Britsche vliegvelden, haven
werken en fabrieken bestookt
Wu
Rijkdom aan metalen in het
Middellandsche Zeegebied
woensdag i4 Augustus 1940 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
De balans van gisteren: 132 Engelsche,
28 Duitsche vliêgtuigen verloren
Hel Kanaal niet langer bolwerk
van het Britsche eilandenrijk
No. 20399
I .^wit»che luchtmacht
*®®er«cht het Kanaal.
Duitsche persstemmen.
BUITENLAND
ENGELAND
Conflict in het opper
bevel?
JAPAN
Japans buitenlandsche
politiek.
Economische missie naar
Nederlandsch-lndië.
AMERIKA
Wolkbreuken in
Noord-Carolina.
EXTRA RANTSOEN SUIKER
VOOR DEN INMAAK.
lVi Kilo op bon 74.
Lood, koper, bauxiet, nikkel, chroom en kwikzilver
ItaliaanBclte bodem levert 40000 ton lood per jaar
Nikkel in Griekenland
en Frankrijk
Bauxiet en lood in
overvloed voorhanden
In Spanje Wolframertz
en kwikzilver
X.
■jfc Jaargang,
Directeur F. TIETEB
Postgiro 48400
Bur. Markt 31. Tel, 2745
De berichten ven gisteravond
earfrent de Duitsche luchtaanvallen
Engeland kan men elders in ons
II(g lezen. Hieronder volgt een
mmenvattend bericht, dat het
D.N.B. van bevoegde militaire aijde
leeft ontvangen
Het Duitsche luchtwapen zette
fp 13 Augustus zijn' aanvallen op
havenwerken, vliegvelden, schepen,
versperringsballons en iuchtdoel-
gtellingen voort. In Wallend, Hart-
lepool, Bourmouth en Plymouth
werden havenwerken en kaden, in
gieter en Bristol fabrieken der wa
penindustrie, in North Ki Bingham
groote tanks met bommen bestookt.
Op de vliegvelden van Eastchurch,
Detling, Farnborough en Odihan
wierpen onze gevechtsvliegtuigen
talrijke bommen en vernielden zij
bangars en schuilplaatsen, petro-
leum-opslagplaatsen en werven.
Daarbij werden dertig vliegtuigen
•p den grond vernield.
In het Kanaal en aan de monding
van de Theems maakten Duitsche
Vliegtuigen jacht op Britsche sche
pen, die poogden onder dekking
van de kust ongemerkt uit te varen.
Daarbij brachten de Duitschers
twee koopvaardijschepen van elk
15.M4 b. r. t. en twee patrouille-
vaartuigen tot zinken. Duitsche
jaren vernietigden vijftig vijande
lijke vliegtuigen.
Evenals op de vorige dagen bij
tover, namen de Duitsche vlieg
tuigen Dinsdag de versperrings
ballons bij Folkestone als doel en
schoten er twaalf neer. Bij Aalborg
haapten Britsche bommenwerpers
een goedkoope prestigewinst te
heeken door te probeeren een onbe-
sehermde stad te bombardeeren.
Alvorens zij hun bommen konden
Uitwerpen, werden alle zestien toe-
atelien door Duitsche jagers en
hehtdoelartillerie neergeschoten.
De totale verliezen van den
vijand Ap Dinsdag bedragen 96
vliegtuigen, terwijl slechts 24 Duit-
eche vliegtuigen verloren zijn ge
gaan. In den tijd van 11 tot 13
Aagustus hebben de Engelschen
daarmede 281, de'Duitschers daar
entegen slechts 69 toestellen ver
brei.
Hedenmiddag meldde het D.N.B.
dl Berlijn:
Het is thans mogelijk een over-
*bht te geven van de successen der
Bnitsche vliegers in den strijd tegen
de Engelsche luchtmacht.
In totaal zijn gisteren 132 Brit
sche vliegtuigen vernield, waarvan
'4 in luchtgevechten boven het
b»al en de Britsche eilanden.
Vijftien Bristol-Blenheims wer-
bij hun pogingen, Aalborg aan
b vallen, door Duitsche jagers neer-
leochoten en door het luchtdoeige-
*h»t werd er bij. Aalborg nog een
Neergehaald. 42 Britsche Vliegtui
gen werden door Duitsch luchtaf-
igc-chut boven Didtsch gebied
'oor Dnitsche bommen op Brit-
Vliegvelden vernield. 28 Duit-
vliegtuigen keerden van vluch-
fnaar het vijandelijk gebied niet
Kanaal heeft afgedaan als bol-
^*oor Engeland, waarachter het
*T|cninJk zich veilig waande. Dank
"iegmachine is deze zee-engte
k liet mWar dan Oan Vuznletn eind
l ^eer dan een beekje, dat
minuten wordt overgevlogen,
|l «en V.P.B.-correspondent.
