bij Hjerkinn en Kvikne.
H.M. de Koningin ontvangt ridders
Militaire Willemsorde.
GOUDA
NIEUWSBLAD
OMSTREKEN
Luchtgevecht boven
Noorsche fjord.
Noorschhospitaal-
schip gebombardeerd?
Contact Drontheim-Oslo
Autorit doof Den Haag
van de
Koninklijke Familie.
GEEN HOOP MÉÉR VOOR
DÉ WILLY SCH. 61.
Joego Slavië en de oorlog.
Tegenstrijdige berichten.
Persoonlijk woord van de
Grootmeesteresse
der M.W.O.
Militaire beschouwingen
'uit Engeland.
Dinsdag 30 April 1940
79e Jaargang, No. 20310
winan. i
Het werk der Sunderlands
Ten Noorden van Drontheim
Resumé
BERLIJN, 30 April. (D.N.B.) Het
opperbevel van het Duitsdie leger deelt
mede:
De van Oslo over Tynset naar het
Noorden oprukkende troepen en die
van Drontheim naar het zuiden trek
kende Duitsche afdeelingen hebben van
daag aan den spoorweg ten zuidwesten
van Stoeren elkaar ontmoet. Hiermede
is de verbinding over land tusschen Os
lo en Droilth'eim tot stand gekomen.
Bijzonderheden
MOED, BELEID EN TROUW
WEERVERWACHTING
De Bilt seilit:
Défilé voor Ridders M. W.O.
Tegenslag wordt erkend.
De waarheid
Directeur Ir. FlltTKR
Bur Markt HI. fet II
Postgiro <S4tKi
Engelschen melden gevechten
Het Zweedaehe blad Aftonbladet meldt
een ..rrgene alt Noorwegen", dat de Dnltecbe
troepen op het odgenfclik lange eler wegen op
trekken. De bedoeling la de etad Storen, die wel
de oleutel van Drontbelm wordt genoemd, In te
nemen en de geallieerde troepen tueecben Dom.
baaa en Drontbelm te Isoleeren, meldt l'nlted
freer.
Da Brttrche en Noorecbe troepen weerstaan
den Dnltaeben drnlt uit rele richtingen. Het
Toornaemate tooneel ran den etr||d schijnt nog
rteede te z|jn bet dorp Kram, tnsecben de ber.
gen gelegen In bet Gudbrandsdal, waar de geal.
lieerden een poeitie Innemen en waar zij aanval,
len hebben algealagen van sterke Dultsche troe
pen, die zieb een weg trachtten te banen naar
het belangrijke knooppunt ran Dombaas.
Er komen berichten over gevechten nit HJer.
kina, aan den spoorweg ten noorden van Dom.
haas, eb uit Kvikne, op HO km. ten noordoosten
van Hjerkinn. Sterke Brlteche eenheden hebben
de sdne van Hjerkinn bezet aan de spoorlijn van
Dombaaa naar StSren.
De Dultschers zonden gemotoriseerde detache
menten ln weatelflke richting langs de eeriige
twee Wegen over de bergen tn het Oester-dal tep
zuiden van Röros. De eerste weg loopt van AIv-
dal langd het Folldal naar Hjerkinn. dat in han.
den is van de geallieerde troepen, die versterkt
zjjn om het hoofd te bieden aan den Duitschen
opntartch Intusschen bicden Noorscbe troepen
tegbnstand aan de Dultschers te Kvikne op den
weg van Tynset In het Oester-dal naar ülsberg
aan de spoorlijn Drontheim Dombaas. Bijzonder,
heden over de gevechten op beide punten ont.
breken, maar men gelooft, dat de ontwikkeling
van de operaties in dit gebied zal leiden tot een
StrUd op groote scbaal.
Volgens de laatste berichten Is de Dultsche op.
marsch ten noorden van Oslo iij^de Gudbrand. en
de Oestervallei tot staan gebracht te Kvam, 50
k m. ten zuidoosten van Dombaas en benoorden
RörOs. B|j Kvam hebben de Britscbe troepen den
epmarsch gestuit en benoorden Röros de Noren.
