z In Rome gaat alles rustig zijn. gang D' rijdag 2c1 w 194° NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN België in den smeltkroes der hervorming ion Hlacut 79e Jaargang,No* 21MJ1 De mogelijkheid, dat België blijft, zooals het was, is uitgesloten De spl^tzwam tusschen Walen en Vlamingen Groote waardeering voor Koning Leopold De Groot-N ederlandsche gedachte De Vlaamsch-nationaHsten. „De democratie ia BUITENLAND Om Indo-China. AMERIKA Bijeenkomst van Amerika ansche burge meesters. Fransch en Engelsch bezit aan onroerende goederen zijn door den oorlog Italiaansch eigendom geworden Slechts enkele artikelen gedistribueerd. Een eigenaardige toestand Zon op: 7.24, onder: 19.44. Maan op: 21.19, onder: 12.14. Men is verplicht te verduis teren van zonsondergang tot zonsopkomst Lantaarns van voertaigen moeten uur na zonsonder gang ontstoken worden. wwwwwwwiMiwMasamwa De Italiaansche regeering machteloos VESTING LONDEN TWEE WEKEN ONDER VUUR". Aanvallen onver poosd voortgezet. - Tal van burgers ge» troffen. enkele van monumenten heid'-- veilig 01 iffpiaifB Directeur F. TIETKB Postgiro 48400 Bur. Markt St. Tel. 3T4S (Van oilmen V.P.B.-correspondent} Brussel, September 1940. AL België in rijn ouden staat weder uit den chaos, zooals did zich thans afteekent, doch die langzamerhand weder vorm begint 'aan te nemen, herrijzen? Het ziet er f niet naar uit, want België is geen natie, maar een staat. Daarom dringt men aan op scheiding van het Waalsche en het Vlaamsche element. Naast al de vragen van materieelen aard, die de bevolking hier bezig hou den vragen over distributie en consumptiekwesties gaat voor velen toch deze ééne boven alle andere: wat zal de geestelijke en moreele construc tie zijn, waarin het land var. morgen zijn plaats zal moeten vinden? In dit verband durf ik al niet meer te spreken over „België", want, moeten wij de meeningen gelooven die zich hieromtrent kruisen, dan zou België zijn tüd hebben gehad cn zou er in de toekomst een geheel nieuwe constel latie komen, waarvan de groote be- teekenis zou uitgaan naar een of an deren vorm van „Groot-Nederland. In die richting wordt althans sterk geijverd door de Vlaamsch-nationaüs- tem En hun actie heeft veld gewon nen nu dr. Borms uit de Fransche ge vangenschap is teruggekeerd, waar hem de afschuwelijkste behandeling te beurt is gevallen van de zijde der op hitsende en haatdragende Waalsche soldaten. „Dit zijn geen volksge- nooten van ons", zegt dr. Borms in het openbaar. ,.Wü willen nu en voor altijd: los van de Walen! Wij willen één zijn met het Noorden. Wij •- willen het ideaal van Willem den Zwijger." Het is wel eenr goed, na te gaan hoe de pers, als weergeefster of beïn- vloedster van de publieke opinie, op deze brandende vragen van den dag reageert. De dagbladen* Wij kunnen ze daartoe verdeelen in drie groepen. De eerste groep zouden «ij willen vorm' uit bladen als Het Algemeen Nieuws (het oude R.K. blad De Standaard), H"t Laatste Nieuws (van den gevluchten liberalen minister Hoste) en La Gazette de Charleroi. Deze couranten verschenen vrijwel zonder redactie-wijzigingen. Zij staan thans op het standpunt, dat de demo cratie overwonnen is en dat de natio nale gedachte overbeerscht. In de tweede groep willen wij vooral een nationale idee, zooals in Neder land. voor bladen van deze groepee ring moeilijk. Het is voor hen ook moeilijk, zich tegenover den overigens zeer correcten bezetter uit te spreken, want dat zou misschien leiden tot on aangenaamheden en die wenscht men te voorkomen. Daarom is men uiterst Sober om niet te zeggen: angstvallig en zoekt men steunpunten voor den wat zij noemen natiohaien volksgeest rondom de figuur van den krijgsgevangen koning