belangrijke dag.
Koning Carol
doet afstand van den troon
ltl^ber'940 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
voor Neêrlands tuinbouw
Groenten- ep-fruitdrogerij bij Den Hoorn
officieel geoperfti door den heer F. V. Valstar
J -
I' Ten gunste van zijn zqpn MichaS
De Koning zou naar Zwitser
land vertrekken - Antonescu
Roemeensch „staatsleider
Welbewuste poging om den prijs op de
veilingen te beheerschen - Nieuwe
exportmogelijkheden geboden
Wie er waren
Rede oan den heer
A. van 't Hart
Openingsrede van den
heer F. V. Valstar
De drogerij in werking
Koning .Carql II van Roemenië heeft in den afge-
loopen nacht ten gunste van zyn zoon, kroonprins
Michael, die in October 19 jaar oud wordt, afstand
gedaan van den troon.
Naar verluidt, zal de koning nog in den, loop van
vandaag naar Zwitserland vertrekken.
De trqonsbestüging
van Michael.
Een bewogen carrière.
bhjven,
voor
De drogerij voor groenten en
(rait, die gebouwd Is op bet terrein
na de Deutsche Groentenveiling
mibij Den Room, is gistermiddag
«p officieele wijse geopend door
deo beer F. V. Valstsr, voorzitter
nu bet 'Centraal Bureau der Tuin
bouwveilingen in Nederland, welke
instelling de drogerij heeft doen
bouwen.
Talrijke genoodigden waren te
gen half drie in het veilinggebouw
bijeengekomen, dat voor deze ge
legenheid eenvoudig, doch smaak
vol was versierd. Zoowel van het
veilinggebouw als van de drogerij
I wapperdè' tiei-rood, wit, blauw.
"Ónder de aïhawezigen werden opge
merkt de heererritn^D. A. de ïVemery,
„vertegenwoordiger vho het Departe
ment van Economische~üi|ken, F. V.
Vilstar en mr Niemöller, voorzitter en
secretaris van het Centraal sBiireau,
Hamer, directeur van het Uitvoer
.Controle Bureau, D. J. M. van Gendt,
burgemeester van Schipluiden, jhr ir
i HöeU, directeur der W.S.M., ir Rie-
meas. rijkstuinbouwconsulent voor
j Ï.H. Glasdistrict, ir A. C. Kolff, hoofd-'
ifegenieur van „Delfland", Driessen en
hA van, Riet, voorzitter en directeur
de NederL' Groeqteii- en Fruit-
f.tentrale, H.- Remme en Van Spron-
101, voorzitter en secretaris van de,
Delftsche Grdfentenveiling, J. Barendt-
fcjÉ voorzitter^ van den Bond „West-
luid'* en voorts vertegenwoordigers
I nn den Raad van Advies, van de
firoeaien- en Fruitcommissies, Van het
instraal bureau uit het Ned. Land-
louw-comité te Rotterdam, vfin den
Hoogen Alotswoudschen polder, van
.Werkspoor", het ingenieursbureau
Netto en Smit en de N.V. Aann. M>j.
f Vin Splunder te Ridderkerk.
De voorzitter van de drogerij en
Worzitterdvan de Rotterdamsche vei-
de hier A. van 't Hart heette de
I unwezige* hartelijk welkom, waar-
IW hjj er op-ywees dat reeds lang voor
I ten oorlog in- 1939 zich. een studie-
j "«omissie vormde om te onderzoeken:
I lm eer»te de rentabiliteit van fret dro-
j W van groenten en ten tweede de
I "entueele afzetmogelijkheden. Uit dit
[kit alleen blijkt, dat deze drogerij
Ren oorlogskind of oorlogsproduct is,
[taegendeel deed zich al lang de be
liefte gevoelen onder de voorman-
I ®n in den tuinbouw, om andere afzet-
Wfelijkheden te zoeken, om in de toe-
fcanst eenmaal verlost te worden van
iet veelvuldig, doordraaien van ver-
[khillehde producten. De tijdsomstan-
I %keden hebben zich wel vlug gewij -
{"SI. Omgezet met het doel stimulee-
'hk! op te treden ten opzichte van den
IW - van verschillende producten,
füaat het thans 'zoo, nu het groote
I Duitsche Rijk weer als kooper bp de
I oarkt is, dat met een handomslag het
jikordraaien heeft opgehouden. Dat wil
M'tt zéggen, dat alles naar Duitsch-
jtea gaat, integendeel, wij weten be-
kf. De exportregeling die, wij in zeer
tarten tijd hebben gekregen, bepaalt
jtth alleen tot een aantal exportpro-
1^8 en dan nog wel zoo, dat eerst
|k' binnenland zijn behoefte uit den
letter kan koopen.