De»e laatsten hebben een brug over de Glommen
opgeblazen.
Dp Noren hebben zich Ingegraven ten noorden
van de rivier ep hebben de contröle over den
spoorweg naar Storen.
Men hééft veel Dultsche vliegtuigen zien vlie
gen ln noordelijke richting over het district van
ftdras, hetgeen aangeeft dat versterkingen en
voorraden gezonden worden haar Drontheim. De
veratertdngan voor de geallieerde troepen ten zul.
efêjrytn'-Broutheim worden nog .voortdurend be.
•twSict door Dultsche vliegtuigen, maar luctitaf.
weerkanonnen dwingen de Dultschers thans op
een hoogte Van 3000 meter te vliegen, zoodat zij
niet langef ln staat zijn aan te vallen waar zij
Ben opmerkelijk feit is. dat de Dultsche ver
sterkingen, dit ln Röros MH het zuiden aankomen,
steeds geëscorteerd worden door pantserwagens
en tanks, een teeken, dat de Dultschers den door.
tocht door het Oesterdal lang niet veilig achten te.
Reuter verneemt uit Londen, dat een Sunder-
latjd-vilegboot, beter lrfkend onder den naam
„Vliegend slagschip", aangevallen is in een Noor-
sche fjord, door Duitsche vliegtuigen, terwijl de
gezagvoerder een zeker bericht overbracht aan
een Engelach oorlogsschip, dat op korten afstand
lag. Niet alleen ontkwam de vliegboot aan de
bommen, maar tenslotte slaagde zij er zelfs in,
een Duitsch Messerschmitt-toeste! naar beneden
te halen. c
Ben twaalftal Jankers vielen de vliegboot en
het oorlogsschip aan, terwijl de gezagvoerder van
de vliegboot zich aan boord van het oorlogsschip
bevond. De gezagvoerder begaf zich In Ven boot
naar z|jn vliegtuig en, terwijl overal oni hem
heen bommen neerkwamen, wist hij aan boord te
köman van de vliegboot, die rondtaxide om de
bommen te ontwijken. Toen de vliegboot opsteeg,
werd *t) aangevallen door een Messerschmitt 110,
doch dit toestel werd ld enkele seconden door de
vliegboot neergeschoten. Het wrak van de Mes
serschmitt werd door manschappen op den grond
gevonden.
De Sunderlandmachines zijn zooWel met be
weegbare geschuttoréns als met andere wapens
Uitgerust.
Van gezaghebbende zijde verneemt Reuter ech
ter, dat Sunderland-vliegbooten, die neergestre
ken zijn in Noorsche fjorden, groepen deskundi
gen aan land hebben gezet ter voorbereiding van
operaties te land en Ip/Qe lucht.
Het maken van lofyys'is een van de belangrijk
ste taken van het kustcommanda dn er is geen
fjord, die niet duchtig geëxploreerd en gefotogra
feerd fa.
Er Is practlsch geen scheepvaart meer langs
de Noorsche kust, met uitzondering van Brit.
sche oorlogsschepen. Vliegtuigen van het "Brit.
sch i kus&ommando zijn goed opgetreden en de
verliezen in de laatste, drukke maand zijn ver.
rassend klein geweest. Veel goed werk is ver.
richt door het neerwerpen van explosieven en
brandbommen.
Eeip merkwaardige gebeurtenis deed zich voor
tijdens een vlucht van een verkenningsvliegtuig
dat foto's nam. Op de zoekglazen van de camera
leek een stof plek je te zitten. De fotograaf
trachtte het stof weg te wisschen, maar hgf
plekje bleef. Bij nader toezien bleek, bat het
geen stof was, maar het beeld van den conjipan-
do-loren van een duikboot, die gemeerd lag aan
de kust van een fjord. Onmiddellijk deed hef
vliegtuig een aanval op de duikboot met
bemmew. De duikboot werd of tot zinken ge-
brachc. of ernstig beschadigd
gen aanvallen door zich ln de bergen schuil hou.
dende Noorsche troepen.