Leopold, 'die voor hen een na tionaal bindingsteeken is door zijn nationale persoonlijkheid. MMic,ajr. •*--> gaan Volken Staat. Het blad werd uitgebreid, verbeterd naar in houd en vorm, nu het wordt gedrukt oo de persen van de Antwerpsche Volksgazet, het piet meer ver schijnende sociaal-democratische or gaan van den gevluchten burgemees ter van Antwerpen. Kamiel Huys- mans. Volk en Staat heeft aan zijn richtlijnen niets veTanderd. Het slaat meer dan ooit op de bres voor hel anti-parlementarisme en voor een wereldbeschouwing, die zeer nauw verwant is aan de nationaal-socialis- Hschë. In de derde groep willen wij noe men het Brusselsche dagblad L'e Soir dat, tengevolge van de vlucht van de eigenaren, de directie, hoofd redactie en redactie, een geheel ander blad is geworden en bij alle essen- tleele vraagstukken een geheel an dere richting uitgaat dan vroeger. Alleen de naam bleef. De gevolgde Weg is een andere. MArasLuJ" morsaooo Het moet in niets verbazing wek- I hen dat de bladen, in eerste instantie I Rnoemd, zich afzijdig houden in den jttrijd rond gelijk welke politieke ge dichte. Eén ding staat voor hen vast: democratie is morsdood. Maar a? Dat is de groote vraag, waarop garzelen antwoord te gever Groe- 'ng om een nationale kern ware gewenscht uitgangs- en binding»- '■"et Maar België kent twee na- één staataoverkoepe- Op <m-punt zich acharen rond Ommezwaai. Volk en Staat en de bladen van de richting als L e Soir staan volop in den strijd voor een nieuwe oriënteering van Europa naar de op vattingen van Duitschland. Econo misch en sociaal (en dus ook politiek) oriënteeren zij zich naar Duitsch land en dat brengt vanzelf meè dat zij welbewuste tegenstanders zijn ge worden van de vroegere verbondenen van België en van Engeland in de eerste plaats. Zij zyn ook vijanden ge worden van d» -!*»en bestuurders, de eigen regeering, die zóó veel fouten heeft begaan dat men er nlej aan denkt, ze ooit te willen redden. Een der grootste fouten van die regeering was. dat zij zich niet heeft ontzien om bij de bezetting des lands het econo misch leven zóó grondig te vernielen, dat het volk de eerste dagen en weken als lamgeslagen lag en daar door dankbaar de hulp moest aanvaar den van een bezetter, die het was af geschilderd als barbaar. Het is ieder een opgevallen dat deze bezetter in geenen deele heeft gebruik gemaakt van de pijnlijke situatie, waarin de Bel gen zich bevonden. De andere groote fout, die de regeering beging, was, dat zü in het buitenland koning Leo pold lasterlijk heeft aangevallen en hem heeft verantwoordelijk gesteld voor het bezwijken van Frankrijk on der de Duitsche slagen. In Vlaamsch- nationalistische kringen kiest men derhalve openlijk partij voor koning Leopold. Zij wensehen hem te behou den, maar zouden toch zeker niet wil len, dat hij in den weg zou staan aan de verwezenlijking van hun ideaal, dat uitgaat naar Groot-Nederland, ge organiseerd op volkschen, dat is na tionalen en socialen grondslag, in een nieuw, geordend Europa. Dat Groot- Nederland zier zü in hereenlging van Vlaanderen met Noord-Nederland, Brussel en Fransch Vlaanderen inbe grepen. Ook bladen als L e Soir leggen pronte vaarrtcoc'ng aan de" dap voor den koning. Maar wat men der laatsten tijd daarin ook sterk op den voorgrond ziet treden is de gedachte aan een België der toekomst, dat een verbindingsteeken zou vormen tus schen de Germaansche en Latijnsche beschaving, een aaneensluiting en een synthetiseering daarvan. In L e Soir vindt men deze gedachte zuiver en concreet uitgedrukt in de woorden van den voorvechter er van, Raymond de Becker: „Belgié is steeds België. Zjin aardrijkskundige ligging, zijn be volking, zü'n affiniteiten zyn