londen s naaste omgeving GEBOMBARDEERD n: Een Drentsche ontginning: 'T ZWINDERSCHE VELD Verscherpte Duitsche luchtaanvallen Zaterdag 17 Augustus 1940 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN Speciale Duitsche formatie in den strijd gebracht - Groote verwoestingen in het havengebied Branden aan de Theems. Boven de Zuidkust. muggen boven een moeras". Versperringen door broken. 9 In 10 jaar werd een onvruchtbaar gebied van 900 h.a. veranderd in een landbouwstreek Er zijn 30 boerderijen verrezen n. Groote verwoestingen. Een ooggetuigeverslag. WAARSCHUWING TEGEN SABOTAGE. Bekendmaking van generaal Christiansen. OUDSCHE COL CANT HI Jaargang, No. ZOwZ Directeur F. TIETER Postgiro 48400 Bur. Markt SI. Tel. 2745 I Gfetcrmiddag ia een speciale formatie Duitsche vliegtuigen met IpUjsood ere opdracht gestart. Deze aldeeling werd, naar van bevoegde 1 rijd. vernomen wordt, in den strijd gebracht tegen alle militaire en ilrategische objecten in de naaste omgeving van Londen. Geen macht ter wereld, aldus het D.N.B., kan de Duitsche lucht- ■echt beletten, haar bommen boven Engelsch gebied te laten vallen trsar zij wil, zelis indien dat noodig zou zijn boven de City. Het eerste gevechtseskader, dat de havenwerken, tuighuizen, opslag plaatsen en koelhuizen aan de Theems als doelwit had, kwam spoedig asa zijn bestemming, nadat de begeleidende jachttoestellen den weg hadden gemaakt in gevechten met Engelsche machines. Groote verwoestingen werden aangericht en enorme branden laaiden aan alle kasten op. Voor zoover bekend werden Vrijdag 65 Engelsche vliegtuigen neer geschoten, waartegenover 15 Duitsche toestellen vermist worden. Bij Portsmouth is een Britsche torpedoboot door vliegtuigbommen 1st zinken gebracht. Wij geven hieronder in chronologische volgorde de berichten omtrent Duitsche luchtactie. Men zie voorts elders in dit blad. tl uur 22: Het eerste Duitsche ge- MehUeskader vsn de speciale formatie, die naar Londen is opgestcgei)is tot dicht voor zijn doel, de havenwerken Mn de Theems, aangekomen. I De begeleidende jagers dijf\i reeds lin( ih gevechten gewikkeld, f^u en dan valt een Spitfire of Hurricane de piloten Duitsche formatie aan. Dj? Puitiche vliegers eehjer kennen slechts, kus opdracht en nemen weinig notitie vin de enkele Engelschen. De mitrail- litien der aan de buitenzijde vliegende toestellen openen het vuur op de na derende vijandelijke jagers en houden hen in bedwang. Door manoeuvreeren estwgkt de Duitsche formatie het af- Wsrvuur, dat op verschillende plaat- ttn losbarst. De granaten ontploffen Mr achter de toestellen. Volgens het laatste bericht over de Duitsche vlucht naar de omgeving van tonden waren tuighuizen, opslagplaat- «n en koelhuizen het doel der Duit- the bommenwerpers. Aan weerszijden Mn de Theems zijn groote branden uitl pkroken.Overal stijgen rookwolken en ziet men treffers en trechters. Over de „slums" van Eastend hangt een Murte sluier. De Duitsche toestellen hebben met de grootste nauwkeurig heid hun doodelijken last op de mili- leite doelwitten laten vallen. J1 uur 25 Terwijl een deel der Duit- *he jagers boven de Zuidkust van "leiand reeds in den striid gewikkeld nidert de volgende golf der Duit- *he machines. Ditmaal zijn het Stuka's hun bommen laten v,allen op wa- hnjlbriekpn en havenwerken. In de van' Purfleet worden hevige ont- rjjstgen waargenomen. Uit het ge- r*®ten Zuiden van Barking rijzen ""Ce vuurzuilen op. u?'