H 1 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN Onthullingen over Britsch- Fransche Actie tegen Olievelden buitenland Het Stadsbeeld van Brussel De Russisch-Roemeensche Overeenkomst Hulpverleening door Turkije dubieus Donderdag 4 Juli 1940 Uet nieuwe DuUschc WU&oelc Operatie zou bestaan uit massaal Bombardement van belangrijke Punten Duitsche Pers onthoudt zich van Partijkiezen Roemenië qtswfiieuw Offer van de Britsche Garantie-Politiek beschouwd De Fransche Oorlogs schepen. Verklaringen van vroegeVen Egyptischen Premier. Oppervlakkig bekeken is er weinig veranderd De Hollandsche Kolonie in moeilijke Omstandigheden De Houding van het Japansche Leger. .r-i GOUDSCHE COll BANT 79e Jaargang, No. 20364 Directeur F. TIETER Bur. Markt 31. Tel. 2745 Postgiro 48400 V -r* Het volgende document in de nieuwe publicatie van het Duitsche departe ment van Buitenlandsche Zaken is een eigenhandig geschreven aanteekening van Daladier, gedateerd 19 Januari 1940. Zij luidt: „Generaal Gamelin en admiraal Darlan moet worden ver zocht een memorandum uit te werken over een eventueele interventie ter vernieling van de Russische olievelden. Geval no. 1: Afsnijding van de voor Duitschland bestemde olietransporten op de Zwade Zee. Het gaat vooral om Duitsche schepen. In dit geval wordt Rusland niet betrokken in den oorlog. Geval no. 2: Rechtstreeks ingrijpen in den Kaukasus. Geval no. 3: Zonder direct optreden tegen Rusland maatregelen treffen om streven naar zelfstandigheid van de Mohammedaansche bevolkingsgroepen in den Kaukasus te bevorderen". PLAN VOOR AANVAL OP RAFFINADERIJEN. Document no. 8 vormt een notitie betreffende een afspraak tusschen de Fransche en Engelsche generale staven van het luchtwapen van 5 April 1940. Zij luidt: „De Fransch-Britsche lucht aanval 'op de petroleum van den Kau- kasus'is uitsluitend gericht op de raf finaderijen en haveninstallaties van Batocm, Poti, Grazny, Bakoe. Verwacht kan worden, dat binnen de eerste zes dagen 30 tot 35 procent van de,Kaukasusraffinaderijen zal zijn vernield. Het gebruikte vliegtuigmate riaal ömvat ,90 tot 100 toestellen, die gevormd worden jn zes Fransche groe pen vliegers en drie Britsche eskaders. De Fransche groepen worden zoo uit gerust, dat zij Bakoe pp de vastgestel de data kunnen aanvallen. Zij bestaan uit twee groepen Farman 221 en vier groepen Glenn Martin, die van ver vangingen zijn voorzien. Zij kunnen bij iederen vlucht naar den vijand in totaal'70 ton bommen op ongeveer 100 werkende raffinaderijen werpen. Vij andelijke tegenactie en de vermoede lijke aanwezigheid van Duitsche jacht- vliegers zullen de doeltreffendheid van deze operatie in aanzienlijke mate ver minderen. INTENSIEVE VOORBEREIDING. Ifet negende document bevat een rapport van den opperbevelhebber in 1 het Oosten van de Middellandsche Zee, Weygand, aan Gamelin, den bevelheb ber der strijdkrachten te land, en aan den opperbevelhebber van het lucht wapen Vuillemin. In dit rapport wordt onder andere gezegd De voorbereidingen voor het bom bardeeren van de olievelden in den Kaukasus zijn zoover gevorderd, dat de termijn, waarbinnen deze operatie ten uitvoer kan worden gelegd, kan wor den geraamd. Politieke voorwaarden: Het in acht nemen vanjtén termijn is hier niet geboden. De onderneming behoeft niet te worden gemaakt tot voorwerp van een overeenkomst met de Turken, welker afsluiting overigens onmogelijk is gebleken. De Fransche ambassadeur in Turkije heeft de re geering nauwkeurig rapport uitge bracht over deze kwesties. Op het oogenblik kan ge^p sprake zijn van een toestemming voor het vliegen over Turksch staatsgebied, nog minder van beschikbaar stellen van vliegvelden, die zouden kunnen