NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
igere pachtprijzen
in den Wïeringermeerpolder
„EEN DONKERE MAANDAG VOOR
DE BRITTEN", aldus Berlijn
13 Augustus 1940
De luchtaanvallen op Engeland
Volgens het D.N.B. hebben
de Engelschen gisteren
89 vliegtuigen verloren
Engelands Zuidkust onder vuur -
De strijd vandaag voortgezet
'Jaargang, No. 20398
In NavamberMon dit jaar herverpachting
van de Upste boerderijen
Er is veel tot stand gebracht in
Nederlands nieuwe provincie
Vestigingseischen
htregeling
Nieuwe pacht
De arbeid aan den
Ooorlich tings dienst
De aanval heden
voortgezet.
„Vrtfe jacht".
Duitsche persstemmen.
Hoe de Britsche pers
reageert.
De gevechten van heden.
potoe*
Directeur F. TIETER
Postgiro 48400
Bur. Markt Ji. Tel. 8745
rfm omen tpecialen vtrtlaggever)
F Zuiderzeewerken... Och, de
Wieringermeer is slechts een
§_J onderdeel van de plannen,
Wr welke ir C. Lely, in opdracht
ug de in 1888 opgerichte Zuiderzee-
l*a*mging, ten aanzien van de mo-
plake uitvoerbaarheid van afsluiting
{^gedeeltelijke inpoldering der Zui-
jmce, heeft gemaakt. Als civiel 'in-
gsnieur heeft Lefy zijn onderzoek in-
piteld. Als minister van Waterstaat
eü hij uiteindelijk de man, die in
lil! het wetsontwerp indiende, dat de
Motsche plannen verwezenlijkte. Bij
de wet vah 14 Juni 1918 werd de ge-
heele materie betreffende de Zuider
zeewerken geregeld, wist men in Ne
derland, dat de lijdensgeschiedenis
leeds in 1894 had een Staatscommissie
eeg rapport uitgebracht, waarin ir.
lely's plannen bijna geheel waren
orergenomen een einde ging nemen,
vilt men ook, wat er precies zou gaan
gebeuren, nl.:
Het slaan van een brug ter lengte
van 30 km., tusschen Noord-Holland
en Friesland.
J, De Wieringermeerpolder, ter
grootte van 20.000 h.a.
De N.O.-polder, ter grootte van
41.000 h.a.
4 De Z.W.-polSer, ter grootte van
56.000 h.a.
S, De Z.O.-polder, ter grootte van
M.OOO h.a.
fin dat men, na het gereed komen
van den Afsluitdijk eerst met de klem-
Sa inpoldering begon, dankte men aan
't feit, dat men op die wijze de noo-
dsfe ervaring op kon doen/ in een be
perkt gebièd, zoodat daarvan bij de
grootere polders ten volle profijt ge
trokken kan worden.
„Regeeren ia vooruitzien", is steeds
da.leuze van de Wieringermeer-direc-
tia geweest. Vandaar dat men reeds
ia 1939 begonnen is met het onderzoek
na den grond in den N.O.-polder,
welke zonder tegenslag in den loop
van 1941 droog zal vallen. Daarom
kaft men aan de Overijselsche
proefvelden aangelegd, waar men na
gaat, welke gewassen het in den
nieuwen polder goed zullen doen
Daarom ook ia door de Directie van
de Wieringermeer al gezocht naar een
(eechikt gebouw in Zwolle, waar zij
heer 2etel zal kunnen opslaan. Met
volle kracht is het landbouwkundig-,
het bodemkundig- en het microbiolo
gisch onderzoek van den grond in den
N.O.-polder ter hand genomen. En in
1 jongste driemaandelijksche bericht
_ets»t opgeteekend, dat de gemaakte
ringen zeer bevredigend zijn.
