Volksgezondheid CERSTE BLAD PAGINA 2 DINSDAG 28 MEI 1941 MottoVoorkomen is béter dan genezen TOESTAND IN NEDERLAND IAAT NIETS TEWENSCHEN Hoe Rotterdam geholpen werd Lof voor de inspecteurs NEDERLANDSCHE ZEESCHEPEN Verbodsbepalingen omtrent overdracht en reilen FINANCIERING HERSTEL OORLOGSSCHADE Commissie benoemd HYPOTHECAIRE LEÈNINGEN VOOR WEDEROPBOUW HUREN EN PACHTEN OP TIJD V' VOLDOEN STEUN AAN BIOSCOOP EXPLOITANTEN VOORSCHOTTEN OP EFFECTEN Surpluspercentages verlaagd REGEERINGSCOMMISSARIS VOOR DEN ARBEID BUITENLAND De verrassing der Duitsche pantser wagens Britsche opmarsch door België was voorbereid AANVALLEN OP ROODE KRUIS Documenten in Duitsche handen gevallen DUITSCHE SCHNELLBOOT, De verwoesting te Leuven „Praatje aan den haard" Roosevelt over den oorlog Wat ooggetuigen vertellen HET GEVAL MET*DE PRESIDENT ROOSEVELT" Successen der snelle booten' tv Torpedobootjager en duikboot tot zinken gebracht Italië en Nice, Onverwachte ministerraad te Parijs Bijeenkomst tot middernacht Te Parijs Is gisteravond geheel oré- verwacht een ministerraad bijeenge roepen. welke tot middernacht heeft geduurd. Vlaamsche meesterwerken naar Frankrijk De Tollcsffezondheid in ons land ls prachtig. AUe tot dusver intensief genomen maatregelen dragen een preventief karakter, er lijn geen gevallen van typhus of andere be smettelijke riekten gesignaleerd en er is en wordt door de verschillen de instanties hard en goed ge werkt. Dat was de kern var) het betoog door den directeur-generaal van de Voiksgeaondheid, dr. C. v. d. Berg, en den gengesk. hooldinsp., dr. C. Ban ning, gehouden, ten overstaan van eenige persvertegenwoordigers. Het Staatstoezicht op de Volksge zondheid heeft ook in den nieuwen toestand permanent doorgewerkt, de eerste krachtdadige hulp gold natuur lijk Rotterdam, begon dr. v. d. Berg. Wij zonden er 40 autobussen heen met 80 verpleegsters en 4 vracht auto's met verbandmateriiaal. terwijl de heeren dr. C. Banning, hoofdinspec teur, en A. in 't Veid, inspecteur, zich o m. met de voortdurende zorg met de getroifen stad belastten, in samenwer king met de heeren A. H. v. d. Velde, pharmaceutisch hoofdinspecteur v^n d Volksgezondheid, W. F. J. M. Krul. den inspecteur van het Rijks bureau voor de Drinkwatervoorziening, en dj. Rijkels. Normale, maar vooral wilde evacuaties zooals in Rotterdam brengen immers groote gevaren met zirh mede voor de volksgezondheid, waarbij het defect raken van water leidingen die overal nauwkeurig zijn onderzocht het ontstaan van besmettelijke ziekten snel bevordert. Van deze ziekten heeft de typhus de ernstigste aandacht, weshalve te Rot terdam en in andere vluchtoorden al dadelijk met vrijwiillge inenting tegen deze ziekte is begonnen. Dat deze afctie met Jcraeht kan worden vodrtgezet, dan ken wij aan het feit, dat het Rijksinsti tuut te Utrecht in ruime mate inen- tingsstof heeft aangemaakt. Een twee de vijand vormen de luizen, de z g kleertuizen, die een onmisbaar ele ment plegen te zijn bij de verspreiding der vlektyphus. Ook al is daarvan in ons land nog niets te bespeuren, de er varing van 1914'18. toen ze door vluchtelingen werd overgebracht, èn kortelings nog met vreemde uitgew eke- nen opgedaan, heeft geleerd, dat het een eerst# vereischte is de luizen er uit te houden. De Gezondheidsraad beschikt gelukkig over eenige degelijke verplaatsbare ont- luizingsapparaten, welke dezer dagen in Rotterdam, Schiedam en den Haag in werking zijn. De betrokken1*» in stanties hebben ten aanzien van de be smettelijke ziekten in het algemeen reeds een tiental wenken gekregen, waarvan