wachters van de tropische zeeën
FRANZ LEHn.x
i Britsch-lndischen vuurtoren
BIJ DE FOTO'S
en verjaardag van
opereUe-compon ist
Bij den 70s ten
een geniaal
1: Het licht wordt ontstoken. De kleine
gasgloeilicht!amp, bevestigd op de zuil,
die zich onder de lantaren bevindt, levert
het licht, dat door eep vernuftig gecon
strueerd lenzenstelsel een sterkte van
330.000 kaarsen krijgt.
2: Hoe ver is het schip we fff Van
schepen^ die Bombay naderen, geven de
Vuurtorenwauhters bericht aan de haven-
autoriteiten. Men tiet liiei den vuurtoren
wachter be^ig de richting, waarin het
binnenkomende schip vaart en den af
stand, waarop het zich bevindt, te be
palen.
3r ïVét ontbijt van den vuurtor&tfwach
ter. De zeewind maakt hongerig. In den
vuurtoren heeft de kok dan ook heel wat
te doen en hij beschikt over een gpcdUgó-
vukfe provisiekamer.
Het uurwerk wordt Opgewonden.
Dit .uurwerk, in de wandeling de flikker
licht-installatie genoemd, regelt de tus-
schertruimten tusschen de lichtflitsen
5: Prongs. Bon van de grootste vuur
torens in (ie Oostersche wateren.
FRANZ LEHAR. die kop 30 April a.s. rf-n
'oduj'i van 70 jaar heeft bereikt-,"is ge-
te Kotuorn, een. kleine garniaoou*-
- sta. Zijn v.c hf \.m ven mili
tair itHi3.p'kkapei, Woonde daar reeds enkele ja
ren. öeen de cotn.j>onisit er het lev. nslicht aan
schouwd". Zijn ouders w a rein afkomstig uit
Tsjech S \aklje. Indien men <le overlowrinT
moet «f<,.,vn, zou hij He achterkleinzoon zijn
van een Fmn-scben markies, La liarde genaamd,
die /.4 h ornstna ks isttO in Moravië vestigde ten
tij-iv.tp NapHVontischt oorlogen. Vast staat
dat 'ij" groQLoud-ers eenvoudige landbouwans \\a-
Het ïvginv-nt van Lehars vader werd voortdu
rend ov geplaatst eri zoo verbleef hij .successie
velijk Ibessburg. K kuisen,burg, Boedai>est,
Praag. W-eenen, Se ra je wo en in nog enk'de an-
- der'f-^'ern a. linie lioiupfnru he hoofdstad ging
Ta-har ter hooi l>ij de paters Piarislen. Toen
hij 10 ja.,i oud was. werd hij naar een kostschool
in de waar zijn ouders vandaan kwamen,
Moruvië. g» zonden, waar hij reeds aan ieder,
die het wilde hooien, vi-ilelde, dat hij musicui
zou worden.
E< ij paar jaar later vinden we hem terug in
het ccnsei vatoriuin van Praag en wel in de klas
voor viool. Rijk waren z.ijn ouders niet en-in een
strengen winter gebeurde het, dal; hij te IkmI
lU&et' oni te studeeren. daar het noodige geld ont
brak óm 'mand dof aan te schaffen. Men kan l>e-
grijpen, dat hij blii was, toen in 188G het regi
ment- van zijn vader naar Praag verhuisde, zoo-
dat hij War bij z jtn yuders kon wonen en... eten
naar hartelust
In d- Tsjechische hoofdstad trad hij in contact
met 1 >w-Jak, die voor hem een tweede vader
was en fa- m op zekeren dag se irk*:
ij mg uw vi<»ol aan den kapstok en word
coin boft Uf...
Re» lang was dit de geheime wensch van den
jongen Lehar, die van toon af nog slechts dacht
aan con up moeren. Eerst zou hij echter, aldus het
besluit van zijn vader, zijn vioolcursus Ix-ëinHi-
gen. opdat hij tenminste zeker zijn brood zou
kunnen vrdienen. a
Nu zijn muzikale studiën werd Lehar arts solo
violist door den (Jroote Schouwburg van Barnivn-
EJbcrft lc geëngageerd op eon ma and.sa la ris van
l.">0 mark. Lang bleef hij daar erhu-r niet. Zijn
vader werd namelijk naar Venen overgeplaatst,
waar h j n zijn kapel juist een eersten violist
iHKwiig had. Frawz Ixxkioht zich geen oogenblik
en ging op het aanlxxl in. Ilij ta»k onmiddellijk
do uniform van het 50ste regiment infanterie
aan.
S^Kxd.g raakte hij bevriend met een anderen
niet min-d» r* begaafden muzikant van het muziek
kei!»- n- iKiam luidde: l,oo Fall.
ambt van orkestdirigent der keizerlijke oorlog»-
mari.no te Pola. Hij was nummer één én word
benoemd. In die stad werd zijn eerste wenk uit-
gegevcn. een Sonatine, hetgeen hwu 30 gulden
opleverde. Qmsrmks donzelfxien tijd maakte hij
kennis met een frcgalkppitein van Ilaluianache
afkomst, tmvns litterator, Falzari, die den tekst
schroef van lobars et i ste open tte, Koekoeacbka,
ook Tuljand genoemd. Het werk vveixl in IH.% in
den Stadsschouw 1 nirg van Lcijndg o}»gevoendhet
succes was matig.