Bjj de verpachting van. boerderijen
de Wieringermeer heeft altijd het
fbtvtn voorgezeten een krachtigen
boerenstand te vestigen. Men heeft
het begin in 1934 af verschillen-
dorischen aan den gegadigde voor een
bedrijf gesteld. Zoo moest hij in de eer
de plaats landbouwtechnisch goed on
derlegd zijn, theoretisch zoowel als
hractisch. Daarenboven moest hij kun
nen beschikken over een bedrijfskapi-
ww van 300.per h.a., welk bedrag
Modig
was om de exploitatie van de
™eMerij bedrijfsveilig te stellen.
Zijn er thans mee dan genoeg lief-
°™bers voor het pachten van een be-
res jaar geleden was de belang-
ondanks de gunstige resultaten
N de ontginningsexploitatie verkre-
Jto. heel wat minder. Met recht mag
de eerste boeren die zich tegen
«lgemeene meening in, tóch naar
•to Polder begaven, de pioniers noe-
I f*1, Zo hun voorbeld vond een jaar
f™* gretig navolging toen het eerste
"toOfsjaar zeer gunstige uitkomsten
L ti ging steecls erscendo met het
J™" liefhebbers, zoodat er verleden
w voor 51 bedrijven meer dan 1000
"gtoigden waren. Vraagt men den
"""«ris der Wieringermeerdirectie
•al» °°rzaken daarvan, dan is het
Woord: >,De bedrijfsgebouwen zijn
UB_.,mooó de verkaveling is uiterst
de vruchtbaarheid van de
boven elke twijfel verheven
•••de pachtvoorwaarden zeer wel
«omen.
ttnL ,Mchts°"omen zün in de
Z™** Jaar laag gehouden omdat wij
^"•fleidelijke ontwikkeling van den
/~°'baarheidstoestand van den
«rwachten, terwijl de pachters
Jaren vrij veel geld voor hun
jj*r*"e "oodlf hadden. Vandaar dat
l^, de »,\rst twee jaar een naar
redelijke verhooging
werd toegepast, zoodat men in 't vijf
de jaar pachtprijzen had, welke over
eenkwamen met die voor soortgelijke
gronden in andere deelen van het land.
Dit systeem heeft den akkerbouwers
in 't bijzonder voorbeel opgeleverd,
omdat de normale cultuurtoestand van
't bouwland eerder bereikt werd dan
men verwachtte. Met de grasland
pachters ging het daarentegen niet zoo
goed, omdat de prijzen der producten
over het algemepn beneden het bedrag
bleven, waarop rendabele exploitatie
mogelijk was. Het streven van deze
pachters om 't grasland te scheuren en
in bouwland om te leggen, is door ons
zooveel mogelijk gesteund.
Met ingang van 1 November a.s.
eindigt de pacht van de eerste 45 in
1934 uitgegeven boerderijen. In ver
band hiermede was het dus noodzake
lijk de voorbereidende maatregelen
voor herverpachting te treffen. Ten
einde nu, vdpr het bepalen van de
nieuwe pachtsommen een zoo goed mo
gelijke waardeverhouding vast te stel
len, werd een classificatiecommissie in
gesteld. Deze commissie moest voor de
betrokken boerderijen waardecijfers
vast stellen, waarna bet overleg met
de zittende pachters omtrent een ver
lenging geopend is. De algemeene
pachtvoorwaarden voor den grond in
den Wieringermeerpolder zijn ge
schoeid op den leest van 't mobiele
pachtcijfer. Zoo stelt men voor elk be
drijf een grondpachtsom vast, welke
door toepassing van een indexcijfer
correctie ondergaat. Dit indexcijfer is
voor bouwland gekoppeld aan het in
dexcijfer voor akkerbouwproducten
voor grasland aan dat voor veeteelt
producten. Het ligt in de bedoeling
voor de toepassing van het indexcijfer
de oppervlakte van de voornaamste in
de Wieringermeer verbouwde gewassen
als coëfficiënt in te schakelen, zoodat
een meer zuivere toestand ontstaat,
kan het ook zóó zeggen: er wordt
bij de nieuwe pachtrëgeling een Wie-
ringermeercoëfficiënt ingevoerd, welke
een verhooging der pachtprijzen zal
beteekenen. Het feit, dat de boeren, die
in 1934 voor den tijd van 6 jaar grond
gepacht hebben, tot IHi toe niet met
bezwaren tegen de aanstaande verhoo
ging zijn opgekomen, bewijst, dat zy
de billijkheid van de nieuwe regeling
inzien! Trouwens de nieuwe regehng
beteëkent niet, dat de boeren op on
dragelijke lasten zullen komen te zit
ten. Want de pachtsommen per h.a.
