Duisternis in den winter
«s
Zeeft - cUstd&uLCc
Beslissende strijd
I I übysc{i-Egyptische grens
I fjterdag 24 Augustus 1940 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BINNENLAND
aan de
Motorkracht vervangt aan beide
zijden muildieren en kameelen
Marsa Matruh, het Engels ch e
oorlogstentrum in Noord-Afrika
Ds blokkade van Engeland.
iraadscls
nummer
qj, de beheersching van
de Middellandsche Zee
Zonsopgang eind
October halfacht
Zonsondergang 5.15 uur
ro_ o
7
BUITENLAND
Tal van schepen in
Engelsche havens.
Japansche militaire
bedrijvigheid.
BALKAN
Grieksche reservisten
opgeroepen.'
HET BENOEMINGSRECHT
VAN AMBTENAREN.
Bevoegdheid van den
Rijkscommissaris.
Van 31 Augustus af
Verkoop tot dien datum stopgezet
MaseMiasesoaaaKNK
OUDSCht tfe
- Ne- 20408
Directeur F. TEETER
Postgiro 48400
Bur. Markt St. Tel. 2148
i Aee»
et tranen
i kleur
stond
ver, hè?
hebbent
heer?
•en hoge
De krui-
ker a t,
dicht en
er? zei
|n achter
lade met
Je schaal-
uit Jopie
en hield
een ge-
pu zakken
ze zijn
en en be-
fHet leek,
brandde,
hij de
niet met
denier nu
jhad weg-
|bij toeval
schaaltje
keer, dat
l later nop,
f aan dat
goede lest
[die vuren
van de
de Ver.
in staat
(en wapen.
pij een kop
van adel.
fetig insect;
erbij, dan
Jlij een kop
|m roofdier,
ieef mij een
en jongen»-
|rgeef
Ik een ruim
gekt, brandt
j wat brandt
mijn hoofd
pgaveont-
ben ik een
telkens de-
hat er vier
f ontstaan!
^iaduw en c
[oven,
fcen schoon-
Eider die <*T
het versckn
°°ma!ar
haal*
beter. w
een bijz.p-correspondent)
w£T succesvolle optreden van de
tel Italianen in Somaüland heeft
J JL voor een oogenblik de aan-
afgeleid van het hoofdfront in
- Jamaica- Toch moet men geen oogen-
I yg Uit het oog verliezen, dat aan de
.HoopfAfnkaansche kust van de Mid-
I ^iiBidsche Zee, waar de laatste groote
i w al worden gestreden, welke zal
yyjjjen over de heerschappij over de
I jHdcliandsche Zee, waarmede samen-
hBtt de heerschappij in het geheel
üjbije Oosten aan de Perzische Golf
„de Zwarte Zee, aan beide zijden van
I je Libysch-Egyptische grens gewel-
I dige troepenmassa's zijn opgehoopt,
j jpjer oogenblik kan de beslissende
«rijd ontbranden.
Thans is heti.niet meer een beschei-
I ja expeditiecorps van blanken, dat
optrekt tegen'; volken van gekleurd
die in technisch en strategisch
„pocht verre de minderen zijn; nu.
i hier de legers vai% twee blanke
al tegenover elkaar, uitgerust met
je beste wapens der moderne oorlogs-
techniek, gereed om elkaar een beslis-
«ide nederlaag toe te brengen.
Nog nimmer heeft de oorlog in Afrika
een soodanig beeld te zien gegeven.
Zoowel van Itaiiaansche als van En-
zijde maakt men thans
nd gebruik van gemotoriseerd;
Voor het eerst heeft men af-
gezien van het gebruik van muit-
dieren en kameelen, welke hier
nlangeen groote rol hebben ge-
I ipeeld bij krijgsverrichtingen. Zij zijn
renrangen door zware pantse'rauto's en
mchtauto's. Nog nooit, zoo meldt een
lloliaanseh legerbericht, heeft Afrika
dergelijke massa's gemotoriseerde
pntsertroepen bijeengezien.- In dezen
I toriog wordt gebruik gemaakt van
I iuiienden tanks en pantserauto's, de
armste artillerie, mijnen en vlam-
«enwerpers en in de eerste plaats
deun wel genoemd te worden de tal-
I iwte, onmisbare vrachtauto's, die
r en ammunitie vervoeren.
