IDE VRAGEN VAN DEZEN TIJD Dr. VIN WOERDEN A f DE ÉCONOMIE VAN 1 I NA TIONAAL-SOCIALISME I jt d^ is mr ti WHltMn SANGUINOSE lei n ADVERTENTIE-AFDEELING VAN DE iv GOUDSCHE COURANT BEURSOVERZICHT. TWEEDE BLAD WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1940 BUITENLAND ITALIË Groote vijandelijke luchtaanval. net 82e weermachtsbericht luidt: liet petroleumcentrum van Haifa'is gisteren op klaarlichten dag door onze formaties vliegtuigen hevig ge bombardeerd. Ciano naar Weenen vertrokken. BINNENLAND NEDERLANDSCHE ARBEIDERS IN DUITSCHLAND. Wal kan er naar huis gezondën worden? GEZONDHEIDS. DIENST BIJ DE ARBEIDSBEURZEN. De werkloozen worden medisch onderzocht. Lie kaasregeling. Adverlentièn Adverteer! in dit blad. 'f Kan nog natl Dus doet hat VAN DAM A Co. f worden zonder eenige prijsverhooging ge plaatst door de MARKTBERICHTEN r\ LEGERBERICHT VAN HEDEN HAIFA GEBOMBARDEERD. Het spoorwegstation en de nieuwe raffinaderij zijn getroffen en overal ontstonden groote branden. Alle vliegtuigen zijn op hun bases teruggekeerd. In Noord-Afrika heeft dd vijand een belangrijken luchtaanval op Derne ondernomen, Eén klein vrachtschip voor het vervoer van hout Werd ge troffen. Overigens was de schade ge ring. Er zijn twee dooden en vijf ge wonden gevallen. In Oost-Afrika zijn vijandelijke luchtaanvallen ondernomen op Har- rar, waar een militair hospitaal voor inboorlingen is getroffen en op Dcssie, waar het garnizoenslazaret werd ge raakt. In totaal vielen er acht dooden en een twintigtal gewonden. Een vijandelijk vliegtuig is neerge schoten. Te Massaoeah is een gevange nis getroffen, waardoor geringe mate- rieele schade werd veroorzaakt. Van d» gevangenen werden er negen ge dood. Vijandelijke vliegtuigen, die in alle gevallen van de Zwifsersche grens kwamen, hebben luchtaanvallen on dernomen op Piemont en Lombardije. In verband met, den krachtigen afweer door vliegtuigen en luchtdoelgeschut hebben zij zich er toe bepaald in de buurt van Nichélino in de provincie Turijn enkele brandbommen van klein kaliber uit te werpen, waardoor in een boerderij brand werd gesticht. PER VLIEGTUIG. De minister van Buitenlandsche Za ken graaf Ciano, is even na negen uur vanmorgen per vliegtuig naar Weenen gereisd. DE BEWEERDE ENGELSCHE BOM AANVALLEN OP MILAAN. Inzake de beweringen van de Engel- sche radio over een z.g. succesvol bom bardement van Milaan, waarbij 6000 kilo bommen zijn geworpen en rook wolken 6000 voet zijn opgestegen, schrijftde Popoio d'ltalia: 1.200.00' bewoners kunnen de onjuist heid van het Engelsche communique be wijzen, alsook het feit, dat er geen ver woestingen zijn aangericht. De Cor- riere della Sera schrijft: Het loont niet de moeite, de valsche be richten te beantwoorden. De Milanee- zen kunnen getuigen,' tot welke grens van belachelijkheid de valfeche berich ten op dit gebied gingen. Waarschijn lijk zyn echter de communiqués en de bommenwerpers uitsluitend 'voor het Engelsche publiek gemaakt, bij wie men de meening wil wekken, dat er uiterst doeltreffende resultaten be haald zijn. De Fiatfabrieken. Betreffende de door Londen ver spreide berichten over de buitenge wone resultaten der hommer/ welke in den nacht van Maandag op Dinsdag op de Fiatfabrieken zijn gewdrpen, verklaart men in bevoegde Italiaan- sche kringen, dat de werkelijke om vang der Engelsche bombardementen in het Italiaansche weermachtsbericht waarheidsgetrouw is weergegeven, d.w.z. dat uitsluitend een paviljoen 'der Fiatfabrieken getroffen is. Men voegt er aan toe. dat in dit paviljoen