Van Duitsche zijde ontbreekt elk bericht om
trent den strijd in Noorwegen.
Ten noorden van Drontheim bezetten Pransche
en Noorsche skitroepen de geallieerde frontlinie
naby Steinkjer, zoo wordt gemeld door den Noor*
schen bevelhebber in dozen sector. De Britsc-he
troepen zitten in de tweede linie, waar zy bon
stellingen consolideeren. De geallieerde linies
liggen verspreid om bet meer Snaasa. de Noren
liggen aan den oostkant, de Franscben aan de
westzijde. De Dultschers. wier voornaamste troe
pen, naar metTgelooft, geconcentreerd zijn om de
blnuenfjord tan Drontheim en de Beistadfjord,
schijnen een grooten aanval voor te bereiden.
Gemeld wordt, dat de Fransehen in een softer*
mutsejing gewikkeld zijn geweest met de Buit-
schera langs den weg Beistad—-Nam sos. Oók heb^
ben zich voorpostengevechten voorgeddap te
Beistad en verder naar het oosten.
ftét begint er, volgens Ünited Press, naar yit te
zien,, dat de geallieerden, tangzaam maar zeker
hun posities gaan orgauiseeren, zpodat, zelfs als
Dultschers erin slagen, verbinding tot stand te
brengén, tusschen hun hoofdmacht, die uit Osfo
ts opgerukt, en hun troepen in Drontheim. de ge-
allieerden sterke stellingen zullen innemen ten
zuiden van ISatstgenoemde stad. die zij als bases
kunnen gebruiken voor nieuwe operaties. Ook ten
noorden van Drontheim nerrten de geallieerde
troepen goede posities jn. Hier staan uitstekende
Fransche troepen ln het veld, die volgens oog
getuigen 'kalm en doelmatig voortgaan met net
bezetten van sterke posities.
t
De Koninklijke Familie heeft vanmiddag een
autorit door 'sGravenhage gemaakt. Te kwart
Voor vier vérliet de auto bet paleis Huig ten
muii.1 M -*
•if Jt i»'"V 7
De schipper van 'den in IJmuiden binnengeloo-
pen treiler KW 163 heeft op de Noordzee opge.
vischt eenSnand gemerkt F.V. Dit zijn t}e lnitia.
leu van de repderij Frank Vrolijk .te .Schevenin.
gen, eigenares van de Willy Sch. 61. Daar er eenl-
ge manden met dit. merk en wat wrakhout ln zee
ronddreef, vreest men het ergste voor de beman,
ning van de Willy.
Te IJmuiden is ook binnengekomen de "KW 73,
die in de onmiddellijke nabijheid vari.de Willy
heeft gevlscht. Op een gegeven oogenblik werd de
KW. 73 door een hevige ontploffing opzij geslin
gerd. Daarna heeft men geen spoor van de Willy
meor gezien.
'h
In den laatstën tijd zijn er verscheiden inciden.
ten geweest, die de stijgende sympathie zegt
United Press van Joego.Slavië voor Frankrijk
en Engeland hebben bewezen. J2r zijn verschillen
de voorbeelden van demonstraties in de biosco
pen van Belgrado, waarbij scènes uit Engeland en
Frankrijk nadrukkelijk en enthousiast werden
toegejuicht.
De regiering te Belgrado heeft volgens Reuter
bekgnd gemaakt, dat in den vervplge het vuur gei
opend zal^worden op militaire vliegtuigen, die
^ovei; de grenzen- van Joego-SIavië vliegen. Kaar
verluidt is ^tëzë maatregel hoofdzakelijk genomen
op grond van herhaalde- vluchtefi van vreemde
vliegtuigen over de noordelijke grens van Zuid-
Slavië gedurende de afgejoopèn zeven weken. De
Duitsche, Hongaarsche^cn Italiaansche regeerin
gen zijn tfan dit besluitMn kennis gesteld. Laatst
hebben op één dag niet wiinder dan acht vreemde
vliegtuigen de grens overvlogen.
