D
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
DE GRONDSLAGEN
van het nieuwe Frankrijk
De Middellandsche Zee
een van Ens>elands Levensaders
Woensdag 10 Juli 1940
WMr'
„Slechts één Aristocratie zal erkend
worden, die van het Intellect, slechts
één Verdienste, de Arbeid"
Kamer *n Senaat te Vichy bijeen -
Maarschalk Pétain geëerd
De Senaatszitting
in Vichy.
Jeanneney brengt Hulde
aan Pétain.
Herriot over den
Wederopbouw.
Reynaud in de Kamer
aanwezig.
BUITENLAND
Het Incident te Sjanghai.
f>Geen nutteloos
Geweeklaag".
Opgravingen te Aduard.
Fransch Stoomschip
door Engelschen
genomen.
.Zeeslag op de Middel-
landsche Zee.
Langere Reisduur om de Kaap eischt
meer Scheepsruimte
Vele Grondstoffen kunnen niet door Amerika
worden vervang ^n
Het nieuwe Britsche
Oorlogscrediet.
Wordt Martinique een
tweede Oran?
De Amerikaansche Vloot
Morrison over den Oorlog
Britsche Aanval op
Haven van Dakar.
COUCAHT
iSe Jaargang, No. 20360
Directeur F. TIETER
Bur. Markt 31. Tel. 3T43
Postgiro 48400
Naar «LA fisieren uit Vichy ge
meld werd, heeft de aldaar bijeen
gekomen Fransche Kamer de wij
ziging der Fransche grondwet met
395 tegen 2 stemmen aangenomen,
nadat zij reeds Maandagavond
door den mnisterraad was goedge
keurd. In den Senaat is het regee-
ringsvoorstel aangenomen met 225
stemmen tegen 1 stem.
PÉTAIN.
Tijdens de Senpatszitting bracht
de voorzitter, Jeanneney, hulde
aan maarschalk Pctain, die de lei
ding van het nieuwe Frankrijk op
zich heeft genomen.
In de zitting van den Fransehen
Senaat van gisteren heeft senator
Charles Heibel, naar uit Vichy gemeld
wordt, een ontwerp-resolutie inge
diend, die is voorgelegd aan de com
missie voor de landsverdediging. Het
ontwerp luidt: „De Senaat noodigt de
regeering uit zonder verwijl al de
genen op te sporen en te bestraffen,
die zich verantwoordelijk gesteld heb
ben voof- het ontstaan van den oorlog,
de onvoldoendheid der middelen tot
het uitvoeren der operaties en de
voortzetting\ der vijandelijkheden, na
dat zij door de legerleiders als onmo
gelijk waren beschouwd". Na de zit
ting van den Senaat kwam ep de voor
zitters der commissies voor leger, ma
rine en luchtwapen met de voorstel
lers der resolutie bijeen en besloten
reeds heden na de zitting van de natio
nale vergadering de leden der drie
commissies, benevens die van de com
missie voor buitenlandsche zaken bij
een te roepen om zonder verwijl een
rapporteur aan te stellen.
\De voorzitter van den Senaat^ Jean-
heeft tegenover maarschalk
Pétain lüting gegeven aan de Ver
eenbng van den Senaat en de erkente
lijkheid wegens het feit, dat hij zijn
persoon wederom ter beschikking van
het land heeft gesteld. Frankrijk, zoo
^rklaarde Jeanijeney verder, moet we-
^er raorale waarden ontwikkelen en
gezag scheppen. Frankrijk boet thans
Voör zijn fouten. Q
Tegen de resolutie der regeering had
slechts de senator markies de Cham-
rHn gestemd. De officiee'.e, zitting
de nationale vergade-Mg zou pas
hedenmiddag om 3 uur beginnen.
nuttéloos' geweeklaag overgeven. Uit
de militaire nederlaag hebben andere
landen de kracht vbor de herleving en
de Reorganisatie gefeut. In het bitter
ste oogenblik van I zijn geschiedenis
moet- Frankrijk de noodzakelijkheid
een er nationale revolutie begrijpen en
erkennen. De regêering moet alle ge
zag bezitten om he^noodige te beslis
sen, te ondernemen en te bespreken.
