f)e Wieringermeerpol TIEN JAAR OUD! T NIEUWSBLAD VOOR .GOUDA EN OMSTREKEN KETTINGHANDEL IN PIJNACKER ONTDEKT I' faterdag 10 Augustus 1940 20396 Op 21 Augustus 1930 viel de polder droog Eb nuf Nu is de zeebodem, welke een ^oppervlakte van ongeveer 20.000 H.A. beslaat, volledig in cultuur gebracht ff' w- x Tegen caféhouder etï raadslid proces-verhaal op gemaakt Zeven a acht personen-bij de zaak betrokken Aanzienlijke hoeveelheden levens middelen in beslag genomen BUITENLAND BALKAN Zuidoost Europa's positie JAPAN De Japansche-Engelsche spanning. Een afzonderlek ministerie van Koloniën. generaal tatekawa komt in beCgië Het spoorwegverkeer. COl BANT Directeur P. T1ETKR Postfiro 48400 Bur. Markt Si. Tel. 1745 ffm vazen speciale» verslaggevêr) fIBM jaar Wieringermeer 1939/40" ia de titel van een boekwerkje van een kleine g bladzijden, dat in de inleiding met 4, btlve verontschuldiging als een „^gebreide „Ezcuraiegids Wieringer- 0B" betiteld wordt. En dit zou het 401e zijn en blijven ter herdenking vjjjjfOit, dat het op 21 Augustus 10 De heer C. L. de Bruyn, secre taris der Wieringermeerdrirectie jaar geleden ia'dat de Wieringmeer- potder dmog "viel, ware het niet, dat er oog kranten in Nederland zijn, die oog hebben voor dergelijke jubilea, ik 'tfeheele land eigenlijk" in feest slemming 'zouden moeten brengen. Och, in normaler tijden zou dit onge twijfeld het geval zijn, zou mgt name den polder zelf op 21 Augustus het eea en ander gebeuren, dat op een zoo gdenkwaardigen dag .een juist licht wierp. De plannen om het droog vallen ™a den eersten. Zuiderzeepolder fees telijk 1* gedenken zijn inmiddels al *e«r opgeborgen, want „daar is het op oogenblik wel allerminst de tijd zooals de secretaris van" de *®ringermeerdirectie, de heer C. L. de Bruyn, het uitdrukt, ih dus zal er op 21 Augustus as. "A gebeuren, zal deze dag, net als de reeks dagen, welke daaraan vooraf d®gen, voorbij glijden. Géén feeste- dkhfden. in dert po Uier, géén feest in k»d. Uit i,8ai datj is tegelijkertijd de man- "n-de-krant achter zijn ach rijf- ""dine weggedoken. En 'de laatste hot aan de hand van epn uitvoerig met den heer De B: de hand van het hefWenk ™kske, jets schrijveneyé, Sootschen arbeid, welke in den Wie- "hgermeeTpoider verricht is om dui- ^"dfn jiunders zeebodqm om te zetten "ruchtbaren grond. Eenige belangrijke data. Alvorens dieper in te gaan op ver- ""wende details moge hier uit de af- Pen tien jaar eenige belangrijke ^^relgen, waard om zóó in de j^hoekjes Vaderlandsche Gescjriede- nemen, ten einde de Neder- he schooljeugd hiermede ver- d te maken. En dan wordt be- ™nen met: Het zal op 21 Augustus a.s. 10 jaar geleden zijn, dat de Wieringermeerpolder droog viel en dat dus een mijlpaal bereikt is in de grootsche plannen tot afsluiting en gedeeltelijke droog making der voormalige Zuider zee. Twintigduizend ha. zee bodem zijn in de afgeloopen 10 jaar in exloitatie genomen, duizenden vinden er thans hun bestaan. Het is in verband met het naderen van den gedenkwaar- digen 21sten Augustus, dat wij één onzer redacteuren de betee- 'kenis ran het in cultuur bren gen van den Wieringermeerpol der in een tweetal artikelen zul len laten toelichten. 1929: 29 Juli, de Wieringermeerdijk gereed. 1930: 21 Aug, de Wieringermeer droog. 1930: 21 Oct., de eerste rogge ge zaaid. 1930: 1 Dec., eerste poststation te Slootdorp geopend. 1931 r 1 Nov., het hulpschooltje te Slootdorp geopend. 1932: 1 Mei, de eerste arts m Sloot dorp gevestigd. 1932: 16 Aug., eerste school van de stichting „die Wieringermeerscholen" met 4 leerkrachten en 128 leerlingen geopend. 1932: 3 Sept., eerste erfpachtsacte wordt gdgasseerd voor de uitgifte van een pereftl bouwgrond. 1934, Oct., aanbesteding van den bouw der eerste 100 woningen te Wieringerwerf. 