Een front van 1100 kilometer
[mder een druppel water.
Het front m Cyrenaica strekt zich
N over een lengte van 1100 kilo-
I Jeter. Het loopt in rechte lijn van
[«oord naar Zuid door troostelooze,
I nn water en plantengroei verstoken
J *oestyngehied, zonder een enkele
®®schelijke nederzetting.
iJ?8 ^Selschen hebben aan het
Jjfch-Libysche frönt hun #beste, in
I «a kolonialen oorlog geharde troepen
I Het Engelsche opperbevel
s er zich ten volle van bewust, dat
het Libysch e front zal worden be-
rj^tover het lot der Engelsche heer-
in de Middellandsche Zee.
jrjaansche waarnemers hebben ge-
1 laJaleerc'' Engelschen den
lb ^et *n <*en omtre^ ge-
iS1 gebied alle beschik-
Ij^^Pen naar het front in Lybië
j^en gedirigeerd. Naast de „An-
lk<r\?e Australische en Nieuw-Zee-
l^oosche troepen
expeditieleger bezigen de Engelschen
hoofdzakelijk Indische troepen, die,
ten gevolge van de klimaatsomstandig
heden, bijzonder geschikt schijnen. Bij
de tot nog toe geléverde gevechten
hebben de Engelschen zich voorname
lijk bediend van buitengewoon gemak
kelijk manoeuvreerbare pantserwagens.
die in de vlakke woestijn een snelheid j
kunnen bereiken van 71) kilometer en 1
voorzien zijn van een aantal machine
geweren, alsmede van radio.
De .infanterie is van het
tooneel verdwenen.
Bij den modernen oorlog in Afrika
is de infanterie uitgeschakeld. De En
gelschen zijn den laatsten tijd herhaal-"
delijk tot den aanval overgegaan en
hebben met gemotoriseerde troepen
op drie plaatsen getracht, door het
Itaiiaansche front te breken, namélijk
bij Scegga, 200 km ten Zuiden van de
kust, verder bij Sidi Omar, 175 K.M.
ten Zuiden van de kust en. ten slotte
bij Es Solium, dat onmiddellijk aan de
kust is gelegen. De Engelsche aan*
vallen Waren voornamelijk gemunt op
de haven Bardia, waar verschillende
verkeerswegen uit het Oosten en het
Zuiden samenkomen.
De hoofdbasis van de Engelschen is
Marsa Matruh, op 200 K.M. afstand
van het Libysche front. Dit is het
centrum van de Engelsche commando's
in Noord-Afrika. Marsa Matruh is
door een spoorweg en een geasfal-
teerden straatweg verbonden met
Alexandrië. Voor het uitbreken van
den wereldoorlog hebben de Engel
schen een waterleiding aangelegd van
Alexandrië naar Marsa Matruh, welke
al naar gelang van de "wijziging van
het front kan worden verlegd. Voor-
loopig is dus de watervoorziening der
Britsche troepen bij Marsa Matruh
verzekeTd.
Van onbeteekenend kustplaats je
tot oorlogscentrum.
Deze kleine kustplaats is dus eens
klaps het middelpunt van den oorlog
geworden. .Behalve het eenvoudige
witte huis van den Gouverneur vindt
men te Marsa Matruh slechts enkele
andere Europeesche woningen, een
moskee, een Grieksche kapel, een be
scheiden hotel, enkele kazernes voor
de troepen, een vliegveld en verder
niets dan armoedige hutten. Thans
echter wemelt het er van soldaten, zijn
er groote munitie-depots opgericht en
snorren de vliegtuigen door de lucht.
De omgeving is bedekt met legertenten
en onophoudelijk komen transporten
ammunitie en levensmiddelen aan.
Kortom, Marsa Matruh is het cen
trum van alle Britsche militaire ope
raties in Noord-Afrika en vormt dan
ook een voorwerp van de bijzondere
belangstelling van de Itaiiaansche
vliegers, die er iederen nacht met meer
of minder succes hun bommen op laten
neervallen.