voor de lichte gronden bedroegen de
eerste 2 jaar 30, de tweede twee jaar
40 en de derde twee jaar f 50. B» de
nieuwe regeling wordt -de minimum
prijs per h.a. ƒ51,40.
En de betere gronden? De pachtsom
daarvoor bedroeg de eerste twee jaar
50 per h.a. Het derde jaar kwam daar
10 en het vijfde jaar nog eens 15
bij, zoodat men op dit oogenblik f 75
per h.a. moet betalen. Volgens de
nieuwe regeling zal dit maximaal 124
per h.a. worden."
Met ziet het zelf wel. 't Is niet de be
doeling om de pachtprijzen omhoog te
jagen. Maar het ligt nu eenmaal voor
de hand, dat het verachil met de be
dragen, die elders in Nederland voor
dezelfde grondsoorten betaald moet
worden, zoo klein mogelijk wordt. En
waar de heer DeBruyner vast vari
overtuigd is, dat men algemeen in den
polder de billijkheid hiervan aal in
zien, mag men gerust aannemen, dat
hierover geen harde woorden zullen
vallen. Trouwens wie kent den polder
en zijn inwoners beter dan de man, die
10 jaar lang telt men de voorberei
dende werkzaamheden mede, dan ko
men daar nog enkele jaren bij het
wel ert wee van het nieuwe land zoo
intens heeft meegemaakt?
Het is mede om die reden, dat op
deze plaats grif voldaan wordt aan
een verzoek: het naar voren brengen
van den Voorlichtingsdienst. De man
die haast alles tot in détails van de
Wieringermeer weet, zegt het zóó: „De
medewerkers van den Voorlichtings
dienst hebben in de laboratoria en op
de proefvelden de basis gelegd voor
het vlot in cultuur brengen van den
Wieringermeerpolder. En nog steeds
staan zij de boeren met raad en daad
ter zijde, nog altijd experimenteeren
zij, want de mooiste gewassen zijn in
hun oogen nog niet mooi en de beste
behandeling van den grond is nog niet
genoeg! Trouwens, dat de
boerenbevolking den
arbeid van den Voorlichtingsdienst op
de juiste waarde schat, bewijst het
feit, dat zij zich in zoo veel gevallen
zelf tot de vertegenwoordigers wen
den om hun advies in te winnen over
bemesting, over bestrijding vaft een
ziekte of wat dan ook!"
En de man-van-de-krant, die zelf
eens verscheidene dagen door de Wie
ringermeer heeft getrokken en die
toen met verschillende inwoners con
tact heeft gehad, voegt daaraan toe,
dat er inderdaad groote waardeering
voor de adviezen van den Voorlich
tingsdienst leeft en dat men zichSaltijd
vol vertrouwen tot dezen .dienst
wendt, indien er moeilijkhedentijzen,
waarmede de pachers van den grond
eerder nog niet te maken hebben 'ge
had.
Zóó streeft de bijna zelfstandige
gemeente „Wieringermeer", met de
drie woonkernen, Wieringerwerf
('t bestuurscentrum met het tijde
lijk raadhuis), Middenmeer ('t
economische centrum), en Sloot-
dorp ('t centrum vah het grasland-
bedrijf) naar voren, houdt men
steeds de oogen gericht op de toe
komst. In goed 10 jaar heeft men
datgene tot stand gebracht, waar
over velen nog niet zoo lang ge- hieraan te gelooVen en al doen zij ook*
leden vol ongeloof de schouders
ophaalden. Thans was men al weer
zoover, dat er plannen rezen tot
stichting van eeh zuivelfabriek.-
Deze plannen zijn, evenals die tot
feestelijke herdenking van 't twee
de lustrum op 21 Augustus, door de
tijdsomstandigheden naar den ach
tergrond verschoven'. Men- kan er
echter op rekenen, dat uitstel voor
de Wieringermeer geen afstel zal
beteekenen. Als het maar half kan
zal men het hier, in Nederland's
nieuwe provincie, al tot stand heb
ben gebracht vóór men het goed en
wel beseft! (Nadrnk verboden).
