NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Churchill motiveert de
I Britsche Vlootactie
Diplomatieke betrekkingen
tusschen Frankrijk eri
Engeland verbroken
Vrijdag 5 Juli I94Ö
I 79e Jaargang, No. 29965
Grootste Deel van de Fransche
Vloot onder Engelsche Controle
Zware Fransche, geringe Britsche Verliezen bij
Oran Felle Verontwaardiging in Duitschland
en Italië
De strüd by Oran.
te Sn""' een Britsche W
Engeland paraat.
Verklaring van Halifax.
Geringe Britsche
Verliezen.
Felle Verontwaardiging
te Berlyn.
Het D.N.B. meldt uit GenèveDe Fransche
regeering deelt officieel mede:
De Donderdagmorgen onder voorzitter-
schap van president Lebrun bijeengekomen
ministerraad heeft "na kennis te hebben ge
nomen van den niet te rechtvaardigen aanval,
dien een machtig Engelsch eskader heeft onder-
nomen op een Fransch eskader bij Mers el
Kebir, en nadat hij zijn waardeering tot uit
drukking had gebracht over den heldenmped
der vloot, besloten de diplomatieke betrek
kingen met Engeland te verbreken.
„Engeland wil zich
schadeloos stellen".
Het Einde van de
Entente Cpridale^
BUITENLAND
De Deensch-Duitsche
Betrekkingen.
persstemmen.
i
Het Fransfche slagschip „Dunkerque'
Directeur F. TIETER
Bur. Markt 31. Tel. 2745
Postgiro 48400
In zijn gisteren voor het Engelsche
Lagerhuis afgelegde verklaring moti
veerde Churchill den overval van de
Eogelschen op de in Oran liggende
Fransche oorlogsschepen en het kapen
van F. sche oorlogsbodems met er op
te wijzen, dat Engeland den Franschen
heeft aangeboden, hen van hun ver
dragsverplichtingen te ontslaan, indien
de Franschen hun vloot voor het slui
ten van den«wapenstilstand naar Brit
sche havens gebracht zouden hebben
Dit is niet gebeurd. Hij deed opmer
ken, dat Engeland van de regeering in
Bordeaux met volledige kennis van de
gevolgen een-slag heeft ontvangen, die
doodelijk bad kunnen zijn. Churchill
verweet daarop de Fransche regeering
een Ykwaadwillige behandeling" van
Engeland. Duitsche vliegers, zoo ging
Churchilk voort, bevonden zich als
krijgsgevangenen in Frankrijk. Enge
land heeft vin Reynaud de belofte ge
kregen, dat deze vliegers naar Enge
land gestuurd zouden worden. Toen
echter Reynaud was afgetreden, zijn
daze vliegers aan Duitschland uitge
leverd. De beslissing van het Britsche
kabinet over de actie tegen de Fran
sche .vloot is eenstemmig genomen.
Woensdagochtend heeft Engeland
het grootste gedeelte van de Fran
sche vloot onder zijn controle ge
steld of de Fransche eenheden op
geroepen, zich te schikken naar de
Engelsche voorwaarden, hetgeen
- met gebruikmaking van „gepaste
maatregelen van geweld" is ge-:
sctiied. Twee slagschepen, twee
lichte kruisers, eenige duikbooten,
wgaronder de groote „Surcouf",
acht torpedojagers en tweehonderd
kleine mijnenvegers en duikboot
jagers in Portsmouth, Plymouth en
Sheerness zijn door de Engelschen
na een korten termijn overgeno
men. Deze operatie k met uitzon
dering van dj?',pSureouf" zonder
bloedvergieten verloopen. Bij de
„Surcouf zijn een Britsch en een
Fransch officier gedood. Er zijn ook
gewonden gevallen.
Daarna sprak Churchill oyer de
situatie van de Fransche marine-een-
heden in de Middellandsche Zee. Hij
verklaarde, dat in Alexandrië een
sterke Britsche vloot ligt. Daar bevin
den zich ook een Frangch slagschip,
vier Fransche torpedojagers en een
aantal kleine schepen. Deze zijn ér van
in kennis gesteld, dat zij van Engeland
geen vergunning kunnen krijgen de
haven te verlaten.