dienen als spring plank. Ook overige hulp is niet te ver wachten. Het transport van materiaal voor«de geheele behoefte gaat over de spoorlijn AleppoNissibin. Een voor afgaande demarche voor het gebruik ^,andit traject, voor zoover het U c'h staatsgebied raakt, is niet vereischt, aangezien onze vroegere overeenkomsten ons in dit Opzicht alle vrijheid laten. .Jui de raming der termijnen moet gelet worden op: *et '"échten der vliegvelden, in „U jde is "echts weinig werk wordt geraamd op per 24 uur aanneemt, een termijn van veertien dagen. Evenveel tijd is noodig voor de Engelsche troepen. In totaal zijn dtis dertig dagen noodig. Massaal bombardement. Houdt men er rekening r^de, dat a en b tegelijkertijd leunnen worden uitgevoerd, dan zijn minstens 45 tot 50 dagen noodig, verondersteld, dat het spoqrwegmateriaal en de Engelsche en Fransche nazendingen onverwijld op gang kunner. worden gebracht. Behalve deze termijnen rpoet ook rekening worden gehouden met den tijd, die vereiseht is voor het in orde brengen en het reizen hierheen der bombardementsvliegtuigen. Wat de Fransche eskaders betreft moet opge merkt worden, dat op het oogenblik geen enkel gereed is om in den jstrijd geworpen te worden. Volgens de op gaven van het opperbevel .der lucht strijdkrachten zijn 2*2 tot 3 maanden beslist noodzakelijk om de piloten op te leiden. Waarschijnlijk bevinden zich de groepen van het type Glenn Martin, die uit Frankryk of Noord-Afrika ver wacht worden, in ongeveer gelijken toestand. De vice luchtmaarschalk en bevelhebber over de Britsche "lucht strijdkrachten in het Midden-Oosten was, toen hem gevraagd werd naar de door hem noodig geachte termijnen, zeer verlegen met zijn antwoord, daar hij zelfs zijn vliegtuigen nog niet heeft gekregen. De voorzichtigheid gebiedt derhalve de uitvoering der operatie eerst onder oogen te zien voor eind Juni of begin Juli. De operatie zelf mag slechts enkele dagen duren en moet bestaan uit een massaal bombar dement van die punten, welker ver nieling door explosieve of brandbom men beschouwd moet worden als bij zonder doeltreffend. De aangegeven termijn is overigens ook voor Turkije noodig, aangezien-Turkije zich in den loop van dezen tijd moet brengen in een toestand, die het veroorlooft, het hoofd te bieden aan iedere vijandelijke tegenactie, welke mogelijkerwijze te voorschijn geroepen wordt door het bombardement. DUITSCHE PERSSTEMMEN. Over het in het nieuwe Witboek gepubliceerde telegram van den Fran schen ambassadeur in Ankara aan het ministerie wan Buitenlandsche Zaken in Parijs van 29 Maart 194Ü schrijft de Voelkischer Beobachte o.m.: Het Turksche volk zal met diepen schrik zien, aan welke gevaren het tenauwernood is ontkomen. Ook in Moskou zou men deze onthullingen weten te waardeeren. Het Hamburger Fremden- b 1 a t t concludeert, dat in den in tiemsten raad dnr geallieerde oorlogs ophitsers besloten was tot een overval op Russisch souverein gebied. u)dat veertien dagen. b. Werkzaamheden aan- de spoor lijn en ter aanvulling van de opslag- Pbafcèn (wissels, rails, telefoondra den). Duur: Veertien tot twintig dagen. troenen Van benzine' munitie, troepen en wagenpark eischt voor dé beniï "rijdkrachten 56 treinen. Dit "««kent, wanneer men vier treinen Uit Berjijn wordt gemeld .JÜ at het aanvaarden van de eischen van de Sow- jetunie door Roemenië, aldaar geen verrassing heeft veroorzaakt. Wat de kwestip Bessarabië betreft, Moskou heeft het\ dringende karakter van een behandeling van dit vraagstuk niet verborgen i gehouden. Ook is gemak kelijk aan te nemen dat de Sowjet- diplomatie het door een consultatief pact met Rusland bevriende Duitsche rijk destijds over haar opvattingen volledig