1940: 12 April, de Tweede Kamer aanvaardt het wetsontwerp. Ter attentie: deze jaartallenlijst be oogt uitsluitend een korfoverzicht van de voornaamste gebeurtenissen te geven. Tal van andere, haast even be langrijke data, zjjn er niet op vermeld. Zij, die het bovenstaande echter in zieh opnemen, kunnen er zich voorshands op beroemen, méér van tféderland's twaalfde provincie te weten dan het gros der Nederlanders Ter overdenking (een uitspraak van den heer De Bruyn): „Met groote voortvarendheid, is de Wieringermeer landbouwkundig en sociaal opge bouwd. Daarmede is een polder ge- Schapen, welke er naar streeft aan het hoofd te komen van de Nederlandschc landbouwgebieden, zoowel wat de boe ren betreft als den polder in het alge meen. Zóó ilk de Wieringermeer een woon- en werkgebouw bij uitnemend heid geworden, 't Aantal ipwoners dat thans reeds ongeveer 5000 bedraagt "zal gestadig toenfemen. Zooals altijd" by 't scheppen van een nieuw woon gebied, is ook hier deze groei aanvan kelijk zeer snel gegaan. Thans is de tweede periode, die van de/jnormale ontwikkeling aan de beurt. En hoe het m de toekomst worden zal? Dat is op dit oogenblik moeilijk, heel moeilijk te zeggen. En dus wordt daaromtrent liever het zwygen bewaard!" Cijfers. De situatie thhns? Wel, de jongste cijfers, dateerend van 1 Mei 1940, ge ven aan, dat er toen 334 boerderijen in de Wieringermeer Waren en wel 158 akkerbouwbedrijven, 151 gemeng de bedrijven en 25 weidebedrijven. Samen beslaan deze een oppervlakte van ruim 12.000 h.a. Daarnaast is als los land een kleine 1000 h.a. uitge geven, waarvan ongeveer de helft aan tuinders van het randgebied is ver huurd. Voor uitgifte blijft nog ruim 3500 h.a. beschikbaar, welke over 68 akkerbouw-, 88 gemengde bedrijven en één weidebedryf verdeeld zullen worden. Het was de bedoeling om dit jaar. den laatsfcn, nog beschikbaren grotil uit te gewen. De tijdsomstandig heden hebben echter roet in het eten gegooid, vooral wat het aanschaffen van 'tbenoodigdg bouwmateriaal be treft. DWar waar men niet verder kaa, wordt deXerond in eigen exploitatie ge houden. Qit brengt natuurlijk mede, dat de groiMl niet zoo intensief bewerkt werdt, als wanneer de éigenaren van Dezelfde boerderij met ontwikkelde tuinbeplanting in Juni ,1939. 1934: 1 Nov., eerste uitgiftf van 95 boerderijen in den polder. 1935: 21 Aug., vijfjarig bestaan fees telijk te Mjddenmeer gevierd. 1936: 26 Febr., opening graanbeurs te Middenmeer. 1937: 31 Mei, de wet tot instelling van een openbaar lichaam voor de ingepolderde WlSsjpngerineer en nader aan té wijzen ingepolderde of te pol deren gedeelten van 'tIJsselmeer be reikt "t Staatsblad. 1938: 1 Jan., het openbaar lichaam „de Wieringermeer" in werking ge steld. 1939: Waterleiding en electriciteits- voorzieningen in den loop van dit jaar gereedgekomen. En P.T.T. treft de voorbereidingen voor de volledige tele foonvoorziening. 1940; 25 Jan., indiening bij de Tweede Kamer van 't wetsontwerp tot instelling van een gemeente „Wierin germeer." Een boerderij on middellijk na het gereedkomen in het voorjaar 1935. de 77 kleine bedrijven, welke er zou- dén komen, zelf de hand aan de ploeg zouden slaan. Er zullen dan ook géén handelsgewassen op dezen grond ver bouwd worden. Wel graan! En dat is, voor de voedselvoorziening, een prac- tische oplossing. f Besluiten wij dit eerste artikel, ge wijd aan den Wieringermeerpolder, met de» mededeeling, dat in het over zicht van den uitgegeven grond niet de boerderijen begrepen zijn, welke in blijvende- Staatsexploitatie gehouden worden. Hiervoor is een oppervlakte van ongeveer 1000 h.a; bestemd, ver deeld in 371 boerderijen. Voor deze laatste zullen overeenkomstige pacht sommen betaald moeten worden als de aan particulieren verpachte bedrijven. Aan het hoofd van' elke boerderij staa een Zoogenaamde zetboer, terwijl d< verantwoordelijkheid voor de uitvoe ring in handen