De Fransche slagkruisers „Dunker-
Que' en „Strasbourg" alsmede nog
andere oorlogsvaartuigen' lagen in
Oran. Woensdag vroeg heeft een
ritsch officier aan den Fransehen ge
neraal een document overhandigd,'
waarin werd verlangd, dat de Fran
sche vloot een van de beide volgende
alternatieven koos:
1. Den strijd tegen de Duitschers
en Italianen voort te zetten.
2. Met een verminderd .aantal min-
De Fransche admiraal heeft deze
voorwaarden van de hand gewezen. De
Bntsche commandant heelt daarop om
uur het vuur geopend. Een slag-
"user van de „Strasbourg"-klasse is
®*schadigd en 0p het strand geloopen.
slapcfllp van de Bretagne-klasse
zinken gebracht en. een juider
"**ar beschadigd. Twee Fransche tor-
W*«jagers en een vliegtuigmoeder-
P fjn eveneens tot zinken gebracht
brand geschoten. Een van de
nuuche slagkruisers heeft de haven
«•"tervoLd"'"'^ d0°r Vlieetuieen
troffen ,or,H!do *e
»ndél S<^lip hetft echter tezamen met
rans«He schepen, Toulon be
au,"Dunkerque" is voor vele
holten gevecht gesteld.
jj Zw»re Fransche verliezen.
der de 'es aan menschenlevens on-
ahschen aan boord der sche-
pn en in de haven van Oran is groot
geweest, Ndoordat de Engelsehen ge
dwongen zijn geweest zeer scherpe
maatregelen te nemen. Mén heeft
zware ontploffingen waargenomen.
Van de Britsche rchepen is er geerv
enkel aan de geschuttórens getroffen.
De Italiaansche vloot heeft zich heel
verstandig buiten het gevecht gehou
den.
Engeland zal de noodige stappen on
dernemen om de heenschappij in de
Middellandsche Zèe ie handhaven.
Eenige andere Fransche oorlogssche
pen bevinden zich nog op zee. Het is
de vaste wil van Enge
deren, dat deze in D
vallen.
Churchill laat de beoordeeling van
deze zuivere Engelsche
trouwen over aan het
natie, de Vereenigde
Wereld.
and te verhin-
litsche handen
actie met ver
parlement, de
Staten en de
Daarna sprak Churchill over het ge
vaar van een aanval op het Engelsche
eiland. Hij verklaarde: Engeland treft
alle voorbereidingen, dit in zijn macht
liggen om aanvallen vat den vijand af
te slaan, hetzij deze aanvallen op En
geland zelf of op Ierland zijn gericht.
Churchill probeerde den toestand
zoo voor te stellen, alsof Ierland in on
middellijk gevaar verkeert, aldus het
D.N.B.
Aan het einde van zijn verklaring
richtte Churchill een appél tot de Eh-
gelsche onderdanen in hooge functiës
en aan de verantwoordelijke persoon
lijkheden moedig te blijven en e r
Voorbeeld vah standvastigheid en vast
beslotenheid te geven. Zij moeten uit
latingen van slapheid en misplaats e
meeningsuitingen in hun functies oon-
troleeren en berispen.
Tijdens de zitting van het Lager
huis stelde em lid de vraag, of het niet
nuttig zou zijV het militaire en civiele
gezag in een hm|d te vereenigen. Chur
chill noemde heg inopportuun op het
huidige oogenblik de bestaande organ -
satie omver te werpen.
Lord Halifax heeft in het Hoogei-
hliis een soortgelijke verklaring1 afge
legd als Churchill in het Lagerhuis.
Den ovërval op de Fransche vloot-
eenheden te Oran motiveerde hij met
de opmerl.ing, dat de' Franschen het
..plechtige pact .net de Geallieerden"
hadden moeten nakoriien alvorens de
beloften aan den vijand te vervullen.
Halifax verzekerde tenslotte, dat
slechts door de zege van de Britsche
wapens de bevrijding van Frankrijk
mogelijk was, en dat het Fransche volk
vroeg of laat begrip zou hebben voor
het einddoel van het Britsche volk.
Ieder in Engeland was vastbesloten,
tot het zegevierende einde tegensf,%nd
te-bieden.
De eerste lord der Britsche Admi
raliteit Alexander heeft gisteravond in
een radiorede verklaard, dat de Brit
sche verliezen bij de actie tegen de
Fransche vloot gering geweest zijn.
