De zonderlinge erfenis
tweede Bw».
STADSNIEUWS
Staring en de Sint
Janskerk.
DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1940
Lagere stand van de
werkloosheid.
Uil vroeger tyden.
AT
AAR
ANNEER
Straatverlichting in de
avonduren.
Burgerlijke stand.
A. O. V.-concerten
op Zaterdagmiddag.
Kaasmarkt hervat.
Verhuizingen binnen
de gemeente.
SPORT
Concentratie ook
district Ghuda.
«tfeiouD
m
Abonnementen en
Advertentiën.
De Goudsche Courant
PLAATSELIJK HIEUHS
Bergambacht.
Berkenwoude.
Bodegraven.
FEUILLETON.
GOUDSCHE GLAZEN VAN BELANG-'
KUKKN INVLOED OP VORMING
VAN DEN DICHTER.
Mr, A. A. J. Ryksen sehryft in', de
Nieuwe Rotterdamsche Courant:
„Ik ben van Gelderach bloed.
Oprecht ia mijn gemoed".
Zoo luidt de aanhef van een der be
kendste gedichten van A. Ch W. Sta
ring; met Gelderland voelde hij zich
in het bizonder verbonden. Het ia dan
ook niet te verwonderen, dat het wei
nig bekend is, dat Staring een deel van
zyn jeugd te Gouda heeft doorgebracht.
Toch moet dit van belangrijken in
vloed op zijn vorming geweest zijn.
Busken Huet heeft daarop indertijd
in zijn origineelen schrijftrant gewe
zen. naar aanleiding van de uitgave
van Staring's gedichten door Nicolaas
Beets (Litterarische Fantasieën en Kri
tieken, le deel blz. 129-133, waarop
pater dr. T. Heyman O.P. te Heeswijk,
mij op den laatstgehouden Goudache-
GLazendag opmerkzaam heeft ge
maakt).
Busken Huet vertelt daarbij 0.1., dat
h«j ten huize van den oudsten zoon van
den dichter te Haarlem inzage heeft
gehad „in eenige nagelaten papieren".
„Daaronder bevonden zich", zoo zegt
Huet, „de aanhef eener eiggp levens
beschrijving, met wenken omtrent de
geschilderde glazen te Gouda", waar
Staring eerst op de Fransche en later
op de Latijnsche school ging.
Jammer genoeg schijnen deze aantee-
keningen niet meer te vinden te zijn.
Busken Huet geeft'de eerste relatie
van Staring met de oude Nederlandsche
glosschilderingen in de volgende teeke-
ning weer
19 jaar te Gouda ap school.
j.Omslreeks het jaar 1780, toen Sta
ring daar zijn opvoeding genoot, „wa
ren in dë Grootie Kerk te Gouda de
voor de teerlingen \^in de Latijnsche
en Franscjie scholen bestemde banken
op zoo grooten afstand van den predik
stoel gelegen, dat het niet mogelijk was
in dien uithoek één woord te verstaan
van hetgeen door den gewijden rede
naar verkondigd werd. Ik zal niet zeg
gen, dat de jonge Staring, die van zijn
zesde tot zijn zestiende jaar te Gouda
school flag en destijds iederen Zondag
met de gemeente mede opging naar het
bedehuis, niet somtijds, vooral bij het
naderen van dat zestiende, de genoem
de omstandigheid tot voorwendsel ge
bezigd heeft om onder de preek den
blik te laten weiden over de zedigste
meisjes in het schip, doch stellig Onver
deelder was de aandacht, door hém ge
wijd aan de fraai geschilderde venster
glazen in het koor en rondom. Dat Dat
tienjarige turen, week aan week, op
Gouda's wonderwerken is ongetwijfeld
wan invloed geweest op zijne vorming;
en zoo de herinnering dier gedwongen
tempelbezoeken in de dagen zijner
jeugcl, hem nog in latere jaren tot een
onregelmatig kerkganger gemaakt
heeft, aan diezelfde schijnbaar nutte-
looze bedevaarten dankte hij voor een
deel zijn kunstzin, de oud-vaderland-
ache wending van zijnen geest, de de
gelijkheid van zijn talent, en niet het
minst zijne sympathie voor het rpman-
tismc". y
Busken, Huet herinnert er dan aan:
„Er steekt in de negen en twintig ge
schilderde glazen van de $int Jan, in
zijne beschrijving van Gouda zoo
nauwkeurig opgesomd door den Heere
Ignatius Walvis, allerhande leering; en
Sjarjrvg was van jongs af te leergierig,
te ernstig, te nadenkend, om daar zijn
voordeel niet mee te doen Tusschen de
vervaardiging van het eerste dier gla
zen, in 1555 door Georg van Egmont,
zestigsten bisschop van Utrecht, aan de
uit hare asch herrezen kerk vdreerd,
en die van het laatste, een geschenk
dor Staten van Holland in 1603 of daar
omtrent, ligt het belangrijkst tijdvak
onzer vaderlandsche geschiedenis".