een der voornaamste is, Sat wanneer het vermoeden der ziekte be staat daarvan reeds aangifte moet wor den gedaan. Deze maatregel werd voor dien uitsluitend toegepast op de A, de exotische ziekten, terwijl van de B- ziekten pas hij absolute zekerheid werd kennis gegeven. Teneinde <jen evpntueelen strijd zoo gotd mogelijk te kunnen voeren heeft de Gezondheidsraad voorts met drie des kundigen. t w- dr. Bijl. directeur van het Instituut voor preventieve genees kunde; dr. Doornickx, de lcgrrhygienist on prof. Julius, hoogleeraar in de ge zondheidsleer te Utrecht, overleg ge pleegd, waarvan een publicatie in het tijdschrift voor de geneeskunde het ge volg zal zijn, en waarin de attentie van alle artsen op de huidige gevaren voor. typhus. luizen, dysenterie en schurft, gevestigd zal worden. Uiteraard werkte in de eerste dagen het iinlichtingsapparaat niet vol komen betrouwbaar. Sommige berichten bleken schrome lijk overdreven, andere onjuist, maar niets werd j aan het toeval overgelaten. Gezojgjj mag worden dat de territoriale' Inspecteurs, met wie geen contact kon worden ver kregen, op eigen gelegenheid uitste kend gehandeld hebben. Zelfs de meest geïsoleerde organen toonden zich voor hun taak berekend Slechts over Zeeland ontbreken ons nog gegevens. Onze zorgen strekken zich thans wk uit tot het vocdingsvraagstuk. Wat het keuren betreft, btf wijze van voorzorg worden thans alle vluchtelin gen uit Rotterdam gekeurd en ingeent tegen typhus, Rotterdamscheartsen hebben in Schiedam een stroon/f geeva- cuccrden opgevangen en daaruit de zieken geschift. Ook van andere plaat sen werken consultatiebureaux, ge meenteartsen en ter beschikking gestel de officieren van gezondheid samen Waar tijdelijk gas, petroleum of water ontbrak, werd door militaire keuken wagens in de behoefte voorzien. Voor het begraven van cadavers van vee kregen de burgemeesters speciale orders en aanwijzingen van den ve- itriaairen dienst en werden, waar mo gelijk, de eadaver-döstructiawagens In geschakeld. .We mogen, aldus besloot dr. v. d. Berg het onderhoud, met voldoening vaststellen dat de gezondheidstoestand in ons land niets te wenschen overlaat. Typhus komt in Rotterdam niet voor, schurft was er even, ook in de mijn streek, kort na £et uitbreken van den oorlog, doch dit gevaar werd onmid dellijk bestreden en onderdrukt. De evacuatie is, voor zoover wij hebben kunnen nagaan, goed verloopen. De vrees, dat het plotselinge karakter daarvan ons zou verrassen, bleek ge lukkig ongegrond.' De bevolking van ziekenhuizen en gestichten werd naar de geprojecteerde gebieden vervoerd en keert dagelijks al weer naar de haardsteden terug. Wij zijn zeer tevre den en blijven paraat. Het departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart heeft be paald: 1. Het ia verboden op eenigerlei wijze te bewerken of ertoe mede te werken, dat een Nederlandsche, zee schip: a. Zijn hoedanigheid van Nederlandsch zeeschip verliest; b. In eigendom, in gebruik of ter beschik king wordt overgedragen, voorzoover betreft overdracht aan niet-Neder- landers of naar het buitenland: q,. Een vaart, een reis of een reeks van reizen aanvangt, welke niet geheel binnen het rijk in Europa valt: d. Een vaart, een reis of een reeks van rei zen Vervolgt, welke niet geheel bin nen het rijk in Europa valt, indien deze vaart, reis of reeks van reizen was aangevangen voor het in werking treden van het verbod. 