Een' officier en een mindere werden
gewond. De bemanning van een vlieg
tuig wordt vermist.
Uit Algeciras wordt aan het D.N.B.
0 uneld, dat aan den overval op de
Fransche oorlogsschepen in Oran is
deelgenomen door de Engelsche oor
logsschepen Hood en Resolution, be
nevens door nog een linieschip en acht
torpedobootjagers.
Verder wordt gemeld, dat gisteren
drie torpedobootjagers met talrijkjr doo-
den en gewonden in Gibraltar zip aan
gekomen. Voorts zijn twee mrpedo-
bootjagerè in" Gibraltar binnaigeloo-
pen, welke ernstige beschadigingen
vertoon en.
Volgens de laatste berichten zou het
zeegevecht voor Oran ook gisteravond
nog hebben voortgeduurd.
De overval van de Engelsche vloot
op de Fransche oorlogsschepen voor
Oran wordt in politieke kringen te
Berlijn als een van de laaghartigste
daden gekenmerkt, waarvan ooit in de
wereldgeschiedenis is melding ge
maakt. Engelands verraad aan Frank
rijk, dat in de documented over den
slag in Vlaanderen welke het departe
ment van Buitenlandsche Zaken heeft
gepubliceerd, op werkelijk dramatische
wijze wordt onthuld, vindt in den zee
slag voor Oran, aldus zegt men hier,
een werkelijk duivelsche bekroning.
Terwijl uit de documenten blijkt, hoe
in Engeland zoowel de regeering als
het leger steeds weer hebben geweigerd
om Frankrijk, dat door hen in den
oorlog was gedreven, de hulp te ver-
leenen, waar het om verzocht, en hoe
onder de oogen van Engeland het Fran
sche leger doodbloedt en Churchill
geen ander belang had dan de redding
van het Engelsche Expeditiecorps, be-
wjjst de misdaad* door Churchill voor
Oran bpgaan,^ dat Churchill in staat
was tot de meest ongelooflijke Houding,
welke zich in het politieke en militaire
leven Iaat denken: 'De brutale ver
nietiging van de lastig geworden over
blijfselen van den bondgenoot, die in
het belang van Engeland heèft moeten
vechten.
Deze daad, zoo verklaard men, stelt
zelfs - hét verraad, dat door Engeland
is begaan aan Polen, /Noorwegen,
ff ti
Nederland en België in de scha
duw. Waren de beschimpingen al weer
zinwekkend, waarmede Frankrijk, in
zijn tragisch uur door zijn vroegeren
bondgenoot is cwerlaclen. De vernieti
ging van Fransche schepen in Engel
sche en Fransche haverts en de,moord
op Fransche matrozen, ydie alleen de
bevelen hebben, opgevolgd van hun
regeering en hun offkaeeren, staan
buiten elk menschelijk begripsver-
mogen.
De vraag moet worden gesteld, wat
het Engelsche volk over deze onover
troffen misdadige figuur heeft te zeg
gen. Indien in het Engelsche 'volk -
wat wij «villen gelooven ,\nog een
greintje gevoel voor eer, fatsoen en
ridderlijkheid aanwezig is, da^i moet
deze laagheid van 'zijn minister
president eindelijk deij al lang uit
gebleven storm van verontwaardiging
doefi losbreken. Nelson heeft de Fran
sche vloot in den zeeslag bij.Trafalgar
overwonnen. Winston Churchill ^aat
weerlooze schepen van zijn Franschen
bondgenoot in Engelsche havens in d^n
grond boren. Het zou ons niet verbazen,
indien, het Engelsche volk zich. zo\i
bezinnen het verschrikkelijke van zijn
verval zou inzien en indien het Winston
Churchill onverwijld zal opknoopen
voor het, standbeeld van Nelson op
Trafalgars Square.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn: De door
Churchil in het Lagerhuis afgelegde
verklaring kan slechts de meening vain
politieke kringen alhier versterken, dat
het er Engeland alleen on* te doen is
zijn zware Verliezen ter zee eenigszins
te comp<|pseeren door het in beslag
nemer* van de Vloot van zijn vroegeren
bondgenoot.
De motiveering, die Churchill Voor
het brutale optreden tegenover Frank
rijk heeft gevonden, 'wordt in dezi
kringen beschouwd als een afleidings
manoeuvre, die door niets te reen
vaardigen is en die in geen geval gt,
schikt is de Engelsche laagheid te ver
doezelen.