Inderdaad moet het tot het jonge ge
moed van Staring gesproken hebbn,
dst in één kerk dezelfde Dirck Cra-
beth in den Noorderdwarsbeuk eer
glas uitvoerde voor Philips II' en enkels
jaren later in den Zuiderdwarsbeuk
voor Prins Willem van Oranje en dat
deze tegenpolen na de reformatie om
vat worden door het glas van de Sta
ten van Holland met een symbolische
voorstelling van „de vryheit dej-
consciëntie".
Glazen werden prisma
van Staring's blik.
Busken Huet merkt dan ook op:
„Staring kon niet opgroeieft by den
arbeid dezer meesters, zonder onwille
keurig en ten goede besmet te worden
met beginselen van romantisme. Van
hetgeen hy in later tijd, voor de mid
deleeuwen gevoeld heeft\ daarvan ge
tuigen zijne verhalen in pneriP" efe
poëzie, zijne germanistisch^ studiën ei
liefhebberijen, en zelfs zijne ingeriov
menheid mat het hem in eigendom toe]
behoorend handschrift van Maerlant's
Rijmbijbel. Doch nboit, verbeeld ik mij,
zou het overigens rvgt natuurlijk en
verklaarbaar protestantsch vooroordeel
dat de geschiedenis der Nederlandsche
beschaving doet aanvangen by de Unie
van Utrecht, hem zqo vriomdgebleven
zijn f of zou hij zich zoo gemakkelijk
bewogen hebben in zijne geldersche ge
schiedenissen van den hertogelijken
tijd, of zich zoo vermeid in de wereld
der ridderlijke en der godsdienstige
legehde, zoo hij niet in zijne kinder
en zyne aankomende jongelingsjaren
betooverd ware geworden door de
Goudsche glazen. Die glazen zijn het
prisma geweest, waardoor hy de mid
del-eeuwen heeft leeren beschouwen".
Tenslotte vergelijkt Huet de dichter
lijke nalatenschap van Staring met een
der meesterwerken van Wouter of
Dirck Crabeth:
„een geheel, even volmaakt van tee-
kehing als schitterend van koloriet za-
mengesteld uit een aantal in zichzelf
schijnbaar onaanzienlijke deelen. Brok
jes vensterglas, in lood gevat, maar be
stemd nog door de verre nakomeling
schap geprezen te worden als een uit
één stuk gegoten monument van kunst
en arbeid." a
21! GOUDSCHE ARBEIDERS
WERKEN lil DUITSCHLAND.
Het cyfer van den stand van de
werkloosheid vermeldt op het oogen-
blik 1205 ingeschrevenen. Sinds de
laatste opgave, die van twee maanden
geleden dateert, is dus een aanzien
lijke vermindering van de werkloos
heid ingetreden, daar toen het totaal
2186 bedroeg.
Het cijfer van 1205 is het laagste, dat
gedurende een reeks van jaren is be
reikt en dat ook lager ligt dan bij den
stand van vóór 10 Mei jl. De laagste
stand vorig jaar was 1423, de laagste
voor 10 Mei jl. 1350. Op de situatie is
mede van invloed de uitzending naar
Duitschland, daar in het cijfer van
1205 uiteraard niet zijn opgenomen
degenen, die in Duitschland arbeid
hebben gekregen. Het aantal Goudsche
werklooze arbeiders, die in Duitsch
land werken, bedraagt momenteel 212,
voornamelijk bouwvakarbeiders en
ook een aantal kaaspakhuisknechts.