ge bleven wat zij vroeger waren, en dat alles maakt van ons land een kruis- ount, een plek, waar de Romaansche en de Germaansche cultuur elkaar ontmoeten.' Dat is echter niets an ders dan het oude Belgische stand- ount, waarbij de affiniteit naar het Romaansche sinds meer dan een eeuw. ten nadeele van het Germaansch voé lende Vlaanderen, uitsluitend domi neerde en het laatste onderdrukte. Het spreekt vanzelf, dat de Vlaminger van dat standpunt niets moeten heb ben en het sterk bestrijden. Daarom bestryden zij ook „vinnig iedere po ging om te kamen tot een federalis tisch België f- een verbond van Vla mingen en Walen pogingen, die den laatsten tijd uit het vroegere franskil- jonsche kamp weder opduiken. De vogelaar, mat zoet gefluit Alles, wst vroeger fel vijandig tegenover Vlaanderen stond, kweelt thans, als de vogelaar, op de ontroe rendste wijze over federalisme. De Vlamingen willen er niets meer van weten en vertrouwen het zaakje En met recht. Zy werden meer dan eens bedrogen. Zy laten zich niet verleiden door het door de {tecker aanlokkelijk gestelde beeld van de groote satie, die het Vlaamsóhe volksdeel zou vinden in de nieuwe en sterke oriënteering naar Duitsehland, tegen over den vroeger al te groeten invloed van Frankrijk. Een factor van vrede voor de toekomst binnenslands achten de Vlamidgen dat niet. Het kan piet anders dan uitloopen op een wedstrijd tusschen pro en contra Duitkchland. tusschen pto en contra Frankrijk. Het zou in elk ge val een splijtzwam blüven in het BeL «isehe staatsverband. Daarom willen de Vlamingen thans de grotuHge op ruiming van alles, wat aan den vree peren toestand herinnert, door te vol doen aan de nationale aspiraties der heide volksToeoen: Vlaanderen naar '■in Nederlandsche, Wallonië naar zijn ^ransche geaardheid. België zegt den Vlamingen, die bewust en consequent oordeelen, niets meer. GEEN JAPANéCHE TROEPEN IN HANOI GELAND. Betreffende de conferentie ia het keizerlijke paleis te Tokio, welke giste ren heeft plaats gehad en drie uren geduurd heeft, verklaarde de woord voerder van het departement van Bui tenlandsche Zaken, dat hij buiten Het geen in het officieele communiqué ver meld is, niets over den inhoud der be sprekingen kan mededeeiert. Er zijn overwegend „nationale aangelegenhe den" behandeld. De woordvoerder sprak vervolgens tegen, dat Japansche troepen, zooals verluidde, in Hanpi ge land waren. Het feit, dat de in fapan aangekomen vriendschapsmissie van Thailand (Siam) overwegend uit Iiooge officieren bestaat, verklaard» de woordvoerder daarmede, dat stellig besprekingen met Japansche militaire autoriteiten gevoerd zullen worden. De*Yomioeri Sjimboen meldt uit Bangkok, dat de regeering van Thailand alle berichten over een bin nenrukken van Siameesche troepen in Fransch Indo-China en over een schen ding van het Indo-Chineesche grensge bied door Siameesche vliegtuigen offi cieel ais onjuist heeft tegengesproken. De Siameesche aanspraken. Domei meldt uit Hongkong, 'dat een vertegenwoordiger der Siameesche re- geering' bij het Fransche gezantschap gebiedsaanspraken ten aanzien 1 Indo-China heeft gesteld, die een nog verdere strekking hebben dan de door Frankrijk afgewezen eischen, Chineesehe troepen aan Se grens van Indo-China. De Chineezen hebben het toezicht op het traject van den Indo-Chineeschen spoorweg, dat tusschen Koenning en de Indo-Chineesche grens loopt, op zich genomen. Van bevoegde Chineesehe ziide verklaart men. dat dit traject on mcesch gebied ligt en dat ue Chi neesehe regeering krachtens een over. eenkomst met Frankrijk controle op dit traject kan oefenen. SAMENGAAN VAN ALLE ENGELSCH-SPREKENDE VOLKEN? In de jaarvergadering van Ameri- kaansche