1^» duizenden jaren geleden, de
aardkorst aan de grens tusschen het
tegenwoordige Noord-Frankrijk, Bel
gië en Nederland eenerzijds en de
Britsche eilanden anderzijds vaneen-
spleet, om een tot 60 meter diepe en
35 tot 200 k.m. breede geul te vormen,
was daarmede het isolement van En
geland tot stand gekomen.
In de Oudheid en in de Middel
eeuwen, ja, tot aan het begin van deze
eeuw beteekende een waterzone van
de' afmetingen van het Engelsche Ka
naal een natuurlijke bescherming voor
het daarachter liggende eiland, zooals
het zich deze niet beter kon wenschen.
Groot-Brittannië had, dank zij zijn
gunstige ligging achter dezen muur
van water, eeuwen lang den roep van
onaantastbaar te zijn voor een vaste-
landsmogendheid.
f -
Het Kanaal als front tegen
het vasteland.
Eerst in de 16de eeuw werd Enge
land gedwongen, zich van den tegen
overgelegen oever terug te trekken.
Van toen af speelde het Kanaal voor
de Engelschen nog uitsluitend de rol
van „froftt tegen het vasteland'', In de
allereerste plaats beschouwden de En
gelschen het Kanaal als natuurlijke
bescherming tegen aanvallen. In het
bewustzijn van zijn veiligheid greep
Engeland telkens in de politiek van de
Europeesche staten in,
In de 20ste eeuw heeft het Kanaal
evenwel meer en meer zijn karakter
van bolwerk voor Engeland verloren.
Op hetzelfde oogenblik, waarop Blé-
riot met zijn vliegtuig landde op En-
gelschea. bodem, werd het Ifïmaal
niet meer dan een beekje, waarover
men als het ware kon heenspringen.
Een hinderpaal, die geen
hinderpaal meer iss?
Reeds in den wereldoorlog deed
Engeland de ervaring op, dat het ge
daan was met zijn betrekkelijke vei
ligheid, door de aanvallen die het te
verduren had van de Zeppelins. De
huidige oorlog, waarbij op enorme
schaal wordt gebruik gemaakt van
vliegtuigen, zal Engeland nog heel wat
anders te zien geven. Zooals een oör-
logs-correspondent het kort geleden
uitdrukte, vertoont Engeland zich aan
den Duitschen vlieger „als op een pre
senteerblaadje" zij het dan met
scherpe randen:' het afweergeschut.
Hieruit blijkt wel, dat Engeland met
zijn havens en zijn uitgebreide in
dustriegebieden blootstaat aan aanval
len uit de lucht.
In den tegen woord igen oorlog vormt
het Kanaal geen hindernis meer!
Ook als politieke factor heeft het
Kanaal thans zijn beteekenis verlbren.
Tot voor weinige maanden kon Groot-
Brittannië met eenig recht beweren,
dat het de volledige heerschappij uit
oefende over het Kanaal. Van die
heerschappij maakte het gebruik 013,
scherpe controle te oefenen op de
scheepvaartverbindingen van en naai
de omliggende staten op het vaste
land. Vooral Nederland, België en de
Scandinavische landen werden hier
door getroffen.
Het Kanaal in dienst van
de blokkade.
Dank zij zyn machtige vloot was
het Engeland mogelijk, he.t geheele
Kanaal voor de scheepvaart af te
sluiten; en bovendien was het in
staat, de zeeroutes tusschen IJsland
en Schotland te bewaken. Hierdoor
waren de landen in West7 en Noord-
EuW>a feitelijk in economischen zin
geblokkeerd. De werkzaamheid der
blokkade tegen Duitschland, zoowel
in den wereldoorlog* als op het
oogenblik, hing in hooge mate af van
de beheersching van het Kanaal en
de omliggende landen.
De ontwikkeling der gebeurtenis
sen heeft er echter toe geleid, dat het
Kanaal is uitgeschakeld als talisman
voor Engeland. De geheele kust van
het Kanaal en de Noordzee aan de
zyde van het vasteland is thans in het
bezit van Duitschland en de Duitsche
luchtmacht beheerscht deze water
wegen. Met behulp van de „snel-
booten" wordt dagelijks een groot
aantal Engelsche schepen naar den
bodem van de zee gezonden. 1
De Duitscnë bladen staan vanzelf
sprekend geheel in het teeken van de
luchtaanvallen op Engeland.
