.
Engeland was vertegenwoordigd door Cham
berlain. Halifax, Churchill. Stanley en Hoare» oie
vergezeld waren van sir Elexa .der Cadogan, sir
Cyril Newall. sir Dudley Pound en sir Edmund
Ironside. Ook de in Londen aanwezige vertegen
woordigers van de Poolsche en Noorsche regee
ringen namen aan de besprekingen deel.
De vergadering, welkt een voortzetting was
van de eerder in de week gehond n bijeenkomst
in Parijs, werd gehouden in Downing Stree. no.
10, om halfdrle 's middags. In een korte bijeen,
komst bereikte de raad eenstemmigheid over een
aantal kwesties, voortspruitende uit de huidige
fase van dén oorlog. De raad bestudeerde de ver
schillende altnaties, welke in de naaste toekomst
knnnen ontstaan en nam -nota tan de maatregelen
welke ontworpen ztfu om aan situaties het
fcoold te bieden.
LONDEN, 29 April. (Part.) Nu hetniyuw» tan
het oorlogsfront voor do geallieerden steeds on.
gunstiger wordt de bekende hoofdredacteur
van de Observer J. L. Garvin, spreekt zelf»
van een plotselinge en ernstige crisis begint
df politieke oppositie en beginnen ook leden van
dé conservatieve partij ontsteltenis aan den dag
te leggen. De pers toont zich ook ongerust, boe
wél zij in de meeste gevallen beproeft, vertach.
teelde verklaringen te geven van de tegenslagen,
die de geallieerden op het nieuwe oorlogsterrein
ondervinden.
pe News Chronicle pleit voor èen stout-
moedige poging, Trondhjem aan de Duitsehers te
ontnemen, een taak, die aan de vloot zou moeten
wdrden opgedragen. Het blad wil een Narvik-vic-
tome. zien.
Een deel van de pers en van de politici geeft
uiting aan de vrees, dat het oorlogskabinet ge
neigd is, den oorlog in Noorwegen te beschouwen
als. van een secundair belang. De N.e w s Chro
nicle komt krachtig in verzet tegen deze opvat
ting, evenals tegen het inzicht, waarvan het blad
blijkbaar kennis heeft gekregen, dat zuidelijk
Noorwegen eventueel "kan worden prijsgegeven
en dat het voornaamste strategisch belang ligt in
het behouden van Narvik en het gebied eromheen
in het noorden van het land. Het blad oordeelt,
dat de campagne in het zuiden niet mag worden
opgegeven, daar dit de rampspoedigste gevolgen
zou hebben, zoowel in strategisch als In diplo
matiek opzicht, vooral in dit laatste opzicht, daar
de neutrale en niet-oorlogvoerende landen er een
nieuwe Duitsche overwinning en een nieuwe ge
allieerde mislukking in zouden zien. Het blad wil
de campagne in Noorwegen beschouwd zien als
de uiterète pi'oef van de geallieerde oorlogsleiding
Aan de stoutmoedig herd van de geallieerde strijd,
krachten en haar férmen geest kan niet worden
getwijfeld, maar het blad schijnt eraan te twijfe
len of deze eigenschappen even krachtig zijn ver.
tegenwoordigd in het oorlogskabinet.
Bovendien openbaart zich critiek op de gron
digheid, waarmee de Engelsche expeditietroepen
z(jn uitgerust. Verscheiden parlementsleden zien
in het verlpop, van den strijd in Noorwegen het
bewijs, dat de Britsehe troepen onvoldoende wa
ren toégerust en zij meenen. dat ook maatregelen
hadden moeten worden genomen tegen het Duit
sche overwicht in de lucht, dat in de eerste plaats
de voor de geallieerden hachelijke oorlogspositie
heeft geschapen. Zij vinden daafin een bevestl.
ging van hun vermoeden, dat het oorlogskabinet
de Noorsche campagne niet van den aanvang af
als een onderneming van het hoogste gewicht
heeft beschouwd, hoewel zij dat naar hun oordeel
wel degelijk is.