in kennis heeft gesteld. Want het Duitsch-Russische vriendschaps verdrag van Augustus en Öctober van het Vorige Jaar is, gelijk uit de veel vuldige uitlatingen van de Moskou- sche en Berlijnsche pers destijds u gebleken gebaseerd op exacte afpaling van de belangensferen van beide lan den. Duitschland's houding ten aan zien van de Roemeensch-Russische kwestie kon daarom principeel door dezelfde overwegingen worden be-,- paald, als indertijd Duitschland's hou ding nopens het Finsch-Russische cpnflict waarbij Duitschland zelf op geenerlei wijze betrokken was, doch welks motief begrepen werd. In de houding van de Duitsche pers wordt daarom ook thans on der den indruk van de Russisch- Roemeensche afspraken geen par tijkiezen geconstateerd. Als in de commentaren van de Duitsche pers een bepaalde strekking is waar te nemen, dan is die strekking uitslui tend tegen Engeland gericht», welks rol ook in dit geval zonder eenig voorbehoud aan critiek onderwor pen wordt. Uit de uitlatingen van de Duitsche bladen blijkt, <fat men in Roemenië,tegorisch tegen. zich thans onder den druk van de ^omstandigheden tot vergaande concessies aan de Sowjetunie bereid moest vinden, in den grond van de zaak een nieuw offer van de voor talrijke landen ongelukzalige Engel sche garantie-politiek ziet. Roemenië heeft de Engelsche garanties zonder tegenspraak aanvaard en heeft zich daardoor zonder twijfel tenminste tij delijk over de mogelijkheden van de eigen politiek illusies gemaakt. OPLOSSING KWAM TE LAAT. De oplossing van de Bessarabische kwestie op het juiste oogenblik is dientengevolge verzuimd. Boekarest poogde blijkbaar hi^ar behandeling te vertragen. De thans onvermijdelijk geworden onderwerping van Roemenië aan de Russische eischert wordt daar om te Berlijn als een gevolg van ,de onjuiste waardeering van de Engel sche garantiebelofte de daardoor bepaalde aarzelende houcjing van de Roemeensche buitenlandsche politiek beschouwd. Maar ook in de houding tegenover Duitschland is Roemenië naar het oordeel van de Duit^he pers onder deft invloed van overschatting van de waarde van Engelan'd's be lofte tot hulp blootgesteld geweest aan menigvuldige zwenkingen van zijn po litiek. Eerst onder den indruk van de ovej weldigende Duitsche succ'esitn in het Westen' heeft men zich te Boekarest tot een duidelijker houding tegejiover Duitschland opgewerkt. Opmerkelijk schijnt in dit verband dat thans zelfs Turkije in grootere mate dan tot dus verre rekening begint të houden met de werkelijke krachtsverhoudingen in Europa. In de jongste rede van den Turkschcn minister-president ziet men te Berlijn een bevestiging van de vast beslotenheid van de Turksche regee ring haar vredeswil te toonen en de tot dusverre tegen den oorlog Europa aangenomep houcjjng te her zien. GEEN INTERNATIONALE CONFERENTIE. Het Roemeensche Nieuwsagentschap Orient Radio meldt: Zekere dagbladen nieuwsagentschappen en radiouitzen- .jiingen in het buitenland hebben het bericht verspreid, dat Roemenië zou hebben voorgesteld een internationale conferentie in Rome bijeen te roepen ten behoeve van een vreedzame rege ling van Midden- en Zuidoost-Europee- sche problemen. Officieele Roemeen sche kringen spreken dit bericht ca- WUZIGING VAN HET ROEMEENSCHE KABINET? Men verwacht te Boekarest dat mi nister-president Tatarescu in de ver gadering van het parlement een be langrijke verklaring zal afleggen. Zeer binnenkort wordt ook een reorganisa tie van het kabinet verwacht. Vooral de houding ten aanzien van Duitsch land is hierbij van belang. VERGAANDE BRITSCHE EISCHEN Volgens een bericht van Reuter wordt te Londen officieel medege deeld: „Op 3 Juli zijn "maatregelen genomen om alle in