K
H"
sdag 24 Sept 1940 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
'adliteiten voo
ger en vloot in
Spanje voor de beslissing
ion CH Hkuut
apansche
Indo-China
Jaargang, No. 20434 J
rajisch-JapanscKe overeenkomst gesloten -
Washington acht Amerikaansche
belangen bedreigd
Chineesche kwestie in een nieuw stadium
Indo-Chineesche troepen
staken den strijd.
Amerikaansche Pacific-
vloot naar Singapore?
„Een groote stap
vooruit".
De indruk in Aiherika.
Scherp Chineesch protest
bü Fransche autoriteiten.
Japansche persstemmen.
De identiteitsbewijzen.
De bezoeken van Serrano Suner aan
Berlijn en Rome een keerpunt in de
Spaahsche geschiedenis
Gibraltar is lederen Spanjaard een doorn in het oog
Oude grieven
ENGELSCHEN
BESCHIETEN DAKAR.
De Gaulle eischte over
gave van Franseh
West-Afrika.
Directeur F. TIETER
Postgiro 48400
Bur. Mirkt SI. Tel 2748
t Bet Fransche ministerie van
BeitenUndscbe Zaken heelt gis
teren een communiqué gepubli
eeerd over de sluiting van de
Fiaasch-Japansche overeenkomst
gepcns Indo-China. Dit communi
qué luidt als vcdgti
Om tot de instelling van de
ekuwe orde in Oost-Azië bij te
jkagen en de Uwestie-China op te
lassen zijn de besprekingen over
ds iundamenteele vraagstukken
Fransch-Indo-China in den
loop van de laatste weken te Tokio
luaachen den Japanschen minister
vaa Buitenlandsche Zaken, Mat-
soeoka en den Franschen ambas
sade u), Hei tij, in vriendschappe
lijke 'sieer foqrtgezet.
De Japanache regeering heelt de
Fransche regeering de verzekering
gegeven, dat zij voornemens is de
rechten en belangen v& Frankrijk
ia het Verre Oosten, inzonderheid
de territoriale onschendbaarheid
van Indo-China en de soevereine
rechten van Frankrijk op alle dee
lea van de Indo-Chineesche unie te
eerbiedigen.
De Fransche regeering hééft
dch anderzijds bereid verklaard,
aan de Japanache regeering bijzon
dere faciliteiten in Indo-China te
verleenen voor het keiserlijke le
ger en de vloot ter volvoering van
kan operaties.
Met het doel de bijzonderheden
tan deze faciliteiten van militairen
aard te regelen zijn in Hanoi on
derhandelingen gevoerd tusschen
de Japanache en Fransche militaire
aatoritéiten. Deze onderhandelin
gen hebben gieteren tot een bevrs-
dlgende overeenkomst geleid.
Het keizerlijk Japansch hoofdkwar
tier heeft bekend gemaakt, dat de
Franseh Indo Chineesche troepen in
ds omgeving van Dongdang gistel
morgen om elf uur definitief den
tegenstand opgegeven hebben. Het
lapansche leger heeft zijnerzijds ook
terstond de gevechtshandelingen ge
staakt.
r- woordvoerder van het leger in
bet keizerlijke hoofdkwartier, kolonel
Matsoemoe.verklaarde, dat bij de
eerste botsing'nabij de grensplaats
Dongdang de Japansche strijdkrachten
«en kjein aantal dooden en gewonden
bedden. De nacht was uiterst duister
teweest. Da instructies waren blijk
baar niet meer tijdig tot de grens
troepen van Indo China doorgedron-
daar de overeenkomst pas be-
elijk kort tevoren gesloten was.