der enorme Fiatfabrieken, die een stad op zich zelf vormen en waarvan de vitale deelen sinds lang tegen eiken bomaanval» beveiligd zijn, geen ern stige schade ontstaan is. Het hoofd van het bureau voor Sociale Zaken bij den staf van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied maakt bekend: Vaak heerscht er nog twijfel over, tot Welk bedrag de in Duitschland werkzaam zijnde Nederlandsche werk nemer, die niet aan de grens woont, overschotten van zijn loon naar huis kan zenden. Op grond van de verordening van den Duitschen rijksminister voor Sociale Zaken van 29 Juni 1940 kan thans de Nederlandsche werknemer in Duitsch land het totaal op zijn loon bespaard geld naar Nederland zenden. Deze nieuwe regeling be teekent een belang rijk gunstiger positie van den Neder- lan.lschen werknemer, die tot dusver slechts in beperkte mate geld kon over zenden. Voor het overmaken van geldbedragen reiken de Duitsche arbeidsbureaux speciale kaarten uit, welke aan de Nederlanders dadelijk npdat zij in de bedrijven werkzaam zijn gesteld wor den overhandigd. Bij het 'toonen van deze speciale kaart, waarop de werkgever de hoogte van het bereikte nettoloon vermeldt, kén de betaling van hel gespaarde loon bij iedere deviezenbank of bij de Duitsche Rijksbank plaats vinden. Het dooorsturen van het gespaarde loon bedrag geschiedt door het verreke ningsbureau bij den Nederlandschen rijksconsulent voor sociale aangelegen» heden te Arnhem. Voor een ongestoor de overmaking van het gespaarde loon is zoodoende zorg gedragen. Bij even- tueele rijzende moeilijkheden geven de Duitsche arbeidsbureau* inlich tingen. Zij beschouwen hot als een bij zondere plicht de Nederlandsche 9e helpen. II. f hcorde, liberaal gezien, tot het terrein der particuliere liefdadigheid. DAT de economische wereld- verhoudingen zieh in de twin tigste eeuw niet gunstig hebben ™inden gingen- 001 den welstand en KJUtwikkeld, zal wel niemand bestri}- Hie, gef'ndhcld der bevolking in zijn iden. Hoeveel werkloosheid' heerschte kolc'"en deunde het zich niet of Ier aan éére zijde en hoeveel, over- wein.g nog minder als om die der productie van goederen aan de andere !^L^*e'SCh.e bcvoltting-, ,Dat T (zijde Niettegenstaande de werkloozen •behoefte hadden aan de goederen, die elders ter wereld of zelfs in eigen Engeland kocht overal tegen mini- land moesten woeien vernietigd, be- milm prij7en en „el verkofht t de stond ra de liberaal-democratische samenleving: geen middel om vraag en hoo,!:st «e berelke» Pr«J"n- Het «rvoer aanbod samfn te brengen. De vraag distributie, tie verzekering, kértom: was groot eri het aanbod was groot het geheele makelaarswezen voor de maar ondank^ het' geloof aan de z.g. uj| de koloniën en latere dominions .„Wet van vraag en aanbod" konden öe vragerden piet voldoende krijgen V"krt*en g™dstoffen ov" Enge •en d< Igevcn aanbiedenden niet genoeg af- Laat-maar-gaan theorie land,. Daarmee verwierf het zich pnor- me rijkdommen, die echter in den vorm van goederen en goud betaald w erden. De goederenstroom maakte het overbodig, dat in Engeland hard gewerkt werd. De lahdbouw was eigenlijk over- In den liberalen tijd gold als han- idelsbeginsel dat der physiocraten „.Laat alles maar' over aan het parti- tculierc initiatief, ;de wereld rédt zich aclf hot beste". Daaruit ontwikkelde bodigmen kocht zijn voedingsmidde- izich de z.g. theorie derYvrije prijsvor- Ien veel goedkooper in andere landen, ming welke eigenlijk d<ye beteekenis De rinuuslrie behoefde niet gemoderni- hadseerd te worden. Want