KANAAL- EN NOORDZEEKUST
IN DUITSCHE HANDEN
NIEUWSBLAD VOOBC GOUDA EN OMSTREKEN
Schouwburg-: en concertzalen
in één complex
Zaterdag 1 Juni 1940
Laatste tegenstand voor Duinkerken
OPHEFFING VAN DE
WERKLOOSHEID
De strijd bij Narvik
OVERZICHT VAN DE
SITUATIE AAN HET
WESTFRONT
Slag in Vlaanderen catastrophe
voor geallieerden
Britsche kruiser
gezonken
VERZOEKEN OM
SCHADELOOS
STELLING
IV
Duitsche persstemmen
Maatregelen- aangekondigd
DE UITGEBRANDE STATENbAM OP DE .RIVIER
Voorloopig comité
NA DRIE WEKEN
Duitsche troepen diep in
Noord-Frankrük
Ll_
Britsche soldaten keeren
uitgeput naar huis
Paniek in Parijs
De Parijsche correspondent van de
Zuid-Slavische V r e m w bericht, dat
de jongste berichten van het Noorde
lijke oorlogstooneel in Parijs een
paniek hebben veroorzaakt. De bevol
king is naar de stations gerend met
achterlating van have en goed, teneinde
zoodoende sneller naar het binnenland
te kunnen komen.
oorlogvoering te
Catastrophe voor Je
geallieertten
i- 1'
Wegens interneering
WIE GEEN WERK HEEFT,
ZWAAIT NIET AF
GOUDSCHE
COUBAMT
Dlrléieur F".
Bur. Markt 3I..T»t.' 271%
Postauo 4'tnn
Het frontbericht van het D.N.B,
van gisteravond luidde als volgt:
De Fransche troepen, die in Vlaan
deren en Artois stonden, zijn in hoofd
zaak vernietigd of gevangen genomen.
Slechts in enkele1 stokken bosch en in
weinige plaatsjes trachten uiteengesla
gen deelen van de verslagen Fransche
legers den onverbiddelijken loop van
bet noodlot door laatsten tegenweer
nog iets op te houden. Er zullen ver-
'tnoedeüjk nog eenige dagen vgrloo-
pen tot de definitieve getallen voor
gevangenen en buit, die als resultaat
van een grootsch opgezette operatie
van drie weken uniek zijn in de krijgs
geschiedenis, vaststaan.
Na den opperbevelhebber van het
negende leger, generaal Giraud, is nu
ook do opperbevelhebber van het eer
ste Fransche leger generaal Prioux, in
gevangenschap geraakt. Zonder voor
uit te loopen op het samenvattende
overzicht kan reeds thans worden
gezegd, dat de aantallen der gevangen
Fransche generaaisdaarmede geens
zins zijn uitgeput.
De laatste tegenstand voor Duinker
ken wprdt geboden op een smal gebied,
dat „een diepte van ten hoogste 10
km. heeft. Van een corridor naar de
kust is in het geheel' geen sprake.
De weerstocstand, die ongunstig is
voor krachtiger optreden ,0van lucht
strijdkrachten, komf den vluchtenden
Britten ton goede. Dirhte nevels in hét
Kanaal nemen lukraak vluchtende
Engcls£he soldaten in hun hoede.
net tijdstip is niet'ver meer, waarop
van Abbeville *t.ot aan de Duitsche
grens de Kanaal- en Noordzeekust
volledig in Duitsche handen is. De
beheersching van deze kuststrook is
voor de verdere ontwikkeling van den
oorlog van beslissende beteekenis.
Intüsschen stelt de strijd aan de
ku'st veelzijdige militaire eischen.
Hat optreden van piarine-artiHa-
rie-reghnenten is op het naar het
Westen verlengde kustfront ge
schied. Deze speciale troep van
de Duitsche marine is opgerukt
in de stellingen aan de Neder-
1 and sc he, Belgische en Fran
sche kusten om hier kustbattcrijen
van allerlei kaliber te bezetten
of te versterken met nagezonden
en opnieuw opgesteld materiaal.
In den wereldoorlog vormde het
marinccorps in Vlaanderen onder lei
ding van admiraal Von Schroeder, die
den bijnaam „leeuw van Vlaanderen"
kreeg, den tot de kust naar voren ge
schoven vleugel van bet Westelijke
front Op dit corps, dat deelnam aan
de verbitterdste gevechten op - de
Ylaamsche slagvelden, berustte ook
de last van een vijandelijken druk uit
zee, die toendertijd niet kon worden
verminderd door een sterk luchtwapen.