De Berliner Boenen-
z e i t u n g schrijft, dat den Engelschen
thans de zoo vurig verbeide gelegen
heid geboden wordt, de „super'oriteit"
van hun luchtwapen, wat techniek en
mensehenmateriaal betreft, te bewij
zen. Na drie dagen van de zwaarste
Engelsche verliezen aan personeel en
vliegtuigen, wordt het thans langza
merhand tijd het bewijs te leveren.
Want met vernielde vliegvelden en
vlootbases, met een^dagelijksch kleiner
wordende tonnage kan men moeilijk
starten voor het geweldige offensief
tegen het continent, van welk offensief
Hore Belisha gezegd heeft, dat het met
niillioenen Britsche soldaten zou wor
den begonnen en dat Duitschland „den
genadeslag" zou toebrengen. Het is ook
een moeilijk begin voor de groote ac
tie, die de minister voor de blokkade,
Dalton, gaarne zou willen beginnen om
Engeland het luchtruim boven Duitsch
land te laten beheerschen. Wanneer
Dalton thaHs de wolken boven Enge
land bekijkt, zakniet gaarne aïn
zijn uitspraak herinm*rd worden. Ook
de News Chronicle zal'niet gjfkne aan
zijn wensch herinnerd worden, dat de
Duitsche vliegers maar zeer dikwijls
moeten terugkomen, omdat zij bij hun
aanvallen zoo zware verliezen lijden.
Deze wensch is in vervulling gegaan,
doch reeds thans zal het velen en in
afzienbaren tijd allen Engelschen dui
delijk zijn, dat het resultaat geheel an
ders is dan zij het zich hebben voor
gesteld.
De Deutsche AllgemeUe
Z e i t u n g wijst op den afgeslagen
aanval van de Engelschen op Denemar
ken, waarbij zij zoo zware verliezen
geleden hebben en schrijft: De actie
radius van het Duitsche luchtwapen is
zoo geweldig, dat het inderdaad het ge
heele gebied van Narvik tot aan Biar
ritz beheerscht. Terwijl de Engelsche
kusten in het Zuiden en Zuidoosten
met bommen van Duitsche gevechts-
vliegers bestookt worden, is het gehee
le overige gebied, dat onder Duitsche
bescherming staat, niet onbewaakt. De
Engelschen, die het hebben medege
maakt, zullert een indruk hebben ge
kregen van de mogelijkheden van de
Duitsche krach fc
Ook de Voelkischer Beo*
bachter schrijft, dat de luchtaan
vallen op Engeland nog steeds voort
duren. Zij zijn gericht tegen talrijke
militaire objecten in het Zuiden van
het eiland, op oorlogshavens, vliegvel-.
dén en petroleum - opslagplaatsen,
waarbij de Engelsche verliezen aan
vliegtuigen buitengewoon groot waren.
Hand in hand hiermede worden de
Engelsche havens met mynen ver
sperd, terwyl de weinige convooien, die
nog door het Kanaal varen, steeds
weer worden aangevallen. Dat nog
van dit zeer gevaarlijk geworden vaar
water gebruik wordt gemaakt, bewijst
duidelijk, dat de Westelijke havens van
Engeland niet voldoende zijn, om aan
de buitengewone eischen te voldoen.
GEVOLG VAN DE DUITSCHE
LUCHTACTIE.
Hét eerste politieke gevolg van de
Duitsche luchtaanvallen, op Engeland
is, naar te Stockholm volgens het
D.N.B. uit Londen verluidt, een con
flict in het Britsche opperbevel, dat
wellicht belangrijke mutaties op de
hoogere posten van het ministerie van
Luchtvaart ten gevolge zal hebben.
Lord Gort en eenige andere' leiden
de generaals van het lager verzetten
zich krachtig tegen het bekende bevel
van lord Beaverbrook aan de piloten
der jachtvliegtuigen, zich niet meer
aan gevechten met de Duitsche jacht
vliegers te wagen. Beaverbrook heeft
in een Maandag onder voorzitterschap
van Churchill gehouden vergadering,
waaraan uitsluitend militairen van de
drie deelen der weermacht deelnamen,
het standpunt verdedigd, dat Enge-
lands jachtvloot beslist gespaard moet
worden, opdat zij op het oogenblik van
"den Duitschen inval nog ten volle
strijdvaardig is. Lord Gort wees ejr
daarentegen op, dat uitbreiding van
het principe van de „Fleet in being"
tot de luchtvjpot, tot verderfelijke ge
volgen voor het land zou kunnen lei
den. Het geeft niets „wanneer de
jachtvlmgtuigen gespaard blijven, doch
tiet geheele land intusschen ver.voept
wordt. Beaverbrook zou zijn standpunt
echter hebben doorgezet. Daarom heb
ben de Britsche jachtvliegers ook
daarna in hoofdzaak slechts bommen
werpers aangevallen, terwijl zij bij het
verschijnen van Duitsche jagers de
wyk namen. t
HET LEGER MAAKT ZUN
WENSCHEN KENBAAR.
