STER FUNK over' de
uwe Europeesche economie
7
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Rijksmark - zal de overheerschende
Europeesche valuta zijn
Tewerkstelling vairwerklooze
Men denkt er niet aan, het vrije spel der
krachten weer te laten optreden - Evenmin is het
de bedoeling van Europa een tolun|e te maken
hoofdarbeiders
26 Juli 1940
-e, No. 20383
Het door Duitschland beheerschte economische gebied
moet onafhankelijk worden - Als grondslag voor de
Europeesche valuta's zal het goud geen rol spelen
Het valuta-vraagstuk.
Geen zelfgenoegzaam
Europa.
GoedeTenleveranties.
Van oorlogs- naar
vredeseconomie.
r
De Duitsche pers over de
verklaringen van Funk.
AMERIKAANSCHE
VLIEGTUIGEN* VOOR
ENGELAND.
3000 per maand.
2
Groote belahgstelling voor de Nederlandsche Unie
Een oproep van Sociale
Zaken aan de gemeenten
Verzoek tot het doen verrichten
van bizondere werkzaamheden
- 21,—
Bur. Markt SI. Tel. 2745
Postgiro 48400
Directeur F. TIETER
DE Duitsche minister van Eco
nomische Zaken, dr Funk, dife
van rijksmaarschalk doering
„tracht heeft gekregen, plannen voor
te hereiden voor den herbouw van het
Dufoche en -Europeesche economische
'teren na het beëindigen van den oor-
leg, heeft aan vertegenwoordigers van
4e buitenlandsche en Duitsche pers
eetklaard, dat „de rijksmarkvaluta de
«rerheerschende valuta in Europa zal
MINISTER FUNK.
De minister zeide, da£ men bij de
WMg, hoe men zich de algemeene
Mimische ordening in de Europee-
i nieuwe orde moet voorstellen, qr
moet uitgaan, dat de nationaal-
"*ialistische economische politiek zich
hij haar methoden nooit door een
"Jfcrre dogmatiek heeft laten leiden.
Die methode werd steeds toegepast, die
le'kens het doelmatigste scheen. Men
ook in de toekomst geen kunst-
Wig bouwwerk scheppen. De nieuwe
Mropeesche economische orde wordt
•P de natuurlijke voorwaarden opge-
honwd. Natuurlijk, zoo ging de minis-
voort, zal de oorlog diep ingrijpen-
Eevoigen hebben op het economi-
*he leven van de wereld. Duitschland
™»et Italië zeer nauw samenwerken.
r*'"1 de economische krachten van
landen voor den herbouw van
T^op» aaneensluiten. Na de zege-
fjende beëindiging van den oorlog,
*J™eh die methoden worden toegepast,
"j* Duitschland de groote economische
*~f*®en van voor en tijdens den
hebben gewaanfRrgd. Natuurlijk
*™*t men er niet aan, het vrije spel
krachten weer te laten optreden.
stuk6' ^'"^kking tot het Valutavraag-
verklaarde de minister, dat dit
stand m llet kader van een ver"
^fAtbeidsverdeeling tusschen dc
vajiMiV'' ,5 va,ksl,U'shoudingen zich
toe sl i?a plossen' omciat het dan
tórttÜv ,fcT vraagstuk van de juiste
rirkvai 'C r Natuur'ijk zal de r'ijks-
wuT overheerschende valuta
Van rt °Pa P>e geweldige toeneming
stevi»6 mat*' van het rijk zal een ver-
KVol»1de rijksmarkvaluta ten
kiikstna Het gebied, waar de
toenem gaegbaar is, zal voortdurend'
r')«kma'u Natuurlijk moet men de
Verder haar ketenen bevrijden,
teg mark men de verschillende soor-'
en moeten laten verdwijnen.
I' 13 "och de bedoeling weer
volledig vrij geld- en «eviezen-
ew hi »e «tellen, noch ia geheel
Europa zooiets ais een valuta-unie
te vormen, hetgeen een toiunie
noodzakelijk zou maken.
Hierna sprak de minister over het
toekomstige Europeesche economische
gebied. Zekere producten zullen er
biet in Europa zijn. Overtollige pro
ducten in het geheel niet.
Mgn denkt er in het geheel niet
aan een autarkisch Groot-Duitsch-
land en een Europa in den geest van
9 een volledige zelfgenoegzaamheid te
vormen.V Men zal er waarde aan
hechten, dat de Duitsche industrie
producten evenals voorheen in de
wereld afgezet worden. Men zak er
op bedacht zijn, dat zooveel afte-
lijk alle producten voldoende aan
wezig zijn in het door Duitschland
beheerschte economische gebied,
waardoor dit gebied onafhankelijk
van andere gebieden wordt
De economische vrijheid van dit ge
bied moet dus gegarandeerd worden.