Thans behoeft een soortgelijke lani-
dingsbedroiging op deze kuststrook
niet te worden verwacht. De hier in
den wereldoorlog gevoerde afwecr-
strijd is vervangen door den aanval.
Het grootste deel van onZe divi
sies vrij voor nieuwe taken, zoo
schrijft de Deutsche AllgeVnee-
ije Zcitung. Het grootste deel van
de Fransche troepen in Noord-Frank
rijk vernietigd, luidt het opschrift
van de Berliner Lokal Anzei-
g e r. Frankrijk's noordelijke legers
vernietigd, aldus het opschrift van de
Berliner Boersenzeitung.
Ook de N-achtausgabe wijst op
de steeds meer om zich heen grijpende
ontbinding van de Engelsche en Fran
sche strijdkrachten in Noord-Frankrijk
Hoever deze ontbinding reeds is
voortgeschreden en hoe vreeselijk de
luchtslag van gisteren boven het
Kanaal is geweest, komt duidelijk tot
uiting in de berichten der bladen uit
Londen. De Lok a 1-An ze i ger
wijst erop, dat in de laatste 24 uur nog
slechts wrakken van het Britsche
expeditieleger in de verschillende ha
vens aarr de Oost- en Westkust van
Engeland aan. land zijn gezet. De toe
stand der soldaten is onbeschrijfelijk.
Zij waren totaal uitgeput. Hun vlucht
over het Kanaal vormt het vreeselijk-
ste deel vaa hun wederwaardigheden.
Zelfs ver in. het Kanaal, tot bijna
vlak onder de Engelsche kust, zoo
schrijft het blad, hebben de vliegtui
gen de vluchtende schepen achter
volgd. De geheele bevolking van Zuid
en Oost-Engeland is onder den indruk
van de dramatische verhalen over de
wederwaardigheden van het vernie
tigde Britsche expeditieleger en weet
thans uit eigen aanschouwing met
zekerheid, dat Engeland een zwaren
nederlaag heeft geleden. lederen dag
wordt de catastrophe in Vlaanderen,
waardoor de Fransche Noordelijke
legers van Blanchard, Prioux en
Giraud en de massa van het Britsche
expeditiecorps onder genersfhl Gort
volledig vernietigd wordt, duidelijker.
Ook de Berliner Boersenzei-
t u vestigt de aandacht op de voort
gaancfe vernietiging na den zwaren
nederlaag vande Fransche en Engèl-
schb legers en schrijft: „De reeds eer
gisteren verrichte gevangenneming
van den opperbevelhebber van het eer
ste Fransche leger, generaal Prioiix,
doet de graad van ontbinding vermoe
den. Diegene van de Engelsche solda
ten, die aan de insluiting, de Duitsche
aanvallen, do granaten van het ver
dragende -Duitsche geschut, de bom
men in het Kanaal of aan de torpedo's
van de Duitsche „Schriellboote" is ont
snapt, komt in de Engelsche haven in
een toestand aan, die door een .journa
list dramatisch is weergegeven.
Van 4e zijde der Duitsche autori
teiten hier te lande zijn gisteravond
'enkele maatregelen aangekondigd, die
van groot belang zijn. Bij den door
den Fuehrer benoemden rijkscom
missaris en zijn staf en de met hem
samenwerkende instanties in Duitch-
land, zijn groote plannen in—voorbe
reiding tot opheffing van de werk
loosheid, den wederopbouw van ons
land en het verhoogen van het
levenspeil der bevolking, in het bij
zonder van de arbeiders.
Verzekerd werd, dat de Duitschers
ingeen geival zouden dulden een
eventueel uitmergelen van ons land
en dat een overstrooming van Neder
land door menschen, die hier niet be-
hooren, zal worden verhinderd. Deze
Maatregelen zullen geheel liggen in
de lijn van de rede van den Rijks
commissaris Rijksminister Seyss-In-
quart, waar deze verklaarde, dat geen
verder gaande beperkingen van de
volkshuishouding enden levensstan
daard zullen worden ingevoerd dan
vereischt worden door den ópgedron-
g#h oorlog en de lotsgemeenschap
van Nederland en Duitschland. De
bezorgdheid, die hier en daar is ge
bleken te dien aanzien, zal door deze
verklaring geheel ongegrond kunnen
worden geacht.
