Luchtaanval op Berlijn
Nu de tweede oorlogs
wintervoorde deur staat
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Groote Engelsche
Woensdag II Sept. 1940
Verschillende bekendegebou-
wen, w.o. de Rijksdag en de
Brandenburger Poort getroffen
Zal de definitieve beslissing spoedig vallen?
t ion ch I/Kaan,
»-
De luchtslag om Londen wordt voorgezet
De Duitschers hebben hun meedoogenloozen
luchtaanval op Londen gisteren en in den afgeloopen
nacht voortgezet. Dat het einde nog niet in zicht is
bewijst de zinsnede in een D. N. B.-bericht van heden
morgen: „In de nabijheid der oude branden zijn
thans nieuwe brandhaarden ontstaan, welke den
Duitschen vliegers de volgende nachten weerden
weg zullen wijzen". Het kan ook worden afgeleid
uit het feit, dat de Engelschen vannacht een blijk
baar systematisch opgezetten en doorgevoerden
luchtaanval op Berlijn hebben ondernomen en tal
rijke bommen op de Duitsche hoofdstad hebben
doen neerkomen.
Engelsche bommen
op Berlijn.
Duitsche bommen
op Londen.
Het nood-magazijn van P. v. Reeuwijk.
Luchtalarm van vannacht
De beslissende phase.
Indrukken uit Berlijn
Engeland nog steeds bUnd voor de werkelijkheid,
's Nachts in een Berlijnschen schuilkelder
Blind voor de
werkelijkheid
De nachtelijke aanvallen
Tot de definitieve beslissing
COLJ BAN T
79e Jaargang, No. 20423
Directeur F. TIETER
Postgiro 48400
Bur. Markt 31. Tel. 274S
Over den Engelschen aanval pu
bliceert het D.N.B. de volgende bijzon
derheden:
In den afgeloopen nacht zijn we
derom èritsche vliegtuigen boven
Noord-Duitschland verschenen. Ver-
scheidenen hunner gelukte het door te
dringen tot Berlijn. De Engelschen
wierpen hier en daar bommen op
woon- en zakenwijken. Van de enkele
bommen, die neergeworpen werden,
trollen er sommige doelen, die niet
alleen nationale, maar ook in uitgebrei-
den zin internationale beteekenis heb
ben. Zoo werd het in de geheele wereld
bekende Hans des Verein^ Deutscher
Ingenieur, dat voortdurend onderko
men en vergaderruimte biedt aan tal
rijke studenten, geleerden en technici,
in brand gestoken. Bovendien werd de
Academie der Kunsten, die gelegen Is
bij den Brandenburger Poort op den
Pariser Plats, getroffen. In de acade
mie bevinden zich, behalve de lokalen
voor het geven van les en voor het
werk, voortdurend tentoonstellingen
van werken van moderne binnen- en
buitenlandsche kunstenaars. In het
centrum der stad werd het Hedwigs
ziekenhuis, dat in een der volkrijkste
wijken der stad ligt, door brandbom
men getroffen.
De aanval is weer alle militaire doe
len zorgvuldig uit den weg gegaan.
Het optreden der Britsche vliegers
was klaarblijkelijk nauwkeurig over
legd en met voorbedachten rade onder
nomen, vooral daar in den door maan
en sterren helderverlichten nacht het
beeld van de Rijkshoofdstad duidelijk
te zien .was en de tegenstander boven
dien nog talrijke lichtbommen ge
bruikte. Behalve de reeds gemelde
schade werd o.m. de Rijksdag door een
bom getroffen, voorts de Brandenbur
ger Poort en een reeks woonhuizen in
het dichtbevolkte centrum der hoofd
stad. Geen enkel der genoemde objec
ten kan ook maar in de verste verte
aangeduid worden als militair of voor
den oorlog belangrijk doel. De syste
matische uitvoering van den aanval
door de Britsche bommenwerpers,
welke niet kan worden bestreden, geeft
de gevolgtrekking aan, dat dg hoogste
militaire leiding in Landen ondubbel
zinnig bevel heeft gegeven om het
hart van de rijkshoofdstad meedoogen-
loos te bombardeeren.
Het zwaartepunt van het optreden
der Engelschen lag in België en Berlijn.