2. De directeur van het Rijksbureau Zeescheepvaart te 's Gravenhage wordt gemachtigd een vergunning tot dispensatie van het, verbodene te ver- leenen. Deze verordening treedt in werking met haar afkondiging. Dg opperbevelhebber van land- en zeemacht heeft besloten een commis si? in te stellen, die tot taak zal heb ben ten spoedigste vporstellen te doen a. fiopens de beginselen, volgens wel ke, van overheidswege tegemoetko ming zal worden verleend in-verband met geleden matcriecle oorlogsscha de; b, nopens de wijze, waarop de finan ciering hiervan zal dienen te geschie den. Benoemd, zijn tot lid en voorzitter van deze commissie: eJr ir. W. H. van Leeuwen te Delft; tot leden: prof. H. A. Kaag te Tilburg, me. K. P. v, d. Mandele, te Rotterdam, tot secretaris prof. mr. P. Licftinck te 's-Gravenhage. De contactcommissie van belangheb benden bij het onroerend goed heeft door middel van de bij haar aangeslo ten organisaties aan particulieren en particuliere instellingen verzocht aan het secretariaat, Tournooiveld 3, Den Haag, te willen opgeven of en tot weikc bedragen zij bij in principe bereid en in staat zijn hypothecaire leeningen te verstrekken ten behoeve van den wederopbouw. Aangezien geen nieuwbouw of voort ■zetting van aangevangen bouw mag gi schieden zonder toestemming van den regeeringscommiasaris, acht de contact commissie het gewenscht uit een cen traal punt met de regeering te oyiAcg gen in welke mate het particuliere ka pitaal mee kan werken aan den weder opbouw. In de te Amsterdam gehouden spoed- ledcnvcrgadcring van den Nederland- sehe Bioscoopbond werd het dage lijksch bestuur geftiechtigd in overleg met de daartoe aangewezen autoritei ten diepingrijpende, dadelijk ingaande maatregelen te treffen ter voorziening in de moeilijkheden, die voor het Ne- derlandschc film- cn bioscoopbedrijf zijn onlstaan. Het dagelijksch bestuur* werd ge machtigd uit dc weerstandskas hulp te vericonen aan betrokkenen bij het bedrijf, die door den oorlogstoestand zijn getroffen. In de hoofdbestuursvacature-Rocm werd gekozen dr, B. Künzig. dircctcut der N.V. Ufa Mij. tc4 Amsterdam. Te vens werd hij aangewezen als lid van het dagelijksch bestuur. De Nedcrlandsche Bank heeft de percentages van het surplus verlaagd, dat zij verlangt bij het verleencn van voorschotten op effecten of het iri' be- lcening nemen van effecten. Voor binncnlandsehe efféeten gelden de volgende surpluspercentages: 20 pCt. voor obligaties van Neder land en Nederlandsch-Indië, alsmede an Nedcrlandsche en "Nederlandsch- Indische provincies en gemeenten en. dc Nederlandsch-Indische Spoorweg Maatschappij 30 pCt. voor obligaties niet vermeld onder 1., loten en pandbrieven, alsme de aandeelen en certificaten van aan deden van bank- en credietinstellin- gen en van spoor- en tramwegen; 40 pCt. voor andere aandeelen en certificaten van aandeelen 60 pCt. voor aandeelen en certifica ten van aandeelen van mijnbouwon- dernemingen. Voor buitenlandsche effecten: 50 pCt. voor de naar het oordeel van de Nederlandsche Bank voor on derpand in aanmerking komende ef fecten. Het surpluspercentage voor Neder landsch schatkistpapicr is nader vast gesteld op 5 of 15, al naar den loop tijd. Tot tijdelijk regeerinfscommissaris voor de organisatie van den arbeid is benoemd prof dr. J. E. de Quay te Tilburg. 