de Engelsche L -V êxporteurs en importeurs kochten bij „Wanneer vele ondernemers ieder voorkeur toch j;ngelsche goederen. voor zich hun eigen bel""" j,i - behar- verdiende een kleine groep in En- t.gen, dan zullen de zwakkeren af- grfand beel vee, ld dat owral vallen en alleen de sterkeren over- were,lü weer uitleende. doch niet blijven. Als regel of statiét sch is gebruikte voor versterking der de sa.nenley.ng daardoor het beste binnenla»dsche economische kracht gediend, want de menschel.,ke Wam ren(c van dit ,d maakte zucht naar;winst kan op die wija pen vcrstevi i van eig(,n landbouw. alleen worden bevredigd, - niet en industrie steeds minder noodig. maar teyerts wordt aldus de rijk- G landhceren Meten daarom Iie. dom der gemeenschap op de meest n wof>st liggen als jacht. effectieve wijze geiend. Immers n moderne wijze te de staat is rijk indieri zijne bur- cuKiveer de (andbouwstand werkte gors rijkdom verwerven en de bl„,f arm, de techniek f staat T"a we '"I sto«d »d»ter bij die van het vasteland kan zich alles verschaffen. w6t\ i„ door den arbeid van anderen Engt!and leefde «root?ndeels wordt voortgebracht.' Verarmend Engeland Men kan niet zeggen, dat de liberale economie de mensehheid geen voor deden heeft gebracht. Op jlen 'echter moest zij op internationale Con flicten en, merkwaardiger wijze, een innerlijke verarming dier landen uit- loopen. dir het meest van haar hadden van arbeidsproducten, die van overzee Piot sten worden aangevoerd. De En- gelsrhman echter behoefde maar wei nig te werken en hij werd dus. naast dep slechtsten landbouw en industrieel, in bet algemeen de slechtste arbeider Dit liberale systeem eisehte echter een u"r zware vloot ter beheersching der zeeën en hét zijn meer de zorgen voor zijn overzeesehe verbindingen geweest, die den Eilgelschen geest bezig gehouden hebben dan de zorgen Voor de eigen j r\ j m uruueu uau ue «hrcu geprofiteer.!. De beheersehende factor vrlkskr8fht sterk naar bulten, arm en JVOO. naar binnen, dat was het reauB SLÜL "m t p va" he< taat der liberale Engelse economie internationale gekl kocht men daar, waar de benoodigde waar het goed koopst te krijgen waa. Dit leidde weer tot een naijver tusschen de staten, die kwaliteits-producten ruilden tegen I grond- en voedingstoffen uit de landen 'met goedkoope arbeidskrachten. Hoe V Waardeering van den arbeid Bet ia het nationaal-social isme ge weest, dat de Juiste waar peering van den arbeid heeft weten te vinden en qJeze naijver zoowel in 1914 ala in 1939 wel In a^n verhouding tol jop oorlog is uitgeloopen weet leder. hel kapitaal. Wan» de werkne- zich door de geldeconomie zijn enorme B*me nte< ««leid of. geliJK in de Inter- rijkdommen kon verwerven, daardoor 'Ina»']Ijk arm en zwak ia geworden. Engeland toch koloniseerde anders dan Nederland. Het bezette de randen en havens zijner koloniën en zorgde nationale democratie, verheerlijkt als de as alge bron van welvaart, maar evenniiw wordt, «dijk In het libera- Us me. bet kapitaal In den vorm van •dat invoer en uitvoer door Engelsche ceM en good beschouwd ala da macht. waaraan de werknemers stek reeerve hebben te onder wei pen. Kapi taal en arbeid worden veeleer be schouwd ala de twee kanten eener ar beidsgemeenschap. die. hoeseer ook in belangen tegengeeteld, toch evenzeer in hun belangen vereenlzd zijn. De strijd tusschen kapitaal en arbeid kan nimmer vérdwijnen, maar zij zal in den nu 11 on ael-socialistisch en staat niet meer ten koste der gemeenschap van beide, kunnen worden uitgevoch