WESTLAND,
Het land dat zichzelf
overleefde
I
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Aardbeien en komkommers
vielen sterk tegen
i
De rol van het pond
sterling in 1914 en thans
Dinsdag 30 Juli 1940
Ut Jurp*l No- 20380
Holland's eerste tuinbouw-district
Omzet der 12 veilingen beliep tot 30
Juni 1940 bijna 3 ton minder dan
in 1939. Juli bracht echter uitkomst
Gedenkteekemfoor gevallen Nederlander
I
;325ï!S&
DE GROOTE AANVAL
OP ENGELAND.
Beslissende rol van
de luchtmacht.
Beschouwingen van
Duitsch vliegergene
raal.
ingeland Ut DuiUcUc
De tanden van jlen ouden
wolf zijn stomp geworden
„Bankier van de wereld"
Engelands tanden zija
atomp geworden
Bur. Markt 31. Tel. 374#
Postgiro 48400
Directeur F. TIETER
(ft* onzen ipecurfe* verslaggever)
I.
HOLLAND'S tulnbouwdistHct bij
uitnemendheid....
Zéé wordt in het Gedenkboek,
dit ter gelegenheid van 't 10e lustrum
tin den „Bond Westland" werd uitge
geten, het Westland getypeerd. En de
Kederlander, die er per trein en bus in
Juli 1940 heen reist en die zich de
moeite getroost om zijn oogen de kost
y geven beseft hoe raak. hoe pre
tin 't Westland daarmede is getee
land. Hü behoeft dan niet in dikke
toeken te duiken of in stoffige jaar-
vostagen te rommelen om aan de hand
mt gegevens uit het verleden kennis
over „het land van de kassen" op te
doen. Vergepf het hem echter, indien
hij dit toch noodzakelijk heeft geacht,
at i« nu eenmaal een „waarheid als
een koe", dat zij die het heden willen
leeren kennen, ook hej verleden moe-
Ma dóórworstelen. Dat dit overigens
niet altijd een worsteling behoeft te
zijn, bewijst de geschiedenis van het
Weitland, waarvan de „ups and downs"
tot en met het laatste decennium ver-
eeaigd zijn in bovengenoemd Gedenk
boek, dat door Arnold J. Hartman is
MeengesteW. Het is een voorrecht dit
fM&iedeniiboek te mogen lezen, om
dat het verhaalt van den Strijd om wel
vaart door duizenden Nederlanders
gevoerd en omdat hetgeen inzicht geeft
ia den groei van Nedekanders die van
den vaderlandschen bodém de rijkste
nuditeit hebben weten te plukken
nég plukken!
P
Bij tam Barendse.
Hoe reilt en zeilt 't Westland pp dit
aogenblik? Hoe zijn dfe- vooruitzichten?
H er reden voor optimisme? Ziedaar
drie, achter elkaar gestelde vragen,
d« den interviewer op den voorzitter
na den „Bond Westland", den heer
Bzrendse afvuurt. Zij zitten in het
Moderne gebouw te Poeldijk ruim 9
«•m. van Den Haag waar honderden
M® fruit en groente per schuit aan-
owen voor de veiling. Vijf minuten
PMden stonden zij samen te kijken
w het veilen, zagen zij hoe schuit
r «huil door de smalle opening het
"inggebouw binnenvoer, langs de
e'"bune, waar de kooplustigen
""'inden. Thans benutten zij de
M voor het vraag-en-antwoord-spel,
^ogierige journalisten nu een-
ven» gen aan te wenden om dat-
weten te komen, wat zg van
achten.
de vÜf,' Barendse, een doorgewinter
ds» '"Her, begint met het over-
van cijfers, welke den veiling-
et van de 12 Westlandsche. veilin-
en met 3i) Juni 1940 aangeven.
't Land pan het glas.
Zóó ziet de bezoeker West
land, als hij voor t' eerst daar
een deel van zijn tijd zoek
brengt. En hij denkt dan met
een terup aan zijn schooljaren,
waarin hg zoo een en ander, via
een „blinde" kaart over het
Westland in z'n hoofd stampte:
't land van groente, fruit, bloe
men enbroeikassen.