>,r Zooeven zijn weer nadere 2*4erheden bekend geworden over oehtslag bij Londen. Gevechten I. grooten omvang zijn gaande, "■ritten zetten er alles op om het opdringen tegen te houden, (rii. *'weer der Engelschen is dui- merken, dat zij weten, dat het spel staat, dat het gaat s|iei Maai. ai y 'lo ot niet te xijn, y* "««en boven een moeras dan- v, «om boven den grijzen nevel ^_v*aden. Hun aantal schijnt onbe- JJ"* Zoover het oog rtjkt: Huirl- U iJJ Spttftres en weer Hurricanes lrwi- Daar tussehen door jagen teteekende schaduwen der nJT^hmldts. Over den geheelen t snelle vliegtuigen in ge- »en numeriek sterkeren te la verbeten gevechten la chen en Dnltschers elkaar t«t een van betden doo- zwroffen naar heneden stort Een het laatste toeken van OoWendoo». Daar tussebendoor •ttte Wolkje» van bet luchtaf weergeschut. Op de aarde dondert het en worden groote granaattrechters ge slagen. Het aantal neergeschoten Dia mines schijnt geweldig te zijn. Duitsche verkenners gevrn van groote hoogte berichten over den stand van het ge vecht. Steeds weer zijn het de branden de overblijfselen van Spitfires en Hur ricanes die omlaag schieten. 21 uur 34 De leider van de jagers meldt, dat twee jachteskaders de ver sperring hebben doorbroken. Hel luchtruim/ ia vfij. Drie eskaders Duit sche ge/echtsvliegtuigen hebben hun doelen ten Westen van Londen gevon den ef( volgens bevel aangevallen. Van twep'eskaders is reeds bericht ontvan gen dat zij op den terugweg zijn. He vige luchtgevechten hebben plaats ge- l^ad, zonder dat de eenheden bij de uit voering van hun taak werden gehin- deid Nadere berichten over verliezen zij^n nog niet "ontvangen. 21 uur 35 De eerste eenheid Duit sche bommenwerpers is van zijn vlucht naar Middlesex teruggekeerd eii meldt, dat op verscheidene vliegvelden ten Westen van Londen talrijke treffers zijn geplaatst, die branden hebben ver oorzaakt in hangars en kazernes en die op den grónd ook Vliegtuigen hebben vernield. Beschermd door een afdeeling jagers heeft de eenheid haar taak bijna ongehinderd kunnen uitvoeren. Zes machines van deze groep zijn nog niet geland. Onder bevestiging wordt gc- 'meld, dat }9 vijandelijke machines zyn neergeschoten. j (Van onzen specialen verslaggever). (OOIT) H(eide) M(eer)... Het komt vlot Mét de pen vsjn ,den man. die kort ge leden Drenthe doorkruiste om den ontginningsarbeid van de Neder- landsche Heide Maatschappij met eigen oogen te aanschouwen Land streken waar men' eens heide en niets dan heide! t— zag.' z\jn ver dwenen, dank ztji den groötschen ontginningsarbeid van de Heide Maatschappij. Overigens voegt de heer Kruitbosch aan de Uitge dachte nieuwe combinatie van de beginletters der N.H.M. onmiddel lijk de opmerking toe, .dat dit in het algemeen juist is, behalve dan/ die gedeelten van Drdnthe,—^elltef als natuurmonumenten in stared gehouden moeten worden". Dit ter geruststelling van de natuur minnaars, die altijd weer vrees koeste ren, dat aan het natuurschoon op on herstelbare wijze schade g edaan zal worden. Het moge dan wel eenst rond uit gezegd worden: die vrees is totaal o n g e g r o n d. De ambtenaren der Heide Maatschappij hadden en hebben een open oog voor de natuur. En zjj zorgen er alt ijd weer voor, dat de toe risten een uitstekenden indruk kunnen opdoen van den toestand, zooals deze vroeger was. Overigens zal men het over 't alge meen toch wel eens zijn met de stel ling, dat en bepaal de gedachten dan alleen maar eens bij een ontgin ning als 't Zwindersche Veld, ter grootte van 900 h.a.! het toch altijd mooier zal zijn om door een gebied te toeren waar gezonde akkers, bekoor lijke kanaaltjes en een smaakvolle be planting elkaar afwisselen dan zich met moeite te kunnen verplaatsen door een heideveld, dat zich zoo ver het oog reikt naar links en rechts, naar voren en achteren uitstrekt. En zij die vreezen, dat door deze ontginningen de steden hun recreatie oorden