ten. Integendeel, het verlangen der werknemers naar een zoo hoog moge lijk loon en een zoo aangenaam moge lijken werkkring zal door de werkge vers gebillijkt moeten worden eh daar om voor hen de aansporing moeten zijn het bedrijf rationeeler in te richten en nieuwe inkomsten te verschaffen. Het streven der werkgevers naar hoo- ge bedrijfswinst zal door de werkne mers als noodzakelijk erkend dienen te worden en daarom voor hen een aan sporing moeten zijn. hun geheele ar beidskracht te concentreeren op het welzijn van het bedrijf, waarin zij werkzaam zijn. Arbeidt-gtmttntthtg In «Ie natioiuud-sorialistische staats huishouding valt derhalve hef accent noch naar de zijde van hel kapitaal noch naar de zijde van den arbeid, utaar op de arbeidsgemeen schap ats de synthese van kapitaal én arbeid. Daarom is het ook het nationapl-so- ciaiisme geweest, dat het gevaar van het internationale geld voor de natio nale gemeenschap heeft ingezien. Duitschland heeft dit gevaar aart den lijve ondervonden, toen het, in de ja ren 19181933 door het internationale kapitaal is uitgebuit, zonder dat het Duitsche volk van dit kapitaal zijn nut kon trekken. Integendeel, de kapitali satie van het Duitsche bedrijfsleven ging gepaard met een groeiende werk loosheid, met armoede en ontevreden heid onder de werknemers, die dreig de op bolsjewisme uit te loopen Toen echter Hitier en de zijnen het nog aan wezige kapitaal hadden genationali seerd toen de uitvoer van geld door de regeering gecontroleerd werd en de rijkdom van het volk werd gewaar deerd in goederen inpiaats van in geld. toen verdween de werkloosheid en ver scheen de vreugde aan den arbeid, ge paard gaande met een groeienden wel stand en arbeidsorde. Helaas is dit proces, dat zijn kroon' zou vinden in een zich reeds aankondl- genden nieuwen bloei van het geeste lijk leven, door den oorlog onderbro ken. Maar dat zonder geld en zonder 1- voldo- grondstoffen de huidige oorlog k den voorbereid en uit gevochten op grond van de economi sche inzichten van het nationaai-socia- ltsme. pleit voor dit laatste misschien nog meer dan de reeds vóór 1939 be haalde resultaten. Van officieele zijde wordt medege deeld: Bij besluit van het hoofd van het bureau voor Sociale Zaken bij den generaal-commissaris voor Financiën en sociale aangelegenheden wordt thans onverwijld dé invoering van een gezondheidsdienst bjj de arbeidsbeur zen ter hand genomen. Deze maatregel was weliswaar bij het departement voor Sociale Zaken reeds lang een onderwerp van beraadslaging, maar men kwara niet verder dan tot theo retische beschouwingen en kon niet besluiten deze aangelegenheid in een daad om te zetten. Wanneer ntt mid den in den oorlog deze vooruitgang op sociaal gebied in* Nederland plaats heeft, dan is daarmede opnieuw be wezen, dat het groot Duitsche rijk ook aan den arbeidenden mensch in het bezette gebied die socialè voordeelen ten goede wil doen komen, welke de arbeider in hét Duitsche rijk reeds sinds jaren geniet. IntussChen moet in Nederland de basis voor een planmatigen opbouw van dezen gezondheidsdienst nog ge schapen worden. Dat zal in dezer, vorm geschieden, dat vooreerst de werkloozen, die bq de districtsarbeids beurzen zich aanmelden, medisch onderzocht worden of en in hoeverre zij voor tewerkstelling nog in aan merking komen. Eerst na deze eerste zifting zal het mogelijk zijn zich nader bezig te houden met den ge zondheidstoestand van ieder afzonder lijk. In elk geval is dan de eerste schrede gedaan en kan verwacht worden, dat de gezondheidszorg