De Engelschen zetten er alles op,
om Marsa Matruh te behouden. Zij
weten wat deze plaats beteekent voor
de verdediging van Egypte. Moeten
zij zich van hier terugtrekken, dan
kunnen zij ook Alexandrië en Kairo
niet langer behouden, want ten Oosten
van Marsa Matruh bestaat voor hen
geen enkele mogelijkheid, om een
nieuwe verdedigingslinie aan te
leggen. I
BLOKKADE
F ar. Oer
R/ANKR IJ K- -l'ïfy -
Bovenstaand kaartje
geeft de blokkadezóne weer waardoor Engeland thans
omgeven is.
j
Na de zwarte avonden van de
laatste dagen heeft menigeen zich
afgevraagd hoe laat het van den
winter 's morgens en 's avonds nog
of reeds donker zal zijn, indien de
oorlog dan nog zou voortduren en
de verduisteringsmaatregelen van
thans gehandhaafd moeten blijven.
Vooral ook voor kantoren en fa
brieken vraagt men zich af of het
daglicht lang genoeg zal schijnen
voor den normalen werktijd.
De kortste dagen in December du
ren ongeveer 1lk uur, hetgeen over
het algemeen de normale duur is voor
kantoorarbeid, indien men althans de
rusttijden niet meerekent. Met wat
overleg zouden dus voor kantoren, ver
duisteringsmaatregelen kunnen wor
den vermeden.
Voor fabrieken is de normale werk
tijd 8 uur, de schafturen niet meegere
kend. Indien men fabrieken en werk
plaats niet zou willen verduisteren
en de gewone schafturen handhaaft,
zou. men in November, December, Ja
nuary en Februari daglicht tekort ko
men, al zal men misschien willen pro-
beeren aanvankelijk de arbeidsduur
per dag in te korten en een gedeelte
van den verloren werktijd in te halen
op Zaterdagmiddag, wanneer men an
ders *gew(oonlijk vrij is. Het verlies,
van den vrijen Zaterdagmiddag is een'
bezwaar, maar velen zullen het waar
schijnlijk bezwaarlijker vinden zien
maandenlang in zwarte duisternis naar
en van huis te moeten begeven, terwijl
er dan nog een druk verkeer zou zijn
op straat.
In Nederland geldt thans de ?>lid
den-Europèesche tijd en daarom is het
wel interéssant zich thans reeds een
indruk té vormen van de tijden van
zonsopgang en zonsondergang, wanneer
A In October duurt de kortste
„dag" 9 uur en 40 minuten; in
9 November 8 uur en 5 minuten;
in December 7 uur en 38 minu-
ten; in Januari 7 uur en 41 nti-
nuten en in Februari 9 uur
l^\\V\\\\\\\\\\VXV\\\\\XV
"moet
Engelsche
SOVJET
USLAND
DUITSCHLANO
HONGARIJE
ZWLD
ROEMENIE
sprziA
OULON
B0ELGARUE
5"»«ltab
N
AL GE RIF
EGYPTE
2 i f*"5CHE VLOOTSTEiniPUNTEle
vfr f**"SCHE
"UlAANSCHE Jfe- Afc
tol'SCHE INVLOEDSSFEER
-M'ZSCW BEZIT
TSAHSCH
N.IAANSCH
in den winter hier te lande de Midden-
Europeesche wintertijd zal zijn inge
vöerd, hetgeen beteekent, dat de zdfi
40 minuten later opkomt en dus ook
later ondergaat dan, volgens den vroe-
geren Amstërdamschen zonnet winter)-
tijd. (Zooals bekend geldt nu nog de
Midden-Europeesche zomertijd, waar
door het verschil met den Amsterdam-
schen «onnetijd een uur en veertig
minuten bedraagt
October.
Wanneer in Nederland de Midden-
Europeesche wintertijd ingaat, komt
in het begin van October de zon pas
op te kwart voor zeven en aan het eind
van October omstreeks half acht.
Omstreeks kwart over zes gaat de
zon onder in het begin van October
en omstreeks kwart over vijf in het
eind van October,
November.
Volgens Midden-Europeeschen win
tertijd komt eind November," begin De
cember de zon pas op even voor lyalf
negen en de duisternis treedt dan in
omstreeks half vijf.