In Berlijn werden bommen in groeten
getale, terwijl de maan helder scheen,
ep de Mnnenètad en het Wasten der
stad geworpen. Kr ontstonden talrijke
vooral in eenige ziekenhui-
in zakea-
en woonwijken. Branden, die op zol
derverdiepingen waren ontstaan, wer
den snel gebluscht. Een reeks waarde
volle kunstvoorwerpen, woninginrich
tingen en de inrichtingen van zieken
huizen werden vernietigd. Verschei
dene gebouwen kregen ernstige schade
aan de muren. Van verscheidene hui
zen zijn de muren ingedrukt, by andere
bestaat gevaar van instorting, zoodat
heele stratenblokken in de binnenstad
ontruimd moesten worden. Er zijn vijf
dooden en verscheidenezwaar- en
lichtgewonden te betreuren. Dank zi
het gedisciplineerde optreden der Ber'
lijnsche bevolking werd verhinderd,
dat de vele explosieve en brandbom
men niet nog grootere persoonlijke
schade hebben aangericht.
Twee vijandelijke vliegtuigen wer
den neergeschoten, een daarvan door
luchtafweergeschut, het tweede door
nachtjagers.
Later meldde het D.N.B. nog:
Bij de aanvallen, die Berlijn in den
nacht van Dinsdag op Woensdag heeft
ondergaan, moet wederom vorden
vastgesteld, dat de Britsche vliegers
bepaald met vermijding van ieder mi
litair of industrieel doel tijdens zeer
helder weer van geringe hoogte hun
bommenlast uitsluitend in de woon
wijken en op nationale monumenten
der binnenstad hebben geworpen. Zy
wierpeil eerst, toen zij aankwamen,
een groot aantal lichtbommen neer,
die de door hen aangevallen doelen
krachtig verlichtten. Het bombarde
ment begon toen boven den Pariser
Platz, waar de Brandenburger Poort,
de Academie der Kunsten, welke vlak
bij de Amerikaansche ambassade ligt,
en een klein politiebureau aan dan
voet van de poort werden getroffen,
doch slechts licht weiden beschadigd.
Het enkele passen verder liggende,
ver buiten Duitschland bekend Haus
des Vereins deutscher Ingenieure, en
het Rijksdaggebouw werden door
brandbommen getroffen. In al deze
gevallen kon groote schade verhoed
worden en werden de branden snel
gebluscht. Dicht by de Siegessaule
kwamen verscheidene explosieve
bommen neer, die echter slechts op
één plaats het plaveisel van de Ost-
Wesl-AChse openscheurden, maar ver
der neerkwamen in de plantsoenen
van den Tiergarten. Al deze doelen
bewyzen, dat men met den aanval op
nationale monumenten en symbolen,
die in de geheele wereld bekend zyn,
het Duitsche volk wilde treffen. In
verre omgeving ligt hier geen in-
dustrieele of militaire installatie.
De tweede serie explosieve en
brandbommen werd evene'ens na het
laten vallen van lichtbommen neer
geworpen boven de woonwyk rondom
het St. Hedwigs ziek?r huis. In dit
ziekenhuis, evenals in een in dezelfde
wijk gelegen tehuis voor ouden van
dagen en in een school, deden de
brandbommen brand ontstaan. Ook
hier kan mzr. ver in den omtrek zoe
ken, zonder ook maar één punt te
vinden, dat aanspraak zou kunnen
maken op militaire of industrieele be
teekenis.
-Explosieve bommeh, die neer
kwamen in de kleine straten der ar
beidende bevolking, vernielden wo
ningen en beroofden vele menschen
van hun huis. Wanneer hier slechts
weinig slachtoffers te' beklagen zyn,
moet dat er aan worden toege
schreven, dat de bevolking zich
streng heeft gehouden aan de maat
regelen der luchtbescherming.
Een tocht door de getroffen wijken
geeft ondubbelzinnig en zonder twy-
fel te zier, dat de Engelschen gehan
deld hebben volgens een zeer bepaald
plan. De omstandigheden van den ge-
meenen, achterbakschen aanval doen
zien, dat eer. van hoogerhand gegeven
bevel hun aanleiding gegeven heeft
tot dezen aanval op leven en eigen
dom der burgerbevolking. In hun on
macht om militaire objecten of in
dustrieele en vitale installaties
ernstig te treffen, vervallen zij steeds
meer in deze duivelsche met4ode, die
alleen de laatste maanden onder de
Duitsche kinderen 78 dooden heeft
geëischt.