Men zal er op moeten "letten, dat het
groot-Duitsche economische gebied'
tijd van nood niet van krachten
hankelijk wordt, waarop Duitschland
geen invloed heeft. Dit is geen autarkie
in den zin van zelfgenoegzaamheid,
doch een politieke pn voor het leven
noodzakelijke economische leerstelling,
die voor. den uitvoer eon groot, vrij
arbeidsterrein overlaat. Dit uitvoer-
potentiaal zal in Groot-Duftschland na
den oorlog aanzienlijk grooter worden.
Vervolgens stelde de minister de
vraagk jvelke goederen-leveranties het
nieuwe Europa kan verwachten van
Rusland, van Noord- en ZuitJ-Amerika
en van het Verre Oosten. Rusland zal
zigh nog meer ontwikkelen als leve
rancier van grondstoffen en als af
nemer van Duitsche fabrikaten. In
hoeverre Duitschland zaken zal doen
met de Vereenigde Staten, zal van de
Amerikanen afhangen. Als de Ameri
kanen ertoe wilien bijdragen, het eco
nomische wereldleven in nieuwe
banen te leiden, zullen zij moeten bre
ken met de verkeerde methode, dat zij
tegelijkertijd het grootste crediteur-
land en het grootste uitvoerland ter
wereld willen zijn. De minister be
sprak daarop hel probleem, dat ont-
stan is door de ophooping van het
grootste gedeelte van het goud in
Amerika.
Als grondslag voor de Europee
sche valuta's zal het goud in de
toekomst geen rol spelen, want de
valuta is niet afhankelijk van de
dekking, doch van de waarde, die
de staat,haar geeft.
De handel met Zuid-Amerika en
Oost-Akië, waarmee Duitschland de
beste betrekkingen, onderhield, zal zich
weder gunstig ontwikkelen zoodra de
Engelsche zeerooverij ophoudt, aldus
Funk. De moeilijkheden in het econo
mische wereldleven zijn door de me
thoden van Versailles ontstaan en wel
daardoor, dat de groote Russische
markt uitviel. Wanneer in China tic
orde is hersteld, zal ook Oost-Azië
weder een markt worden, welke veel
kan opnemen.
Ik geloot niet, zoo verklaarde Funk,
dat de pogingen, de Amerikaansché
markten autarkisch te maken, succes
zulen, hebben.. Alle economische voor
waarden om de Amerikaansche mark
ten van de buitenwereld afje sluiten
ontbreken. j
De Vereenigde Staten moeten de
gedachte,- Duitschland, resp. Europa
hun economische voorwaarden te
kunen opleggen, laten varen. Om met
Zuid-Amerika handel te drijver, heb
ben wij de Noord-Amerikaansche be
middeling niet noodig. Of het Duitsch-
Zuid-Amerikaansche economische ver
keer geschedt op den grondslag van
vrije overeenkomsten met souvereine
Zuid-Amerikaansche landen, o f het
zal in het geheel niet plaats vinden.
Tenslotte dient men ook te beden
ken, dat in het internationale handels
verkeer ook de kwaliteit van het goed
van geen geringe beteekenis is. Wat
de kwaliteit van de Dutsphe waren
betreft, zulen wij ons in de toekomst
geen zorgen behoeven te maken.
Nadat de minister nader was inge
gaan op de financiering van den porlog
in Duitschland, namelijk door den ar
beid, besprak hij de kwestie, hoe de
oorlogseconomie teruggebracht zal
worden tot de vredeseconomie. Deze
overschakeling zal bëslist niet tot een
groote economische crisis leiden. Men
zaJ^na den oorlog een volgord^ voor de.
groots plannen op economisch gebied
moeten aanhouden. Men zal den geld
en credietstroom leiden, zooals men
noodig acht. Duitschland zal in de
eerste plaats de belangrijkste jÉfflgeri
uitvoeren.