Ten aanzien van debewerir.g, dat
de Engelschcn en Fr'anschen na de
bezetting van Narvik de verbinding
met Zweden over den spoorweg tot
Riksgraensen hersteld zouden heb
ben, verneemt het D.N.B. van offi-
cieele zijde het volgende:
Het spoorwegtraject van Narvik
tot aan de Zweedsche grens is onge
veer 50,Jcm. lang. De Duische troe
pen hebben het gehèele traject met
uitzondering van bet kleine deel, dat
door de stad Narvik leidt, krachtig ln
handen en beveiligen ook het ter
rein rondom dezen spoorweg door ver
naar het noorden en zuiden vooruit
geschoven opstellingen, tegen lederen
vijandelijken aanval. Een blik-öp de
kaart bewijst, dat door de bezetting
vah de stad Narvik nog lang geen
verbinding met Zweden tot stand is
gebracht. De bezetting, van Narvik
heeft dus geenszins de beteekenis,
die men er aan hecht.
Men schrijft ons:
Schouwburgen en concertzalen in Rot
terdam zijn afgebrand. Er zal dus voor
eerst geen gelegenheid bestaan voor
tooneel-, opera-, muziekuitvoeringen an
ders dan in zalen, welke slechts het
karakter van een noodvoorziening dra
gen. Alleen de kleine concertzaal in
het gebouw van de Nieuwe Beurs wordt
zoo<.spoedig mogelijk voltooid.
Rotterdam staat dus voor het vraag
stuk om maatregelen te treffen om in
het ontbrekende te voorzien, zoodra dit
financieel mogelijk zal zijn, en de ma-
terialenvoorziening het toe zal laten.
Van den"nood zal een deijgd gemaakt
kunnen worden door zooveel mogelijk
de nieuw te bouwen zalen in één com
plex te verecnigcn. Dit complex zal dan
op een aan de bestemming waardige
Het uirak aan de uitgebrande Statendam te Rotterdam
Over den terugkeer van enkele
Britsche afdeelingen uit Vlaan
deren meldt het Zweedsche Nya
Dagligt Allehanda uit
Londen, dat deze soldaten met
holle oogen, hongerig en vermoeid,
in Engeland zijn aangekomen.
Velen waren zoo afgemat, dat zij
aan land moesten worden gedragen.
Er zijn troepentransporten verder
naar bet Noorden gezonden. Be
halve transportschepen gebruikt
men ook kleine booten en zelfs
vlotten om het Kanaal over te
steken.
De Parijsche correspondent van de
Zuid-Slayische Politik^ deelt mede,n
dat al het goud en de geldswaardige
papieren der Belgische banken reeds
bij het uitbreken van den oorlog naar
Frankrijk zijp verstuurd. Ook de kroon
en de edelsteenen van den Belgischen
koning zijn in Frankrijk. Men mag aan
nemen, aldus de correspor ent, dat op
deze wijze voor een wcarüe van acht
milliard francs uit België is wegge
bracht.
De Londensche pers 'staat in het
teeken van de poging tot vluchten der
Engelsche troepen uft het Vl&amsche
operatieterrein. fcelfs de Londensche
radio merkt op, dat de Engelsche troe
pen, die wederom Engelschen bodem
hebben bereikt, zeer uitgeput zijn en
in den laatsten tijd aanzienlijk onder
een gebrek aan levensmiddelen te
lijden hebben gehad.
De militaire deskundige van de
Evening Standard noemt de
nederlaag in Noord-Oost-Fraokrijk een
zware slag voor de geallieerden. In het
hoofdartikel van de Evening News
wordt gezegd, dat het Engelsche volk
thans de feiten onder het oog moet
zien ën dié feiten tot in bijzonderheden
moet leeren begrijpen. Het grootste deel
der troepen is op een smalle landtong'
bij Duinkerken samengedrongen en
levert tegen de heftigste land- en lucht
aanvallen zware gevechten voor den
terugtocht. De weg naar de kust is
alleen nog overgebleven. De terug
tocht gaat stap voor stap en moet op
zee worden voortgezet.
Het verlies aan materiaal moet
enorm zijn. De troepen hadden géén
tijd meer het wegvoeren van tanks,
geschut en voorraden te dekken. De
terugtocht uit Vlaanderen is in geen
geval door de capitulatie van het Bel
gische leger Veroorzaakt. De ware oor
zaak voor deze nederlaag ligt in de
Duitsche superioriteit wat betreft ge-'
vechtsvliegtuigen en gemotoriseerde
infanterie.
De militaire medewerker van de
DsMly Telegraph schrijft, dat de
nieuwe Fransche generale staf thans
waarschijnlijk probeeren zal zooveel
mogelijk tijd te winnen teneinde de
wapens en troepen volgens de theorie
der moderne
ganiseeren.