De woordvoerder van de marine,
kapitein ter zee Okoemakomoa, wees
«P de mogelijkheid, dat Tsjang Kai
wegens deze gebeurtenissen al-
I i tegenacties zou kunnen onder
benen, terwijl bepaalde derde mo-
jtóidheden stellig zouden probeeren
in tegenstelling tot Japans werkelijke
bedoelingen een kwaadaardige propa-
Unda te ^ntketeneir Voor Japan
blijft echter slechta één weg' over:
optreden in het kader van de in-
politiek onverschrokken uit
voeren.
Gebruikten de Franschen
gifgasT N.
Een telegram van de Japansche
ukrachten in Zuid-China meldt:
uik makende van gifgas hebben
Fransche troepen gisterochtend e i
itterenden etrüd aangebonden
de Japansche troepen, die binnen-
-in Noord Indo China na een
van sporadische gevechten in de
ving van Dongdang, Er werd op
Japansche troepen geschoten, toen
is kort na middernacht over-
rmdaA Zondagmiddag don
der FraMohe troepen igt
Dongdang kennis was gegeven van
htm voornemen om volgens de bepa
lingen van de te Hanen tot stand ge
komen overeenkomst op" te trekken.
Deze kennisgeving geschiedde in den
vorm van een nota, die den comman
dant nabij de grens ten Zuiden van
Tsjennankwan werd overhandigd. De
Japansche troepen beantwoorden het
vuur en zetten hun opmarsch naar
Dongdang voort, waar zij weer werden
uitgedaagd door de Fransche troepen,
die van gifgas t -bruik maakten. De
Japansche troepen braken den weer
stand en bezetten de hoogte ten Zui
den van Dongdang in den loop van
den ochtend. De Japansche comman
dant zekje, dat hij „deze houdiig der
Fransche trqjpen, die de Japaneezen
dwong tot het aanbinden van onge-
wenschte vijandelijkheden, zeer be
treurde".
Franseh commandant
gesneuveld.
Generaal-majoor Issakoe Nisjihara,
de leider van de Japansche militaire
missie in Indo-China, heeft zijn leed
wezen betuigd over den dood van lui
tenant-kolonel Loubet, commandant
van de Fransche strijdkrachten in het
gebied van Dongdang, die naar
verluidt bij de botsing tusschen
Fransche en Japansche troepen in den
strijd gedood is.
De vloot vaa do Vereenigde
Staten la den Stillen Oceaan zou.
naar de ïomioeri Sjimboen
uit welingelichte kringen te Was
hington vernomen heeft, naar Sin
gapore vertrokken zijn om voor het
geval dat er fundamenteele wijzi
gingen in het Verre Oosten ont
staan, gereed te zijn.
Kapitein Okoema, chef van het
persbureau der vlootafdeeling van
het keizerlijk hoofdkwartier, heeft
zijn voldoening tot uitdrukking ge
bracht over het vreedzaam binnen
trekken van Japansche militaire^ en
vloottroepen in Franseh Indo China in
overeenstemming met de overeen
komst, welke met Frankrijk ver
kregen is. Hij zeide, dat de nieuwe
regeling een grooe stap vooruit be-
teekent zoowel in de richting van een
regeling der Chineesche aangelegen
heid als van den opbouw van de
nieuwe orde in Oost-Azië. Kapitein
Okoema drong er bij de natie op aan
Schouder aan schouder te staan en
haar vastberadenheid te hernieuwen
om voorwaarts te gaan zonder aarze
ling met de uitvoering van de vastge
stelde Japansche politiek,zonder aan
dacht te schenken aan de verschillen
de bewegingen, waartoe de regeering
van Tsjang Kai Sjek haar toevlucht
zal nemen, of aan "de kwaadwillige
propaganda, die gericht zal worden
tegen Japan door derde mogend
heden, die gemakkelijk een verwron
gen verklaring kunnen geven van
Japans bedoelingen.
Interventie
geacht.