Ij®8' deze aanzienlijke export naar
l^ttschland edhter natuurlijk ook sti-
l^tend werkt op de prijzen van
I^teif binnenlandsche producten zoo-
I^Mazie, andijvie, postelein en zoo
■W ®t'ere behoeft geen nader be-
liJr ^e<^ure"de een reeks van jaren
Ik* de tuinbouw voor zeer, zeer lage
Ij^V'nprijzOB zijn producten aan-
Irwen, waarvan de consument pro-
IkMiï' de handelaren in onze
IkSoff6"' hetz« binnenlandsche' of
|]™teurs, noch de verwerkers van
s product hebben kans gezien ons
uit systeem te verlossen, integen-
hadden conserven-fabrikanten
den minimumprijs ingesteld.
Li^mede was de tuinbouw toch
®?M gebaat. Geen wonder dad ook
SSorganiseerde tuinbouw mid-
«raamde om eenmaal uit die
phase te geraken en tenslotte na rijp
beraad en overleg er eindelijk toe over
is gegaan te trachten zich zelf te red
den. Op Donderdag 4 April j.l. werd
de eerste paal geslagen voor de dro
gerij-installatie. Het tot stand komen
van deze drogerij danken wij aan de
eensgezindheid van den geheelen Ne-
derlandschen tuinbouw, die vereenigd
is in "het centraal bureau van de tuin
bouwveilingen. Wat dat zeggen wil,
hebben wij in de moeilijke crisisjaren
ondervonden. Nooit en te nimmer
heeft de splijtzwam zich in onze orga
nisatie kunnen vastzetten, aldus, spr.,
integendeel, naarmate de tijden moei
lijker werden, v^èlfei wij ons hech
ter en sterker djarj|boit te voren, en
het is in een #ah de ongunikgste
jaren geweest dat de gehcel^Ncv
derlandsche tuinbouw het bestuit nam
om vap den omzet over 1938 één pro
cent af te staan tot vorming van een
fonds om den afzet van het product
te bevorderen of op welke andere
wijze dan ook betere prijzen voor onze'
producten te bedingen. Daardoor is
het mogelijk geworden dit grootsche
geheel te doen verrijzen.
Eendracht maakt macht. Dit is altijd
de leuze geweest van het certraal
bureau der tuinbouwveilingen. Aan
don wedloop tot concentratie behoeft
de Nederlandsche tuinbouw dus niet
deel te nemen.
Spj\ bracht voorts dank aan al
degenen; die de uitvoering van het
werk mogelijk hebben gemaakt en
aan de uitvoerders ervan.
Tot ir A. Jansen, de technischan
adviseur richtte spr. een bijzonder
woord van dame. Spr. wijdde voorts
nog enkele woorden aan het drogen
van groenten en andere conservee-
ringsmeffioden."
Het drogen staat thans in het midi
delpunt van 4 de belangstelling. De"
nieuwste theorie en techniek toege
pést op het drogen van groenten,
heeft' thans tot resultaat, dat men
producten toont, welke de bewonde
ring van iederen deskundige afdwin.
gen. Door deze methode opent zich een
geheel nieuw aspect, ook voor den
xport eni wel naar die landen, waar
e transportkosten een rol van betee-'
kenis spelen. Men d'enke slechts aan
berglanden) of moeilijk te bereiken
binnenlanden. Voor landen welke
weinig of/geen versche groerten op
leveren. fcal dit product in de toekomst
een uitkómst blijken. Inderdaad wor-
deni uitgebreide exportmogelijkheden
geboden en in dit verband zij speciaal
gewezen op het feit, dat dit product
voor, vrijwel onbepaalden tijd ee in
elk klimaat kan worden opgeslagen,
zoolang het tegen licht en vocht ge-
vrijvfaard blijft. I
In de plaats van de vernietiging
van de overproductie moet een weg
worden gevonden, langs welken wij
prijs-stimuleerend kunnen optreden,
ten eerste om vernietiging tegen tg
gaan, ten tweede om. voorraden aart
te leggen Vooj' tijden van nood eri
schaarsebte, ten derde als ruilobject!