gesteld is van de Wie- ringermeerdirectie, welke door een inspeteur bijgestaan wordt. Waarom deze vorm van exploitatie ingesteld is? Bij wijze van proef. Men wil graag weten of hiermede evfen gunstige finan- cieele resultaten verkregen kunnen worden als bij de exploitatie door particuliere ondernemers. Maar tevens krijgt men hierdoor een waardemeter op het gebied van de agrarisch pro ductie. In» het voorjaar van 1939 wi den de eerste 7 bedrijven in dezèn vorm in exploitatie genomen. Waarna 15 andere bedrijven in het najaar 1939 volgden. Het is de bedoeling om in den herfst van dit jaar de 15 overige bedrijven in blijvende 'Staatsexploi tatie te nemen. - i. Gemeente- en rijkspolitie te Pijn acker- hebben een einde weten te .maken aan een uitgebreiden ketting- handel in levensmiddelen. Bij, den caféhouder van S. werden groote hoeveelheden levensmiddelen in beslag genomen, w.o. 65 flessehen sla olie, 3 groote balen koffie, 150 kilo reuzel en vet, groote partijen rijst en kisten met gedroogde vruchten. De caféhouder had den geheelen zolder vol en\ ontdóok de Hamster-, Opdrijvings- *en Distributiewet. De klanten werden schandelijk overvraagd en moesten vbor een pond koffie 2 gul den, voor een pond thee 5 gulden, enz. betalen. Als verkjiopagent fungeerde het ge meenteraadslid L., dat werkloos is. Bij dezen „vroeden vader" werd een ver- koophpek gevonden, waarin de tarie ven en namen der klanten stonden ver meid. De klantenkring .bleek zeer uit gebreid te zijn ed sommige afnemers woonden zelfs in de buurt van Amster dam en Haarlem. Aan de hand van deze adressen haalden twee recher cheurs met een auto al deze goederen weer terug. Proces-verbaal is opgemaakt tegen den caféhouder S., het raadslid L. èn de verschillende bamsteraars. Groote voorraden in kelders. In Pijnacker venAmen wij omtrent deze aangelegenheid'nog het volgende: Eenige dagen geleden was de politie aldaar jer oore gekprner, dat in het dorp levensmiddelen |tegen abnormaal hooge prijzen en zonder bon werden verkocht. Een onderzoek werd inge steld en de politie slaagde erin een inwoner aan te houden die levensmid delen had gehamsterd. Uit het verhoor bleek, dat dé goederen waren geleverd door den caféhouder Van Sch. en dat het raadslid L. als tusschenpèfSoon was opgetreden. Met deze verklaring was de politie waar zij wezen moest. In het groote, en in Pijnacker wel bekende hotel-café-restaurant van den heer Van Sch. werd een uitgebreid on derzoek ingesteld. Dat was niet ge makkelijk, omdat het pand niet min er dan 13 kamers heeft en eenige kel ders. In "den met ijs gekoelden bier kelder trof de politie een aantal kis ten met een to,talen inhoud van 150 pond vet aan. In den anderen kelder werd een nog grootere voorraad le vensmiddelen aangetroffen en wel: vier balen koffie met een gezamenlijk gewicht van 350 pond, 40 literflesschen en een 20 literbus met sla-olie, 10 pond thee en tenslotte 200 pakken Castello en Lux-zeep. De voorraden werden in beslag ge nomen en per vrachtauto weggevoerd. Tegen den heer Van Sch. werd proces- verbaai opgemaakt. Wegens familie omstandigheden en het feit, dat hij eigenaar van een drukke^aak is, werd de heer Van Sch. niet in arrest gesteld. Onderzoek bij raadslid. Een onderzoek werd voorts ingesteld bij het gemeenteraadslid den heer L., die reeds geruimen tijd werkloos was en als tusschenpersoon in dezen ket- tinghandel een' verdiensté had gevon- de. Bij hem trof de politie een groot boek aan, waarin de in- en verkoopen nauwkeurig stonden aangeteekend. Voor de politie was deze vondst uiter aard zeer waardevol. L. werd aange houden, doch na verhoor is hij^eprisfjje voeten gesteld, nadat pi tegen hem was opgemaakt y Aan de hand va«ï het in beslag genomen grootboek kon de politie de hand leggen op door bemidde ling van L. aan particulieren ge leverde artikelen. Bij