Eens, over 90 i 40 jaar wellicht, zal het IJsselmeer er uitzien als deze
kaart aangeeft. Dón zal Nederland over 220.000 h.a. vruchtbaren grond méér
kunnen beschikken dan thans het geval is.
Gisteravond zijn regelmatig berich
ten binnengekomen over Duitsche
luchtactie s tegen Engeland. Deze be
richten vindt men elders in ons blad.
De latere mededeelingen volgen vol
gen hierónder.
Uit een samenvattend D.N.B -bericht
over de aanvallen, welke het Duitsche
luchtwapen gisteren,,, op de Zuidkust
van Engeland heeft ondernomen blijkt,
dat bij de luchtgevechten boven Ply
mouth 48 vijandelijke machines zijn
neergeschoten en 12 eigen vliegtuigen
verloren gingen. De aanvallen van
Stuka-eenheden op een sterk beveiligd
convooi ten oosten van Southend had
den tot gevolg dat twee koopvaardij
schepen tot zinken werden gebracht
en een ander vaartuig in brand ge
raakte. Een vijandelijk en een eigen
toestel gingen hierbij verloren. Bij den
aanval op het vliegveld Manston bij
Canterbury, dat doeltreffend vernield
werd, zijn 12 vijandelijke vliegtuigen
op den grond en drie in de lucht ver
nietigd. Ook bij de luchtgevechten
boven de vliegvelden van Canterbury,
Lympote en Jawkings, welke doeltref
fend met bommen bestookt werden,
heeft de vijand groote verliezen aan
vliegtuigen geleden, t terwijl eenige
eigen toestellen neerstortten.
Bij de luchtgevechten die giste
ren, Maandag, boven Engeland en
het Kanaal zijn geleverd, heeft de
vijand naar met zekerheid is vast
gesteld, in totaal 86 vliegtuigen
verloren, aldus het D.N.B. Boven
dien schoot de Duitsche luchtdoel
artillerie boven Duitsch grondge
bied drie vijandelijke vliegtuigen
neer, zoodat in totaal 89 Britsche
vliegtuigen vernietigd werden.
Daarboven werden zeven andere
vijandelijke jachttoestellen door
zware beschieting btdten gevecht
gesteld. Met hngejroouuAteD gle
den sjj af en verdwenen ia den
nevel, zoodat zij'als verloren be
schouwd kunen worden,
Bjj de gevechten die dezer dagen
zijn gevoerd, gingen 24 Duitsche
gevechts- en jachtvliegtuigen ver
loren.
Bet D.NJB. meldt nit Berlijn:
Sedert vanmorgen vroeg bevinden
zich wederom Duitsche bommen
werpers op weg naar Engeland.
Dit is waarlijk een groote dag ge
weest en een donkere dag voor de
Britten. Zoó begint een frontbericht,
dat het D.N.B. heeft ontvangen over
den grooten luchtslag boven het Ka
naal. Dit bericht luidt verder. Des
's ochtends om acht uur: „vrije jacht"
luidt het bevoL De Messerschmidts
stormen over hl(t Kanaal en vallen
den vijand aan, waar zij hem vinden.
Ook gevechtsgroepen zijn onderweg.