ten vierde om te exporteeren naar die
landen, waarheen export van versche
groenten niet mogelijk is of waar
geen versche groenten verkrijgbaar
zijn. Het behoeft wel geen betoog, dat
het niet in de bedoeling ligt het ver
sche product concurrentie aan te
doen, want dan zou geen ontlasting
van de overproductie verkregen wor
den, aldus spr. -
Vervolgens hield de heer F. V. Val
star, voorzitter van het Centraal Bu
reau, zijn openingsrede.
Het inwerking stellen van deze dro
gerij voor groenten en fruit is in de
geschiedenis van den tuinbouw een
belangrijk feit, aldus spr. Die belang
rijkheid zit niet hierin, althans niet in
de eerste plaats, dat voitooid is deze
moderne, aan alle eischen voldoende
installatie voor het drogen van groen
ten en'fruit. Moderne, aan alle eischen
voldoende inrichtingen voor den afzet
van het product heeft de tuinbouw de
laatste 25 jaren overal gesticht, waar
tuinbouw wordt aangetroffen.
Ook zit de belangrijkheid van deze
geneed gekomen drogerij niet hierin,
althans niet in de eerste plaats, dat
uit deze drogerij, die een stichting is
van den geheelen georganiseerden tuin
bouw, van Oost tot West en van Noord
tot Zuid, weer duidelijk blijkt hoe
eensgezind de tuinbouw zijn schouders
zet onder het zoo belangrijke vraag-
van den afzet van zijn product,
tuinbouw was en is één,en zal dit
De belangrijkheid en groote beteeke-
den tuinbouw van deze ge-
drogerij zit ergens an
ders in. De tuinbouw heeft een nieuwe
stap gedaan op een terrein waar, wij
zijn er ons van bewust, vele voetangels
en klemmen liggen, waar de moeilijk
heden vele zijn, maar die door de ge
wijzigde omstandigheden noodzakelijk
is geworden. De tijd, dat wij ons veilig
voelden ten aanzien van den prijs bij
verkoop van onze producten op de
veilingen, is voorbij.
Er moet meer gebeuren ter verkrij
ging en verzekering van een loonenden
prijs voor onze producten. Willen wij
prijsbeheerschend kunner^ optreden
dan moeten wij ook in staat zijn invloed
uit te oefenen op den aanvoer.
Indien men den aanvoer niet kan
beheerschen is iedere poging om den
prijs te beheerschen vergeefsch. Is de
aanvoer grooter dan de koopers in
totaal kunnen afnemen, dan is het met
den pnjs'hopicloos mis. Dan moet er
worden ingegrepen, De onteerende
gang naar den mesthoop is dan geen
oplossing evenmin als de beschikbaar
stelling aan werkloozen en armlas
tigen.
De vernietiging vSn doorgedraaide
producten behoort gelukkig practisch
tot het verleden, door de gunstige
exportgelegenheid van ons product in
verschen toestand naar Duitschland.
Daarmede is het probleem voor de toe-
kbmst echter niet opgelost. Wil men
een regelmatige voorziening van eigen
majkt en een regelmatigen afzet voer
export teg^n een voor den kweeker
loonenden prijs bereiken, dan zal daar
voor iets moeten worden gedaan en zgl
daaraan door iedere veiling en iederen
tuinder persoonlijk moeten wórden
medegewerkt.
Doel van de stichting dezer drogerij
is niet het drogen op zichzelf. Doel is
een nieuwe stap te zettep op het pad,
dat, tot prijsbeheersehing, kan leiden.
Wanneer voor een product geeft ongeli
miteerde afzet aanwezig is, moet door
een goed beheerschte teeitregeling en
verder door het correctief van ver-
dtiurzaming de aanvoer en verkoop in
overeenstemming worden gebracht
met de vraag.