Bevoegde waarnemers gelooven
niet, dat een derde mogendheid of
derde mogendheden bezwaren zullen
maken tegen het vreedzaam binnen
rukken van Japansche strijdkrachten
in Franseh Indo-China, dat geschiedt
ter uitvoering van# de vriendschappe
lijke overeenstemming, die tusscheh
Japan en Frankrijk is bereikt. Dezelf
de kringen wijzen er echter op, dat de
Japansche regeering volkomen voor
bereid is op ongevraagde tusschen-
kolpst of druk, welke zou worden uit
geoefend van eenigerlei zijde met be
trekking tot de onderhavige overeen
komst.
De opmarsch van de Japansehe
troepen in Franseh Indo-China
wordt, naar Associated Press te
verstaan geeft, In offieieele kringen
als een bedreiging van de belangen
Vereenigde Staten in het Verre
Oosten beschouwd. Het is moge
lij!$, dat de Vereenigde Staten
nieuwe «Anomische maatregelen
tegen Japan zullen nemen. In wel
ingelichte kringen verklaart men,
dat hierbij gedacht wordt aan een
nog scherpere controle op den nit.
voer van «die, schroot en andere
materialen, waarvoor Japan tot
dusverre «Is inkooper in het groot
optrad,
Ten aanzien van de gebeurtenisssen
in Indo-China heeft Staatssecretaris
Cordell Huil verklaard, dat de Ameri
kaansche regeering dergelijke manie
ren van optreden, en methoden af.
keurt. Omtrent eveptueele stappen
der Amerikaansche regeering wilde
Huil zich niet uitlaten. Op desbetref
fende vragen bevestigde hij, dat de
Vereenigde Staten nog steeds de her
opening van den weg door Burma
eischen.
|a Een bericht, volgens hetwelk de
Amerikaansche kruiser Augusta, die
zich in Oost-Aziatische wateren be
vindt, voor reparaties het droogdok in
Singapore zal opzoeken, wordt te
Washington tegengesproken. In dit
verband werd de aandacht van Huil
er op gevestigd, dat Siam in Augus
tus voor 468.000 dollar vliegtuigen
van Amerika heeft betrokken en dat
verdere leveranties zouden geschie
den. Huil antwoordde, dat Siam waar.
schynlijk deze vliegtuigen reeds voor
ruim een jaar besteld heeft.
Het Chineesche ministerie van Bui
tenlandsche Zaken heeft bij de Fran
sche autoriteiten ten scherpste gepro
testeerd tegen de Fransch-Japansche
overeenkomst betreffende Indo-China.
Het heeft opnieuw verklaard, dat
China het recht heeft voor zijn ver
dediging de maatregelen te nemen,
die het noodzakelijk acht. De Fran-
sché regeering wordt verantwoorde
lijk gesteld voor alle gevolgen van de
overeenkomst met Japan.
Staat van beleg in Chineesche
provincies.
Men verneemt te Sjanghai dat de
Chineesche autoriteiten den staaf van
beleg hebben afgekondigd in de aan
Indo-China grenzende provincies
Joennan en Kwangsi.
Doodsteek voor Tsjoengking".
Naar de meening van Japansche
militaire waarnemers is door den Ja
panschen opmarsch in Franseh Indo-
onwaarschljnlljk China, naar Domei meldt, de weg van
aanvoer van Tsjang Kai Sjek vol
komen afgesneden, zoodat het nieuwe
optreden van Japan ala een dood
steek voor Tsjoengking beschouwd
kan worden. Zou het Chineesche leger
probeeren, zoo vervolgt Domei, zijn
nuttelooze activiteit voort te zetten,
dan zouden de Japansche troepen ter
stond tot een vastberaden offensief
tegen «Je Chineesehe provincie Yoen-
nan overgaan.
De Japansche dagbladen bepalen
vandaag Uitvoerig een standpunt ten
aanzien vin de gebeurtenissen van gis
teren. Zij herhalen, dat de Japansche
actie in "Indo China is ondernomen op
grond vah de overeenstemming met de
Fransche autoriteiten en de tot stand
gebrachte overeenkomst. Zij constatee-
ren opnieuw, dat Japan tegenover Indo
China geen territoriale eischen heeft,
maar alleen met zijn actie ten doel
heeft Tsjang Kai Sjek te overwinnen.