Zij willen een convooi in de monding
van de Theems aanvallen. Andere
jachtafdeelingen zijn ter bescherming
aanwezig. Op 3000 meter hoogte razen
de jagers naar het Westen. Tegelijker
tijd stormen onze jagers her en der
boven Zuid-Engeland en dan Weer
terug over het Kanaal. Eerste contact
met den vijand: Zes Spitfires schieten
brandend naar omlaag. Op hetzelfde
oogenblik slaan de zware granaten van
de Duitsche gevechtsvliegtuigen neer
op een schip van 8000 ton, op een
torpedoboot en op een schip van 2500
ton. Schuimend sluit het water zich
boven schepen en vliegtuigen. Een uur
later: Weer jagen onze afdeelingen
naar den overkant en razen over de
Engetsche vliegvelden. Daar is de
vijand weer. De Duitsche jagers vallen
aan. Alle Engelsche Spitfires vluchten
de wolken in. Geen enkele Engelsche
afdeeling wil den strijd aanvaarden.
Zij wijken uit, zelfs boven hun eigen
gebied en boven hun eigen vliegvel
den, die zij, naar het schijnt, thans al
niet meer kunnen verdedigen en be
veiligen.
Onze reddingsvliegtuigen, de lang
zame, ongewapende machines met het
teeken van het Geneefsche Roode Kruis
kruisen tusschen het midden van het
Kanaal en de Fransche kust. Een paar
uur later staat men op een vliegveld
en verneemt van den piloot van een
reddingsvliegtuig: Ik zag drie vliegers
worstelen in de golven en wist, dat
het Engelschen waren. Om de in nood
verkeerende vliegers te helpen liet ik
op een hoogte van 30 meter, een op
vouwbare boot uitwerpen. Deze boot
dreef heel langzaam naar de vliegers
toe, maar het scheen, dat zij de kracht
niet meer hadden dtee te bereiken.
Een van de Engelsche vliegers bloedde
hevig aan het hoofd. Ik stuurde een
vaartuig van de Duitsche marine naar
de plaats van het ongeval, terwijl ik
in de nabijheid bleef cirkelen. Toen de
Duitsche motorboot tot op 300 meter
was genaderd, verschenen plotseling
verschillende Spitfires. Ken ervan
keerde zich tegen mijn machine en
opende het vuur. Onmiddellijk keerde
ik om. Mijn mecanicien was zwaar ge
wond, mijn machine vertoonde onge
veer dertig treffers. Maar een Duitsch
jachtescadrille stortte zich oogenblik-
kelijk op de Spitfires en de Britten
werden alle drie neergeschoten.
De Duitsche bladen leveren waar
den rende beschouwingen over den
aanval van gisteren op de Engelsche
oorlogshaven Portsmouth en over de
andere successen van het Duitsche
luchtwapen.
De moreele uitwerking van de
Duitsche actie tegen Portsmouth, zoo
schrijft de Berliner Boersen-
zeitung, zal ongetwijfeld niet ge
ringer zijn dan haar militaire gevol
gen, want de naam Portsmouth heeft
voor Engelsche ooren een bijzonderen
klank. Hij beteekent de heerschappij
der zee en toovert den Engelschen het
beeld van pompeu«e vlootparades op
de reede van Spithéad voor oogen.
Doch het is thans met de Britsche
heerschappij ter see gedaan en wan
neer de ÉQgelachea nog weigeren
de meest wanhopige pogingen het
buitenland en zichzelf de Duitsch*
superioriteit in de lucht en de be tee
lt en is hiervan uit het hoofd te praten,
toch zal de dag komen, waarop gees
leugens meer helpen.
De Deutsche Allgemeine
Z e 11 u n g schrijft: Engeland's Zuid
kust ligt onder vuur. Diegene, di*
enkele maanden geleden aan de En
gelschen gezegd zou hebben, dat hun
oorlogshavens van Portland tot aan
Portsmouth en dat Dover, de sleutel
van Groot-Bsittannië, oorlogsgebied
en het voorste front van de eiland-
verdediging zouden worden, zou niefc
anders dan een ongcloovige verbazing
hebben gezien. De bommenregen van
ons luchtwapen op de genoemde
havens vormt echter slechts het eerste
deel van de aanvalsacties der laatste
twee dagen. Het tweede en in- zijn
strategische beteekenis niet minder
belangrijke deel vormt het duel tus
schen ons luchtwapen en het Britsche.