Ken groot deel van <Je critiek is gericht tegen
liet ministerie van oorlog, maar de regeering In
haar geheel ontkomt er niet aan, en in sommige
politieke kringen gaat men thans zoover, de ver.
wadi ting uit te spreken, dat de gebeurtenissen In
Noorwegen tot een grondige regeeringgverande.
ring zullen leiden. Men vindt daar maar weinig
troost in dé wel ferme redevoering ran sir 8a.
muel Hoare voor de radio, waarin hij zei, dat de
geallieerden den Duitwher* met alle middelen
waarover z|j bearhikken tegemoet zullen treden.
Woorden, schrijft de Manchester Gaar.
dl'an, - zijn alleen maar goedhals de daden ze
evenaren*..
In de vergadering van den volksraad lü»
denmorgen, maakte het college een aanvang mét
de behandeling In tweeden termijn van de vooi>
stellen tot versterking der maritieme riefeitaie.
Deze behandeling geschiedde in zeer snel tempo
en te kwart over elf was men hiermede gereed»
waarna een pauze Is gehouden.
Vervolgens werd een vergadering gehouden
van het college van gedelegeerden, waarna om
een uur de vergadering 'van den Volksraad werd
heropend en de regeeringsgemachtlgde, de com-
mamlant dér zeemacht vice-admiraaJ H cl f ricn,
het woord kreeg om te antwoorden op de opmèr»
klngen,. gemaakt bij^de behandeling in tweeden
termijn:
De voorzitter van den Volksyaad, mr. J, A.
Jonkman, stelde vervolgens de eindstemming aan
de orde en stelde voor. met het oog op het late
uur, de behandeling van de moties uit te stellen
tot Vrijdag a.s.
De heer Thapirin (N.F.-Parindra) deed een
tegenyoorstel om de eindstemming uit te stellen
tot Vrijdag.
Na een discussie werd het voorstel van den heer
Thamrin met 38 tegen 10 stemmen verworpen,
waaróp de heer Thamrin verklaarde, dat hJJ de
twee door hem ingediende moties introk, doch dat
zijn fractie niet aan de stemming zou deelnemen.
Ook de Indonesisch nationalistische groep ver
klaarde bij monde van den h-eer Moh. Yamin zich
van étemming te zullen onthouden.
De heeren Kasimo (P.P.K.l j, Wiwoh'O
(P.I.I.), Soetardjo .P.P.B.B.) en HoedOjO
(partijloos) verklaarden voor het ontwerp te zul
len stemmen, in het vertrouwen, dat de regeering
aan de geuite wenschen zoo spoedig mogeiyk ge
volg zal geven.
Toen daarna de eindstemming over het uit te
brengen advies aan de orde werd gesteld, verlie
ten de Nationalistische Fractie en de Indonesisch
Nationalistische groep de zaal.
Het resultaat van de stemming was. dat de
Volksraad met 38 tegen .0 stemmen adviseerde tot
aanneming van het vlootpian, waarbij de ledea
van de Nationalistische Fractie en de Indonesisch
Nationalistische Groep zich van stemming hebben
onthouden.
Nadat de bijbehoorende aanvullende begrootln-
gen zonder hoofdelijke stemming waren aange
nomen, stelde de voorzitter vast, dat de onder*
werpen, waarvoor de buitengewone zitting van
den Volksraad was uitgeschreven, waren afgehan
deld. De Volksraad heeft met algemeene stem
men gunstig geadviseerd.
Waar de memorie van toelichting is gericht tot
het Nederlandsche volk, is het Inmiddels van be
lang, dat men In Nederland weet. dat het ad vlei
weliswaar met algemeène stemmen door de aan
wezige leden ts gegeven, doch dat er in dén
Volksraad velen zUn, die van meening ztyn. dat,
naast versterking van de maritieme verdediging
van Nederlandsch-lndië en de verdere versterking
van het leger, de staatkundige, ecoAomische en
Intellectueele ontwikkeling van dit land op de
eerste plaats moet komen.
De buitengewone zitting van den Volksraad
werd hierna te tien minuten voor halfdrie ge-
siotep.
1
