ROEMENIE - de petroleumvelden van Oost-Europa Consianza de poort naar de Zwarte Zee Bessarabië een. korenschuur tNKwmw vwrrr Tusscnen Rotmcme mlL ware meesterwerken. De kleuren/ bereidt men zelf uit plantensappen en de recep ten gaan van geslacht op geslacht over evenals de aanleg om dergelijke ingewik kelde patronen te ontwerpen. Deze stam men alle uit de natuur; gestyleerde dieren, planten en sterrèbeelden, overgeleverde teekens met historische beteekenis. De sa menstelling van kleuren en lijnen schijnt den .vrouwen aangeboren te zijn. Kleine meisjes ziet men er reeds op een witte doek de bontste tafereelen borduren zon der dat zij er een voorbeeld bij hebben. Zoo worden ook met Paschen de eieren be streken met zachte kleuren, dikwijls van een geometrische precisie. Ook het Koemeensche aardewerk ver rukt ons oog door de prachtige kleuren en ornamenten. De fatasie schept hier zonder dat men ooit in herhaling vervalt en men zegt wel dat dit onuitputtelijk kunstzin nig gevoel van de Roemenen is voortge sproten uit de herhaalde oorlogen, die het land teisterden en de mensehen stemden tot inkeer en bezielden met het verlangen naar een hooger geluk, dat niet van deze aarde is en een onvervreemdbaar bezit vormt. Daarin vonden zij een innerlijk te- riië, warmede het ook al zoo rijk begiftigd is, te verwerken. Noemen wij alleen de petroleum, die vooral in deze tijden een be langrijke bron van inkomsten vormt. Maar desniettegenstaande zal het een boeren land blijven, reeds vanwege zijn rust en zijn landelijke kunst, die voor Ons, Noord west Europeanen een bron van verkwik king zijn bij een bezoek aan het land. Ziet men deze kraakzindelijke, eenvoudige dorpjes, bestaande uit eenvoudige leemen woningen met prachtig besneden houten deuren en de bewoners in overvloedig rijk geborduurde gewaden, menschen, die on verstoorbaar rustig hun dagelijksch werk doen en de vrouwen en kinderen, die bij elkaar zitten voor de hutten', druk in de weer met fraaie handwerken en onder een aangenaam gekout, dan zou mén den tijd willen stilzetten, opdat nimmer de machi ne en het geraas van het moderne leven hier hun intocht kimden houden. ij bKRWSl i ttusUiéuté m M Orumke»! NkNM €rmmm DIT rijke land moet dodr den Schep per geschapen zijn, toen hij in een zeer goede stemming was, want de natuur heeft hier met kwistige hand de rijkdommen uit gestrooid: geweldige gebergten, vruchtba rs dalen en vlakten, rond den Donau en zijn zijrivieren en dan de kust, die zich in honderd en tén gedaanten aan ons voordoet En of dit alles nog niet voldoende was, werd dit land bovendien nog een heerlijk klimaat geschonken, dat afwisselend tus- schen tropische warmte en nachtelijke koelte, de bewoners van het land toch niet zoo verwend en daardoor traag heeft ge maakt als bijvoorbeeld de volkeren langs den aequator. Dientengevolge schijnt ons de Roemeen min of meer verwant, als kind van zijn klimaat, door z'n vlijt, en lust om iets tot stand te brengen, terwijl een merkwaardige aanleg voor het schoo- nere deel des levens aanwezig is, die on der meer tot uitdrukking komt in een bon te volkscultuur, in rijke kleederdrachten. Het wil den bewoner van Noorderlijker re gionen voorkomen alsof de Roemeen in zich vereenigt den drang naar daden van het Noorden en de liefelijke, bekoorlijke gaven en zwakheden van de Zuidelijke volken. He', uitgestrekte land en het in verhouding geringe aantal inwoners, stempelen hem doorgaans tot iemand van de groote lijn, die alles wat zweemt naar slavernij veracht Deze goede eigenschappen maakten de taak van Koning Carol lichter want de voornaamste opgave, met de vervulling waarvan hij zich bezig diende te houden, t was het aanwakkeren van het door oorlog ontbering en partijenhaat verbrokkelde na tionale gevoel. Een sprekend beeld van dit streven levert ons de stad Boekarest, met het snelle tempo van verkeer, met haar moderne, zeer hooge gebouwen, inet liaar prachtige, breede parken, met d* oude, rij ke paleizen, de armelijke hutjes, de schil derachtige kerken en kloosters. Door deze stad rijden in alle straten dagelijks hon derden bont beschilderde boerenwagens, die de producten van