een inwoner: van Pijnacker kom zelfs een hoe- veelheid van 40 pond koffie in bè- slag worden genomen Voorts werd beslag gelegd op ongeveer 200 pond rijst, die eveneens door Van Sch. was geleverd. Een bagl met 100 pond rijst werd bij een inwoner van Den Haag aangetroffen. Het aantal personen, dat, voor aoover thans bekend, bij deze zaak is betrokken, is zeyen of acht. Het onderzoek wordt nog voortgezet en vermoe delijk zullen in het begin van de volgende week nog wel enkele processen-verbaal volgen. Want ook de grossiers, die bekend zijn, zulr len vanzelfsprekend niet. vrijuit gaan. Abnormaal hooge prijsen. Uit het onderzoek is komen vast te staan, dat de heer Van Sch. de levens middelen van verschillende grossiers heeft betrokken, die natuurlijk hun voorraden indertijd niet geheel heb ben opgegeven en ze nu tegen hoog ere prijzen van de hand .doen. Pe winst echter, die door den heer Van Sch. en zijn helper, werd gemaakt, zal ook niet gering geweest zijn, omdat de prijzen, die zij vroegen, abnormaal hoog waren. Zoo werd voor een pond thee ƒ5.en voor een pond koffie 1.80 gevraggd, hetgeen, naar blijkt, door de klanten maar al te graag be taald werd. Dat het aanvoeren van de voorra den bij den heer Van Sch. geen arg waan in Pijnacker heeft gewekt is begrijpelijk, omdat hij, zooals we reeds schreven, een drukke zaak heeft en er veelvuldig vrachtwagens met goede ren voor de deur komen. In het dorp word de zaak vanzelf sprekend druk besproken. EEN RAAD VAN DE SPEL- MOGENDHEDEN. Het dagblad Suedost Echp houdt zich in en artikel bezig met de actueele vraagstukken van Zuid-Oost- Europa. Hierin wordt o.a. gpzegd: „Het schijnt alSof het Engelsche voorbeeld van verkeerde verklaring van de motieven van de Duitsche buiteniandsche politiek als een in fectie met de Engelsche „garanties" in het bloed vsfn de door eeiF Engel sche garantie getroffen staten dringt. Warneer Duitschland en Italië ver klaren, dat zij niet de bedoeling koes teren, <1® door hen vertegenWoordige principes over de nieuwe ordening van Europa in het Zuid-Oost-Europa eenvoudig door de kracht van hun ma«git door te zetten, doch van plan zijn de oplossing over te laten aan het verstand van de desbetreffenden, dan moeten alle landen, die dit aangaat zich er wel voor hoeden, hierin, een gebrek aan vastbeslotenheid of zelfs een bewijs van zwakte te zien. Een dergelijke raad van de spil- mogendheden is thans geen zaak waarover gevoelstrategen ruzie kun nen maken of waarvan binnenland- Sche politieke strijders om de macht «willekeurig gebruik van kunnen ma ken. De uit het gevoel voortspruiten de en tegen het verstand appelleeren- de.hier en daar optredende afweer actie, is begrijpelijk en heeft dp de weegschaal der politieke gebeurtenis sen geen gji te groot gewicht. De kwestie wordt echter gevaarlijker, wanneer het hier geen impulsieve re acties van patriotische hartstochten betreft, doch acties in dienst van bui teniandsche belangen, die zoowel schadelijk zijn voor de eigen oytwik- Veljng, als strijdig zijn met het tot rust, brengen' van Zuid-Oost-Europa. ogendheden zyn het er over eens, dtd' de taak, die aan de staats- liedcn An Zuid-Oost-Europa gesteld is,i moeilijk is. Gemakkelijk zou zijn tegemoet te komen aan de wenschen van een door Engeland gegarandeerde at.