Britsche havens zijnde Fransche oorlogsschepen onder controle van Groot-Brittanje ie stel len. Dit is met succes geschied, of schoon daarbij twee slachtoffers zijn gevallen." In een verklaring van het ministe rie voor de Voorlichting wordt hier over om. gezegd: „Tegelijkertijd zijn aan de Fransche schepen In de Noord Afrikaansche havens zekere voor waarden gesteld, waarvan het doel was ze te onttrekken aan Duitsche handen. Den be vel voerenden Franschen offi cier werd verklaard, dat Groot-Brit- tanje, ingeval geen van deze 'voor waarden mocht worden aanvaard, alle maatregelen zou nemen om de zeker heid te krijgen, dat geen van deze vaartuigen in het verdere verloop van den oorlog tegen Engeland zal worden gebruikt De regeering betreurt het, dat de Fransche generaal, die in Oran het beval voerde, geweigerd heeft een van deze voorgestelde voorwaarden te aanvaarden. Het onvermijdelijke re sultaat was. dat in deze stad een actie moest worden ondernomen tegen de Fransche schepen. Deze operaties zijn nog aan den gang. Voor het parlement zal daarover vandaag door don eersten minister een verklaring worden afge legd. ENGELSCHE EISCHEN TOT DEE NEMING AAN DEN OORLOG. De kortgeleden afgetreden Egvpti^ sche m.nisterpresident. Ah Mahe Pasja, heeft in een kleinen kring vari, senatoren de gebeurtenissen medege deeld, die geleid hebben tot zijn af treden. aldus het D.N B. Uit deze me- dfdeelmgen, die gepubliceerd worden in de Messaggero blijkt, dat de koning het aftreden varf Maher slechts heeft aanvaard om Egypte een ernstige bui tenlandsche crisis te besparen. Ali Maher verklaarde, dat het En gelsche opperbevel onmiddellijk na de deelnerfiing van Italië aan den orlog de eisch tot hei.i had gericht zonder raad pleging van het parlement terstond aan Italië en Duitschland den oorlog te verklaren en Egyptische troepen in den strijd te werpen tegen Italië. Dezen eisch van het Engelsche opper bevel heeft hij categorisch afgewezen met de verklaring, dat hij onder geen beding een schending van de grondwet kon toelaten. Volgens de grondwet is de regeering niet gerechtigd om der gelijke beslissingen over oorlog of yrede te nemen zonder parlement te kennen. Na zijn weigering heeft het Engelsche opperbevel, in bruusken vorm van den koning het aftreden van Ali Maher Pasja geëischt. Daarbij bracht het de motiveering naar voren, dat de regeering „niet meer in over eenstemming was met de volksgevoe lens en in tegenspraak was gekomen met den geest- vap het Engelsch-Egyp tische verdrag van 1936" De koning heeft daarop alle vroegere minister presidenten, de voorzitter van Kamer en Senaat en de partijleiders bijeenge roepen. Ali Maher bracht voor hen rapport uit over den eisch der En gel- schen. dat Egypte zou gaan deelnemen aan den oorlog. In deze vergadering, zoo verklaarde spr. verder, heerschte volledige over eenstemming over de opvatting, dat de Engelsche eisch een wederrechtelijke jnmenging vormde in de binnenland- sche aangelegenheden van Egypte, dat de Engelschen openlijk in tegenstelling waren gekomen tot de tusschen Enge land en Egypte bestaande verdrags overeenkomsten, maar dat in het be lang van het land en ter oplossing van de crisis de regeering Maher moest af treden. Ali Maher wees er voor de senatoren op, dat Egypte onder geen beding zal gaan deelnemen aan een oorlog tegen Italië en dat Egypte tegenover Enge land alleen de in verdragen vastgeleg de overeenkomsten moest nakomen. DE FINSCHE VERTEGENWOORDIGINGEN IN BEZETTE LANDEN. Het Firische departement van Buiten landsche Zaken deelt mede, dgi de Finsche zaakgelastigden in Os-lo en s-Gravenhage zijn teruggetrokken. Ook de Finsche „gezant in Brussel is uit België