Voorts wordt verklaard:
De regeering verlangt van het als
nationale vergadering bijeenkomende
parlement, dat het minister-president
maarschalk Pétain in overweging geeft
onder zijn verantwoording de grond
slagen van den Franschen staat te ver
kondigen. Het gaat in de eerste plaats
erom, den staat in zijn souvereiniteit
en het regeeringsgezag in zijn onafhan
kelijkheid te herstellen het staats-
gfféag'zffl van den druk der oligarchie
bevrija worden. De regeering zal het
lot van het land voortdurend in han
den houden, gesteund door een natio-
nanlne vertegenwoordiging, en zij zal
zich tot taak stellen, het gezag met
eerbiediging van de noodige vrijheid
in overeenstemming te brengen. In
dezen geest, en door te breken met
misstanden en verouderde methoden,
zal de regeering de begtuurs- en jus-
titie-organen des lands op moderne en
eenvoudige grondslagen opbouwen.
Als scheidsrechter over de belangen
van alle Franschen zal zij er bij deze
taak naar streven, door de groote
spaarzaamheid de last der openbare
uitgaven te verminderen. Zij zal zor
gen voor de nationale opvoeding der
jeugd en met alle kracht de instellin
gen bevorderen, die het geboortecijfer
kunnen verhoogen en het gezin be
schermen. Het economisch^ leven van
Frankrijk zal beslist in nieuwe banen
worden geleid. Ingeschakeld in het
continentale productie- en uitwisse
lingssysteem zal Frankrijk overigens
tot zijn voordeel weder in de eerste
plaats een landbouw- en boerenland
worden, en zijn industrie zal terug
moeten keeren tot de kwaliteitspro
ductie. De wijziging der beroepsstan
den zal de regeering natuurlijk ertoe
brengen, een nieuwe sociale orde in
gerechtigheid op te bouwen. Iedere
Franschman, in het moederland of in
het koloniale rijk moet op de plaats
gezet worden, waar hij Frankrijk het
beste dient. Slechts één aristocratie
zal erkend worden, die van het intel
lect^ en slechts één verdienste, de ar
beid.
De voorzitter van de Kamer, Her
riot. heeft in de Kamer een rede ge
houden, waarin- hij n de gevallenen
herdacht te hebben, over den her
bouw van het land sprak. Na de
groote catastrophe, zoo zeide hij,
zoekt men naar verantwoordelijken,
De schuld is van verschillenden aard.
Het uur der gerechtigheid zal komen
Het huidige uur moet echter het urn-
van overdenking en flinkheid zijn
Rond maarschalk Pétain, wienrfiguor
allen met eerbied vervult, heelt het
volk zich in zijn nood geschaard.
Frankrijk moet zich veranderen. Men
moet de Republiek, die men lichtzinnig
gemaakt heeft waardiger maken. Haar
grondslagen echter zullen hun volle
waarden houden. Het lot van dit werk
hangt af van het geheele gedrag van
thans.
Dczitting van de Fransche Kamer
in Vichy ia om 9.50 uur door Herriot
in aanwezigheid van ongeveer vier
honderd afgevaardigden geopend. On
der de aanwezigen bevond zich ook
I^aul Reynaud met verbonden hoofd.
De voorzitter van de Kamen las het
decreet voor, waarbij de Kamer voor
een buitengewone zitting wordt bij
eengeroepen. Hierop werd' de zitting
onderbroken. De commissie voor het
kiesrecht nam eenstemmig en zonder
bespreking de ontwerp resolutie aan,
waarbij wordt vastgesteld, dat er aan
leiding tot herziening van de grondwet
bepalingen bestaat.