^die in zijn tegenwoordige struc- óntstaan is uit de nationale ne- ërlaag van Duitschland. Moeilijker echter is, door middel van het ver stand en door een vrijwillige overeen stemming in het Zuid-Oosten, een duurzïmen vrede, gegrondvest op een stabiele ordening, te scheppen, vriend en Vijand in dit gebied door middel van rechtvaardigheid en billijkheid tot het oplossen van hun problemen te voeren en van allen de noodzake iijke.tol voor een toekomst vrij van haat en wraakgevoelens te verlangen. DE MEENING IN DUITSCHLAND. De spanning tuaschen Japan en Engeland, die door de recente arres tatie van aanzienlijke Japansche on derdanen in Engeland een in de ge- heele wereld aangeteekende verscher ping heeft ondergaan, wordt uiteraard in Berlijn met belangstelling gevolgd als een belangrijke politieke gebeur tenis. Men stgat echter met zichtbare reserve tegenover de vraag, wat de mogelijke politieke gebeurtenis gevol gen van dezen spanningstoestand zul len zijn, want deze kwestie betreft eeft interne Engelsch-Japansche aan gelegenheid, welker afhandeling naar Duitsche opvatting alleen zaak is van de betrokkenen en waarin men zich dan ook niét denkt te mengen door het bepalen van een standpunt. Intusschen spreekt men in Berlijn zeer openlijk een oordeel uit over de feitelijke gebeurtenissen, die de Ja pansche regeering aanleiding hebben gegeven tot optreden tegen de activi teit van Britsche agenten. Men wijst van Duitsche zijde er op, dat Duitsch land de factoren van verdenking, die zich hefben voorgedaan aan de Ja pansche regeering ten aanzien van het ongeoorloofd optreden van Britsche staatsburgers in Japan, slechts kan bevestigen "op grond van eigen erva ringen. Men herinnert aan vroegere offkieele»' constateeringen betreffende de illoyale houding van Britsche con sulaatsautoriteiten en andere Britsche persoonlijkheden in Duitschland, waar door in verscheidene gevallen ,ba- velen tot uitzetting noodig werden. Ook de documentaire onthullingfen over den Britschen spionnage- en be richtendienst in Noorwegen worden met het oog op het gebeuren in Ja pan opnieuw in herinnering geroe pen. Men heeft in Berlijn klaarblijke- lijk geen reden om aan te nemen, dat deze illegale activiteit van Brit sche agenten juist in Japan niet zou zijn uitgeoefend en men is van de juistheid der Japansche constaterin gen en ook van de gerechtvaarigdheid van het optreden der Japansche re geering volkomen overtuigd. De in Rangoon gearresteerden. Domei meldt uit Rangoon, dat een van de drie onlangs hier gearresteerde Japanneezen uit het land is gezet en zieh reeds op weg naar Japan bevindt, terwijl twee Japaneezen zich nog in arrest bevinden. t AANMERKING. Op verlangen van den minister van Buiteniandsche Zaken Matsoeoka zou de minister-president prins Konoye besloten hebben de functie van minis ter van Koloniën, welke tot dusverre berustte by het departement van Bui teniandsche Zakey, volledig te be zetten. Voor het ambt van minister van Koloniën zou in de eerste plaats de luitenant-generaal Tatekawa in aanmerking komen. tl HERSTELLINGEN VORDEREN SNEL Het herslei van het Belgische spoor wegnet maakt snelle vorderingen. Na dat de afdeelingen Duitsche pioniers onmiddellijk na het binnenrukken der Duitsche troepen met het werk' aan de hoodzakelijk door de Engelschen verwoeste spoorwegbruggen begonnen- zijn en tot nu toe reeds een vierdo gedeelde van de bruggen en spoor wegovergangen weer in orde hebben gebracht, heeft de maatschappij der Belgische Spoorwegen zich belast mt het herstel van 150 bruggen voor Wet verkeer. In 110 gevallen is het werk hiertoe, in samenwerking met dé Duitsche afdeelingen, reeds be gonnen. Dagelijks worden vier tot vijf bruggen weer bedrijfsklaar gemaaic. Daarnaast is een begin gemaakt met het herstel van de electrische signaal- inrichting. Verder worden de ma chine- en raildepóts weer in orde ge maakt. Het tijdens de oorlogsdagen naar Frankrijk"" versleepte rollende materiaal, wordt met behulp van -de Duitsche autoriteiten naar België teruggebracht. Aangenomen kan wor den, dat binnenkqrt ongeveer 1000 K.M. van het Belgische spoorwegnet weer te berijden zal. zyn. Met korte tusschenpoozen zullen de andere deeien volgen, zpodat tegen midden September het- geheele Belgische spoorwegnet weer bedrijfsklaar zal zyn,

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1940 | | pagina 1