Naar verluidt zal de minister van
Oorlog, luitenant-generaay Tojo,, van
avond om acht uur een bezoek bren
gen aan minister-president Konoje om
hem de wenschen var, het leger te
overhandigen in verband met de defi
nitieve formuleering van de Japansche
buitenlandsche politiek, teneinde het
hoofd te bieden aan de veranderingen
in den internationalen toestand, die
zullen ontstaan door de Duitsche actie
tegen Engeland.
Voor deze conferentie tusschen den
minister-president en den minister van
Oorlog bestaat groote belangstelling.
Minister-president, prins Konoje, zal
vanavond om uur een bespreking heb
ben met den minister van Buitenland
sche Zaken Matsoeoka.
jj $g»jj
9*
ENGELSCHE BOMMEN OP AMSTERDAM. De vernielende werking der
Engelsche bommen, ingeslagen in het huizenblok hoek Jacob ven Lennepkade
en Da Coetaatraat te Amsterdam. (Polygoon).
HEDEN VERTROKKEN.
Onder leiding van den directeur van
de Mitsoei-maatschappij, Moekai, is
heden een Japansche economische
missie naar Nederlandsch-
lndië vertrokken. Inzake de be
noeming van den vroegeren minister
voor Koloniën, generaal Koiso, tot buiL
tengewoon gezant voor Neder
landsch-lndië wordt binnenkort
een beslissing verwacht. Naar ver
luidt, zou de minister van Buitenland
sche Zaken, Matsoeoka, als gevolg van
dé snelle verandering van den inter
nationalen toestand, deze kwestie nog
eens met de ministers van Oorlog en
Marine besproken hebben,
GEWELDIGE AAR».
VERSCHUIVINGEN.
Wolkbreuken hebben in de berg-
dalen in het Westen van den staat
Noord-Carolina overigtroomingen ver
oorzaakt, waardoor geweldige aard
verschuivingen ontstonden, bruggen
werden weggeslagen en aan straten,
woonhuizen en industrieele installa
ties aanzienijlke schade is aangericht.
In Asheville, de grootste stad in het
Westen van Noord-Carolina, dreigt als
gevolg van het springen der water
leidingen gebrek aan water te ont
staan. Verschillende dalen zijn door
den hoogen waterstand geheel ge-
isoleerd."
De Secretaris-Generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Land
bouw en Visscherij maakt het navol
gende bekend.
Zooals reeds eerder werd gepubli
ceerd, wordt ten behoeve van den
inmaak een extra-rantsoen suiker
beschikbaar gesteld. Dit extra-rantsoen
is verkrijgbaar tegen inlevering van
de met 74 genummerde bon van bet
Algemeen Distributiebonboekje, welk*
gedurende het tijdvak van 15 tot en
met 30 Augustus a.s. recht geeft op het
koopen van IV, kilogram suiker. Do
aandacht wordt er op gevestigd, dat do
geldigheidsduur der met „66" genum
merde bon van 't Algemeen Distributie
bonboekje, welke reeds is aangewezen
voor het tijdvak van 26 Juli tot en met
23 Augustus a.s., is verlengd tot en met
30 Augustus.
De detaillisten dienen de met „IV
'genummerde bonnen op afzonderlijk*
oppiakvellen in te leveren bij de dis
tributiediensten. Teneinde hen in de
gelegenheid te stellen grootere hoeveel
heden suiker te verkoopen, ontvangen
zij extra toewijzingen.
O
(Van onzen correspondent)
DE spilmogendheden verkee-
ren ten aanzien van den
aanvoer van verschillende
ertsen in aanmerkelijk betere po
sitie dan hun tegenstander, die ze
met veel moeite en ten koste van
aanzienlijk tijdverlies van verren
afstand moet aanvoeren, terwijl
deze aanvoer voor Italië en Duitsch
land met weinig moeite en kosten
gepaard gaat.
De landen in het Middellandsche
Zeegebied bezitten een ongelooflijken
rijkdom aan de meest verschillende
ertsen, die voor de oorlogsindustrie
onmisbaar zijn. Men treft er talrijke
lood-, kóper- bauxiet- en nikkelmijnen
aan, met een zoo rijke productie, dat
deze verre de behoeften te boven gaan
van de .landen, waarin zij zich bevin
den. Verder bevat de bodem anti-
naoon, chroom en kwikzilver. Wolfram
en' tin is het eenige, wat er niet of
slechts in bescheiden hoeveelheid
wordt aangetroffen.