Het aantal in Duitschland te plaatsen
personen zal nog étijgen naarmate er
aanvragen om personeel inkomen.
In werkverschaffing zijn momenteel
447 personen werkzaam, wier aantal
in het cijfer van 1205 is begrepen. In
werkverschaffing léerl^n bij ge
meentelijke objecten 276; by de land-
ontginning te Nieuwkoop 64, bij den
wegaanleg in de Krimpenerwaard 7
en bij den wegaanleg in de provincie
Utrecht onder Loenen 100 personen.
Van de 1205 ingeschreven personen
zijn er 801 steuntrekkend.
WEER EEN FIETS ONTVREEMD.
Ten nadeelelvan een chauffeur uit
Amsterdam is uit de Eerste School
straat een rijwiel ontvreemd.
DE „GOUDSCHE COURANT-
MELDDE:
75 JAAR GELEDEN.
Uit den gemeenteraad Voop not.
worden aangenomen dispositiëh van
heeren gedep. staten, waarby liiachti-
ging wordt verleend zich in hooger
beroep te verdedigen tegen de vorde-
dering van de commissie van 4t<jui-
datie der zaken van de voormalige
moniboirkamers en goedgekeurd wordt
het raadsbesluit tot het bouwen van
een stal yoor de paarden der officie
ren van het garnizoen.
B. en W. leveren de .begrooting in
voor 1866, in ontrang 175.889.91,
in uitgaaf 175.862,12; batig saldo
f 7.79.
De geloofsbrieven van den h. Reu-
tinger, benoemd tot raadslid, wordeh
onderzocht en in orde bevonden. Tot
zijne toelating wordt besloten.
59 JAAR GELEDEN.
Het was 40 jaar geleden dat de
zeergprw. herder van Moordrecht,
pastoor Van der Drift, voor de eerste
maal plechtig het H. Misoffer had op
gedragen. Hoewel de beminde pastoor
het verlangen had te kennen gegeven,
dat men "voor deze gelegenheid geen
manifestaties zou houden, is toch de
dag niet onopgemerkt voorbij gegaan,
integendeel als een hooge feestdag
gevierd. Men weet toch hoe de edele
priester reeds meer dan 32 jaren voor
de belangen van zijn parochianen ge
werkt heeft en welke vruchten zijn
verdienstelijk en werkzaam leven nog
dagelijks voor de parochie draagt.
Welsprekend en diep-treffend heeft
dit dan ook de zeereerw. deken van
Gouda, P. C. Th. Malingré aange
toond, toen zijn eerw. na het Evangelie
den kansel beklom.
Veel blijken van erkentelijkheid en
hulde bood men ih den loop van den
dag den jubilaris kan. De parochianen
hadden hun geachten pastoor een
prachtige communiebank vereerd, ter
wijl andere gezindten, met den edel-
achtbaren heer burgemeester en de
wethouders aan het hoofd, bewijzen
hunner hoogachting gaven door ge-
lukwenschen en een keurig bewerkt
geschenk, bestaande in een tafeltje
met sierlijken rand en een middelstuk,
voorstellende, in paarlemoer, kerk en
pastorie van Moórdrecht, volgens des
kundigen een waar kunststuk van
teekening en uitjvoering.
25 JAAR GELEDEN.
De 51ste lijst yan bijdragen van het
Kon Nat. Steuncomité vermeldt onder
meer een gift van de Kon. Stearine
Kaarsenfabriek Gouda van ƒ25.000.
29 Aug. 8 uur Houtmansplantsoen
t Concert Chr. Muziekvereeniging De
Bazuin.
-29 Aug. 8 uur Vrije Evangelische ge
meente: Bijbellezing en bidstond.
29 en 30 Aug. 6.368 uur Ambachts
school: Inschrijving van leerlingen.
2 Sept., tot 11.39 uur, Poffertjeskraam
fa. v. d. Steen, Spoorstraat: Poffer
tjesdag ten bate van het Van der
Steen-fonds,
Geboren; 27 Aug.Rudolf Jo
hannes Ludwig..z. van A. M. Schot en
A. M. Esser, Fluw.singel 101.
26 Aug.: Cornelis Johannes Jacobus,
z. van J. A. Koot en J. C. A. Bon-
boom, Gr. Florisweg 19.