voor den Nederlandschen arbeider binnen zeer korten tijd zoodanig zal zijn uit gebouwd, dat ze in het kader van de geneeskundige zorg van het geheele Nederlandsche volk een wezenlijke rol zal spelen. NADERE MEDEDEEL1NGEN. In aansluiting op de met ingang van 28 dezer genomen maatregelen ten aan zien van den handel m kaas (men zie elders in dit blad) maakt het rijksbu reau voor de voedselvoorziening m oorlogstijd het volgende bekend. De op it Augustus 1940 aanwezige voorraden kaas, voorzoover deze groo- ter zijn dan 500 kg, dienen door de hou ders bij de Nederlandsche Zuivelcen- trale, afdeeling zuivel, te worden aan gemeld op formulieren, welke door haar beschikbaar worden gesteld. Voorzoover belanghebbenden zooda nig formulier op 28 Augustus niet van de Centrale hebben ontvangen, dient dit alsnog bij haar te worden aange vraagd (Laan van Meerdervoort 84 te 's-Gravenhage): "V Reeds thans verleent dc Centrale toe stemming, van de kaas, die een houder op 28 dezer in vooraad of voorhanden had,\tcn hoogste 10 pet. te verhandelen, te vervoeren en af te leveren. Indien 10 pet. van den voorraad minder dan 500 kg bedraagt, mag dcsgewenscht ten hoogste 500 kg worden verhandeld, ver voerd ofafgeleverd. Alvorens kaasproducenten en kaas handelaren tot het verhandelen van kaas ovèrgaan, zullen zij goed doen. dc nadere mededeelingen van 'de centrale, welke reeds verzonden zijn, af te wach ten, opdat zij volledig kunnen rekenen met de bepalingen en niet het gevaar loopen een overtreding te begaan, daar op de naleving van deze bepalingen 'zeer streng zal worden toegezien en in geva) van overtreding streng zal wor den opgetreden. DOOR AUTOBUS AANGEREDEN. Vanochtend vroeg is op den Osschen- weg nabij het benzine-pompstation onder Vught de 27-jarige C. v. Gemcrt, die mot een paard aan de hand liep. tengevolge van dc duisternis.door een autobus aangereden. De man was vo wel onmiddellijk dood. GENERALE PROrAGANDA-OAG VOOR DE LICHAMELIJKE OPVOEDING. Donderdag 29 Augustus zal de Op- bouwdienst een generale» propvgan- ds-dag voor de lichamelijke opvoeding hrucicn cn wel te 's-Graveirhag" opliet t~rroinencomplex van de Haagsche sintclbaan aan de Laan vrn Pooi. Getrouwd: G. FOKKERS en R. RADIX Gouda, 28 Augustus 1-940. Doelestraat 30. G 2791 8 O 2789 6 Wanneer gij overwerkt zijt, en te veel van uw zenuwen hebt geëischt, slecht kunt slapen en eten, u alles te veel Is, en gij u lusteloos gevoelt, gebruikt dan het zenuwsterkende en bloedvormende middel. Het kan nu nog, dus doet het voor het te Iaat is: Sanguinose geeft u nieuwe energie, levenslust, en een blakende gezondheid. Prijs per fl. 2.- 6 tl. f 11.- 12 fl. f 21— Bij Apothekers en Drogisten v _De Riemerstraat 2c—4 's-Cravenhage^^ Q 2790 '0 I dvertentiën in andere bladen 42A HACO-TBEKUNG 2a KLASSE. 3a LIJST TBEKKDfG VAN WOENSDAG 2t AUGUSTUS 1M0 HOOGE PIEMEN f 400.-— 6302 16702 f 100 3645 4284 «161 7849 PIEMEN VAN ƒ30. 508 688 1089 1979 2122 2140 2365 2827 3134 3690 3787 3989 3990 4542 6268 6345 6741 6871 6968 7150 7252 8455 8477 8481 8836 8913 9053 9126 9765 9970 10085 10198 10328 10449 10508 12487 12559 12809 12873 13136 13456 13544 14475 14511 14049 14948 16044 15112 16299 17068 17212 17458 17737 17745 18326 18356 19044 19151 19246 19491 19551 19811 19820 20287 20306 20346 90799 Verbeteringen 2e kluee, 2e ltfrt: 5633 m. Z. 10832; 20579 m. S. 20519. 