Met den meesten nadruk móet er op
gewezen worden, dat de Duitsch-
Fransche wapenstilstandsvoorwaarden
uitdrukkelijk dc plechtige garantie van
Duitschland bevatten, .dat de Fransche
vloot niet voor oorlogsdoeleinden zal
worden gebruikt. Het betreft hier een
tusschen soldaten gegeven bindende
belofte. Wanneer Churchill het waagt
over deze belofte heen te ioopen en-
haar beteekenis tracht te ontkenne^1
resp. in twijfel te trekken, dan is d|t
in de hoogste mate kenmerkend vóór
de Engelsche opvatting van recht dn
bindende plechtige verplichtingen.
De openbare meen ing der wereld
zou thans, naar men in bevoegde Duit
sche kringen meent, voldoende kunnen
zijn ingelicht. Met belangstelling wacht
men af, welken indruk de verklaring
van Churchill vooral in Europa zal
maken. Gezien vanuit een zuiver Euro-
péesch standpunt, is de vraag actueel
of er zich, thans op het vasteland nog
een enkele verdediger van de door
Churchill verkoudigde these bevindt.
Tot dusver is slechts bij een persoon,
en wel den Amerikaansehen journalist
Knickerbocker, de poging van Chur
chill zich schoon te wassc'nen en te
rechtvaardigen in den smaak gevallen.
De Deutsche Allgemeine
Z e i t u n g stelt tegenover dit optreden
de houding van Duitschland tegenover
Frankrijk.
Den Engelschen ontbreekt het in
herinnering aanNovember 1918 aan
een begrip voor soldateneer. Duitsch
land is sterk genoeg Engeland zonder
buitgemaakte oorlogsschepen te ver
slaan en in het bewustzijn van zijn
kracht heeft het den verslagen vijand
niet de smaad aangedaan, die het
vroeger van Engelsehen heeft onder-
ondervonden.
Stefani meldt uit Rome: De poging
der Eftgc'fschcn, zich van de Fransche
vloot meester te maken, en de plotse,
iinge aanval op de bij Oran voor anker
liggende schepen hebben op het
Italiaansche volk diepen indruk ge
maakt. Het schaamtelopze verraad del*
Engelschen," die het vuur opéhden op
de schepen hunner bondgenooten van
gisteren en die op één afstand bleven,
in de 'wetenschap, dat de niet onder
stoom liggende Fransche» niet met hun
zgfaar geschut Londen antwoorden, tee-
Iként de eerlooze methode der ©ritten.
I De. LavoroFacista publiewrt met
I groote koppen de eerste berichten over
I den zeeslag, die zooals het blad zegt,
I is uitgelokt door pen nieuw daad van
I willekeur van Engeland.
Britsche goedkeuring.
De Engelsche bladen van Donderdag,
avond k-euren de actie van Churchill
tegen de Fransche vloot goed, aldus
het D.N.B.
DeEveningNews verklaart, dat
de Britsche marine gesproken heeft in
de taal van Nelson, Drake en Beatty.
De Stem der. vloot, zoo schrijft het blad,
vindt haar weerklank in het hart vati'
jeder individueel Engelschman.
Wij deelen den rouw vim Churchfli
Ter den smartelijken plicht, dien wij
veroordeeld waren om te vervuilen, zno
schrijft de Daily Mail vandaag over
den Britschen overval op'de Fransche
oorlogsvloot.
Daily Herald schrijft: Het
•Engelsche medegevoel met-de Fransche
matrozen, die te lijden hadden onder
deze actie in dè Middellandsche Zee,
is onbeschrijflijk.
De Déily Telegraph noemt den
overval Veen plicht tegénover de ge
meenschappelijke zaak, tegenover
Frankrijk gn tegenover de vrijheid".
De T i mé s fchrijft: Iedere actie, die
de Britsche strijdkrachten kunnen
onderriemen om de uitvoering te be
lemmeren van de bevelen der regee*
ring-Petam, hWft een rechtvaardiging:
Zij zal nooit een aclie zijn tegen Frank,
rijk maar tegen\Duitsehlgnd. De regee
ring van Frankrijk moet verantwoorde-
lijk gesteld worden voor de in den slag
van Oran verloren gegane mensche*-
[•leys^ns.