28 Aug.: Arnoldus Hendricus, z. van
J. W. Dikhooff en R. H. Daverveld,
Vorstmanstraat 37.
Getrouwd: 28 Aug.: Th. A. Ri
eken en A. H. Versteeg; J, H. van Bu
ren en M. Marine; A. Schoonderwoerd
en H. B, Borst; J. Jen Hertog en G. H.
Roelofs; C. de Koning en J. O. van der
Boon; G. Fokkers en R. Radix.
Overleden: 27 Aug. Dina van
der Bree, wed. van J. Ph. Aret, 83 jl
28 Aug.: Joh. Keuning, wed. J. B. de
Jong, '85 jaar.
De concepten der Arnhemsche Or-
kestvereeniging voor de Vereeniging
Goudsche Volksconoert zullen dit sei
zoen op Zaterdagmiddag gegeven wor
den. Het bestuur vertrouwt dat dit
door velen metvreugde zal worden
gelezen.
De concerten zijn bepaald op 28
September, 23 November, 8 Februari
en 10 Mti.
SPECIALE LAMPEN OP VOOR
NAAMSTE PUNTEND
Op donkere avonden zooals de laat
ste dagen bij bewolkte lucht en afne
mende maan, valt het by de verduis
tering niet mede den weg te vinden en
te meer gelden de moeilijkheden voor
hen, die des avonds na het invallen
der duisternis nog over straat moeten,
in een zoo waterrijke stad als de onze.
Op de gevaarlijkste punten heeft de
Opbouwdienst hekken geplaatst en
geschilderd, maar in een plaats als
Gouda met zoovele grachten kan men
uiteraard niet overal langs den water
kant een hek zetten. Ondar.ks de groot
ste voorzichtigheid valt het niet mede
zich te oriënteeren en herhaaldelijk
.•yn al weggebruikers het goede pad
bijster geraakt enin het water terecht
gekomen. Bu de komst van het najaar
zullen ongetwijfeld de moeilijkheden
r.og grootér worden en deze situatie
maakt meerdere voorzieningen noodig.
In verschil'enrie groote steden treft
men een éer ichting van met afge
schermde lantaarns. weliswaar in be
perkt aantal, maar die toch een betere
oriënteering mogelijk maken. Het zal
bet publiek genoegen doen te verne
men, dat het voornemen bestaat ook te
Gouda een straatverlichting in te
voeren. Te dezer zake moeten nog al-
gemeene richtlijnen gegeven worden,
maar reeds kan-aangenomen worden,
dat hier des avonds gedurende eenige
uren lantaarns zullen branden. De
daartoe bestaande plannen zullen bin-,
oenkort worden uitgevoerd.
Zopa's spreekt zal de verlichting
slechts bescheiden zyn. Er mag geen
i'cht uitstralen, zoodat men op speciale
lampen is aangewezen, die meer als
weg a ijzer dan als verlichting zullen
zijn te beschouwen. Niet alle lantaarns
zullen wordep ontstoken, alleen op de
voornaamste punten zal de verlichting
branden. Niettemin zal het beter doen-
iyk worden den weg te vinden dan
thans het g]val is.
VEEL VRAAG NAAR HET PRODUCT
Nadat vorige week geen kaasmarkt
/was gehouden, ging na de gisteren in
werking getreden reguler ring van den
kaashandel en de daarmede gepaard
gaande opheffing van het tijdelijk" Ver
bod van het verhandelen van kaas de
markt heden weer gewoon door. De
producenten brachten hun product in
goede hoeveelheid ter markt, waar, nu
Je handel tien dagen had stil gestaan,
.een flinke vraag bestond en Ae kaas
vlug werd verhandeld. De prijzen be
wogen zich op de maxima, die daar
voor bij de getroffen regeling zijn ge
steld, van 38 tot 4044 cent per pond,
terwijl de zware daar nog 1W boven
uit gingen.
Er was veel drukte en nadat ,dézê
maand eerst een markt zonder textiel
en daarop een markt-zonder kaas was
gehouden, had alles weer het gewone
aanzien.