Voort* wijzen de bladen er in het bij
zonder op, dat een vluggere overeen
komst verhinderd is door de politiek
der Vereenigde Staten en van Enge-
land. De bladen geven uitdrukking san
de overtuiging, 'dat Japan vastbesloten
is, iedere eventueeie directe of indirecte
inmenging van derde mogendheden met
passende middelen van de handle wij
zen. DeTokioNitsjiNitiTi con
stateert, dat Japan gedwongen is in
Franseh Indo China troepen te station
neeren om iederen invoer naar het
China van Tsjoengking eens en voor
altijd onmogelijk te maken. De T o k i o
Asahi Shimboen schrijft, dat de
regeering-Fétain als rechtmatige ra-
geering van Frankrijk met een vrijwil
lige beslissing een accoord heeft aan
gegaan met Japan. Daarom komen be
zwaren of dreigementen van den kant
van derde mogendheden niet te pas.
Japan heeft jegens Indo China geen
territoriale ambities, aldus de ïomi
oeri Sjimboen. De aangegane
overeenkomst zou niet mogelijk zijn ge
weest zoo lang Frankrijk met Engeland
streed voor de instandhouding van de
oude wereldorde. Door Engelsch-Ame-
rikaansche kuiperijen zijn de aanvan
kelijk gunstig verloopende onderhande
lingen tusschen Japan en Franseh Indo
China tot nu toe getraineerd. Met hun
stappen in Tokio betreffende een hand
having van den status quo in Indo
China hebben deze mogendheden ge
tracht zich te mengen in de binnen-
landsch politieke aangelegenheden van
Japan.
Houten huisjes te Rotterdam waar ktantitettebewjjzm zullen woiden uitgereikt
fET bezoek van den Spaan-
schen minister van Bin-
nenlandsche Zaken en
Francois rechterhand,
Serrano'Suner, aan Berlijn
en Rome en de inhoud der bij die
gelegenheid gehouden redevoerin
gen, wijzen erop, dat er een ver
andering begint te komen in de
houding van het nationalistische
Spanje, jegens de mogendheden
der spil.
Men herinnert zich nog den loop
der gebeurtenissen tijdens den Moe
digen burgeroorlog hoe lang is dit
al weer geleden! toen een nauwe
band werd gelegd tusschen Madrid,
Berlijn en Rome! Het gemeenschap
pelijk vergoten bloed heeft dezen
band verstevigd en tot een hechten
grondslag gemaakt voor latere samen
werking.
Toch scheen het gedurende langen
tijd, alsof Spanje afzijdig zou blijven
staan van de geweldige gebeurtenis
sen, welke in deze dagen de wereld
beroeren. Dat had tweeërlei oorzaken.
Ie kwam in Augustus van het
vorige jaar de Duitsch-Russische
overeenkomst tot stand. Deze over
eenkomst, gesloten op basis van we-
derzijdsche belangen en die voor ge
heel Europa van vérstrekkende be-
teekenis kan zijn, was voor het Duit-
sche volk,, als daad van staatsmans
wijsheid aanvaardbaar en begrijpelijk
de vruchten van deze vooruitzier-
de Duitsche politiek, worden ook
thans in ruime mate geplukt. Maar in
Spanje sprak het gevoel voorloopig
nog in hooger mate; de lange bloedige
worsteling, waarbij duizenden van de
beste zonen van het Spaansche volk
gevallen waren, had diepe wonden
geslagen en zoo snel kon men den
strijd en de haat tegen het roode
Spanje, niet vergeten. Waarbij nog
kwam een zeer krachtige actie van
het Vaticaan, dat, zoowel in Spanje
ais in Italië in die maanden zijn i n-
vloed deed gelden.