Hoe heeft dit prachtige gebied
het er in de laatste maanden
afgebrachtHoe reilt en zeilt
het thans? Ziedaar eenige vré-
gen, waarop één onzer redac
teuren in een serie korte arti
kelen het antwoord zal geven.
Bijgaand publiceeren wij diens
eerste bijdrage, de weergave van
een gesprek met den heer J.
Barendse, voorzitter van den
„Bond Westland", welke in 1939
het 10e lustrum herdacht!
En daaruit trekt hij de conclusie dat
deze bg'na 3 ton minder is dan in 1939.
De omzet is berekend met inbegrip
van den vergoedingsprijs, die voor het
doorgedraaide product is uitbetaald,
aldus voegt de voorzitter van den
„Bond Westland" hieraan toe. En daar
bij overhandigt hij bet staatje, dat op
de 12 veilingen betrekking heeft en
dat er als volgt uitziet:
I 'I 1 BSBSI
,*4. f.
Op de begraafplaats Jaffa te Delft zal
wordt I2<4
groot monument verrijzen ter nagedachtenis van de daar gesneuvelde Nederlandsche militairen. Het monument
neter breed en 2 tot 3 meter hoog en zai de namen van 57 gesneuvelden vermelden.
gevallen. En de opbrengst daarvan ia
schraaltjes. In hoeverre dit' goed ge'
maakt zal worden kan niemand zeggen.
Want niemand weet wat de tuinden
straks zullen moeten betalen voor de
dingen die zij noodig hebben. De prijs
van 't hout is al gestegen. En hoe zal
't gaan met de kunstmest en de kolen?
Zullen daarvan wel voldoende hoeveel
heden te krijgen zijn? De Westlanders
hebben in 't voorjaar een goeden prifs
gemaakt voor de sla. Hun commentenr
Veilingen;
1939
1940
meet minder
596.556.02
f 92.958 96
899.982.89
694.846.15
4U.077.1S
4 96329'
's-Gravenzamfe
592.578.52
78.591 JX
468.460.19
50Ö.764 78
37.394.59
Horiselersdijk
557.045.13
494.963.8*9
62.394 99
Kwintsheul
569.126.51
89.137 99
342 467 67
269.531.86
7.724.39
Wateringen
233.072.58^
36 499.28
Zwartendijk
191.962.55
104 616.64
2634 99
Wouters weg
169.316.13
181.990.55
12.674 42
Maasland
t«
145.313 63
165 338 62 M
20 03640 -—
Sammersbruf
121.734.38
113.190.68
8.542.T9
S6.ZZSSS /3STSM.M
Men ziet het: ultimo Juni was de
onbrengst f 282.788,42 minder dan in
1939. Gelukkig is in Juli en dit geeft
aanleiding om met eenig, optimisme de
toekomstige ontwikkeling af te wach
ten de achterstand ingehaald./
Druiven en tomaten.
„Een moment-opname van den toe
stand kan ik onmogelijk geven", zoo
zegt de heer Barendse. En hij licht
meteen toe, waarom dit niet gaat. „Het
Westland heeft 2 hoofdproducten:
tomaten en druiven. En die beginnen
juist op dit oogenblik volop aan de
markt te komen. Met de stooktomaten
zijn we aan den schralen kant geble
ven. Nu komen de tomaten van den
kouden grohd aan de beurt. Rekent
men er mede, dat m totaal 17 a 18000
ton (17 a 18 millioen k.g.I druiven ge
veild moeten worden en 35000 ton (35
millioen k.g.!) tomaten, waarvan de
groote hoop nog moet komen, dan be
grijpt iedereen, dat er op dit oogenblik
nog niets gezegd kan worden. Alleen
voor de stookbedrijven is de beslissing
is dan: ziezoo, dat hébben we! Méér
zeggen zij niet. Want hun gedachten
zijn al weer bij de tomaten en de drui
ven en de andere soortén fruit en
groente, vooral nu bekend is gewor
den, dat er op het oogenblik veel fruit
uit Italië ingevoerd wordt, 'zooals roode
pruimen, die tegen zeer behoorlijke
prijzen verkocht wérden, perzikken en
citroenen. Daardoor wordt meteen al
weer een nieuw, probleem toegevoegd
aan de vele, waarop het antwoord nog
moet komen.