Indien men zich de publicaties uit de
geheime documenten Van den Fran-
schen generalen staf en het vergeef-
sche verzoek van Frankrijk om tiew
Engelsche jachteskaders voor den slag
in Frankrijk nog herinnert, dan ziet
men onmiddellijk de analogie met het
oude recept der Engelschen hun vloot
te willen sparen door gebruik te
maken van de Royal Air Force. D»
verk''fers in de luchtgevechten der
laa vee dagen hebben deze mythe
vernietigd, nog voordat zij wortel heeft
kunnen schieten. Het Britsche lucht
wapen moet, nu het in Noorwegen,
Nederland en Frankrijk, met uitzon
dering van Duinkerken, niet wilde
toeslaan, thans boven Engeland'»
kusten tot den strijd overgaan. En t*
dezen strijd wordt het verslagen eu
gedecimeerd. Een'variieslijst van 98
neergeschoten Britsche. vliegtuigen op>
11 Augustus en 71 vliegtuigen op
12 Augustus, is voorat in verhouding
tot de niet teruggekeerde Duitsche
vliegtuigen geweldig.
Het D.N.B. meldt:
De Engelsche bladen reageeren op
de Duitsche luchtaanvallen van Zon
dag met uitlatingen als „Begin van
den grooten slag van Engeland". De
bladen probeeren de vrees en de
angstige stemming, die onder het pi»-
bliek heerschen, te doen verdwijne*.
Bijna ieder dagblad verklaart, dat het
Duitsche offensief thans is begonne*.
De Duitschers probeeren de Engel
sche sleutelposities te verlammen,
voor de „eigenlijke invasie" begint.
De Daily Mail is van meeninfc
dat de slagen van de beide lucht
vloten wel eens beslissend zouden
kunnen zijn voor den afloop .van den
oorlog.
De Daily Express schrijft, dat
de toekomst van lederen Engelscl»-
man thans op den drempel van Enge
land wordt uitgevochten.
Aan de Britsche kust werden van
ochtend, zooals gemeld, opnieuw do<*
afdeelingen gevechtsvliegtuigen e»
duikbommenwerpers bomaanvallen ge-
daan.
Hierbij worden op verschillende
plaatsen boven het Kanaal en het
eiland hevige luchtgevechten ge
leverd. Het is.den Duitschen aanval
lers, volgens ltet D.N.B. gelukt, de
versperring aan de Zuidkust, die ge
vormd wordt door luchtdoelartillerie
en jachtvliegtuigen te doorbreken en
hun bommen op de beoogde doel
witten neer te werpen. Het is nog niet
te overzien, welke Britsche doelen tot
dusverre zijn gebombardeerd,. De
poging van de Britsche luchtdoel-
artillerie, den Duitsche bommen
werpers eenige schade toe te brengen
of hun plannen te verijdelen, wa«
vergeefs. De Engelschen verloren
reeds in de eerste morgenuren een
groot aantal jachtvliegtuigen.
Vliegvelden bij Portsmouth
gebombardeerd.
Van bevoegd^ zijde ontvangt het
D.N.B. de volgende bijzonderheden
over de vandaag door de Duitsch*
luchtmacht ondernomen aanvallen:
Vanochtend hebben Duitsche duik
bommenwerpers en gevechtsvliegtui
gen de vliegvelden bij Portsmouth met
succes aangevallen. Vliegtuigen op d*
startbanen, hangars en terreininstatla-
ties wérden door inslaande bommen
van zwaar en middelbaar kaliber ver
nield. Er konden branden worden
waargenomen.
Aanval op ballonversper
ring bjj Dover.
Ook de ballonversperring bü Dover
is hedenochtend opnieuw door Duit
sche jachtvliegtuigen aangevallen. Tot
dusverre werden vier ballons neer
geschoten. Zij stortten brandend om
laag. Hierna kwam het tot luchtge
vechten, in den loop waarvan de
Duitschers de heerschappij in de lucht
boven het gebied van Dover verkre-