De minister vatte zijn gedachten, in
de volgende punten samen:
1.) Door het sluiten van economische
verdragen op langen termijn met de
Europeesche staten moet bereikt wor
den, dat de Europeesche volkshuis
houdingen zich bij de regeling der pro
ductie op langen termijn instellen op
de Duitsche markt, d.w.g. op een voor
jaren zekere afzetmarkt. Daardoor zal
het mogelijk zijn, de« Europeesche pro
ductie op te voeren en de productie
van nieuwe goederen ter hand te
nemen. Aan den anderen kant zullen
voor de Duitsche waren betere afzet
mogelijkheden op de Europeesche
markten bestaan. Door het scheppen
van stabiele koersverhctidingen zal
een vlot functioneerend betalingssy
steem voor de afwikkeling van het
goederenverkeer tusschen de yerschil-
lende staten verzekerd worden.
2). Er moet gestreefd worden naar
versterking van het economische ge-
Bi
alle gebieden van de economische poli
tiek. De economische solidariteit zal
een betere behartiging van de Euro
peesche economsche belangen tegen
over andere economische groepen in
de wereldeconomie mogelijk mkken.
Dit vereende Europa zal zich door
meenschapsgevoel onder de Europee
sche volken door samenwerking op
geen buiten-Europeesche schepping
voorwaarden van politieken of eeono-
mischen aard laten voorschrijven. Het
tal op 4en grondslag van rechtsge
lijkheid met anderen handel drijven,
daarbij echter het volle economischs
gewicht van het continent in de waag-
sebaal kunnen werpen.
De Duitsche bladen wijden groote
aandacht aan de uiteenzettingen van
Funk.
Funk heeft, schrijft de B e i»l i n e r
Boersen Zeitung, niet het
denkbeeldder autarkie voor honderd
procert verkondigd, doch de econo
mische onafhankelijkheid van invloe
den waarop wij geen technische in
vloedsmogelijkheid hebben. Ook in
'den komenden vrede zijn wij bereid
met en voor Europa wereldhandel te
voeren, doch alleen een wereldhandel
waarin wij niet de deelgenoot zijn die
de voorwaarden in ontvangst moet
nemen.
De economische ordening van he\
nieuwe Europa, schrijft de Deut
sche Allgemeine Zeitung,
zal zich op de essentieele punten aan
sluiten bij de Duitsche organisatori
sche er* materieele successen, zooals
wij ze reeds vóór den oorlog in de
waagschaal konden stelen. De over
winning vergroot het gewicht van
deze successen en het spreekt vaijzelf.
dat dit niet zonder psychologische en
daadwerkelijke gevolgen voor de posi
tie van Duitschland in de toekomstige
Europeesche economie kan blijven.
Het staat Vast, dat de rijksmark een
overheerscty/nde plaats onder de Euro
peesche valuta's zal innemen. Ook op
andere punten zal de lëidende positie
van Duitschland op den duur worder
doorgezet, niet met geweld, en niet
kunstmatig, doch op grond van de
natuurlijke mogelijkheden en van de
zwaartepunten, zooals het succes van
Öuitschland gelegd hoeft. Voor het
bedrijfsleven van de andere landen
behoeft dit geen boodschap tfan ver
schrikking te zijn'. Uit een samen
werking met Duitschiands economi
sche kracht zullen zij slechts voordeel
kunnen behalen.
De Amerikaansche minister van Fi
nanciën, Morgenthau, heeft gisteren,
naar Associated Press volgens
het D. N. B. meldt, medegedeeld*, dat
de regeering der Vereenigde Staten
zich verplicht heeft Engeland op alle
manieren te helpen en het'per maand
3000 militaire vliegtuigen te verkoo-
pen buiten de reeds vroeger geplaatste
opdrachten. Voor dit doel zullen groote
fabrieken worden gebouwd. Engeland
heeft beloofd de kosten van het bou
wen en de productie te betalen. De
Engelschen schijnen, zoo voegde Mor
genthau hieraan toe, over rijkelijke
geldmiddelen te beschikken, daar de
hiervoor benoodigde bedragen gewel
dig 2ijn. De Engelschen hebben een
onmiddellijke actie verlangd ten einde
in de jaren 1941 en 1942 per maand
drie duizend vliegtuigen te krijgen.
Welken weerklank het goöie Neder-
landsche appel van het driemanschap
der Nederlandsche Unie gehaS heeft
in de harten van tal van goede-Vader
landers is reeds gisteren gebleken op
het voorloopige kantoor der Unie dan
de Alexanderstraat 20 Den Haag, waar
de ljjsten ter adhaesiebetuiging gereed
liggen. In den ochtend was de toeloop
zoo groot, dat zich voor het gebouw
een file vormde. Het nog geringe per
soneel kwam handen te kort om de
groote stapels telegrammen met aan
meldingen en bewijzen van instem
ming uit het geheele land te ordenen.