2e. Echter mag niet vergeten wor
den, dat Spanje arm was en bloedde
uit vele wonden. Het wanbeheer in de
laatste decenniën, ja feitelijk sedert
Spanje's glorietijd in de late middel
eeuwen, heeft de natuurlijke hulp
bronnen van het land verwaarloosd,
den landbouw veronachtzaamd, de in
dustrialisatie geremd, de bodemschat
ten niet geëxploiteerd. De burgeroor
log heeft ontzaglijke offers gekost,
die alleen gebracht konden worden,
dank zij' de traditioneele levenseen-
voud van het Spaansche volk. Geen
wonder dan ook, dat Spanje een
lange periode van rust noodig had en
nog heeft, voordat het weer een inter
national» politiek van grooten stijl
zal kunnen voeren.
Niettemin, da ou'' grieékp jegens
Engeland zijn bliiven bestaan. De
zonderlinge toestand, dat de punt van
het Spaansche schiereiland Gibraltar,
in is vaa vreemde mo-
Na den burgeroorlog had
Spanje zich teruggetrokken nit
de groote politiek en hield het
zich besig met het herstel van
de geslagen wonden.
Een actief deelnemen van
Spanje aan den strijd is ook op
het oogenblih nog nauwelijks
te verwachten, maar een nauwe
aansluiting bij de spil zou reeds
een groote strategische en ook
economische beteekenis kunnen
hebben.
Zon op 7.30, onder 19.35.
Maan op 0.02, onder 15.50.
Men ia verplicht te verduis
teren van zonsondergang tot
zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten uur na zonsonder
gang ontstoken worden.
gendheid, die dit punt bovendien ge
bruikt tot beheersching van de Mid-
dellandsche Zee, welke evengoed een
Spaansche als een Italiaansche en
Fransche zee is, bleef-wrevel wekken.
Het is ook alleszins begrijpelijk,
dat, nu de Britsche macht in de'Mid-
dellandsche Zee begint te tanen, de
oude verlangens tot herwinning van
het oude Spaansche land, weer opdui
ken. Waarbij komt, dat er reeds weer
eenig herstel is geweest van de ver
loren krachten en de herinneringen
aan den burgeroorlog, weliswaar niet
vergeten, maar toch eenigszins ver
bleekt zullen zijn.
Ook de houding van het Vaticaan is
na de Duitsche overwinning in het
Westen veranderd, gelijk ook blijkt
uit de verzoenende houding der- Duit
sche bisschoppen.
Het is duidelijk dat een Spanje, dat
zich tegen Engeland zou keeren, zeer
ernstigen invloed zou kunnen uitoefe
nen. Gibraltar beheerscht den toe
gang tot de oude wereldzee, Tanger
sluit aan by Spaansch Marokko en
Geuta, waardoor de afsluiting .vol
komen kan worden gemaakt. Terwijl
de Balearen, evereens Spaansch be
zit, een belangrijk vloot- en lucht
machtsteunpunt kunnon-rjjn, gelijk in
den burgeroorlog reeds bleek. Te
zamen met de-Hoor de Italianen be
zette Pantanella-eilanden en Sicilië
kan het Britsche Malta aldus van
alle zijden worden ingesloten en de
bewegingsvrijheid van de Britsche
vloot ernstig belemmerd worden. Dit
is een factor temeer, welke ertoe
leidt, dat zeer langzaam, maar zeker
het net om de Britsche vestingen in
en om de oude wereldzee wordt toe
gehaald.
Wij herhalen: of nu werkelijk
Spanje openlijk zich tegen Engeland
zal keeren, Is twijfelachtig, gezien de
militaire zwakte van het land, alflians
op maritiem gebied. Maar een open
lijk samengaan met de spil zou voor
de spilmogendheden reeds belangrijke
militaire voordeelen kunnen bieden
in den zin als hierboven aangetoond.