Enkele Duitsche toestellen hebben boven de(
streek vhn Maribor, het centrum der Duitsche
minderheid, gevlogen. De consul te Klagenfurt,
die geprotesteerd-heeft, kreeg ten antwoord, dat
de bestuurders bij oefenvluchten verdwaald wa
ren, aldus Reuter uit Belgrado
Reuter meldde Maandag uit Londen:
Het Noorsche hospjtaalscliip Brand 4 is volgens
^het Noorsche'" telegraaf agent.schap zwaar nit de
lucht gebombardeerd buiten Aalesund. 250 k m.
tén noorden Ivan Bergen. VUf personen werden
gedood, o.m. een arts. Velen werden gewond.
Het D.N.B. meldt nader:
Volgena een door Keuter uitgegeven bericht
zouden Duitsche vliegtuigen voor Aalesnnd een
Noorsch hospitaalschip met bommen bestookt
bebben, waarbij eenr arts en eenige andere perso*
nen zonden zyn gedood. Van welingelichte zyde
wordt in dit verband geconstateerd: De Dnitsche
vliegers houden zich, overeenkomstig de bevelen,
streng aan de internationale overeenkomsten en
vallen nocli lazaretten, noch hexpi taal.schep en
aan, welke onder beach£r*iiBg staan van bet
Iloode Kruis, voorzoover z|| als zoettaafg kenbaar
zyn gemaakt.
Het Noorsche telegraafagentschap meldde van
morgen:
Twee Noórsche hospitaalsctfckpep. de Brand 4 en
'dë Bethel, zijn Maandag door Duitsche vliegtui
gen gebombardeerd. Op de Brand 4 zijn een arts,
dri® verpleegsters en eer lid der bemanning ge
dood,, een persoon zwaar en anderen ttcht gewond.
De Brand 4 had juist 90 gewonden naar het zie
kenhuis van Aalesund overgebracht en keerde
terug om nog meer gewonden te halen, toen het
verscheiden malen met bommen en machinege-
&eervuur wefd aangevallen. Het schip werd aan
den boeg aan bakboordzijde getroffen ?n is aan
den grond geraakt.
Een Duitsch officier, die thans in het ziekenhuis
van Aalesund wordt verpleegd, vertelde, dat hij
eenige dagen geleden via Stockholm aan de Duit
sche autoriteiten telegrafisch had medegedeeld,
dat de Brand uitsluitend voor den dienst van
het Roode Kruis werd gebezigd en derhalve spe
ciaal zou moeten worden gespaard.
Het andere schip, de Bethel, dat gewoonlijk als
kerkschip voor de visscherij werd gebruikt, stond
eveneens ten dienste van het Roode Kruiswerk.
Beide schepen, aldus het Noorsche telegraaf
agentschap. warén witgeschilderd. In overeen
stemming' met de conventie van Genève^aren
Roode Kruisteekens ^ftjigebracht.
De aanval geschilftfle bij daglicht.
ut iiuueis Ltriuien net puteis na de ontvangst dooi tl. M. de Koningin. Op den voor
grond met kolbak de gep. luitenant-generaal van het Kon. Ned. Indisch Leger, H. N. A
Swartde eenige commandeur in de militaire Willemsorde.
Verwachting geldig van hedenavond tot
morgenavond ongeveer '19 uur:
Meest helder tot halfbewolk^, droog vrij
warm weer, zwakke tot matigen. Ooste
lijke tot Zuidelijken wind.