De Kamerzitting werd om 11 uur
weer geopend. De rapporteur Mistier,
gaf een toelichting van *-de ontwerp
resolutie. Hij wees er op, dat de de
batten heden gehouden zullen worden.
Daarna werd een voorstel van Laval,
heden om negen uur een voorberei
den de vergadering van Karber en Se
naat te houden, waarin hij op alle
vragen en bezwaren zal antwoorden,
aangenomen. Daarna werd de ontwerp
resolutie aangenomen.
JAPAN EISCHT VrRONTSCHULDI
GINGEN VAN AMERIKA.
Het incident te Sjanghai tusschen
Japansche politie Amerikaansche
mariniers heeft, naar te Washington
verluidt, geleid tot den Japanschen
eisch, dat de regeering der Vereenigde
Staten zich officieel zal verontschuldi
gen. Staatssecretaris Huil heeft echter
in een persconferentie verklaard, dat
omtiem zulk een eisch nog geen be
richt is ontvarfgen.s Hij i hoopte nog
steeds, dat het incident ter plaatse zou
kunnen worden bijgelegd.
W? J tive*rule "au 1de resolutie
rrr dl; .«rondwetsherzi,
J'Cht Vichy,
veUi! nkr,ik moet uit
alle leering
■m.ig, aldus
It o.a, ge-
ie verloren
iken. In het
ned»rt„„yn van den omvang van de
m»« Fraataryk zich niet aan
MATROZEN WILDEN EIGEN SCHIF
TOT ZINKEN BRENGEN.
Naar de Associated Press uit be
trouwbare bron te New York ver
neemt, hebben Fransche^matrozen een
dag na den overval op de Fransche
vlooteenheden by Oran, geprobeerd
het in de haven van Bedfort bij Hali
fax (Nieuw-Schotland) liggende Fran
sche stoomschip „Pasteur" van 30.000
ton inhoud zelf tot zinken te brengen.
Zij werden echter na een handgemeen
met bewapende Engelschen in hun
voornemen verhinderd, hoewel het
water reeds de laadruimten van het
schip binnendrong. De lading Ameri-
kaahsche munitie werd later door de
Engelschen gelost.
TIJSSCHEN ITALIAANSCHE EN
ENÜELSCHE strijdkrachten.
De tflootcorrfespöndent van Stefani
meldt draadloos, dat Italiaansche fcee-
stiijakrachtert gisteren slaags zijn
raakt met Er gezsche zeestrijdkrach tee
dir de Itahaansche vlooteenheden
welke een ltauaansch convooi riaar
een havenVfch Cyrenaica hadden ge
ëscorteerd en thans terugkeerden, wil
den aanvallen De ontmoeting tusschen
de vijandcxV.ke strijdkrachten geschie t-
de om hall ene in der middag ten
Zuiden van kaap Spartive'nto, de uiter
ste punt van Calabrie. De slag duurde
tot negen uur in den avond en er werd
aan dtf'geboren dco* talrijke forma
ties bommenv/t'ir.ers, die de vijandelij
ke schepen in de achtereenvolgende
golven mot hommen van groot ka!iber
'aanvxcien. Hij het vallen van der
avcd zette het Eriis.'he eskader koeiv
nau'"het Zuiden, achtervolgd door de
iUhc.ansche cor'ogstcdems.
Britsche oorlogsschepen
gchomLaideeéd.
De vlootcorrespondent van Stefani
meldt draadloos, dat een Italiaansch
vliegtuig, dat een verkenningsvlucht
maakte, Maandag radiotelegrafisch aan
zijn basis meldde, dat nabij hét eiland
Kreta een Britsch eskader in de Mid
dellanösche Zee voer. Het eskader be
stond uit een linieschip, twee zware en
twee lichte kruisers en andere een
nederv, alsmede een vliegtuigmoeder-
sfcnip
Italiaar.sche luchtstrijdkrachten be
reikten na een vlucht van 800 km. over
zee den vijand en bombardeerden de
vijandelijke eenheden-met bommen van
zwaar kaliber, niettegenstaande het
hevige vuren van het afweergeschut
en dé pogingen zich achter een nevel-
scherm te verbergen.