burgemeesters, waarop ook zeven Canadeesche ambtsgenooten ge- noodigd waren, heeft de voorzitter, Laguardia, verklaard, dat de tenuit voerlegging Van het wapeningspro gramma 80 procent waarschijnlgk- lükheid biedt, dat de oorlog Amerika niet zal bereiken. De eerste burgemeester van Ottawa, Lewis, zeide. dat de instelling der Amerikaansch-Canadeesche verdedi gingscommissie voor de redding der democratie vérstrekkerde gevolgen kan hebben. Terwijl de Britsche en Amerikaansche volken vroeger hun eigen weg zijn gegaan, zullen wellicht in de toekomst alle Engelsch-spreken- de volken vereenigd opmarcheeren. Indien de Internationale toestand slechter zou worden waarop men voorbereid moet zijn zal het oogen- blik voor een nog nauwere samen werking tusschen de Vereen igde Staten en Canada naderbij komen. Van onzen Romeinschen correspondent E oorlog is er tot dusver nog niet in geslaagd, het gezicht de Eeuwige Stad te veranderen Natuurlijk maakt de Italiaansche hoofdstad, geen uitzon dering op den algemeene regel der nachtelijke verduistering, die voor alle ooriogvoerende landen in ge lijke mate geldt, en men ziet ook overal de bekende schuilkelders alsmede breed uitdijei£ïe***endbe- kleedingen, welke enjrele van de allerkostbaarste monumenten uit de klassieke oudheid"" veilig over huiven, maar hiermede is ook alles gezegd. In de eerste weken van den oorlog waren er enkele nachtelijke bezoeken van vermoedelijk Fransche vliegers, die evenwel zonder moeite door het Italiaansche luchtdoelgeschut werden verjaagd, zonder ook maar één bom te hebben kuhnen laten vallen. Sindsdien is alles kalm gebleven, ofschoon de be volking uiteraard op alles voorbereid blijft. Het leven blijft echter zijn ge wonen gang gaan, en zooals gezegd merkt de vreemde bezoeker bijna geen wijziging tegenover vroeger op. Door de prachtige boulevards van het nieuwe Rome evenals in de schilder achtige steegjes van de oude stad pul seert het leven der metropool, het mannelijk element is ook onder de burgerbevolking nog meer dan ruim schoots vertegenwoordigd. In de talrijke elegante winkels evenzeer als in de volkszaken en op de markten is van al het goede der aarde te kust en te keur te koop. Slechts koffie is verdwenen en voor suiker en waschzeep is een gedeeltelijke distributie ingevoerd, maar overigens bestaat voor ieder een en alles nog de grootst moge lijke vryheid. Indien hit uiterlijke beeld van Rome dus tot dusver nog niet de minste ver andering/heeft ondergaan, dan geldt dit niet in gelijke mate voor bepaalde verhoudingen, die voor den vreemden bezoeker niet zonder meer in het oog springen. Wie .van de Nederlandsche toeristen, die ooit een bezoek bracht aan de Eeuwige Stad, heeft zich by- voorhecld hi' ziir nnrwerv***!re** het oude Home rekenschap ervan ge geven, dat zoovelen van de prachtige kerken, schilderachtige plaatsen en en kostbare paleizen, die hem in ver rukking brachten, feitelijk in 't geheel niet tot de,Italiaansche hoofdstad be hoorden. maar „buitenlandseh" bezit vormden Zeker wist hij van den vroegeren Kërkelijken staat en van het verdrag van Lateranen, waardoor Italië aan den Paus de onbeperkte souvereiniteit over bepaalde gedeelten van Rome heeft gewaarborgd. Maar hebben wy ook geweten van de mih of meer „souvereine" eigendomsrechten die sommige landen geldend maakten en angstvallig verdedigden, ten op zichte van de kostelijke Villa "Medici en een groot gedeelte van Rome's schoonste openbare park. de „Villa Borghese" en de j'.Pincio" Wel geen toerist, die de weergaloozetrap van de Piazza di Spagna bewonderend af- dit hét daalde, heeft erbij gedacht, dat schoonste .punt in het hart van oude Rome met alle omliggende straten en gebouwen aan de