verliezen? Och,de economi sche zgde van het vraagstuk speelt ook nog een rol. En wanneer men weet, dat er in Nederland in totaal nog een 225.000 h a. grond ontgonnen kan worden, waar elk jaar een op pervlakte van 8000 h.a. af gaat. dat er nog 220.000 h.a. gemoeid is met inpol deringen en droogmakerijen, dat er 570.000 h.a. cultuurland in Nederland is, waarvan de ontwatering nog ver beterd kan worden en dat er nog 500.000 h.a. grond voor ruilverkaveling in aanmerking komt, dan beseft men wellicht welk een werkgelegenheid daarmede gemoeid is. In manjaren uit gedrukt becijfert ir W. H. van Eek dit op 797.600! Zal men in ernst voor stander kunnen zijn van stopzetting der ontginningen, waarmede bi.ina de helft van 't aantal becijferde manjaren gemoeid is, opdat de steden hun recrealie-oordert niet zullen kwijt raken? Drenthe trekt zich overigens van deze en dergelijke meeningen niets, Qan en gaat rustig verder met het stil len van den landhonger, welke in Ne derland en in deze provincie heerscht. 't Zwindersche Veld Ruim tien jaar geleden lag er in de gemeenten Dalen en Oosterhesselen een streek van ongeveer 900 h.a., in hoofdzaak bestaande uit onvergraven veengrond. Alleen in Dalen was een deel van 't veen tot turf vergraven. Daarnaast trof men in dit Zwindersche Veld leemhpudendd zandgrond aan Een afzonderlijke afwatering der per- ceelen was wegens de versnippering niet mogelijk. In een klein gedeelte wordt hier nog de grond ontgonnen. Voor de rest zijn de ontginningsplan nen van de Heide Maatschappij geheel uitgevoerd: En in 1940 herinnert niets hier meer aan het verleden. Aangekocht in de jaren 1927 en '28 door de N.V. Ontginningsmaatschappij „Het Landschap Drenthe", ving men in 1930 met den arbeid aan, waarbij vol gens 't veenkoloniale systeem te werk gegaan werd, dat wil zeggen dat er een hoofdkanaal gegraven werd, waaraan de boerderijen kwamen te liggen. Bovendien werden er gen aan tal zijkanalen gegraven op die plaat sen, waar zand voor bezanding moei lijk uit het terrein zelf te verkrijgen waa. Naast de „plaatsen" zonder ztf- 21 uur 38. Bij de grootscheepsche operaties Jn de naaste omgeving van Londen zijn verscheidene installa ties van strategische beteekenis ten Noorden van de stad gebombar- deefd. Bij Enfield was een groote electrische .centrale het doel der Duitsche aanvallen. Op een andere plaats wierpen de Duitschers hun bommen op wapen- en kruitfabrie ken. In het havengebied van Lon den zijn groote verwoestingen aan gericht. De vliegvelden om' Londen zijn zwaar beschadigd. Branden, bomh-echlers, vernielde huizen en vliegtuigen, geweldige ontploffingen en hooge vuurzui'en getuigen van den arbeid der Duitsche bommen werpers. Er is voortdurend lucht alarm, sirenegehuil en gedonder van geschut in Londen. Ik had het geluk heden te worden in gedeeld bij de formaties die optrokken tegen de omgeving van Londen. Met deze woorden begint een deelnemer aan den aanval van Duitsche bommen werpers op Engeland zijn aan het D N.B. toegestuurde verslag. Op het vastgestelde uur. zoo vervolgt hij, werd het sein tot 'vertrek gegeven én na korten tijd daverden achttien ma chines boven het vliegveld. Wij hadden tot taak Engelsche vliegtuigfabrieken ten Westen van Londen aan te vallen. Onze toestellen hielden aanvankelijk een hoogte van 4000 meter. Zij hadden een lading van 50 000 kilogram brisant bommen aan boord. Met razende snel heid trekt het wolkendek aarr ons voorhij Reeds n"igt de zon ter kimme Boven het vliegveld B. aangekomen, wordt de neus van het vliegtuig op een lange reeks montagehallen gericht. Dt bommen worden losgelaten Een witte rook stijgt op uit de daken.der