vertrokkerj. Voorte heeft het Finsche gezantschap te Parijs de ver tegenwoordigingen Luxemburg op zich genomen. OE thans te komen van Ant werpen naar Brussel. Het is een vraag, welke momenteel velen zich in de stad van Brabo stellen, doch waarop slechts weinigen antwoord kunnen geven. Zeker, er be staat een mogelijkheid deels per bus, deels pertram, via Boom, Meche'ien, Vilvoorde, maar het traject Antwer penBrussel, dat tot voor kort bin nen het half uur per electrischen trein kon worden afgelegd vraagt op deze wijze vier uur. Een vriend bracht uitkomst, hij ver wees ons naar een dienst, per wilde bus. welke 001 negen uur uit Antwer pen vertrekt en om half zes uit de Belgische hootdstad terug keert. Via omwegen, waarop tusschen twee haakjes heel wat meer te genieten valt van de natuur dan'op de moder ne gebetonneerde autosnelwegen, be reikten we ijn ongeveer anderhalf uur •de Gare du iNord. Onwillekeurig gin gen toen wel hët paleis te Laeken pas seerden, aj/waar thans fcwoe Duit>che schildvv^c^jm de eerewacht betrek ken onze gedachten uit naar den sym pathieken djaar verblijt houdenden Ko ning der BHlgen, die om verder bloed vergieten Je voorkomen het besluit r.am te capi|tuleeren. een besluit waar voor een gjoot deel der Belgische oe- volking hem uiterst dankbaar is, ge tuige de talrijke bloemen, sommige vergezeld van briefjes en dichtsels, uit het hart g|egrepen, welke thans nog /.ijn te zie.nl voor het Koninklijk paleis aan de Melir te Antwerpen, doch dat tengevolge 'had, dat ae naar Parijs ge vluchte Bejgische ministers, zoomede de Franschep en Engelschen hem ver guisden. Het stadsbeeld. Brussel bood eenzelfde beeld als Antwerpen, oppe/vlakkig bekeken gaat alles zijn gewonen gang, zij het dan, dat thans het stadsbeeld eenigs- zins een verandering heeft ondergaan door de Duitsche militairen. Edoch Antwerpen, mist zijn scheepvaartver keer en Brussel zijn „commerce", al worden dan ook alle pogingen in het werk gesteld de economische nfachine. die mede door het vertrek der veraeft- woordèlijke leitfefs op schier ajk gebied tot stilstand kwam, weer op gang te brengen. Brussel heeft echter één voordeel boven An^erpen, ^burge- meester dr. v. d. Meulenbroeck "bleef, in tegenstelling met Camile Huys- mans, die met het grootste deel zijner schepenen de wijk nam naar Frankrijk met medeneming van de stadskas en reeds talrijke malen kon de Brussel- sche burgervader voor zijn stadgenoo- ten op de bres springen. Thans verschijnen,, weer de meeste bladen, maar een tijd lang moest Brus sel zich slechts met een enkele cou rant behelpen. D- Duitsche autoritei ten hebben er echter toe bijgedragen, dat allengs de persen ;weer begonnen te draaien. Zoo kan de Belg zich dan thans weer op een caféterras gezeten van de laatste belangrijke gebeurte- nissen in binnen- en buitenland op de hoogste stellen. Toch is het café- en restaiérantleven niet meer wat het was. Immers om 11 uur 's avonds moet ieder van de straat verdwenen zijn. Het tramverkeer is op dezen „bedtijd" in gesteld en reeds vroeg in den avond worden de diensten stop gezet. Wie denkt thans nog in de restau rants spijslijsten met ontelbare ge rechten te vinden, vergist zich, want de voedselvoorraden zijn van dien aard, dat d^ overheid heeft besloten, dat een maaltijd ten hoogste uit drie schotels, te weten een voorspijs, hoofd schotel en dessert mag bestaan. Het vleeschrantsoen is gesteld op 75 gram onuitgebeend per persoon per dag, het broodrantsoen op 175 gam. Ontelbare problemen. Brussel telt onder zijn bewoners een. Hollandsche kolonie van ongeveer 60.000 man. Men kan zich voorstellen in welken toestand zich deze bevond, toen zij eensklaps afgesneden bleek van het