Dit wil de tuinbouw in de toekomst.
Hij wil dit in nauwe en eerlijke samen
werking met de industrie probeeren te
bereiken. Er zullen mogelijk fabrikan
ten zijn, die met bezorgdheid dezen
stap van den tuinbouw gadeslaan. Voor
die bezorgdheid is geen grond, althans
niet voor dien fabrikant, die begrijpt,
dat de tuinbouw voor een rechtvaar
dige zaak strijdt als hij zoekt naar den
weg om een loonenden prijs voor het
product te vpekrijgen en als hij bereid
is daaragyr zyn medewerking te ver-
leeneny
Deze drogerij is dus niet bedoeld als
een oorlogsindtistrie, wat'mcn allicht
geneigd is te denken van een drogerij
voor groenten en fruit. Het is ook geen
wapen om daarmede een concurrentie
strijd met bestaande industrieën te
voeren. Het is.een welbewuste poging
die er op gericht is den prijs op de
veilingen te beheerschen om voor den
tuinder een loonenden prijs te ver-
krijgen^
De laatste jaren was het handvest,
was de kurk, waarop de tuinbouw drij
vende is gehouden: de steun en de
minimumprijsregeling, wat ten slotte
ook een vorfn, van steun was. Deze
toestand is op den duiir onhoudbaar.
De tuinbouw moet en kan en zal dan.
ook weer een gezond bedrijf Worden.
Dan moeten wij als in het verleden, zelf'
de hand aan de ploeg slaan. Wttjmebben
de hand aan de ploeg gesiageft. Te mid
den van het oorlogsrumoer en dé
moeilijkheden, die daaruit voojr den
op- en afbouw van de fabriek zich
voordeden is het werk voltooid. Deze
drogerij kan haar deel bijdragen aan
het doel, dat wij steeds voor oogen
moeten houden, het bereiken vgn een
loonenden afzet van ons product, aldus
spr.
Met den wensch, dat de ingebruik
neming dezer installatie voor den tuin
bouw beteekent een nieuwe en een
betere toekomst, de ontsluiting van
nieuwe afzetgebieden, een stap nader
tot een vernieuwde opleving, waaraan
de tuinbouw zoo groote behoefte heeft,
opende de heer Valstar de drogerij.
Na deze redevoeringen begaf het
gezelschap zich naar de drogerij,
alwaar de machines door den heer
Valstar in werking werden gesteld.
Een driewerf hoera werd aangehe
ven. De eerste tonen van het lied
van den arbeid klonken in dit
nieuwe bedrijf.
Onder deskundige leiding werd ten
slotte een rondgang gemaakt door dit
in alle opzichten moderne bedrijf. Men
ziet hier, hoe de gereinigde en gesor
teerde groenten op den loopenden
band worden gebracht of eerst in de
snijmachines gaan, die het product dan
op den band brengen. Van dezen
loopenden band brengt een jacobs-
ladder de groenten in de waschbak-
ken, waarin zij driemaal achtereen
worden gewasschen. Na de laatste
waschbak te hebben gepasseerd komt
het gereinigde product op een druip-
mat. Vandaar komen de meeste soor
ten direct op de leesbanken en wor
den eventueele ongerechtigheden ver
wijderd. Enkele soorten zijn er, die
eerst nog in de snijmachines moeten
en- daarna op den leesband komen. Da
leesbhndeh storten Sun iast op een
loopenden band, die-naar Se Weede
afdeeling leidt.
In deze afdeeling ondergaat de
groente een hittebehandeling, waarna
het product door middel van een
jacobsladder, waarin een tusschen-
droging plaats heeft, in de groote
horren drogers wordt gebracht. Deze
horrendrogers hebben ieder negen
dooghorren en drie sluishorren, welke
automatisch, op de juiste oogenblikke»
worden geopend en gesloten.
Het volkomen droge product komt
tenslotte beneden op een schraap-in-
richting en wordt dan door middel
van een loopenden band weggevoerd
naar de expeditie-afdeeling.