de landelijke vlijt ter markt brengen. Roemenië is een boerenland; verreweg het grootste deel van de bevolking werkt op het land. En dat zal we| zoo blijven, on danks de snel opkomende industrie, die er naar streeft de bodemschatten van Roeme- Dit kaartje geeft een duidelijk overzicht hoe rijk Roemen!" is begiftigd met grond- stoffen jes. Maar de Turksche bevolking is intus- schen sterk gedecimeerd. Een groot deel is verdwenen naar het herschapen en gemo derniseerde Turkije van Kemal Ataturk Ook dc overigen moeten terugkeeren naar hun vaderland, maar dralen nog, want hier heeft zich het oud-Turksche le ven nog lieten te handhaven. Tot voor kort kon men hier nog vele fez' zien en de Turk sche bazar was de moeite waard. Tegen woordig wordt het jaarlijks stiller om de moskee, waar de geloovigen voor het gebed samenkomen en men binnenkort het tijd stip verwachten dat de laatste Turksche familie de stad voorgoed zal verlaten. De daad er is hier voor den zeeman, die en-1 kele dagen aan wal gaat, veel bezienswaar-j digs, al zal hij er geen Reeperbahn en geegj Marseille vinden, maar wel een blik op een] nieuwe wereld. Sedert de handel op Odessa! practisch genivelleerd is, trekt deze zich! voornamelijk samen op Constanza. Een deel van de haven is de rijkdom vaal Roemenië: de petroleum gewijd. Reusach-I tige olietanks nemen de kostbare vloeistof! op, die doof een verscheidene honderden kilometers lange buisleiding van Ploesti] hierheen gepompt wordt en dan verder zijn] weg over de wereld vindt in de tanksche-j pen. Gedurende den Wereldoorlog gingen] deze tanks alle in vlammen op en werd dc] buisleiding ernstig beschadigd, maar vaal deze ramp heeft Roemenië zich sedert lang] hersteld. Constanza staat op ouden cultuurgrond.] Ten tijde van de Romeinen was het een] bloeignde Milesische kolonie, „Tomi" ge-' naamd en niemand minder dan Ovidiuij heeft de stad in zijn „Tristia" verheerlijkt, Ovidius werd uit Rome hierheen verban-] nen en heeft hier ook zijn leven besloten. Nog heden wordt hg beschouwd als de grootste inwoner van Constanza; hem neeftj men een groot monument, dat de geheels j stad beheerschl, gewijd. Naast dit monu ment staat 'n prachtige sarcophaag, waarin] eens Ovidius zal worden bijgezet. Tien ja ren heeft de groote Romeinsehe dichter! hier aan de oevers van de Zwarte Zee] doorgebracht. Hij zou in dezen tijd ook da] taal van de bewoners hebben geleerd en] in deze taal verzen hebben geschreven, zonder dat van deze gedichten ooit iets tot ons gekomen is. •Ongeveer een uur varens van Constan-j za ligt het zoogenaamde „Insula serpihr"j het slangeneiland, waar men kleine slan-J gen vindt, maar de bodem is zoo arm aan] wa,ter en zoo onvruchtbaar, dat hg niet ge-i schikt is voor kolonisatie. Dikwijls heeft] het eiland dienst gedaar. als misdadigers-, kolonie. Turken hebben zich hier bovenal MIK?- tigd als handelaar, maar ook als schiMfer. Velen van hen zijn in laatste tien twffllig jaar geromaniseerd en gingen geheel op in de Roemeensche bevolking. De Grieken kwamen veel eerder in het land dan de Turken. Zij stammen deels af van voorvaderen uit de antieke oudheid, anderdeels zijn het nazaten Van de „Fana- rioten", die eens regeerden in de Moldavi- sche vorstendommen. Een gedeelte van de Roemeensche persoonsnamen herin ner! tegenwoordig nog aan dien Griek- schen instyg, namen als Steriadi, Cantacu- zino, Stirbey en plndere. In tegenstelling tot de Turken hebben de Grieken zich in hun positie weten te handhaven, hoewel hun eigen taal sedert lang verloren is. Vooral in de welvarende slanden onder scheiden zij ziph niet meer van de Roeme nen; in Constanza vormen zij tegenwoordig nog een gesloten wijk. In ieder geval dragen zij, met de laatsie Turken er toe bij Constanza te maken tot een der sclülderachtigste havensteden van Europa. Men vindt hier Grieksche kroe gen en Turksche café's en in de antiquari aten treft men „nargilehs" aan in een ver scheidenheid en van een schoonheid, zoo als "nauwelijks in Istanboel zelf. Inder- genwicht voor ds verschrikkingen van het uiterlijke. Hierbij ipmt nog iets, wat de Noord-Europeanen eigenlijk alleen bij na me kennen, het begrip: ledigheid, vrije tijd. De vruchtbare'bodem levert wel zoo veel op voor het levensonderhoud van het gezin, ook al wordt deze niet zoo stipt en zorgvuldig bebouwd, dat men met een mi nimum aan arbeid kan volstaan. De groo te hitte in detv zomer maakt het werken van elf tot vier uur onmogelijk en zoo blijft er tijd te over voor de fantasie en de rust. Eerst by het dalen van de zon, gaat men weer aan den arbeid. Tegen het weekeinde vereenigt de gehee ie dorpsgemeenschap zich om bij vroolijke muziek een dansje uit te voeren en zoo ziet men Roemenië op zijn schilderachtigst. Dan komen de kleurige gewaden eerst goed tot hun recht. Plotseling grijpt een der mannen naar de viool en speelt de bekende oude liederen. Allen verzamelen zich rond om hem en dansen de hora. Bg deze dans vatten de mannen en de vrouweif elkaar bij de schouders en draaien in steeds snel ler tempo rond. Dat gaat voort tot de maan aan den hemel staat en zelfs op dit nachtelijk uur ziet men in de duisternis de Roemeensche bóerenbevolking nog bijeen voor de hora. De poort naar de Zwarte Zee. NIEMAND kan beweren dat hij Roe menië werkelijk leerde kennen, wanneer hg verz>ugnde een bezoek té brengen aan'de havenstad Con stanza. Hier heeft men Roemenië's toegangspoort tot de zee. De andere haven steden Toelka, Soeline en nog iele ande ren verzinken in het niet, vergeleken bij de beteekenis van deze haven. Constanza is tegelijk een oorlogs- en een handelsha ven. Alle scheepvaartlijnen van Roemenië beginnen en eindigenhier. Wie zich nog het Constanza uit den oorlogstijd herinnert, zal het thans nauwelijks terug kennen. Want juist hier kan men een treffend be wijs vinden van den opgang van Roemenië na ien Wereldoorlog. Nieuwe straten wer den aangelegd. Tientallen representatieve gebouwen werden gezet en bovenal is de haven ingrijpend gemoderniseerd. Groote breede kaden zijn aangelegd. Taiiooze «kranen kunnen zorgen voor 'n zoo snel mo gelijke lossing en lading van de schepen. Groote silo's en opslagplaatsén vervolma ken het beeld van de moderne havenstad. Het inwonersaantal nadert reeds de hon derdduizend. Naast de moderne boulevards en kaden ls nog een uiterst pittoresk stuk oud-Con- stanza blijven bestaan, wijken waarin nog duizenden Grieken en Turken wonen. Een halve eeuw geleden boheerschten zij deze toen nog kleine stad vrijwel geheel. Men -hoorde toentertijd nauwelijks één woord Sofemeeoéch: in de nauw* bochtige straat- Bij het binnengaan in de eenvoudige huisjes, die graag en met alle beminnelijk heid, deh Roemeen eigen, worden getoond aan vreemdelingen, staat men versteld over de zindelijkheid in de vertrekken, ter wijl overal een bonte hoeveelheid van handgeweven en geborduurde kleeden en kussens het sieraad van elk interieur vor men. Gewoonlijk vindt men in elk huis slechts een of twee bedden boog opgetast met kussens en kleeden en verwonderd be rekent men hoe het gezin, dat meestal uit acht tot tien personen bestaat, hier den nacht doorbrengt. De verklaring is tamelijk eenvoudig. Des avonds Worden de stroo- matten op de vloer uitgespreid en daarop met behulp van de kussens en de kleeden een veldbed in een ommezien gereed ge maakt. De bedden dienen den menschen alleen bij geboorte en dood, wanneer de buren voor hei brengen van een geluk- wensch of om gemeenschappelijk te rouwen zich om het bed verzamelen. Het is de trots van de boerin om thuis wol en vlas te verwerken en de vlijtige handen der vrouwen weven en borduren Nn door de Russische bezetting van Bessarabië en de Boekovlna plotseling de felle schijnwerpers der publieke aandacht gevallen zijn op Roemenië, de petroleum en koren- leverancier bij uitneinendheid in hel Oosten van ons werelddeel, bren gen wij hierbij een uitvoerig artikel ever de zeden en gewoonten van de bewoners en geven een indruk van Constanza, de groote Roemeensche Donauhaven aan de Zwarte Zee. R e e h t s Michael, Kroonprins van Roemenië Onder: Roemenië beschikt over de modern ste fabrieksterreinen en opslag plaatsen. Hier een overzicht van de nieuwe, groote silo aan de Roemeen sche haven van Constanza.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1940 | | pagina 8