Bovenstaande foto geeft een indruk
van de bedrijvigheid op het kantoor
der Unie. Rechts, mr Linthorst Homan,
die de-post doorkijkt. T
s-generaal, waarne
et f de]
klasse
der ge
Groep 1
meente a
b
a 29,—
24,—
b 28,—
23,—
c 27,—
22,—
d 26,—
21,—
e 26,
21,—
De sec
mend hoofd van het departement
van Socutle Zaken, heeft den ge
meentebesturen een brief gezonden
betreffende de tewerkstelling van
werklooze hoofdarbeiders.
Hieraan wordt ontleend:
Het behoeft tegenover u geen be
toog, dat thans vele kg. hoofdarbei
ders met groote moeilijkheden te kam
pen hebben. Het is wenschelijk ia dit
probleem eenig inzicht te krijgen, wes
halve het Centraal /Bureau voor de
statistiek door middej van een enquete
zal trachten hier
melen.
Ter voorkoming j van 'een misver
stand wil ik er ni
zen, dat $it onderzoek niet in zich
sluit, dat reeds maatregelen zullen
worden genomen. Voorloopig gaat het
uitsluitend om het/ verzamelen van ge
gevens.
Intusschen is het mogelijk, voort
bouwende op wat reeds eenige jaren
terzake geschiedt, ten behoeve van
werklooze „hoofdarbeiders, indien als
nog krachtige /medewerking wordt
verleend, een en ander tot stand te
brengen. Het departement van Sociale
Zaken streeft er n.l. reeds eenige ja
ren naar voor pe hfêrbedoelde groep
werklooze hoofdarbeiders ybjecten te
vinden, die, jvaar de, betrokkenen
uiteraard nietgeschikt zijn voor het
verrichten var| grondwerk, zffk voor
uitvoering doqr hen leenen.
Deze hoofdarbeiders staan in het
algemeen bij 'werkloosheid voor bij
zondere molrijijkheder.. Zij zijn ge
woonlijk geweend aan een levenstan
daard, weltJT bovgn die van de hand
arbeiders uBgaat waarbij inzonder
heid valt te Slenken aan hoogere huil-
23,—
22,-
21,-
20,—
20,-
huur, schoolgeld e.fl. waarvoor zij,
indien zij aangewezen zijn op het be
drag, dat zij ingèvolge de steunrege
ling kunnen ontvangen, het' zwaar te
verantwoorden hebben.
Een en ander is voor mij aanleiding'
om de medewerking van uw college
in te roepen, \eneinde na te gaart, óf
er in uwe gemeente bepaalde werk
zaamheden kunnen worden gevonden,
waarbij hoofdarbeiders kunnen wor
den ingeschakeld. In de eerste plaats
denk ik hier aan werkzaamheden ten
behoeve van overheidsinstellingen of
instellingen van algemeen nut, alwaar
wellicht velerlei arbeid achterwege
blijft, omdat de noodzakelijkheid niet
direct aanwezig is en soms de midde
len ontbreken om meer dan het strikt
noodzakelijkolijke te laten uitveteren.
Uitsluitend bijzondere werk
zaamheden.
Nadrukkelijk wil ik er op wijzen,
dat geqn werken naar voren moeten
worden gebracht, welke in vlezen tot
de normale moeten worden gerekendj
Arbeid voor distributiekantoren enz.,
dat alles moet worden gerc/Send tot
den normalen arbeid. Mijn vraag heeft
dus betrekking op bijzondere werk
zaamheden,* welke uitsluitend met het
oog op de te verleenen hulp naar vo
ren worden gebracht, zooals b.v.:
Het instellen van een onderzoek naar
de inkomens van bewoners van wo
ningwetwoningen, onderzoek naar de
vestiging in èn het vertrek uit de ge
meente, catalogiseering van de biblio
theek van het Internationaal instituut
van sociale geschiedenis, budget- en
voedingsonderzoek in de Wieringer-
meer, de uitwerking van de in de Wie-
ringermeer verzamelde' gegevens be
treffende de spraak, ordenen en re-
gistreeren van een verzameling kin
derliedjes, ordenen bibliotheek en ar
chief, voltooiing van een repertorium
van de Nederlandsche dialecten en
volkskunde, samenstelling eener bi
bliographic der Nederlandsche letter
kunde na 1880, het ordenen en opp'ak-
ken van courantenknipseis, personalia,
enz. aan het gemeente-archief, migra-
tie-onderzoekingen, onderzoek naar de
misdadigheid in een gedeelte van Ne
derland, completeering kaartencatalo-
gus bibliotheek en leeszaal, ordenen
stukken bureau waterschapsarchie
ven, ordenen doopregisters van de
Waalsche kerk, inventariseeren van
het oude archief, alphabetische klap
per op de bevolkingsregisters van
18161861, het maken van kaarten
betreffende stedeboywkundigé ontwik,
keling en teekenen van woningtypen
woningstichtihg.