Italiaansche juris dictie onttrokken is geweest. "tijdens het pauselyk bestuur over den vroegeren Kerkelyken Staat waren heel wat staten erin geslaagd onder voorwendsel van artistieke of wetenschappelijke stichtingen enkele vén de schoonste plekjes der Eeuwige Stad tn hun bezit en onder hun macht te brengen. Geen macht der wereld scheen later in staat, ooit weer verande ring in dezen voor Italië uiterst vernederenden toestand te brengen vooral wanneer men bedenkt dat bepaalde regeeringen, met name juist Engeland en Frankryk, hun deèl van het lichaam der Eeuwige Stad jèls even heilig en onver vreemdbaar waren gaan beschou wen als de beruchte buitenland$che „concessie" in China. Men kan zich misschien eenigszin3 een voorstelling vormen van deze gro teske ontwikkeling en van de gevoe lens, die hierdoor in het hart der Italianen moesten worden opgewekt, wanneer men hoort dat het voor de Romeinsche bevolking niét mogelyk was ooit een blik te werpen in het superbe Palazzo Farnése, dit meester werk der renaissance, waaraan mees ters hebben gewrocht als Sangallo en Michelangelo. Het werd aan de Italiaansche regee ring onmogelijk gemaakt, tot de drin gend noodige saneering der oude straten rondom de Piazza di Spagna over te gaan; het wydsche park deT Villa Medici schoof zich als een wig tusschen de hooggelegen stad rond om de Porta Pinciana en de lage stads wijken van de Campus Martinus, de bevolking tdt eindelooze omwegen dwingende. De Fransche bezitting van de Villa Strohlfern vormde op gelijke wijze een ondoordringbare scheids muur tusschen de Porta del Popoio en de Valle Giulia en vormde tegelijk een gastvrij asyl voor buitenlandsche kun stenaars. terwijl er geen Italiaan ooit in werd geduld. Toen Mussolini eenige jaren geleden de vrijwel ongeschonden bewaard gebleven „Are Pacis", het beroemde vredesaltaar van keizer Augustus, dank zij de meest moderne en vernuftige methoden uit de peilloos diepe ondergrondsche modder, waarin het in den loop van tweeduizend jaren wa-: weggezakt, tot blijde verrassing van de geheele beschaafde wereld wist te laten opdelven, toen bleken enkele grooie oroKsiuKKen van ae oreene marmeren fries te ontbreken. Zij wa ren al in vroegere eeuwen opgehaald en hadden hun plaats in de Fransche Villa Medici te Rome gevonden. De Fransche regeering dacht er evenwel niet aan, de ontbrekende stukken aan Italië af te staan, ofschoon zij zich toch in de Italiaansche hoofdstad bevonden, zoodat men ermede genoegen moest nemen, de leemten in de marmeren fries, waarop de portretten van de meeste bekende Romeinen uit den tijd van keizer Augustus destijds natuur getrouw waren gebeeldhouwd, door groote gipsplaten te vervangen. En toen eindelijk de Italiaansche regee ring eenige jaren geleden aan de ge noemde Villa Medici een gedenkplaat wilde plaatsen ter herinnering aan den grooten geleerde Galileo Galilei", die terwille van zyn wetenschappeiyk genie eens in deze villa werd gevangen gehouden, toen werd dit haar door de Fransche „concessie-mogendheid" bruusk belet. Wat al te lang reeds den Italiaan- schen trots heeft gekrenkt, dat heeft de oorlog thans met één pennestreek weggevaagd. Al het Fransche en En- gelsche bezit aan paleizen, kerken en openbare goederen, dat een waarde van ongetelde millioenen „uldens ver- tegenwoordighdwordt in deze dagen en weken geleidelyk onteigend en gaat in Italiaansch bezit over, alsmede, en dat weegt het cwaaret, het komt einde- Hjk -onder Italiaansche souvereiniteit. De Eeywfge Hted slaakt* nu ook deze en kan weer vrijer ademen. Ook in den afgeloopen nacht de Duitsche luchtaanvallen op Lan- den voortgeset. Verscheidene havaro aan Oct- en Westkust, md. wapen- en andere fabrieken In