A. en J. Harreman, van Snoijstraat
3 'naar Snoijstraat 14; J. H. Prevoo
van Boschweg 15 naar Chr. de Wet
straat 17; J. G. van Brugge, van Derde
Kade 148 naar Nic. Beetsstraat 17; A.
F. Eikelenboom, van IJssenaan 117 n.
Kon. Wilhelminaweg 201; Wed. H. W.
van der LooEnghardt, van Turf
markt 20 naar Oosthaven 52; J. Ernst,
van Bockenbergstraat 2 naar Hout
mansplantsoen 9; G. J. van der Flier,
van St. Josephstraat 9 naar Vrouwe-
vestesteeg 3; J. Jongeneel, van Winter
dijk 17 naar Walvisstraat 52; Chr. J.
Klerks, van Nobelstraat 83 naar Raam
158; J. A. .A. van Rhijn, van Keizer
straat 106 naar Kuiperstraat 35; Wed.
A. de GraafRomeyn, van Derde Ka
de 126 naar Vossiusstraat 24; J. Spee,
van Kruidenierstraat 21 naar Raam
187; Wed. J. C. van Maarenvan Tel
lingen, van Fluweelensingel 46 naar
Fluw.singel 44; Th. H. Timmermann,
van Bothastraat 24 naar Bothastraat
straat 22; A. van Wijngaarden, van
Eerste Kade 43 naar Derde Kade 59;
S. J. de Jong, van Tollensstraat 133 n.
Kezizerstraat 106; E. Flower, van Korte
Tiendeweg 16 naar Hoogstraat 23 bov.;
G. Blommendaal, van Kattensingel 34
ben. naar Ridder van Catsweg 67a; J.
W. M. Botterop, van Houtmansplant
soen 2A naar Kuiperstraat 29 boven;
G. Janssen, van de la Reylaan L naar
Doelenstraat 29; G. Gravesteijn, van
Gouwe 42 naar Willens 113.
VOETBAL.
AFDEELINt* GOUDA VAN
NEDERLANDSCHEN VOETBAL
BOND OPGERICHT.
De concentratie in de voetbalbonden
heeft thans ook in het district Gouda
haar beslag gekregen, In een gister
avond gehouden bestuursvergadering
is de afdeeling Gouda van den Neder-
landschen Voetbalbond tot stand ge
komen, waarin zijn opgenomen de
Goudsche Voetbalbond*, het district
Gouda van den Diocesanen Haarlem-
Schen Voetbalbond, de afdeeling Gouda
van- den Nederlandschen Arbeiders
Sport bond en de afdeeling Gouda van
dek Nederlandschen Christelijken
Voetbalbond.
Hét bestuur bestaat uit elf leden, de
zeven leden van den vroegeren Goud-
schen Voetbalbond, twee vertegen
woordigers van den DJI.V.B. en een
van elk der beide andere bonden. Het
bestuur bestaat uit de heeren H. M. v.
Triet, G. van Tilburg. (D. A. Oskam.
J. C. Kapteyn, H. Frpderiks. C. J.
Bakker, W. Boosman (allen G.V.B.), H.
Lorjé. Th. Arts (beiden D.H.V.B.), M
Kolster (N.A,S.B.) en J. de Weger
(N.C.y.B.J.
Als voorzitter is gekozen de heer
H. M.van Triet en als secretaris de
heer G. van Tilburg, die deze functies
ook in den G.V.B. vervulden. De ove
rige functies zullen nader worden
verdeeld.
De G.V.B. brengt in dé nieuwe* afd.
haar 26 vereenigingen in|, de D.H.V.B.
haar zes vereenigingen D.O.N.K.,
Alphensche Boys. U.N.I.O. (OudeWa-
ter). E.S.T.O. (Bodegraven), V.B.P.
(Woerden) en R.V.C. (Reeuwijk), de
N.A.S.B. de vereeniging De Roode
Duivels te Gouda en de N.C.V.B. de
vereeniging Jodan Boys te Gouda,
welke laatste club alleen zal uitkomen
als 'n Zaterdagmiddagcompetitie wordt
ingesteld. Daar de gelegenheid tot in-
scliryving nog openstaat, valt nog niét
te zeggen hoeveel elftallen de nieuwe
organisatie zal tellen. Vermoedelijk
zullen in vergelijking met de vroegere
G.V.B.-eompetitie tien a twaalf elf
tallen meer uitkomen.