Een linieschip en een vliegtuig-
moederschip werden beschadigd en
een kruiser werd lot zinken ge
bracht. De bommenwerpers keer-
<?den alle behouden op hun basis
terug.
(Van een spec. V.P B.-correspondent) I o'm dit groote verschil te constateeren.
I Het aantal dagen, dat een reis in be-
Rome, Juli 1940.Islag(neemt, duurt: i
Naar Door de Middel-
In het Groningsche plaatsje Aduard
vinden thans opgravingen plaats naar
de fundamenten van een abdij, die in
de 15e en 16e eeuw een belangrijk
wetenschappelijk centrum is geweest.
Het klooster werd in 1192 gesticht, be
leefde een tijdperk van grooten bloei,
totdat het in 1380 door brand werd
verwoest. Onder leiding van prof. dr
A. E. van Giffen, directeur van het
Biologisch Archaeologisch instituut te
Groningen, zijn bi; de opgravingen
fundamenten blootgelegd, die er op
OORLOG KOST DAGELIJKS BIJNA
9'- MILLIOEN POND.
De kanselier van de Engelsche schat
kist, Kmgsley Wood, heeft ïrFmet La
gerhuis j ten aanzien van het érediet-
voorstel van 1 milliard pond sterling
men zie elders in ons blad verklaard
dat de door het parlement in ""Maart
goedgekeurde 700 millioen pond ster
ling bijna zijn opgebruikt, aldus het D.
N.B. Dë1 da^piijksche oorlogsuitgaven
hebben de laatste vier weken 7.5 mil
lioen pond bedragen. De dagelijksche
kosten van den verdedigingsdienst zijn
sinds Maart van 4 tot 6.5 millioen pond
gestegen. Het is onmogelijk de toekom
stige uitgaven te voorzien, doch er mag
noch op geld nbch op andere middelen
bespaard worejen zoolang de „weg naar
de overwinning" niet is afgelegd. De
thans gevraagde som moet uitsluitend
voor oorlogsdoeleinden dienen. Voor
sociale en andere diensten evenwel zijn
nieuwe hooge bedragen noodig.- Het to
tale bedrag-der noodzakelijke nationale,
uitgaven bedraagt byna 9.5 millioen
pond per dag. Het verschil tusschen
ontvangsten en uitgaven wordt steeds
aamenten van de Zuidelijke helft vangrooter. Daarom moet zeer spoedig tgt
gfonte abdijkerk, gezien een nieuwe verzwaring' der belasting
ter dekking van de oorlogsuitgaven
E gevolgen van het feit, dat dè
Engelsche scheepvaart zoo
goed als geen gebruik meer
kan maken van de Middellandsche
Zee, zijn onoverzienbaar. Juist deze
zee vormt een voorname, om niet te
zeggen onmisbare schakel tusschen
het Britsche moederland en een groot
deel van de koloniën.
De ernstigste aanslag op zijn levens
belangen vormt voor Engeland wel de
omstandigheid, dat de Middellandsche
Zee om zoo te zeggen voor zijn scheep
vaart is afgesloten. Hierbij staan voor
het Britsche Rijk levensbelangen op
het spel. In de* Middellandsche Zee
kruisen talrijke verbindingswegen van
het Empire elkaar, wegen, waarlangs
in normale tijden groote hoeveelheden
goederen en grondstoffen worden ver
voerd. De2<é zee vormt om zoo te zeg
gen een verzorgings-ader, waardoor
Engeland ruim een tfijfde deel van zijn
reusachtige behoeften aan' goederen,
voedingsmiddelen eri grondstoffen
wordt toegevoerd.