hallen. Vuurstralen, ontploffingen. Öp dat oogenblik gaat het alarmleeken. Vijan- kanaai werden landwegen aangelegd, waarover laUV hrtg"" eetT» snHïsplSêr werd aangelegd voor den taknvoer van meststoffen en den afvoer van pro ducten. Hoewel het oorsprtmkelijk de be doeling was het hoofdkanaal van de Hoogeveensehe Vaart af niet verder door te trekken dan tot de grens van het gebied, vooral wegens de kosten, is. naderhand besloten met financiee- len steun van dg Regeering tot door trekking tot de Lutterhoofdwijk bij Coevorden. Hieijdoor is een vrij groot scheepvaartkanaal tot stand gekomen (schepen van 120 ton kunnen er varcr) waardoor een korte verbinding van het gebied langs de Hoogeveensehe - vaart en het Zwindersche Veld met de Lutterhoofdwijk en Dedcmsvaart met fabrieken van landbouwproducten (stroocarton- en aardappelmeelfabriek te Coevorden, aardapetmeelfabrieken te de Krim en Lutten) verkregen is geworden. Tevens is dit kariaal een belangrijke waterafvoer geworden voor het gebied Z. O. Drenthe, daar n I. Vi van de hoeveelheid overtollig water van de Hoogeveenschcvaart af door dit kanaal via hët afwateringskanaal Coevorden- Anc en de rivier de Vecht naar het IJsselmeer afgevoerd wordt. Uitvoering in werkverschaffing De ontginning, welke in werkver schaffing werd uitgevoerd bestond in het spitten van den grond ter diepte van i: 0.80 m., waarbij er vooral re delijke jagers achter ons. Maar zjj zyn te laat gekomen. Wü zijn er al van door. Reeds valt de schemering over het land, maar nog Ung kunnen wij de uit werking van onze 50.000 kilogram ont plofbare stoften waarnemen. Wy kee- ren naar onze basis terug met het trotsehe bewustzijn, dat thans zeer vele kameraden hun doelen vlak in de buurt van de Britsche hoofdstad heb ben aangevallen, om de Engelschen te toonen, dat Duitschland niet met zich laat spotten. Spoedig na de landing, zoo besluit de deelnemer aan den aan val zjjn verslag, ben ik er getuige van, hoe de commandant van mijn afdee'ing meldt: Zeven vijandelijke vliegtuigen op den aanvalstocbt neergeschoten. Bij êns. behalve twee machines, alle toe stellen teruggekeerd. De weermachtebevelhebber in Ne derland, generaal der luchtmacht Fr. Christiansen, maakt hekend. ai In mijn of S Jfuli 1948 gepubli ceerde bekendmaking heb ik ertegen gewaarschuwd: 1) Den met Vuitnchland ia oorlog zijnden mogendheden eenigérldi de oor logsvoering betreffende mededeelingen te doen toekomen af daarbij behulp- brengt. 2Sabotagedaden tegel) de Duitsche weermacht en haar instellingen of tegen verkeers-, handels- en industrie- installaties te begaaa. Ik heb er uitdrukkelijk op gewezen, dat dergelijke handelingen volgens de Duitsche, met hef nog op den oorlog verscherpte, Unda verraad wetten wor den gestraft, en dat degene, die een met Duitschland in oorlog zijnde mo gendheid voordeeten verschaftj mede- deeüngen verstrekt of op eenige an dere wijze begunstigt, tevens het leven en dep eigendom van sijn eigen volks- genooten benadeelt en in gevaar brengt. Ondanks dese niet mia te verstane bekendmaking ia nog onlangseen sabotage daad voorgekomen. In geval van herhaling zal naast dee bestraffing van daders, medeplichtige! en medewetenden: a. a) zoowel aan de gemeente waar djg i daad is gepleegd. h) gis ook aan de woonplaats van de schuldigen een gevoelige geldboete worden opgelegd. b) Bovendien maak tk bekend: 1) Iedere waarneming van een lan ding, van het naar beneden springen of van het oponthoud van vijandelijke militairen, zoomede van ieder geval, waarin uit vijandelijke vliegtuigen op Nederlandsch gebied een voorwerp wordt jledergeworpen, moet terstond aan de naastbijzijnde Duitsche militaire of politioneele