Het kazecjudeven moe zijnde, nam Lehar up-
nieuw ontslag. Kort daarop vernam hij «lat v.ijn
vader zwaar iiek was. Franz spn-dd«- zich naar
Boedapest, waar hij naast bet ziekbed op de juia-
no enkele passage* sp-elde van Koekoewehka..
Vader Lehar stierf kalm. alsof hij een» voorge
voel bad van de schitterende toekomst van zijn
zoon. De jonge compmist volgde zijn vader op
als militair orkest-dirigent'te Wet men en nog ui
hetzelfde jaar werd hij aangesrtield als dirigent
van het bekende Theater an der Wlon, waar Mo
zart eens ue Too verfluit dirigeerde.
Op zekeren <lag werd L»'har tijdens een con
cert opgemerkt door de dochter van den toen
maals beroemden librettist en hoofd regawcur
van het Carlt heater, Victor Leon. Het meisje
dringt bij haar vader er op aan. dat hij een ope
rette zou colmjxjneeren met Isobar samen. De va
der «stemde toe. on tl km id Lehar en ..Der Haat el-
binder" was het gevolg van deze nieuw»* relatie.
In 1902 wordt ..Ween se be Vrouwen" opgevoerd
ditmaal met daverend succes. Daarop volgde,
eveneens in samenwerking met Victor Leon. ..De
ideale man" (Ikir (iöttergatte en Jimcheimt!
Eindelijk, in 1905, verscheen, op een Meiavond
in het Theater an d»*r Wien de operette „Het
vroolijke Weeuwtje", die voor I^Hiar een over
weldigend succes is geweest en zijn roem als ope-
reUen-comjxmist voor gtKxf vestigde. Van dit
oogtwblik af was I^ehar de door allen enkende
meester der operette in de stad van Sebubert,
Lanner »m Strauss...
Reeds in 1910 was dit meeaterstuk in 400 ver
schillend Mfiouwburgen der wereld 18.000 maal
ojigevoerd.
is het n<Kxiig de andere werken van den ge-
nialen comjx>nist te no«-m»in? Iedereen kent ze,
in alle landen van Eumi^ cn daarbuiten wer-
d»*n zo opgevoerd.
Franz I^ehar hield, evenals zijn Inxx-der, rle
Hongaarache generaal Anton. veel van zijn
ouders. I>aatstg»noemde heeft aan zijn moédier
e«*n iKjekje gew ijd, waar oj» elke hla«Fzijde de kin
derliefde van «Ie zonen vaak oj» ontroerende wij
ze tot uiting komt.
To» n vj^or Franz Ix-har <ie goede jaren wann
aangebroken, -<*hiep hij er l*ehag«n in. bij een
bezoek aan zijb moedc-r, haar haiMltasdh met
g»*ld te vullen. Aan haar anderen tuxm, t/x-n offi-
cier te Boedajve&t, achree# zij: „Franz heeft l>JJ
zijn laatste bezoek weer heel wat geld achterge»-
laten. I>it i« volstrekt niet noodig. Ken vrouw
van mijn leeftijd leeft spaarzaam en vei genoegt
zich met vier gulden |x*r dag. I^aai hij dat geld
liever gebruiken om vooruit ue kom«n
Op z- ker»*n dag was moeder l^rfvar zi« k F nam
liet al zijn werk in den ste«k, snelde naar zijn
moe Kt en bracht haar jx*r aneitrein en sleofMitg-
car naar het Zuiden... En hoewel kaarUn
brieven schreef hij niet aan zijn liroeder om hrm
in t» lichten over den toestand van bun moeder!
'..Aan onze ouders", aldus schrijft Anion Lehar
,.h« !H>en wij de neiging U»t orde en spaarzaam
heid. d.* liefde voor den artx-id. waardigheid
des levens «*n de reditscha|Kfdxyid te danken,
dh* 7.ij ons heblxm ing«*]>rent en als een kostbare
erfenis h«d>lx*n nagelaten".
Aidua de dank van twee waardige zemen legen*
huii waardige ouders.
Frans Lehar niet zijn vrouw.
marschon er
Mteiv. eu calvtrcts
werd hij
regiment
van 9000 imvo-
heeft de comjKini»t
Ixnviuiixl. zijn
ook wel zijo
naar het
t uit op bet
FranLehar als militair orkest-dinyent.
zwakke geslacht. Het i« trouwens een publiek ge
heim. dat Franz Lehar niet alleen in zijn op.-
rettes gevoelig is-geweest voor gi-atie cm bekoor
lijkheid!
Maar... er is steeds een maar op zekeren dag
Jvreeg hij juzie met een kolonel over een regle-
"nvontsbepalcig en zonder' aarzelen nam I,ehar...
ontslag. Enk le weken later nam hij deel aan
een wedstrijd met 119 concurrenten voor h«*t
Tn 1890 com ponecivle
dansen, die nu en dan in
De componist aan zijn biu cau.