Hedenmorgen heeft de^Nederlandsche weermacht
gedefileerd voor de ridders Militaire Willemsorde
op de Van Alkemadelaan te 'sGravenhage. De
Koninklijke Militaire Kapel opende het défilé, dat
veel belangstelling trok.
Ter gelegenheid va« bel 135-jarig bestaan van
de Militaire Willemsorde heeft H. M. de konin
gin, Grootmeesteresse van de orde, de ridder» In
Nederland gistermiddag ou» half vijl op bet paleis
Koordeinde in Den Haag ontvangen. Hiermee in
de herdenking van deze belangrijke gebeurtenis
begonnen. - -
Er zijn In Nederland 221 ridder» in de Militaire
Willemsorde, van wie er 108 officier en 113 bene
den den rang van officier zijn. In N edcrlauÜMh-
Indië telt de orde 140 leden, n.l. 13 officieren en
127 beneden dien rang.
Ongeveer 390 ridders begaven zich glatffwlddng
■aar het palci» Koordeinde. De offjcleren-ricidci
kwamen op eigen gelegenheid aan, de overigen
kwamen iw autobanen, die de gemeente 'e öra-
venhage gedurende deze dagen tot bun beschik
king heeft gesteld. Tot het gezelschap behoorden
F. HL L. baron Van Geen, kanselier der M.W.O.*
en de commandeur in deze orde, gepensibnfleerd
luitenant-generaal van l^et Koninklijk Ncdér*^
iandscb-lndische leger, H. N. A. Swart.
Baron Van Geen heeft namens de ridders het
woord gevoerd en H. M. de Koningin eerbiedigen
dank betuigd voor het feit, dat H. M., in haar
hoedanigheid van Grootmeesteresse van de Mili
taire Willemsorde, de samenkomst van de ridders
heeft willen bekronen door hun herdenking ln te
zetten met het in ontvangst nemen van hun ge
voelens van trouw en verknochtheid.
Tenslotte bood baron Van Geen de Koningin
aan een exemplaar van het in opdracht en op
kÖsten der regeering samengestelde gedenkboek
der M.W.O., dat ook aan alle ridders iit Nedérland
en in Nederland overzee wordt aangeboden,
Gedenkboeken
Dit gedenkboek is samengesteld door den neer
van de
G. C. E. Jyöffler. secretaris ter kanselarij va1
Nederlandsehe orden. Baron Vftn Geen schreef er
een voorwoord in. Bet boek bevat de namen van
alle rMders sinds de instelling der orde, in totaal
5874. Verder ts ln het gedenkboek opgenomen een
korte voorgeschiedenis van de stichting. Het be
vat portretteft Van de drie Grootmeesters. Koning
Willem i, Koning Willem II en Koning Willem
III en van de tegenwoordige Grootmeesteres»
H. M. de Koningin. Ook vindt men er afbeeldin
gen van de drie gedecoreerde vaandels, foto's van
de Neaerlandsche Grootkruisen met generaal Van
Heutsz als laatste, en van de kanseliers.
Nadat baron Van Geen het gedenkboek had
aangeboden, zijn aan H. M. .de Koningin nog drie
andere boeken aangeboden. De commandeur der
M.W.O.. gepensionneerd luitenant-generaal Swart
en de heer J. Jongman, voorzitter van dep Bond
van Ridders M. W. O. beneden den "rang van of
ficier, hebben een boek aangeboden bevattende
ver*
oraal
pi aai
de dagorders met betrekking tot de|N
der boden de gepensionneerd luitenant
R. ten Seldam en de gepensionneerd
majoor P. D. A. Frank amp, beiden
K.N.I.L., twee albums aan. bevattende de portret
ten van de officieren-ridder M.W.O
ti.M de Koningin spreek
Na de aanbieding van deze boeken heeft H. M.
de Koningin de ridders toegesproken.