Duitschlapd heeft dezen oorlog niet
gewild. Steeds weer heeft de Führer
getracht langs vreedzamen weg het
conflict bij te leggen. Steeds was het
Engeland, dat gewetenloos, bouwend
op zijn aangeworven handlangers,
iedere vreedzame overeenstemming
deed mislukken. Thans heeft het den
oorlog, dien het gewild heeft. Thans
krijgt het het Duitsche zwaard in zijji
algeheele scherpte te gevoelen.
Bommen op Amerikaansche
ambassade.
De Engelsche vli%tuigen hebben ook
een aantal bommen uitgeworpen, die
dicht by het ambassadegebouw van de
V.S. neerkwamen,- Verscheiden bom
men, die tot dusver niet ontploft zyn,
zijn in den tuin van deze ambassade
gevallen. Men gelooft, dat het defecte
tijdbommen betreft. De Amerikaan
sche ambassade verkeert hierdoor in
ernstig gevaar. Op grond hiervan zyn
omvangrijke maatregelen genomen om
het waardevolle gebouw, een oud Prui
sisch paleis, te redden.
Duitsche formaties gevechtsvliegers
hebben op 10 September en in den
nacht van 10 op 11 September we-
De gevel van het nieuwe pand van de N.V. P. Reeuwijk aan den Nieuwe
Binnenweg.
derom een reeks militaire en voor den
oorlog belangrijke doelen in Engeland
aangevallen. Het zwaartepunt lag
daarby op Londen, waar industriecen
tra en militair belangryke installaties
met succes met bommen werden be
stookt. Op 10 September werd in de
Britsche hoofdstad reeds voor 22 uur
zesmaal luchtalarm gemaakt, d.w.z,
nog vó r de Duitsche nachtelijke
aanvallen volledig waren begonnen.
In den loop van den dag werden voorts
uitgebreide verkenningsvluchten on
dernomen, die waardevolle gegevens
opleverden over de tot dusverre be
reikte effecten en over nieuwe aanvals
doelen.
Het D.N.B. meldt nader: In den afge
loopen nacht zyn wederom voortdu
rend bomaanvallen ondernomen op
de Britsche hoofdstad door Duit
sche gevechtsvliegtuigen. De gezochte
doelen waren ook in den nacht duidc-
lyk te zien, daar nog steeds in de
havenwerken en fabrieken groote
branden woeden, die ontstaan zijn
tydens de aanvallen der laatste dagen.
Op enkele plaatsen staan nog verschei
dene olietanks in brand, die reeds op 8
September getroffen waren.
Een Reuterbericht van gisteren zegt:
Spoedig nadat vandaag te Londen
voor de eerste maal luchtalarm was
gemaakt, werden vyandelyke vliegers
gehoord, die op groote hoogte over het
centrum van Londen in de richting
van den Theemsmond vlogen. Van de
Z.-O. kust kwamen kort daarop dertig
bommenwerpers, begeleid door jagers,
die naar Londen vlogen. Het afweer
geschut opende het~vuur. Een bommen
werper schéén getroffen te zyn. Hij
maakte zich los van de groep en vloog
den kant van de zee uit. De vijande
lijke 'formatie, die op groote hoogte
vloog, werd ook in het gebied van
Londen door hevig afweervuur ont
vangen. Een van ijeze vliegtuigen
schynt ook getroffen te zyn. Men ge
looft een valscherm te hebben zien
dalen.
Het luchtalarm in het gebied van
Londen is vannacht om 3 uur 43 ge
ëindigd, nadat het 8V4uur had ge
duurd.
De Duitsche pers houdt zich ook
vanochtend weer bezig met de Ver
geldingsactie van het-Duitsche lucht-
wapen, dat gericht is tegen militaire
doelen, in het bijzonder' de hoofdstad
van het Britsche rijk. Daarbij wijzen
de bladen tevens opnieuw op de
vroegere en in de laatste nachten her
haalde aanvallen van Britsche vlie
gers op de civieie bevolking van
Duitsche steden en op het uitstrooien
van plaatjes celluloid met byzonder
licht ontvlambare brandpillen, waar
door branden in dorpen, op velden en
in Unsschen moeien worden verwek^
,JDe definitieve afrekening", zoo
schryft de Lokalanzeiger boven
uiteenzettingen, waarin o.m. gezegd
wordt: Engeland ervaart voor de eer
ste maal, dat het Engelsche volk met
volle kracht getroffen wordt door een
lot, dat het een ander had toegedacht.