En dit nog afgezien van de econo
mische voordeelen waarbij wij b.v.
denken aan koper en pyriet, aan tin
en kwikzilver.
(Naditdt verboden,)
ULTIMATUM AFGEWEZEN.
Naar uit Vichy gemeld wordt, heb
ben Engelsche oorlogsschepen Maan
dagmiddag het vuur geopend op de
Fransche haven Dakar in West-
Afrika en de daar liggende Fransche
oorlogsschepen. Op een der Engelsche
schepen bevond zich, aldus dit be
richt, de vroegere generaal de Gaulle,
die van den gouverneur-generaal van
Franseh West-Afrika overgave der
kolonie eischte. De gouverneur wees
het ultimatum af, waarna de Engel-
schen het vuur openden, dat door de
Franschen beantwoord Werd.
Gisteravond heeft de Fransche re
geering zich met deze gebeurtenis
bezig gehoudenIn een door haar
uitgegeven communiqué wordt gecon
stateerd, dat'de vroegere generaal de
Gaulle thans laan het hoofd van bui-'
tenlandsche strijdkrachten den aanval
tegen Franschen leidt. Dengepe, die
nog geaarzeld had zich tegen dezen
„verrader" te keeren, zullen nu de
oogen zijn opengegaan.
In welingelichte Fransche kringen
te Vichy legt men er den nadruk op,
dat de afscheidingspogingen van de
Gaulle in Togo, Dahome, op Réunion,
de Antillen, de Hebriden en Madagas
car, zonder resultaat zijn gebleven.
Daarentegen staan de Fransche be
zittingen in Voor-Indjë, vyf steden,
onder Engelsche contréle.
Aanval door niets gerecht
vaardigd.
Uit Vichy wordt gemeld, dat de
Fransche minister van Buitenland
sche Zaken tijdens een ontvangst der
buitenlandsche persvertegenwoordigers
den aanval der Engelsche vloot op
Dakar en de beschieting van de stad
en de haven-"?®! schandaal heeft ge
noemd. Hij wees er op, dat deze aan
val veel ernstiger was, dan de be
schieting der Fransche vloot voor
Oran. Toen had Engeland een voor
wendsel gevonden. Ditmaal ging het
om een direCten aanval op hecht
Franseh bezft, op eeh Fransche haven
en een Fransche kolonie. Deze a'anval
en de beschieting van Dakar kan door
niets worden gerechtvaardigd. Maar
schalk Fétain heeft terstond na de
ontvangst van de eerste berichten uit
Dakar, den vice-president Laval, den
minister van Buitenlandsche Zaken,
Baudoin, den minister van Oorlog,
generaal Huntziger, den .minister van
Marine admiraal Darlan en den mi
nister van Kolonjën, Platen, bijeen
geroepen om besluiten te nemen over"
de noodige maatregelen. Men is over
eengekomen Dakar uit alle kracht te
verdedigen en op dezen aanval te
antwoorden met dezelfde slagen. De
toestand Ts buitengewoon ernstig.
Men staat voor een keerpunt in de
Fransch-Engelsche betrekkingen.
Frankrijks kracht is nog niet zoo
zeer gebrokeh, dat het op den Engel-
schen aanval niet doeltreffend kan
antwoorden.
Fransche vliegtuigen bombar
deeren Gibraltar.
Honderd en twintig in Marokko
gestationneefde Fransche vliegtui
gen hebben, naar gisteren Iaat in
den nacht nog uit Vichy verluidde,
in aansluiting op de bosehieting vaa
Dakar door Engelsche vlootstrijd-
krachten bij wijse van represaille
Gibraltar hevig gebombardeerd. Op
dat oogenblik waa nog niet bekend,
of do Engelsehen voor Dakar lijn
overgegaan tot een landingsactie.
Men vermoedt echter in Vichy, de*
Engeland oen drieste actie tegen
de Ftansehe koloniën in Afrika wii
gaan"