'Professor De Quay, die In 1001 te 's Hertogenbosch werd geboren, is hoogleeraar aan de R.K. Economische K^oges^hool te Tilburg In dc bedrijfs leer cn psychotechniek. Dc departementen vari Handel. Nij verheid* en Scheepvaart en van Land bouw en Visschcrij brengen onder dc algemetne aandacht, dikt verschuldigde huur- en pachttermijnen van wo ningen. boerderijen en landerijen - be houdens ingeval v^n volstrekt .en aantoonbaar onvermogen of van ge heel vergaan van het gehuurde of ge pachte - stipt op ;.tijd behooren te worden voldaan. Onverlet blijft hét recht van huur ders en pachters, op grond van gedeel telijk vergaan of van aanzienlijk min dere landbouwbedrijfsopbrengsten (re- missiereeht) vermindering van huur of pacht aan den bevoogden rechter te verzoeken. INLEVERING REICHSMARKNOTEN Iedereen, die Rcichsmarknotcn on der zijn berusting heeft is verplicht deze onverwijld in te leveren bij dc bankinstellingen.Deze inlevering geldt niet voor Rentenbankscheine in dc coupures van .1, 2 cn 5 rijksmark. Naar de Londensche correspondent van Svenska Dagbladet meldt, zijn de geallieerden vooral verrast ge worden door de nieuwe zware Duitsche pantserwagens, die in Polen nog niet gebruikt waren. Men wist wel. aldus deze correspondent, dat de Duitschers zulke gevechtswagens maakten, doch men kon niet vermoeden, welke tac- tjsche opdrachten zij zullen vervuilen. Men had een langzamen. dik gepant- serden gevechtswagen verwacht, die bij aanvallen tegen versterkte stellin gen met de Infanterie zou samenwer ken. Het gaf een geweldigen schok .t toen bleek, dat deze dik gepantserde gevechtswagen in staat was, snelle be wegelijke pantserdivisies te volgen. Het aantal gevallen, waarin vijande lijke luchtstrijdkrachten aanvallen doen op voertuigen van het .Roode Kruis, neemt toe. aldus verneemt het D.N.B. Kort geleden werd 'bericht, dat op 14 Mei een vijandelijke vlieger een aanval had gedaan op een Roode Kruis-eompagnie van efen pantseraf- deeling bij Givonne, waarbij vier man werden gedood en acht gewond. Thans is bericht ontvangen van een pantser divisie, dat op 1? Mei een ziekenauto door een vijandelijken vliegeraanval verloren is gegaan. Door deze barbaar- sche en tegen het volkenrecht indrui- schende daad werden twee man ge dood en zes gewond. Twee vrachtauto's, waarop het Roo de Kruis-teeken was aangebracht, werden vernietigd. FBANSÜHE VLOOTEENHEDEN VOOR CYPRUS. De Ronteinsche bladen berichten uit Ankara, dat de Fransche vlooteenhe- den, welke tot dusver in Syrische ha vens waren gestalionnecrd, thans het anker hebben uitgeworpen op de reede van Cyprus, Bij het passeeren van de Schelde nabij het kanteel Elsigen door een regiment infanterie werden Britsche oorlogsplannen buitgemaakt, die een inzicht geven in de voorbereidingen van de Engelschen voor pen opmarsch naar Duitschland door België. Het D.N.B. heeft een verslag ontvangen, waarin .de nadere omstandigheden, waarin deze plannen in Duitsche han den zijn gevallen, geschilderd worden en welke tevens een 'aanvullend bewijs vormen voor de Britsch-Belgische samenwerking. In 'den loop vin den strijd op dit punt moesten de Engelschen een van hun officieren .n gevangenschap ach terlaten en met hem omvangrijk en verhelderend materiaal. Het betrof har de op- Belgisch gebied sijïds maanden zorgvu'dig voorbereide bijzonderheden van hun operalieplan. Du materiaal,, operatieplannen, kaarten', een geheim bevel4 aangevuld met verklaringen van gevangenen, toonde het vdlgendiVaan: I. De Britsche dfficioren behoorden tot een sfaf van verkenners, dit» in de eerste maanden van het jaar. uiter lijk begin Maart, met werkzaam heden,-begonnen was m samenwerking met "Belgische militairen, en die een nauwkeurig operatieplan voor dit doel ivan den Britschen opmarsch via Bel gië voorbereidde. Het was de afzundt r- lwke uitwerking van een sinds lang teloren vastgestelde groote gedrags- j 4- i 2a Niet alleen het in Duitsche han den \gevalien geheime bevel, doch o'>k dc ouitengcwoun goed ópgeuouwdc stelling, welke de Duitsche troepen hier moesten veroveren, bevestigden, dat doze Britsche stat van verkenners insamenwerking met de Belgische ajeskunoigen, de Schelde als een dt.r vlomaamste gcvechtslnues hadden uitworpen. 