De aanvang van de competitie is
bepaald op 15 September a.S.
De in de jaarvergadering van den
Goudschen Voetbalbond uitgesproken
wordt eiken avond b(j vele dui
zenden abonnés bezorgd in
GOUDA,
Alphen a. d. Rijn, Ammerstol,
Bergambacht. Berkenwoude, Bo
degraven, Boskoop, Drtebrugge,
Gouderak, Haastrecht, Heken-
dorp, Moercapelle, Moordrecht,
Nieuwerkerk a. d. IJssel, Ouder-'
kerk a. d. IJssel, Oudewater,
Polsbroek, Reeuwijk. Schoonho
ven, Stolwijk, Waddinxveen,
Woerden, Zevenhuizen.
ABONNEMENTSPRIJS: voor
Gouda 17 cent per week, f 0.75
per maand of 2.25 per kwartaal,
buiten Gouda 18 cent per week,
-overal waar de bezorging plaats
vindt. Postabonnement per kwar
taal 3.15. Alles bij vooruitbe
taling.
ADVERTENTIEPRIJS; 1—5 ge
wone regels 1.05, elke regel
meer 0.20.
INGEZONDEN MEDEDEELIN-
GEN op een gewone tekstpagina:
13 regels 1.25. elke regel meer
f 0.40. By overeenkomst geredu
ceerde prijzen volgens speciaal
tariel.
KWARTJESRUBRIEK (kleine
advertentiën) alleen des Zater
dags: 1—3 regels 0.25, elke
regel meer f 0.10, maximum
grootte 6 regels. Uitsluitend bij
vooruitbetaling. Inzending tot
Vrijdagmiddag 2 uur.
Opgaaf van abonnementen en
advertentiën in te zenden aan het
Bureau: Markt 31, Gouda, TeL
2745 en bij de plaatselijke agen
ten.
vrees, dat dit district zijn «gen orga
nisatie zou verliezen en in een anderen
bond zou worden opgenomen, is dus
geen werkelijkheid geworden, de G.V.
B. blijf als afdeeling Gouda van den
N.V.B. als zelfstandig orgaan bestaan.
BURGERLIJKE STAND.
Geooren: Adriana Gijsbertje, d.
van K. J. van den Heuvel ei) van J.
van Aaken.
EIER VEILING.
V' Op de eierenveiling van de Pluim-
veevereeniging V.Z.O.D. werd voor
kipeieren besteed van 5.505.75 en
voor heneieren Van 4.254.75 per 100
stuks.
WEGVERBETERING.
Men is druk bezig om de verharde
wegen in de Krimpenerwaard van een
nieuwe slijtlaag te voorzien. Verschil
lende personen vinden hierbij werk,
PREDIKBEURT VOOR VRIJDAG.
Gerei. Gem.: 6.45 uur: ds. Heijkoop
uit Utrecht.
HET BOERENFRONT.
Dinsdagmorgen, werd in het Beurs
gebouw een openbare vergadering van
het Boerenfront gehouden. De heer J«
Rijlaarsdam sprak een kort openings
woord, waarna ir. Rispens, secretaris
van het Boerenfront, sprak over dbel
en streven van het Boerehfront ep de
houding daarvan tegenover de be
staande landbouworganisaties.
(Nadruk verboden.)
24)
Plotseling sprong Lore op en liep
naar de deur. Zy luisterde daar een
poosje en kwam toen terug. Bertha,
fluisterde zij.
Wat danT
Je zegt, en dat klopt, dat nie
mand een vermoeden had. Maar als
de brandkast pas kort geleden ont
dekt is. Je weet toch wel die geschie
denis, die Ik onlangs las, van een
mooi dienstmeisje, wier geliefde in
breker was? Als Bertha nu, bij het
1 werken ln de kamer, de brandkast
ontdekt heeft...
Je bent mal, Bertha is toch het
nichtje van Reimann.
Wat geeft dat?
Ik vind het gemeen iemand te
verdenken.
Wie praat er over verdenken?