midden- en Zufd-Engeland zijn ge bombardeerd. De Londensche correspondent van de Hearet-pere, Knickerbocker, meldt, dat steeds meer teekenen wijzen op émi omslaan van de stemming in Londen, De Engelschen beginnen hef opgewekte vertrouwen, dat zij tot dusverre be zaten, te verliezen. Men komt ook steeds meer onder den indruk van de toenemende schade in de hoofdstad. De aandacht is getrokken door een radio rede, waarin een generaal zeide, dat de laatste tien dagen „uit de lucht heftig op Londen gehamerd" is. De nachten zyn vol lawaai en inspannend voor lichaam en geest. Onder het opschrift „Engelands kanoe nen hebben geen tyd om af te koe len" meldt Stockholms Tidnin- gen uit Londen, dat de afgeloopen nacht weer door veelomvattende be schadigingen gekenmerkt is. Nog nooit hebben de Duitsche vliegtuigen zou laag boven de stad gevlogen. De lucht trilde van. het aantal ontploffingen en dreunde van de kanonschoten van het Engelsche luchtafweergeschut. Londen is een vesting, die thans al twee weken onder vuur ligt. f Koning bezoekt geteisterde wjjken. De koning en de koningin hebben drie Londensche wijken bezocht die sterk onder de Duitsche bomaanvallen geleden hebben. Zy onderhielden zich met de geredden en met de leden .der passieve verdediging. Op een afstand van 25 meter van den hertog van Kent is een tijdbom ontploft, toen hy de geteisterde wykqh van Londen bezocht. De bom was In een tuin terechtgekomen. De noodige maatregelen waren genomen opdat er geen schade zou worden aangericht De Britsche censuur. Donderdag te 14 uur was te New York geen enkel bericht over lucht aanvallen uit Londen ontvangen. De verklaring daarvoor is, dat krachtens de nieuwe Britsche censuurregeling het seinen van begin en einde der alarmen verboden is, omdat dit nadeelig voor de veiligheid gebleken is. Amerikaansche berichten. De New Yorksche bladen bevatten weer uitvoerige berichten over de Duitsche vergeldingsactie tegen Lon den. zoowel van eigen correspondenten als van persbureaux. In die berichten wordt onder meer gezegd, dat nu ook in het Zuidoosten van Londen aanzien lijke schade is aangericht door explo sieve en brandbommen, terwyl in het „t. „.jevieii u. „*i industriewijken geheel vernield zijn. Voor de stations van de ondergrond- schekstonden de menschen weer in rijen om den nacht in de tunnel door te brengen, hoewel de autoriteiten het publiek hadden aangemaand, het ver keer in de ondergrondsche niet te be lemmeren. De correspondent van de New-York Times zegt, dat de censuur niet toelaat, dat veel over de schade aan militaire objecten mede gedeeld wordt. Het is van belang, aldus deze correspondent, dat de lezer dit weet, opdat hij zich een duidelijk beeld van den toestand kan maken. Er zyn natuurlyk vele burgers ge troffen, doch velen hadden het ongeluk zich op plaatsen te bevinden, waarvan men moest aannemen, dat zij het doel der Duitsche luchtmacht zouden zyn. Engelsch communiqué. Het door Reuter per radio verspreide officieele communiqué van het Engel sche ministerie van Luchtvaart en dut van Binnenlandsche Veiligheid over de gebeurtenissen van den laatsten nacht bevat weer slechts weinig feiten, zoo dat het geen volledig beeld van de ge beurtenissen geeft Er wordt gezegd, dat „huizen en in dustriegebouwen" door de Duitsche bommen getroffen Werden, dat in het East End „schade aangericht" en „een fabriek in brand geschoten" werd en dat in dit district het aantal gewonden en dood en aanzienlijk ia. Voorts wordt medegedeeld, dat ook in andere deelen van het land „bom men vielen", b.v. in Lancashire, Essex, Surrey, Berkshire, Kent de Midlands en in het Zuidwesten.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1940 | | pagina 1