3. Twee Engelsche divisies, later versterkt door resten vaft het Belgische leger, waren op deze linie samenge bracht. 4." Bij- deze divisies bevond zich o.a. ook het Royal Sussex Regiment, dat tot dusver door zijn optreden m Pales tina bekend geworden was. Dit regiment bevond zich sinds den ken Mei aan het front; sinds» den -Sen Mei was het echter verslagen, gevangen genomen of op de vlucht. - Een Dailtche Schnellboot, met welk unpen de Duitsche marine opmerkelijke succesten boekt. De kleine scheepjes jijn y'\ bewapend met lachtdoelmitrailleart en twee torpedolanceerbuizen. De beman ning bettaai uit 17 koppen President Rdosevclt heeft Zon dagavond «en van zijn ge- bi'uikelijke ..praatjes aan den haard" gehouden, die per radio verspreid werden. Hij ver klaarde, dat de toestand het noodig maakt op uitgebreide schaal te bewapenen.<£r is ech ter geen reden voor paniek. Ook deed hij een dringend be roep op het AmcrikaAnsche volk te storten in het fonds van het roode kruis ,tothulp aan de bevolking in de oorlogs gebieden waarvoor tot dusver tien millioeQ dollar is bijeen gebracht. Betreffende de vraagstukken van den tegenwoordigen oorlog, welke rechtstreeks^ fide Verêenigde Staten aangaan, betoogde Roosevelt verder, dat wel elkeen de illusies heeft opge geven, als zou de zGc een gordel van veiligheid vormen. Ik zelf, a'dus de president, heb die illusies nooit ge koesterd; ikwijs echter de paniek stemming af van hen. die bewcrep. dat de. Vereenigde Staten weerloos zijn en alle vrijheden moeten opgeven om zich te bewapenen. In het verdere verloop van zijn rede kondigde Roosevelt geweldige bestel lingen aan voor de industrie. Hij keerde zich tegen de oorlogswinst- makers en tegen een overdreven stij ging der prijzen van verbruiksartikelcn. Voorts verzocht hij den arbeiders geen onredelijke! eischen te stellen, als tegenprestatie beloofde hij, dat alle sociale wetten van den New Deal zou den blijven bestaan. Een verlenging van den werktijd is niet noodig, daar beter de vele tienduizenden werkloozen weer te werk kunnen worden gesteld. Overal waar de industrie deze stimu leering van net bedrijfsleven niet al leen kan financieren, zal de regeering met hulp ingrijpen. Tenslotte waar schuwde de president voor spionnen, saboteurs en verraders, die de lands verdediging willen vcrlaimhcn, Het D.N.B bencht, dat het Br:t- -iche ministerie van voorlichting heeft ..gedementeerd", dat Britsche troepen de stad Leuven in brand hebben ge- ■itokeh. Het mfnister.e heeft verder verklaard dat de bibliotheek te Leu-i ven bij den aftocht der Engeisehen onbeschadigd was. Var. Duitsche zijde w:rdt naar -aanleiding van deze tegen spraak met nadruk geweien op de ver- klaringen var. oog.etirger. en neu- 'rale Waarnemers zoo bijvoorbeeld op| die van buitenlandsche parscorres pondenten. a:e ter plaatse geweest hjn en met de. inwoners der stad heb ben gesproken, e Zoo schrijft de fror.tcorrespor.der.t van de G tor na le d Italia: Uit alles wat men te Leuven te zien kreeg" blijkt duidelijk, dat de Engelschen rf'et zoo zeer het oog hadden op h?t opgeven der stad als wel op haar vere Woetttng' De Popoio dl Roma publiceert het Verslag van een ooggetuige. d,e vertelde, dat de geheelc binnjMistad door do. I ttgelsctben in a-sch cn puin gelegd was. In het besef, dat rif tob der. terugtocht m ester, overzaar.. a. dus zegt dei* ooggetuige verder.