Een paar van die problemen noe
men? In de-eerste plaats is er het feit,
dat de aardbeienoogst, waarvan de aan
voer toch al niet met veel optimisme
tegemoet gezien werd, heel erg tegen
viel. In totaal zijn er in '39 ruim 111.000
k.g. aan de Westlandsche veilingen ge
bracht. En nu? Nog geen kwart....
Och, 't voorjaar is nu niet zoo bijzon
der mooi geweest. Veel vorstschade,
lange dooi.
Is voor den geringen aanvoer van
aardbeien dus nog wel een oorzaak aan
te wijzen, een puzzle is het met de
De veiling in
Poeldijk is in vol
len gang. Schuit
na schuit, volgela
den met groente
en fruit vaart
door de nauwe
vaargeul langs
den „afslager" en
de kooplustigen.
komkommers geweest. 'Berkel leverde
ér 12000, Pijnacker 24 -ó 25000, Delft
met honderdduizenden ramen ook maar
weinig. Wat daarvan de oorzaak kan
sim? W« weten het niet. 't Eenige dat
or,s bekend is, is 't feit, dat er verleden
jaar meer dan 114 "millioen komkom
mers geveild zyn en in 1938 dito
dito
En zoo zijn er meer dingen gie de
Westlanders voor onverwachte moei
lijkheden plaatsen. Neem 't vraagstuk
van den export, b.v. van tomaten. Er
is een prachtige aanvoer te verwachten.
Zal met name Duitschland door veel
vraag invloed op den prijs uitoefenen?
't Is op. dit moment nog niet te bekij
ken. Ik hoop en met mij 't geheele
Westland er het beste van. Voor het
oogenblik richten wij ons nog op het
binnenland. En wij verwachten ten
aanzien van den export, dat ook deze
niet za{. tegenvallen, vooral wat de
prijs betreft
(Nadruk verboden.)
„In de komende laatste afreke
ning met Engeland xal het lucht-
wapen weer een beslissende rol
spelen, wellicht de beslissende rol.
Het Engelsche volk weet dat en Is
er bang voor. Het weet ook, dat de
tot dusver ondernomen verken-
ntags- en aanvalsvluchten slechts,
speldeprikkcn zijn vergeleken metg.,
wat komen kan en komen zal."
Met deze zinnen opent de Duitsche
generaal der vliegers Quade zijn be
schouwingen over de rol van het
luchtwapen, welke de Berliner
Bo ers en z ei t u ng heden publi
ceert. Generaal Quade noemt in zijn
uitvoerig artikel het uitgangspunt,
waar het Duitsche luchtwapen tot den
aanval tegen Engeland gereed staat,
zoo gunstig mogeiyk en geeft daarvoor
de volgende redenen: Overvloedige
lucht-bases achter de kusten van
Noorwegen tot Brest. Sterk verkorte
luchtwegen van deze vliegvelden naar
alle doelen, welke het eiland biedt.
Uitschakeling van den afweer te land
door het vliegen over zee daardoor
ook begunstiging van het oogenblik der
verrassing. Het vasthouden van sterke
Heelen der Engelsche luchtmacht door
Italië, Daarentegen onverkorte lucht
wegen voor het Engelsche luchtwapen
bü aanvallen tegen Duitschland. Be-
moeüyking van vijandelijke luchtaan
vallen op de eigen vliegvelden als ge
volg van de sterke decentralisatie. De
weg van Berlijn naar Londen, zoo be
sluit Quade, is in de laatste maanden
aanmerkeiyk korter geworden dan die
van Londen naar Berlijn. En daar
Engeland blykbaar onvoorwaardelijk
het bewyg voor deze' bewering wil
hebben, zal het Duitsche luchtwapen
dit ook wel eerlang Ipveren,
(Van een V.P.B.-medeu)erker)
N de dagen na het aanbod van den
Fiihrer en na de scherp afwyzende
houding, welke Londen aannam,
kon men in Duitsche kringen steeds
weer het oude Latynsche spreekwoord
hooren: „Quos Jupiter vult perdere,
prius dementat" die de goden wil
len verderven, slaan zy met blindheid
Daarnaast neemt men een streven waar
om de zaken te zien met de oogen van
iemand, die over twintig, veertig of
zestig jaar terugblikt op de gebeur
tenissen in het jaar 1940.