Langzaam begrypt ook het brutaal
ste verstand in Engeland, dat de
Duitsche aanval eertt eindigen zal,
wanneer Engeland volledig overwon
nen is. Thans is datgene begonnen,
wat ons in het achter ons liggende
jaar als de beslissende phase van den
oorlog voor oogen stond, de defini
tieve afrekening met Engeland. Wie
den totalen oorlog heeft ontketends
moet weten, dat met de industrie-
installaties tegelyk de dicht daarbij
wonende burgerbevolking in gevaar
verkeert.
Onze Berlynsche correspondent
meldt ons d.d. 8 September:
HET eerste oorlogsjaar ligt
achter ons. Optimisten, die
er vast van overtuigd wa
ren, dat de definitieve be
slissing binnen een jaar tijds zou
vallen, hebben geen gelyk gekre
gen. Maar zoo toosten ze zich
erg lang kan het thans niet meer
duren, want de afrekening met
Engeland is in vollen gang en de
luchtaanvallen op alle deelen van
het vijandelijke Imperium zyn zoo
systematisch en zoo vernietigend
van uitwerking, dat er naar men-
schelyke berekening aan een lang
durig en succesvol verzet niet meer
gedacht kan worden,
Waarschynlijk zijn er„ ook in het
huidige Duitschland nog wel menschen
die daar anders over denken, maar
men krijgt ze niet te hooren of te zien.
Ze bewaren klaarblykelijk hun afwij
kende opinie voor zichzelf, hetgeen
verstandig en begrypelijk is. Want de
officieele zienswijze luidt nu eenmaal,
dat de plutocratieën, dat zijn de de
mocratische landen, hun geschiedenis
overleefd hebben ep dat de naaste
toekomst gevormd en geleid zal wor
den door de totale staten, waarbij dan,
de as Rome-Berlyn den doorslag
geeft.
Voorshands worden de optimis.ten
trouwens door den gang van zaken in
het gelyk gesteld. Hoorde men in de
eerste maanden van den oorlog niet
overal beweren, dat de lyd tegen
Duitschland werkte? Het optimisme in
Engeland en Frankryk was verbyste-
rend groot en dat was van effect op
het overige Europa, want men scheen
stekeblind geworden te zijn voor de
nuchtere werkelykheid. In een van
zyn eerste redevoeringen na den wa
penstilstand tusschen Frankryk en
Duitschland hoorde men maarschalk
Pétain aan de radio de frappante op-
meriting maken: „We hebben den oor
log van 1914 gevoerd en niet van
1940!" Hij wilde daarmede zeggen: wij
leefden nog met onze gedachten in den
toenmaligen'en helaas niet in den hui-
digen tijd! Leest men in de Duitsche
pers de uitvoerige berichten omtrent
de stemming en den toestand in Groot-
Brittannië, dan krijgt men den pijn-
lyken indruk, dat daar ongeveer de
zelfde fout wordt begaan.
Men hecht er nog steeds een te
groote beteekenis aan ?yn eigen
prestaties uit den wereldoorlog;
men Wil niet ronduit toegeven, dat
de stryd in Noorwegen op'een jam
merlijke mislukking is uitgeloopen
en schynt over het hoofd te zien,
dat de rollen sinds eenige weken
zijn omgekeerd: Duitschland heeft
niet langer te lyden onder de Engel
sche blokkade, maar Engeland gaat
het aan den lijve ondervinden, wat
het wil zeggen, omsingeld te wor
den.
En 't ergste is voor Engeland hier-
by, dat het vrijwel geheel aan zyn lot
wordt overgelaten. Het heeft geen
bondgenooten meer en het ziet er niet
naar uit, dat het die nog zal kryger..
Duitschland daarentegen heeft mach
tige vrienden en medewerkers en het
terrein van zijn politieken en commer-
cieelen invloed wordt zienderoogen
grocter. Men kan zonder overdryvlng
zeggen: de rollen zyn omgekeerd!
Wy begonnen de draagwydte van
dit feit pas in den vollen omvang te
beseffen, toen wy naar de rede luister
den, die Adolf Hitler Woensdag in het
Sportpalast voor tienduizend enthou
siaste mannen en vrouwen hield. Want
terwijl de Führer in deze voor de
NSDAP historisch geworden ruimte
zyn rhetorische aanvallen op Albion
de zaal inslingerde, loeiden in Londen
voor de zooveelste maal de sirenes om
het publiek te waarschuwen voor de
Duitsche luchtaanvallen, die dag en
nacht blyven aanhouden en eerder
sterker dan zwakker worden. Al pre
cies eender als het vorig jaar werd
deze samenkomst ter inleiding van de
„Winterhulp in tyd van oorlog" pas
op het laatste nippertje bekend ge-
L
Zon op 7.09, onder 20.05.