instantie worden ge meld 2) Degene die vijandelijke militairen verborgen houdt of hun onderdak of andere hulp verleend, wordt volgens de Duitsche strafwetten in bepaalde omstandigheden met den dood ge straft. Dienovereenkomstig is reeds een vonnis van een Duitschen krijgsraad geveld, waarin Zware tuchthuisstraffen zijn opgelegd. e) Zouden gevallen als bovenbedoeld zich herhalen," dan zal bovendien wor den overgegaan tot i n h e c h t e n i s- steliing van gepast aantal gij se I a ara. k -ruag mede werd gehouden, dat het goede veen molster- en grauwve tf) aan de oppervlakte bleef: Verder werd bezand ter dikte van 12 c.m. met zand uit den ondergrond, uit zand horsten en uit de zijkanalen Gelijker tijd werd de grond geëgaliseerd De giond uit het hoofdkanaal was Voor bezanding weinig geschikt, daar deze voor een groot gedeelte uit leem bestond. Deze grond werd dan ook onderin de putten verwerkt Het zand grond gedeelte werd tot dezelfde diepte bewerkt. Ook hier werd de goede bovengrond bovengehouden en bedekt met een laag van 15 c.m, goed zand Den eersten tijd werd de ontgonnen grond ih eigen exploitatie door het Landschap Drenthe genorpen. doch in 1932 werd tot stichting van boerde rijen overgegaan, welke voor 3 of 5 jaar verpacht werden Door het Landschap Drer the Vier den 20 boet'deryen met brugwach terswoningen gebouwd Bij deze boer derijen werd ongeveer 25 h.a. land gevoegd. De pachtprijs bedroeg ge middeld f 50.per h.a. Aan diverse architecten werd bij den bouw van boerderijen vrije opdracht 'gegeven voor 't Landschap Drenthe plannen te ontwerpen. Als eenige beperking werd de eisch gesteld, dat de bouwkosten niet meer dan f300 per h a. zouden bedragen. Het resultaat hiervan is ge weest een aantal boerderijen, die stuk voor stuk kunnen wedijveren met de mooiste uit ons land. Trek hier zelf eens heen stedeling! Dan ziet ge pas/ hoe gevarieerd de bouwtrant is en hoe man op deze wijze eentonigheid heeft weten te voorkomen. De goede tfesamiten niet den grond, deed de aanvraag stijgen. Vooral de boeren uit het aangrenzende dc Krim, de streek waar pioniers op landbouw gebied. afkomstig uit de Veenkoloniën en ui) den Geideryrt&n Achterhoek, zich gevestigd hadden, «loonden groote belangstelling. Boerderijen met grond, doch ook losse landerijen gingen grif weg. Do eigenaren van losse/landerijen bouwden zelf hun boerihj/ijDertien zijn er op deze wijzeyimg verrezen, zoodat 't Zwindë'taojy Veld jn totaal ruim dertig boerderijen telt. Dat degenen, die zich hier op den Eertijds onvrUchtbaren gornd geves tigd hebben, feen behoorlijke bestaans zekerheid hebben, danken zij in hoofd zaak. aan den arbeid van de ambte naren der Hélde Maatschappij. Die heb ben de ervaringen, gedurende een klei ne 20 jaar reeds met den grond in Drenthe opgedaan, uitgebuit voor de ontginning van 't Zwindersche Vetd. En wat erj ook gebeure, hier zal het niet tot herontginning behoeven te ko men, zooals sommige van de eertijds ontgonnen terreinen, waarvan de op brengst niet toonend gpnoeg meer is, omdat tomfenog dc noodige ervaring ontbrak, ifw zulk een herontginning schrikt dc "Reide Maatschappij niet te rug. Evenmin als voor 't feit, ruiter lijk te erkennen, dat het ontginnen m de eerste jaren toen men roeien moest met de riemen die men had natuurlijk niet dezelfde resultaten kon hebben, als thans, nu een dertigjarige ervaring een woordje meespreekt! Het hoofdkantoor der Neder'iandichc Heide Maatschappij, te Apeldoorn, waar de mannen zetelen, die samen met de amb tenaren in Drenthe vóór d(e ontsluiting der provincie zoo energiek gewerkt hebben en nog wer-

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1940 | | pagina 1