moederland. Ontelbaar waren de problemen, grootendeels van finan- ciéëlen aard. De leden van het Neder- lahdsche gezantschap waren op in structie van da regeering vertrokken. Waar kon men advies en inlichtingen inwinnen over de uitgebleven pen sioenen, over de mogelijkheid tot het bekomen van geld, toen in de eerste dagen iedereen weigerde guldens in betaling te nemen? Wel waren de Nederlandsche belan gen toevertrouwd aan de Amerikaan- sche ambassade, doch hoe kon deze hulp bieden? Maar een gelukkig toe val wilde, dat de consul-generaal mr H. >v. Romburgh op het moment, dit v de oorlog uitbrak ir. Holland vertoefde vanwaar hij r.a afloop der vijandelijk heden naar Briissel terugkeerde en met zijn hulp ontwikkelde zich in het vroegere consulaatsgebouw een infor matiekantoor. Buitendien stelden zich velen, die naar Holland gingen be schikbaar als koerier, om dan van daar «uit de antwoorden van relaties en fa milie weer mee terug te brengen. Ook voor onze ^behoeftige landgenooten wordt gezorgd. Met dat al is de positie voor vele leden der Hollandsche ko lonie nog verre van benijdenswaardig. Doch de hoop*-is gerechtvaardigd, dat eerlang de toestanden zullen verbete ren Want Bejgië, zoo goed als on« land werkt aan 2ijn opbouw. Maar er moet heel, heel veel gerepareerd wor- f den. Men doet echte^ wat men kan, waarbij de Duitsche autoriteiten in tal- looze gevallen den Belgen mét ra^d en daad terzijde staan. Laten we voor onze Zuidelijke na-, buren hopen,'dat binnen niet al lo langen tijd post, 'telegraaf erf, telefoon weer functionneeren, het verkeer te watet; en per trein in meer normale banen zal zijn, geleid/ Slechts op deze wijze zal er. weer schot komen in het economisch leven en zal de bedrijvigheid kunnen toene men, een bedrijvigheid die allen ten goede moet komen. STAPPEN BIJ ARITA. De afdelingschefs van het Japan sche Ministerie van Oorlog hebben gisteren in hun ministerie een bespre king gevoerd van meer dan 3 uur, waaraan ook de plaatsvervangende minister van Oorlog, Anami, heeft deel genomen. Naar verluidt is bij deze be spreking de positie van het leger vast gelegd ten opzichte van de radiotede, welke de minister van Buitenlandsche Zaken, Arita, onlangs heeft gehouden over de Japansche buitenlandsche po litiek, en over den huidigen stand van ,ken. Na deze bespreking heeft de inister van Oorlog, Hatg, een bezoek gebracht aan den minister lian Buiten landsche Zaken om .ftem /ae/éenstem- mige opvatting van het (leger mee te deelen en Arita te verzoeken met deze opvatting ernstig rekening te houden. Hata heeft vervolgens ook ministerpre sident Yonai ingelicht over de opvat ting van 't leger. De „Tokio Asahi S j i m b o e n" schrijft, dat de hou* ding van het leger door Arita irf zijn radiorede verkeerd is voorgesteld. Daarover is binnen en buiten Japan, ernstige twijfel ontstaan. Daarom heeft het leger geeischt, dat onmiddellijk maatregelen worden getroffen om met den jhuidigen toestand, rekening te houden. Het leger heeft bfesloten een ferme houding aan te nemen. In Ja» pansche politieke kringen wordt aam de stappen van den leider van 't leger bij Arita en Yonai groote beteekenig toegekend en men is benieuwd welke houding het kabinet tegenover de eischen van het leger zal aannemen, <D Een communiqué. In een gemeenschappelijk commu nique van het leger en het Japansche departement van Buitenlandsche Za ken wordt vastgesteld, dat met be trekking tot de radiorede van den mi nister van Buitenlandsche Zaken over de autonomie in Oost-Azië tusschen het leger en het ministerie van Bui tenlandsche Zaken geen meemngsver» schillen hebben bestaan.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1940 | | pagina 1