Het aldus gedroogde product ia
voor verderf gevrijwaard. Zooals be
kend mag worden verondersteld, be
vatten plantaardige voedingsmiddelen
groote hoeveelheden vocht, bestaande
uit water, waarin verschillende stoffen
(suiker, zout e.a zijn opgelost. In
dezen toestand vormen zij een goeden
voedingsbodem voor schimmels, bac
teriën etc. Onttrekt men een groot
gede-ltf van het water zonder de
daarin opgeloste stoffen mede te ver
wijderen, dan ontstaat, zoodra een
bepaalde concentratie bereikt is, een
conserveerende werking, waardoor de
ontwikkeling van schimmels en bac
teriën verhinderd wordt.
Hieruit voigt, dat bij het drogen
niets anders dan water uit de groen
ten verwijderd mag worden. Hoeveel
water verwijderd mag worden is af
hankelijk van het. 'vochtgehalte van
het versche product en het toelaatbare
vochtgehalte van het gedroogde pro
duct.
Ruwweg kan men als gemiddelde
opbrengst aannemen 10 procent van
de versche groenten, waaruit volgt,
dat 100 gram goed gedroogd pro
duct de voedingswaarde heeft van
1000 gram yersch product. Een goed
gedroogd product inoet na het weeken
en koken weer een belangrijk gedeel
te van zijn oorspronkelijk vocht op
nemen. y
in een oiiicieele publicatie, die gisteravond aan de pers werd^erstrekt,
werd ministtfr-president generaal Antonescu voor de eerste maal als
„staatsleider" (Conducatorul statulul) betiteld. Het semi-ofiicieele blad
Romania had reeds voordien den nieuwen ministers-president met
dezen titel begroet.
Incidenten te Boekarest. I ^Uging van kroonprins Michael,
waarschijnlijk nog in den loop van
Op het plein voor het National i
l' v I dezen ochtend door een proclamatie
Theater te Boekarest demonstreerden
aan de natie worden bekend gemaakt.
gisteravond eenige duizenden aan
hangers .van de IJzeren Garde. Zij
:ongen volksliederen en spraken zege.
enschen voor de IJzeren Garde uit.
aar na verkladrde een spreker, dat om
het doel der betooging was voldaan en
verzocht alle aanwezigen^aar huis te
gaan. Terwijl de menigte zich ver
spreidde, werd door een politie-auto
met water op de menigtè gespoten, die
daarop de politie begon te hoonen. De
politie antwoordde hierop met het
schieten uil machinegeweren.
Het in de onmiddellijke nabijheid
van het Nationaal Theater gelegen
koninklijk paleis werd direct door
sterke troepenafdeelingen afgesloten.
Later opMen avond trokken nog steeds
zingende groepen gardisten door de
stad. Daar zij echter niet probeerden
in het afgesloten centrum binnen te
dringen, bleven verdere incidenten
achterwege.
Naar in welingelichte kringen te
Boekarest verluidde, zon de troons
afstand van koning Carol en de troons- KONING CAROL,
Ruim 2 maanden na zijn 10-jarig
regeeringsjubileum in Juni doet
Koning Carol, een der meest besproken
Eurojieesctje vorsten, afstand van den
troon. Onder invlcied van welke recente
gebeurtenissen behoeft wel niet te dkir-
den gezegd. ji
Koning Carol werd 15 Octoberirï93
in Sinaia geboren als zoon van #e.rdi-
nancj I. Hij huwde in 1921 met prinses
Helena van Griekenland, maar leefde
later voortdurend gescheiden van haar
te Parijs, Zijn leven is in dien tijd een
voortdurend onderwerp van gesprek
geweest. Zijn moeder, koningin Maria
en minister Bratianu dwongen hem in
1926 afstand te doen van den troon ten
behoeve van denzelfden Michael,' die
hem thans weer zal opvolgen. In Juni
1930 keerde hij naar Roemenië terug.
Bratianu was gestorven, de liberalen
hadden hun invloed verloren en de
agrarische partij onder Maniu was aan
de macht gekomen. Sindsdien regeerde
Carol vrijwel onbeperkt.