Reeds ten tyde dat Engeland, met
het oog op het dreigende gevaar voor
zijn scheepvaart, deze om de Kaap
leidde 'in plaats/van dobr de Middel
landsche Zee, werd de aandacht ge
vestigd op de groote beteekenis daar
van. De'factor, die daarbij van het
grootste belang is, vormt de langere
reisduur. Nog nooit is het Engeland
misschien zoo duidelijk geworden als
in deze dagen, dat tijd geld is!
Langere reisduur eischt meer
schepen.
De geniale De Lesseps had goede
Redenen, om het Suezkanaal te gra
ven, zooals door de 'feiten is bewezen.
Men is er zoo aan gewoon geraakt,
gebruik te maken van dezen korteren
weg, dat men zich geen rekenschap
meer geeft van de tijdsbesparing, die
daardoor verkregen wordt.
Een oogopslag is echter voldoende
landsche Zee
Eng. Indië- 15 dagen
Sidney 28
Singapore 21
Hongkong 24 -
Doch niet alleen, dat
Om dfe
Kaap
26 dagen
31
29
30
!e reisduur
langer is ten gevolge van de af
sluiting Van de Middellandsche Zee
heeft Engeland ook veel meer schepten
noodig. Daarbij komt nog, dat Enge
land, volgens de statistiek van het
Suezkanaal over het 1ste halfjaar
1939, door de Middellandsche Zee in
hoofdzaak goederen ontvangt, waar het
absoluut niet buiten kan in oorlogs
tijd Dit zijn in de eerste plaats, pe
troleum, oliehoudende kaden, rijst,
jute, van jute vervaardigde artikelen,
rubber.mangaanerts en katoen.
De rol van het petrojeum-
vraagstuk.
Ruim 20 van de totale hoeveel
heid petroleum, welke ieder jaar over
de geheele wereld vervoerd wordt,
neemt zijn weg door de Middelland
sche Zee. Van dit vervoer is ruim
30 voor Engeland bestemd. In hoe-
veri^fae krijgsverrichtingen in de
MiddeTfandsche Zee Ehgeland wan zijn
petroleumbronnen in het Nabjje Oos
ten zullen afsnijden, blijft voorloopig
nog Sen open vraag. Doch zelfs, wan
neer Engeland er in slaagt/de petru-»
leum uit Iran veilig te stellen on het
vervoer om de Kaap te leiden, zal En
geland toch ïï\et een vermindering
van zijn toevoer van II a 12 moe
ten rekenen. Ook wat de overige
grondstoffen betreft zal het Britsche
Rijk den terugslag ondervinden van
het langere vervoer.
Weliswaar staat het den weg naar
Amerika nog open, doch dit land is
niet in staat of niet bij machte om de
andere bronnen te vervangen. Het is
derhalve niet overdreven te zeggen,
dat het verlies van de' vrije vaart docnr
de Middellandsche Zee een geweldige
handicap is voor het Vereenigde Ko
ninkrijk.
wijzen, dat deze abdij één van de groot
ste in Groniftgen i,s geweest.
De bovenstaande foto toont de fun
damenten van de Zuidelijke helft
uit het Oosten. Op den vóórgrond de
Z, O. ronding van den hoofeen koor
muur; links de paalfundeeringen van
den O. koormuur en de beide Z. zuilen
van het konrtrave. De ruitvormige paalJ
fundeering met „gording" op den ach-*
tergrond is dievan den triomfboog,
welke den overgang tusschen het
dwarsschip en het koor overwelfd*
worden overgegaan. Tenslotte ver
klaarde de minister, dat alle onnoodige
uitgaven beperkt moesten worden en
dat het spaargeld van de groote en
kleine spaarders naar de scbatkjfet moet
worden toegeleid. Het nieuWe crediet-
voorstel werd door het Lagerhui^ aan
genomen. I
ENGELSCHE OORLOGSSCHEPEN
VOOJ^JJE KUST.