December.
Aan het eind van December, de
tijd van de donkerste dagen, komt
de zon volgens Midden-Europee-,
schen wintertijd pas op oinstreeks
tien voor negen, waarna zij om
streeks half 'vijf ondergagt.
Januari.
Eind Januari komt de Zon volgens
Midden-Europeeschen wintertijd nog
pas omstreeks half negen op en gaat
zij tegen half zes onder.
Eind Februari komt ^e zon volgens
Midden-Europeeschen 'wintertijd om
streeks half acht op en gaat zij kwart
over zes onder.
In October duprt de kortste „dag"
9 uur en 40 minuten, in November
8 unr en 5 minuten, in December 7
uur en 38 minuten, in Januari 7 uur
en 44 minuten en in Februari duurt
de kortste „dag" 9 uur.
De hierboven genoemde tijden van
zonsopgang en zonsondergang geven
den sobersten indruk van de duisternis,
want men bedenke, dat men gewoonlijk
een half uur vóór en na deze tijdtip-
pen op straat nog vrij behoorlijk kan
zien, zonder licht en onze voorouders
in de steden hebben altijd geleefd zon
der straatverlichting; zjj droegen veel
al een lantaarn wanneer zij in het don
ker over straat moesten. Bij maneschijn
of heldere sterrenachten is men spoedig
aan de duisternis gewend en mist men
de straatverlichting weinig. Het zal
daarom nog wel best meevallen, al
-i»uurlijk iedereen vurig, dat er
den winter een einde «an den
aal komen.
ENGELAND
GEVOLG VAN DE DUITSCHE
MIJNEN.
Bij het onderzoek van de resultaten
welke de Duitsch^ verkenners hebben
meegebracht, is gebleken, aldus het
D.N.B., dat er in de Westelijke En
gelsche havens een zeer groot aantal
schepen ligt. Aan de kaden liggen
vrachtschepen van allerlei grootte.
Het scheepvaartverkeer op de Iersche
zee is de laatste dagen steeds meer
verminderd, hetgeen met het leggen
van Duitsche mijnen verband houdt.
Een groot aantal mijnenvegers is in
dit gebied onderweg. Eenige daarvan
zfjn tot doel gemaakt van Duitsche
aanvallen. De werven liggen vol. Een
opvallend groot aantal kleinere oor
logsschepen, vooral torpedojagers, ligt
voor reparatie gereed.
ONTRUIMING VAN DOVER?
De Associated Press meldt uit Üo-
ver, dat hoewel de ontruiming van de
stad nog niet officieel verordend is,
reeds tal van wagens hoogbeladen met
huisraad uit de stad wegtrekken.
k
CHINA
DE CHINEESCHE TROEPEN BIJ
INDO-CHINA.
In een overzicht van de militaire ver
richtingen vermeldt het Japansche op
perbevel dat de Chineesche troepen
die geconcentreerd waren langs de
grens van Fransch Indo-China, ver
nietigd worden. De Japansche expe
ditietroepen in Zuid-China zijn op 17
Augustus begonnen met operaties te
gen de Chineesche troepen in Sjangsi
ten zuiden van Nanning.
Japansceh vliegtuigen hebben Don
derdag een aanval gedaan op de spoor
lijn Tsjekiang-Kiengsi en zeven trei
nen met troepen gebombardeerd en
beschoten. t
Twee stafofficieren der Chineesche
troepen, yan^ggn tiental minderen
vergezeld, hebben| zich te Itspqng op
20 Augustus aan de Japansche mili
taire aütoreiten overgegeven en om
hun bemiddeling verzocht teneinde hen
te doen opnemen in het leger dar
regeering van Nanking.
GAAT TSJANG UIT TSJOENGKING?
Volgens berichten uit Honkong zou
Tsjang Kai Sjek wegens veelvuldige
bombardementen van Tsjoengking
door Japansche vliegtuigen besloten
hebben den zetel naar Yaen in. het
Westelijke Chineesch^ achterland van
de provincie Sjetsjoean te verplaatsen.
VOOR MANOEUVRES, v
Heden zijn Griksche reservisten, die
tot verschillende categorieën van bij
zondere wapens behooren, opgeroepen
om een maand lang manoeuvres mee
te maken.