Het optreden van Engeland tegen de
Fransche vjooteenheden in Oran wprdt
in Rome, volgens het. D.N.B., ais êen
beslissend keerpunt beschouwd in de
verdere ontwikkeling van den inter
nationalen toestand. De Engelsche
regeering heeft hiermede openlijk de
coalitie verhouding met Frankrijk ver
breken en Frankrijk als vijand be
handeld. De /ormeele breuk tussch'en
de beide westelijke democratiëen is
jpermede een feit gejvorden. In poli
tieke kringen wordt er op gpwezen, dat
aoor den overval van de Engelsche
vloot op de Fransche vlooteeriheden
ook de in de Amerikaansche staten go
huldigde stelling van gemeenschappe-
Jijken strijd der westelijke demorra-
tiëer tegen de dictatuurstaten „voor
het redden van de bedreigde vrijheids
nichten" tijians {V iïieengestdl-t en hier
door iedere Amerikaanse»,» interventie-
politiek zinloos is geworden.
Met den |piepsten afschuw schrijft de
Duitsche pérs over den Britschen over
val on de FS-ansche vleit in de Mid.de.-
zït?. aldus het D.N.B. uit
De Anjrifi ziet \n dit optreden
op.ieoen van Churchill het bewijs voor
de algeheel onzekerheid, waann de
n.ir.isterpjTsidént van Croot-Brif.a
zich evifhdt.
Iiet "Hamburger F rem de n-
vérklaart, dat de rooftoc1-
dc vloot -van een lar.d, dat goed
oed voor de verdediging van net
Britsche rijk heeft vpll gehad tot aan
de grens van zijn, pjsjtsie'kp en moreele
grachten, wel het ergste hoofdstuk is
in dè lange, geschiedenis der Britsche
trouWelc^ishcden.
Zoo is, zoo schrijft het blad verder,
in het donderen wan het sciieeiJs-
geschut voor Oran de laatste nagalm
van de Entente Cordiale vers|ij*t, die
Europa 30 jaar jar.g met haar om-
singeiingsmanoeuvres de zenuwen
heeft gesloopt, en de kroon zei te 'op j
haar "rampzaligen arbeid door het ont-|
ketenen yan twee totale oorlogen.
DENEMARKEN STREEFT NAAR
GOEDE VERSTANDHOUDING.
In het Folketing heeftde Deensche
minister van Staat Staunini; bij de
behandeling van de begrootjng o.a,
gesproken over de betrekkingen tul-
schen Duitschland en Denemarken,
aldus het D.N.B.
De betrekkingen itusschen bezet
tingsautoriteiten. en1 bezettingstroepen
aan den eenen kant én de Deensche
I autoriteiten en de Deehsche bevolking
agn den anderen kaïjt, aldus Stau-
ning, zijn goed. Het Deensche volk
voelt zich gerustgesteld door de toe
zegging. dat Denemarken zijn onaf
hankelijkheid -zal herkrijgen en dat
de integriteit van het land niet zal
worden aangetast. H<* blijft de
Wensch van Denemarken, de goede
en vriendschappelijke' betrekkingen
met Duitschland en het Duitsche volk
tot ontwikkeling te brengen.
Ten aanzien van Groenland zeide
Stauning, dat Denemarken er vah
uitgaat, dat zijn rechten op Groen
land op geën enkele wijze door de
verhoudingen, die tengevolge van den
|"fluropeeschen oorlog zijn ontstaan,,
kunnen worden aangetast. De regee
ring beschouwt het ais een taak, die
vanzelf spreekt, Groenland voor De
nemarken te behouden.
GEEN AMERIKAANSCHE
GEZANTEN IN BEZETTE GEBIEDEN*
De Amerikaansche minister van Bui
tenlandsche Zaken Huil heeft op een
persconferentie meegedeeld, dat 'aan
den Du'itschen eisch tol .terugroeping
van de diplomatieke vertegenwoordi-
gingpfi in Noorwegen, Nederland,-
België en Luxemburg gevolg zal wor
den gegeven. Huil heeft hier aan toe^
gevoegd, dat men een procedure heeft
'gevonden Amor dergelijke gevallen.
Daarom zal deze kwestie in orde
komen.