Lore gloeide. Haar stem daalde tot
een nauwelijks hoorbaar gefluister.
Als wij over het raadsel naden
ken, dan moeten wij alles In aanmer
king nemen, Hanni. Bertha is de
eenige vreemde hier in huis. En is
het je niet opgevallen hole kalm zij
vannacht was en aangekleed was zij
sok, heelemaal aangekleed, daar denk
ik nu pas aan, het watoch twee
uur in den nacljt.
Hanni opende den mond, wilde iets
zeggen, maar zij'was te verrast. Wer
kelijk, Bertha was geheel gekleed ge
weest. Ja, Zij herinnerde het zich nu
precies. Toen zij in haar peignoirs
beneden kwamen, had Bertha gekleed
•aast Reimann gestaan. Zelfs schoe
nen had zij aangehad, ja, beslist en
dat om twee uur in den nacht. Of
misschien Reimann zelf? Neen dat
was niet uit te denken!
Doodsbleek en bevend keken de
zusters elkaar aan. Bertha en Rei
mann, wolven In schaapskleeren, die
met de inbrekers gemeene zaak
maakten? Neen, neen, waarom zou
Reimann dan zoo'n lawaai hebben ge
maakt en geschoten had hij ook. Neen,
Reimann was het niet. Maar Bertha
bleef verdacht. Zoo vlug kon Iemand
zich niet aankleeden. En zij was een
jong ding, niemand zou het vreemd
hebben gevonden als zij bang was
geweest en bang was zij niet geweest!
De zusters probeerden zich kleinighe
den te herinneren, maar 't lukte haar
niet. Doch waarvoor heeft men détails
noodig als de hoofdzaak vast staat?
Bertha 1
Het sloeg vijf uur. Zij merkten het
nauwelijks. Zij fluisterden met elkaar,
zwegen en fluisterden opnieuw. Wat
moest men doen? Bertha ontslaan?
De politie een wenk geven? De ad
vocaat op de hoogte brengen. Rei
mann ln verl rouwen nemen? Wat
doen? Wat doen?
Als men Bertha den dienst opzei,
was zij gewaarschuwd en de anderen
met haar. Als zij de politie waar
schuwden en Bertha's onschuld zou
fjlijken, wat toch mogelijk, hoewel
erg onwaarschijnlijk was, dah had
den zij het meisje bitter onrecht ge
daan. Met Reimann praten was ook
doelloos. Hij zou woedend zijn, dat
men een bloedverwante van,hem zoo
beschuldigde. Ja, eigenlijk bleef al
leen Knauer over, maar hadden zij
zich niet voorgenomen niet meer met
hem' over de dingen van het huis te
praten? En tenslotte, wat zou hij
doen als men hem in vertrouwen
nam? Haar uitlachen of naar de politie
gaan! Het eerste hadden zij niet noo
dig en het laatste konden zij tenslotte
zelf ook wel. Ja, wat te doen?
Toen het bijna zes uur was, gingen
zij naar boven en hurkten in bed
naast elkaar, waar zij bleven fluis
ter n. Honderd plannen werden over
wogen en weder verworpen. Deson
danks stond het vast, dat er iets
moest gebeuren. Het beste was een
grooten ond zoekingstoeht te onderne
men, want oehalve dit, was er nog
"genoeg geheimzinnigs, dat ot.derzochl
diende te worden. Zij fluisterden en
overlegüen en vonden tenslotte een
uitweg. Ep 'dit feit werkte zoo kal
meerend op haar zenuwen, dat zij
ondanks alles weer in slaap vielen
en pas wakker werden toen Bertha
om acht uur klopte en met een
vrie-Jolijken morgengroet de koffie
bracht.
Een uur later verscheen dokter
Knauer. Hy had, zooals ny vertelde,
willen opbellen, maar tot zijn schrik
van de telefooncentrale gehoord, dat
de leiding gestoord was. Toen was Hij
zelf gekomen en had zooeven van Ber
tha gehoord wat er vannacht gebeurd
was.
Niet te begrijpen! riep hy uit.
Maar goed, dat alles zoo afgeloo-
pen is! Ik was sprakeloos, toen ik van
de brandkast hoorde. Hy lachte en
zyn oogen schitterden. Om elf uur
moet ik by het gerecht zyn, ik he'b
dus nog even tyd, wilt u my de ju-
weelen laten zien?