2408 2484 5163 5462 7522 7685 9256 9544 11866 12340 13795 13968 16661 16798 18364 18682 20037 20117 2725 6135 8205 9624 12481 14364 16856 18814 20262 m. B. 0653; 10635 AANBESTEDING. Op de d.d. 20 dezer door de N. V. Nederlandsche Spoorwegen gehouden' aanbesteding betreffende het maken van een loods voor herstelling van aangereden stroomlyn-materiaal op het terrein .van de centrale werkplaats te Haarlem, kwamen in 51 biljetten. Hóógste inschrijver was: P. Walta te Franeker voor 85.500Laagste in schrijver was: M. Fokkens te Arnhem voor ƒ58 448.—. Dy raming bedroeg f 5d 000. KAASMARKT WOERDEN. 28 Augustus Aanvoer 6 partijen kae««; mét njksinCrk 1ste kw 36—39 ct.; zware tot él'/j. Handel matig. De joqgste weekstaat-van de Neder landsche Bank doet, naast enkele typische mutaties, uitkomen, dat de rekening courant saldo's van anderen zijn toegenomen met bijna f 13 OOU.OOO. Met het naderen van de ultimo is dit een verschijnsel, hetwelk doet uit komen, dat hier te lande de geld- ruimte zeker niet te wenschen over laat; de liquidatie van goederen, zon der dat de mogelijkheid tot vlotte ver vanging daarvan mogelijk ia, zal in eze waarschijnlijk wel een voorna»"- men rol spelen. Op dc geld- cn dis- contomarkt beweren de geldprijzen zich dan ook op een vrij laag peil. En voor goover dc situatie zich laat be- n. zie» het, er niet naar uit dat de rente-tarieven op de geldmarkt eerlang naar boven zullen gaan. Aan de behoefte aan geld op korten ter mijn kan overigens tot op zekert hoogte gemakkelijk worden voldaan, omdat het rijk op het oogenblik regeld veel geld kan gebruiken, i* uitgaven van dc schatkist zijn in huidige tijdsbestek vanzelfspr** bijzonder groot en daar de gebrui*£ lijke bronnen van inkomsten, niet wy zooals voorheen, normaal "w*™ vloeien, moet de overheid haar toe vlucht nemen tot het opnemen™ gelden, waarvoor thans kortloope™ papier de meest voor de hana gende oplossing is. De regelmsjjE dienst op de staatsschuld vere»»; ditmaal een aanzienlijk bedrag terwv de' gebruikelijke kosten en unkoswj; alsmede vervallend schatkistpspj tezamen groote eischen aan de sen kist stellen Volgens de y?r* balans van de Nederlandsche Ban vuor een bedrag van f 68.000 000 rtgj recht aan schatkistpapier b0 bank ondergebracht, tegen t ti.ow- in dc voorafgaande weck. Volgens de opgave van d*J£> positie van het rijk per 23 stond aan schatkistbiljetten uit 'n bedrag van bijna f lO.OOO.OhJ schatkistpromessen voor f g Naar het schlint is dit bedrag^ dagen nog belangrijk toeg jTTgê zoodat de eerstvolgende "Pff. -rfj» trent de kaspositie van het ri)k schijnlijk een verdere toeneming het uitstaande schatkistpapier ^0 zal geven. Hoewel de staat nW kan doorgaan met financier™»- dels de uitgifte van kortlooPf^Jfc, pier, is die financiering op rats blik in verband met de k «rf tarieven op de open ni8r*t.^rn»i I" betrekkelijk goedkoope man"* nood're middelen te voorzie" Iet IrzienBig ld. 1 haodd hg van De* (gende in: ■ren emde i m aantrektM vak de ■den kfae 1 ■delen li* i ■prvciinftan 1 De geM m 1 Hjrden vef'N 1 ■del. lp ■op van *19 ■chtst recks i ■den. ■f. De prodl R bereide ld ■mijn verfcd A betreft t 'houdeiljk| |en gewe kt a iet zulks i (3. Het ikoopen la die |n bij del ntrale en lartoe •ekt vn-pn xhen omt ioldoen. I Ten einde R van da I is vo en iet ver] lining left betrek rekelijkl ia sas. Deze leteekent, i icent van zet doen over uk Hoe van i ibtn i opgave de hand 'dig voor i en ev «litenland val de moet «t kam del IN 1 van ligt op i zware'i kina geheel nt. b'a overk •Jgeie 1 van i 'de togen i Wat. ®d. •id tot j vloer,1 •ri ia .""•keu k*1 het rooals 1 v»n v«n ?drie j ki

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1940 | | pagina 4