-heb" ben de Engelschen met een® wellust die men in strijdende legers der be, schaafde nstties niet ker.t. alles ir. pu:n gelegd. Zij hebben zelfs de bibliotheek van 70.000 deelen. aan welker opbouw alle landen hebben meegewerkt. 111 brand gestoken. Brengt New York in opschudding Het bericht, dat Engeland een aaft- slag in den zin had op het Amerikaan- schc schip ^.President Roosevelt", dat onderweg is naar Gaiway voor het aan boord nemen van Amcrikaansche onderdanen uit West-Europa, heeft te New York een groote opschudding verwekt. Men herinnert zich het bericht van don Londenschen correspondent van de New York Post, Stoneman. volgens hetwelk zich in de naaste toe komst de allergrootste sensatie van den oorlog zou voordoen. De onthul ling van deze sensatie zou de ge heel e wereld diep schokken cn de grootste mtzetting veroorzaken. Veelvuldig hoort men de opvatting dat deze twee berichten met elkaar in ^verband moeten worden gebracht. Inzake het bericht uit Boston over den van Engelsche zijde voorgenomen aanslag op do ..President Roosevelt", berichten de bladen dat een Britsche staatsburger op dit 'schip werkzaam was als kok Op den dag vóór het ver trek van het mailschip naar Ierland zeide de democratische senator Rey nolds in een formeele persverklaring te moeten waarschonen voor een tweede „Lusitanla"-geval. Zonder En geland rechtstreeks te noemen ver klaarde Reynolds, dat het schip, wan neer het op de terugreis vol zou zijrf met Amerikanen. het risico ccner torpedeer mg wel waard'' zou zun. Het oppwbevel xan de Ddttsehe weèrmarht d##ll mede. dat het bij ren aanval op de nog in vijandelijk bezit zijnde Kanaaihaven Oefende aan een der Duitsche snelle booten is gelukt een Britsche torpedobootjager met een torpedo te vernietig^. Bovendien werd door de snelle booten \oor Den Helder een vijandelijke onderzeeboot lot zinken gebracht. De Lavoro 'fasris^a houdt zich bezig mot dc Itaiiaansche aanspraken up Nice. Hit brad/ schrijft, dat het bier gaat om een stad. w aar 50.000 Itali anen wonen en die èen volkomen Ita- liaansch uiterlijk heeft tó er Itahaan- jche gebruiken op na houdt. Haar tachtigjarig tocbchofiffi^ tot Frankrijk heeft, het Italiaansehe karakter der tad niet vermogen te wijpfen. Van 1388 tot 1860 i» Nice bijna' 'mafgebro- ken Itaüaansch geweest.- Na tachtig jaar wordt thayfe voor Italië het pro- bleem van N:r< In zijn -gehrel cestoid. Niemand «twj^rrlt er aan. dat het zal Ivordcn onreinst in overeenstemming jnct het rëcht der natie. In verband met de bQtooging dor Italiaansehe studenten,"die zich gereid h ebben «verklaard te strijden onder de hekelen van den Duce om het lot van hot fascistisch'? Italië te verzekeren, h eft de chef van'den gcncralcn staf dër fascistische militie een ftagordrr gèric-ht tot dc universitaire zwarthem- den. waarin hij zijn voldoening tot uitdrukking brengt over deze betoo- glng .en zich ervan overtuig# ver- 'kLart. dat de Italiaansehe stiwenteft mtt al hun krachten zullen weten mo de tc werken aan de verwezenlijking vaft het groote doel van het fascisti sche riik: Italië te bevrijden van do arrogante buitenlandsche hegemonieën het meester te maken van de zeeën. De Parijsche editie van^t New York Herald Trimeldt, dat dertig meubeltrdriXportwagerrs met meesterwerken van de bekendste Vlaamsche renaissaricekunstenaars uit het, museum te Brïls&et voor het bin nenrukken der Duitsche Irocpcn te Brussel weggebracht zijn cn zich thans „ergens in Frankrijk" bevinden.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1940 | | pagina 2