H. M. sprak als volgt:
Op den dag, waarop vódr 125 jaar ie mill*
taire Willemsorde werd Ingeateld door Neei*
lands eersten Koning, gevoel Ik My, als UW
Grootmeesteresse gedrongen om een persoonlij^
woord te richten tot u allen, Ridders, saam ver
bonden door denzetfden eed, die op dezen ge
denkdag zyt bijeengekomen zoowel in N'rdcrlan^
als in Nederland overzee. J
Gedurende de reeks van jaren, volgende op
haar oprichting, heeft de Militaire Willemsorde
uitnemend voldaan aan het doef, wet de Instel
ling beoogd: het opwekken en aankweekeii fan
krijgsiiiansdeugden door de beloonfng Van hérr,
die zich door het bedi-yven van uitstekende da-
deri hebben onderscheiden. Ook op de toekomst
is mijn volle vertrouwen gevestigd. MoOgt gy,
ridders, daarbij voOr allen een lichtend voorbeeld
blijven voor Moed, Beleid én Trouw.
De Times schrijft:
Het moet openlijk erkend worden, dat df
geallieerden in de noodzakelijkheid vei kcerert
htm plannen te herzien en dat- het vooruitzicht
•Drontheim terstond te veroveren, verdwenen iê.
De strijd zal evenwel verbeten worden voortgezet
Laten wij niet vergete i. dat. terwijl wij gemakke
lijk onze eigen moeilijkheden zien. die van -ïeh
v ijand vaak ernstiger zijn dan wij veronderstel-'
len. Dit Noorsche avontuur, dat werd ingezet
met alle voordeelen. die verraad binnen en buiten
de muren konden verschaffen, is den Duiuchettt
reeds duur ie staan gekomen, zelfs indien hun ver- .-*
liezen alleen worden afgemeten naarrde vernie
ling van hun schepen en naar het aantal van hub t
soldaten, die de bodem van het Kattegat eh
het Skagerrak liggen Welke successen zij ook
in het zuiden van Noorwegen behalen, de belrm*
n- Thg^ing van hun ferbindingen zal voortduren en\^
troepen en schepen zullen tol moeten blijvén
betalen.
J
De Engelschen zijn, schubt onze Londensch#
correspondent, indferdaacf in hun verwachtingen
teleurgesteld. Zij aragen ae teleurstelling gen.aJt*
kelljk en blijven naar allen schijn onverstoorbaar,
hoevveljzy thans begrijpen, dat de Noorsche cam
pagne tn een ernstig stadium is aangclahd.
Aanvankelijk geloofde men. dat de landingen
ten noorden en ten gulden van Drontheim" dé
puitsche basis daar zouden isoleeren en zoudêh
leiden tot een spoedige verovering van dezé
zeer belangrijke haven.
Het leekenbegrip had veel te veel waarde toe.
gekend aan de zoogenaamde afsluiting van het
Skagerrak, het Kattegat en het zuidelü.k deel van
de Oostzee door de Britsche mijnenvelden Ge»
leldelijk drong het tdt de menselien hier door
dat deze afsluitingen feitelijk meer een morefl
dan een materieel karakter Jftadden en dat bet
practiftch effect ervan onvoldoende was om dé
g?rsterk$g van de Dultsche strydmnehten in
Noorwegen met al»we te verhlnt^ren.
De geallieerde «tjdkrachten die zich boiïen
Drojitheim opstekten voor de belegering gtfn
deze Duitsche basis, moesten een offensief door
staan waartegen ze nauwelijks opgewassen \<H-
nen. Een snelle opmarsch van de Duitschen uit
het gebied ten noorden van Oslo gal den geal
lieerden troepen die ten zuiden van Dronti#im
geland waren, handen vol werk waarbij het aan
vankelijk pïan om uit h^t zuiden Drontheim te
helpen omsingelen moest worden prijsgegeven.
l>e militaire deskundigen ln^cie Engelschè
bladen hebben den toestand
te verdachten J^fnemen' aan, dat de Engelscbe
natie deharde waarheid kan verdragen en tA\
hebben haar dan ook de gezegd*