In beginsel heb ik er geen bezwaar
tegen, wanneer ook door particuliere
bedrijven werkzaamheden aan werk.
looze hoofdarbeiders worden opgedra-
gen, al zal uiteraard moeten worden
zorggedragen, dat geen normale ar
beid op deze wijze voor rekening van
de overheid wordt gebracht.
Drie groepen hoofdarbeiders.
Wat de voorwaarden betreft waar.
.onder de tewerkstelling plaats, vindt,
diene het volgende.
De werklooze hoofdarbeiders zijn
dezerzijds ingedeeld in 3 groepen t.w.;
groep 1: Academisch gevormden;
groep 2: Middelbaar gevormden;
groep 3: Eenvoudig administratief
geschoolden.
De tewerkstelling ipag in begin-
s sel niet langer dan èen jaar dureq,
opdat de tegewerkgestelden weten,
"dat het hier gaan om een tijdelijken
vorm varP overheidshulp. Na ver
loop van een jaar dient terwmins'te
een half, jaar .te verldopcn, Wiordat
opnieuw tewerkstelling kj^ plaats
vinden.
Voor eik van bovengenoemde groepen
is, in overeenstemming met de plaat
selijke omstandigheden en rekening
"houdend met het normale werktferrui-
mingsloon, 'een schaal van vergoedin
gen vastgesteld. Daarbij wordt mede
acht geslagen op de meerdere of min
dere practische ervaring fan de te-
werkgesteldêft."
Op dezen grondslag is de volgende
loonregeling aartgenomen (weekloon):
*Groep 2
Groep 3
a
i >b'-
c
f 23,-
19,—
20,—
22,-
20,—
18,—
19,—
21,-
,19,—
17,—
18,—
20,-
- f,. 18.—
16,—
17.-
20,-
- 18,—
16,—
16,—
De
klasse-indeeling
der
gemeente
houdt verband met het gewone werk-
versctraffingsuurlqon
a. Uurloon van 35 cents of hoóger.
b. Uurloon van 32, 33 en 34 cents.
e. Uurloon van 27, 28, 29, 30 en 31
cents.
d. Uurloon van 24, 25 en 26 cents.
e. Uurloon van beneden 24 cents.
G r o gp 1:
1 Hooger gevormden (academici), zoo.
als juristen, ingenieurs, economen e d.,
die de universitaire studie langer dan
drie jaren hebben voleindigd.
Bij de vaststelling van de belooning
wordt gemeentewijze met db navolgen,
de indeeüng rekening .gehouden:
,a. Gehuwden met practische erva
ring.
b. Gehuwden met geen of weinig
practische ervaring. T
c. Ongehuwden met practische erva
ring en ongehuwde personen van *30
jaar of otider.
Groep?:
Middelbaar gevormden, zooals boélc-
houdkundigen, vakbekwame teeke
naars, statistisch geschoolden e.d.
Bij het vaststellen van cfe belooning
wordt gemeentewijze met de navolgen,
de indeeling rekening gehouden.
a. Gehuwden met practische erva
ring.
b. Gehuwden met/ bescheiden prac
tische ervaring.
c. Ongehuwden van 30 jaar of ouder'
met practische ervaring.
Groep 3:
Eenvoudige krachten als kantoorbe
dienden, schrijvers e.d,, die gehuwd zijn
en reeds practische ervaring hebben.
De loonen, aan de tewerkstelling ver.
bonden, kunnen zoo de uit te voeren ob
jecten vooraf door mij zijn goedge
keurd, op de gebruikelijke wijze voor
subsidie uit het werkloosheidssubsidie,
fonds in aanmerkingAvorden gebracht.
Ik vertrouw,, dat uw college zal
medewerken om voor de werklooza
hoofdarbeiders in uwe gemeente zoo
mogelijk een afzonderlijke werkver
schaffing le stichten. Mocht uwerzijds
nadere voorlichting vanwege mljr. de
partement worden verlangd, zoo zal
deze uiteraard steeds gaarne worden
verleend. U kunt zich daarvoor recht
streeks tot den chef der af deeling
werkverruiming wenden.