Intake de blokkade vfui'het Fran
sche eiland Martinique door de Engel
schen meldt de Associated Press uit
Fort de France, dat Engelsche oorlogs
schepen in de wateren van Martinique
ongeveer 15 mijl van de kust ver
wijderd patrouilleeren. De Fransche
jjezetting van het eiland is, hoewel zij
ernaar streeft een schënding van de
Amerikaansche neutraliteitszone te
vermijden, vastbesloten krachtig weer
stand te biedeq aan elke Britsche
aanvalshandeling. Inmiddels hebben de
Franschen een kruiser en een afdeeling
mariniers, die in Nederlandsch
West-Indië tot „bescherming van de
petroleuminstaialties aldaar geland
waren naar Martinique overgebracht,
zoodat de Amerikaansche openbare
meening voor een botsing met de Brit
sche zeestrijdkrachten vreest, zoodra
de kruiser de blokkade tracht te ver
breken. Ofïicieèle* verzlekcringen, die
Engeland, volgens deiNew York
Times, aan de Vereenigde Staten
heeft gegeven, dat Matinique niet ge
blpkkeerd is frien zie elders wor
den in New-Yorksché scheepvaart
kringen voor Engelsche woorden
zifterij gehoudwj, aldu* het D.N.B.,
temeer, daar Engeland -niet betwist,
dat zijn voor Martinique liggende
oorlogsschepen elke poging der Fran
sche schepen, Martinique te veHajou,
met geweld zullen verhindere a.
GEEN VERPLAATSING'NAAR
ATLANTISCHEN OCEAAN.
President Roosevelt heeft bevestigd,
dat het gros der Amerikaansche oor
logsvloot thans in ieder geval bij
Hawaii zal blijven en dat niet het
voornemen bestaat de vloot naar den
Atlahtisehen Oceaan te verplaatsen.
AMERIKAANSCHE' HULPBRONNEN
ONONTBEERLIJK.
In e«n voor de Vereenigde Staten be
stemde radiorede heeft de Britsche mi
nister voor de Lêvensmiddelenvoor-
ziening Morrison o.a. verklaard: Het
Engelsche vertrouwen, een Duitschen
aanval niet alleen te kunnen weer
staan, doch, ook af te kunnen slaan, be
rust op het geloof in den wil van
Noord Amerika, zijn groote hulpbron
nen beschikbaar te stellen voor de ver
nietiging van het dreigende gevaar.
Tegen de materieele macht van een
voor den. aanval georganiseerd Euro-
peesch continent bestaat een industrieel
tegenwicht, dat in zijn geheele produc
tiviteit door Groot-Brittannië en Me
Vereenigde Staten vertegenwoordigd
wordt. De\Vereenigde Staten en Enge
land moe(epi hun hulpbronnen en hun
methoden eindelijk met elkaar ver
binden.
FRANSCHEN'GINGEN NIET OP
ULTIMATUM IN.
De Fransche radio verspreidt een
comiiiunique van de Fransche admi
raliteit, '.volgens hetwelk op 8 Juli
Britsche zee- en luchtstrijdkrachten
voor de haven van Dakar verschenen
en «den Franschen admiraal, die' al
daar het bevel voert een ïBtimatum.
stelden, dat deze \ooreonwaardig en
geen antwoord waard achtte Hierop
is de haven van Dakar door Britsche
vliegtuigen aangevallen, die waren
opgestegen van een op zee gestation-
neerd Engelsch vliegtuigmoederschip.
De Friansche luchtafweer heeft een
groote activiteit ontplooid.
BENOEMING STIMSON BEVESTIGD
De Amerikaansche Senaat heeft gis
teren met 56 tegen 28 stemmen de be
noeming van Stimson tot minister van'
Oorlog bevestigd.