Het heden verschenen Verordening
genblad bevat een verordening va»
den Rijkscommissaris voor het bezett»
Nederlandscliegebied betreffende bijh»
zondere maatregelen op administra
tiefrechtelijk /gebied.
Hierin woTdt bepaald:
Artikel 1:
De Rijkscommissaris voor het be
zette Nederlandsche gebied benoemt*
stelt aan en ontslaat de volgende
ambtenarën en andere functionarissen:
1. De secretaeissen-generaal van
de departementen van Algemeen,
Bestyui).
2. Den vice-president en de leden-
van dén Raad van State.
3. 'Den president, de vice-presi-
dentpn en de raadsheeren van den
Hoogen .Raad der Nederlanden, als
mede den procureur-generaal en de
a^Vocaten-generaal bif genoemd col
lege. j
4. De president der gerechtheven»
alsmede de procureur-generaal bij ge
noemd college,
5. Den inspecteur der Rijksvcld-
wacht en den inspecteur der Neder
landsche marechaussee.
6. De hoofdcommissarissen van po»
litie.
7. De commissarissen der provin
ciën.
8. De burgemeesters van de hoofd
steden der provinciën en van _de_ge?»__
meenten met meer dan 50.000 inwo
ners.
9 Den president 4er Nederlandsche
Bank.
10. Den president der directie van
de N.V. Nederlandsche Spoorwegen.
11. Den inspecteur-generaal van het
loodswezen.
12. De directeuren van het Staats
bedrijf der artillerie-inrichtingen, als
mede van de rijkswerf.
13. Den commandant V den Ne
derlandsche Opbouwdienst.
Artikel 2:
1) Voor zoover overigens het benoe
men, aanstellen of ontslaan van aml>»
tenaren of andere function narissea
voorheen tot de taak van den koning
behoorde, geschiedt dit door den secre
taris-generaal van het betreffende de»
pattement van Algemeen Bestuui.
Voor zoover tot het benoemen, aanstel
len of ontslaan van ambtenaren of ai*»
dere function narissen andere Neder
landsche autoriteiten, instanties ol
lichamen bevoegd zijn, blijft dezè be
voegdheid onverminderd bestaan.
2) Het bepaalde in lid y geldt ook
voor het benoemen en ontslaan van
den voorzitter en de leden van bestu
ren. examen-commissies en commissies
van onderzoek, alsjnede van alle an
dere soorten van commissies, raden va»
advies, bijstand en anderszins, zoolang
de Rijkscommissaris niet bepaald daMnj
hun werkzaami*éeTeh neerleggen.
Artikel 3:
De Rijkscommissaris behoudt zich
het recht voor om de in artikel 2 ge
noemde pereonen in bepaalde gevallen
zelf te benoemen, aan te stellen of te
ontslaan.
Blijkens een publicatie van den secretaris-generaal van het departe-
9 ment van Handel, Nijverheid en Scheepvaart zal Zaterdag 31 Augustus
f as. de zeepdistributie beginnen. Van heden at tot en met Vrijdag
A 30 Augustus zijn de verkoop en aflevering aan het publiek van zeep
9 (huishoudzeep, zachte zeep, toiletzeep, vloeibare zeep, zeeppoeder,
t zeepvlokken, zelfwerkende waschmiddelen, waschpoeder, medicinale
A zeep, scheerzeep en scheercrême) verboden.
De eerste distri butieneriode loopt van 31 Augustus tot en met 24
B September. In dat tijdvak zal een nader aan te wijzen bon in het mlge-
A meen distributiebonboekje recht geven op:
9 120 gram huishoudzeep, óf
2 keer 75 gram toiletzeep, óf
200 gram zachte zeep, óf
9 250 gram zeeppoeder, óf
600 gram waschpoeder.
Mannelijke personen, die op 5 Augustus jj. den leeftijd van 15 jaar
K hadden bereikt, krijgen —P nader aan te wijten bennen per vier
S maanden 50 gram scheerzeep, dan wel, zoolang de voorraad strekt,
S een tube af een pot scheercrême.
De volledige distributieregeling vindt men elders ia ens blad.