Ter gelegenheid van zijn tienjarig
jubileum hebben wij van een mede-
werfcijj een artikel geplaatst, waaruit
wij het volgende aanhalen:
„Sedert jen dood van koning Ferdi
nand, in Juli 1927, was de zoon van
Cafol, de toen zes jaar oude „marele
voëvod" Mihai, koning geworden onder
een regentschap van den patriarch
dr Miron Christea, prins Nicolas, Carels
broeder, en Buzdugau. Allerlei ideolo
gische stroomingen hadden verschillen
de politieke partijen doen ontstaan, met
dien gevolge, dat het land verdeeld
was en een behoefte aan éénheid zich
sterker dan ooit deed gevoelen bij hen,
die wijselijk inzagen, dat deze ver
brokkeling vah energie tot ondergang
moest leiden, En van uit den vreemde
had Carol dit verschijnsel waargenomen
en het zijn plicht geacht door zijn
terugkeer'de nationale eenheid te her
stellen en Roemenië te behoeden voor
algeheele uitputting. Zoo eischte hij
zijns vajers erfdeel op.
Thans) na tien jaren van noesten
arbeid, kan koning Carol er op togen
niet alleen die eenheid te hebben be
werkstelligd, maar ook het erfdeel van
zijn zoort,- prins Michael te hebben ver
zekerd.
In del jaren dat koning Carol in
Frankrijk woonde alvorens hij naar
Engeland is het ons gegeven
geweest enkele malen bij hem onze
opwachtihg te mogen maken in Neuilly.
En hoewel hij toen nog, krachtens zijn
plechtige belofte, gebonden was aan
een zeker® discretie betreffende de
binnenlandsche aangelegenheden van
het land, waar Hij als erfprins het
levenslicht aanschouwde, sprak hij toch
openlijk over de internationale Euro-
peesche' verhoudingen en wel met zulk
een onbevangenheid, getuigend van
helder inzicht, dat we er ons zeker niet
over verwonderen, dat koning Carol er
in slaagde in die tien eerste jaren van
zy'n bewind, Roemenië tot bloei te
brengen en zijn land een benijdens
waardige rechtspositie te verzekeren
temidden van de andere Europeesche
volkeren. Want èn qua ligging, èn qua
rijkdom is Roemenië voor alle partijen
een begeerenswaardig bezit
PRINS MICHAEL.
Koning Carol, spontaan,is er zeker
de man niet naar om met alle winden
mee te draaien) of zijn diepe over
tuigingen te verloochenen. En toch
ja, we wpten het, in deze tijden mag
men niet te voorbarig zijn toch heeft
deze vorst, in de korte spanne tijds dat
hij het bewind voert, het wonder ver
richt Roemenië absoluut zelfstandig, en
daardoor geëerbiedigd, door allen, de
plaats te verzekeren welke dit land
krachtens zijn tastbare en cultureele
rijkdommen toekomt in de rij der
groote naties.
Van 1930 af dateert de opbloei van
het land, dat "zich, met een boeren
bevolking van ruim 80 pet., niet ten
volle bewust was van zijn waarde. Er
woei een frissehe wind door de oer
wouden en over de uitgestrekte steppen
en weiden: het bewustzijn was bij de
Roemenen wakker geworden.
In Boekarest konden er dan wel
minister-crises zijn en telkers weer
clandestiene 6f openlijke pogingen
worden gedaan om nieuwe politieke
partijen te stichten, maar boven dit
alles, vergevensgezind maar zeker niet
toegeeflijk stond koning Carol eer
biedigend .,de gewijzigde constitutio-
neele wetgeving, waaraan hij bij zijn
troonsbestijging trouw zwoer, doch in
zijn alles overheerschend stuwen naar
nationale grootheid wist Carol, soms
door streng m#edoogenloos toeslaan,
soms met zachte vermaningen, de een
heid le verkrijgen. De „Lobemann"
Maxim s en Ciro toonde zich een wijs
bestuurder, een verstandig Koning, een
groot Vorst."
Wel zéér spoedig na dit hooggestem
de artikel is gebleken, dat ook Roe
menië een harden tol te betaleq kreeg
aan de herordening van 't Europeesche
vasteland onder het gezag der as-
megendheden. Met Carol verdwijnt een
der meest persoonlijke en energieke
vorstelijke figuren van het Europee
sche politieke tooneel.
OllDSCHE
COIJ BANT
Directeur F. TIETER
Postgiro 48400
Bur. Markt 31. Tel. 2745