Maan op. 17.23, onder 246
Men is verplicht te verduis
teren van zonsondergang tot
zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten uur na zonsonder
gang ontstoken worden.
maakt, een voorzorgsmaatregel, die in
tijd yan oorlog begrypelijk is, ook al
hebben wy te Jlerlyn overdag nog
geen enkelen luchtaanval beleefd.
Daarentegen zyn de nachtelyke
luchtaanvallen van Eigelsche z'ude op
de rykshoofdstad in t'e laatste veer
tien dagen een feit geworden, waar
aan de bevolking langzamerhand be-
gipt te wennen. Men heeft er als het
ware zijn dag anders op ingedeeld. Wie
gewend is, yoor het slapengaan zyn
„Molle" te drinken, die begeeft zich
reeds tusschen zeven en acht naar zyn
stamlokaal, drinkt er op zyn gemak
het gebruikelijke kwantum gerstenat
om dan bytijds, dat wil zeggen tus
schen elf uur en half twaalf, huis
waarts te keeren. W.ant men houdt zien
streng aan de voorschriften der poli
tie en weet, dat leder zich in zyn
schuilkelder moet bevinden, wanneer
de sirene de komst van den vyand in
de lucht heeft aangekondigd.
De degelijke burger, die voor het
„kroegleven" geen sympathie koestert
en de tienduizenden, die door hun
bescheiden inkomen aan zulk een luxe
eenvoudig niet kunnen denkc-n, bege
ven zich reeds tusschen negen en tien
uur ter ruste, want zij willen op die
manier de seh(ade by voorbifit inha
len, welke een uur of twee, drie zitten
wachten in don somberen schuilkelder
-voor hen beteekent. Daar wy persoon-
lyk tot de nachtuilen behooren, heb
ben we in dit opzicht al heel wat in
drukken opgedaan.
In verschillende wijken vaneen-
lyn hebben we omstreeks midden-
nacht onze toevlucht in zoo'n schuil
kelder moeten zoeken. Het meest
soliede gebouwd zijn die aan do
stations, want daar is men uiten-
aard op het ergste voorbereid. In
deze uitgestrekte betonnen gewel
ven bevinden zich een paar duizend
nachtelijke reizigers, voornamelijk
soldaten rfie met verlof naar huis
willen of van hun verlof weer tc-
rugkeeren naar het front.
De meesten laten zich door het 'ge
kraak van het afweergeschut niet inti-
mideeren, want ze zijn aan erger ge
wend en doen derhalve met voorbeel
dige gelatenheid een stevig dutje. An
deren halen een pakje speelkaarten
uit hun broekzak en dooden den tyd
met een partytje Skat. Slechts enkelen
halen een hoek of een krant te voor-
sohyn en verdiepen zich in hun lec
tuur. Bij een rondwandeling door deze
catacomben stelden wy vast, dat over
al voor een „Eerste Hulp by Ongeluk
ken" is gezorgd en zelfs een dokter
ontbreekt niet om in ernstige,gevallen
direct te kunnen ingrypen. Ook in dit
opzicht kan de organisatie voorbeel-
genoemd worden.
Maar met dit al hoopt iedereen toch
op een snellen afloop van den oorlog,
en het wil ons toeschijnen, dat Hitier
met zyn felle aanvallen op, Duitsch-
land's „laatsten tegenstander" de be
volking een riem onder het hart heeft
willen steken. Zyn ironische en sar
castische aanvallen op het perfide Al
bion" brachten in het Sportpalast her-
haaldelyk een homerisch gelach te
weeg.
Er zal thans gevochten worden tot
dat er een definitieve beslissing Be
vallen is. Wy hoorden den Führer
woordelyk zeggen: „Engeland wtrd
niederbrechert, so öder sol" Engeland
"zal verslagen worden tot eiken prijs!
En wanneer de Britten voortgaan met
hun nachtelyke luchtaanvallen op de
hoofdstad van het Derde Ryk, dan zul-
llen de tegenaanvallen nog scherper
worden, want alle vyandelyke dreige
menten worden van Duitsche zyde met
daden van dezelfde draagwydte be
antwoord.
Zoo werd dan in het Sportpala* ia
de Postdamerstrasse niet slechts fcer
dr Goebbels het werk der Wintertaüp,
maar tevens door den Führer de twee
de winter van .den oorlog ingeluHL
(Nadruk verbode»).