Kopererts wordt gewonnen in Tur
kije, Joegoslavië en Spanje. In dit
laatste land werd jaarlijks ongeveer
60.000 ton ruw koper geproduceerd,
waarvan meer dan 23.000 ton werd uit
gevoerd. Dit ten bewijze, dat Spanje
zooveel koper voortbrengt, dat er een
flink overschot bestaat voor export.
In Joegoslavië is de productie van
koper van 1924 tot 1937 met reuzen®"
sprongen vooruitgegaan; dezé steeg
namelijk van 8000 ton tot 40.000 ton.
Het is dan ook niet te veel' gezegd,
wanneer men beweert dat dit land
voorbestemd is, om een van de groot
ste leveranciers van koper in Europa
te worden.
In Turkije, waar de mijnbouwindu-
strie gerutmen tijd was verwaarloosd,
heeft men de exploitatie van koper
mijnen weder ter hand genomen, met
het resultaat dat de productie in dit
jaar op ongeveer 20.000 ton wordt ge
schat. Frankrijks bodem bevat zeer
weinig koper; terwijl het land jaar
lijks 120.000 ton koper verbruikt, werd
er slechts 500 ton ruw koper geprodu
ceerd.
HSt» betere plaats neemt het in bij
de nikkelproductie. Hiervan brengt
het jaarlijks 4000 ton voort, tegen
Griekenland 2000 ton. Natuurlijk is dit
lang niet voldoende vóór de oorlogs
industrieën der spilmogwdheden;
doch hierbij boude men in het oog dat
in het tekort aan nikkel voor een groot
deel kan worden vooraten door het in
rijken overvloed voorhanden chroort^
dat wordt aangetroffen in Turkije,
Joegoslavië en op het eiland Cyprus,
De jaarlijksche productie van deze
landen (230.000 ton) vertegenwoordigt
ongeveer een derde van de wereldpro
ductie.
De voornaamste producent is Tur
kije, dat per jaar ongeveer 148.000 ton
voortbrengt. Onnoodig te zeggen, bij
deze cijfers, dat het aanbod in deze
landen de vraag verre overtreft.
Niet ridder gunstig is de toestand
ten opzichte van bauxiet. Hiervan be
vinden zich rijke lagen in Frankrijk,
Joegoslavië, Italië, Albanië en Grie»
kenland. Bij intensievere exploitatie
kan de opbrengst van deze mijnen nog
aanmerkelijk worden verhoogd. Frar.»
krijk, Italië en Griekenland alléén
leverden hiervan in 1937 ongeveer
1.500.000 ton, d.w.z. de helft van da
wereldproductie.
Lood is voorhanden in de meeste lan
den kan en om de Middellandsche Zee,
zooals: Joegoslavië, Spanje, Frankrijk,
Tunesië, Griekenland en1 Italië. De pro.
ductie in Frankrijk liep geruimen tijd
terug, doch steeg in 1937 weder tot
28.000 ton. Griekenland produceert
tusschen de 4000 en 7000 ton per jaar,
Italië daarentegen 40.000 ton. Joego
slavië brengt per jaar 11.000 ton van
dit metaal voort.
„„In Spanje bedroeg de productie van
loodertsen voor den burgeroorlog
30.000 ton per, jaar.
De totale loodproductie in het Mid
dellandsche Zeegebied bedraagt ruim.
148.000 ton per jaar, bij een wereldpro
ductie van ongeveer 15 millioen ton,
Spanje is het eenige van de Middel»
landsche Zee-landen, waar Wolfram
erts (ter verharding van staal) wordt
gevonden, en zelfs in zeer groote hoe
veelheden. Voor den burgeroorlog pro
duceerde het jaarlijks meer dan 250.000
ton, doch deze productie liep ten ge
volge van den oorlog terug tot niet
meer dan 50.000 ton. Molybdeén, dat
hoofdzakelijk wordt gebruikt in ijzér-
legeeringen, wordt in het Middelland
sche Zeegebied niet aangetroffen, be
halve misschien in Egypte, waar het
echter nog niet wordt gewonnen. Tin
erts treft men er ook niet aan, althano
niet in noemenswaardige hoeveelheden
(in Frankrijk en Joego-Slavië).
Kwikzilver wordt in groote hoe-
veelheid gewonnen in Spanje en in
Italië; zooveel zelfs, dat er in oorlogs
tijd nog belangrijke hoeveelheden van
kunnen worden geëxporteerd.