De New Yorksclfe bladen werden
gisteren geheel behecrscht door de
Duitsche overwinning in Vlaan
deren. De Amcrikaansche openbare
meening bemerkt met ieder nieuw*
bericht meer en meer, hetgeen haar
tot dusver gedeeltelijk door de
pers werd onthouden, dat namelijk
een Duitsche overwinning gelijk te
stellen is met een vernietigingsslag
en een catastrophe voor de ge
allieerden.
De door de agentschappen en de coi;
respondenten van de groote jNew York-
sche bladen gegeven ooggetuigever
slagen van de eerste terugkeerende ge
slagen troepen, hebben hier grooten in
druk gemaakt. De^TewYorkTimes
spréékt van een „ongeluk in Vlaan
deren" en zegt, dat de overweldigende
Duitsche overwinning een militaire
prestatie van den eersten rang ist sinds
Tannenberg. Het blad noemt als oor
zaak voor de Duitsche wapensuceéssen
niet alleen de superioriteit van het
luebta en tankwapen, doch ook de
sarnejwerking in het landleger en de
Duitsche tactiek. De volle uitwerking
van deze 'tragedie zal, ,zoo- gaat het
blad verder, voor de geallieerden nog
komen. De verovering van de Kanaal-
kust stelt Engeland aan het vreeselijke
gevaar van een Duitschen inval bloot.
Officieel is te Londen toegegeven,
dal de Britsche"'M'uiser Curlew, groot
4290 ton, tengevolge van een bom
aanval eenige dagen geleden aan
de Noordkust van Noorwegen is ge
zonken,
Aan het einde van de derde week
van het groote offensief aan het
Westelijke front mcldt'het D.N.B.
van deskundige militaire zijde het
volgende resultaat:
1. Het Belgische leger heeft geca
pituleerd en is voor den strijd volledig
uitgeschakeld. De Duitsche troepen
staan aan de Belgische kust.
2. Het Fransche eerste, zevende en
nagende leger zijn in den grooten ver
nietigingsslag in Vlaanderen en in
Artois, uiteengeslagen en bijiten ge
hecht gesteld. De voortzetting van de
Fransche Maginot-liniê naar het
Noord-Westen is van de kust bij Duin
kerken tot Montmédy bedwongen en
in Duitsche handen.
Een nieuw. Duitsch front strekt zich
'uit van de Fransche Kanaalkust bij
Abbeville, de Somme op,langs de
Oise en de Aisne tot de Maas ten
Zuiden van Sedan. 'Daarmede is het
Duitsche front tot op rond 100 km
de Fransche hoofdstad Parijs gena'
derd. De Duitsche luchtmacht be-
heer'scht niet slechts dc lucht boven
dit front, doch drfhfjt ook diep door
in het vijandelijke achterland, 'waar
verzamelpunten en opmarschbases
onder haar voortdurende controle en
wapenbereik liggen..
3. Het naar hét vasteland gezonden
Britsche expeditiekorps is in Vlaan
deren, vernietigd. Van de Belgische
en Fransdhe Kanaalkust uit beheer
schen het Duitsche leger, de marine
en de luchtmacht het smalste punt
van het Kanaal en den toegang tot
de Thèepis. Van de nieuwe steun
punten aan de Kanaalkust uit is de
Duitsche weerwacht, evenals de mari
ne, in staat doeltreffende aanvallen
op Engeland te ondernemen.
4. De belangrijkste verbindingswe
gen en spoorbanen voor den étappe-
dienst door België en Noord-Frankrijk
zijn in Duitsche handen. Door het
spoedige herstel hiervan is de ravi-
tailleeriftg van den Noordelijken vleu
gel' van het Daitsche leger in Frank
rijk verzekerd.
5. In Duitsche handen zijn echter
ook de buitengewoon belangrijke
Belgische en Noord-Fransche kolen
mijnen en industriecentra.
Aan het einde Van de derde week
van het offensief hebber) de Duitsche
troepen derhalve het geheele Britsch-
Fransche stootleger uitgeschakeld en
vernietigd -en tja* front over 300 km.
van de Duitsche grens naar het
Westen verlegd; zij staan diep in
Noord-Frankrijk, gereed voor nieuwe
taken.
De Britsche troepen bieden nog
tegenstand op een kuststrook langs
hef Kanaal tusschen Duinkerken en
NSeuwpoort met een breedte van on-
gevè'er 45 km. Dediepte van dit
frontoverblijfsel -van het binnenland
tot 'de Trust bedraagt nog slefchts 10
k.m. op'zijn hoogst. The Britsche
leiding tracht blijkbaar, ook met
achterlating van wapens en uitrusting
tenminste nog zooveel mogelijk man
schappen op de scheper, te redden.