Ontegenzeggelijk, zyn daarbij die be
schouwingen het belangwekkendst,
welke zich bezig houden met de his
torie van Engeland, beginnend by zijn
economische en zelfs politieke
hegemonie Vin Europa, welke eenige
tientallen jfcren geleden haar hoogte
punt bereikte, tot den ondergang van
het Britsche wereldryk in 1940. Daarby
beperken zich deze beschouwingen niet
alleen tot de uiterlyke symptomen,
:ooals byvoorbeeld de houding van de
andere volken ten opzichte van het
Engelsche pond sterling by het begin
van den wereldoorlog in 1914 en by de
Britsche oorlogsverklaring in den
herfst van 1939,
In verband met de blokkade viel ge
durende de eerste oorlogsmaanden van
1914 een scherpe styging van de be
hoeften waar te nemen in de verschil
lende, land. Daaraan ging in de eerste
plaats gepa&rd een grootere vraag
naar het pond en in de tweede plaats
een scherpere koersstyging van de
Britsche valuta. In het jaar 1939 ech
ter stond het er geheel anders voor. De
talryke landen, die dank zij hun aan
hankelijkheid aan het pond sedert 19S1
verliezen hadden geleden, hadden zich
daarvan ten deele hersteld; en boven
dien hadden -zij zich losgemaakt van
het pond. Toen Londen den oorlog ver
klaarde, werd de vlucht van het pond
sterling nog grooter en de koers van de
Engelsche valuta daalde met sprongen.
Aan de verdere beschouwingen over
Engeland's houding en de tegenwoor
dige internationale positie van 't land
ontleenen wy nog de opmerking van
de Duitsche pers inzake het falen van
de Britsche diplomatie en economie bij
de liquidatie van den wereldoorlog. In
groote deelen van de wereld genoot
Engeland na den wereldoorlog nog
steeds de eer, als de beste scheidsrecht
ter, pleitbezorger en organisator te ge]*
den. Hoe onder leiding van GrooV
Brittanniëde geheele wereld igt
slechtere conditie is geraakt, bewyst
o.m. ook de crisis van 1930/'32, welke
meer verliezen opleverde dan de we*
reldoorlog en algemeen als een vdlko*
men falen van de Britsche politiek
wordt beschouwd.
Maar dit alles zou nog'niét geleid
hebben tot den ondergattg^tón Enge
land, als niet ook in Erfgelarjti zelf een
verstarring en een onmiskenbaar ge
brek aan activiteit was opgetreden. In
Duitschland las men twintig tot dertig
jaar geleden yverig Rudyard Kipling,
ondanks zyn anti-Duitsche houding. In
zyn „Djungle Book" beschrijft Kipling
te tragedie van een ouden wolf, wiens -
heerschappy in den troep begon t«
wankelen toen zijn tanden stomp wer
den. Hy viel en de anderen wierpen
zich op hem en verscheurden hem.
Engelands tanden zyn stomp gewor
den. De jonge generatie is zelfs in het
moederland niet meer in staat, de rijen,
der ouderen aan te vullen, laat staan
dat .zy de overzeesche gebieden zou
kunnen beschermen tegen de voor
waarts dringende „jonge" volken.
Uit de stemming onder het Duitsch»
volk blykt, dat de afwyzende houding
van Londen een zekere teleurstelling
heeft gewekt; doch aan den anderen
kant kan men toch ook weer consta-
teeren, dat men over dit feit niet zoo
verbaasd is. Uit de woorden, waarmede
de Engelséhc radio het aanbod van
Adolf Hitler van de hand heeft gewe
zen, blijkt eens te meer dat het En
gelsche volk en In het byzonder de
oude Engelsche" garde nog steeds
niet heeft begrepen, dat de t\jd aan
hen is voorby gegaan.
Aan verbroken beloften en niet na
gekomen verplichtingen tegenover
bondgenooten is de geschiedenis van
Engeland de laatste vijf jaar buiten-
gewooif ryk. Het begon in 1936 met
Abessynië; in het jaar 1939 volgden
Polen en Finland en in 1940 blyven
Noorwegen, Nederland, België en
Frankrijk op het slagveld liggen. Een
dat op een dergelijk» wijze on-
d maakt tuschen willen Cl»
kunnen, verliest zijn crediet,