Toen hy ze in de hand hield, kende
zyn bewondering geen grenzen.
Wedden dat u er bij den eersten den
besten juwelier twintig of dertig dui
zend mark voor krijgt! riep hy uit.
Deze bewerking, deze methode van
slijpen, heb ik nog nooit gezien.
Zijn dat de Juweelen van gravin
Sanowsky?
Misschien. Maar Ik geloof het
niet. Hoe zouden die hier komen? Ze
zyn van ui
Dat meent u toch niet?
Ja, want van wie zou het (jollier
anders zyn? Hy lachte. Is het lidis
en alles wat daarby hoort, u niet ge
schonken, of niet soms? Dit is volko
men rechtsgeldig, zelfs dan als het
collier werkeiyk van gravin Sanows
ky ia geweest. Zy heeft het verlies
niet aangegeven en geen verzekerings
maatschappij heoft er melding van
gemaakt. Trouwens zy ia buitenalanda.
Het zou haar ook nooit in het hoofd
komen rechten op dit collier te doen
gelden, want als zy dit deed zou zy
toegeven, dat zy zich onder de gasten
van de speélclub bevond. My blyft
dus alleen over u geluk te wenschen.
Hanni glimlachte verachtelyk.
Niet zoo snel, zeide zij en sloot
het collier weer weg. Myn zuster
en ik willen er niets mee te maken
hébben, wié van ons zou zoo iets dra
gen?
•V Maar u kunt hef, verkoopen.
Zeker. Misschien, ik zeg, mis
schien doen wy het ook. Als de her
komst absoluut niet vast te stellen is.
Maar voorloopig gaat het naar een
banksafe.
Voelt u ër dus niets voor zulk
een som te bezitten?
Hanni lachte. Geld is altyd iets
vervelends en ik vind, dat het alleen
prettig is als men het zelf verdiend
heeft. En wat wilt u, Wy hebben ge
noeg. Men heeft ons vierduizend mark
gegeven.
Hy keek haar bewonderend aan,
maar hy zweeg.
Tja. Hanni fronste de wenkbrau
wen. Afwachten, misschien is de
eigenaar nog wel op te sporen.
En tot zoolangpwilt u de juwee
len in een safe bewaren? Nu goed, u
hebt geiyk. Geeft u het maar aan
my, ik zal dat voor u doen.
Maar dokter, ik wil u toch niet
lastig vallen) riep zy haastig. Neen,
neen, dat doen wij zelfl
Hy was even teleurgesteld, doch
dan lachte hy, maar Hanni had de
uitdrukking, welke even op zyn ge
zicht had gelegen, opgemerkt. Deze
ontdekking maakte haar nog peinzen-
der. Was hy teleurgesteld geweest,
dat hy haar niet van dienst mocht
zijn, of had het een andere reden?
Deze eeuwige geheimen. Neen. er
moest iets gebeuren om achter de
coulissen van dit tooneel te komen.
En er gebeurde ook iets, zelfs nog
dienzelfden middag.'
Daar Hanni, terwille van haar cur
sus, geen tyd had iets te doen, ging
Lore naar de stad. In de Leipziger-
straat ging zy naar een, op de tweede
étage van een huis gelegen kantoor,
waar op de deur een bord met den
naam „Schmidt" was aangebracht.
Zij kende mynheer Schmidt niet en
zy zou ook niet op de absurde ge
dachte gekomen zyn kennis met hem
te maken, doch Hanni en zy hadden
sedert eenigen tyd zyn naam gehoord.
Dat hing met eep zeer interessant
proces samen. Zy hadden er, het was
al eenige jaren geleden, over in de
kranten gelezen en by dit proces, dat
om groote waarden ging, speelde
mynheer Schmidt een groote rol,
want hy was detective en had ln de
zaak zooveel bewysmateriaal bijeen
gebracht, dat de rechter in een open
bare zitting mynheer Schmidt had
gecomplimenteerd. Sedert dien tyd
was de naam van mynheer Schmidt
by Hanni en Lore een soort begrip
geworden.
(Wtnk eemotod.)