De Duitsche aanval is echter aan
het front Furnes-Bergues en ten
Westen van Duinkerken reeds weder
aan den gang om ook deze laatste
rest der Britsche troepeh weg te
vegen,
plaats in het nieuws stadsplan kunnen
verrijzen.
Combinatie biedt het voordeel, dat de
exploitatie van elk afzonderlijk gun
stiger wordt. Op kosten van directie en
personeel, verwarming, enz. kan worden
bespaard. Het financiecle belang kan
nog meer worden gediend, indien in een
complex één of meer commercieels za
ken worden gevestigd Filmtheater, ma
gazijnen, café, hotel misschien, het zijn
alle ondernemingen, waarvan de keuze
van vestiging tljpns vrij staat.
Het denkbeeld van de stichting van
een centraal sgebouw in den bovenom
schreven zin, heeft de ihstemming van
ir. W. G, Witteveen, die er met zijn
stadsplan zeker rekening mede zal hou
den.
Een voorloopig comité, bestaande uit:
mevr. J. B. C. Sjolloma's Jacob, en'de
heeren J. Th.,Berkemeier, W. Dutilh,
mr. J. R, Goddard, H. M. Kraayvanger
en ir. A. Plate, heeft zich gevormd,
om het denkbeeld ingang te doen vin
den en zoo mogelijk stappen voor ver-
zenlijking te doen, zóodra het oogen-
blik daartoe zal zijn gekomen.
Het comité wanscht zich niet in de
plaats te stellen van besturen van ven
nootschappen of vereenigingen, welke
vroeger tooneel- en concertzalen exploi
teerden en die meenen deze taak weder
ter hand te kunnen nemen. Het beveelt
echter in aller belang aan, om niet zelf
standig plannen tot nieuwen bouw te
ondernemen, -zondcr.dat eerst onderling
overfeg wordt gepleegd. Tijdige mede-
deelingen aqn het genoemde comité zijl-
Ten daarom op prijs worden gesteld.
Alle verzoeken tot schadeloosstelling,
in verband staande met de interneer'ng
van personen, welke interneeringen in
de eerste dagen van den oorlog door
sommige tgoepencommandantcn zijn be
volen ingevolge artikel 33 der Oorlogs-
wet, dienen schriftelijk te worden
ingediend bij de advies-commissie
vorderingen, Alexanderstraat 15, 's-Gra-
venhage.
De verzoeken moeten vermelden de
naam, de voornamen, het jüiste»adres
(gemeente, straat en huisnummer) van
degene, die in bewaring was. gesteld,
de plaats waar zulks is geschira en zoo
mógelijk-door wicn zij is gedaan.
Het verzoek dient tevens een alge-
meene opgave van de geleden schade
te bevatten.
De verzoeken moeten vóór 1 Juli zijn
gedaan.
Bij de volgende étappe van de demo
bilisatie mag een militair alleen dan
met groot verlof worden gezonden,
iitdien hij aan den commandant van
het betrokken enkelvoudig oorlogs
onderdeel een verklaring van werk
gevers, familie e.a. kan overleggen,
waaruit blijkt, dat hij door loongeven-
den arbeid dan wel andere wijze in
eigen onderbond kan voorzien, althans
niet ten laste van de gemeenschap zal
komen.
Deze. verklaring moet zijn gelegali
seerd door den betrokken burgemees
ter en voor hen, die in overheidsdienst
zijn, door het betrokken diensthoofd
ter plaatse.
Aangezien een Volgende étappe van
demobiliseeren binnenkort is te ver
wachten, wordt aan alle militairen,
die voor grootverlof in aanmerking
wenschen te komen, in overweging ge
geven voor de verkrijging van de ver
klaring reeds thans het noodige te
verrichten. Gedemobiliseerden kunnen
geen aanspraakdoen gelden op steun
verlening wegens werkloosheid. -
HARING NAAR DUITSCHLAND.
De export van haring naar Duitsch
land is een feit geworden. Er moet een
belangrijk kwantum gekaakte haring
daarheen verzonden worden, tegen de
prijzen zooals deze ook voor het eerste
en 'tweede kwartaal 1940 waren vast-,
gesteld. De levering moet binnen 10
12 dagen 'geschieden.
ition
•IES
RTElj
Len
sndal
tairci
ens
den
Tdari
IONS
t aai
tore»
■.n nl
len
rdan
